Zapalenie spojówek

8 124

Staw kolanowyTarczyca

www.zozursynow.plNr 1 (28) 2017 ISSN: 2081-6588

ZDROWIE URSYNOWAPrzychodnia ul. Romera 4 • Przychodnia ul. Kajakowa 12

Przychodnia ul. Na Uboczu 5 • Przychodnia ul. Zamiany 13

Szpital - Ursynowskie Centrum Zabiegowe ul. Kajakowa 12

Ursynowska Szkoła Narodzin

ul. Na Uboczu 5

Informacje i zapisy:

Grażyna Szymańska - położnatel. 669 526 879

Kursy finansowane ze środków m.st. Warszawy przysługują Paniom, które spełniają jeden z niżej wymienionych warunków:

• posiadają meldunek stały lub czasowy w Warszawie,• przebywają w domu matek z małoletnimi dziećmi i kobiet

w ciąży lub innej placówce opiekuńczej na terenie m.st. Warsza-wy lub takiej, z którą m.st. Warszawa podpisało właściwą umowę,

• rozliczają podatek dochodowy od osób fizycznych we właściwym organie podatkowym na terenie m.st. Warszawy.

Kurs w 100% finansowany jest ze środków m.st. Warszawy.

O G Ł O S Z E N I A

Kwartalnikbezpłatny:4000egz.ISSN:2081-6588

Wydawca: SPZOZWarszawa-Ursynówul.Zamiany13,02-786Warszawa,tel.226437444www.zozursynow.pl

Redaktor Naczelna: AnnaDymińska, tel.226437444wew.65,anna.dyminska@zozursynow.pl

Zespół redakcyjny:GrażynaNapierska,MagdalenaFekete,BarbaraLasota,MałgorzataZarachowicz,MarekKruk,MagdalenaMrozowska

e-mail:zdrowie@zozursynow.pl

Korekta: MariaKałużaOkładka:GaliaReklamaPoligrafiaSkład i druk:GaliaReklamaPoligrafiaZdjęcia:Redakcja,archiwum,UrządDzielnicyUrsynów,shutterstock.com,AnitaSłomska,KamilaWyszkowska,Effectis,MagdalenaCichockafotografia

Redakcjanieponosiodpowiedzialnościzatreśćzamieszczonychre-klam,zastrzegasobieprawodoredagowaniaiskracanianadesła-nychtekstów.Redakcjaniezwracamateriałówniezamówionych.

„ZdrowieUrsynowa”niezastępujeindywidualnegokontaktuzlekarzem.Przedskorzystaniemzporadnależysięskonsultowaćzlekarzem.

Grażyna NapierskaDyrektor SPZOZ Warszawa-Ursynów

Spis treściTarczyca

4

Pytania pacjentów 5

Autyzm 6

Staw kolanowy 8

Kiedy dziecku rośnie temperatura 10

Zapalenie spojówek 12

Zaburzenia funkcjonalne dna miednicy 14

Nasze wyróżnienia 16

Portret prywatny – Ewa Zapał17

Aktualny, wiosenny kwartalnik – jego treści, są odpowiedzią na Państwa liczne postulaty, aby przy-bliżyć wiedzę medyczną, dotyczącą niektórych schorzeń, dolegliwości, czy zaburzeń funkcjonalnych.

Polecam więc w szczególności artykuły dotyczące zaburzeń rozwojowych dzieci. Będą one omawiane cyklicznie.

Aktualnie dzielimy się z Państwem wiedzą dotyczącą AUTYZMU, następnie ASPERGEREM i w 3-ej części problemami ADHD.

Innym, bardzo ważnym problemem zdrowotnym są schorzenia tarczycy (niedoczynność, nad-czynność i choroba Hashimoto) – warto z tym artykułem się zapoznać.

Ustępująca zima i wczesna wiosna to okres częstych zachorowań dzieci. Z artykułu przełożo-nej pielęgniarek, Kamili Horczak, dowiemy się kiedy rośnie temperatura dziecku… Ale nie tylko w tym okresie chorują dzieci, przybywa również pacjentów z dolegliwościami stawowymi, zwłasz-cza kolanowymi, o czym pisze ortopeda, Konrad Seferyński.

Interesującym artykułem o często skrywanych problemach jest leczenie zaburzeń funkcjonalnych dna miednicy (m.in. nietrzymanie moczu), dzieli się z Czytelnikami wiedzą w tym zakresie mgr Karolina Olszewska.

Okres wiosny to też wzmożone dolegliwości oczu, „niby popularne zapalenie spojówek” a co jest powodem, jak leczymy, pisze o tym okulista lek. Dorota Jabłońska.

Za te wszystkie artykuły chciałam serdecznie podziękować Autorom – naszym Pracownikom, za ich profesjonalizm i poświęcony czas.

Na zakończenie przedstawiam Państwu bardzo ciekawą osobowość, Ewę Zapał – fizjoterapeutkę z reha-bilitacji w przychodni przy ul. Romera 4, wielokrotnie obdarzaną pochwałami przez Pacjentów, prezentuję więc Jej portret prywatny.

O wielu innych Pracownikach naszej opieki zdrowotnej mogłabym powiedzieć dużo ciepłych, serdecz-nych słów, które kierują na moje ręce Pacjenci.

Wyrazem uznania naszej pracy jest otrzymanie Certyfikatu Zaufania Pacjentów w Ogólnopolskim Plebiscycie Medycznym „LAUR PACJENTA 2015/2016” (prezentujemy na stronie 16).

ZDROWIE URSYNOWA 3

Drodzy Czytelnicy,

Dziękuję Wszystkim, a z okazji święta Pracownika Służby Zdrowia, życzę aby praca z chorymi nadal nie była przymusem, czy rutyną.

Życzę Państwu, aby wiele trudności osobistych, rodzinnych, zawodowych móc pokonywać z nadzieją, które niesie Święto Zmartwychwstania Pańskiego.

TarczycaTarczyca jest niedużym gruczołem leżącym u podstawy szyi. Składa się z dwóch płatów połączonych pasmem zwanym cieśnią. Produkuje tyroksynę, hormon niezbędny do życia, oraz kalcytoninę, odpowiedzialną za gospodarkę wapniowo-fosforanową.

Zdecydowana większość schorzeńtarczycy dotyczy zaburzeń ilości produ-kowanego hormonu lub jego struktury,wszczególnościrozwojuguzków.Wostat-nich latach obserwuje się wzrost liczbyzachorowań na tzw. chorobę Hashimoto,czyli autoimmunologiczne zapalenie tar-czycy. Kobiety chorują znacznie częściej(ponadosiemrazy–wgdanychGUS)niżmężczyźni.

Niedoczynność tarczycySpowodowana jest samoistnym zani-

kiem, zapaleniem autoimmunologicznym(chorobaHashimoto)lubterapią,czylinp.operacyjnym usunięciem narządu lub le-czeniem jodem radioaktywnym nadczyn-ności tarczycy. Objawy niedoczynnościmogąbyć liczne,alesąpodobnedowie-lu innych chorób, zwłaszcza gdy niedo-czynność jest nieznaczna. Może to byćbrak energii, nadmierna senność, obrzę-ki, suchość skóry, wypadanie włosów,aszczególniebrwi.Diagnostykajestzre-gułyprostaimożebyćwykonanaprzezle-karzapodstawowejopiekizdrowotnej.Le-czenie polega głównie na suplementacjibrakującego hormonu. Dawki (mogą byćróżne,jesttobardzozróżnicowaneindywi-dualnie)ustalalekarz,zaczynającodnaj-mniejszej i razna4–6 tygodni kontrolujestężenie TSH (hormon przysadki regulu-jącypracętarczycy).Wmonitorowaniule-czenianiejestkonieczneoznaczaniestę-żeńT4iT3,pozaszczególnymi,niezwyklerzadkimiprzypadkami.

Hormon tarczycy, który jest zalecony w stosownej dawce, MUSI być przyjmo-wany na czczo, a posiłek wolno zjeść dopiero po godzinie, wprzeciwnymraziepokarmspowodujezmniejszeniewchłania-nia,czyliobniżeniedawki,awięcmniejsząskutecznośćleczenia.Istotnajestdieta,jakzresztąwkażdejchorobie,ateżwzdro-wiu – organizm buduje swoje strukturyztego,coczłowiekzje.

Niedoczynnośćtarczycyzwiązanajestrównieżzzaburzeniemprzemianyinsulinyimożepowodowaćtzw.insulinooporność,czyli w efekcie sprzyjać tyciu. W związ-ku z tym należy unikać cukrów prostych

– glukozy, sacharozy, fruktozy, co spro-wadza się do wyłączenia z diety wszel-kich słodyczy, ciast, a zwłaszcza produ-kowanych fabrycznie (z uwagi na zawar-tość toksycznych tłuszczów trans). Nale-żywykluczyćwszystkiesmakowejogurty,twarożki, zwłaszcza typu light (bomniej-szailośćtłuszczujestwnichrekompenso-wanadużązawartościącukrówprostych),atakżenapojetypucola i innesłodzone.Spożywać należy produkty o tzw. niskimindeksie glikemicznym – warzywa, pie-czywo, makarony z mąki grubego prze-miału,kasze.Ważnejestteżpełnowarto-ściowebiałko,któreprzyśpieszametabo-lizm–wdieciedziennejpowinnogobyć80–100g (chudydrób, ryby, jajka).Waż-ne, żeby ograniczyć (nie wyeliminować)pokarmy, które mogą obniżać wchłania-niejoduniezbędnegodoprodukcjihormo-nów, m.in. soję, brukselkę, kapustę, ka-lafior, rzepę, brukiew. Oczywiście ma tosens,jeśliczynnośćtarczycyniejestcał-kowiciezahamowana.Taknaprawdędie-tatarczycowawniedoczynnościnieróżnisięistotnieodzwykłejzdrowejdiety–po-winnabyćurozmaicona,żebydostarczyćorganizmowi wszystkich witamin i skład-nikówmineralnych,aszczególnieselenuicynku,ponieważoneułatwiająprzemia-nęT4wT3.

Nadczynność tarczycy

Efektem tegoschorzenia jestwydzie-lanienadmiernej ilościhormonów,copo-woduje przyśpieszenie metabolizmu.Skutkiem są takie objawy, jak osłabie-nie, kołatanie serca, drżeniemięśni, sta-nypodgorączkowe,biegunka,chudnięcie.Leczeniepoleganazahamowaniudziała-niahormonównatkanki.Czasemleczysiętęchorobętzw.jodemradioaktywnym,comoże spowodować wygaśnięcie czynno-ści tarczycy–wpewnymprocencieprzy-padków jest to tzw.efektuboczny, które-goniemożnaprzewidzieć.Wówczasleczysię tak, jak niedoczynność tarczycy.Die-tawnadczynnościmusibyćnapoczątkubardziej kaloryczna, niż zwykła z uwaginawzmożonąprzemianęmaterii.Powinnazawierać1,5–2gbiałkanakilogrammasyciałaibyćbardzourozmaiconaztychsa-mychpowodówcowniedoczynności.

Choroba Hashimoto

Niewiadomo dokładnie, dlaczego ro-śnie liczbazachorowań,byćmoże jest towynik stylu życia i zatrucia środowiska.W tarczycy pojawia się stan zapalny po-legającynatym,żewłasnetkankisątrak-towane przez układ immunologiczny jakobce,w związku z czymnastępuje reak-

4 ZDROWIE URSYNOWA

cja zapalna. Objawy najczęściej są nie-specyficzne,bywa,żewogóleichniema,a schorzenie jest diagnozowane przy-padkiem,podczasbadańz innegopowo-du.Przebieg jest różny– czasemnic sięniedziejeiwystarczyobserwacja,alenie-kiedychorobaprowadzidoniedoczynno-ścitarczycyzpowoduzanikujejkomóreklubosłabieniadziałaniaiwtedypodajesięhormontarczycyjakwniedoczynności.

Wartowiedzieć,żew tejchorobiena-leży zwrócić uwagę na choroby towarzy-szące,aszczególniealergieinietolerancjepokarmowe.Trzebawyeliminowaćwszyst-kie znanealergeny z pożywienia, bo onesą stymulatoremwytwarzania przeciwciałiprowokująreakcjezapalne.Pozatymnienależy unikać tłuszczów (oczywiście tzw.zdrowych), bowielewitaminwchłania się

wichobecności;dotyczytoszczególniewi-taminyD3–wartozbadaćjejstężenie,po-nieważwiększośćpopulacjinaszegokrajumajejniedobórniezależnieodwieku.

Wole guzkoweCoraz częściej rozpoznawana jest

obecnośćjednegolubkilkuguzkówwtar-czycyoprawidłowejczynnościhormonal-nej.Częściowowiążesiętozupowszech-nieniem badania USG, podczas któregoguzkisąwykrywaneprzypadkowo.Więk-szość z nich nie jest groźna, natomiastwprzypadkupodejrzanegocharakterule-karzzlecabiopsjęwceluwyjaśnieniawąt-pliwości.Obecniebardzo rzadkospotykasiędużewole,wymagającezabieguope-racyjnego.Kiedyśbyła tochorobaczęstanaterenachgórskichzpowodumałej ilo-

ścijoduwtamtejszejdiecie.Teraz,wwy-nikujodowaniasoli,dostępudoryb,owo-cówmorza,takichkrańcowychstanówsięjużniespotyka.

Ogólnie rzecz biorąc, dieta w choro-bach tarczycyniewiele się różni od zwy-kłejzdrowejdiety.Wartojednakodwiedzićdietetyka, który może przygotować indy-widualny schemat uwzględniający zapo-trzebowanie na poszczególne składnikiwzależnościodwagi,wiekuiinnychcechosobniczych.

Pytania pacjentówZapraszamy do kontaktu e-mailowego pod adresem: zdrowie@zozursynow.pl.

Zgłosiłam się do lekarza rodzinnego po wypełnienie formularza, który dostałam na uczelni, ponie-waż wyjeżdżam na rok na studia do innego kraju i muszę mieć orzeczenie lekarskie dopuszczające do wyjazdu. Powiedzieli mi w dziekanacie, że mogę iść do rejonu. Lekarz mi odmówił. Dlaczego?

Lekarka pediatra odmówiła mi wydania zaświadczenia, że dziecko może brać udział w zajęciach na basenie. Córka jest w III klasie szkoły podstawowej i ma basen w ramach lekcji WF.

Mój syn jest uczniem klasy maturalnej. Zachorował na zapalenie oskrzeli, nie był tydzień w szkole. Na-uczycielka zażądała usprawiedliwienia od lekarza, a lekarka rodzinna odmówiła i teraz syn ma problem.

SzanownaPani!OrzekanieoprzydatnościdostudiowanianieleżywkompetencjachlekarzaPOZ(rodzinnego).Tymzajmuje

sięmedycynapracy.UczelniepodpisująumowyztakimiporadniamiitampowinnaPanizostaćskierowanaprzezpracownikówdziekanatu.

Redakcja

SzanownaPani,Stanzdrowiadzieckajestocenianywbilansachzdrowiaijeślisąjakieśprzeciwwskazania,lekarztoopisuje.

Jeśliniemaspecjalnychzaleceńlubprzeciwwskazań,dzieckomożebraćudziałwewszelkichzajęciachwychowa-niafizycznegobezpotrzebypotwierdzaniaodrębnymzaświadczenie.Prawdopodobnieżądajątegoorganizatorzynapływalni,aleczyniątobezprawnie.

Redakcja

SzanownaPani!Nauczycielkażądatakiegozaświadczeniabezprawnie,prawdopodobniedyrekcjaszkoływydałatakiezarzą-

dzeniewewnętrzne,któreniemażadnychpodstawwobowiązującymprawie.Jeśliuczeńjestniepełnoletni,wszel-kienieobecnościusprawiedliwiająjegorodzice,natomiastosobypełnoletnie,awklasiematuralnejuczniowiesąniewątpliwiewtakimwieku,usprawiedliwiająsięsame.

Jeślidyrekcja/nauczycielkasięupiera,możnaopłacićtakiezaświadczeniewporadni,apozwrotkosztówzgło-sićsięzrachunkiemdodyrekcji.

Redakcja

ZDROWIE URSYNOWA 5

lek. Małgorzata Zarachowiczspecjalista medycyny rodzinnej

kierownik przychodniprzy ul. Na Uboczu 5

Całościowe zaburzenia rozwojowe. Część I

AutyzmCo roku 2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu, który w 2007 roku został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Według danych Autism Euro-pe 0,6% populacji UE dotkniętych jest autyzmem, a szacuje się, że w Polsce z tym zabu-rzeniem żyje ponad 30 tysięcy osób.

Wcześnie postawiona diagnoza i jed-nocześnie rozpoczęta właściwa terapiamożepowstrzymaćnieprawidłowy rozwójdziecka ibyćpomocnawdążeniudosa-modzielnegożycia.Terapiapomagaoso-bomzautyzmemcoraz lepiejorientowaćsię w świecie i jak najefektywniej wyko-rzystywaćwłasnypotencjałinabytenoweumiejętności.W konsekwencji nie dopro-wadzamydopowstanianiepełnosprawno-ścidzieckaiprzyczyniamysiędopoprawyjakościjegożycia.

Przyczyny występowania autyzmu:• podatnośćgenetycznaorazczynniki środowiskowe,• czynnikineurologiczne,• zaburzeniaokresuciążyiporoduoraz inneczynniki,obecnienieznane.

Żadenrodzicniejestprzygotowanydowychowania dziecka niepełnosprawne-go. W chwili otrzymania diagnozy każdyprzeżywa tzw. okres żałoby, nie godzącsię z niepełnosprawnością ukochanegodziecka.Cała rodzina powinnawówczasotrzymać pomoc nie tylko w organizacjiterapiidziecka,ale takżewzapewnieniuodpowiednichwarunkówdożycia.

Wsparcie to przede wszystkim infor-macja ukierunkowana na właściwą dia-gnozęiorzecznictwoorazterapięiświad-czenia wspomagające rozwój dzieckazautyzmem.

Kolejnym kluczowym etapem jest za-gwarantowanie w miejscu zamieszkaniadzieckaprzedszkola,szkołyidalszejedu-kacji, co pozwoli rodzicom na powrót do

Autyzm jestcałościowymzaburzeniemrozwojuwwieluobszarachfunk-cjonowaniadziecka.

Symptomynajczęściejpojawiająsiędo3. rokużycia,kiedydzieckopre-zentujenastępującezachowania:

Niereagujenawłasneimię.Nieutrzymujekontaktuwzrokowego.Wybuchapłaczemlubśmiechemwnieodpowiednichsytuacjach.Niereagujenauciążliwyhałaslubjestnadwrażliwenadźwięki.Unikakontaktu,bliskościiprzytulania.Uporczywiepowtarzaniektórezachowania,np.kręceniekołemsamocho-dzika,wczasiezabawywodzeniewzrokiemzazabawką.Powtarzaniektóresłowalubwyrażeniaizdania,czasamizodroczeniem(echolalia).Nieprawidłowyrozwójmowy.Nienaśladujewzabawieaniwżyciucodziennym(brakzabawynaśladowczej).Nadmiernieprzywiązujesiędoznanychmiejsciprzedmiotów,atakżeprzewi-dywanegoplanudnia.Nieprosiopomociniewyrażawłasnegozdania.Reaguje gniewem lub uporczywym zachowaniem nieadekwatnie do sytuacjiizdarzenia.Niereagujelękiemwsytuacjizagrożenia.Skupiasięnapowtarzaniunastępującychzachowań:bieganie iciągłeporu-szanie,kręceniewokółosiwłasnegociała,trzepotanierękami,skakanie,krę-cenieprzedmiotami,przeglądaniewlustrzeitp.Często wybudza się w nocy i ma problemy z zasypianiem, chętniej zasypiawwózku.Maproblemyzodżywianiem,np.wybiórczośćpokarmowa,uporczywywybórkonkretnejkonsystencji.Brakdzieleniawspólnegopolauwagi,np.brakwskazywania,podążaniazadorosłym.Ubogagestykulacja lub jej brak,np.dzieckonienaśladuje zabawyw „kosi,kosi”,gestu„pa,pa”itp.

Najczęściej obserwowane zaburzenia:– trudności w zakresie kompetencji społecznych: umiejętności nawiązy- waniakontaktuiwzajemnychrelacji społecznych,– brakumiejętnościkomunikowania się,zarównowerbalnej,jakiniewerbalnej,– powtarzające się, sztywne wzorce zachowańiformyorazrodzajezabawy.

6 ZDROWIE URSYNOWA

pracy iwłasnyrozwój.Placówki takiepo-winnyspełniaćwarunkiokreślonewobo-wiązującychaktachprawnych,umożliwia-jącdzieciomzautyzmemniezbędnekon-taktyzrówieśnikamiiotoczeniem.

Proces diagnostyczny 1. Lekarzpediatra–pozyskanie

skierowaniadoporadnidladzie-cizautyzmem/zdrowiapsychicz-negodladzieciimłodzieżyorazichrodzin

2. Poradniadladziecizautyzmem–diagnozamedyczna–niezbęd-nadootrzymaniaopiniiczyorze-czenia.Jednocześniejaknaj-wcześniejszepozyskanieterapiiwczasiestawianiadiagnozy(nie-któreplacówkiprowadzątenro-dzajwsparciaterapeutycznego).

3. Diagnostykadodatkowawceluwykluczeniainnychzaburzeń(np.metabolicznych,pokarmowych),konsultacjagenetykaitp.

4. Terapiauwzględniającamożliwo-ściipotencjałdziecka.

Efektywne terapie dla dzieci z ASD:-terapiabehawioralna,-treningumiejętnościspołecznych,-terapiaindywidualnazpsychologiem,-terapiaindywidualnazpedagogiem,-logopedyczna,-integracjasensoryczna.

Terapie wspomagające, m.in.:-terapiaręki,-arteterapia,-muzykoterapia,-bajkoterapia,-stymulacjapolisensoryczna (wielozmysłowepoznawanieświata),-hipoterapia,-dogoterapia.

Inne:-wprowadzeniedietyeliminacyjnej,-komunikacjaalternatywna,-edukacjarodzicielska(warsztaty/ szkolenia,grupawsparcia).

Pamiętajmy!

Badaniapotwierdzają,żewewczesnym dzieciństwie mózgcechujesiędużąplastycznością,tzn.tworząsięnoweścieżkineu-ronalne.Zatemimwcześniejroz-poczętajestterapia,tymbardziejjestefektywnadladzieci.

Pomocne dokumenty1.Orzeczenieopotrzebiekształceniaspecjalnego–pozyskanieterapii wplacówceedukacyjnejorazzapewnienieodpowiednichwarunków zgodniezwymaganiamiIPET.2.Orzeczenieoniepełnosprawności–klasyfikacjaniepełnosprawności umożliwiauzyskanieróżnychuprawnień,uczestnictwowbezpłatnych turnusachrehabilitacyjnych(PFRON).3.Opiniaopotrzebiewczesnegowspomaganiarozwojudziecka(WWRD)–bezpłatnaterapia,4–8godzinwmiesiącu.4.Diagnozy:funkcjonalna,SI(integracjisensorycznej),logopedycznaitp.5.Innedokumentynadająceuprawnienia:–legitymacjaosobyniepełnosprawnej(bezpłatneprzejazdyśrodkami komunikacjimiejskiejwWarszawieorazzniżkawcałymkraju),–biletydokina,teatru–zgodniezregulaminemorganizatoraitp.,–bezpłatnebiletynabasen(niektóreośrodkisportowe)itp.

mgr Alina Meisnerpedagog,terapeutatreninguumiejętnościspołecznych,

terapeutaręki,terapeutazajęciowyNiepublicznyPunktPrzedszkolny„Effectis”

ul.PodLipą1lokalnr2Warszawa-Ursynów

W następnym numerze:Całościowezaburzeniarozwojowe.CzęśćII–zespółAspergera

R E K L A M A

ZDROWIE URSYNOWA 7

Staw kolanowy

Ból stawów kolanowych jest jedną z najczęstszych (wraz z bólami stawu biodrowego, bar-kowego oraz kręgosłupa) przyczyn wizyt u ortopedy osób, które dotyka ta dolegliwość. Pro-blemy stawów kolanowych dotyczą zarówno osób młodych, w wyniku np. urazów, jak i ludzi starszych, u których dolegliwości zazwyczaj mają charakter przewlekły na tle zwyrodnień.

Stawkolanowyjużpodczaszwykłegochodzeniamusiprzenosićwiększączęśćciężarunaszegociała,awtrakcieróżnychformaktywnościruchowejjestdodatkowodociążany.Czyjesteśmywstanieuniknąćtychproblemów?Postaramsięprzybliżyćanatomię, funkcję oraz sposoby radzeniasobiezproblemamidotyczącymikolana.

Budowa anatomiczna stawuAbywytłumaczyć,comożeulecurazom,

awkonsekwencjidalszymzmianomdegene-racyjnym, trzebasięgnąćdoanatomii.Stawkolanowy jest największym ze wszystkichwystępujących u człowieka. W jego składwchodząkłykciekościudowej,piszczelowejoraz rzepka (największa trzeszczka nasze-gociała),tworzącbudowęzawiasową.Umoż-liwia to ruch w jednej osi, czyli prostowanieizginaniewstawie.Jednakbudowatajestnie-cozmodyfikowana,ponieważwpewnymza-kresieruchukolanomożerównieżwykonywaćrotacjęmiędzykościąudowąapiszczelową.

Oprócz rusztowania w postaci układukostnegosą jeszcze tkankimiękkie, któreotaczająstawidodatkowogowzmacniają:błonamaziowa,więzadła,torebkastawowaimięśnie.Jaktowszystkowspółpracuje?

Jakjużwspomniałem,kolanowykonu-jegłównieruchzawiasowy–wyprostizgi-nanie.Aby tomogło się odbywać,mamydwiegrupymięśnizwanychprostownikamii zginaczami. Jeden z największychmię-śni człowieka, czworogłowy odpowiadazaprostowanie,amięsieńdwugłowyuda,półbłoniasty oraz półścięgnisty działająantagonistycznie.

Główny układwięzadłowymożemypo-dzielić na wewnętrzny – w postaci dwóchwięzadeł krzyżowych (przedniego i tylne-go) – i zewnętrzny, reprezentowany przezdwa więzadła poboczne (piszczelowei strzałkowe)orazodprzoduwięzadłowła-ściwerzepki.Jestjeszczeszeregmniejszychstruktur,aleonichniebędęjużwspominał.

Z racji dużych przeciążeń, jakie dzia-łają na staw podczas ruchu, niezbędnesą elementy odpowiadające za ślizg ko-ści między sobą, dlatego wszystkie po-wierzchnie stawowe pokryte są chrząst-

kąszklistąwrazzmaziąstawową.Dodat-kowym elementemmającym dużywpływnaamortyzacjęsądwiestrukturywłókni-sto-chrzęstne,nazywanełąkotkami(bocz-naiprzyśrodkowa).

UrazyMożemy je podzielić na stłuczenia,

skręcenia, zwichnięcia oraz złamania.Zracjidośćskomplikowanejbudowy iob-ciążeńkolanojestpodatnenawszelkieura-zy,podczasktórychkażdazwyżejwymie-nionych struktur może ulec uszkodzeniu.Oczywistymfaktemsąurazybezpośrednie(tzw. wysokoenergetyczne, np. upadki nastokach narciarskich, wypadki komunika-cyjne),jakrównieższeregmniejszychdrob-

nychstłuczeń,którekumulującsięwtrakcienaszegożycia,powodujązmiany.

Musimypamiętać,żewszystkienaszestawypodlegająwraz zwiekiemciągłymprzemianom.

Efektemsąuszkodzeniadegeneracyj-ne,którepostępująuwszystkichbezwy-jątkuwrazzupływemczasu.

Czy zawsze ból kolana możebyć spowodowany jego bezpośrednim uszkodzeniem?

Naszekolananiezawszemusząbolećz tego powodu. Pamiętajmy, że równieżsąsiadujące z nimi stawymogą powodo-waćdolegliwości,jeślisąchore.

8 ZDROWIE URSYNOWA

Często choroba stawów biodrowych(koksartroza) manifestuje się dolegliwo-ściami bólowymi najpierw kolan, zanimsame zaczną niedomagać. Idąc tym tro-pemwdół, dochodzimydostawuskoko-wegoistopy,gdzienp.płaskostopiemożebyćpowodemproblemów.

Jesttozazwyczajspowodowanezabu-rzeniemosikończyny,wktórejwynikustawzaczyna pracować asymetrycznie, powo-dującnadmierneprzeciążaniejegoczęścibocznejbądźprzyśrodkowej.Pokilkubądźkilkunastu latachdziałania takichprzecią-żeńichskutkisąpraktycznienieodwracal-newleczeniuzachowawczym.

Co zrobić, gdy już boli?Wszystkozależyodprzyczynydolegli-

wości, a tychmożebyćwiele imogąbyćwspółzależne.Abywięcodpowiedniozdia-gnozować problemy, potrzebny jest wy-wiadzpacjentemibadanieortopedyczne.

Podstawowebadaniaobrazowe,jakiestosujemy,tobadanierentgenowskie(naj-lepiejdwóchstawówporównawczo,wpro-jekcjachAPiBOK)orazultrasonograficz-ne.BadanieRTGobrazujeukładkostnyipowinnobyćwykonywanewobciążeniu(np.wpozycjistojącej).BadanieUSGob-razuje natomiast tkanki miękkie, dopeł-niającdiagnostykistawukolanowego.

W przypadkachwątpliwych bądź zło-żonych i rozległych uszkodzeń możemyjeszcze rozważyć przeprowadzenie rezo-nansu magnetycznego (często wykonujesięgo,uzupełniająckwalifikacjędolecze-niaoperacyjnegokolana).

Jak leczymy, znając już powóddolegliwości?

Sposób leczenia zależy oczywiścieodprzyczynydolegliwości.Wprzypad-kach nagłych, takich jak urazy (zła-

mania, skręcenia, zwichnięcia) po-trzebna jest jak najszybsza konsul-tacja ortopedyczna, badania i decy-zja o metodzie leczenia. Możemymó-wić o natychmiastowym leczeniu ope-racyjnym, gdy mamy do czynienia np.z przemieszczonym złamaniem, lubo leczeniu zachowawczym w postaciczasowego unieruchomienia kończynywzłamaniachbezprzemieszczeńodła-mów kostnych. Taką metodę leczeniastosujemyteżczęstonapierwszymeta-pieposkręceniachbądźzwichnięciachstawu.Unieruchomieniemożetrwaćodkilkunastu dni nawet do kilku tygodni,wzależnościodrozległościuszkodzeń.

Niejednokrotnie po zakończeniu le-czeniazachowawczego,któremożeobej-mowaćrównieżrehabilitacjęusprawniają-cą,podejmujesiędecyzjęoleczeniuope-racyjnym(np.wzłożonychuszkodzeniachłąkotek czy więzadeł krzyżowych). Za-zwyczajstosujesię technikimało inwa-zyjne (artroskopowe),umożliwiające re-konstrukcję uszkodzonych struktur.De-cyzjaopartajestnawywiadziezpacjen-tem na temat jego problemów ze sta-wem,oczekiwańcododalszejsprawno-ści i rzetelnej informacji od lekarza, comożnaosiągnąćtakimleczeniem.

W przypadkach przewlekłych, gdyzmiany zwyrodnieniowew stopniumniej-szymiumiarkowanymsąutrwalone,głów-nym kierunkiem leczenia jest usprawnia-nie,unikanieprzeciążeń.

Ważnyjestcodziennyruch,potrzebnydo prawidłowego funkcjonowania. W tensposób powstaje maź stawowa, rozpro-wadzana wewnątrz stawów i odżywiają-cachrząstkę.Dobrymsposobemjestjaz-danarowerze,pływanie(kraul,stylgrzbie-towy),lekkijogging.

Wchorobachchrząstkistawowejmo-żemy się wspierać również suplemen-

tami bądź lekami. Takie substancje jakglukozamina,siarczanchondroitynyczykwas hialuronowy sprzyjają procesomnaprawczym i spowalniają degeneracjęchrząstki.Mamydowyboruróżneformypreparatów, od kapsułek, przez prosz-ki do sporządzania roztworu, po miej-scowe iniekcje dostawowe. Zmiany de-generacyjnełąkotek,któreniekwalifiku-jąsiędooperowania,takżeleczymyza-chowawczo.

Dobre rezultaty może dać równieżokresowarehabilitacja,takajakfizykotera-pia(krioterapia,laser,polemagnetyczne),hamującaprocesyzapalne izmniejszają-ca dolegliwości bólowe, oraz kinezytera-pia (ćwiczenia,masaże, technikimanual-ne),którafinalnieusprawniastawy,zwięk-szając zakres ruchu iwzmacniającukładmięśniowy.

W wypadku zaawansowanej choro-byzwyrodnieniowej,gdydolegliwościbó-lowe utrudniają i ograniczają pacjento-wi funkcjonowanie, można rozważyć le-czenieoperacyjne, np. osteotomię korek-cyjnąwzaburzeniachosistawu, jak rów-nieżradykalne–endoprotezoplastykęsta-wów.Należyjednakpamiętać,żetoosta-tecznośćitrzebadokładnieocenićkorzy-ściorazkoszt,jakimożespowodowaćtensposóbleczenia.

Należy jeszcze zaznaczyć, że odręb-nymtematemsąschorzeniareumatyczne.Stanowiąonedośćznamiennągrupęcho-rób,którarównieżmożebyćpowodemdo-legliwości bólowych stawów,w tym kola-nowego.

Zapraszamy na szczepienia przeciw pneumokokom w ramach programu profilaktycznego

„Zdrowie, Mama i Ja, etap II” finansowanego ze środków m.st. Warszawy

Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych u dzieci w wieku od 24 do 36 miesiąca życia, zamieszkałych na terenie Warszawy, przy zastosowaniu trzynastowalentnej (PCV 13) szczepionki przeciwko pneumokokom.

Więcej informacji w poradniach pediatrycznych:• ul. Na Uboczu 5, tel. 22 648 68 10• ul. Romera 4, tel. 22 643 04 98• ul. Kajakowa 12, tel. 22 855 47 37

ZDROWIE URSYNOWA 9

lek. Konrad Seferyńskiortopeda

przychodnia przy ul. Na Uboczu 5

O G Ł O S Z E N I E

Trzebawiedzieć,żegorączkajestod-powiedziąorganizmunaszerokorozumia-nyproceszapalny.Stanowinaturalnyob-jawwalkiorganizmuz infekcją ipierwszysygnał,żedziejesięcośniepokojącego.Temperatura ciała zdrowego niemowlakawahasięod36,6°Cdo37,5°C,natomiast37,5–38°Ctostanpodgorączkowy.

Poważnysygnałostrzegawczytotem-peraturapowyżej38,5°C,któraniejestjużprzyjacielem, lecz wrogiem. Daje sygnał,że czas udać się do poradni po pomocspecjalistydlanaszegodziecka.

Temperatura powyżej 40°C wymagabardzopilnejpomocylekarskiej.

Wskazania do pilnego kontaktuz lekarzem

Na pewno pilnej konsultacji wyma-gagorączkującynoworodekczyniemow-lę,jeśli:• uporczywa gorączka utrzymuje się po-wyżej24godzinudzieckamającegood3miesięcydoroku;• dzieckowygląda na bardzo chore, jestnienaturalniesenne,apatyczne;• pojawiają się drgawki, sztywność karku,majaczenielubdezorientacjaczydrażliwość;

• występujegorączkaudziecido6.mie-siącażycia.

Jak radzić sobie z gorączką u dzieckaTrzeba schładzać organizm metodami fi-zycznymi,takimijak:–okładychłodzące;–kąpielchłodząca(temperaturawodypo-winnabyćo1°C,anajwyżej2°Cstopnieniższaniżtemperaturaciaładziecka);– obniżenie temperatury w pomieszczeniu,gdzieznajdujesiędziecko(jeśliniechcemyrobićkąpielilubniemamytakiejmożliwości);–wpomieszczeniuniemożebyćzasucho– jeśli niemasz specjalnego nawilżacza,powieśnagrzejnikumokryręcznik.

Nie należy przegrzewać dziecka ko-lejnymi warstwami ubranek czy kocyków(trzeba sprawdzać, czy się nie spociło –mokre ubranko należy szybko zmienić).Trzebazapewnićmuodpowiednią–dużą–ilośćpłynów.

10 ZDROWIE URSYNOWA

Kiedy dziecku rośnie temperatura?

Podwyższona temperatura u dzieci powoduje u rodziców panikę. To, co jest dla nas nowe, nieznane, zawsze wywołuje lęk, ale to zachowanie jak najbardziej naturalne.

Kamila Horczakpielęgniarka, kierownik średniego

personelu medycznegoprzychodnia przy ul. Kajakowej 12

R E K L A M A

Bakterie otoczkowejak chronić przed nimi dzieci?

Do bakterii otoczkowych należą pneumokoki i meningokoki. Na szczę-ście przeciwko obu bakteriom istnieje skuteczna profilaktyka poprzez szczepie-nia ochronne. Już od wielu lat, docenia-jąc skalę i wagę problemu eksperci zabie-gali o wprowadzenie szczepień przeciw-ko pneumokokom do kalendarza obo-wiązkowych szczepień ochronnych. Od tego roku, dzięki rządowemu programo-

wi, z darmowych szczepień przeciwko pneumokokom mogą skorzystać wszyst-kie dzieci urodzone po 31 grudnia 2016 r.

Trzeba jednak pamiętać, że nadal bez ochrony pozostaje ogromna gru-pa dzieci starszych, tych po 5. roku

życia, dla których pneumokoki stano-wią także ogromne realne zagroże-nie. Tu ogromnym wsparciem dla ro-dziców jest finansowany przez Miasto Stołeczne Warszawa program bezpłat-nych szczepień dla dzieci w wieku od 24. do 36. miesiąca życia. Warszawski program wyrównuje szanse dzieciom starszym, niezaszczepionym. Meningokoki – równie ważne – na-dal pozostają w grupie szczepień zle-canych przez ekspertów. Dopóki nie zostaną wprowadzone do kalendarza szczepień obowiązkowych – eksper-ci zachęcają rodziców do konsultacji z lekarzem i rozpatrzenia możliwo-ści zabezpieczenia dziecka na wła-sną rękę.

Szczepienie ochronne to inwestycja w zdrowie

naszych dzieci.

Dzieci poniżej 5. roku życia z powodu niedojrzałości układu immunologicznego stanowią grupę podwyższo-nego ryzyka poważnych za-każeń bakteryjnych. Szcze-gólnym zagrożeniem dla ma-luchów w tym wieku są za-każenia bakteriami otoczko-wymi, które mogą być przy-czyną tzw. zakażeń inwazyj-nych, takich jak m.in. sep-sa i zapalenie opon mózgo-wo-rdzeniowych.

R E K L A M A

11ZDROWIE URSYNOWA

12 ZDROWIE URSYNOWA

Zapalenie spojówek

Spojówka jest bardzo cienką, przezroczystą, przesuwalną błoną, która pokrywa przednią powierzchnię gałki ocznej, tzn. twardówkę, aż do rąbka rogówki, wyściela tylną powierzch-nię powiek i załamki.

Zapalenie spojówek jest jedną z naj-częściej spotykanych chorób okulistycz-nych,ponieważpowierzchniaokajeststa-lenarażonanadziałanieczynnikówśrodo-wiskowych,urazyiodczynyalergiczne.Objawy zapalenia spojówek:– zaczerwienienieoczu,– uczuciekłuciaciałaobcegolubpiaskupodpowiekami,– pieczenie,– swędzenie,– łzawienieoczu,– sklejaniesiępowiek.

Objawy te występują z różnym nasi-leniem, w zależności od typu zapaleniaiczasutrwaniachoroby.

ZakażenieZapalenie spojówekmożemiećprze-

biegostry,podostryiprzewlekły.Zewzglę-dunaetiologięmożemyjepodzielićna:– infekcyjne–wywołanaprzezbakterie,wirusy,chlamydie,grzyby,pasożyty,– nieinfekcyjne–alergiczne,zespółsu-chegooka(ZSO).

Zakażenia bakteryjne są najczęściejspowodowane przez gronkowce (

i epidermidis), pacior-kowce (Streptococcus,np.pneumoniae),Haemophilus influenzae, Neisseria go-norrhoe itp. Do głównych objawów zali-czamy: przekrwienie i obrzęk spojówek,czasempowiek,obecnośćropnej lubślu-zowo-ropnej wydzieliny w worku spojów-kowym,wybroczyny, brodawki, awprzy-padkuzakażeniamaczugowcembłonynaspojówkach.

Bakteryjne zapalenie spojówek obej-muje zwykle oboje oczu, choćw jednymmożesięrozwijać1–2dniwcześniej.Wy-maga leczenia antybiotykiem o szerokimspektrum działania (fluorochinolony, ami-noglikozydy i makrolidy) przez 5–7 dni.Wraziebrakuefektówpobierasięwymazzworkówspojówkowychnaposiewianty-biogram.Przedpodaniemkroplilubmaścinależyusunąćzworkaspojówkowegowy-dzielinę,stosującsólfizjologiczną.

Wirusowezapaleniespojóweknajczę-ściejspowodowanejestprzezadenowiru-sy, pikornawirusy, wirus opryszczki zwy-kłej Herpes simlex oraz ospy wietrzneji półpaśca Herpes varicella zoster, mię-czakazakaźnegoibrodawczaka.

Epidemiologiczne (nagminne) zapale-niespojówekwywołaneadenowirusemna

początkudotyczy jednegooka,wdrugimpojawiasiępokilkudniach.Cechujejesil-nyobrzękiprzekrwieniespojówek,częstoobrzęk powiek z obecnością surowiczejwydzieliny,krwotokipodspojówkoweiod-czyngrudkowy.

Objawom towarzyszą łzawienie, bo-lesność, światłowstręt i zwężenie szparypowiekowej. Nie ma leczenia swoistego(miejscowopodajesięantybiotyki,byza-pobiecnadkażeniubakteryjnemu).Pokil-kudniach(zwykle7–8)dochodzidozaję-ciarogówki.Wzapaleniuepidemiologicz-nymczęstowystępująobjawyogólne–po-większenie węzłów chłonnych przyusz-nych, zapalenie górnych dróg oddecho-wychigardła.Chorobamaprzebiegkilku-tygodniowyijestwysocezakaźna,zwłasz-czanapoczątku.Bardzoważnejestścisłeprzestrzeganiehigienyosobistej,tzn.czę-stemycierąk,używanieoddzielnychręcz-ników,mydłaczypościeli,byzapobiecza-każeniuinnychosób.

Zapalenie spojówek wywołane przezchlamydia towtrętowezapalenie spojów-kiirogówkiudorosłychiudzieciorazja-glica, najczęstsza przyczyna ślepoty naświecie. W krajach wysoko rozwiniętychpraktycznie nie występuje, roznosicielemchoroby jestmuchadomowa.Chorobatarozwijasięwkrajachogorącym,suchymklimacie,bezbieżącejwody,przybrakuhi-gieny.Wleczeniujaglicystosujesięanty-biotykimiejscowoiogólnieorazczęstole-czenieoperacyjne.

Alergiczne zapalenie spojówek

Jest to choroba cywilizacyjna, któ-ra występuje coraz częściej, pojawia sięwkażdymwieku imożeprzybieraćróżnąpostać. Objawy oczne są drugą manife-stacjąalergiiponosie,czylikatarzesien-nym.Najważniejszymobjawemalergiijestświąd oraz łzawienie, obrzęk, surowiczalub śluzowawydzielina, pieczenie i prze-krwienie oczu. Reakcje nadwrażliwościpowierzchniokato:• alergieoczu:– sezonowealergicznezapaleniespojó-wek(SAC),

– całoroczne alergiczne zapalenie spo-jówek(PAC),– ostre alergiczne zapalenie spojówek(AAC),– kontaktowe zapalenie skóry powiekispojówki(ConBC),– wiosennezapalenierogówki(VKC),– atopowezapalenierogówkiispojówki(AKC),• oczneniealergicznereakcjenadwraż-liwości:– olbrzymiobrodawkowe zapalenie spo-jówek(GPC),– zapaleniespojówekzpodrażnienia,– zapalenieskórypowiekzpodrażnienia.

Najczęstszą postacią alergii jest se-zonowe alergiczne zapalenie spojówek,które pojawia się okresowo zwłaszczau dzieci i młodzieży. Towarzyszyć mumogą: pokrzywka, katar sienny, astmaoskrzelowa.Objawypojawiająsięwokre-siepyleniaroślin:• luty–marzec–leszczyna,olcha,brzo-za,dąb,buk,iglaste,• lipiec–trawy,żyto,• lipiec–wrzesień–chwasty.

Częstesąalergiekrzyżowe:brzoza–jabłko zielone, leszczyna – orzechy, byli-ca–seler,marchew,lateks–banany,kiwi.

Całorocznealergicznezapaleniespo-jówek jest schorzeniem długotrwałym,

utrzymuje się przez cały rok i przebiegaz okresowymi zaostrzeniami, zwłaszczajesieniąizimą.Głównąprzyczynąsąroz-tocza kurzu domowego, sierść zwierząt(kot, pies), pleśnie i czynniki zawodowe,głównielateks.SACiPACnieuszkadzająrogówki.

Ostre alergiczne zapalenie spojówekpojawiasięwmomenciedostaniasiędużejilościalergenówdoworkaspojówkowego.

Wiosennezapalenierogówkiispojówekjestciężką,przewlekłą,nawrotowąchorobądzieciimłodzieży,główniechłopców.

Leczeniewymagawspółpracyokulistyi alergologa. Atopowe zapalenie rogówkiispojówekwystępujeuosóbzatopowymzapaleniemskóryzwyklew3.–5.dekadzieżycia.

Kontaktowe zapalenie skóry powiekispojówekjestreakcjąnakontaktzróżny-mizwiązkamichemicznymi.

Leczenie alergicznych zapaleń spojó-wek to:– unikanie alergenów, zimne okła-dy, okulary ochronne, sól fizjologiczna,sztucznełzy,– leczenie farmakologiczne, miejscowoogólnielekiprzeciwalergiczneowielokie-runkowym działaniu, leki przeciwhistami-

nowe,stabilizatorykomórektucznych,nie-sterydowe leki przeciwzapalne, sterydy,lekiimmunosupresyjne.

Leczenie odczulające prowadzą aler-golodzy.

Zespół suchego oka (ZSO)Zapalenie spojówek spowodowane

zaburzeniamifilmułzowego–zespółsu-chego oka (ZSO) – jest spowodowanenieprawidłowymskładem filmu łzowego,jego niestabilnością, niedostatecznymwydzielaniemłezlubnadmiernymichpa-rowaniem.

Objawypojawiająsięzwiekiem,głów-nieukobietokoło50.rokużycia–wokre-siepostmenopauzalnym.Nasilająsiępod-czasprowadzeniasamochodu,pracyprzykomputerze, czytania, oglądania telewi-zji.Należą donich: dyskomfort, zaburze-niawidzenia,uczuciesuchościciałaobce-go lub piasku pod powiekami, pieczenie,łzawienieoczu,światłowstręt.

NaobjawyZSOmawpływstosowa-niesoczewekkontaktowych,zabiegichi-rurgii refrakcyjnej,niedobórwitaminyA,hormonalna terapia zastępcza, papie-rosy, alkohol, choroby ogólnoustrojoweopodłożuautoimmunologicznym,choro-byneurologiczneorazniektóre leki, np.przeciwarytmiczne, przeciwhistamino-we, trójpierścieniowe antydepresanty,beta-blokery,

Leczenie zespołu suchego oka macharakter wieloczynnikowy i wymagaodbudowy prawidłowej hemostazy po-wierzchni oka oraz filmu łzowego. Musibyć leczeniem przyczynowym – stosu-je się sztuczne łzy, leki przeciwzapalne,zwłaszczasterydy,cyklosporynęA,kwasytłuszczoweomega3i6,czasamikoniecz-ne jest zamknięcie punktów łzowych za-tyczkami.

Każda postać zapalenia spojówek,zuwaginaichogromnąróżnorodność,wy-magaodpowiedniejdiagnostykiiterapii.

ZDROWIE URSYNOWA 13

lek. Dorota Jabłońska okulista

przychodnia przy ul. Romera 4

Poradnie okulistyczneSPZOZ Warszawa-

Ursynów:

- przychodnia przy ul. Romera 4 tel. 22 641 54 57 wew. 245/246

- przychodnia przy ul. Kajakowej 12 tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39

Napięcieczyrozluźnienieprzeponymo-czowo-płciowej zależy też od pozycji ciała,sytuacjistresowych(mechanizmstresogen-nyrównieżjestczynnikiemwywołującymza-burzenialubpatologiewobrębiednamiedni-cy),nawykiwtoalecie,tj.mechanizmywypie-raniamoczu i stolca,którekształtujemyoddziecka,codzienne funkcjonowaniezezbytnapiętymimięśniami–brakumiejętnościre-laksacjitakjakwprzypadkuinnychgrupmię-śniowychprowadzidowzmożonegonapię-ciamięśni,zaburzeńwichukrwieniu.

Przyczyny i rodzajenietrzymaniamo-czu omawiałam w poprzednim artykule.Dozaburzeńproktologicznych,któremoż-na poddać terapii, zaliczamym.in.: prze-wlekłezaparcia, trudnościzutrzymaniemgazów lub stolca, zespół jelita drażliwe-go, szczelinę odbytu i inne wady w jegoobrębie. Terapia znajduje zastosowaniewprzypadkach:dyskomfortupodczaszbli-żenia,bólówdnamiednicy,bólówwobrę-bie kości guzicznej, zaburzeń statyki na-rządówmiednicymniejszej, atrofii tkanekpochwy, przewlekłych stanów zapalnychdróg moczowo-płciowych, chorób neuro-degeneracyjnych(SM,cukrzyca),poraże-niamięśniowegoiczuciowego.

Możliwości regeneracji ludzkiego or-ganizmu są ogromne. Neurogeneza (po-wstawanie i wzrost nowych neuronów)orazneuroregeneracjasąnieograniczone.Chroniczny stres zawęża te możliwości,gdyż mózg „zalewa” fala tzw. hormonówstresu, czyli glikokortykosteroidów – hor-monów steroidowych produkowanychwkorzenadnerczy.Stawiająoneorganizmwgotowościisątoksycznedlamózgu,któ-ryprzestajewsiebie„inwestować”,coza-trzymujewyżejwymienioneprocesy.

Cociekawe,żadnegoztychcelównieda się osiągnąć ani farmakoterapią, anioperacyjnie,akażdyzabiegpowinienbyćzwieńczony wielodyscyplinarną fizjotera-pią, rozszerzoną o zabiegi w domu, abyefektbył trwały.Zmorą fizjoterapeuty jestbrakkontynuacjileczeniapozajegogabi-netem,coczęstoprzekładasięnaopinięo braku postępów. Kluczem do sukce-su jest nastawienie pacjenta na wyzdro-wienie, a nie na swoje schorzenie. Neu-rogeneza i neuroregeneracja wymagająbowiemsystematyczności i o ile tomożli-we,świadomejwspółpracypacjentawceluwzmocnienia,reedukacjiośrodkowychme-chanizmówsterowaniaskurczemmięśni.

Trochę terminologiiBadaniesEMGtopowierzchniowaelek-

tromiografia (czynność elektryczna mię-śni)mięśni dnamiednicywykonana przyużyciu sondy dopochwowej (w przypad-ku problemów uroginekologicznych) lubdoodbytniczej (w przypadku problemówproktologicznych lub innych dysfunkcjiu mężczyzn). Badanie jest obiektywne,nieinwazyjneipomagazdiagnozowaćwy-dolność i kondycjęmięśni oraz przewod-nictwo nerwowe. Jest to niezbędne doustaleniawłaściwegopostępowaniawte-rapii zachowawczej u pacjentów z zabu-rzeniami funkcjonalnymi w obrębie dnamiednicy (m.in. z objawami nietrzymaniamoczu,gazów,stolca,zaburzeniamistaty-ki narządu rodnego i narządówmiednicymniejszej oraz rehabilitacji poporodowejwwynikuurazówkrocza).

Biofeedback EMG to ćwiczenia mię-śnidnamiednicypodkontroląEMG.Słu-żąwzmacnianiumięśni,umożliwiająszyb-kąnaukęprawidłowegonapinaniawłaści-wych grup mięśni oraz świadomej relak-sacji,którejbrak jest równie istotnyw te-rapii co inneczynniki.Pacjentmożeob-serwowaćnaekraniemonitora–wpostaciwykresuEMG lubpodczaszastosowaniagierbiofeedbackowych–jakpracujejegoprzeponamoczowo-płciowa.BiofeedbackEMG, sprzężenie zwrotne między obser-wowanymi przez pacjenta potencjałamiczynnościowymimięśniajegowoląwyko-naniaskurczulubzrelaksowaniawzmożo-

negonapięciamięśniowego,stanowinie-jednokrotnie przełomowymomentw pro-cesie odzyskiwania kontroli nad czynno-ściąmięśni.Jest toaktywny treningciałaiumysłu.Elektrostymulacja jest zabiegiem elek-

troterapii przyśpieszającym wzmacnia-nie osłabionych mięśni, ale także przy-wracającymrównowagęnerwowo-mięśnio-wąwprzypadkumięśniwiotkichczymięśniowzmożonymnapięciulubzespastycznością.

ETS stanowi połączenie wszystkichpowyższych metod, czyli elektrostymula-cję sterowaną skurczem. Świadome wy-generowanie przez pacjenta potencja-łu ruchowego owartości przekraczającejustalony przez terapeutę próg zadanio-wyuruchamiastymulacjęmonitorowanychzapomocąsEMGmięśni,którawzmacniałukodruchowyzainicjowanywoląpacjen-ta. Już kilkanaście powtórzeń pozwalanauzyskaniepożądanegokierunkuzmianstrategiisterowaniaczynnościąmięśni.Terapiastymulowanapoleganakontynu-owaniu terapiibezkoniecznościczęstychwizyt w gabinecie terapeuty – pacjentmoże wypożyczyć stymulator do domu.Niezbędne jest wykonanie badań sEMGstosowniedowskazań.

Nie ma innego sposobu obiektywneji powtarzalnej oceny czynności kontrolimięśniorazichreakcjinaróżnepoleceniawykonania ruchów lub testów np., takichjak próba kaszlowa, test wysiłkowy, testpodpaskowy,próbaVasalvyitd.Stosowa-niesEMGwcodziennejpraktycerehabili-tacyjnejwydajesięnajlepszymrozwiąza-niem, spełniającym postulaty medycynyopartej na dowodach naukowych (EBM).Należyjednakpodkreślić,żeniezastępujeonoelementarnego,wielokanałowegoba-daniaEMG,natomiastpozwalanaodsia-nie przypadków, które wymagają pogłę-bionejdiagnostyki.

Przebieg badaniaUprzednio przeszkolonypacjent sam,

w intymnych warunkach, aplikuje sobiesondędopochwowąlubdoodbytniczą.Do-datkowo stosuje się elektrody samoprzy-lepneorazelektrodęreferencyjną.Popod-łączeniu do urządzenia pacjent oraz te-

14 ZDROWIE URSYNOWA

Zaburzenia funkcjonalne dna miednicy (m.in. nietrzymanie moczu). Biofeedback EMG jako element leczenia zaburzeń.

Dno miednicy jest częścią łańcucha funkcjonalnego, skoordynowanego z innymi przepo-nami i łańcuchami powięziowymi w naszym ciele, zwłaszcza z przeponą oddechową. Pra-cuje wraz z oddechem, napinając się podczas wydechu, a rozluźniając podczas wdechu.

Cele stymulacji funkcjonalnej i rehabilitacji uroginekologicznej:• poprawaprzewodnictwanerwowego,• poprawaukrwieniamięśniiskóry,• poprawa koordynacji nerwowo-mięśniowej,• naukaprawidłowychnawyków,• wzmocnieniemięśni,• poprawasamoocenypacjenta.

rapeuta obserwują zapis EMG na ekra-nie monitora. Jest to wstępna obserwa-cjaprzedbadaniemwłaściwym,któretrwaokoło30sekund.Podczasbadaniaobser-

wującyekranpacjentnapoleceniewyko-nuje skurcz i relaks, terapeuta dokonujezapisu, na podstawie którego omawianesąwynikiistawianajestdiagnoza.

Ćwiczenia mięśni dna miednicy sąskutecznejedyniewtedy,gdypacjentwy-konuje je poprawnie, bez angażowaniamięśni brzucha, pośladków, ud. Niestetyniewieleosóbma takąświadomośćswo-jegociała.Przywiększychuszkodzeniachnerwów miednicy (poporodowych, prze-ciążeniowych, pooperacyjnych) powsta-jączęstodefektyboczne,poprzecznelubtylneiwtakichprzypadkachsamećwicze-niamogąnawetpogłębiaćasymetrię (np.wzmocniąsięmięśnietylkopojednejstro-nie).Ponadtojeślidefektbyłoperowany,torównieżpooperacji konieczne jestwdro-żeniem.in.elektrostymulacjiwpołączeniuzbiofeedbackiem.

Ćwiczenia biofeedbacku EMG powo-dują poprawę ukrwienia mięśni i skóry,co jest pierwszym krokiem do zamknię-cia cewkiw przypadku nietrzymaniamo-czu,przekrwienie,uszczelnienieorazko-ordynację nerwowo-mięśniową.W terapiinietrzymaniamoczu,gazówlubstolcanaj-ważniejszajestjakośćikomfortżyciapa-cjentazdanymschorzeniem.

Niestetymetodanieznajdujesięjesz-czewkoszykuświadczeń finansowanychześrodkówpublicznych,alepoodliczeniumiesięcznych kosztów podkładów, pod-pasek ochronnych, leczenia stanów za-palnych układumoczowo-płciowego orazmaści, np. estrogenowych, w przypadkuatrofiitkanekpochwy,lekówantydepresyj-nych,opłatyokazująsięrelatywnieniskie.Ponadto biofeedback EMG oraz elektro-stymulacja są skutecznymi oraz mierzal-nymimetodami leczenia, a nie tylkoma-skowaniaobjawówzwiązanychztymidys-funkcjami.

mgr Karolina Olszewska fizjoterapeuta

przychodnia przy ul. Romera 4

ZDROWIE URSYNOWA 15

R E K L A M A

Dziękujemy SzanownymPacjentom zadobrąopinięizaufanie,którymzechcielinasPaństwoobdarzyć,oddającgłosnanaszeplacówkiwbezpłatnymOgólnopolskimPle-biscycieMedycznym.

Zdobycie„LauruPacjenta”toogromnyzaszczyt,aleteżzobowiązaniedojeszczebardziejwytężonejpracydlanaszychpa-cjentówwtaktrudnychdlasystemuochro-nyzdrowiaczasach.

Ogólnopolski Plebiscyt Medyczny„Laur Pacjenta” polegał na oddawaniu gło-sówprzez internautów–naspecjalnej stro-nie WWW – na cieszącą się największymzaufaniemplacówkęmedyczną.Do tejporymiałymiejsceczteryedycje tegoplebiscytu.Wkażdejznich„LaurPacjenta”okazałsięnietylko wyrazem zaufania wobec lekarza czyprzychodni.Byłtotakżewyrazuznaniaza-sług oraz swoisty drogowskaz dla innychpacjentów,którzystanęliprzedkonieczno-ściąwyborulekarzaczyprzychodni.

Kolejnym ważnym wyróżnieniem dlaSPZOZWarszawa-Ursynówjest tytułGe-

pardaBiznesu2016dlanajbardziejdyna-micznejfirmywPolscewswojejkategorii.Do analizy zostały wybrane te przedsię-biorstwa, których wyniki finansowe prze-analizował Instytut Europejskiego Bizne-suwgrudniu2016roku.Firmyteotrzyma-ły tytułGepardaBiznesu, bo ichwartość

rynkowawzrosławięcejniżo10procent.Wyróżnieniateotrzymaliśmyporazko-

lejny. Jeszcze raz dziękujemy i postaramysięniezawieśćpokładanegownaszaufania.

Redakcja

Nasze wyróżnienia

16 ZDROWIE URSYNOWA

Dlaczego została pani fizjoterapeutką?Fizjoterapiatozawódobardzoszero-

kimspektrum.Obecnywnaszymżyciuoddzieciństwadopóźnej starości,wymaga-jący dużo empatii dla drugiego człowie-ka, szerokiej wiedzy oraz wysiłku fizycz-nego.Fizjoterapeutajestwciągłymruchu.Musibyćświetniezorganizowany,komuni-katywny.Wszystkietecechysąmibliskiei dlatego postanowiłam zostać fizjotera-peutą.Podobnoteżmójgłosdziałanapa-cjentówpozytywnie.

I pierwsza praca. Gdzie?Wykonuję ten zawód od 1982 roku.

Przezpierwszepółtora rokuwprzychod-niprzyul.Jadźwingów,późniejRomeraażdochwiliobecnejimamnadzieję,żejesz-czeprzezparęlat.Pracatadajemiogrom-ną satysfakcję i spełnienie. Należy rów-nieżpodkreślić,żezawszemiałamszczę-ściepracowaćwzgranymiprzyjaznymze-spole.Przezwielelatprowadziłamzajęciarehabilitacyjne w klubie seniora. Zdoby-

łamwtrakcietychlatdużodoświadczeniaiumiejętnościpracyzosobamistarszymi,leczmłodymiduchem.Wieleosóbminiewierzy,gdyopowiadam,jakmiłoisympa-tyczniemożebyćwpracy.Ajednak!

Jak wspomina pani dzieciństwo?Było inne niż moich chłopców. Bez

komputerów, telefonów komórkowych.Miałam natomiast harcerstwo. Były obo-zy, biwaki, zimowiska, ogniska, pierwszemiłości,gitaraiśpiew.Niepowtarzalnaat-mosfera. Wychowałam się na Sadybieinadaltammieszkam,wjednymznajpięk-niejszychmiejscWarszawy.

Ma pani jakąś pasję?Tak, niejedną. Teraz, kiedy dzieci są

jużsamodzielne,większośćwolnegocza-su poświęcam kynologii myśliwskiej. Od13 lat prowadzę hodowlę wyżła weimar-skiego krótkowłosego. Grafenek to przy-domekhodowlany.Jesttorasapsówmy-śliwskich o szlachetnym i wyjątkowym

wyglądzie oraz wspaniałym charakte-rze.Przygodaz„szarymi”rozpoczęłasięz chwilą, gdy dostałam suczkę Iskierkęodznajomego,światowejsławykynologa.Z upływem czasu okazało się, że Iskrama doskonałe walory psa użytkowego.Jejstójkadozwietrzonejzwierzynytopoprostupoezja.Zaliczyłakilkakonkursówpracypsówmyśliwskichuwieńczonedy-plomami.Wmojejhodowliurodziłosięza-ledwie11szczeniąt.Dwamioty.Tobardzodrogiehobby,wymagającedużychnakła-dów finansowych i wolnego czasu, więcprzedkładam jakośćnad ilość.Pochwalęsiętroszeczkę.Pieszmojejhodowli,nie-spełnatrzyletniRhinomajużchampionatpracyi jestwtrakcierobieniaintercham-pionatu. Grafenkowe „szare” często sąbohateramiartykułówwprasiena tematkynologiiłowieckiej.

Co to jest stójka?Wystawienie zwietrzonej zwierzyny

piessygnalizujewyraźnymzatrzymaniemi napięciem mięśni całego ciała. Głowamusi być zwróconaw kierunku zwietrzo-nej zwierzyny. Stójka powinna trwać ażdo czasu nadejścia przewodnika i wyda-niaprzezniegopolecenia „Naprzód!”.Zestójki wyżeł powinien się przemieszczaćwolnymkrokiemażdochwilizerwaniasięptaków.Psuniewolnogonićzawzlatującąioddalającąsięzwierzyną.

Kynologia to raczej męska pasja? Tak, ale to stereotyp, poza tym ja je-

stem trochę jak facet... Uwielbiammyśli-stwo, kynologię łowiecką, lecz nigdy nieużyjębroni.

ZDROWIE URSYNOWA 17

Portret prywatny

Ewa ZapałEwa Zapał – fizjoterapeutka, jedna z osób naj-dłużej pracujących w przychodni przy ul. Ro-mera 4. Najważniejszą rolą w jej życiu jest bycie opiekuńczą córką i kochającą matką bliźniąt, dorosłych już chłopców. Znajduje czas na swo-je pasje, trochę niekobiece, ale z całą pewno-ścią dające radość i spełnienie. Uważa, że gdy coś się robi w życiu, trzeba to robić bardzo do-brze albo wcale. Śmieje się, że do wszystkiego podchodzi z zapałem, bo nazwisko zobowiązu-je. Jej motto: „Bądź taki, abyś nie musiał czer-wienić się sam przed sobą” (Wiktor Hugo).

Stójka

Fragment czasopisma z artykułem o hodowli Ewy „Zapał Łowiec” Polski 2016/12

18 ZDROWIE URSYNOWA

Poza psami jest coś jeszcze?Tak! Motoryzacja. Zawsze obecna

wmoimżyciu.Tematrzeka.Auto4x4,psydobagażnikaiwdrogę!Pracewogrodziedają mi wielką przyjemność. Lubię siać,sadzić,przesadzaćrośliny.

Rodzina też dzieli z panią te pasje?Tak, oczywiście. Ponad rok temu po

długotrwałej chorobie zmarł mój mąż.Moisynowieimamabylidlamnieogrom-nym wsparciem. Nie poradziłabym sobiebez nich. Moi synowie to największa ra-dośćmojegożycia.Krzysiekjestpięćmi-nutstarszyodJaśka.Pasjonujesięwspi-naczką,jestpoWarszawskimUniwersyte-cieMedycznymipracujejakofizjoterapeu-tajakja,amłodszyukończyłwydziałelek-tronikinaPolitechniceWarszawskiej,spe-cjalność inżynieria biomedyczna. Jestemznichbardzodumna.

Jak pani odpoczywa?Podniupracypotrzebujętlenuiprze-

strzeni. Zabieram więc psy na spaceri z radością się przyglądam, jak przekła-dająpoleiwystawiają.Czasamimamoka-zjępojechaćna łowisko isprawdzićswo-je psy. Ten, ktowie, o czymmówię, zro-zumie, jakie towspaniałe uczucie. Pracawogrodzieteżodpręża.Jaktomówiąmy-śliwi, pogoda jest dobra albo bardzo do-bra,więckażdegodniaprzemaszerujękil-kakilometrów.

Ma pani jakieś marzenie?Odpocząć.MójznakzodiakutoPanna

ijemuprzypisujębrakumiejętnościodpo-czynku.Zawszejestcośdozrobienia„nawczoraj”. Teraz zbieramsiły i czekamnawnuki.

Rozmawiała Anna Dymińska

Ode

rwij

i zac

how

ajO

derw

ij i z

acho

waj

Przychodnia przy ul. Zamiany 13

Centrala: 22 641 67 59, 22 641 29 94Punkt Obsługi Pacjenta, tel. 22 644 83 18

Poradnie specjalistyczne:- alergologii dla dzieci i młodzieży, tel. 22 648 30 76 gabinet zabiegowy – wew. 53,- chorób płuc dla dzieci – tel. 22 648 30 76,- zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży oraz ich rodzin tel. 22 644 83 18,- logopedii – tel. 22 644 83 18

Poradnia terapii uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu i innych zachowań: tel. 22 648 66 57.

Przychodnia przy ul. Kajakowej 12

Punkt Obsługi Pacjenta: tel./faks - 22 855 47 37Podstawowa Opieka Zdrowotna:- rejestracja - tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39.

Poradnie specjalistyczne:- położniczo–ginekologiczna – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39,- urologii – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39,- okulistyki – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39,- chirurgi – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39.

Pracownie diagnostyczne:- USG – badania położniczo-ginekologiczne tel. 22 855 47 37,- EKG – tel. 22 855 47 37.

Przychodnia przy ul. Na Uboczu 5

Centrala: 22 649 65 05, 22 649 65 06SEKRETARIAT - Punkt Obsługi Pacjenta w godz. 8 – 1930, tel./faks 22 648 84 96 wew. 104.

Podstawowa Opieka Zdrowotna: - rejestracja dla dorosłych – 649 65 02, 649 65 03- rejestracja dla dzieci – tel. 22 648 68 10, 22 648 84 34,- gabinet zabiegowy/EKG – wew. 116 lub 22 648 69 22- pielęgniarki środowiskowe – wew. 149 lub 22 648 69 22. - punkt pobrań – 22 648 98 22

Poradnie specjalistyczne:- położniczo–ginekologiczna – wew. 119, 22 648 98 25 - chirurgii – wew. 106 lub 22 648 84 20 - dermatologii – wew. 123 lub 22 648 77 98, - onkologii – tel. 22 648 00 68, wew. 120 - diabetologii – wew. 121, - ortopedii – wew. 107, 120 - neurologii – wew. 110 lub 648 85 13, - kardiologii – wew. 122 lub tel. 648 67 36, - alergologii dla dorosłych – wew. 106 lub 22 648 84 20, - chorób płuc dla dorosłych – wew. 100, 102, 103, - rehabilitacji dla dorosłych – wew. 124, - gabinet fizykoterapii – wew. 108, - gabinet masażu – wew. 127, - sala ćwiczeń – wew. 143.

Pracownie diagnostyczne:- USG – jamy brzusznej, tarczycy, sutków, ukł. moczowego, or-topedyczne - zapisy wew. 100, 102, 103, 649 65 02, 649 65 03- ECHO serca, ECHO wysiłkowe – wew. 122,- Holter – EKG, Holter – RP – wew. 137,- EKG – wew. 109, EEG – wew. 110,- RTG – wew. 120 lub 22 648 00 68, KTG – wew. 119,- prób wysiłkowych i badań Holtera – wew. 137,- mammografii – wew. 118,- spirometrii – wew. 100, 102, 103, 649 65 02, 649 65 03

Przychodnia przy ul. Romera 4Centrala: 22 641 65 64, 22 641 64 53, 22 641 54 57, 22 643 04 97

SEKRETARIAT – Punkt Obsługi Pacjenta w godz. 8 – 18,tel./faks 22 641 64 54.

Podstawowa Opieka Zdrowotna:- rejestracja dla dorosłych – wew. 200, 217, 218,- rejestracja dla dzieci – wew. 201 lub tel. 22 643 04 98, 22 643 04 99,- gabinet zabiegowy/EKG – wew. 206,- pielęgniarki środowiskowe – wew. 255.

Poradnie specjalistyczne:- położniczo–ginekologiczna – tel. 22 641 67 57, wew. 249,- otolaryngologiczna – wew. 244,- okulistyki – wew. 245, 246,- reumatologii – zapisy – wew. 200, 217, 218,- neurologii dla dzieci – tel. 22 643 87 70,- preluksacji – wew. 256, tel. 22 643 87 70,- rehabilitacji dziecięcej – wew. 256, tel. 22 643 87 70,- gabinet fizykoterapii i masażu dla dzieci – wew. 214,- sala ćwiczeń dla dzieci – wew. 210,- fizykoterapii dla dorosłych - wew. 252, - gabinet masażu leczniczego dla dorosłych – wew.253,- sala ćwiczeń dla dorosłych – tel. 22 641 49 12.

Pracownie diagnostyczne:- USG: jamy brzusznej, dopplerowskie naczyń – wew. 206, ginekologiczno–położnicze – wew. 249, tel. 22 641 67 57, przezciemiączkowe dla dzieci – tel. 22 643 87 70,- audiometrii – wew. 244,- KTG – tel. 22 641 67 57,- laboratorium diagnostyczne – wew. 231, tel. 22 641 54 45.

Poradnia medycyny pracy i medycyny sportowej:

tel. 22 855 78 00, 22 855 42 88

URSYNOWSKIE CENTRUM ZABIEGOWE PRZY ul. Kajakowej 12oferuje świadczenia medyczne w następujących dziedzinach:

CHIRURGIA OGÓLNA l CHIRURGIA NACZYNIOWA l CHIRURGIA ONKOLOGICZNA l CHIRURGIA RĘKI ORTOPEDIA l UROLOGIA l OKULISTYKA l GINEKOLOGIA l ENDOSKOPIA PRZEWODU POKARMOWEGO

PUNKT KONSULTACYJNY (zapisy): tel. 22 643 52 36, okulistyka (zapisy): tel. 22 855 47 37(39)PUNKT PIELĘGNIARSKI: tel. 22 643 52 36 PUNKT LEKARSKI: tel. 22 647 00 25

Ursynowska Szkoła Narodzinul. Na Uboczu 5, tel. 669 526 879

Nocna i świąteczna opieka zdrowotna ul. Romera 4, telefon dyżurny 22 643 04 97, 602 680 196

Administracja SPZOZ Warszawa-Ursynów, 02-786 Warszawa, ul. Zamiany 13Telefon 22 643 74 44, faks 22 641 52 14, e-mail: biuro@zozursynow.pl; www.zozursynow.pl