Właściwy sposób ważenia - Mettler...

Wła

ściw

y sp

osób

waż

enia

DoświadczenieSkuteczniejsze ważenieSprawna obsługaDokładne wyniki

Prawidłowe ważenie przy pomocy wag laboratoryjnych

Wła

ściw

y sp

osób

waż

enia

3

METTLER TOLEDO Właściwy sposób ważenia

Prawidłowe ważenie przy pomocy wag laboratoryjnych

Wprowadzenie 5Lokalizacja wagi 6Obsługa wagi 8Wpływ czynników fizycznych 12Pojęcia techniczne 20GWP® – Dobra Praktyka Ważenia™ 30

5


Wprowadzenie

Ważenie jest jednym z najpowszechniej wykonywanych czynności w laboratorium. Dostępne w chwili obecnej zaawansowane mikrowagi, półmikrowagi, wagi analityczne oraz wagi precyzyjne osią-gnęły już taki poziom doskonałości, że do wykonywania ważenia w zasadzie nie potrzebne są już spe-cjalne pokoje wagowe. Postęp technologiczny w elektronice przyczynił się w poważnym stopniu do uproszczenia pro-cedur obsługi wag, spowodował znaczące skrócenie czasów ważenia oraz umożliwił konstrukcję wag na tyle wszechstronnych, że można je z powodzeniem integrować bezpośrednio z procesem produkcyj-nym. Postęp niesie ze sobą jednak pewne ryzyko związane z tym, że w trakcie eksploracji nie zosta-ną przedsięwzięte należyte środki ostrożności chroniące wagi przed wpływem czynników zakłócających pochodzących z otoczenia. Dotyczy to zasadniczo czynników fizycznych, które wpływają w sposób mierzalny na zachowa-nie mikro- i półmikrowag oraz wag analitycznych. Wagi te nie są w stanie wytłumić wpływu tych czyn-ników, czego objawem są mierzalne zmiany wyników ważenia (spowodowanych np. powolnym parowa-niem lub chłonięciem wilgoci). Można tu także wskazać siły oddziałujące na szalkę lub ważoną próbkę (np. siły magnetyczne lub elektrostatyczne. Oddziaływania te są interpretowanre przez wagę jako zmia-ny masy. Celem niniejszej instrukcji jest wyjaśnienie najważniejszych kwestii, które należy wziąć pod uwa-gę podczas pracy z mikro- i półmikrowagami oraz wagami analitycznymi, aby zapewnić odpowiednio wysoką jakość wyników ważenia. Po krótkim omówieniu kwestii związanych z lokalizacją i obsługą wagi przedyskutowane zostaną szczegółowo aspekty związane z wpływem czynników zakłócających. Wpływ większości z tych czynni-ków można zauważyć, obserwując powolną zmianę masy na wyświetlaczu (dryft). Na końcu instrukcji omówiono kwestie techniczne, mając na uwadze to, że przy ocenie wyników ważenia nieodzowna jest prawidłowa interpretacja danych technicznych.

6

Lokalizacja wagiDokładność i odtwarzalność wyników ważenia jest bardzo ściśle powiązana z miej-scem zainstalowania wagi. Należy przestrzegać postanowień poniższych wytycznych, aby mieć pewność, że wagi są użytkowane w możliwie w najbardziej optymalnych warunkach operacyjnych:

Stół wagowyStabilny (blat laboratoryjny, stół laboratoryjny, stół z kamiennym blatem). Stół wa-▪▪gowy nie powinien uginać się, gdy prowadzone są na nim czynności związane z wa-żeniem, oraz powinien przenosić drgania w jak najmniejszym stopniu.Antymagnetyczny (unikać blatów stalowych).▪▪Chroniony przed ładunkami elektrostatycznymi ▪▪(żadnego plastiku, ani też szkła).Ustawiony na podłodze lub przymocowany do ściany ▪▪Stół wagowy powinien być przymocowany do podłogi lub do ściany. Jednoczesne mocowanie stołu do ściany i do podłogi powoduje natychmiastowe przenoszenie drgań ze ściany i podłogi.Przeznaczony wyłącznie do ustawienia na nim wagi.▪▪

Miejsce instalacji wagi oraz stół wagowy muszą charakteryzować się odpowiednią stabilnością, która pozwoli zabezpieczyć wynik masy wyświetlanej przez wagę przed zmianami w sytuacji, gdy ktoś się nad stołem pochyla się lub wchodzi do strefy, gdzie odbywa się ważenie. Nie należy stosować miękkich podkładek takich jak podkładki do pisania. Lepiej jest ustawić wagę na powierzchni stołu, która znajduje się bezpośrednio nad nogami, ponieważ miejsce to jest narażone na wibracje w najmniejszym możliwym stopniu.

Pomieszczenie roboczeWolne od drgań▪▪Wolne od przeciągów▪▪ Stół wagowy należy ustawić w rogu pokoju. Naroża pomieszczeń są tymi miejscami w budynku, gdzie występuje najmniej drgań. Najlepsza sytuacja występuje wtedy, gdy do pokoju wagowego prowadzą drzwi przesuwne, ponieważ uzyskuje się w ten spo-sób zmniejszenie wpływu ruchu drzwi na proces ważenia.

7


TemperaturaTemperaturę w pomieszczeniu należy utrzymywać na możliwie stałym poziomie. ▪▪Temperatura wywiera wpływ na wyniki ważenia! (typowy dryft: 1-2 ppm/°C).Nie należy prowadzić ważenia w pobliżu źródeł ciepła lub w sąsiedztwie okien.▪▪ Wagi METTLER TOLEDO są wyposażone w funkcję “FACT” (w pełni automa-tyczna wewnętrzna kalibracja) i w związku z tym są w stanie skompensować praktycz-nie całkowicie pozostały dryft temperaturowy. A zatem, funkcja “FACT” powinna być zawsze włączona.

Wilgotność powietrzaNajlepsza sytuacja występuje wtedy, gdy wilgotność względna (% RH) mieści się w za-▪▪kresie od 45 do 60 %. Wag nie należy stosować, jeśli wilgotność względna znajduje się poza zakresem 20-80 % RH.

Zaleca się prowadzić ciągły monitoring w przypadku stosowania mikrowag. Zmiany powinny być korygowane, jeśli jest to tylko możliwe.

ŚwiatłoJeśli jest to możliwe, wagę należy ustawić przy ścianie, która jest pozbawiona okna. ▪▪Bezpośrednie promieniowanie słoneczne (ciepło) będzie oddziaływać na wynik wa-żenia.Wagę należy ustawić w znacznej odległości od stałych źródeł światła, aby wyelimino-▪▪wać wpływ promieniowania cieplnego. Wymaganie to odnosi się szczególnie do żaró-wek. Stosować lampy fluorescencyjne (świetlówki).

PowietrzeNie należy ustawiać wagi w miejscach, gdzie występują ruchy powietrza spowodowa-▪▪ne pracą klimatyzatorów lub urządzeń posiadających wentylatory, takich jak kompute-ry lub duże urządzenia laboratoryjne.Wagę należy ustawić w odpowiednio dużej odległości od grzejników. Silne prądy po-▪▪wietrza mogą być czynnikiem inicjującym występowanie dryftów temperaturowych oraz mogą zakłócać działanie wagi.Nie należy ustawiać wagi w pobliżu drzwi.▪▪Unikać miejsc, w których występuje duże natężenie ruchu związanego z przemiesz-▪▪czaniem się osób. Powoduje to występowanie znacznych ruchów powietrza w miejscu, gdzie odbywa się ważenie.

+30oC maks.

optymalnie

-5oC min.

8

Obsługa wagiMikrowagi, półmikrowagi, wagi analityczne i precyzyjne są przyrządami pomiarowy-mi charakteryzującymi się bardzo wysoką precyzją. Poniższe wytyczne pomogą ci uzy-skać wiarygodne wyniki ważeń.

WłączanieNie odłączać wagi od zasilania. Waga powinna pozostawać zawsze włączona. Pozwala ▪▪to osiągnąć wadze stan równowagi termicznej.Przy wyłączaniu wagi należy korzystać z przycisku wyświetlania (w przypadku star-▪▪szych modeli przycisku tary). Waga znajduje się tym momencie w trybie oczekiwania (standby). Elektronika jest nadal zasilana i w związku z tym nie jest potrzebny okres rozgrzewania wagi.

WSKAZÓWKA: Różne wagi wymagają różnych czasów rozgrzewania w przypadku, gdy zostały podłączone do zasilania po raz pierwszy. Czasy te przedstawiają się nastę-pująco:

do 12 godzin w przypadku mikrowag▪▪około 6 godzin w przypadku półmikrowag oraz wag analitycznych▪▪około 3 godzin w przypadku wag precyzyjnych▪▪

Oprócz tych wytycznych, należy również zawsze przestrzegać czasów minimalnych określonych w instrukcjach obsługi.

PoziomowanieNależy wypoziomować wagę. Potwierdzeniem prawidłowego wykonania tej czynności ▪▪jest centralne położenie pęcherzyka powietrza na wskaźniku poziomu. W celu doko-nania odpowiednich regulacji należy posłużyć się nóżką poziomującą. Kolejnym eta-pem jest konieczność adiustacji czułości wagi. Dokładny opis postępowania znajduje się w instrukcji obsługi wagi.

WSKAZÓWKA: Aby zapewnić i udokumentować, że za każdym razem waga została w prawidłowy sposób wypoziomowana, a także aby potwierdzić, na przykład, zgodność z wymaganiami GxP1), zaleca się stosowanie wag serii Excellence Plus wyposażonych w wbudowaną funkcję automatycznego ostrzegania “LevelControl”.

1) GxP Dobra Praktyka Laboratoryjna (GLP) lub Dobra Praktyka Wytwarzania (GMP)

9


AdiustacjaAdiustację czułości wagi należy przeprowadzać w regularnych odstępach czasu, szcze-▪▪gólnie w sytuacjach, gdy:

waga będzie użyta po raz pierwszy•▪lokalizacja wagi uległa zmianie•▪waga została wypoziomowana•▪nastąpiły istotne zmiany temperatury lub wilgotności powietrza oraz ciśnienia at-•▪mosferycznego.

WSKAZÓWKA: Jeśli ważnym jest, aby po wystąpieniu , na przykład, zmiany tempe-ratury otoczenia kalibracja wagi odbywała się w sposób automatyczny, to należy rozwa-żyć zasadność zakupu wag wyposażonych w funkcję “FACT”. W przypadku tych mo-deli istnieje możliwość wydłużenia okresów czasowych, w których prowadzi się rutyno-we sprawdzenia.

OdczytywanieNależy upewnić się, że na początku każdego ważenia waga wyświetla dokładnie zero. ▪▪Jeśli zachodzi taka potrzeba, należy wagę wytarować w celu uniknięcia błędów zera.Wynik należy odczytać dopiero wtedy, gdy zniknie symbol okręgu pojawiający się w ▪▪górnym lewym obszarze wyświetlacza wagi. Ten detektor stabilności odpowiada za zwolnienie wyniku ważenia.

WSKAZÓWKA: Seria wag Excellence Plus jest wyposażona w zaawansowa-ny detektor stabilności. Wagi te wyświetlają niestabilne wyniki pomiaru w ko-lorze niebieskim. Po ponownym osiągnięciu stanu stabilności kolor wyświe-tlanego wyniku ważenia ulega natychmiast zmianie na czarny, a okrąg w gór-nym lewym rogu wyświetlacza znika. Pozwala to jednoznacznie zidentyfiko-wać stabilny wynik ważenia znacznie szybciej, bezpieczniej i w sposób bardziej pewny.

Szalka wagiPróbkę należy ustawiać zawsze na środku szalki. Pozwoli to zapobiec występowaniu ▪▪błędów wynikających z obciążenia niecentrycznego.W przypadku mikrowag i półmikrowag szalkę należy najpierw obciążyć na krótko, je-▪▪śli występowała stosunkowo długa przerwa w ważeniu (>30 min). Pozwoli to wyelimi-nować „efekt ważenia początkowego”.

10

Naczynie wagoweStosować należy możliwie jak najmniejsze naczynia wagowe.▪▪Nie należy stosować naczyń plastikowych w sytuacji, gdy wilgotność powietrza znaj-▪▪duje się poniżej 30-40 %. Warunki takie zwiększają ryzyko pojawienia się ładunków elektrostatycznych.

Materiały charakteryzujące się wysokim stopniem izolacji elektrycznej, takie jak szkło i plastik, w poważnym stopniu zniekształcają wynik ważenia. Z tych też powodów, na-leży upewnić się, że podejmowane są odpowiednie działania korygujące (aby dowie-dzieć się więcej, patrz str. 14: Elektrostatyka).

Temperatura naczynia wagowego i znajdującej się w nim próbki powinna być taka ▪▪sama jak temperatura otoczenia. Różnice temperatur prowadzą do powstawania prą-dów powietrza, które zniekształcają wynik ważenia (patrz str. 7: Temperatura). Po wy-jęciu naczynia wagowego z suszarki lub zmywarki do naczyń, należy przed ustawie-niem go na wadze odczekać odpowiedni okres czasu, który pozwoli schłodzić naczy-nie do temperatury otoczenia.Nie należy używać rąk do umieszczania naczynia wagowego w komorze wagowej, jeśli ▪▪istnieją takie możliwości. Może to doprowadzić do zmiany temperatury i wilgotności powietrza w komorze wagowej oraz zmiany temperatury naczynia wagowego, co mo-głoby mieć niekorzystny wpływ na proces pomiarowy.

WSKAZÓWKA: Zastosowanie różnych uchwytów pojemnika tary pozwala stworzyć optymalne warunki dla bezpiecznego ważenia pozbawionego błędów (patrz ilustracje).

Osłona przeciwwiatrowaOsłonę przeciwwiatrową należy otwierać tylko wtedy, gdy jest to absolutnie koniecz-▪▪ne. Pozwoli to utrzymać stałe warunki panujące wewnątrz komory, a tym samym za-pobiec pojawieniu się czynników, które mogłyby w jakikolwiek sposób wpłynąć na wy-nik ważenia.Wagi wyposażone w automatyczną osłonę przeciwwiatrową, którą można konfiguro-▪▪wać, takie jak seria wag Excellence Plus, należy wyregulować w taki sposób, aby otwie-ranie osłony przeciwwiatrowej odbywało się w stopniu minimalnym.

Kolby okrągłodenne na specjalnych uchwytach “ErgoClip do kolb miaro-wych” i “Drzwiczki MinWeigh Door”.

Uchwyt pojemnika tary “ErgoClip - koszyk”.

11


WSKAZÓWKA: Aby uprościć proces ważenia i uczynić go bardziej precyzyjnym, na-wet w najtrudniejszych warunkach operacyjnych, zaleca się stosowanie specyficznych ak-cesoriów przeznaczonych do zastosowania z naszymi wagami serii Excellence i Excellen-ce Plus. Wagi te zapewniają uzyskanie w niekorzystnych warunkach otoczenia najlepszych wyników ważenia nawet w przypadku niezwykle małych próbek, dla których wyznaczono małe tolerancje. Nasza specjalna osłona przeciwwiatrowa “ MinWeigh Door”, na przykład, doskonale sprawdza się w pokojach wagowych. Zapewnia ona również korzyści w “nor-malnych” warunkach ważenia. Jej zastosowanie może przyczynić się do poprawy powta-rzalności odczytu netto o współczynnik około dwa!

Zastosowanie szalki “SmartGrid” - szalki wagowej w formie grilla - pozwala ustabilizować proces ważenia na tyle dobrze, że osłona przeciwwiatrowa czterocyfrowej wagi analitycz-nej może podczas ważenia w normalnych warunkach operacyjnych pozostawać otwarta.

Konserwacja wagiKomorę wagową i szalkę należy utrzymywać w czystości.▪▪Do ważenia stosować należy wyłącznie czystych naczyń.▪▪Wagę można oczyszczać zwykłym płynem do czyszczenia ▪▪okien.Nie należy używać szmatek, które zawierają olej fuzlowy.▪▪Nie należy wcierać zanieczyszczeń w potencjalne szczeliny.▪▪Przed przystąpieniem do oczyszczania należy zdjąć wszyst-▪▪kie ruchome części, takie jak szalka wagowa.

WSKAZÓWKA: W przypadku wag analitycznych serii Excellence i Excellence Plus każ-dą z szyb osłony przeciwwiatrowej można wyjąć w celu oczyszczenia jej w zmywarce do naczyń.

12

Wpływ czynników fizycznychJeśli nie następuje stabilizacja wyniku ważenia, wynik powoli dryfuje w jednym kierun-ku lub po prostu wyświetlana jest nieprawidłowa wartość, powodem takiego stanu rze-czy jest niepożądany wpływ czynników fizycznych. Do najczęściej występujących czynni-ków zakłócających należą:

Wpływy pochodzące od ważonej próbki▪▪Wpływy oddziałujące na zachowanie wagi, które pochodzą z otoczenia▪▪Chłonięcie lub utrata wilgoci przez ważoną próbkę▪▪Obecność ładunków elektrostatycznych na ważonych próbkach lub naczyniach wa-▪▪gowychWłasności magnetyczne ważonych próbek lub naczyń wagowych▪▪

Kolejny rozdział zawiera bardziej szczegółowe wyjaśnienie tych wpływów oraz wskazuje na przyczyny występowania tych wpływów. Przedstawione zostały również działania ko-rygujące.

TemperaturaProblemWyświetlana masa ważonej próbki dryfuje w jednym kierunku.

Możliwe przyczynyOkres czasu, który upłynął od momentu podłączenia wagi do zasilania, jest zbyt krótki.

Występuje różnica temperatur pomiędzy ważoną próbką i otoczeniem, co jest przyczy-ną występowania prądów powietrza wokół naczynia wagowego. Powietrze przepływają-ce wokół naczynia wytwarza siłę działającą w kierunku do góry lub do dołu. Siła ta znie-kształca wynik ważenia. Zjawisko to jest nazywane wypornością dynamiczną. Zanika ono dopiero w momencie ustalenia się równowagi temperaturowej. Obowiązuje następująca zasada: chłodny obiekt staje się cięższy, ciepły obiekt natomiast staje się lżejszy. Zjawisko to może prowadzić do występowania problemów, szczególnie w przypadku ważeń różni-cowych prowadzonych przy pomocy półmikrowag, mikrowag oraz ultramikrowag.

PrzykładWystępowanie zjawiska wyporności dynamicznej można sprawdzić przy pomocy na-stępującego eksperymentu: zważyć kolbę stożkową lub inną. Przytrzymać kolbę w rę-

13


kach przez około jedną minutę, po czym powtórzyć ważenie. Ponieważ temperatura kol-by wzrosła, kolba stanie się lżejsza, ponieważ wystąpił gradient temperaturowy. (Pot na rękach nie odgrywa w tym zjawisku żadnej roli. Schłodzenie kolby sprawiłoby, że stała-by się ona cięższa).

Działania korygująceNie należy nigdy ważyć próbek bezpośrednio po ich wyjęciu z suszarki lub lodówki.▪▪Doprowadzić temperaturę ważonej próbki do temperatury panującej w laboratorium ▪▪lub w komorze wagowej.Przytrzymywać naczynia z próbką przy pomocy szczypczyków.▪▪Nie należy nigdy wkładać rąk do komory wagowej.▪▪Wybierać należy naczynia na próbki o małym polu powierzchni.▪▪

Chłonięcie wilgoci /odparowanieProblemWyświetlana masa ważonej próbki ciągle dryfuje w jednym kierunku.

Możliwe przyczynyWynik pomiaru odzwierciedla ubytek masy wynikający z obecności lotnych substancji (np. spowodowany parowaniem wody) lub wywołany przyrostem masy ważonych próbek o własnościach higroskopijnych (chłonięcie wilgoci z powietrza).

PrzykładZjawisko to można odtworzyć, stosując alkohol lub żel krzemionkowy.

Działania korygująceNależy stosować czyste i suche naczynia wagowe oraz utrzymywać szalkę w stanie wol-nym od zanieczyszczeń oraz obecności kropelek wody. Należy używać naczyń o wąskich szyjkach oraz nakładać pokrywki lub korki. Nie należy w przypadku kolb okrągłodennych stosować podstawek korkowych oraz tekturowych. Oba materiały mogą tracić lub chło-nąć znaczące ilości wody. Metalowe trójkątne uchwyty lub uchwyty “ErgoClip” w przypadku wag serii Excellence i Excellence Plus są pod tym względem neutralne.

Stosowanie naczyń wagowych z więk-szym otworem zwiększa ryzyko wystę-powania błędów pomiarowych, których źródłem jest odparowanie lub konden-sacja.

14

ElektrostatykaProblemKażde ważenie daje inny wynik. Wyświetlana masa jest niestabilna. Powtarzalność wyni-ków ważenia znajduje się na bardzo niskim poziomie.

Możliwe przyczynyNaczynie wagowe lub próbka zostały naładowane elektrostatycznie. Materia-ły o niskim przewodnictwie elektrycznym, takie jak szkło, plastik, proszek lub gra-nulki nie posiadają zdolności odprowadzania ładunków elektrostatycznych lub po-siadają tą zdolność w ograniczonym stopniu (kilka godzin). Ładunki elektrosta-tyczne pojawiają się podczas pracy z naczyniami lub materiałami. Ich pojawia-nie się związane jest z mieszaniem, pocieraniem lub przemieszczaniem. Suche powie-trze o wilgotności względnej poniżej 40% zwiększa ryzyko wystąpienia tego zjawiska. Błędy ważenia spowodowane są występowaniem sił elektrostatycznych, które działają na granicy między próbką i otoczeniem. Wpływ ładunków elektrycznych zaznacza się w przypadku stosowania mikrowag, półmikrowag oraz wag analitycznych. Obecność ładun-ków może prowadzić do występowania opisanych powyżej błędów ważenia.

PrzykładCzyste naczynie szklane lub plastikowe, które zostało lekko potarte wełnianą szmatką, wy-kazuje występowanie tego zjawiska bardzo wyraźnie.

15


Działania korygujące Podwyższyć wilgotność powietrza. Ładunki elektrostatyczne stanowią problem w zimie ▪▪w ogrzewanych pomieszczeniach. W przypadku klimatyzowanych pomieszczeń usta-wienie parametrów pracy klimatyzatora podwyższające wilgotność powietrza (45-60 % wilgotności względnej) może być bardzo pomocne.Wyeliminować wpływ sił elektrostatycznych. ▪▪Umieścić naczynie wagowe w metalowym pojemniku.Zastosować inne naczynia wagowe. Szkło i plastik ulegają naładowaniu dość szybko i w ▪▪związku z tym nie są to materiały odpowiednie. Metal jest lepszym materiałem.Stosować działka antystatyczne. Produkty dostępne na rynku nie są jednak skuteczne ▪▪we wszystkich przypadkach.Stosować zewnętrzne i wewnętrzne zestawy antystatyczne z METTLER TOLEDO.▪▪

Uwaga: Waga, i stąd szalka, powinny być zawsze uziemione. Wszystkie wagi METTLER TOLEDO z wtyczkami sieciowymi wyposażonymi w trzy styki posiadają automatyczne uziemienie.

WSKAZÓWKA: Uchwyt naczynia tary “ErgoClip Basket” doskonale sprawdza się przy eliminowaniu ładunków elektrostatycznych, zapobiegając w ten sposób skutecznie wy-stępowaniu opisywanych problemów z probówkami i szkiełkami zegarkowymi

MagnetyzmProblemMasa próbki jest zależna od jej pozycji na szalce. Powtarzalność wyników ważenia znajdu-je się na bardzo niskim poziomie. Pomimo to, odczyt masy nie ulega zmianie.

Możliwe przyczynyWażony jest materiał magnetyczny. Obiekty magnetycz-ne i materiały podatne magnetycznie przyciągają się wzajemnie. Dodatko-we siły, które się pojawiają, są błędnie interpretowane przez wagę jako obciążenie. Praktycznie wszystkie przedmioty wykonane z żelaza (stali) są wysoce podatne na działa-nie sił magnetycznych (ferromagnetyki).

Uchwyt “ErgoClip - koszyk”.

16

Działania korygujące Jeśli jest to tylko możliwe, należy pozbyć się sił magnetycznych, umieszczając próbkę w na-czyniu wykonanym z cienkiej blachy metalowej Mu. Ponieważ wielkość siły magnetycznej spada wraz ze wzrostem odległości, próbkę można oddalić od szalki jeszcze bardziej, sto-sując w tym celu podstawkę niemagnetyczną (np. zlewkę, statywy aluminiowe). Taki sam skutek można osiągnąć przy pomocy haka. To akcesorium do “ważenia od wagą” jest wbu-dowane w standardzie w przypadku większości mikrowag, półmikrowag oraz wag anali-tycznych i precyzyjnych METTLER TOLEDO. Tam, gdzie jest to tylko możliwe, MET-TLER TOLEDO stosuje materiały niemagnetyczne w celu zminimalizowania wpływu tego zjawiska.

WSKAZÓWKA: Aby zważyć magnesy o średniej lub dużej wielkości przy pomocy wag precyzyjnych, zaleca się stosować „Szalkę Wagową MPS” (Magnetic Protection System – System Zabezpieczenia Magnetycznego). W przypadku wag analitycznych zaleca się stosowanie uchwytu trójkątnego, który zwiększa odległość pomiędzy magnesami i szal-ką wagową. W przypadku wag serii Excellence i Excellence Plus zapewniamy w tym celu specjalne rozwiązanie – uchwyt “ErgoClip”.

Wyporność statycznaEfektPróbka ważona w powietrzu i w próżni nie ma tej samej masy.

Powód: «Ciało zanurzone w cieczy lub gazie traci pozornie na ciężarze tyle, ile waży ciecz lub gaz wyparty przez to ciało» (Prawo Archimedesa). Prawo to stanowi wyjaśnienie tego, że statki unoszą się na wodzie, balon unosi się w powietrzu , a ciśnienie atmosferyczne wpływa na masę próbki.

Medium otaczającym próbkę jest powietrze. Gęstość powietrza wynosi w przybliżeniu 1.2 kg/m3 (w zależności od temperatury i ciśnienia atmosferycznego). Wyporność próbki (cia-ła) wynosi zatem 1.2 kg na jego metr sześcienny.

PrzykładJeśli umieścimy w zlewce wzorzec masy 100 g i postawimy zlewkę na wadze szalkowej, a następnie będziemy dodawać wodę do takiej samej zlewki ustawionej na drugiej szalce do momentu osiągnięcia przez wagę stanu równowagi, to te dwie próbki, ważone w powie-trzu, będą mieć taką samą masę.

Uchwyt pojemnika tary “ErgoClip do kolb miarowych” dla wag serii Excellen-ce i Excellence Plus.

17


Jeśli następnie zamkniemy wagę szalkową pod szklanym kloszem i wytworzymy w nim próżnię, waga szalkowa wychyli się po tej stronie, po której znajduje się woda, ponie-waż woda wypiera więcej powietrza, gdyż zajmuje większą objętość, a zatem działa na nią większa siła wyporu. W próżni na wodę nie działają żadne siły wyporu. A zatem w warun-kach występowania próżni zachowanie wagi jednoznacznie potwierdza fakt, że po prawej stronie znajduje się więcej niż 100 g wody.

Działania korygująceCzułość wagi jest poddawana adiustacji przy pomocy referencyjnych wzorców masy o gę-stości 8.0 g/cm³. W trakcie ważenia próbek o innej gęstości pojawia się błąd związany z wyporem powietrza. W przypadku ważeń prowadzonych z dużą dokładnością wyświetla-na wartość masy powinna zostać odpowiednio skorygowana.

Jeśli ważenia wykonywane są w różnych dniach (ważenia różnicowe, ważenia porównaw-cze) należy sprawdzić ciśnienie atmosferyczne, wilgotność powietrza i jego temperaturę, a następnie obliczyć współczynnik korekcji uwzględniający wyporność powietrza w nastę-pujący sposób:

Procedura obliczania masy próbki:

1. Obliczyć gęstość powietrza

masa odniesienia wodamasa w powietrzu 100 g 100ggęstość 8000 kg/m3 1000 kg/m3

objętość 12.5 cm3 100 cm3

wyporność 15 mg 120 mgmasa w próżni 100.015 g 100.120 g

ρ gęstość powietrza w kg/m3

P ciśnienie atmosferyczne w hPa (=mbar) (przyjąć ciśnienie w miejscu ważenia)h względna wilgotność powietrza w %t temperatura w oC

18

2. Obliczyć masę próbki (dokonać korekcji ze względu na wypór powietrza)

PrzykładMasa wyświetlana przez wagę: 200.000 gCiśnienie atmosferyczne: 1018 hPaWilgotność względna powietrza: 70 %Temperatura: 20 °CGęstość ważonej próbki: 2600 kg/m³

GrawitacjaEfektWyniki ważenia różnią się między sobą, gdy ulega zmianie wysokość, na której odbywa się ważenie. Na przykład, wynik ważenia zmienia się, gdy ważenie jest prowadzone 10 metrów wyżej (np. po przemieszczeniu się z pierwszego piętra w budynku na czwarte piętro).

PowódAby określić masę ciała, waga mierzy siłę przyciągania (siłę grawitacji) pomiędzy ziemią i ważoną próbką. Siła ta zależy zasadniczo od szerokości geograficznej miejsca, w którym

m masaa gęstość powietrza w kg/m3

ρ gęstość ważonej próbkic typowa gęstość ciała (8000 kg/m3) W wynik ważenia (wartość z wyświetlacza wagi)

19


prowadzone jest ważenie oraz od wysokości nad poziomem morza (odległość od środka zie-mi), na której się ono odbywa.

Obowiązują następujące zasady:1. Im dalej od środka ziemi znajduje się masa, tym mniejsza siła grawitacji na nią działa.Wartość siły jest odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości.

2. Im bliżej równika znajduje się miejsce ważenia, tym większa jest wartość przyspieszenia odśrodkowego wywołanego ruchem obrotowym ziemi. Przyspieszenie odśrodkowe prze-ciwdziała sile przyciągania (sile grawitacji). Bieguny znajdują się w największej odległości od równika oraz najbliżej środka ziemi. A zatem, siła działająca na masę jest największa na biegunach.

PrzykładWzorzec masy 200 g, który na pierwszym piętrze waży dokładnie 200.00000 g, na czwar-tym piętrze (10 metrów wyżej) będzie ważył:

Działania korygująceWypoziomować wagę, a następnie poddać ją adiustacji za każdym razem, gdy następuje zmiana miejsca jej użytkowania lub gdy zostanie ona użyta po raz pierwszy.

WSKAZÓWKA: wagi z wbudowaną funkcją "FACT" (w pełni automatyczną kalibracją wewnętrzną) wykonują kalibrację w sposób automatyczny. Wagi serii Excellence i Excel-lence Plus METTLER TOLEDO są dostarczane w standardzie z funkcją “FACT”.

20

Aspekty techniczneOdczytOdczyt wagi stanowi najmniejszą różnicę pomiędzy dwoma mierzonymi wartościami, które można odczytać na wyświetlaczu. W przypadku wyświetlacza cyfrowego jest to najmniejszy przyrost numeryczny, zwany także podziałką wagi.

1) 1d = 1 cyfra = jeden przyrost numeryczny

WSKAZÓWKA: wagi“DeltaRange” i “DualRange” posiadają dwa różne zakresy odczytu, co czyni z nich bardzo atrakcyjną alternatywę w kategoriach ceny.

DokładnośćIlościowa miara stopnia, w jakim wyniki pomiarów są oddalone od wartości odniesienia, która może być wartością prawidłową lub oczekiwaną, zależnie od definicji lub umowy [DIN1) 55350-13].

Innymi słowy, jak blisko rzeczywistej masy próbki znajduje się wyświetlana masa.

Klasy dokładności wzorców masyZestawienie różnych wzorców masy w tych samych klasach. Stosowanie się do za-leceń dotyczących klasy wzorców masy według OIML2) R111 pozwala mieć pew-ność, że przestrzegane są limity błędu dla poszczególnych klas wzorców, a jakość ma-teriału i jakość jego powierzchni dla różnych wzorców masy należących do tych sa-mych klas dokładności odpowiada tym międzynarodowym wytycznym. www.oiml.com

standardowe odczyty (lub podziałki) dla różnych typów wag

ultra mikrowagi 1d1) = 0.1 μg = 0.0000001 g 7 cyfrmikrowagi 1d1) = 1 μg = 0.000001 g 6 cyfrpółmikrowagi 1d = 0.01 mg = 0.00001 g 5 cyfrwagi analityczne 1d = 0.1 mg = 0.0001 g 4 cyfrywagi precyzyjne 1d = 1 g to 1 mg = 1 g to 0.001 g od 0 do 3 cyfr

1) DIN Niemiecki Instytut Normalizacyjny2) OIML Międzynarodowa Organizacja Metrologii Prawnej

21


W ramach nadzoru na wyposażeniem pomiarowym i badawczym, normy dotyczące zarzą-dzania jakością wymagają, aby wagi były poddawane wzorcowaniu i adiustacji w regular-nych odstępach czasu z wykorzystaniem wzorców masy charakteryzujących się odpowied-nią spójnością pomiarową. Należy w tym celu stosować certyfikowane wzorce masy o odpo-wiedniej klasie dokładności.

CzułośćIloraz przyrostu odpowiedzi przyrządu pomiarowego przez odpowiadający mu przyrost sygnalu wejściowego ([VIM] 5.10)1).W przypadku wagi zmiana wartości ważonej ΔW zostaje podzielona przez zmianę obciążenia Δm

Czułość jest jednym z najważniejszych parametrów działania wagi. Przez określoną czułość wagi należy rozumieć czułość ogólną (nachylenie), mierzoną w zakresie nominalnym.

Współczynnik temperaturowy czułościCzułość jest zależna od temperatury. Stopień tej zależności jest determinowany przez od-wracalne odchylenie mierzonej wartości ze względu na wpływ zmiany temperatury otocze-nia. Zależność ta jest wyrażana w postaci współczynnika temperaturowego czułości (TC) i jest ona równa procentowemu odchyleniu wyświetlanej masy (lub masy próbki ) przypada-jącemu na jeden stopień Celsjusza. Wprzypadku wagi XP, na przykład, współczynnik tem-peraturowy czułości wynosi 0.0001%/°C.Oznacza to, że przy zmianie temperatury o 1 stopień Celsjusza następuje zmiana czułości o 0.0001 % lub jedną milionową.

Zależność pomiędzy wartością ważoną W i obciążeniem m, na przykładowej wa-dze o nominalnym zakresie wagowym 1 kg. Linia środkowa przedstawia krzy-wą charakterystyki wagi o prawidłowej czułości (nachylenie). Górna krzywa cha-rakterystyki jest zbyt stroma (czułość zbyt wysoka, przesadzona dla celów po-glądowych), podczas gdy dolna krzywa nie jest wystarczająco strona (zbyt mała czułość).

1) VIM Międzynarodowy słownik terminów podstawowych i ogólnych metrologii

22

Współczynnik temperaturowy można obliczyć w następujący sposób:

W równaniu tym, ΔS oznacza zmianę czułości, ΔT natomiast zmianę temoperatury. Zmia-na czułości ΔS jest równa zmianie wyniku ΔR podzielonego przez obciążenie m, lub po wy-tarowaniu przez masę próbki. Dzięki tej informacji możliwe jest obliczenie wyniku pomiaru dla danej zmiany temperatury poprzez przekształcenie powyższego równania.Dla wyświetlanej wartości możemy zatem uzyskać:

Jeśli ważone jest obciążenie (masa próbki) 100 g na wadze analitycznej XP/XS, a tempera-tura otoczenia w laboratorium zmieniła się o 5 °C od momentu ostatniej kalibracji, to może to prowadzić do następującej maksymalnej zmiany wyniku ΔR (przy współczynniku tempe-raturowym dla wagi XP wynoszącym 0.0001 %/°C) dla scenariusza pesymistycznego. Jeśli z drugiej strony obciążenie wyniosłoby tylko 100 mg, to znaczy 1000 razy mniej,

to maksymalne odchylenie byłoby również odpowiednio mniejsze i wyniosłoby jedynie 0.5 μg.

FACTJest to skrót oznaczający w pełni automatyczną technologię kalibracji (Fully Automatic Ca-libration Technology -“FACT”). Automatyczna kalibracja czułości zależy od typu wagi i jej liniowości. Proces kalibracji jest uruchamiany za każdym razem, gdy następuje przekrocze-nie wstępnie zdefiniowanej zmiany temperatury.

W trakcie procesu produkcyjnego wewnętrzne wzorce masy uzyskują powiązanie ze wska-zaniami międzynarodowych wzorców masy w procesie nazywanym „wzorcowaniem pier-wotnym”. W procesie tym masa wewnętrznego wzorca masy jest ustalana poprzez umiesz-czenie certyfikowanego wzorca masy na wadze i zachowanie tej wartości w pamięci wagi.

23


ProFACTJest to skrót oznaczający profesjonalną i w pełni automatyczną technologię kalibracji (Pro-fessional Fully Automatic Calibration Technology - “proFACT”). Profesjonalna automa-tyczna adiustacja czułości.

WSKAZÓWKA: Pólmikrowagi i wagi analityczne serii Excellence i Excellence Plus po-siadają dwa wewnętrzne wzorce masy. Oznacza to, że podczas kalibracji sprawdzeniu pod-lega nie tylko czyłość. Sprawdzana jest również nieliniowość.

Liniowość (Nieliniowość)Liniowość wyraża stopień zdolności wagi do zachowania liniowej za-leżności pomiędzy obciążeniem m a wyświetlaną wartością W (czu-łość). W tym miejscu charakterystyczna krzywa ważenia jest przed-stawiona jako linia prosta rozciągająca się od zera do nośności maksy-malnej (patrz: Czułość).

Z drugiej jednak strony, nieliniowość definiuje szerokość przedziału, w którym wystąpić może dodatnie lub ujemne odchylenie mierzonej wartości od charakterystyki idealnej.

Dla wagi analitycznej XP205DR Excellence Plus METTLER TO-LEDO, na przykład, maksymalne odchylenie od liniowości dla krzy-wej charakterystyki w całym zakresie ważenia do 200 g wynosi ±0.15 mg.

PowtarzalnośćPowtarzalność jest miarą zdolności wagi do dostarczenia takiego samego wyniku podczas kolejnych ważeń dla jednego i tego samego obciążenia, w tych samych warunkach pomiaro-wych ([OIML1) R 76 1] T.4.3).

Cała seria pomiarów musi być wykonana przez tego samego operatora , przy pomocy tej sa-mej metody ważenia, w tej samej lokalizacji, na tym samym podparciu szalki, w tym samym miejscu zainstalowania, w stałych warunkach środowiskowych i bez zakłóceń.

1) OIML Międzynarodowa Organizacja Metrologii Prawnej

24

Odchylenie standardowe serii pomiarowej jest właściwą miarą wyrażenia wartości powta-rzalności.

Szczególnie w odniesieniu wag o wysokiej rozdzielczości, wielkość powtarzalności jest wła-ściwością, która nie jest zależna wyłącznie od wagi . Na powtarzalność wpływ mają warunki środowiskowe (przeciągi, wahania temperatury, drgania), ważona próbka i po części umiejęt-ności osoby wykonującej ważenie.

Poniższy przykład przedstawia typową serię pomiarów wykonanych na półmikrowadze o odczycie 0.01 mg.

Obliczmy teraz dla tej serii pomiarowej wartość średnią oraz powtarzalność.

Wartość średnia:

xi = i-ty wynik w serii N: Liczba pomiarów (ważeń), zwykle 10Wartość średnia wynosi x = 27.514667 g.

Odchylenie standardowe s jest stosowane jako miara powtarzalności t. A zatem, powtarzal-ność dla serii pomiarowej wynosi s = 0.0095 mg. Niepewność wyniku pomiaru wynosi oko-ło od dwóch do trzech powtarzalności u ≈ 2s... 3s, co oznacza, że prawdziwy wynik x mie-ści się w przedzialex - u < x < x + u

x1 = 27.51467 g x6 = 27.51467 gx2 = 27.51466 g x7 = 27.51467 gx3 = 27.51468 g x8 = 27.51466 gx4 = 27.51466 g x9 = 27.51468 gx5 = 27.51465 g x10 = 27.51467 g

25


W naszej serii pomiarowej u ≈ 2 s ≈ 2 x 0.01 mg = 0.02 mg, stąd możemy wyrazić wynik wa-żenia w postaci x ± u = 27.51467 g ± 0.02 mg.Najniższa wartość pomiaru, jakiej można oczekiwać dla tego obciążenia z zastosowaną wagą dla powyższej serii pomiarowej wynosi zatem 27.51465 g, najwyższa wartość natomiast mo-głaby wynieść 27.51469 g, co pozostaje w dobrej zgodzie z tą serią pomiarową.

Spójność pomiarowaWłaściwość wyniku pomiaru polegająca na tym, że można go powiązać z określonymi od-niesieniami , na ogół z wzorcami państwowymi lub międzynarodowymi jednostkami miary, za pośrednictwem nieprzerwanego łańcucha porównań, z których wszystkie mają określone niepewności ([VIM]1) 6.10).Typowe wzorce masy stosowane do pomiarów masy posiadają powiązanie z wzorcami wyższego rzędu.

Poziomowanie Ustawienie wagi w pozycji referencyjnej (z zasady poziomo), tj. ustawienie jej kierunku dzia-łania równolegle do kierunku pionowego. Zasadniczo oznacza to poziome ustawienie obudo-wy wagi. Wynik jest zniekształcony o cosinus kąta pochylenia. Działania korygujące: wszyst-kie wagi posiadają opcję poziomowania przy pomocy regulowanej nóżki.

WSKAZÓWKA: Waga Excellence Plus jest wyposażona w funkcję “LevelControl, tj. w pełni automatyczną funkcję monitorowania poziomu. Funkcja LevelControl automatycz-nie ostrzega użytkownika oraz dokumentuje ten fakt, jeśli waga nie jest wypoziomowana. Pozwala to zwiększyć poziom wiarygodności pomiaru oraz umożliwia wyeliminowanie ry-zyka towarzyszącego kontroli wizualnej, które występuje, gdy waga została zainstalowana pod wyciągiem.

Obciążenie narożneOdchylenie wyniku pomiaru spowodowane obciążeniem ustawionym w oddaleniu od środka szalki (obciążenie ekscentryczne). Obciążenie narożne narasta wraz z rosnącą masą ważonego obiektu oraz z rosnącym oddaleniem od środka wspornika szalki.

Jeśli wyświetlana wartość pozostaje stała, nawet wtedy, gdy tą samą masę umieszcza się w różnych miejscach na szalce, to taka waga nie wykazuje odchylenia ekscentrycznego. Z tego też powodu, szczególnie w przypadku wag o wysokiej precyzji, istotne jest, aby upew-nić się, że ważona próbka jest zawsze umieszczana na środku szalki.Oficjalne określenie dla obciążenia narożnego to: “błąd obciążenia niecentrycznego”.

1) VIM Międzynarodowy słownik podstawowych i ogólnych terminów metrologii

26

OdtwarzalnośćStopień bliskości pomiędzy wartościami pomiarowymi tej samej mierzonej zmiennej, przy czym poszczególne pomiary były wykonane w różnych warunkach. Różnice odnoszą się do:

procesu pomiarowego▪▪wykonawcy▪▪urządzenia pomiarowego▪▪lokalizacji, w której pomiar został wykonany▪▪warunków, w jakich pomiar został wykonany▪▪czasu▪▪

DokładnośćIlościowa miara oceny odnosząca się do systematycznego składnika odchylenia. Stopień zgodności pomiędzy wartością oczekiwaną (wartością średnią) serii wartości pomiarowych i wartością prawdziwą dla badanego obiektu ([ISO1) 5725] 3.7).

UwagiDokładność można obliczyć tylko wtedy, gdy dostępnych jest kilka wartości pomiarowych oraz dysponuje się uznaną i prawidłową wartością referencyjną.

PrecyzjaIlościowa miara oceny odnosząca się do średniej zmienności pomiarów.

Stopień zgodności pomiędzy niezależnymi wartościami pomiarowymi uzyskanymi w ustalo-nych warunkach ([ISO 5725]1) 3.12).Precyzja zależy jedynie od rozrzutu błędów przypadkowych i nie odnosi się do prawdziwej wartości wielkości pomiarowej (dokładność).

PrzykładZdolność przyrządu pomiarowego do dostarczania wartości pomiarowych, które rzadko się odchylają.UwagiPrecyzję można obliczyć tylko wtedy, gdy dostępnych jest kilka wartości pomiarowych.

1) ISO Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna

27


Niepewność pomiaruParametr, związany z wynikiem pomiaru, charakteryzujący rozrzut wartości, które można w uzasadniony sposób przypisać wielkości mierzonej ([VIM]1)3.9).

Parametr ten, tzn. niepewność pomiaru, jest zwykle wyrażany przy pomocy niepewności stan-dardowej u lub rozszerzonej niepewności pomiaru U (przedział ufności). Przewodnik wyra-żania niepewności pomiaru2) zawiera instrukcje dotyczące szacowania niepewności pomiaru. Według przewodnika, niepewność uzyskuje się poprzez zsumowanie kwadratów niepewno-ści standardowych, jeśli niepewności nie wpływają na siebie nawzajem.

UwagaIstnieje wiele metod obliczania niepewności pomiaru. W przemyśle farmaceutycznym od-powiednie wytyczne są określane przez Farmakopeę Amerykańską. W innych przypadkach, niepewność pomiaru ustala się w oparciu o wytyczne zawarte w normie ISO3) 17025. Ta ostatnia odwołuje się do metody opisanej w przewodniku wyrażania niepewności pomiaru.

WSKAZÓWKA: w większości krajów, serwis METTLER TOLEDO może na życzenie klienta dokonać obliczenia niepewności pomiaru na miejscu.

Minimalna początkowa wartość masyWartość, poniżej której odchylenie względne wyniku pomiarowego przyjmuje zbyt dużą war-tość.

WSKAZÓWKA: Wagi METTLER TOLEDO serii Excellence Plus zostały wyposażo-ne doskonałą technologię ważenia, która umożliwia skuteczne ważenie bardzo małych pró-bek.

1) VIM Międzynarodowy słownik podstawowych i ogólnych terminów metrologii2) Wyrażanie Niepewności Pomiaru. Przewodnik. Warszawa, Główny Urząd Miar 19993) ISO Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna

28

KalibracjaOkreślenie odchylenia pomiędzy wartością mierzoną i prawdziwą wartością wielkości mie-rzonej w określonych warunkach pomiarowych.

WSKAZÓWKA: Wagi METTLER TOLEDO serii Excellence i Excellence Plus doku-mentują każdy błąd wyświetlanej wartości oraz wysyłają go do zewnętrznego programu komputerowego lub na drukarkę.

AdiustacjaOkreślenie odchylenia pomiędzy wartością mierzoną i prawdziwą wartością wielkości mie-rzonej w określonych warunkach pomiarowych. Następnie należy dokonać odpowiedniej ko-rekcji.

WSKAZÓWKA: Wagi METTLER TOLEDO serii Excellence i Excellence Plus doku-mentują każdy błąd poprzez wskazanie tego faktu na wyświetlaczu lub wysłanie go do ze-wnętrznego pragramu komputerowego lub na drukarkę. Jeśli chodzi o oprogramowanie, to zalecamy stosowanie oprogramowania “LabX balance” z zintegrowanym wyposażeniem do kontroli pomiarów i badań zgodnie z Dobrą praktyką Ważenia™ METTLER TOLEDO.(www.mt.com/GWP)

29


30

Dobra Praktyka Ważenia™ - GWP® (Good Weighing Practice™)Planetarny system GWP® Dobra Praktyka Ważenia™ (GWP®) jest programem opracowanym przez METTLER TO-LEDO, dzięki któremu masz możliwość skorzystania z doskonałych rozwiązań. Wybierając program GWP®, masz możliwość skorzystania z fachowej pomocy ekspertów, którzy mogą cię skutecznie wesprzeć na wszystkich kluczowych etapach procesu ważenia – podczas oceny, na etapie wyboru najbardziej odpowiedniego rozwiązania związanego z ważeniem, podczas uruchamiania i kalibracji systemu wagowego, a nawet w trakcie jego eksploatacji.

Program GWP® METTLER TOLEDO to propozycja pierwszego ogólnoświatowego ze-stawu wytycznych odnoszących się do systemów wagowych. Wytyczne te stanowią zasadni-czy element oferty, która jest następnie dostosowywana do specyficznych wymagań klienta , które wynikają z realizowanych aplikacji. Przez dostosowanie rozumiemy tu opracowanie ta-kiego rozwiązania dotyczącego ważenia, które będzie tanie i jednocześnie charakteryzować się będzie odpowiednio wysokim stopniem bezpieczeństwa. Sytuacje, gdzie odchylenie wy-krywane jest zbyt późno lub nie jest wykrywane wcale, są czymś, czego każdy chciałby unik-nąć. Dobra praktyka Ważenia™ oznacza “ważenie pozbawione ryzyka”, ponieważ jest to pro-gram gwarantujący bezpieczeństwo i jakość twoich wyrobów.

4. Kalibracja

1. Ocena

3. Instalacja

5. Eksploatacja

2. Wybór

31


Trójkąt GWP® Eksploatacja▪▪W jaki sposób powinienem sprawdzać swoją wagę?▪▪Jak często sprawdzenia powinny być przeprowadzane?▪▪W jaki sposób mogę zmniejszyć koszty oraz skrócić czas związany z nadzorowaniem ▪▪wag?

Zaleca się przeprowadzanie konserwacji wag w regularnych odstępach czasu. Działania te powinien wykonywać autoryzowany technik serwisu. Taki sposób podejścia po-zwoli utrzymać doskonałe charakterystyki działania systemów ważących przez cały okres eksploatacji.

Dobrym rozwiązaniem jest sprawdzanie wag przez użytkownika przy pomo-cy certyfikowanych zewnętrznych wzorców masy w okresach między kolejnymi konserwacjami. Takie postępowanie pozwoli szybko zidentyfikować przypadki występowania błędów ważenia.

Wskazówka: Stosowanie właściwych wzorców masy podczas rutynowych sprawdzeń wag jest kwestią o zasadniczym znaczeniu. Użytkownik korzysta-jący z zestawów wzorców masy “CarePac” METTLER TOLEDO wykona sprawdzenie wagi bez żadnych problemów. Każdy zestaw spełniający wyma-gania wytycznych GWP® zawiera odpowiednie wzorce masy, tolerancje dla wyników sprawdzenia, szczypczyki, rękawice oraz instrukcje sprawdzenia.

Bardziej szczegółowe informacje dotyczące Dobrej Praktyki Ważenia™ można znaleźć na stronie internetowej www.mt.com/GWP.

Mając do dyspozycji zestawy wzorców masy “CarePac”, możesz zawsze spać spokonie.

Rutynowe sprawdzanie

Kalibracja

Użytkownik powinien okresowo wykonywać krótkie sprawdzenia wagi, co pozwoli mu mieć pew-ność, że wskazania wagi miesz-czą się w granicach przyjętych to-lerancji.

Niezależni technicy serwisu sprawdzają i dokumentują prawidłowe działanie wagi, korzy-stając z akredytowanych procedur kalibracji.

Wagi z funkcją “FACT” można sprawdzać znacznie rzadziej. Inteligentne funkcje wagi po-zwalają skrócić czas poświę-cony na sprawdzanie oraz zmniejszyć koszty tego działa-nia, poprawiając jednocześnie poziom nadzoru nad wagą. Waga Użytkownik

Ryzyko

Dokładność

Technik serwisu

32

AAdiustacja 9, 28

CChłonięcie wilgoci/odparowanie 13Czułość 21

DDobra Praktyka Ważenia™ GWP® (Good Weighing Practice™) 30Dokładność 20Dokładność 26

EElektrostatyka 14

FFACT 22

GGrawitacja 18

KKalibracja 28Klasy dokładności wzorców masy 20Konserwacja wagi 11

LLiniowość (nieliniowość) 23

MMagnetyzm 15Minimalna początkowa wartość masy 27

CNaczynie wagowe 10Niepewność pomiarowa 27

33


OObciążenie niecentryczne 25Odczyt 20Odczytywanie 9Odparowanie 13Odtwarzalność 26Osłona przeciwiatrowa 10

PPomieszczenie robocze 6Powietrze 7Powtarzalność 23Poziomowanie 8, 25Precyzja 26proFACT 23

SSpójność pomiarowa 25Stół wagowy 6Szalka wagi 9Światło 7

TTemperatura 7, 12Temperaturowy współczynnik czułości 21

WWilgotność powietrza 7Włączanie 8Wyporność statyczna 16

34

Mettler-Toledo AG,Laboratory & Weighing TechnologiesCH-8606 Greifensee, SzwajcariaTelefon +41-44-944 22 11, Faks +41-44-944 30 60Internet: http://www.mt.com

AT Mettler-Toledo GmbH., A-1230 Wiedeń

AU Mettler-Toledo Ltd., Port Melbourne, Victoria 3207

BE N.V. Mettler-Toledo S.A., B-1932 Zaventem

BR Mettler-Toledo Ltda., 0645-000 Barueri/Sao Paulo

CA Mettler-Toledo Inc., Ontario, Kanada

CH Mettler-Toledo (Schweiz) GmbH, CH-8606 Greifensee

CN Mettler-Toledo (Shanghai) Co., Ltd., Shanghai 200233

CZ Mettler-Toledo, s.r.o., CZ-10000 Praga 10

DE Mettler-Toledo GmbH, D-35396 Giessen

DK Mettler-Toledo A/S, DK-2600 Glostrup

ES Mettler-Toledo S.A.E., E-08908 Barcelona

FR Mettler-Toledo S.A., F-78222 Viroflay

HK Mettler-Toledo (HK) Ltd., Kowloon

HR Mettler-Toledo, d.o.o., HR-10000 Zagrzeb

HU Mettler-Toledo, Kft, H-1139 Budapeszt

IN Mettler-Toledo India Pvt Ltd, Bombaj 400 072

IT Mettler-Toledo S.p.A., I-20026 Novate Milanese

JP Mettler-Toledo K.K., Tokio 143

KR Mettler-Toledo (Korea) Ltd., Seul 137-130

KZ Mettler-Toledo Central Asia, 480009 Almaty

MX Mettler-Toledo S.A. de C.V., Meksyk C.P. 06430

MY Mettler-Toledo (M) Sdn. Bhd., 40150 Selangor

MY Mettler-Toledo (S.E.A.), 40150 Selangor

35


NL Mettler-Toledo B.V., NL-4004 JK Tiel

NO Mettler-Toledo A/S, N-1008 Oslo

PL Mettler-Toledo, Sp. z o.o., PL-02-822 Warszawa

RU Mettler-Toledo Vostok ZAO, 101000 Moskwa

SE Mettler-Toledo AB, S-12030 Sztokholm

SG Mettler-Toledo (S) Pte. Ltd., Singapur 139959

SI Mettler-Toledo, d.o.o., SI-1236 Trzin

SK Mettler-Toledo, SK-83103 Bratysłava

TH Mettler-Toledo (Thailand) Ltd., Bangkok 10320

TW Mettler-Toledo Pac Rim AG, Taipei, 114

UK Mettler-Toledo Ltd., Leicester, LE4 1AW

US Mettler-Toledo, Inc., Columbus, OH 43240

W przypadku wszystkich pozostałych krajów:

Mettler-Toledo AGPO Box VI-400, CH-8606 Greifensee, SzwajcariaTelefon +41-44-944 22 11, Faks +41-44-944 31 70

www.mt.com

Mettler-Toledo Sp. z o.o.ul. Poleczki 2102-822 WarszawaTelefon: +48 22 545 06 80Faks: +48 22 545 06 88Internet: www.mt.com

Podlega zmianom technicznym© 09/2008 Mettler-Toledo AGDruk w Szwajcarii, 720906

Aby uzyskać więcej informacji

Właściwy sposób ważenia - Mettler...

Documents

Transcript of Właściwy sposób ważenia - Mettler...