Składniki Składniki

odżywczeodżywcze

autor: Joanna Kadowska 2005autor: Joanna Kadowska 2005

UKŁAD POKARMOWY – SUBSTANCJE ODŻYWCZEUKŁAD POKARMOWY – SUBSTANCJE ODŻYWCZE

Człowiek należy do organizmów Człowiek należy do organizmów heterotroficznychheterotroficznych (wszystkożernych). Składniki pożywienia człowiek są zarówno (wszystkożernych). Składniki pożywienia człowiek są zarówno pochodzenia roślinnego jaki i zwierzęcego.pochodzenia roślinnego jaki i zwierzęcego.

Z chemicznego punktu widzenia dzielimy je na: Z chemicznego punktu widzenia dzielimy je na:

SKŁADNIKI POŻYWIENIA

NIEORGANICZNE ORGANICZNE

WODA SOLE MINERALNE WĘGLOWODANY TŁUSZCZE BIAŁKA

Ćwiczenie dla uczniaĆwiczenie dla ucznia –– zakwalifikuj podane zakwalifikuj podane składniki pokarmowe do poszczególnych składniki pokarmowe do poszczególnych

grup.grup.

1 1 – makroelementy– makroelementy

2 – białka 2 – białka

3 – węglowodany3 – węglowodany

4 – mikroelementy4 – mikroelementy

5 – witaminy5 – witaminy

A – chlorA – chlorB – siarkaB – siarkaC – C – jodjodD – ryboflawinaD – ryboflawinaE – kwas foliowyE – kwas foliowyF – glikogenF – glikogenG – aktynaG – aktynaH – skrobiaH – skrobiaI – wapńI – wapńJ – kolagenJ – kolagen

SKŁADNIKI NIEORGANICZNESKŁADNIKI NIEORGANICZNE

MikroelementyMikroelementy – pierwiastki chemiczne występujące w bardzo – pierwiastki chemiczne występujące w bardzo

małych (śladowych) ilościach w organizmach roślinnych i małych (śladowych) ilościach w organizmach roślinnych i

zwierzęcych. Zaliczamy do nich: zwierzęcych. Zaliczamy do nich: miedźmiedź, , cynkcynk, , manganmangan, , jodjod, , fluorfluor, ,

kobaltkobalt, , selenselen, , molibdenmolibden, , chromchrom (dziennie zapotrzebowanie nie (dziennie zapotrzebowanie nie

przekracza więcej niż 100mg).przekracza więcej niż 100mg).

Makroelementy Makroelementy - występują w pożywieniu w znaczących - występują w pożywieniu w znaczących

ilościach. Zaliczamy do nich: ilościach. Zaliczamy do nich: węgielwęgiel, , wodórwodór, , tlentlen, , azotazot, , fosforfosfor, ,

siarkasiarka, , wapńwapń, , magnezmagnez, , potaspotas, , sódsód, , chlorchlor (dzienne (dzienne

zapotrzebowanie przekracza 100mg). zapotrzebowanie przekracza 100mg).

Potas, Magnez, Sód i ChlorPotas, Magnez, Sód i Chlor to elektrolity, które to elektrolity, które

zapewniają właściwy ładunek elektryczny w obrębie zapewniają właściwy ładunek elektryczny w obrębie

płynów ustrojowych, co umożliwia płynów ustrojowych, co umożliwia przekazywanie przekazywanie

impulsów przez nerwy, skurcze mięśni,impulsów przez nerwy, skurcze mięśni, oraz pozwala oraz pozwala

na utrzymanie prawidłowej na utrzymanie prawidłowej objętości płynów w objętości płynów w

organizmieorganizmie i i równowagi kwasowo-zasadowej. równowagi kwasowo-zasadowej.

WODAWODA WodaWoda – jest – jest niezbędna do życianiezbędna do życia, gdyż stanowi , gdyż stanowi

środowisko, w którym przebiegają wszystkie środowisko, w którym przebiegają wszystkie reakcje biochemicznereakcje biochemiczne naszego organizmu. naszego organizmu.

Bez picia możemy przeżyć tylko Bez picia możemy przeżyć tylko 3 dni.3 dni. Gdy Gdy czujemy pragnienie, to znaczy, że nastąpiło już czujemy pragnienie, to znaczy, że nastąpiło już minimalne odwodnienie.minimalne odwodnienie.

Dziennie powinniśmy wypijać co najmniej Dziennie powinniśmy wypijać co najmniej 1,5 – 2,0 1,5 – 2,0 litrówlitrów wody wody

Spożycie większych ilości soli niż zalecane Spożycie większych ilości soli niż zalecane dzienne dawki, powoduje dzienne dawki, powoduje odciąganie wody z odciąganie wody z komórek,komórek, co znacznie pogarsza ich co znacznie pogarsza ich funkcjonowanie. funkcjonowanie.

SKŁADNIKI ORGANICZNE - SKŁADNIKI ORGANICZNE - BIAŁKABIAŁKA

W ludzkim ciele powstaje około W ludzkim ciele powstaje około 300 gram 300 gram

białkabiałka dzienniedziennie, chociaż średnie , chociaż średnie

spożycie białka wynosi zaledwie spożycie białka wynosi zaledwie 70 70

gramgram..

Głównymi Głównymi pierwiastkamipierwiastkami wchodzącymi w wchodzącymi w

skład białek są skład białek są CC, , OO, , HH, , NN, , SS, także , także PP. .

Podstawowa jednostka budująca białko Podstawowa jednostka budująca białko

to: to: aminokwas.aminokwas.

Białka są podstawową strukturą we wszystkich

żywych komórkach. Wykorzystywane są one w

budowie hormonów, układów transportujących

krwi oraz enzymów.

Białka to związki organiczne, które syntetyzowane

są przez wszystkie tkanki i narządy organizmu,

przy czym najaktywniejsze pod tym względem

są wątroba oraz mięśnie. Mogą powstawać

również z produktów przemiany enzymów i

innych białek.

Do Do funkcji białekfunkcji białek należą m. in.: należą m. in.:

kataliza enzymatyczna - od uwadniania dwutlenku węgla do

replikacji chromosomów,

transport i magazynowanie – np.:hemoglobina,

kontrola przenikalności błon - regulacja stężenia metabolitów w

komórce,

ruch uporządkowany - np. skurcz mięśnia, aktyna i miozyna,

wytwarzanie i przekazywanie wytwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych, impulsów nerwowych,

kontrola kontrola wzrostuwzrostu i różnicowania, i różnicowania,

immunologicznaimmunologiczna, ,

budulcowabudulcowa, strukturalna,, strukturalna,

regulatorowaregulatorowa - reguluje przebieg procesów biochemicznych. - reguluje przebieg procesów biochemicznych.

SKŁADNIKI ORGANICZNE - SKŁADNIKI ORGANICZNE - WĘGLOWODANYWĘGLOWODANY

Węglowodany stanowią Węglowodany stanowią najpoważniejsze źródło energiinajpoważniejsze źródło energii w w

żywieniu człowieka, zarówno tej natychmiastowej, jak i żywieniu człowieka, zarówno tej natychmiastowej, jak i

przechowywanej.przechowywanej.

Węglowodany powinny stanowić w przybliżeniu Węglowodany powinny stanowić w przybliżeniu 60%60%

zapotrzebowania kalorycznego. zapotrzebowania kalorycznego.

Dlatego, przeliczając to na 3000 kalorii dziennego Dlatego, przeliczając to na 3000 kalorii dziennego

zapotrzebowania równa się to zapotrzebowania równa się to 18001800 kaloriom otrzymanym z kaloriom otrzymanym z

węglowodanów. węglowodanów.

Jeśli ilość dostarczanych węglowodanów jest niewystarczająca,

organizm zaczyna zużywać białko jako substrat energetyczny,

nawet do tego stopnia, że spalane są tkanki mięśni w tym celu.

Węglowodany są zbudowane z: węgla, wodoru i tlenu. Wodór i

tlen występują w stosunku 2:1 (jak w wodzie).

SKŁADNIKI ORGANICZNE - SKŁADNIKI ORGANICZNE - TŁUSZCZETŁUSZCZE

Tłuszcze są niezbędne przy Tłuszcze są niezbędne przy produkcji błon komórkowych, produkcji błon komórkowych,

cząsteczek lipidowych krwicząsteczek lipidowych krwi (tłuszcz organizmu), (tłuszcz organizmu), żółciżółci

(emulgator tłuszczu), (emulgator tłuszczu), steroidówsteroidów oraz oraz witaminy D. witaminy D.

Cząsteczki tłuszczu składają się z Cząsteczki tłuszczu składają się z glicerolu glicerolu oraz oraz kwasów kwasów

tłuszczowych.tłuszczowych.

Tłuszcz w organizmie jest niezbędny w Tłuszcz w organizmie jest niezbędny w regulacji temperatury regulacji temperatury

ciała,ciała, jako warstwa izolacyjna. jako warstwa izolacyjna.

Wskazana minimalna zawartość tłuszczu w organizmie to Wskazana minimalna zawartość tłuszczu w organizmie to 7% dla 7% dla

mężczyzn, a 12% dla kobiet. mężczyzn, a 12% dla kobiet.

Tłuszcze są również wykorzystywane w transporcie

i wchłanianiu witamin rozpuszczalnych w

tłuszczach.

Oprócz tego, tłuszcze są jedynym źródłem kwasu

linolenowego, który jest niezwykle potrzebny

przy wzroście skóry oraz jej utrzymaniu.

Minimalne dzienne zapotrzebowanie na tłuszcze

nienasycone wynosi 10 gram, przy czym

preferowana jest ilość 15 gram.

IDEALNA PROPORCJE TŁUSZCZÓW W DZIECIE

- 36% - jednonienasycone (dawka minimalna) = obniżają poziom

cholesterolu LDL i utrzymują na stałym poziomie lub

minimalnie podwyższają poziom cholesterolu HDL, występują

w dużych ilościach w: oliwie z oliwek, oliwkach, oleju

rzepakowym, rożnego rodzaju orzechach, awokado, kaczka

pieczona ze skóra, filet z makreli = (dieta śródziemnomorska).

- 30% - nasycone (dawka maksymalna) = zwiększają poziom

cholesterolu we krwi, występują w dużych ilościach w mięsie,

serach, czekoladzie mlecznej, pasztety, metki, parówki, masło,

frytki, słonina, ser mascarpone, ser twarogowy półtłusty, ciasta,

bułeczki, herbatniki - powoduje podnoszenie cholesterolu LDL,

który jest głównym czynnikiem wielu dolegliwości sercowych,

wywołuje nowotworów i jest sprawcą otyłości.

- 18% - wielonienasycone (dawka minimalna) = występują w

dużych ilościach w oleju kukurydzianym, słonecznikowym, z

orzechów włoskich – jest niekorzystny gdy używa się do

smażenia, bo przyczynia się do tworzenia w organizmie

wolnych rodników, które niszczą komórki i przyczyniają się do

rozwoju nowotworów (dieta bogata w antyutleniacze pomaga

zminimalizować szkodliwość)- obniżają poziom cholesterolu

LDL we krwi.

Rodzaje to:

Omega-3 – w rybach (makrela, łosoś, śledź, pstrąg).

Omega-6 – nasiona słonecznika, olej kukurydziany.

- 9% - glicerol = kwasy tłuszczowe + glicerol to tłuszcze, stanowi

3% wartości energetycznej jest w sposób naturalny

wbudowany w tłuszcze, jego obecność nie ma większego

znaczenia.

- 6% - transizomery (dawka maksymalna) = tłuszcze nienasycone

przetworzone (uwodornione) przez przemysł spożywczy –

podnoszą poziom LDL i obniżają HDL – występują w miękkich i

twardych margarynach, wyrobach piekarniczych jak ciastka,

herbatniki, roślinnych tłuszczach smażalniczych, daniach na

wynos.

Cholesterol LDL

Ta frakcja przenika do ściany tętnicy ze szczególną łatwością i

bardzo łatwo ulega utlenieniu.

Dlatego najbardziej zagrożeni są ludzie z podwyższonymi

poziomami cholesterolu LDL.

Wywołuje miażdżycę, wysokie poziomy cholesterolu we krwi jest

najczęściej spowodowany wysokim stężeniem "złego

cholesterolu".

Cholesterol HDL

Istnieje we krwi także "dobry cholesterol" czyli zawarty w

lipoproteinach oznaczanych symbolem HDL.

Lipoproteiny te są ważnym czynnikiem chroniącym tętnice przed

rozwojem miażdżycy, transportują bowiem cholesterol ze

ściany tętnicy do wątroby, gdzie ulega on przeróbce na kwasy

żółciowe.

Dlatego ludzie, mający niskie poziomy cholesterolu HDL częściej

chorują na zawał serca.

Poziomy cholesterolu HDL poniżej 35 mg/dl (0,9 mmol/l) uznaje się

za niskie.

PRAWIDŁOWE ŻYWIENIEPRAWIDŁOWE ŻYWIENIE

WITAMINYWITAMINY

Ryby morskie, tran, węgorz, śledź, szprot, makrela, łosoś, wątroba cielęca, wątroba wieprzowa, wątroba wołowa, wątroba barania, żółtko jaja, świeże jaja, masło, masło roślinne, sery żółte.

- przemiany wapnia i fosforanów - właściwa mineralizacja kości

Kalciferol Witamina E

Ryby morskie, tran, wątroba wołowa, wątroba wieprzowa, węgorz, żółtko jaj, masło, oleje roślinne, szpinak, morele, sałata, jarmuż, dynia, groszek zielony, boćwina, szczaw, marchew

- wzrost i ogólny rozwój organizmu, - tworzenie kości, - produkcja hormonów, widzenie (także nocne), - prawidłowy rozwój i funkcjonowanie skóry, - ochrona przed nowotworami i chorobami serca (przeciwutleniacz)

Retinol,Beta-karoten

= Prowitamina A

Witamina A

Najbogatsze źródłaNajważniejszy wpływ na funkcje organizmu

Inne nazwyNazwa witaminy

Lucerna, szpinak, kapusta, kalarepa, marchew, pomidory, groch, truskawki, ziemniaki, sery żółte, żółtka jaj kurzych, wątroba.

- regulacja procesów krzepnięcia krwi i zapobieganie krwawieniom. - utrzymywanie prawidłowej struktury kości i gojenie złamań

Kompleks witamin K to: wit. K1 -

Filochinon, wit. K2 - farnochinon, wit.

K3 - menadion.

WitaminaK

Soja, kiełki zbóż, oleje roślinne - słonecznikowy i sojowy, jaja świeże całe, żółtko jaja, kasze - jęczmienna i gryczana, zboża, orzechy, szparagi, tran, masło, masło roślinne, kapusta - czerwona i włoska, jarmuż, groszek zielony, brukselka, fasola biała, groch, płatki owsiane.

-zapobieganie uszkodzeniu błon komórkowych przez procesy utleniania - tzw. przeciwutleniacz (=antyoksydant), - ochrona przed rozwojem miażdżycy - hamuje utlenianie frakcji LDL cholesterolu (tzw. zły cholesterol).

Tokoferol Witamina D

Drożdże, wątroba cielęca, wątroba wieprzowa, mleko, płatki owsiane, całe ziarno pszenicy, szpinak, mięso wieprzowe, jaja, marchew, chleb biały, ser żółty, makrela.

- produkcja związków wysokoenergetycznych, - właściwe funkcjonowanie skóry i błon śluzowych

Ryboflawina Witamina B2

Drożdże, niełuskane ziarno pszenicy, płatki owsiane, mięso wieprzowe, wątroba wieprzowa, wątroba cielęca, jaja, ziemniaki, orzechy, groch, fasola, pieczywo pełnoziarniste

- przemiany metaboliczne glukozy we krwi w związki wysokoenergetyczne, - funkcjonowanie włókien układu nerwowego, serca i mięśni, - produkcja krwinek czerwonych.

Tiamina Witamina B1

Drożdże, niełuskane ziarno pszenicy, mięso wołowe, mięso wieprzowe, chleb biały, kapusta, płatki owsiane, mleko, marchew, ziemniaki, ryby.

- synteza i regulacja ponad 60 białek w organizmie (głównie białka związane z prawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego) - produkcja czerwonych i białych komórek krwi.

Pirydoksyna Witamina B6

Drożdże, wątroba wieprzowa, wątroba cielęca, jaja, niełuskane ziarno pszenicy, płatki owsiane, pełnoziarnisty chleb, mięso wieprzowe, mięso wołowe, chleb biały, mleko, ziemniaki, szpinak, marchew, kapusta.

- metabolizm tłuszczów, węglowodanów i białek, - synteza hormonów sterydowych i innych związków chemicznych. - prawidłowa budowa i funkcjonowanie skóry oraz włosów - ochrona przed infekcjami.

Kwas pantotenowy

Witamina B5

Drożdże, wątroba wieprzowa, wątroba cielęca, mięso wołowe, mięso wieprzowe, niełuskane ziarno pszenicy, pełnoziarnisty chleb, marchew, chleb biały, groszek szpinak, jabłka, kapusta, pomarańcze, ziemniaki, makrela.

- procesy utleniania i redukcji w organizmie - regulacja poziomu cukru we krwi (produkcja związków energetycznych). - regulacja przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. - regulacja poziomu cholesterolu.

Witamina B3, Niacyna, Kwas

nikotynowy

Witamina PP

Wątroba wołowa, wątroba wieprzowa, nerki wołowe, nerki wieprzowe, śledź, makrela, łosoś, pstrąg, mózg wieprzowy, ozór wołowy, flądra, dorsz, mózg cielęcy, wołowina, baranina, cielęcina, żółtko jaja kurzego, sery żółte.

- tworzenie czerwonych komórek krwi, - tworzenie materiału genetycznego (synteza DNA i RNA), - prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.

Kobalamina WitaminaB12

Ziarno pszenicy, jaja, mleko, kurczak, śledź, wieprzowina, wołowina, banany, winogrona, pomarańcze, kalafior, groch, szpinak, cebula, sałata, buraki, marchew, kapusta, drożdże, grzyby.

- synteza aminokwasów, białek i kwasów tłuszczowych. - prawidłowa budowa i funkcjonowanie skóry oraz włosów, - wspomaganie funkcji tarczycy.

Biotyna Witamina H

Róża cukrowa, róża dzika, porzeczka czarna, porzeczka biała, porzeczka czerwona, agrest, grejpfrut, cytryna, pomarańcz, malina, truskawka, rabarbar, bób, kapusta, kalafior, szczypior, pory cebula, groszek zielony, ziemniaki, pomidory, rzepa, jarmuż, kapusta czerwona, kapusta włoska, chrzan, rzodkiewka, brukselka, brokuły.

- zmniejszanie szkodliwego działania chemicznych procesów utleniających - tzw. przeciwutleniacz - produkcja kolagenu i podstawowych białek w całym organizmie (kości, chrząstki, ścięgna, więzadła). - zwiększanie wydajności układu odpornościowego. - przyspieszanie gojenia ran,

Kwas askorbinowy

WitaminaC

Wątroba wołowa, szpinak, nać buraków, kawon, dynia, kapusta, ziemniaki, mleko, jaja, wołowina, groszek zielony, marchew, pełnoziarnisty chleb, kasza jęczmienna, drożdże

- regulacja różnych procesów metabolicznych w organizmie, - tworzenie kwasów nukleinowych DNA i RNA, - jest chemicznym przekaźnikiem w mózgu. - zapobieganie chorobom serca i miażdżycy. - tworzenie czerwonych komórek krwi.

Folacyna, Witamina B9

Kwas foliowy

Witaminy dzielimy na rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K i

rozpuszczalne w wodzie: C i witaminy z grupy B.

Witaminy A, D, E, K – najczęściej występują w pokarmach

pochodzenia zwierzęcego zawierających tłuszcz ich

wchłanianie w jelitach wymaga obecności tłuszczu. Ich nadmiar

odkłada się w tkance tłuszczowej powodując hiperwitaminozę.

Np.: nadmiar witaminy A – odwapnienie kości, zaburzenia

pracy nerek,

zbyt duża ilość witaminy D – zaburzenia widzenia, bóle głowy,

świąd skóry.

Należy pamiętać aby stosować dietę

zróżnicowaną (witamina B12 tylko w

pokarmach pochodzenia zwierzęcego, a

C – prawie wyłącznie w pokarmach

roślinnych).

Witaminy rozpuszczalne w wodzie występują w

owocach i zielonych warzywach. W przypadku

ich nadmiaru są usuwane z organizmu wraz z

moczem (nie powodują hiperwitaminozy).

Jabłka to najpopularniejsze owoce w Polsce. Statystyczny Polak zjada około 20 kg jabłek rocznie, czyli połowę

wszystkich spożywanych owoców.

Jedno średniej wielkości jabłko (100 g ) zawiera:

Energia - 36 - 57 kcal,

Witamina C - 5 - 18 mg,

Karotenoidy - 0,07 mg,

Błonnik w tym pektyny - 2,3 g 1,0 - 1,5 g,

Cukry proste - 8 - 12 g,

Tłuszcze - 0,2 g.

Podstawowe grupy produktów występujących w Podstawowe grupy produktów występujących w prawidłowym żywieniuprawidłowym żywieniu

I. I. produkty zbożoweprodukty zbożowe - (obejmujące wszystkie rodzaje - (obejmujące wszystkie rodzaje pieczywa, mąki, makarony, kasze) - stanowią źródło pieczywa, mąki, makarony, kasze) - stanowią źródło węglowodanów, witamin z grupy B, białka węglowodanów, witamin z grupy B, białka roślinnego i błonnika; roślinnego i błonnika;

II. II. produkty nabiałoweprodukty nabiałowe (mleko, kefir, jogurt, twarogi) (mleko, kefir, jogurt, twarogi) -dostarczają nam najlepiej przyswajalnego wapnia, -dostarczają nam najlepiej przyswajalnego wapnia, wyso-kowartościowego białka, witaminy B2; wyso-kowartościowego białka, witaminy B2;

III. III. mięso, ryby, jaja, sery i suche nasiona strączkowemięso, ryby, jaja, sery i suche nasiona strączkowe, , które zawierają białko o wysokiej wartości które zawierają białko o wysokiej wartości odżywczej oraz witaminy z grupy B; odżywczej oraz witaminy z grupy B;

IV. IV. tłuszczetłuszcze stanowiące główne źródło energii, stanowiące główne źródło energii, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) oraz witamin A, D, E, K; (NNKT) oraz witamin A, D, E, K;

V. V. warzywa i owocewarzywa i owoce - najbogatsza składnica - najbogatsza składnica różnorodnych witamin i składników mineralnych. różnorodnych witamin i składników mineralnych.

Zapamiętaj, że

RYBY - ZDROWSZYM ŹRÓDŁEM BIAŁKA NIŻ MIĘSO

DUŻO WARZYW I OWOCÓW ZAPEWNIA ORGANIZMOWI WYSTARCZAJĄCĄ ILOŚĆ WITAMINY C, BETA-KAROTENU, MINERAŁÓW I BŁONNIKA POKARMOWEGO

DWIE SZKLANKI MLEKA DZIENNIE - ZDROWSZYM ŹRÓDŁEM BIAŁKA NIŻ MIĘSO

MNIEJ SOLI - MNIEJSZE ZAGROŻENIE NADCIŚNIENIEM TĘTNICZYM

OGRANICZENIE SPOŻYCIA TŁUSZCZÓW ZWIERZĘCYCH

UNIKANIE SŁODYCZY CHRONI PRZED PRÓCHNICĄ ZĘBÓW I UŁATWIA UTRZYMANIE NALEŻNEJ WAGI

CIEMNE PIECZYWO BOGATE W WITAMINY, SKŁADNIKI MINERALNE I BŁONNIK POKARMOWY KORZYSTNIEJSZE NIŻ PIECZYWO BIAŁE

MUSIMY PAMIĘTAĆ, ŻE NIE MA MUSIMY PAMIĘTAĆ, ŻE NIE MA TAKIEGO PRODUKTU, KTÓRY TAKIEGO PRODUKTU, KTÓRY ZAWIERAŁBY WSZYSTKIE ZAWIERAŁBY WSZYSTKIE NIEZBĘDNE SKŁADNIKI NIEZBĘDNE SKŁADNIKI ODŻYWCZE !!!ODŻYWCZE !!!

Prawidłowa waga

BMI (skrót od BMI (skrót od ang.ang. Body Mass Index, po Body Mass Index, po polsku wskaźnik polsku wskaźnik masymasy ciała) to ciała) to współczynnikwspółczynnik powstały przez podzielenie powstały przez podzielenie masy ciała podanej w masy ciała podanej w kilogramachkilogramach przez przez kwadrat wysokości podanej w kwadrat wysokości podanej w metrachmetrach..

BMI = BMI = waga/wzrostwaga/wzrost22

Dla osób dorosłych wartość BMI wskazuje na:Dla osób dorosłych wartość BMI wskazuje na:

< 18,5 - < 18,5 - niedowagęniedowagę,, 18,5-24,9 - wartość prawidłowa,18,5-24,9 - wartość prawidłowa, >= 25 - >= 25 - nadwagęnadwagę,, 25,0-29,9 okres przed otyłością - 25,0-29,9 okres przed otyłością - otyłośćotyłość,, 30,0-34,9 I° otyłości, 30,0-34,9 I° otyłości, 35,0-39,9 II° otyłości, 35,0-39,9 II° otyłości, >= 40,0 III° otyłości. >= 40,0 III° otyłości.

Oznaczanie wskaźnika masy ciała ma znaczenie w ocenie Oznaczanie wskaźnika masy ciała ma znaczenie w ocenie zagrożenia chorób związanych z nadwagą i otyłością np. zagrożenia chorób związanych z nadwagą i otyłością np. cukrzycącukrzycą,,chorobachoroba niedokrwienna niedokrwienna sercaserca,,miażdżycamiażdżyca. .

Im mniejsza wartość BMI, tym ryzyko wystąpienia chorób jest Im mniejsza wartość BMI, tym ryzyko wystąpienia chorób jest mniejsze.mniejsze.