WprowadzenieNajwiększym wyzwaniem dla urządzeń wagowych jest ważenie małych próbek z odpowiednią dokładno-ścią. Znajomość minimalnej naważki urządzenia pozwala rozwiązać ten problem. Regularna weryfikacja wydajności zapewnia ponadto, że wyniki ważenia są zawsze prawidłowe. Zarówno ustalanie naważki, jak i weryfikacja wydajności mają kluczowe znaczenie dla skutecznej kontroli jakości procesów ważenia.

Gwarancja dokładności — ustalanie minimalnej naważki i regularne wzorcowanieDokładne wyniki spełniają wymogi jakościowe i mieszczą się w dopuszczalnym zakresie wartości. W odniesieniu do ważenia oznacza to, że niepewność pomiaru przy ważeniu próbki powinna być zawsze niższa niż wymagana dokładność ważenia. Zachowanie zgodności z tą zasadą ma szczególne znaczenie przy ważeniu małych próbek, gdyż względna niepewność pomiaru wzrasta wraz ze zmniejszaniem się próbek (Rys. 1). Każde urządzenie wagowe ma taki próg dokładności, tzw. minimalną naważkę. Ustalenie minimalnej naważki jest istotnym czynnikiem w kontroli jakości procesów ważenia. Gdy masa próbki znaj-duje się powyżej minimalnej naważki, to wymagania dotyczące dokładności są spełnione.

Na niepewność pomiaru (a przez to także na minimalną naważkę) wpływ mają różne czynniki, takie jak umiejscowienie wagi lub środowisko jej pracy. Dlatego też istotne jest regularne ustalanie minimalnej na-ważki. Zmiany warunków środowiska pracy oraz inne nieprzewidziane zdarzenia mające miejsce między dwiema operacjami wzorcowania mogą zostać wyeliminowane dzięki zastosowaniu współczynnika bez-pieczeństwa przy obliczaniu minimalnej naważki. (Zob. także „Współczynnik bezpieczeństwa”).

Regularna weryfikacja wydajności urządzeń wagowychNiezależnie od wykonywania wzorcowania oraz ustalania minimalnej naważki istnieje potrzeba przepro-wadzania w regularnych odstępach czasu prostych sprawdzeń pozwalających na ciągłe monitorowanie i dokumentowanie wydajności urządzeń w zakresie ważenia. Pozwala to zapewnić prawidłowość wyników ważenia oraz ograniczyć do minimum nieoczekiwane odchylenia.

Rysunek 1: Typowa niepewność pomiaru w obrębie zakresu ważenia wagi.

Sample Weight mS [g]

AbsoluteUncertainty

RelativeUncertainty

Relative uncertainty increasesas sample mass decreases

rel

[%]

0 Max

Przy wykonywaniu pomiarów małych próbek względna

niepewność ważenia może okazać się tak duża, że wynik ważenia nie

będzie dokładny. Tym ograniczeniem dokładności urządzenia jest

minimalna naważka.

Kontrola jakościprocesów ważenia

GWP®

Good Weighing Practice™ —

Dobra praktyka ważenia

Opra

cow

anie:

Wer

yfika

cja

GWP®

Mettler-Toledo Sp. z o.o.ul. Poleczki 21, 02-822 WarszawaTel.: + 48 22 440 67 00Faks: + 48 22 440 67 38

Zastrzegamy sobie prawo do wprowadzania zmian technicznych©08/2010 Mettler-Toledo AGWydrukowano w Szwajcarii

Rozwiązania w zakresie kontroli jakości METTLER TOLEDO

Certyfikat kalibracji uwzględniający minimalną naważkęCertyfikat kalibracji pozwala na udokumentowanie niepewności pomiaru oraz minimalnej naważki dla różnych dokładności ważenia i współczynników bezpieczeństwa. Po wybraniu minimalnej naważki odpowiadającej wymo-gom w zakresie dokładności należy pomnożyć ją przez współczynnik bezpieczeństwa. W ten sposób można unik-nąć rozbieżności pomiędzy dwiema operacjami wzorcowania. W przypadku procesów standardowych zalecany jest współczynnik bezpieczeństwa równy 2.

W tabeli minimalnych mas próbek wskazano wartości (minimalne naważki) dla różnych dokładności ważenia i różnych współczynników bezpieczeństwa.

Dokładność ważenia 1x (brak współ. bezp.) 2x (współ. bezp.=2) 3x (współ. bezp.=3) 5x (współ. bezp.=5)0,1% 0,16497 g 0,33191 g 0,50085 g 0,84489 g0,2% 0,08224 g 0,16497 g 0,24819 g 0,41613 g0,5% 0,03284 g 0,06575 g 0,09875 g 0,16497 g1% 0,01641 g 0,03284 g 0,04929 g 0,08224 g2% 0,00820 g 0,01641 g 0,02462 g 0,04106 g

5% 0,00328 g 0,00656 g 0,00984 g 0,01641 g

Rysunek 2: Ustalanie minimalnej naważki dla dokładności ważenia wynoszącej 1% i współczynnika bezpieczeństwa równego 2 (Standardowe świadectwo wzorcowania (SCC) METTLER TOLEDO).

Weryfikacja wydajności — weryfikacja GWP®

W celu zapewnienia prawidłowości wyników ważenia należy ustanowić odpowiedni system wzorcowania i kontroli urządzeń wagowych, obejmujący tak małą liczbę sprawdzeń, jak to tylko możliwe, a jednocześnie tak dużą, jak to konieczne. Bezpieczna i skuteczna weryfikacja wydajności urządzeń wagowych pozwala określić:• granicę dokładności urządzenia — minimalną naważkę;• metody przeprowadzania sprawdzeń i ich częstotliwość — w zależności od zagrożeń i wymagań procesu;• granice dopuszczalności wyników sprawdzeń — w oparciu o dokładność i współczynnik bezpieczeństwa;• wzorce masy — w oparciu o charakterystykę wagi.

Ogólnoświatowe wytyczne Dobrej Praktyki WażeniaTM (GWP®) zmniejszają ryzyko związane z procesem ważenia oraz pomagają :• w wyborze odpowiedniej wagi• w obniżeniu kosztów, poprzez optymalizację procedury sprawdzeń• w zapewnieniu zgodności z wymaganiami aktualnych systemów zarządzania jakością

www.mt.com/GWP

GWP®

Good Weighing Practice™ — Dobra Praktyka Ważenia

Rysunek 3: Przykład zaleceń w ramach weryfikacji GWP® w odniesieniu do weryfikacji wydajności ważenia.

Opr

acow

anie

tech

nicz

ne: W

eryfi

kacj

a G

WP®

pl.mt.comWięcej informacji