Slajd 1

autor: Martyna ZawadzkaSUBSTANCJE O ZNACZENIU BIOLOGICZNYMSUBSTANCJE O ZNACZENIU BIOLOGICZNYM:tuszcze

biaka

sacharydy

TUSZCZECo to s tuszcze?

TUSZCZE s to mieszaniny estrw wyszych kwasw karboksylowych i gliceryny. Peni funkcj energetyczn. S estrami pochodzenia naturalnego, wystpuj w nasionach rolin oleistych, a take w organizmach zwierzt jako materia zapasowy skadnik tkanek podskrnych. Otrzymywanie tuszczw

Wzr oglny czsteczki tuszczu ma posta:

Podzia tuszczwZe wzgldu na:

Pochodzenie:- rolinne, np. oliwa

- zwierzce, np. smalec

Stan skupienia:- stae, np. sonina

- cieke, np. olej

Budow czsteczek:- nasycone (stae)

- nienasycone (cieke)Waciwoci tuszczw:- nie rozpuszczaj si w wodzie- lejsze od wody- sabo rozpuszczaj si w alkoholu- dobrze rozpuszczaj si w benzynie- ulegaj reakcji hydrolizy- maj mniejsz gsto ni woda- ulegaj reakcji spalania- tuszcze cieke od staych rozrnimy za pomoc wody bromowej lub roztworu manganianu (VII) potasu- cieke ulegaj uwodornieniu, czyli utwardzaniuReakcje tuszczwHydroliza:- kwasowa: (RCOO)3C3H5+ 3H2O 3RCOOH + C3H5(OH)3

zasadowa (zmydlanie):(RCOO)3C3H5+ 3NaOH 3RCOONa + C3H5(OH)3Prba akroleinowa reakcja pozwalajca odrni tuszcz od substancji tustej; podczas ogrzewania tuszczu wydzielaj si opary akroleiny, ktra powstaje w wyniku rozkadu tuszczu.

Utwardzanie tuszczw ciekych:

(C17H33COO)C3H5 + 3H2 (C17H35COOH)3C3H5zmydlanie tuszczw

tuszcz + wodorotlenek sodu mydo + glicerol

spalanie tuszczw na przykadzie tristearynianu glicerolu:

2(CHCOO)CH + 163 O 114 CO + 110 HOPrzykadowe rda tuszczw:

Zastosowania tuszczw:Przemys spoywczy

Przemys chemiczny

Przemys kosmetyczny BIAKACo to s biaka?Biaka zbudowane s z aminokwasw poczonych ze sob wizaniami peptydowymi CONH; nale do zwizkw WIELKOCZSTECZKOWYCH, stanowicych gwny skadnik wszystkich ywych organizmw.

Skad biaek:- C- O- N- H- SPodzia biaek:ze wzgldu na:

pochodzenie:- rolinne, np. groch

- zwierzce, np. jaja

rozpuszczalno w wodzie:- rozpuszczalne, np. biako jaja kurzego

- nierozpuszczalne, np. biako paznokcia

Budow czsteczek:- biaka proste (proteiny) zbudowane tylko z aminokwasw, np. albumina

- biaka zoone (proteidy) zbudowane z aminokwasw oraz pierwiastkw lub zwizkw chemicznych, np. glukoproteidyWaciwoci biaek- ulegaj reakcji spalania- ulegaj reakcji hydrolizy- biaka pod wpywem temperatury, zasad, kwasw, alkoholu etylowego/metylowego, roztworw soli metali cikich ulegaj procesowi denaturacji, czyli cinania (reakcja nieodwracalna)- pod wpywem soli metali lekkich ulegaj cinaniu - wysalaniu, ale pod wpywem wody nastpuje odsalanie (reakcja odwracalna)Reakcje charakterystyczne dla biaek:Reakcja ksantoproteinowa pod wpywem stonego kwasu azotowego (V) biako barwi si na to

Reakcja biuretowa pod wpywem wodorotlenku miedzi (II) biako barwi si na fioletowo

Przykadowe rda biaek:

SACHARYDYCo to s sacharydy?Sacharydy (cukry, wglowodany) - s to organiczne zwizki chemiczneskadajce si z atomwwgla orazwodoru i tlenu. Peni funkcj energetyczn.

Sacharydy dziel si na:

- monosacharydy (cukry proste), np. glukoza- disacharydy (dwucukry), np. Sacharoza- polisacharydy (wielocukry), np. skrobiaWzr oglny sacharydw:

MONOSACHARYDYGlukoza powstaje w procesie fotosyntezy; jest podstawowym rdem energii wszystkich organizmw.

Wzr: C6H12O6

Otrzymywanie glukozy w procesie fotosyntezy

Waciwoci glukozy:- substancja staa- bezbarwna- posta krystaliczna- bardzo dobrze rozpuszcza si w wodzie- sodki smak- bezwonna- ulega reakcji spalania- nietoksyczna- wykazuje waciwoci redukujce

Zastosowania glukozy:przemys spoywczy

przemys farmaceutyczny

garbarstwo

przemys wkienniczyReakcje charakterystyczne dla glukozyprba Trommera do wieostrconego wodorotlenku miedzi(II)dodaje si badanyroztwr, nastpnie caprobwkogrzewa si. W obecnoci glukozy niebieski osad Cu(OH)2zmienia barw na ceglastoczerwon, wskutek jego redukcji do Cu2O.prba Tollensa (lustra srebrnego) - do probwki napenionej niewielk iloci roztworuazotanu (V) srebra (I) naley doda kilka kropli stonego roztworuwodorotlenku sodu(NaOH), a nastpnie dolewa kroplami roztwr amoniaku(NH3), a do rozpuszczenia si powstaego wczeniej osadu. Potem do probwki dodaje si roztwr glukozy. Podczas ogrzewania substancji o barwie brunatnej Ag2O (powstaej z reakcji AgNO3z NaOH) na ciankach probwki wytrca si warstewkasrebra lustro srebrowe.DISACHARYDYSacharoza najbardziej rozpowszechniony dwucukier; wchodzi w skad cukru trzcinowego i buraczanego

wzr: C12H22O11Otrzymywanie sacharozyC6H12O6+ C6H12O6 C12H22O11Hydroliza sacharozy:

Waciwoci sacharozy:- substancja staa- bezbarwna- budowa krystaliczna- bezwonna- smak sodki- bardzo dobrze rozpuszcza si w wodzie- spala si- nietoksyczna- nie wykazuje waciwoci redukujcych - ulega reakcji hydrolizyZastosowanie sacharozy:przemys spoywczy

przemys farmaceutyczny

przemys kosmetycznyPOLISACHARYDY Polisacharydy (wielocukry) s zbudowane z wielu czsteczek monosacharydw; wystpuj w przyrodzie; stanowi materia zapasowy, energetyczny lub budulcowy rolin.

wzr oglny:(C6H10O5)nPOLISACHARYDYSkrobia wytwarzana przez roliny w procesie fotosyntezy, jako produkt asymilacji tlenku wgla (IV) i odkadana w ich komrkach jako materia zapasowy. Powstawanie:

Waciwoci skrobi:- substancja staa- barwa biaa- liska w dotyku- nie rozpuszcza si w zimnej wodzie- z gorc wod tworzy kleik skrobiowy (krochmal)- bezwonna- bez smaku- ulega hydrolizie w organizmie czowiekaReakcja charakterystyczna skrobi:wykrywanie obecnoci skrobi za pomoc roztworu alkoholowego jodu pod jego wpywem skrobia barwi si na ciemnoniebiesko

hydroliza skrobi

Zastosowania skrobi:przemys kosmetycznyprzemys spoywczyprzemys wkienniczyprzemys papierniczy przemys chemicznytworzywa sztucznePRZYKADOWE RDA SACHARYDW

ZADANIA:Prba Tollensa jakiej grupy substancji ona dotyczy?

biaeksacharydwtuszczw2. Co to s tuszcze? organiczne zwizki chemiczneskadajce si z atomwwgla orazwodoru i tlenuzwizki WIELKOCZSTECZKOWE, zbudowane z aminokwasw poczonych ze sob wizaniami peptydowymi CONH; s to mieszaniny estrw wyszych kwasw karboksylowych i gliceryny3. Ktra z podanych niej grup produktw to WYCZNIE rda biaka?

czekolada, jabko, mleko, ziemniakiser ty, orzechy, jaja, miso czerwonemietana, boczek, ryby, marchew 4. Winogrona zawieraj 18% (procent masowy) glukozy. Ile kilogramw glukozy mona otrzyma z 80 kg winogron?

14,4 kg1,44 kg22,5 kg5. C12H22O11 to wzr:

glukozysacharozyskrobi

6. Do wieostrconego wodorotlenku miedzi(II)dodaje si badanyroztwr, nastpnie caprobwkogrzewa si. W obecnoci glukozy niebieski osad Cu(OH)2zmienia barw na ceglastoczerwon, wskutek jego redukcji do Cu2O jakiej reakcji dotyczy ten opis?

reakcja ksantoproteinowaprba Trommeraprba TollensaODPOWIEDZI:BCBABB

Prezentacj wykonaa Martyna Zawadzka