ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA PRZYRODY W KLASIE 4 … · Poznajemy pogodę i inne zjawiska...

download ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA PRZYRODY W KLASIE 4 … · Poznajemy pogodę i inne zjawiska przyrodnicze 1. Substancje wokół nas 12. Otaczają nas substancje stany skupienia substancji

If you can't read please download the document

Transcript of ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA PRZYRODY W KLASIE 4 … · Poznajemy pogodę i inne zjawiska...

1

Anna Marszewska

Zesp Szk w Krzywiniu

Rok szkolny 2018/2019

ROZKAD MATERIAU NAUCZANIA PRZYRODY W KLASIE 4 SZKOY PODSTAWOWEJ

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

Dzia 1. Poznajemy warsztat przyrodnika

1. Przyroda i jej skadniki

1. Poznajemy skadniki przyrody

nieoywione skadniki przyrody oywione skadniki przyrody cechy ycia wytwory dziaalnoci czowieka

VI.1. rozpoznaje skadniki przyrody oywionej i nieoywionej w najbliszej okolicy szkoy VII.1. wskazuje w terenie skadniki rodowiska antropogenicznego w najbliszej okolicy

wskazywanie w najbliszym otoczeniu skadnikw przyrody i wytworw dziaalnoci czowieka

wskazywanie rnic midzy nieoywionymi a oywionymi skadnikami przyrody

okazy lub zdjcia rolin, zwierzt, ska i innych elementw przyrody oraz wytworw dziaalnoci czowieka

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 3

multibook

2. Jak poznawa przyrod?

2. Jakimi sposobami poznajemy przyrod?

rola zmysw w poznawaniu przyrody

obserwacje przyrodnicze plan dowiadczenia przyrodniczego rda wiedzy o przyrodzie bezpieczestwo podczas

prowadzenia obserwacji i dowiadcze

I.1. opisuje sposoby poznawania przyrody, podaje rnice midzy eksperymentem, dowiadczeniem a obserwacj I.3. podaje przykady wykorzystania zmysw do prowadzenia obserwacji przyrodniczych I.4. stosuje zasady bezpieczestwa podczas obserwacji i dowiadcze przyrodniczych I.5. wymienia rne rda wiedzy o przyrodzie I.6. korzysta z rnych rde wiedzy o przyrodzie

rozpoznawanie elementw przyrody i ich cech za pomoc zmysw

omwienie sposobw obserwowania przyrody

analiza etapw planowania, przeprowadzania i dokumentowania dowiadcze oraz eksperymentw

samodzielne zaplanowanie i przeprowadzenie dowiadczenia

rozmowa na temat bezpieczestwa podczas prowadzenia dowiadcze i eksperymentw

rolina doniczkowa owoce nagrania gosw

zwierzt zwierzta hodowane

w pracowni podrcznik multibook

2

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

3. Przyrzdy i pomoce przyrodnika

3. Przyrzdy i pomoce uatwiajce prowadzenie obserwacji

przyrzdy i pomoce niezbdne podczas obserwacji terenowych

obserwacje za pomoc lupy mikroskop budowa, przeznaczenie tama miernicza przeznaczenie

i korzystanie

I.2. podaje nazwy przyrzdw stosowanych w poznawaniu przyrody, okrela ich przeznaczenie (lupa, kompas, tama miernicza) I.4. stosuje zasady bezpieczestwa podczas obserwacji i dowiadcze przyrodniczych

obserwacja obiektw przyrodniczych za pomoc lupy

rozmowa na temat moliwoci i przeznaczenia poszczeglnych przyrzdw

wykonanie rysunku obiektu obserwowanego za pomoc lupy

omwienie budowy mikroskopu

pokaz przygotowania mikroskopu do obserwacji; samodzielna obserwacja mikroskopowa

mapa kompas lupa tama miernicza mikroskopy preparaty mikroskopowe lornetka owek multibook

4. Okrelamy

kierunki

geograficzne

4. W jaki sposb okrelamy kierunki geograficzne?

widnokrg nazwy gwnych kierunkw

geograficznych sposoby wyznaczania kierunkw

geograficznych w terenie (za pomoc kompasu, za pomoc gnomonu)

nazwy kierunkw porednich ra kierunkw geograficznych *wyznaczanie kierunkw

geograficznych w terenie za pomoc Gwiazdy Polarnej i innych obiektw w otoczeniu

II.1. opisuje przebieg linii widnokrgu, wymienia nazwy kierunkw gwnych II.2. wyznacza kierunki gwne za pomoc kompasu oraz kierunek pnocny za pomoc gnomonu i wskazuje je w terenie

pogadanka na temat gwnych kierunkw geograficznych

wskazywanie przez uczniw gwnych kierunkw geograficznych

omwienie budowy kompasu

kompasy multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 45

5. Okrelamy kierunki geograficzne za pomoc kompasu i gnomonu lekcja w terenie

etapy wyznaczania gwnych kierunkw geograficznych za pomoc kompasu

praktyczne wyznaczanie kierunkw geograficznych

etapy wyznaczania kierunkw geograficznych za pomoc gnomonu

wyznaczanie kierunkw porednich

II.2. wyznacza kierunki gwne za pomoc

kompasu oraz kierunek pnocny za pomoc

gnomonu i wskazuje je w terenie

omwienie sposobu wyznaczania gwnych

kierunkw geograficznych

za pomoc kompasu

praktyczne wyznaczanie gwnych kierunkw

geograficznych za pomoc

kompasu zgodnie z instrukcj

z podrcznika

omwienie etapw wyznaczania gwnych

kierunkw geograficznych

za pomoc gnomonu zgodnie

z instrukcj z podrcznika

praktyczne wyznaczanie gwnych kierunkw

za pomoc gnomonu

materiay do wicze: kompasy, karton z bloku,

duy cyrkiel, kijek

dugoci 10 cm, plastelina,

owek, linijka

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 45

3

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

5. Co pokazujemy

na planach?

6. Co to jest plan? plan przedmiotu przedstawianie przedmiotw

i obiektw na planie plany niewielkich obszarw Ziemi

rysowanie szkicu okolic szkoy

II.3. podaje rnice midzy planem a map II.4. rysuje plan rnych przedmiotw II.5. wykonuje i opisuje szkic okolicy szkoy

pogadanka wyjaniajca pojcie plan

wykonywanie pomiarw przedmiotw, np. podrcznika, awki

rysowanie planw wybranych przedmiotw

rysowanie szkicu okolic szkoy

linijka, tama miernicza kartki z bloku, owki multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 67

6. Jak czytamy

plany i mapy?

7. Czytamy plan miasta i map turystyczn

mapa znaki kartograficzne na mapie elementy mapy: tytu, skala, legenda rodzaje map: plan, mapa turystyczna zasady korzystania z planu miasta

i mapy turystycznej

II.6. odczytuje informacje z planu i mapy,

posugujc si legend

pogadanka wyjaniajca pojcie mapa

omwienie legendy mapy odszukiwanie na mapie

wskazanych obiektw przy wykorzystaniu legendy mapy

prezentacja rnych rodzajw map

porwnanie zakresu informacji (legend) przedstawionych na poszczeglnych rodzajach map

omwienie zasad korzystania z planu miasta i mapy turystycznej

planowanie trasy pieszej wycieczki z wykorzystaniem

planu

plan miejscowoci mapa turystyczna multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 1011

7. Jak si orientowa

w terenie?

8. Jak si orientowa w terenie?

kierunek pnocny i pozostae kierunki geograficzne na mapie

sposoby orientowania mapy: za pomoc kompasu, za pomoc obiektw w terenie

II.7. wskazuje na planie i mapie miejsce obserwacji i obiekty w najbliszym otoczeniu szkoy II.8. korzysta z planu i mapy wielkoskalowej

podczas planowania wycieczki

wskazywanie gwnych kierunkw geograficznych na mapie

omwienie sposobu orientowania mapy za pomoc kompasu

omwienie sposobu orientowania mapy za pomoc obiektw w terenie

mapa lub plan miasta, okolicy

kompas multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 4, 8

9. wiczymy orientowanie si w terenie lekcja w terenie

II.7. wskazuje na planie i mapie miejsce obserwacji i obiekty w najbliszym otoczeniu szkoy II.8. korzysta z planu i mapy wielkoskalowej

podczas planowania wycieczki

praktyczne wiczenia w orientowaniu mapy

za pomoc kompasu

i obiektw w terenie

mapa lub plan miasta, okolicy

kompas atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 8

4

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

Podsumowanie dziau 1

10. Poznajemy warsztat przyrodnika podsumowanie dziau 1

Utrwalenie i uzupenienie wiadomoci

z dziau 1

I.1, I.2, I.3, I.4, I.5, I.6, II.1, II.2, II.3, II.4, II.5, II.6,

II.7, II.8 VI.1, VI.2 sprawdzenie stopnia

opanowania wymaga

szczegowych

pogadanka uzupeniajca

rozwizywanie zada utrwalajcych w zeszycie

wicze

pomoce dydaktyczne wykorzystywane w trakcie

realizacji lekcji z dziau 1

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas s. 38

11. Sprawdzian z dziau 1

Badanie stopnia opanowania treci nauczania (wymaga szczegowych) ujtych w nastpujcych punktach podstawy programowej: I.1, I.2, I.3, I.4, I.5, I.6, II.1,

II.2, II.3, II.4, II.5, II.6, II.7, II.8 VI.1, VI.2

Dzia 2. Poznajemy pogod i inne zjawiska przyrodnicze

1. Substancje wok nas

12. Otaczaj nas substancje

stany skupienia substancji przykady substancji wystpujcych

w stanie staym, ciekym i gazowym waciwoci substancji wystpujcych

w stanie staym, ciekym i gazowym wpyw temperatury na ciaa stae,

ciecze i gazy

V.3. podaje przykady przedmiotw wykonanych z substancji sprystych, kruchych i plastycznych i uzasadnia ich zastosowanie w przedmiotach codziennego uytku

obserwacja substancji w rnych stanach skupienia (ciao stae, ciecz i gaz inne ni woda)

badanie waciwoci wybranych substancji: plasteliny, kredy lub rnych przedmiotw (np. gbki)

rozmowa na temat wystpowania w najbliszym otoczeniu przedmiotw wykonanych z rnych substancji

plastelina kreda gbka blaszka lub drut

aluminiowy sok gaz (np. tlenek siarki) multibook

2. Woda wystpuje w trzech stanach skupienia

13. Poznajemy stany skupienia wody

stany skupienia wody budowa i zasada dziaania termometru zjawiska parowania, skraplania,

krzepnicia i topnienia czynniki wpywajce na szybko

parowania *obieg wody w przyrodzie

III.5. podaje przykady zastosowania termometru w rnych sytuacjach ycia codziennego

dowiadczalne wykazanie wpywu temperatury na szybko parowania wody zgodnie z instrukcj z podrcznika

obserwacja zjawiska skraplania pary wodnej

termometr zaokienny materiay do dowiadcze:

dwa spodki, yka, woda, szklanka, paski talerz, pisak wodoodporny, trzy kostki lodu, woda, termometr laboratoryjny, niewielki soik

multibook

3. Skadniki pogody

14. Poznajemy skadniki pogody

pogoda skadniki pogody: temperatura

powietrza, cinienie atmosferyczne, kierunek i prdko wiatru, zachmurzenie, rodzaje zachmurzenia, opady i osady atmosferyczne

rodzaje opadw i osadw atmosferycznych

zjawiska pogodowe: deszcze nawalne, zamie, burza, tcza

III.1. wymienia skadniki pogody i podaje nazwy przyrzdw sucych do ich pomiaru (temperatura powietrza, zachmurzenie, opady i osady atmosferyczne, cinienie atmosferyczne, kierunek wiatru) III.4. podaje przykady opadw i osadw atmosferycznych oraz wskazuje ich stan skupienia III.6. nazywa zjawiska pogodowe: burza, tcza, deszcze nawalne, huragan, zawieja niena i opisuje ich nastpstwa

wyjanienie pojcia pogoda omwienie skadnikw

pogody wskazanie przykadw

wpywu zmian temperatury powietrza na organizmy (w tym na czowieka)

prezentacja termometru

termometry zaokienny i pokojowy

deszczomierz multibook

5

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

4. Obserwujemy pogod

15. Obserwujemy pogod

przyrzdy suce do pomiaru skadnikw pogody: termometr, deszczomierz, wiatromierz

prognoza pogody

III.2. odczytuje wartoci pomiaru skadnikw pogody, stosujc waciwe jednostki III.3. prowadzi obserwacje skadnikw pogody, zapisuje i analizuje ich wyniki oraz dostrzega zalenoci III.5. podaje przykady zastosowania termometru w rnych sytuacjach ycia codziennego

pogadanka na temat przyrzdw sucych do pomiaru skadnikw pogody

konstruowanie wiatromierza i deszczomierza

odczytywanie prognozy pogody z mapy pogody

termometr zaokienny deszczomierz wiatromierz mapa pogody multibook

16. Obserwacja i pomiar skadnikw pogody lekcja w terenie

obserwacja skadnikw pogody pomiary: temperatury, iloci opadw,

kierunku i siy wiatru dziennik pogody

III.2. odczytuje wartoci pomiaru skadnikw pogody, stosujc waciwe jednostki III.3. prowadzi obserwacje skadnikw pogody, zapisuje i analizuje ich wyniki oraz dostrzega zalenoci III.5. podaje przykady zastosowania termometru w rnych sytuacjach ycia codziennego

odczytywanie i zapisywanie wskaza termometru

obserwacja i okrelanie stopnia zachmurzenia

rozpoznawanie rodzajw opadw i osadw atmosferycznych

pomiar iloci opadw zapisywanie wynikw

pomiarw temperatury powietrza i iloci opadw

okrelanie kierunku wiatru z wykorzystaniem wiatromierza

omwienie zasad prowadzenia dziennika pogody

termometr zaokienny deszczomierz wiatromierz cinieniomierz dzienniczek pogody

zamieszczony w zeszycie wicze

5. Wdrwka Soca po niebie

17. Wdrwka Soca po niebie

wschd, growanie i zachd Soca poudnie soneczne doba zmiany dugoci cienia w cigu dnia zmiany temperatury powietrza w cigu

dnia cztery pory roku rwnonoc jesienna daty rozpoczcia pr roku przesilenie zimowe rwnonoc wiosenna przesilenie letnie przyczyny zmian temperatury

w poszczeglnych porach roku przyroda oywiona jesieni, zim,

wiosn i latem

II.9. wyjania zaleno midzy wysokoci Soca a dugoci i kierunkiem cienia II.10. opisuje zmiany w pooeniu Soca nad widnokrgiem w cigu doby i w cigu roku II.11. wskazuje w terenie oraz na schemacie (lub horyzontarium) miejsca wschodu, zachodu i growania Soca w cigu dnia i w rnych porach roku

pogadanka objaniajca wdrwk Soca po niebie

omwienie zmian dugoci cienia w cigu dnia

omwienie zmian temperatury powietrza w cigu dnia

materiay do prowadzenia obserwacji: gnomon, centymetr krawiecki

notatnik multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 4041

18. Jak zmieniaj si pogoda i przyroda w cigu roku? lekcja w terenie

obserwacje wysokoci Soca nad widnokrgiem, pogody oraz rolin i zwierzt

III.2. odczytuje wartoci pomiaru skadnikw pogody, stosujc waciwe jednostki III.3. prowadzi obserwacje skadnikw pogody, zapisuje i analizuje ich wyniki oraz dostrzega zalenoci

rozmowa na temat przyczyn zmian pr roku oraz zwizanych z nimi zmian zachodzcych w pogodzie i przyrodzie

pogadanka objaniajca zaleno midzy wysokoci Soca a dugoci dnia w cigu roku

materiay do prowadzenia obserwacji: gnomon, centymetr krawiecki

notatnik atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 4243

6

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

Podsumowanie dziau 2

19. Poznajemy pogod i inne zjawiska przyrodnicze podsumowanie dziau 2

utrwalenie i uzupenienie wiadomoci z dziau 2

II.9, II.10, II.11, III.1, III.2, III.3, III.4, III.5, III.6, V.3

sprawdzenie stopnia opanowania wymaga szczegowych

pogadanka uzupeniajca rozwizywanie zada

utrwalajcych w zeszycie wicze

pomoce dydaktyczne wykorzystywane w trakcie realizacji lekcji z dziau 2

multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 4043

20. Sprawdzian z dziau 2

Badanie stopnia opanowania treci nauczania (wymaga szczegowych) ujtych w nastpujcych punktach podstawy programowej: II.9, II.10, II.11, III.1, III.2,

III.3, III.4, III.5, III.6, V.3

Dzia 3. Poznajemy wiat organizmw

1. Organizmy maj wsplne cechy

21. Poznajemy budow i czynnoci yciowe organizmw

budowa komrkowa organizmw hierarchiczna budowa organizmw

wielokomrkowych: komrka, tkanka, narzd lub organ, organizm

czynnoci yciowe organizmw *podzia organizmw na pi

krlestw

VI.1 rozpoznaje skadniki przyrody oywionej i nieoywionej w najbliszej okolicy szkoy

obserwacja organizmu jednokomrkowego

omwienie hierarchicznej budowy organizmw

obserwacja organizmu zwierzcego hodowanego w pracowni omwienie czynnoci yciowych

*pogadanka na temat rnorodnoci organizmw i koniecznoci ich pogrupowania

obserwacja przedstawicieli wybranych krlestw wskazywanie ich cech charakterystycznych

mikroskop preparat mikroskopowy

organizmu jednokomrkowego (np. chlorella)

organizm zwierzcy hodowany w pracowni

multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 4447

2. Organizmy rni si sposobem odywiania

22. Jak odywiaj si roliny i dla jakich organizmw s poywieniem?

organizmy samoywne lub cudzoywne sposb wytwarzania pokarmu przez

roliny rolinoercy

VI.9. odrnia organizmy samoywne i cudzoywne, podaje podstawowe rnice w sposobie ich odywiania si, wskazuje przystosowania w budowie organizmw do zdobywania pokarmu

wyjanienie istoty samoywnoci i cudzoywnoci

wskazywanie w najbliszym otoczeniu przykadw organizmw samoywnych

wskazywanie przykadw i cech rolinoercw

okazy rolin doniczkowych, zdjcia zwierzt rolinoernych

multibook

7

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

23. W jaki sposb organizmy cudzoywne zdobywaj pokarm?

zwierzta misoerne: drapieniki i padlinoercy

wszystkoercy przykady organizmw odywiajcych

si szcztkami glebowymi pasoyty przystosowania zwierzt do pobierania

pokarmu

VI.9. odrnia organizmy samoywne

i cudzoywne, podaje podstawowe rnice

w sposobie ich odywiania si, wskazuje

przystosowania w budowie organizmw

do zdobywania pokarmu

rozmowa na temat klasyfikacji zwierzt misoernych

wskazywanie cech drapienikw i padlinoercw

obserwacja organizmw glebowych

podawanie przykadw organizmw wszystkoernych

pogadanka na temat pasoytw

przygotowane przez uczniw

koa z rysunkami lub zdjciami organizmw

rolinnych i zwierzcych

prostokty z nazwami ogniw acucha

pokarmowego

multibook

3. Zalenoci

pokarmowe midzy

organizmami

24. Poznajemy

zalenoci pokarmowe

midzy organizmami

zalenoci pokarmowe

producenci i konsumenci

ogniwa acucha pokarmowego

rola destruentw

sie pokarmowa

*sposoby obrony przed naturalnymi wrogami

VI.6. wymienia i opisuje czynniki warunkujce ycie na ldzie oraz przystosowania organizmw

do ycia

VI.7. rozpoznaje i nazywa pospolite organizmy

wystpujce w najbliszej okolicy szkoy

omwienie struktury acucha pokarmowego

ukadanie przykadowych acuchw i sieci

pokarmowych

analiza sytuacji, kiedy zostaje wyeliminowane ktre ogniwo

acucha pokarmowego

omwienie roli destruentw w przyrodzie

rozmowa na temat sposobw obrony rnych organizmw

przed naturalnymi wrogami

wskazywanie przykadw obrony

przygotowane przez uczniw koa z rysunkami

lub zdjciami organizmw

rolinnych i zwierzcych

prostokty z nazwami ogniw acucha

pokarmowego

multibook

4. Roliny

i zwierzta wok

nas

25. Obserwujemy

roliny i zwierzta

wok nas

roliny doniczkowe uprawiane w domu

zwierzta hodowane przez czowieka

przykady innych zwierzt wystpujcych w domach

roliny i zwierzta naszych ogrodw

dzikie zwierzta w miecie

VI.7. rozpoznaje i nazywa pospolite organizmy

wystpujce w najbliszej okolicy szkoy rozmowa na temat rolin

uprawianych przez czowieka

w domu i ogrodzie

rozmowa na temat zasad pielgnacji rolin

doniczkowych

omwienie zasad pielgnacji rolin

rozmowa na temat hodowanych zwierzt,

ich wymaga i zasad opieki

nad nimi

roliny doniczkowe znajdujce si w pracowni

przyrodniczej

zdjcia lub okazy wybranych rolin

trujcych

okazy zwierzt hodowanych w pracowni

zdjcia zwierzt hodowanych przez

uczniw

atlasy zwierzt

multibook

8

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

Podsumowanie

dziau 3

26. Poznajemy wiat

organizmw

podsumowanie dziau 3

Utrwalenie i uzupenienie wiadomoci

z dziau 3

I.4, IV.1, VI.6, VI.1, VI.7, VI.9 sprawdzenie stopnia opanowania wymaga

szczegowych

pogadanka uzupeniajca

rozwizywanie zada utrwalajcych w zeszycie

wicze

pomoce dydaktyczne wykorzystywane w trakcie

realizacji lekcji z dziau 3

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 4447

27. Sprawdzian

z dziau 3

Badanie stopnia opanowania treci nauczania (wymaga szczegowych) ujtych w nastpujcych punktach podstawy programowej: I.4, IV.1, VI.6, VI.1, VI.7, VI.9

Dzia 4. Odkrywamy tajemnice ciaa czowieka

1. Trawienie

i wchanianie

pokarmu

28. Poznajemy

skadniki pokarmu podzia skadnikw pokarmowych

rda skadnikw pokarmowych

znaczenie poszczeglnych skadnikw pokarmowych dla organizmu

V.10. opisuje zasady zdrowego stylu ycia

(w tym zdrowego odywiania si) omwienie klasyfikacji

pokarmw ze wzgldu na ich

pochodzenie

pokaz przykadowych produktw ywnociowych

omwienie roli oraz skutkw niedoboru i nadmiaru

poszczeglnych skadnikw

pokarmowych

produkty spoywcze bogate w wybrane

skadniki pokarmowe

(lub opakowania po tych

produktach) oraz ich

zdjcia

29. Jak przebiega

trawienie i wchanianie

pokarmu?

narzdy budujce ukad pokarmowy

rola poszczeglnych narzdw przewodu pokarmowego

etapy trawienia pokarmu

wchanianie pokarmu

podstawowe zasady higieny ukadu pokarmowego

*rola narzdw wspomagajcych trawienie

IV.1. wymienia ukady budujce organizm

czowieka: ukad kostny, oddechowy, pokarmowy,

krwionony, rozrodczy, nerwowy, i podaje ich

podstawowe funkcje

IV.2. wskazuje na planszy, modelu i wasnym ciele

ukady budujce organizm czowieka oraz narzdy

zmysw

IV.6. opisuje podstawowe zasady dbaoci o ciao

i otoczenie

analiza pooenia poszczeglnych narzdw

ukadu pokarmowego

opis etapw trawienia pokarmu

omwienie wchaniania pokarmu

wskazywanie na planszy lub modelu pooenia narzdw

przewodu pokarmowego

i narzdw wspomagajcych

trawienie

rozmowa na temat zasad higieny ukadu pokarmowego

*omwienie roli narzdw wspomagajcych trawienie

plansza dydaktyczna Ukad pokarmowy

model tuowia czowieka

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 81

9

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

2. Ukad krwionony

transportuje krew

30. Jak rol odgrywa ukad krwionony?

rodzaje i funkcje naczy krwiononych rola serca ttno zadania ukadu krwiononego higiena ukadu krwiononego

IV.1. wymienia ukady budujce organizm

czowieka: ukad kostny, oddechowy, pokarmowy,

krwionony, rozrodczy, nerwowy, i podaje ich

podstawowe funkcje

IV.2. wskazuje na planszy, modelu i wasnym ciele

ukady budujce organizm czowieka oraz narzdy

zmysw IV.6. opisuje podstawowe zasady dbaoci o ciao i otoczenie

wskazywanie na planszy narzdw budujcych ukad

krwionony

pomiar ttna wasnego oraz ttna kolegi

wysuchanie pracy serca

pogadanka na temat zada ukadu krwiononego

rozmowa na temat zasad higieny ukadu krwiononego

zegarek z sekundnikiem lub stoper

stetoskop

model tuowia czowieka

model serca czowieka

plansza dydaktyczna Ukad krenia

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 83

3. Ukad oddechowy zapewnia wymian gazow

31. Jak oddychamy? budowa ukadu oddechowego rola ukadu oddechowego budowa i rola puc wymiana gazowa w pucach higiena ukadu oddechowego

IV.1. wymienia ukady budujce organizm

czowieka: ukad kostny, oddechowy, pokarmowy,

krwionony, rozrodczy, nerwowy i podaje ich

podstawowe funkcje

IV.2. wskazuje na planszy, modelu i wasnym ciele

ukady budujce organizm czowieka oraz narzdy

zmysw IV.6. opisuje podstawowe zasady dbaoci o ciao i otoczenie

omwienie pooenia i roli poszczeglnych narzdw

ukadu oddechowego

wskazywanie na planszy pooenia narzdw ukadu

oddechowego

analiza schematu wdechu i wydechu

obserwacja ruchw klatki piersiowej podczas wdechu

i wydechu

omwienie przebiegu wymiany gazowej w pucach

rozmowa na temat zasad higieny ukadu oddechowego

model tuowia czowieka plansza dydaktyczna

Ukad oddechowy multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 82

4. Szkielet i minie umoliwiaj ruch

32. Jakie ukady narzdw umoliwiaj organizmowi ruch?

elementy budujce ukad ruchu gwne elementy budowy szkieletu poczenia koci ksztaty koci rola szkieletu praca mini szkieletowych higiena ukadu ruchu *przykady pracy mini budujcych

narzdy wewntrzne

IV.1. wymienia ukady budujce organizm

czowieka: ukad kostny, oddechowy, pokarmowy,

krwionony, rozrodczy, nerwowy, i podaje ich

podstawowe funkcje

IV.2. wskazuje na planszy, modelu i wasnym ciele

ukady budujce organizm czowieka oraz narzdy

zmysw IV.6 opisuje podstawowe zasady dbaoci o ciao i otoczenie

omwienie wspdziaania ukadw kostnego

i miniowego podczas

wykonywania ruchw

wskazywanie na modelu lub planszy dydaktycznej

gwnych elementw budowy

szkieletu, przykadw

pocze koci, koci

o rnych ksztatach

omwienie sposobu pracy mini szkieletowych

omwienie zasad higieny ukadu ruchu

*omwienie przykadw dziaania mini budujcych

narzdy wewntrzne

plansza dydaktyczna Budowa oka

model budowy oka

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 87

10

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

5. Ukad nerwowy kontroluje prac organizmu

33. Jak organizm odbiera informacje z otoczenia? Narzd wzroku

budowa ukadu nerwowego zadania nerww i mzgu rola narzdw zmysw budowa oka droga promieni wietlnych w oku powstawanie obrazu

IV.1. wymienia ukady budujce organizm

czowieka: ukad kostny, oddechowy, pokarmowy,

krwionony, rozrodczy, nerwowy, i podaje ich

podstawowe funkcje

IV.2. wskazuje na planszy, modelu i wasnym ciele

ukady budujce organizm czowieka oraz narzdy

zmysw

IV.4. wymienia podstawowe zasady ochrony

zmysw wzroku i suchu IV.6. opisuje podstawowe zasady dbaoci o ciao i otoczenie

omwienie zada nerww i mzgu

omwienie roli narzdw zmysw

wskazywanie na planszy dydaktycznej lub na modelu

gwnych elementw budowy

oka

objanienie istoty widzenia analiza drogi promienia

wietlnego

plansza dydaktyczna Budowa ucha

model budowy ucha

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 8486

34. Jak organizm odbiera informacje z otoczenia? Narzdy wchu, smaku, suchu i dotyku

budowa i rola ucha droga dwiku w uchu rola skry w procesie odbierania

wrae czuciowych rola narzdw odbierajcych wraenia

smakowe i wchowe higiena narzdw zmysw

IV.1. wymienia ukady budujce organizm

czowieka: ukad kostny, oddechowy, pokarmowy,

krwionony, rozrodczy, nerwowy, i podaje ich

podstawowe funkcje

IV.2. wskazuje na planszy, modelu i wasnym ciele

ukady budujce organizm czowieka oraz narzdy

zmysw

IV.4. wymienia podstawowe zasady ochrony

zmysw wzroku i suchu

IV.5. bada wspdziaanie zmysu smaku i wchu IV.6. opisuje podstawowe zasady dbaoci o ciao i otoczenie

omwienie roli narzdw zmysw: suchu, dotyku,

smaku i wchu

wspdziaanie zmysw smaku i wchu wykonanie

dowiadczenia

wskazywanie na planszy gwnych elementw budowy

ucha

omwienie drogi dwiku w uchu

rozmowa na temat roli zmysw w odbieraniu wrae

ze rodowiska zewntrznego

rozmowa na temat higieny narzdw wzroku i suchu

klips do zatkania nosa

szalik do przewizania oczu

yeczka

kilka wieych owocw i warzyw (np.

brzoskwinia, banan,

marchewka, ogrek)

kilka miseczek

n

widelec

tarka

multibook

6. Ukad rozrodczy umoliwia wydawanie na wiat potomstwa

35. Jak jest zbudowany ukad rozrodczy?

budowa i funkcje mskiego ukadu rozrodczego

budowa i funkcje eskiego ukadu rozrodczego

zapodnienie i cia higiena ukadu rozrodczego

IV.1. wymienia ukady budujce organizm

czowieka: ukad kostny, oddechowy, pokarmowy,

krwionony, rozrodczy, nerwowy, i podaje ich

podstawowe funkcje

IV.2. wskazuje na planszy, modelu i wasnym ciele

ukady budujce organizm czowieka oraz narzdy

zmysw

IV.3. opisuje zmiany zachodzce w organizmach

podczas dojrzewania pciowego IV.6. opisuje podstawowe zasady dbaoci o ciao i otoczenie

omwienie rnic w budowie sylwetki kobiety i mczyzny

wskazywanie na planszy pooenia narzdw

rozrodczych eskich

i mskich

omwienie funkcji ukadw rozrodczych

rozmowa na temat zasad higieny ukadu rozrodczego

plansza dydaktyczna Budowa ukadu

rozrodczego

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 80

11

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

7. Dojrzewanie

to czas wielkich

zmian

36. Dojrzewanie to czas wielkich zmian

cechy kobiety i mczyzny zmiany fizyczne w okresie

dojrzewania u chopcw i dziewczt

dojrzewanie psychiczne i emocjonalne higiena okresu dojrzewania

IV.1. wymienia ukady budujce organizm

czowieka: ukad kostny, oddechowy, pokarmowy,

krwionony, rozrodczy, nerwowy, i podaje ich

podstawowe funkcje

IV.2. wskazuje na planszy, modelu i wasnym ciele

ukady budujce organizm czowieka oraz narzdy

zmysw

IV.3. opisuje zmiany zachodzce w organizmach

podczas dojrzewania pciowego IV.6. opisuje podstawowe zasady dbaoci o ciao i otoczenie

spotkanie z pielgniark rozmowa na temat zmian zachodzcych w organizmie w okresie dojrzewania oraz na temat zasad higieny

artykuy higieniczne multibook

Podsumowanie dziau 4

37. Odkrywamy tajemnice ciaa czowieka podsumowanie dziau 4

Utrwalenie i uzupenienie wiadomoci z dziau 4

IV.1, IV.2, IV.3, IV.4, IV.5, IV.6, V.10 sprawdzenie stopnia opanowania wymaga szczegowych

pogadanka uzupeniajca rozwizywanie zada

utrwalajcych w zeszycie wicze

pomoce dydaktyczne wykorzystywane w trakcie realizacji lekcji z dziau 4

multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 7887

38. Sprawdzian z dziau 4

Badanie stopnia opanowania treci nauczania (wymaga szczegowych) ujtych w nastpujcych punktach podstawy programowej: IV.1, IV.2, IV.3, IV.4, IV.5,

IV.6, V.10

Dzia 5. Odkrywamy tajemnice zdrowia

1. Zdrowy styl ycia

39. Na czym polega

zdrowy styl ycia?

zasady zdrowego stylu ycia odpoczynek aktywny i bierny racjonalne odywianie si znaczenie aktywnoci fizycznej

w profilaktyce zdrowia higiena jamy ustnej pielgnacja skry, wosw i paznokci

V.1. proponuje rodzaje wypoczynku i okrela zasady bezpieczestwa z nimi zwizane V.10. opisuje zasady zdrowego stylu ycia

pogadanka na temat zdrowego stylu yciu

omwienie zasad prawidowego ywienia

zademonstrowanie przykadowej gimnastyki porannej

kosmetyki do pielgnacji skry w okresie dojrzewania

preparaty do pielgnacji cery trdzikowej (zdjcia lub ulotki tych produktw)

pasty do zbw, szczotki, nici dentystyczne

model czaszki (do pokazu mycia zbw)

multibook

12

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

2. Choroby, ktrymi mona si zarazi

40. Poznajemy choroby zakane i pasoytnicze

przyczyny chorb zakanych i pasoytniczych

drogi wnikania drobnoustrojw chorobotwrczych

choroby przenoszone z wdychanym powietrzem i sposoby zapobiegania im

zatrucia pokarmowe, pasoyty przewodu pokarmowego i sposoby ich unikania

choroby wywoywane przez drobnoustroje wnikajce do organizmu przez uszkodzon skr i zapobieganie im

V.2. opisuje drogi wnikania czynnikw chorobotwrczych do organizmu czowieka, opisuje sposoby zapobiegania chorobom

rozmowa na temat drobnoustrojw chorobotwrczych i drg wnikania ich do organizmu

omwienie objaww grypy, ospy, anginy

sporzdzenie mapy myli pt. Choroby zakane

odczytywanie informacji z opakowa produktw spoywczych

rozmowa na temat waciwego postpowania z produktami spoywczymi

omwienie objaww zatru rozmowa na temat chorb

wywoywanych przez drobnoustroje wnikajce przez uszkodzon skr i sposobw zabezpieczania si przed nimi

plansze dydaktyczne przedstawiajce kleszcze

preparat mokry kleszcza opakowania po rnych

produktach spoywczych multibook

3. Jak sobie radzi w niebezpiecznych sytuacjach?

41. Jak unikn niebezpiecznych sytuacji w naszym otoczeniu?

niebezpieczne zjawiska pogodowe i unikanie ich skutkw

zagroenia ze strony jadowitych zwierzt

pierwsza pomoc w przypadku udlenia postpowanie w przypadku ukszenia

przez mij zatrucia grzybami przykady rolin trujcych

III.7. opisuje zasady bezpiecznego zachowania si podczas wystpowania niebezpiecznych zjawisk pogodowych (burzy, huraganu, zamieci nienej) V.5. podaje zasady zachowania si i udzielania pierwszej pomocy w wypadku ugryzienia, udlenia, oraz spoycia lub kontaktu z rolinami trujcymi V.6. rozpoznaje roliny trujce oraz zwierzta jadowite i inne stanowice zagroenie dla ycia i zdrowia V.7. prezentuje podstawowe zasady opatrywania uszkodze skry

rozmowa na temat przyczyn i skutkw upadkw

pokaz unieruchamiania koczyny, pokaz zakadania opatrunku

spotkanie z pielgniark wskazywanie przykadowych

sytuacji, w ktrych korzystamy z numerw alarmowych

odgrywanie scenek ksztaccych umiejtno informowania o urazach (rodzaj urazu, zachowanie poszkodowanego, pomoc, ktra ju zostaa udzielona itp.)

trjktna chusta deszczuki banda woda utleniona plansze dydaktyczne

z opisami rolin trujcych i grzybw

multibook

13

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

42. Niebezpieczestwa i pierwsza pomoc w domu

niebezpieczne substancje w domu zatrucia: znaczenie wybranych

symboli umieszczanych na opakowaniach rodkw chemicznych uywanych w domu

pierwsza pomoc w przypadku skaleczenia, oparzenia, udlenia

V.4. interpretuje oznaczenia substancji szkodliwych dla zdrowia: dranicych, trujcych, rcych i wybuchowych V.5. podaje zasady zachowania si i udzielania pierwszej pomocy w wypadku ugryzienia, udlenia oraz spoycia lub kontaktu z rolinami trujcymi V.7. prezentuje podstawowe zasady opatrywania uszkodze skry V.9. odszukuje na opakowaniach oznaczenia substancji szkodliwych dla zdrowia: dranicych, trujcych, rcych i wybuchowych, i wyjania ich znaczenie

analiza zagroe wystpujcych w domu i sposobw zapobiegania im

rozmowa na temat zagroe wynikajcych z niewaciwego uywania urzdze elektrycznych

odczytywanie symboli umieszczanych na opakowaniach wybranych rodkw chemicznych

rozmowa na temat sposobu udzielania pierwszej pomocy w przypadku zatru rodkami chemicznymi

prezentacja zdj trujcych rolin doniczkowych

prezentacja informacji na temat postpowania z rolinami trujcymi

opakowania po rodkach czystoci

plansze dydaktyczne z instrukcjami udzielania pierwszej pomocy

multibook

4. Uzalenienia s grone

43. Uzalenienia i ich skutki

uzalenienia wpyw na organizm: dymu

papierosowego, alkoholu, narkotykw

uzalenienie od internetu i telefonu asertywno wybrane sposoby zachowa

asertywnych

V.8. wyjania, co to s uzalenienia, podaje ich przykady i opisuje konsekwencje; uzasadnia, dlaczego nie naley przyjmowa uywek i rodkw energetyzujcych oraz zbyt dugo korzysta z telefonw komrkowych

spotkanie z psychologiem lub pielgniark rozmowa na temat szkodliwoci uzalenie

sporzdzenie listy przyczyn, dla ktrych dzieci i modzie sigaj po rodki niedozwolone

analiza negatywnego wpywu na organizm substancji uzaleniajcych

wiczenie zachowa asertywnych

wykonanie plakatu Stop uzalenieniom

materiay do wykonania plakatu

ulotki i artykuy na temat uzalenie

multibook

Podsumowanie dziau 5

44. Odkrywamy tajemnice zdrowia podsumowanie dziau 5

Utrwalenie i uzupenienie wiadomoci z dziau 5

V.1, V.2, V.4, V.5, V.6, V.7, V.8, V.9, V.10 sprawdzenie stopnia opanowania wymaga szczegowych

pogadanka uzupeniajca rozwizywanie zada

utrwalajcych w zeszycie wicze

pomoce dydaktyczne wykorzystywane w trakcie realizacji lekcji z dziau 5

multibook

45. Sprawdzian z dziau 5

Badanie stopnia opanowania treci nauczania (wymaga szczegowych) ujtych w nastpujcych punktach podstawy programowej: V.1, V.2, V.4, V.5, V.6, V.7,

V.8, V.9, V.10

Dzia 6. Poznajemy krajobraz najbliszej okolicy

14

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

1. Co to jest krajobraz?

46. Co to jest krajobraz?

elementy krajobrazu: naturalne i antropogeniczne

zmiany w krajobrazie rodzaje krajobrazu: naturalny

i kulturowy rodzaje krajobrazw kulturowych

VI.1. rozpoznaje skadniki przyrody oywionej i nieoywionej w najbliszej okolicy szkoy VII.1. wskazuje w terenie skadniki rodowiska antropogenicznego w najbliszej okolicy VII.2. rozpoznaje w terenie i nazywa skadniki rodowiska antropogenicznego i okrela ich funkcje VII.3. okrela zalenoci midzy skadnikami rodowiska przyrodniczego i antropogenicznego

rozmowa na temat skadnikw krajobrazu

rozpoznawanie i wskazywanie cech charakterystycznych rnych rodzajw krajobrazu

omwienie cech krajobrazu naturalnego i kulturowego

wskazywanie korzystnych i niekorzystnych zmian, ktre zaszy w krajobrazie najbliszej okolicy pod wpywem dziaalnoci czowieka

zdjcia wybranych typw krajobrazw

multibook atlas Przyroda. wiat

wok nass. 2, 5455

2. Uksztatowanie terenu

47. Poznajemy formy terenu

formy terenu rodzaje form terenu: wypuke i wklse elementy wzniesienia oraz doliny

rzecznej rwniny wykonywanie modeli wzniesienia

i doliny

VI.2. rozpoznaje gwne formy uksztatowania powierzchni w najbliszej okolicy szkoy i miejscu zamieszkania VI.3. tworzy model pagrka i doliny rzecznej oraz wskazuje ich elementy

pogadanka na temat rodzajw form terenu

wskazywanie przykadw form wypukych i wklsych

podpisywanie elementw pagrka i doliny rzecznej

wykonanie modelu wzniesienia i doliny

wskazywanie poznanych form terenu na mapie hipsometrycznej

podrcznik plastelina (masa solna,

glina) podkadki multibook

3. Czy wszystkie skay s twarde?

48. Czy wszystkie skay s twarde?

skadniki ska mineray podzia ska cechy oraz przykady ska litych,

zwizych i lunych gleba i jej skadniki znaczenie gleby

VI.4. rozpoznaje skay wystpujce w okolicy swojego miejsca zamieszkania

ogldanie kolekcji ska w pracowni przyrodniczej

omwienie charakterystycznych cech poszczeglnych grup ska

obserwacja ska w najbliszej okolicy

pogadanka na temat budowy i rodzajw ska

przygotowanie kolekcji ska wystpujcych w najbliszej okolicy

kolekcja ska i mineraw znajdujca si w pracowni przyrodniczej

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 56, 58

multibook

15

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

4. Wody sodkie i wody sone

49. Wody sodkie i wody sone

wystpowanie wd sonych i sodkich na Ziemi

klasyfikacja wd sonych klasyfikacja wd sodkich wody stojce i pynce *ldolody i lodowce grskie

VI.5. rozrnia wody stojce i pynce, podaje ich nazwy oraz wskazuje naturalne i sztuczne zbiorniki wodne

pogadanka na temat rodzajw wd na Ziemi

wskazywanie na mapie rzek, jezior, mrz i oceanw

odczytywanie nazw oceanw, jezior i rzek

wykonanie schematu przedstawiajcego podzia wd wystpujcych na Ziemi

mapa oglnogeograficzna wiata

podrcznik multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 57

5. Krajobraz wczoraj i dzi

50. Krajobraz wczoraj i dzi

krajobraz kulturowy zmiany w krajobrazie kulturowym

spowodowane dziaalnoci czowieka pochodzenie nazw miejscowoci najblisza okolica w przeszoci

i obecnie

VII.4. charakteryzuje wspczesny krajobraz najbliszej okolicy VII.5. opisuje dawny krajobraz najbliszej okolicy, np. na podstawie opowiada rodzinnych, starych fotografii VII.6. ocenia zmiany zagospodarowania terenu wpywajce na wygld krajobrazu najbliszej okolicy VII.7. wyjania pochodzenie nazwy wasnej miejscowoci VII.9. ocenia krajobraz pod wzgldem jego pikna oraz dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego maej ojczyzny

rozmowa na temat zmian w krajobrazie miejscowoci oraz terenw do niej przylegajcych spowodowanych dziaalnoci czowieka

wyrnienie zmian pozytywnych i negatywnych

prezentacja historii miejscowoci (prezentacje przygotowane przez uczniw w ramach pracy w grupach, zapowiedziane z odpowiednim wyprzedzeniem)

pogadanka lub wywiad na temat historii miejscowoci spotkanie z regionalist

fotografie i widokwki miejscowoci dawniej i dzi

projektor laptop pamitki przyniesione

przez uczniw multibook Atlas przyroda. wiat

wok nas, s. 63, 59

6. Obszary i obiekty chronione

51. Obszary i obiekty chronione

sposoby ochrony obszarw cennych przyrodniczo

ochrona cakowita i czciowa obiekty i obszary chronione w Polsce zasady zachowywania na obszarze

chronionym

VII.8. wskazuje miejsca wystpowania obszarw chronionych, pomnikw przyrody, obiektw zabytkowych w najbliszej okolicy, uzasadnia potrzeb ich ochrony

pogadanka na temat form ochrony przyrody w Polsce

wskazywanie na mapie pooenia wybranych obszarw i obiektw chronionych

opracowanie zasad zachowywania si na obszarach chronionych

rozpoznawanie gatunkw rolin i zwierzt chronionych wystpujcych w najbliszej okolicy

zdjcia chronionych gatunkw rolin i zwierzt wystpujcych w najbliszej okolicy

multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s. 6465

16

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

Podsumowanie dziau 6

52. Poznajemy krajobraz najbliszej okolicy podsumowanie dziau 6

Utrwalenie i uzupenienie wiadomoci z dziau 6

VI.1, VI.2, VI.3, VI.4, VI.5, VII.1, VII.2, VII.3, VII.4, VII.5, VII.6, VII.7, VII.8

sprawdzenie stopnia opanowania wymaga szczegowych

pogadanka uzupeniajca rozwizywanie zada

utrwalajcych w zeszycie wicze

pomoce dydaktyczne wykorzystywane w trakcie realizacji lekcji z dziau 6

multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas, s.5459, 6465

53. Sprawdzian z dziau 6

Badanie stopnia opanowania treci nauczania (wymaga szczegowych) ujtych w nastpujcych punktach podstawy programowej: VI.1, VI.2, VI.3, VI.4, VI.5,

VII.1, VII.2, VII.3, VII.4, VII.5, VII.6, VII.7, VII.8

Dzia 7. Odkrywamy tajemnice ycia w wodzie i na ldzie

1. Warunki ycia w wodzie

54. Poznajemy warunki ycia w wodzie

czynniki warunkujce ycie w wodzie opr wody ruch wody zasoby tlenowe wd zmiany temperatury w rodowisku

wodnym warunki wietlne panujce w wodzie

i ich wpyw na wystpowanie organizmw

VI.12. okrela warunki ycia w wodzie (nasonecznienie, zawarto tlenu, opr wody) i wskazuje przystosowania organizmw (np. ryby) do rodowiska ycia

pogadanka na temat warunkw ycia w wodzie

obserwacja przystosowa ryby do ycia w wodzie

obserwacja sposobu poruszania si ryby

obserwacja wody z jeziora (stawu) i porwnanie jej wygldu z wygldem wody wodocigowej

plansza dydaktyczna przedstawiajca budow zewntrzn ryby

podrcznik akwarium, w ktrym yj

ryby woda z jeziora (stawu) woda wodocigowa zlewki multibook

2. Z biegiem rzeki 55. Poznajemy rzek elementy rzeki: bieg grny, bieg rodkowy, bieg dolny

przystosowania organizmw do ycia w poszczeglnych odcinkach rzeki

organizmy charakterystyczne dla poszczeglnych biegw rzeki

VI.5. rozrnia wody stojce i pynce, podaje ich nazwy oraz wskazuje naturalne i sztuczne zbiorniki wodne VI.13. rozpoznaje organizmy yjce w wodzie

rozmowa na temat elementw doliny rzeki

pogadanka na temat warunkw panujcych w poszczeglnych odcinkach rzeki

rozpoznawanie organizmw yjcych w poszczeglnych odcinkach rzeki

wskazywanie przystosowa organizmw do warunkw panujcych w biegu grnym, rodkowym i dolnym rzeki

omwienie rzebotwrczej dziaalnoci rzeki

multibook

17

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

3. ycie w jeziorze 56. Poznajemy warunki

ycia w jeziorze strefy ycia w jeziorze: przybrzena,

otwartej toni wodnej, wd gbokich

czynniki warunkujce ycie w poszczeglnych strefach jeziora

cechy charakterystyczne organizmw yjcych w poszczeglnych strefach

organizmy charakterystyczne dla poszczeglnych stref ycia

VI.5. rozrnia wody stojce i pynce, podaje ich nazwy oraz wskazuje naturalne i sztuczne zbiorniki wodne VI.13. rozpoznaje organizmy yjce w wodzie

rozmowa na temat warunkw ycia w jeziorze

w poszczeglnych porach roku

omwienie warunkw panujcych w poszczeglnych

strefach ycia w jeziorze

wskazywanie cech organizmw yjcych

w poszczeglnych strefach

zdjcia lub plansze dydaktyczne

przedstawiajce

organizmy yjce

w jeziorze

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 1213

4. Warunki ycia na ldzie

57. Warunki ycia na ldzie

czynniki warunkujce ycie na ldzie przystosowania organizmw ldowych

do oszczdnego gospodarowania wod przystosowania organizmw do zmian

temperatury wpyw wiatru na ycie organizmw wymiana gazowa dostp do wiata

VI.6. wymienia i opisuje czynniki warunkujce ycie na ldzie oraz przystosowania organizmw do ycia

rozmowa na temat cech budowy umoliwiajcych rolinom i zwierztom ldowym oszczdne gospodarowanie wod

obserwacja przystosowa wybranych organizmw rolinnych do warunkw rodowiska ldowego (krtka wycieczka do parku lub ogrodu szkolnego albo wykorzystanie okazw znajdujcych si w pracowni przyrodniczej)

omwienie cech budowy i przykadw zachowa zwierzt zwizanych ze rodowiskiem ldowym

okazy zielnikowe rolin wykazujcych wybrane przystosowania

zdjcia zwierzt ldowych, u ktrych dobrze wida przystosowania do rodowiska ycia

multibook

5. Las ma budow warstwow

58. Poznajemy budow lasu i panujce w nim warunki

znaczenie lasu budowa lasu charakterystyka warunkw panujcych

w poszczeglnych warstwach lasu przykadowe organizmy yjce w

poszczeglnych warstwach pospolite grzyby jadalne zasady zachowywania si w lesie

VI.8. podaje nazwy warstw lasu, porwnuje warunki abiotyczne w nich panujce; rozpoznaje podstawowe gatunki rolin i zwierzt yjcych w lesie oraz przyporzdkowuje je do odpowiednich warstw lasu; wymienia zasady waciwego zachowywania w lesie VI.10. rozpoznaje pospolite grzyby jadalne i trujce, opisuje znaczenie grzybw w przyrodzie i dla czowieka

rozmowa na temat znaczenia lasw

analiza budowy lasu wyrnianie warstw lasu

okrelanie warunkw abiotycznych panujcych w lesie

wskazywanie organizmw rolinnych i zwierzcych wystpujcych w poszczeglnych warstwach

sformuowanie zasad zachowywania si w lesie

multibook atlas Przyroda.

wiat wok nas, s. 1415

18

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

59. Jakie organizmy

spotykamy w lesie?

lekcja w terenie

obserwacja organizmw poszczeglnych warstw lasu

VI.8. podaje nazwy warstw lasu, porwnuje warunki abiotyczne w nich panujce; rozpoznaje podstawowe gatunki rolin i zwierzt yjcych w lesie oraz przyporzdkowuje je do odpowiednich warstw lasu; wymienia zasady waciwego zachowania w lesie VI.10. rozpoznaje pospolite grzyby jadalne i trujce, opisuje znaczenie grzybw w przyrodzie i dla czowieka

wycieczka do pobliskiego lasu

rozpoznawanie rolin i zwierzt lenych

wyrnianie warstw lasu wykonywanie dokumentacji

z wycieczki (karty pracy, zdjcia, zielniki, opisy)

obserwacja drzew w lesie

materiay do prowadzenia obserwacji: papier niadaniowy, tama samoprzylepna, kredka wiecowa, owek, notes

atlasy drzew lornetki, lupy, kompasy kartki i przybory

do pisania atlasy rolin i zwierzt,

aparaty fotograficzne

6. Jakie drzewa

rosn w lesie?

60. Poznajemy rne drzewa

cechy drzew liciastych i iglastych typy lasw w Polsce cechy budowy wybranych drzew

iglastych cechy budowy wybranych drzew

liciastych charakterystyczne drzewa lasw

liciastych i iglastych w Polsce *odmiany lasw wystpujcych

w Polsce

VI.7. rozpoznaje i nazywa pospolite organizmy

wystpujce w najbliszej okolicy szkoy

wyrnianie cech charakterystycznych rolin iglastych i liciastych

przyporzdkowywanie wybranych gatunkw drzew do typw lasw

zbieranie informacji na temat lasw rosncych w najbliszej okolicy

rozpoznawanie pospolitych drzew iglastych i liciastych

gromadzenie informacji na temat typw lasw w najbliszej okolicy

*omwienie cech charakterystycznych borw, grdw, gw i buczyny

zdjcia pospolitych drzew iglastych i liciastych

okazy zielnikowe

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas: s. 1821, 23

7. Na ce 61. Na ce wygld ki w rnych porach roku przykady rolin kowych cechy budowy wybranych rolin

kowych zwierzta yjce na ce znaczenie k zagroenia dla organizmw kowych

VI.11. obserwuje i podaje nazwy typowych organizmw ki i pola uprawnego, podaje ich znaczenie dla czowieka

pogadanka na temat cech ki rozpoznawanie wybranych

rolin kowych rozpoznawanie wybranych

zwierzt kowych wskazywanie zalenoci

pokarmowych midzy organizmami yjcymi na ce

okazy zielnikowe pospolitych rolin kowych

zdjcia zwierzt mieszkajcych na ce i zwierzt erujcych na niej

multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas s. 24, 27, 28, 31, 32, 34, 3639

19

Tytu rozdziau w podrczniku

Numer i temat lekcji

Treci nauczania w podrczniku

Treci nauczania w podstawie programowej wymagania

szczegowe. Ucze:

Warunki i sposoby realizacji (procedury osigania celw)

Pomoce dydaktyczne i materiay pomocnicze

8. Na polu uprawnym

62. Na polu uprawnym uprawy zboowe cechy budowy zb warzywa uprawiane na polach i ich

wykorzystanie roliny oleiste chwasty i szkodniki ochrona upraw zalenoci pokarmowe midzy

organizmami yjcymi na polu

VI.11. obserwuje i podaje nazwy typowych organizmw ki i pola uprawnego, podaje ich znaczenie dla czowieka

pogadanka na temat klasyfikacji rolin uprawianych przez czowieka (zboa, warzywa, roliny oleiste)

rozpoznawanie zb i warzyw uprawianych przez rolnikw

rozmowa na temat zagroe upraw (chwastw, szkodnikw) i sposobw ich zwalczania

wskazywanie zalenoci pokarmowych midzy organizmami yjcymi na polach

kosy zb zdjcia lub okazy warzyw,

rolin oleistych przykadowe produkty

spoywcze uzyskiwane z upraw

zdjcia szkodnikw i sprzymierzecw czowieka w walce ze szkodnikami

multibook atlas Przyroda. wiat

wok nas s. 25, 29, 33, 34, 36, 38

Podsumowanie dziau 7

63. Odkrywamy tajemnice ycia w wodzie i na ldzie podsumowanie dziau 7

Utrwalenie i uzupenienie wiadomoci

z dziau 7

VI.5, VI.7, VI.11, VI.8, VI.7, VI.6, VI.13, VI.10 sprawdzenie stopnia opanowania wymaga

szczegowych

pogadanka uzupeniajca

rozwizywanie zada utrwalajcych w zeszycie

wicze

pomoce dydaktyczne wykorzystywane w trakcie

realizacji lekcji z dziau 7

multibook

atlas Przyroda. wiat wok nas, s. 1239

64. Sprawdzian z dziau 7

Badanie stopnia opanowania treci nauczania (wymaga szczegowych) ujtych w nastpujcych punktach podstawy programowej: VI.5, VI.7, VI.11, VI.8, VI.7,

VI.6, VI.13, VI.10