ZDROWIE URSYNOWAPrzychodnia ul. Romera 4 • Przychodnia ul. Kajakowa 12 • Przychodnia ul. Na Uboczu 5

Przychodnia ul. Zamiany 13 • Ursynowskie Centrum Zabiegowe ul. Kajakowa 12

www.zozursynow.plNr 2 (9) 2012 ISSN: 2081-6588

Poradnia okulistyczna

Pielęgnacja w połogu

Angina

Rak piersi

4

12

6

11

Spis treściKwartalnik bezpłatny: 5000 egz.

ISSN: 2081-6588

Wydawca: SPZOZ Warszawa-Ursynówul. Zamiany 13, 02-786 Warszawa, tel. 22 643 74 44www.zozursynow.pl

Redaktor naczelny: Anna Dymińska, tel. 22 643 74 44 wew. 65, anna.dyminska@zozursynow.pl

Zespół redakcyjny: Grażyna Napierska, Barbara Lasota, Marek Kruk, Magdalena Mrozowska, Agnieszka Pietruszkae-mail: zdrowie@zozursynow.pl

Korekta: Maria Kałuża

Skład i druk: Galia Reklama Poligrafia

Zdjęcia: Redakcja i archiwum

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść zamieszczonych reklam, zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania nadesła-nych tekstów. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych.

„Zdrowie Ursynowa” nie zastępuje indywidualnego kontaktu z lekarzem. Przed skorzystaniem z porad należy się skonsultować z lekarzem.

Drodzy Czytelnicy

Poradnia okulistyczna

Programy profilaktyczne

Angina

Jak uniknąć przegrzania organizmu

Ogłoszenia SPZOZ Warszawa-Ursynów

Rak piersi

Pielęgnacja w połogu

Portret prywatny

Informacje teleadresowe

4

4

6

8

10

11

12

14

16

Obecne wydanie naszego biuletynu wiąże się z dwoma ważny-mi wydarzeniami. Pierwsze, bardzo istotne, to 1 czerwca – Dzień Dziecka. Z tej okazji chciałabym przekazać najcieplejsze życzenia, aby wszystkie dzieci żyły i wychowywały się w rodzinach pełnych miłości i aby każde z Was otrzymało wymarzony prezent. Rodzicom natomiast chcę ży-czyć, żeby mogli wygospodarować jak najwięcej czasu, który poświęcą własnym dzieciom. Drugim bardzo ważnym wydarzeniem są DNI URSYNOWA 2012 (2 i 3 czerwca przy Kopie Cwila). Z tej okazji odbędzie się festyn z udziałem naszego zakładu. W trakcie imprezy plenero-wej będzie możliwość zbadania poziomu cukru, tkanki tłuszczowej, wydolności płuc (spirome-tria), uzyskania porady dietetyka, położnej, fizjoterapeuty. Ponadto dzieci będą mogły wziąć udział w różnych konkursach z nagrodami.

Z uwagi na zbliżający się koniec roku szkolnego i roz-poczęcie wakacji polecam artykuły zamieszczone w niniej-

szym kwartalniku, których treść, mam nadzieję, pozwoli uniknąć wielu nieprzyjemnych zdarzeń w czasie wypo-

czynku dzieci.Kończąc, życzę wszystkim udanych

urlopów i słonecznych wakacji.

Grażyna NapierskaDyrektor SPZOZ

Warszawa-Ursynów

ZDROWIE URSYNOWA 3

Poradnia oferuje m.in.: • komputerowe badanie wzroku • ocenę ostrości wzroku • badanie przedniego odcinka oka • badanie dna oka • pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego • ocenę drożności dróg łzowych • badanie USG • badanie pola widzenia • badanie GDx pro • badanie komórek śródbłonka rogówki

W naszej Poradni diagnozujemy i leczy-my wszystkie podstawowe schorzenia oku-listyczne, w tym jaskrę, zaćmę oraz zwyrod-nienie plamki związane z wiekiem (AMD).

Jaskra to przewlekła, postępująca neu-ropatia nerwu wzrokowego, przejawiająca się występowaniem charakterystycznych zmian morfologicznych tarczy nerwu wzrokowego i warstwy włókien nerwo-wych siatkówki oraz odpowiadającymi im

Poradnia okulistycznaZapraszamy serdecznie do nowo utworzonej Poradni Okulistycznej w przychodni przy ul. Kajakowej 12, gdzie uzyskają Państwo porady dotyczące wszystkich problemów zwią-zanych z narządem wzroku.

4 ZDROWIE URSYNOWA

ubytkami w polu widzenia. Nieleczona prowadzi, zwykle bezobjawowo, do cał-kowitej destrukcji nerwu wzrokowego i nieodwracalnej utraty widzenia. Stanowi drugą po zaćmie przyczynę ślepoty na świecie. Jej częstość występowania wzra-sta wraz z wiekiem.

Etiologia schorzenia jest wieloczynni-kowa. Podwyższone ciśnienie wewnątrz-gałkowe oraz dodatni wywiad rodzinny stanowią jeden z głównych czynników ryzyka wystąpienia i progresji choroby. Istnieją również naczyniowe czynniki ry-zyka rozwoju jaskry, takie jak: nadciśnie-nie tętnicze, cukrzyca, migrenowe bóle głowy, nocne spadki ciśnienia tętniczego oraz niskie rozkurczowe ciśnienie perfuzji (różnica między ciśnieniem rozkurczowym krwi a ciśnieniem wewnątrzgałkowym). Na uszkodzenie jaskrowe są również bardziej podatne oczy krótkowzroczne.

Głównym modyfikowalnym czynnikiem ryzyka wystąpienia i progresji choroby po-zostaje ciśnienie wewnątrzgałkowe. Choć jaskra może się rozwinąć przy każdym poziomie ciśnienia wewnątrzgałkowego, nawet niskim, to jego poziom oraz dobowe wahania pozostają podstawowymi czyn-nikami postępu neuropatii jaskrowej. Dla-tego głównym celem leczenia jaskry jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Docelowa wartość ciśnienia – indywidual-na dla każdego pacjenta – to taka, której nie towarzyszy progresja choroby. Podsta-wową metodą leczenia większości postaci jaskry jest farmakoterapia.

Decyzja o konieczności wykonania za-biegu chirurgicznego podejmowana jest wówczas, gdy mimo leczenia zachowaw-czego obserwowana jest progresja choro-by. Zabieg operacyjny rozważa się wcze-śniej również w przypadku nietolerancji leków lub gdy pacjent nie stosuje się do zaleceń lekarskich. Leczenie chirurgiczne obejmuje techniki laserowe i chirurgiczne.

Wszystkie metody terapii mają na celu zahamowanie postępu neuropatii jaskro-wej lub jej maksymalne spowolnienie do tego stopnia, aby chory do końca życia za-chował widzenie, bez pogorszenia jakości swego życia.

Zaćma, będąca najczęstszą przyczyną ślepoty na świecie, to podstawowa zmia-na patologiczna soczewki, polegająca na częściowym lub całkowitym jej zmętnie-niu, wskutek czego soczewka traci swoją najistotniejszą cechę optyczną – przejrzy-stość. Również etiologia zaćmy jest wielo-czynnikowa, większość przypadków wiąże się ze starzeniem organizmu. Zaćma może się również pojawić jako skutek urazu oka lub jako powikłanie innych chorób (np. cukrzycy). Inne czynniki, jak niewłaściwa dieta, palenie tytoniu czy genetyczne pre-dyspozycje mogą zwiększać prawdopodo-bieństwo zachorowania.

Najpopularniejszą formą zaćmy nabytej jest zaćma starcza. Możemy ją rozpoznać u blisko jednej trzeciej osób po 65 roku życia. W zależności od warstwy soczewki, która ulega zmętnieniu, wyróżniamy za-ćmę korową, jądrową oraz podtorebkową.

Objawy subiektywne obserwowane w wy-niku zmętnienia soczewki to przede wszyst-kim spadek ostrości wzroku do dali i/lub do bliży, niemożliwy do skorygowania okularami.

Jedyną skuteczną metodą leczenia zmętnień soczewki jest zabieg operacyjny. Operacja zaćmy jest najczęściej wykony-wanym zabiegiem okulistycznym. Postęp leczenia operacyjnego spowodowany jest unowocześnieniem techniki operacyjnej oraz wprowadzeniem nowych generacji soczewek wewnątrzgałkowych. Za złoty standard nowoczesnej chirurgii zaćmy uważana jest obecnie metoda fakoemul-syfikacji z jednoczesnym dotorebkowym wszczepieniem zwijalnej soczewki we-wnątrzgałkowej. W przypadkach niepowi-kłanych daje doskonałe wyniki anatomicz-ne oraz czynnościowe.

Metoda fakoemulsyfikacji dzięki zasto-sowaniu coraz mniejszych cięć umożliwia szybką rehabilitację wzrokową, zapew-niając tym samym zadowolenie pacjenta z wyniku operacji.

Zwyrodnienie plamki związane z wie-kiem (AMD) to choroba degeneracyjna o nieodwracalnym i postępującym cha-rakterze, obejmująca centralny obszar siatkówki. Stanowi najczęstszą przyczynę pogorszenia się ostrości wzroku u osób powyżej 50 roku życia (najczęstsza przy-czyna prawnej ślepoty).

Ponieważ choroba obejmuje siatkówkę centralną, już w bardzo wczesnym sta-dium występują zauważalne przez cho-rego objawy uszkodzenia plamki w po-staci upośledzenia widzenia centralnego i metamorfopsji (zniekształcenia obra-zu). AMD jest chorobą wieloczynnikową, przy czym podstawowym i najważniej-szym czynnikiem ryzyka pozostaje wiek. Spośród innych niemodyfikowalnych czynników ryzyka wymienia się: czynni-ki genetyczne, płeć żeńską, rasę białą, jasną barwę tęczówki, obecność stward-nienia jądra soczewki czy też przebytą operację zaćmy.

Najważniejszy związek ze zwiększonym ryzykiem rozwoju AMD przypisuje się pa-leniu tytoniu. Inne modyfikowalne czynniki ryzyka to: sercowo-naczyniowe (podwyż-szone ciśnienie tętnicze krwi), miażdżyca naczyń, hipercholesterolemia, otyłość. Dużą rolę przypisuje się stresowi oksydacyjnemu.

Według powszechnie przyjętej klasyfi-kacji wyróżnia się dwie postaci AMD – su-chą i wysiękową. Postać sucha, występu-jąca w 90% przypadków, charakteryzuje się powolnym przebiegiem, nie prowadzi do gwałtownego spadku ostrości wzroku. Postać wysiękowa z kolei (10%), związana z nowotworzeniem patologicznych naczyń, odpowiedzialna jest za 80–90% przypad-ków gwałtownej utraty widzenia. W leczeniu pierwszej postaci stosujemy suplementa-cję diety (luteina, zeaksantyna), w leczeniu AMD wysiękowej próbowano stosować foto-koagulację laserową, terapię fotodynamicz-ną czy też ostatnio doszklistkowe iniekcje substancji mających zahamować nowotwo-rzenie naczyń (inhibitory angiogenezy).

Poradnia okulistyczna przychodnia przy ul. Kajakowej 12

tel. 22 855 47 37, 855 47 39

ZDROWIE URSYNOWA 5

AnginaTerminem „zapalenie gardła” określamy

zapalenie błony śluzowej gardła oraz na-rządów limfatycznych. Natomiast zapale-nie migdałków to głównie zapalenie tkanki limfatycznej, z mniejszym udziałem zmian zapalnych całej błony śluzowej gardła.

W przebiegu stanów zapalnych gardła szczególną rolę odgrywa tkanka chłonna, która stanowi integralną część układu od-pornościowego. Nosi ona nazwę pierście-nia Waldeyera, w którego skład wchodzą: migdałek gardłowy, językowy, migdałki trąbkowe, pasma boczne oraz pojedyncze rozsiane grudki chłonne.

Podział anginZależnie o przyjętego kryterium można

wyróżnić kilka grup angin. Ze względu na umiejscowienie wyróż-

niamy zakażenia:• anginy w obrębie całego pierścienia chłonnego gardła,• anginy w poszczególych skupiskach tkanki chłonnej.

Najczęściej obserwowny jest stan za-palny w obrębie migdałków podniebien-nych, zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Anginie migdałka gardłowego towarzyszy zwykle ostry stan zapalny migdałków trąbkowych, prowadzący do niedrożności trąbek słuchowych i w kon-sekwencji do zapalenia ucha środkowe-go. Ostre zapalenie migdałka gardłowe-go występuje u dzieci i przebieg choroby jest tym cięższy, im dziecko jest młodsze. Najczęstszym objawem jest zaburzenie oddychania przez nos, otwarte usta, nie-możność połykania, często może towarzy-szyć podwyższona ciepłota ciała. Angina migdłka językowego i pasm bocznych wy-stępuje najczęściej u osób po usunięciu migdałków podniebiennych.

Ze względu na miejscowy obraz klinicz-ny choroby wyróżniamy anginę:• rumieniową (nieżytową), w której dominu-jącym obrazem jest powiększenie i prze-krwienie migdałka (bez odczynu ropnego), obserwowaną najcześciej w infekcjach wirusowych,• z wysiękiem ropnym w kryptach (angina lakunarna), charakteryzuje się powiększe-niem i przekrwieniem migdałków, najczę-ściej o etiologii bakteryjnej, • z powierzchownymi owrzodzeniami na-błonka, którym często towarzyszą pęche-rzyki i powierzchowne ubytki nabłonka, pojawiająca się w przebiegu opryszczki, towarzysząca aftom i pleśniawkom,• z owrzodzeniami głębokimi, w której zmiany drążą w głąb miąższu migdałka,

np. w mononukleozie zakaźnej i anginie Plaut-Vincenta.

Czynnikiem etiologicznym odpowiedzial-nym za stan zapalny w obrębie tkanki lim-fatycznej pierścienia Waldeyera mogą być wirusy, bakterie i grzyby oraz czynniki nie-infekcyjne powodujące anginy objawowe.

Ze względu na czynnik etiologiczny wy-różniamy:• Zakażenia o etiologii wirusowej. Sta-nowią 70–90% ostrych zapaleń tkanki chłonnej gardła u dzieci i osób dorosłych. Wśród nich dominują zakażenia rhino-wirusami i coronawirusami o łagodnym przebiegu oraz zakażenia wywołane przez adenowirusy, enterowirusy, wirus opryszczki, których objawy bywają bar-dziej nasilone. W obrazie klinicznym in-fekcji wirusowej charakterystyczne jest przekrwienie i rozpulchnienie migdałków z towarzyszącymi objawami ogólnymi jak bóle kostne i stawowe, bóle głowy, za-palenie spojówek, objawy nieżytu krtani i tchawicy. W kryptach migdałków widocz-ny jest surowiczy wysięk oraz zaczerwie-nienie i drobne pęcherzykowate zmiany na łukach podniebiennych i podniebieniu miękkim. Anginę opryszczkową wywo-łuje wirus Coxsackie A. Poza objawami ogólnymi i miejscowymi dla angin wiruso-wych charakterystyczne jest dla tego za-każenia w początkowym okresie choroby występowanie białawych pęcherzyków na migdałkach i łukach podniebiennych. Choroba trwa około tygodnia, pojawia się najczęściej w okresie letnim i jesiennym.

Leczenie anginy opryszczkowej jest ob-jawowe. Angina w przebiegu zakażenia wirusem opryszczki współistnieje najczę-ściej z zapaleniem błony śluzowej gardłai dziąseł. Cechą charakterystyczną choro-by jest znaczne nasilenie objawów miej-scowych, z silnym bólem gardła i nadmier-ne ślinienie. Na błonie śluzowej pojawiają się pęcherzyki o wielkości 2–3 mm, ogra-niczone czerwoną obwódką. Anginy mogą pojawiać się również w przebiegu ogólno-ustrojowych chorób zakaźnych o etiologii wirusowej jak mononukleoza zakaźna, odra, ospa wietrzna, różyczka i świnka. W zakażeniach tych objawom ogólym cho-roby towarzyszy odczyn zapalny gardła. Taki obraz obserwujemy w mononukleozie zakaźnej, której czynnikiem etiologicznym jest wirus Ebstein-Barr. Główne dolegli-wości zgłaszane przez chorego to ciężki ból gardła, odynofagia, wysoka gorączka, znaczne osłabienie i złe samopoczucie. W badaniu stwierdza się kredowe, fibryno-we złogi na migdałkach. Charakterystycz-ne jest obustronne powiększenie węzłów chłonnych, głównie szyjnych, splenome-galia z ewentualną hepatomegalią, mniej więcej w 25% przypadków wykwity skórne w postaci drobnogrudkowej wysypki. Ob-jawy choroby ustępują zwykle samoistnie po 5–10 dniach, najdłużej, do 6–8 tygodni, może utrzymywać się powiększenie wę-złów chłonnych szyi. Leczenie ogranicza się do podania leków objawowych.• Anginy o etiologii bakteryjnej. Bakterie są przyczyną angin znacznie rzadziej niż wirusy, jedynie w 10–30%. Wśród bakteryj-nych zakażeń gardła i migdałków dominują

Anginą nazywamy ostry stan zapalny gardła i migdałków podniebiennych. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn wizyt pacjentów u lekarzy podstawo-wej opieki zdrowotnej.

6 ZDROWIE URSYNOWA

zakażenia wywołane przez Streptococcus pyogenes (paciorkowiec -hemolizujący typu A, GABHS). Infekcje te występują głównie u dzieci między 5 a 15 rokiem ży-cia, natomiast rzadko poniżej 3 roku. Po-zostałe paciorkowce są przyczyną infekcji gardła w blisko 9%, a inne drobnoustroje bakteryjne jak Staphyloccocus aureus, Hemophilus influenzae, Streptoccocus pneumoniae, Moraxella catarrhalis mniej więcej w 1% przypadków. Streptococcus pyogenes ma wyraźne powinowactwo do błon śluzowych pokrywających migdałki podniebienne i tylną ścianę gardła. Kla-

sycznym objawem anginy paciorkowcowej jest nagłe wystąpienie bólu gardła, nasi-lającego się przy przełykaniu, z wysoką gorączką, powyżej 38C, dreszczami, bó-lem głowy i ogólym osłabieniem. Szybko dochodzi do przekrwienia migdałków i łuków podniebiennych oraz pojawienia się ropnych, żółtawych nalotów w kryp-tach migdałków. Objawom tym towarzyszy bolesne powiększenie węzłów chłonnych szyi, głównie podżuchwowych.

Anginy paciorkowcowej nie można roz-poznać na podstawie obrazu klinicznego choroby. Standardem jest wynik posiewu wymazu z gardła. Jest to czuła, ale cza-sochłonna metoda odróżniania zakażenia paciorkowcowego od niepaciorkowcowe-go. W razie wątpliwości rozpoznanie moż-na ustalić na podstawie wyniku szybkiego testu, opierającego się na metodzie immu-no-enzymatycznej wykrywania antygenu paciorkowca z grupy A.

LeczenieLeczenie anginy wirusowej ma charakter

objawowy. W wypadku angin bakteryjnych trzeba zastosować antybiotykoterapię. W leczeniu anginy paciorkowcowej anty-biotykiem z wyboru jest penicylina fenok-symetylowa V. Celem leczenia jest erady-kacja drobnoustroju, zmniejszenia ryzyka powikłań, zmniejszenie zakaźności oraz skrócenie czasu leczenia. W razie słabej skuteczności klinicznej lub nadwrażliwości

na penicylinę stosuje się cefalosporynę I lub II generacji.

W nawracających anginach lub przy podejrzeniu ropnia okłomigdałkowego zalecane są antybiotyki obejmujące swo-im spektrum również bakterie beztlenowe (antybiotyki betalaktamowe i makrolidy).

PowikłaniaW przebiegu anginy może dojść do po-

wstania powikłań miejscowych, takich jak ropień i naciek okołomigdałkowy – któ-re muszą być leczone chirurgicznie pod osłoną antybiotyków – oraz powikłań ogól-nych, jak gorączka reumatyczna, zapale-nie wsierdzia i zapalenie nerek.

Wystąpienie powikłań miejscowych lub ogólnych w anginach bakteryjnych oraz częste nawroty zapaleń migdałków pod-niebiennych są wskazaniem do ich opera-cyjnego usunięcia.

Kiedy do lekarza?W przypadku silnego bólu gardła z wy-

soką gorączką, wskazującego na anginę, wskazana jest wizyta u lekarza w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia oraz zapobiegania ewentualnemu powikłaniu choroby.

R E K L A M A

lek. Maria Dąąbrowskka pediatra, specjalista medycyny rodzinnej

przychodnia przy ul. Kajakowej 12

Linex® Forte Suplement diety

Linex® FORTE suplement diety:* uzupełnia florę bakteryjną przewodu pokarmowego* ochrona podczas i po antybiotykoterapii* wspomaga odporność

Informacja o produkcie: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 50C, 02-672 Warszawa

Wyprodukowano w UE: Lek Pharmaceuticals d.d., Verovskova 57, SI-1526 Ljubljana, Słowenia

ALTACET® Żel Wskazania: do stosowania miejscowego na skórę w stłuczeniach, obrzękach sta-wowych pourazowych i spowodowanych oparzeniami pierwszego stopnia.Przeciwwskazania: nadwrażliwość na octanowinian glinu lub na którąkolwiek z sub-stancji pomocniczych. Nie stosować: doustnie, długotrwale, na rozległe rany, uszko-dzoną lub zakażoną skórę oraz na miejsca na skórze z widocznym wypryskiem. Nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 3 lat. Skład: 1g żelu zawiera 10 mg octanowinianu glinu. Substancje pomocnicze: etanol, lewomentol, etylu parahydroksybenzoesan, propylu parahydroksybenzoesan, kar-bomer, sodu wodorotlenek, woda oczyszczona.Postać: żel, tuba 75 g.

Podmiot odpowiedzialny: Emo-Farm Sp. z o.o., ul.Łódzka 157, 95-054 KsawerówInformacja o produkcie: Sandoz Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 50C, 02-672 Warszawa

Ostrzeżenie: Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, prze-ciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego bądź skonsultuj się z lekarzem lub farma-ceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

ZDROWIE URSYNOWA 7

Jak uniknąć przegrzania organizmu?

Jest ono szczególnie niebezpieczne dla dzieci i niemowląt, osób w podeszłym wieku oraz ze schorzeniami układu odde-chowego, serca, przyjmujących leki wpły-wające na gospodarkę wodną organizmu (diuretyki).

Przegrzanie organizmu, czyli udar cieplny to reakcja organizmu występują-ca po dłuższym działaniu na ustrój nad-miernie wysokiej temperatury, często po-łączonej z wysoką wilgotnością i brakiem lub małym ruchem powietrza. Wysoka temperatura otoczenia przy utrudnionym oddawaniu ciepła przez organizm powo-duje wzrost temperatury ciała i wynikające z tego faktu konsekwencje.

Kiedy przychodzi zagrożenie?Najbardziej narażeni na udar cieplny

jesteśmy w dni silnie nasłonecznione, gdy temperatura w cieniu przekracza 35C. Trzeba jednak pamiętać, że zagrożenie jest równie duże w dni pochmurne, a zara-zem upalne, o dużej wilgotności powietrza. Gdy nie ma wiatru albo ruch powietrza jest nieznaczny, panuje duchota i gorąco jak w tropikach, a zarazem powietrze zdaje się wilgotne, niemal klejące, może nastą-pić całkowite załamanie systemu termo-regulacji naszego organizmu. Nie wolno zapominać, że wysokość groźnej tempe-ratury do pewnego stopnia jest umowna. Równie istotne jest też „odczuwanie cie-pła”, nie do końca związane ze wskaza-niami termometru (np. inaczej odczuwamy ciepło na plaży, inaczej w centrum miasta), a także indywidualna podatność na warun-ki środowiskowe.

Czynniki sprzyjające udarowi cieplnemu:

• długie przebywanie na słońcu,• ciężka praca fizyczna,• niedobór wody i/lub soli w organizmie, • ciężka i ciasna odzież, brak nakrycia

głowy,• brak wentylacji,• alkohol i inne środki moczopędne.

Jakie są objawy przegrzania organizmu?

Temperatura ciała ulega podwyższe-niu. Proporcjonalnie do jej podwyższenia wzrasta wydzielanie potu, ułatwiającego oddawanie ciepła przez skórę, co prowa-dzi do odwodnienia. Dlatego pierwszym objawem udaru jest najczęściej pragnie-

nie, następnie brak apetytu, ból i zawroty głowy, bladość skóry, wymioty i ogólnie złe samopoczucie, przypominające objawy grypowe. W ciężkich przypadkach dodat-kowo występuje przyspieszenie czynności serca i kłopoty z koncentracją, a w bardzo ciężkich drgawki, zapaść, a nawet śmierć.

Jak zapobiegać? ZAPAMIĘTAJ! • Kontroluj pobyt na słońcu. Unikamy

intensywnego słońca w upalny dzień, w kolejne słoneczne dni stopniowo zwiększamy czas pobytu na słońcu, zaczynając od kilkunastu minut.

• Noś luźne, bawełniane ubrania. Najlepsze są jasne (odbijają promie-nie słoneczne), bawełniane lub baweł-niano-poliestrowe (wchłaniają pot).

• Osłaniaj głowę przed słońcem. Za-kładamy np. czapkę lub kapelusz.

• Zwilżaj ciało (m.in. głowę i kark) zimną wodą. Parując ze skóry, szyb-ko pochłania ona ciepło.

• Stosuj kremy z filtrem.• Pij więcej wody. Nic nie gasi pra-

gnienia lepiej niż zwykła woda. Na co dzień powinniśmy jej wypijać ok. 1,5 litra, ale w upał znacznie więcej. Naj-lepiej pić ją małymi łykami, w krótkich odstępach czasu. Jeśli musisz wyjść z domu, zabierz ze sobą wodę w bu-telce lub napij się przed wyjściem.

Należy zwrócić szczególną uwagę na pojenie osób starszych, ponieważ regułą jest, że piją one za mało. Przy wysokiej temperaturze powietrza może to doprowa-dzić do utrat przytomności i niewydolności nerek. Dobrze jest kontrolować ilość wypi-janego płynu, odmierzając go np. szklanką

• Jedz lekkostrawne posiłki, unikaj tłu-stych potraw!

• Jedz więcej owoców, warzyw i pij nawadniających płynów elektrolito-wych, które stanowią źródło wody i składników mineralnych wydalanych z potem, np. niesłodzone wody mine-ralne, zawierające przede wszystkim magnez i potas. Pierwiastki te bowiem poprawiają kurczliwość serca i zapo-biegają zaburzeniom jego rytmu.

Osoby cierpiące na chorobę serca i nad-ciśnienie tętnicze odczuwające drżenie, kołatanie, zawroty głowy lub niemogące złapać tchu powinny natychmiast wzywać pogotowie!

Co robić, jeśli wystąpią objawy prze-grzania? Najważniejsze jest obniżanie temperatury ciała. W zależności od obja-wów należy:

• Przenieść pacjenta w chłodne miejsce. • Zdjąć wierzchnie ubranie, co ułatwia

ochłodzenie organizmu. • Jeśli chory jest całkowicie przytomny,

należy podawać mu małymi porcjami chłodną wodę.

• Wachlować, spryskiwać ratowane osoby wodą oraz owijać je zimnym i mokrym materiałem (np. ręcznik, prześcieradło). Należy utrzymywać jego wilgotność, aż temperatura spad-nie do 38C – wówczas można zastą-pić go suchym okryciem. Czekając na pomoc, trzeba obserwować pacjenta i być przygotowanym do ponownego ochładzania, jeśli temperatura wzro-śnie. Jeżeli chory jest nieprzytomny, należy ułożyć go w bezpiecznej pozy-cji bocznej i sprawdzić drożność dróg oddechowych, ewentualnie podjąć ak-cję reanimacyjną, wezwać pogotowie.

Wiemy już, jak uniknąć przegrzania, więc mam nadzieję, że w tym roku będzie jak naj-mniej sytuacji wymagających nagłych inter-wencji, a sposoby zapobiegania wymienio-ne powyżej pozwolą Państwu bezpiecznie korzystać ze słonecznej pogody.

Wszyscy czekamy na piękne, słoneczne, wymarzone lato. Część z nas czeka na ten czas cały rok i tak jest spragniona słońca, że zapomina o nie-bezpieczeństwach związanych z przegrzaniem organizmu w upalne dni.

lek. KKatarzynna Ostasszewskka specjalista chorób wewnętrznychprzychodnia przy ul. Na Uboczu 5

8 ZDROWIE URSYNOWA

R E K L A M A

KOMPLEKSOWE ZAOPATRZENIE W ARTYKUŁY MEDYCZNE

R E K L A M A

10 ZDROWIE URSYNOWA

Panie przy okazji zakupu nowego ko-stiumu kąpielowego czy bielizny winny przyjrzeć się swoim piersiom. Stojąc przed lustrem, należy obejrzeć się z ręko-ma opuszczonymi, a następnie unieść je do góry. Każda zmiana na skórze piersi, brodawce lub otoczce, a także asymetria, „zaciągnięcie” skóry w zakresie piersi lub wyczuwalne zgrubienie to sygnał, że trzeba się zgłosić się do lekarza. Bóle piersi i wyciek (poza krwistym) są mniej niepokojącymi objawami, ale nie zwalnia-ją z konieczności wyjaśnienia przyczyny. Jakość i kształt noszonego biustonosza nie ma wpływu na wystąpienia schorzeń piersi, podobnie jak ich uraz. Tu trzeba jednak pamiętać, że dłużej utrzymujące się zgrubienie w miejscu urazu powinno być skonsultowane z lekarzem. Do onko-loga nie jest wymagane skierowanie.

Rak piersi jest najczęstszym nowotwo-rem złośliwym w Polsce i na świecie. Ry-zyko zachorowania dotyczy co szesnastej kobiety. Niestety liczba zachorowań stale rośnie. Ale częstość występowania ma w tym wypadku również pozytywne skutki. Dzięki stałemu rozwojowi metod leczenia oraz wprowadzaniu nowoczesnych far-maceutyków wzrasta liczba wyleczonych kobiet. Skuteczność leczenia wiąże się z wczesnym wykrywaniem choroby, dla-tego od kilku lat w Polsce realizowany jest przesiewowy program wczesnego wy-krywania raka piersi (skrining). Obejmuje zdrowe kobiety w przedziale wiekowym, w którym najczęściej występuje rak pier-si, czyli 50–69 lat. Bezpłatna mammogra-

fia wykonywana jest co 2 lata, wystarczy zgłosić się do wybranego ośrodka z do-wodem osobistym.

Rozpoznanie rak piersi wiąże się z ko-niecznością leczenia. Podstawowym jego sposobem jest leczenie chirurgiczne. Wy-krywanie raka piersi we wczesnej postaci nie tylko daje większą możliwość wyleczenia, ale także pozwala na zastosowanie mniej inwazyjnej terapii. Obecnie coraz rzadziej wykonuje się amputacje piersi. Aktualne sposoby leczenia umożliwiają także zaosz-czędzenie w większości przypadków węzłów chłonnych. Jest to tak zwana biopsja węzła wartowniczego. Metoda ta ogranicza niedo-godności związane z usuwaniem węzłów chłonnych w postaci obrzęku chłonnego, bólów i konieczności masażu ręki. Nie ogra-nicza też sprawności chorej i umożliwia po-wrót do pracy. Trzeba jednak zaznaczyć, że leczenie z zaoszczędzeniem piersi wiąże się z koniecznością jej napromieniania. Jednak po zakończeniu leczenia efekt kosmetyczny i funkcjonalny jest dla większości pacjentek pozytywnym zaskoczeniem. Dlatego też tak ważne jest wczesne wykrywanie choroby.

Jeśli w chwili rozpoznania raka piersi zaawansowanie przekracza możliwości leczenia chirurgicznego, leczenie rozpo-czyna się od chemioterapii lub hormono-terapii z zamiarem leczenia chirurgicz-nego po uzyskaniu tzw. remisji. Coraz powszechniej chemioterapia stosowana jest jako leczenie uzupełniające po za-biegu chirurgicznym. Dynamiczny rozwój tej specjalności medycznej i wprowadze-

nie terapii celowanych umożliwiło znacz-ną poprawę wyników leczenia. Dlatego mimo uciążliwości dla chorych ten spo-sób leczenia jest tak szeroko stosowany.

Rak piersi ma podłoże genetyczne. Jeśli w najbliższej rodzinie mamy osoby leczone z jego powodu, powinniśmy wykonać ba-dania genetyczne. Trzeba pamiętać, że nie wszystkie osoby z udowodnioną mutacją genową, czyli obciążeniem genetycznym, zachorują w przyszłości na raka piersi lub raka jajnika. Także w grupie kobiet bez mu-tacji genów BRCA1 i BRCA2 znajdą się te, które dotknie ta choroba.

Dlatego nie wolno zaniedbywać samo-badania i oglądania piersi (polecane raz w miesiącu, po miesiączce), a także ba-dań obrazowych piersi i kontroli lekar-skich w razie wątpliwości. Badaniem pole-canym młodych kobietom jest USG piersi, bezpieczna i niebolesna metoda. Dla ko-biet po 45 roku życia takim badaniem jest mammografia. Ryzyko raka piersi u mło-dych kobiet jest stosunkowo nieduże, jednak stwierdzenie jakiejkolwiek zmiany w piersi winno być starannie wyjaśnione. Część zmian łagodnych nie wymaga usu-wania, mogą być poddane obserwacji.

Rak piersiWiosna i zbliżające się lato skłaniają do zwiększonego zainteresowania się własnym wyglądem. Warto przyjrzeć się swojej skórze, obejrzeć ist-niejące wcześniej „piegi”, czyli znamiona barwnikowe, czy nie zmieniły się, a także czy nie przybyły nowe. Nie jest błędem powierzenie tej czyn-ności lekarzowi – dermatologowi lub onkologowi.

Dr n. med. JJacek Piiechocckiordynator chirurgii onkologicznej

w UCZ, ul. Kajakowa 12przyjmuje też w przychodni

przy ul. Na Uboczu 5,we wtorki od 15.30

ZDROWIE URSYNOWA 11

Pielęgnacja w połogu – 6 rad na 6 tygodni

Połóg to szczególny czas w życiu każdej matki. Trwa od 6 do 8 tygodni po porodzie i jest okresem intensywnej pracy organizmu, cofania się zmian, które zaszły przez dziewięć miesięcy w obrębie układu rozrodczego i ogólnoustrojowego.

Połóg dzielimy na dwa okresy, wczesny, do 14 dni po porodzie, i późny, od 2 do 6–8 tygodni po porodzie.

Bezpośrednio po porodzie kobieta jest obolała i zmęczona – to efekt akcji poro-dowej. Często w pierwszych godzinach po rozwiązaniu mogą się zdarzyć zawroty głowy lub nawet omdlenia, spowodowane zmęczeniem, wyczerpaniem organizmu, głodem i utratą krwi. Ważne, aby odpo-cząć minimum 2 godziny, zanim wsta-niemy z łóżka. Należy wstawać powoli, przespacerować się po sali w towarzy-stwie drugiej osoby czy położnej. Potem trzeba pójść do łazienki i postarać się od-dać mocz, a jeśli siły pozwolą, umyć się pod prysznicem, który poprawia samopo-czucie. Jeśli wtedy chcemy oddać mocz, trzeba to zrobić.

Kobieta powinna korzystać z każdej możliwości snu i wypoczynku, ale nie nale-ży zaniedbywać umiarkowanej aktywności fizycznej. Warto spacerować, wykonywać lekkie ćwiczenia – to przyspieszy powrót do formy, poprawi krążenie krwi i stan mięśni, pobudzi perystaltykę jelit, polep-szy pracę pęcherza moczowego, ułatwi wydalanie odchodów połogowych. Należy unikać: dźwigania, dużych wysiłków, dłu-gotrwałego stania i siedzenia.

Niezależnie od tego, czy krocze zosta-ło nacięte czy nie, będzie bolało. Podczas porodu zostaje mocno naciągnięte, posi-niaczone, czasami popękane. Jeśli zosta-ło nacięte, można odczuwać odrętwienie w okolicy szwu. Nacięcie lub pęknięcie powinno się zagoić około 10. dnia, ewen-tualne szwy będą zdjęte około 6. doby po porodzie (rozpuszczalne również około 6. doby zaczną się wykruszać). Aby zmniej-szyć dyskomfort, można zrobić zimny okład na krocze, np. przyłożyć kostki lodu włożone do plastikowej torebki i owinięte w ręcznik.

Jeżeli kobieta odczuwa problem z sie-dzeniem, pomocne będzie małe nadmu-chiwane kółko do pływania, na którym śmiało można siadać (krocze w środku kół-ka). Nie należy się obawiać, oddając stolec czy mocz – szwy na pewno nie pękną.

Aby krocze prawidłowo i szybko się goiło, musimy pamiętać o:

• higienie – myjemy ręce przed zmianą podpaski i po niej, często się pod-mywamy, nawet po każdym oddaniu moczu i stolca; ranę trzeba osuszać

jednorazowym ręcznikiem lub jeszcze wygodniej, suszarką do włosów;

• częstej zmianie podpasek – nie rza-dziej niż co 4 godziny;

• wietrzeniu – jeśli tylko jest sposob-ność, należy zdjąć bieliznę i podpaskę i poleżeć w rozkroku kilka-kilkanaście minut;

• prawidłowym wstawaniu – najpierw klękamy na łóżku w pozycji podpar-tej, następnie zestawiamy nogi i pro-stujemy się.

Jeżeli pojawi się tępy, narastający ból w jednym miejscu, nie wolno czekać, trzeba zasięgnąć fachowej porady, gdyż może to być objaw tworzenia się krwiaka.

Przez kilka dni po porodzie zdarzają się skurcze macicy. Oznacza to, że mięsień macicy obkurcza się i wraca do pierwot-nej wielkości. Skurcze najsilniej można odczuwać w trakcie karmienia, ponieważ ssanie piersi powoduje uwalnianie oksy-tocyny, która wywołuje obkurczanie się mięśnia macicy. Normalnym zjawiskiem są też odchody połogowe, tzw. lochia. W pierwszych dniach po porodzie są krwi-ste i obfite. W miarę upływu czasu stopnio-wo zmieniają barwę z krwistej na różową, brunatną, brązową, a na końcu żółtawo-białą. Wydzieliny jest stopniowo coraz mniej, aż do zaniku około 3.–4. tygodnia.

Niepokojące są: odchody połogowe długo obfite i krwiste, o nieprzyjemnym, gnilnym zapachu; widoczne skrzepy; go-rączka itp. W takich wypadkach należy bezzwłocznie udać się do lekarza. Natych-miastowego kontaktu z lekarzem wymaga również tzw. ostry ból w klatce piersiowej, który może świadczyć o zakrzepie w krą-żeniu płucnym.

Po porodzie możemy zaobserwować inną dolegliwość układu krążenia – zakrze-py w żyłach kończyn dolnych, objawiające się obrzękiem, bólem, tkliwością dotykową. Te objawy również wymagają interwencji lekarza.

Problemy w toalecieTuż po urodzeniu dziecka występują

problemy z oddaniem moczu i stolca, ma-jące podłoże zarówno fizyczne, jak i psy-chiczne. Trudności mogą być spowodowa-ne naciągnięciem mięśni kanału rodnego i podbrzusza, a także otarciami okolic cewki moczowej. Często pierwszym pró-bom towarzyszy ból, pieczenie i strach, lecz mocz trzeba oddać nie później niż 8 godzin po porodzie. Pomóc sobie mo-żemy, puszczając wodę z kranu małym strumieniem lub próbować oddać mocz w czasie mycia pod prysznicem.

Niektóre kobiety po porodzie miewają przypadłość związaną z tzw. wysiłkowym

12 ZDROWIE URSYNOWA

nietrzymaniem moczu. Jest to związane z przeciążeniem przepony moczowo-płcio-wej (mięśni Kegla) i zmianą anatomii mied-nicy. Dolegliwości ustępują mniej więcej około 3. miesiąca od porodu. Kobieta w tym czasie powinna ćwiczyć mięśnie Kegla, począwszy od 1. dnia po porodzie.

Jedną z przyczyn problemów z odda-niem stolca jest zwiotczenie mięśni tłoczni brzusznej – ściśnięte jelita podczas ciąży i porodu spowalniają perystaltykę. Aby ułatwić wypróżnienie, należy jeść produk-ty zawierające dużo błonnika, pić więcej wody i być aktywną (poruszać się). Można też zastosować czopek glicerynowy. Pa-miętajmy, aby podczas oddawania stolca podtrzymywać krocze podpaską, a po wy-próżnieniu się podmyć (koniecznie!).

Kolejną, bardzo częstą dolegliwością w połogu są hemoroidy. Mogą się poja-wiać już w ciąży z powodu zastoju krwi w miednicy mniejszej (w okolicach odby-tu). Poród, a głównie okres parcia sprzyja powstawaniu hemoroidów. Pomóc sobie możemy, używając specjalnych maści i czopków dozwolonych dla kobiet karmią-cych piersią. Częste podmywanie i dbanie o higienę przyśpieszy gojenie, można też wykonać specjalne nasiadówki.

Inne zmiany w organizmie kobiety Czasami obserwujemy podwyższoną

ciepłotę ciała, co wiąże się z gojeniem rany krocza.

Nadmierna potliwość to efekt zmęcze-nia i osłabienia, zmieniającego się stanu hormonalnego, a także pozbywania się przez organizm nagromadzonych płynów. Potliwości mogą towarzyszyć dreszcze

oraz uczucie gorąca. W tym czasie ko-bieta powinna nosić bieliznę bawełnianą i przewiewną, która nie uciska i nie krępuje ruchu, uzupełniać płyny, pijąc niegazowa-ną wodę mineralną.

Powrót do figury sprzed ciąży zajmie trochę czasu, ale jeśli kobieta karmi piersią, racjonal-nie i zdrowo się odżywia, wykonuje dozwo-lone ćwiczenia fizyczne, nie będzie to takie trudne. W okresie połogu i karmienia piersią nie wolno stosować diet odchudzających ani żadnych preparatów wyszczuplających.

Mogą się też pojawić wybroczyny na spojówkach i sińce pod oczami, będące efektem silnego parcia podczas porodu. Warto zastosować chłodne kompresy, wysypiać się, odpoczywać z zamkniętymi oczami, nosić okulary przeciwsłoneczne, przyśpieszając w ten sposób wchłanianie się wynaczynionej krwi.

PiersiNa początku piersi są nabrzmiałe,

obolałe, brodawki niezahartowane, a nie każdy noworodek potrafi idealnie ssać. W pierwszych dniach po porodzie jest mało pokarmu lub nawet nie ma go wcale. Następnie w 2.–3. dobie pojawia się tzw. nawał. Piersi stają się twarde, trudne do uchwycenia przez dziecko. Ulgę w takiej sytuacji przyniesie okład na piersi z potłu-czonych i schłodzonych liści białej kapu-sty. Tuż przed karmieniem warto rozgrzać piersi np. ciepłym prysznicem i lekko od-ciągnąć kilka kropel pokarmu. Zmiękczy to brodawki, dziecku będzie nieco łatwiej przystawić się i ssać, a ciepło rozszerzy kanały mleczne i mleko będzie się łatwiej wydobywać.

Dopóki laktacja się nie unormuje:• smarujemy brodawki sutkowe wła-

snym mlekiem lub specjalną maścią do popękanych i bolących brodawek;

• jak najczęściej wietrzymy brodawki;

• dbamy, aby dziecko prawidłowo chwytało brodawkę;

• nie dopuszczamy do powstania zasto-ju w piersiach – przystawiamy dziecko jak najczęściej;

• pijemy dużo wody, herbaty laktacyj-nej (wszystko, co jest na bazie anyżu, wspomaga laktację);

• w wypadku obolałych, nabrzmiałych piersi stosujemy chłodne okłady z liści kapusty lub zimnego ręcznika;

• przed karmieniem ogrzewamy piersi i relaksujemy się, dzięki czemu mleko będzie dobrze wypływało;

• nosimy miękką bieliznę bawełnianą, biustonosze bez fiszbin (zatykają ka-nały mleczne); warto pamiętać, że cia-sne powodują duży dyskomfort;

• myjemy piersi dwa razy dziennie, nie przed karmieniem i po nim, bo częste mycie wysusza i podrażnia delikatną skórę brodawek (najlepiej osuszać je dotykowo).

Jeżeli piersi bolą, są zaczerwienione, miejscowo twarde, mamy temperaturę i niewyjaśnione objawy grypowe, jest to sygnał, aby zgłosić się do lekarza. Może to świadczyć o zapaleniu sutka, co często wymaga podania antybiotyku.

Miesiączka po porodzieMoże pojawić się zaraz po zakończeniu

okresu połogu, czyli w 6.–8. tygodniu. Je-śli regularnie karmimy piersią, miesiącz-ka może się pojawić dopiero po odstawie-niu dziecka od piersi. Brak miesiączki nie oznacza braku płodności.

Pamiętać również należy, że przez 6 tygodni po porodzie współżycie płciowe jest niewskazane.

Oprócz dolegliwości fizycznych kobie-cie w połogu może towarzyszyć zmien-ność nastrojów – od euforii do przy-gnębienia, a nawet i depresji. W takiej sytuacji należy o wszystkim rozmawiać z mężem, mamą przyjaciółką, położną, psychologiem. Na szczęście połóg to okres przejściowy, z każdym następnym dniem samopoczucie poprawia się i jest lepiej, a radość z obecności dziecka ła-godzi wszystkie trudne chwile.

Wszystkich nowo upieczonych ro-dziców i ich maleństwa serdecznie pozdrawiam, życzę samych pięknych chwil. Od dziś zawsze razem.

Julita ŁŁojszczyyklicencjonowana położna środowiskowa

przychodnia przy ul. Na Uboczu 5

ZDROWIE URSYNOWA 13

– Proszę chwilę poczekać, dokończę tyl-ko wypis.

Po chwili z kubkiem kawy w ręku pani Agata prowadzi mnie do kuchenki w szpi-talu na Kajakowej. Od pierwszego mo-mentu rozmawiamy. „Zagadam panią” – słyszę. Pani Agata lubi opowiadać, robi to z uśmiechem i uważnie patrzy na roz-mówcę. Ludzie wypełniają jej dzień i pozo-stawiają radość, chyba z wzajemnością.

Co panią fascynuje w pracy?To, że ludzie zdrowieją, przychodzą,

dziękują. Że spotykamy ich na ulicy, że nas pamiętają.

Poszłam do liceum medycznego dlate-go, że szły tam moje koleżanki. Nie miałam zielonego pojęcia, co mnie w życiu czeka. Koleżanki nie skończyły szkoły, z całego grona ukończyłam ją tylko ja. Pracuję w tym zawodzie 23 lata, zawsze na chirurgii, realizuję się. Nie wyobrażam sobie siebie w innym zawodzie, bo z kim mogłabym tyle pogadać. (śmiech) Jestem bardzo uczu-ciowa, ciągle się wzruszam. Niestety, na studia nie poszłam z przyczyn rodzinnych.

Mam męża po przeszczepie nerki, trzeba było trochę inaczej poukładać życie.

Uwielbiam chirurgię. Widzę tu, jak szybko chorzy dochodzą do siebie. To daje ogromną satysfakcję. Zawsze mó-wię: „Wyciąć, załatać i wtedy człowiek jest już zdrowy”. To jest szybka pomoc i widać spektakularne efekty.

Pracuję także na urologii w Centrum Onkologicznym. Przychodzą na oddział między innymi młodzi chłopcy z rakiem jadra, mają 16, 17 lat. Czasami dłu-go nie mówią o problemie. Jeszcze nie mają dziewczyny, mamy się wstydzą, a do nas taki chłopak trafia zazwyczaj w stanie, kiedy jądra nie mieszczą się już w spodniach. Ponadto są przerzuty. Nie wiedzą, gdzie mają się zgłaszać, do uro-loga czy ginekologa. Nie mają pojęcia, co zrobić. Nie ma żadnej polityki informacyj-nej. To mnie i moje koleżanki z oddziału bardzo boli – same jesteśmy matkami, głęboko to przeżywamy i każdy taki przy-padek nie jest dla nas obojętny. Przy tej okazji chciałabym zaapelować, aby zwró-cić uwagę na problem i zmienić to.

Co panią fascynuje w ludziach?Muszę pani powiedzieć, że dzisiaj przy-

szedł pewien mężczyzna. Był u nas już trze-ci raz. Za pierwszym razem, gdyby mógł, chyba by nas zamordował, w takim był na-stroju. Przy kolejnych wizytach jego podej-ście do nas zmieniło się radykalnie – wraca na kolejne zabiegi i jest uśmiechnięty. Fajne jest to, że udaje się nam ludzi uszczęśliwiać.

Co pani zrobiła z tym pacjentem?Za każdym razem po prostu porozma-

wiałam z nim serdecznie. Przychodzi na wycięcie znamion na twarzy. A przy wy-pisie powiedziałam tylko, że super teraz wygląda. Skoro pacjent wraca do nas, to nie dlatego, że mu się kolor ścian podoba (choć ściany są piękne), ale widocznie na-sza praca (śmiech).

Jakie są pani sposoby na to, aby ludzie poczuli się lepiej?

Na pewno rozmowa, aby trochę się rozluźnili. Dobre słowo pomaga w innym podejściu do swojej choroby. Uśmiech na twarzy powoduje, że pacjent wie, że jest w dobrym miejscu i z dobrymi ludźmi.

Co pani zmieniłaby w ludziach?Nastawienie do życia. Jesteśmy przy-

tłoczeni, sfrustrowani i odbijamy to sobie, na kim możemy. Człowiek przychodzi do szpitala i wie, że można na nas pokrzy-czeć, postraszyć. Może wtedy robi mu się lepiej. Ale my nie jesteśmy winne całemu złu całego świata. Też jesteśmy ludźmi. Jeśli ktoś jest miły dla nas, to staramy się być jak najmilsze dla niego.

Chciałabym też, żeby mężczyźni czę-ściej się myli. To jest okropne, ale prawdzi-we. Kobiety są zadbane, ale polscy męż-czyźni mogliby podciągnąć poziom swojej higieny. Za to panowie są mniej kłótliwi.

Pani hobby?Moim antidotum na stres jest haft krzy-

żykowy. W co nikt nie wierzy, potrafię siedzieć 3 godziny bez mówienia. Mam haftowany obraz, który robiłam 2 lata, jest

Portret prywatnyAgata Grabowska pielęgniarka chirurgicznaw szpitalu na KajakowejPoszła do liceum pielęgniarskiego, bo poszły tam jej koleżanki. Szkołę skończyła tylko ona. Uwielbia rozmawiać, ale przez 3 godziny dziennie milczy. Ma wiele pasji, w tym zaskakujące, które nie pozwalają jej się nudzić. Foto: archiwum prywatneFoto: archiwum prywatne

14 ZDROWIE URSYNOWA

wielkości 100 x 80 cm. Jeden obrazek ha-ftuje się około pół roku. Kocham motywy wiązanek, bukietów i aplikacji z kwiatów, owoców czy warzyw. Pejzaże, naturę, zio-ła. Nie bardzo lubię haftować ludzi, chyba za dużo mam z nimi do czynienia w pracy.

Skąd taka pasja? Nie jest często spo-tykana.

Zajmuję się tym od 1990 roku, właści-wie przez przypadek. Koleżanka dostała zestaw do haftowania, który oddała mnie i tak się zaczęło. Kiedy mam kłopot, to haftuję. Przez pierwsze 15 minut jeszcze o nim myślę, ale potem trzeba się skupić na liczeniu. Podczas tej pracy nie da się myśleć o niczym innym.

Haftowanie pomogło mi w pracy. Jak? Znam dobrze obsługę komputera. W la-tach 90., kiedy komputery wchodziły do Polski, było to nowe źródło informacji o moich haftowankach i inspiracji. Musia-łam mieć do nich dostęp. Stąd szybko na-uczyłam się obsługi komputera i wyprze-dziłam w tym moje koleżanki.

Ponieważ mam w sobie coś z dziecka, kocham misie. To kolejna moja pasja, mam ich ponad pięćdziesiąt. Jest w nich niemal cała ściana pokoju. Mój mąż na mnie krzyczy, bo już nie ma na nie miej-sca. Wszyscy wchodzą do mnie, 45-let-niej kobiety, i oczom nie wierzą. Mam też miśki wyhaftowane w różnych formach. Tak więc jestem znawcą misiów. Kocham je od małego. Myślę, że to genetyczne. Mama zbierała laleczki. Choć w dzieciń-stwie byłam raczej chłopczycą i bawiłam się samochodami.

Uwielbiam też fotografować, jeździć na rowerze i na wrotkach. Wrotki „Skorpion” to moje odkrycie. Choć dzięki nim miałam wła-śnie niedawno operowane kolano, po wy-wrotce. Teraz w ramach rehabilitacji jeżdżę na rowerze. Mieszkam na Kabatach i robię sobie częste wyprawy do lasu. Ale z całą pewnością wrócę do wrotek. I jeszcze jedno, kocham jeździć samochodem. Dziadek był taksówkarzem, cała rodzina jest taksówkar-ska i mam to chyba genetycznie zapisane.

Co jeszcze lubię robić? Uwielbiam zakupy jak każda kobieta. Ojej, ile bym pieniążków nie miała, to wydałabym wszystko. Niekoniecznie na ubrania. Ko-cham kupować kosmetyki na tyle, na ile mogłabym sobie na nie pozwolić. Muszę się hamować.

Jest jeszcze coś, co bardzo lubię. Moją pasją są wyjazdy, podróżowanie. Wyjeż-dżam z dzieckiem, 25-letnim synem. Jęczy i burczy, ale powiedziałam, że póki nie ma żony, to musi ze mną wyjeżdżać, bo nie ma kto tego robić. Mąż stał się domatorem. Z powodu choroby także nie jest to łatwe dla niego. Tak więc, chcąc nie chcąc, towa-rzyszy mi syn. Nie umiem jechać na wcza-sy i leżeć, więc wykupujemy wczasy objaz-dowe. Byłam już w kilku krajach: Maroku, Chorwacji, Grecji, we Włoszech, w Turcji…

Wymarzony wyjazd? Chciałabym przejechać przez cały

Egipt. Trzeba tam pojechać raz i obejrzeć

wszystko. Najbardziej chciałabym zoba-czyć schodkową piramidę Dżesera, jest najstarsza na świecie. Piramidę Cheopsa oczywiście także, ale tamta fascynuje mnie najbardziej. I bardzo chciałabym zobaczyć Kambodżę. Uzbieram kiedyś na taki wy-jazd. Tylko mam problem, kto tam ze mną pojedzie? Nikt nie chce tak „biegać”.

Co pani daje podróżowanie? Chcę oglądać, oglądać i jeszcze raz

oglądać. Boję się latać samolotem, a z dru-giej strony uwielbiam, bo wysiadając z sa-molotu w innym kraju, czuję się tak, jakbym się przeniosła do innego świata. Zapomi-nam o bożym świecie, zapominam o kło-potach. Fascynujący są ludzie i ich kultura. Wszystko jest inne. To jest niesamowite.

Gdyby miała pani zamieszkać w innym kraju, to gdzie?

We Włoszech, tam jest ciepło, a ludzie są bardzo pogodni i życzliwi. We Wło-szech nikt mnie nie rozumie, nie znam języka, jednak ja z uporem do nich mó-wię i gestykuluję, wszyscy się uśmiechają i jakoś się dogadujemy. Boję się trochę „niecywilizacji”. Nie wiem, czy umiałabym sobie poradzić w dzikim kraju.

Miejsce, które zapamięta pani do końca życia?

Marrakesz, 23:00, kawiarenka z wido-kiem na plac. Niesamowity urok tego miej-sca, sztuczne szczęki leżące na stołeczku, które można było sobie przymierzyć – to jest stomatologia. To było piękne.( śmiech)

Czy chciałaby pani tam wrócić? Wie pani, ja tak kocham zwierzęta.

Tam widziałam ich wiele – służyły czło-wiekowi, a wyglądały tak, jakby umiera-ły. Widziałam osła, który słaniał się na nogach i pracował poganiany batem. Był tam kot, któremu dałam kawałek suchej bułki. Zjadł ją, tak był wygłodniały. Serce

mi pękało, chciałam im wszystkim pomóc i nie byłam w stanie.

Mam psa, którego kocham jak dziec-ko. Strasznie cierpię z tego powodu, jak traktowane są zwierzęta, ale nie wlepiała-bym kar pieniężnych za znęcanie się nad zwierzętami, tylko ciężkie prace fizyczne.

Pani jest bardzo wrażliwą, łatwo wzru-szającą się osobą, jednocześnie bar-dzo uśmiechniętą.

Mój mąż śmieje się, mówiąc, że kiedyś się utopię, bo wzruszam się i płaczę na-wet na filmach animowanych.

Moja mam była chora na serce od 14 roku życia. Moje życie przebiegało za-wsze gdzieś blisko szpitala. Często miała operacje, ciężkie stany. Odwiedzałam ją na oddziałach i zawsze myślałam, że te pielęgniarki są fajne. Zmarła, mając 44 lata. Była ze mnie bardzo dumna, kiedy mimo choroby przyjechała do szkoły na wręczenie czepka, widziała mnie w nim. Myślę, że wybór zawodu był także spowo-dowany tym faktem. Widziałam chorobę z drugiej strony.

Pani marzenie?Luz finansowy. Dlaczego? Bo spon-

sorowałabym schroniska dla zwierząt. Wzięłabym też moje koleżanki do autoka-ru i zwiedziłybyśmy całą Europę, a więcej kasy to więcej świata. I chciałabym się nauczyć mówić po angielsku.

Ten angielski to mój priorytet, bo nie mogę się porozumieć z „tubylcami” na wycieczkach. Zazdroszczę teraz mło-dym, że znają języki. Gdziekolwiek poja-dą, czują się jak w domu, są obywatelami świata.

Co jest dla pani najważniejsze w życiu? Miłość, taka domowa.

Rozmawiała Agnieszka Pietruszka

ZDROWIE URSYNOWA 15

Przychodnia przy ul. Zamiany 13

Punkt Obsługi Pacjenta, tel. 22 644 83 18,

Podstawowa Opieka Zdrowotna, tel. 22 644 8318

- gabinet zabiegowy – tel. 22 648 30 76.

Poradnie specjalistyczne:- alergologii dla dzieci i młodzieży, tel. 22 648 30 76

gabinet zabiegowy – wew. 53,

- pulmonologii dla dzieci i młodzieży – tel. 22 648 30 76,

- zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży oraz ich rodzin – tel. 22 644 83 18,

- logopedii – tel. 22 644 83 18

Poradnia terapii uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu i innych zachowań: tel. 22 648 66 57.

Przychodnia przy ul. Kajakowej 12Punkt Obsługi Pacjenta: tel./faks - 22 855 47 37

Podstawowa Opieka Zdrowotna:- rejestracja - tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39.

Poradnie specjalistyczne:- położnictwa i ginekologii – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39,

- stomatologii dla dorosłych – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39,

- urologii – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39,

- okulistyki – tel. 22 855 47 37, 22 855 47 39.

Pracownie diagnostyczne:- USG – badania położniczo-ginekologiczne – tel. 22 855 47 37,

- EKG – tel. 22 855 47 37.

Przychodnia przy ul. Na Uboczu 5

Centrala: 22 649 65 02, 22 649 65 04, 22 649 65 05, 22 649 65 06, 22 648 69 22,

22 648 84 20, 22 648 85 13, 22 648 98 25,

Punkt Obsługi Pacjenta – SEKRETARIAT, w godz. 8 – 15,

tel./faks 22 648 84 96 wew. 104.

Podstawowa Opieka Zdrowotna:- rejestracja dla dorosłych – wew. 100, 102, 103,

- rejestracja dla dzieci chorych – wew. 131 lub tel. 22 648 68 10, 22 648 84 34,

- rejestracja dla dzieci zdrowych – tel. 22 649 65 03, 22 648 68 10, 22 648 84 34,

- gabinet zabiegowy/EKG – wew.116,

- pielęgniarki środowiskowe – wew. 149.

Poradnie specjalistyczne:- położnictwa i ginekologii – wew. 119,

- chirurgii – wew. 106,

- dermatologii – wew.123,

- onkologii – tel. 22 648 00 68,

- diabetologii – wew. 121,

- ortopedii i traumatologii narządu ruchu – wew. 107,

- neurologii – wew. 110,

- stomatologii dla dzieci – wew. 139, tel. 22 648 70 26,

- kardiologii – wew. 122, tel. 22 648 67 36,

- alergologii dla dorosłych – wew. 123,

- pulmonologii dla dorosłych – wew. 100, 102, 103,

- rehabilitacji dla dorosłych – wew. 124,

- gabinet fi zykoterapii i hydromasażu – wew. 108,

- gabinet masażu – wew.127,

- sala ćwiczeń – wew. 143.

Pracownie diagnostyczne:- USG – zapisy wew. 100, 102, 103,

- ECHO serca, ECHO wysiłkowe – wew. 122,

- Holter – EKG, Holter – RP – wew. 137,

- EKG – wew. 109, EEG – wew. 110,

- RTG – wew. 120, KTG – wew. 119,

- prób wysiłkowych i badań Holtera – wew. 137,

- mammografi i – wew. 118,

- spirometrii – wew. 116.

Przychodnia przy ul. Romera 4Centrala: 22 641 65 64, 22 641 64 53, 22 641 72 80, 22 641 54 57,

Punkt Obsługi Pacjenta tel./faks.: 22 641 64 54.

Podstawowa Opieka Zdrowotna:- rejestracja dla dorosłych – wew. 200, 217, 218,

- rejestracja dla dzieci – wew. 201 lub tel. 22 643 04 98, 22 643 04 99,

- gabinet zabiegowy/EKG – wew. 206,

- pielęgniarki środowiskowe – wew. 255.

Poradnie specjalistyczne:- położnictwa i ginekologii – tel. 22 641 67 57, wew. 249,

- laryngologii – wew. 244,

- okulistyki – wew.245, 246,

- stomatologii dla dorosłych – tel. 22 855 07 37, wew. 234,

- reumatologii – zapisy – wew. 200, 217, 218,

- neurologii dla dzieci – tel. 22 643 87 70,

- preluksacji – wew. 256, tel. 22 643 87 70,

- rehabilitacji dziecięcej – wew. 256, tel. 22 643 87 70,

- gabinet fi zykoterapii i masażu dla dzieci – wew.214,

- sala ćwiczeń dla dzieci – wew.210,

- fi zykoterapii dla dorosłych - wew.252,

- gabinet masażu leczniczego dla dorosłych – wew.253,

- sala ćwiczeń dla dorosłych – tel. 22 641 49 12.

Pracownie diagnostyczne:- USG: jamy brzusznej, tarczycy, sutków, układu moczowego, ortopedyczne,

dopplerowskie naczyń – wew. 206,

ginekologiczno–położnicze – wew. 249, tel. 22 641 67 57,

przezciemiączkowe dla dzieci – tel. 22 643 87 70,

- audiometrii – wew. 244,

- KTG – tel. 22 641 67 57,

- laboratorium diagnostyczne – wew. 231, tel. 22 641 54 45.

Poradnia medycyny pracy:

tel. 22 641 64 53 wew. 208, tel. 22 855 78 00.

Apteka „Patio Ursynów” - tel. 22 855 42 88

Czynna w godzinach: pn.-pt. 7.30–22, sob.-nd. 8.30–20.30.

Ode

rwij

i zac

how

aj

URSYNOWSKIE CENTRUM ZABIEGOWE PRZY ul. Kajakowej 12oferuje świadczenia medyczne w następujących dziedzinach:

CHIRURGIA OGÓLNA CHIRURGIA NACZYNIOWA CHIRURGIA ONKOLOGICZNA CHIRURGIA RĘKI ORTOPEDIA UROLOGIA OKULISTYKA GINEKOLOGIA ENDOSKOPIA PRZEWODU POKARMOWEGO

PUNKT KONSULTACYJNY (zapisy): tel. 22 643 52 36, okulistyka (zapisy): tel. 22 855 47 37(39)PUNKT PIELĘGNIARSKI: tel. 22 643 52 36 PUNKT LEKARSKI: tel. 22 647 00 25

Ursynowska Szkoła Narodzinul. Na Uboczu 5, tel. 669 526 879

Nocna i świąteczna stacjonarna i wyjazdowa pomoc lekarska i pielęgniarska

ul. Romera 4, telefon dyżurny 22 643 04 97

Administracja SPZOZ Warszawa-Ursynów, 02-786 Warszawa, ul. Zamiany 13Telefon 22 643 74 44, faks 22 641 52 14, e-mail: biuro@zozursynow.pl; www.zozursynow.pl

NOWANOWA

PORADNIAPORADNIA