Układ pokarmowyUkład pokarmowy

człowieka człowieka

Spis treściSpis treści Układ pokarmowy Układ pokarmowy - - FunkcjeFunkcje

Jama ustna Jama ustna - - Unaczynienie i unerwienieUnaczynienie i unerwienie

GardłoGardło DwunastnicaDwunastnica- - Budowa ściany gardłaBudowa ściany gardła -- FunkcjFunkcjee

- - Części gardłCzęści gardłaa - - Unaczynienie i unerwienieUnaczynienie i unerwienie

ŻołądekŻołądek Jelito czcze Jelito czcze - - BudowaBudowa Jelito kręte Jelito kręte - - Podział anatomicznyPodział anatomiczny Jelito grube Jelito grube

- - Budowa histologicznaBudowa histologiczna Jelito ślepeJelito ślepe- - UnerwienieUnerwienie OkrężnicaOkrężnica-- UnaczynienieUnaczynienie OdbytnicaOdbytnicaJelito cienkieJelito cienkie Odbyt Odbyt - - Podział anatomicznyPodział anatomiczny

- - FunkcjeFunkcje

Układ pokarmowyUkład pokarmowy Układem pokarmowymUkładem pokarmowym ( (systema digestoriumsystema digestorium) nazywany jest system ) nazywany jest system połączonych funkcjonalnie narządów służących zapewnieniu dostarczania połączonych funkcjonalnie narządów służących zapewnieniu dostarczania organizmowi odpowiedniej ilości worganizmowi odpowiedniej ilości wodyody i i składnikówskładników odżywczych. odżywczych.

Zdecydowana większość składników pokarmowych (węglowodany, tłuszcze, Zdecydowana większość składników pokarmowych (węglowodany, tłuszcze, białka), aby mogła zostać przyswojona musi wcześniej zostać strawiona, co polega białka), aby mogła zostać przyswojona musi wcześniej zostać strawiona, co polega na rozłożeniu wielkocząsteczkowych organicznych związków chemicznych na ich na rozłożeniu wielkocząsteczkowych organicznych związków chemicznych na ich proste składniki budulcowe.proste składniki budulcowe.

Złożony proces czynności układu pokarmowego można podzielić na kilka Złożony proces czynności układu pokarmowego można podzielić na kilka powiązanych ze sobą i skoordynowanych czynności:powiązanych ze sobą i skoordynowanych czynności:przesuwanie treści pokarmowej wzdłuż przewodu pokarmowego (perystaltyka),przesuwanie treści pokarmowej wzdłuż przewodu pokarmowego (perystaltyka),trawienie (połączone z wydzielaniem soków trawiennych i żółci),trawienie (połączone z wydzielaniem soków trawiennych i żółci),wchłanianie (absorpcja),wchłanianie (absorpcja),czynność układu krążenia (krążenie krwi, chłonki, układ wrotny),czynność układu krążenia (krążenie krwi, chłonki, układ wrotny),koordynacja czynności układu pokarmowego (regulacja nerwowa, hormonalna, za koordynacja czynności układu pokarmowego (regulacja nerwowa, hormonalna, za pomocą autakoidów).pomocą autakoidów).

Spis treści

U ssaków układ pokarmowy można podzielić na U ssaków układ pokarmowy można podzielić na następujące części:następujące części:

jama ustna / jama gębowajama ustna / jama gębowa

gardło / gardzielgardło / gardziel

przełykprzełyk

żołądek żołądek

jelito cienkiejelito cienkie

- - dwunastnicadwunastnica

-- jelito czczejelito czcze

-- jelito krętejelito kręte

jelito grubejelito grube

-- jelito ślepejelito ślepe

-- okrężnicaokrężnica

-- odbytnicaodbytnica

-- odbytodbytBudowa układu pokarmowego jest silnie zależna Budowa układu pokarmowego jest silnie zależna od rodzaju pokarmu trawionego przez zwierzę – od rodzaju pokarmu trawionego przez zwierzę – na przykład u drapieżników mięsożernych jest on na przykład u drapieżników mięsożernych jest on krótki, natomiast u roślinożernychkrótki, natomiast u roślinożernych dłuższy z dłuższy z powodu konieczności trawienia większej ilości powodu konieczności trawienia większej ilości pokarmu trudno przyswajalnego. pokarmu trudno przyswajalnego.

Spis treści

Jama ustnaJama ustna

Jama ustnaJama ustna (łac. (łac. cavum oriscavum oris) - początkowy odcinek przewodu pokarmowego i ) - początkowy odcinek przewodu pokarmowego i oddechowego. Na jamę ustną składa się przedsionek jamy ustnej i jama ustna właściwa, które oddechowego. Na jamę ustną składa się przedsionek jamy ustnej i jama ustna właściwa, które oddzielone od siebie są lukami zębowymi żuchwy i szczęki. Przedsionek jamy ustnej oddzielone od siebie są lukami zębowymi żuchwy i szczęki. Przedsionek jamy ustnej ograniczony jest od przodu częścią śluzową wargi górnej i dolnej, od tyłu łukami zębowymi ograniczony jest od przodu częścią śluzową wargi górnej i dolnej, od tyłu łukami zębowymi oraz wyrostkami zębodołowymi pokrytymi dziąsłami, od góry i od dołu zachyłkami błony oraz wyrostkami zębodołowymi pokrytymi dziąsłami, od góry i od dołu zachyłkami błony śluzowej, od której odchodzi wędzidełko górne i dolne. Jama ustna właściwa ograniczona śluzowej, od której odchodzi wędzidełko górne i dolne. Jama ustna właściwa ograniczona jest od przodu i bocznie łukami zębowymi oraz wyrostkami zębodołowymi pokrytymi jest od przodu i bocznie łukami zębowymi oraz wyrostkami zębodołowymi pokrytymi dziąsłami, od góry przez podniebienie (w początkowym odcinku podniebienie twarde - dziąsłami, od góry przez podniebienie (w początkowym odcinku podniebienie twarde - kostne, w tylnym odcinku przez podniebienie miękkie), od tyłu przez wały: podniebienno-kostne, w tylnym odcinku przez podniebienie miękkie), od tyłu przez wały: podniebienno-językowe i podniebienno-gardłowe, od dołu zaś przeponę jamy ustnej, na której spoczywa językowe i podniebienno-gardłowe, od dołu zaś przeponę jamy ustnej, na której spoczywa językjęzyk..

Spis treści

W niej następuje wstępna, mechaniczna obróbka W niej następuje wstępna, mechaniczna obróbka pokarmu i przygotowanie go do dalszego trawienia. pokarmu i przygotowanie go do dalszego trawienia. Pokarm zostaje rozdrabniany, miażdżony i Pokarm zostaje rozdrabniany, miażdżony i mieszany ze śliną, która zawiera enzym trawienny mieszany ze śliną, która zawiera enzym trawienny amylazę ślinową. Uzębienie heterodontyczne, amylazę ślinową. Uzębienie heterodontyczne, difiodontyczne (dwa komp. zębów) tekodontyczne difiodontyczne (dwa komp. zębów) tekodontyczne (w zębodołach). (w zębodołach).

Dorosły człowiek ma 32 zęby - 16 w żuchwie i 16 Dorosły człowiek ma 32 zęby - 16 w żuchwie i 16 w szczęce:w szczęce:

4 siekacze4 siekacze

2 kły2 kły

4 zęby przedtrzonowe4 zęby przedtrzonowe

6 trzonowych6 trzonowych

Siekacze służą do odgryzania kęsów, kły do Siekacze służą do odgryzania kęsów, kły do rozrywania pokarmu a zęby trzonowe i rozrywania pokarmu a zęby trzonowe i przedtrzonowe do jego rozcierania. W trakcie żucia przedtrzonowe do jego rozcierania. W trakcie żucia pokarmu jest zwilżany śliną wydzielaną przez pokarmu jest zwilżany śliną wydzielaną przez ślinianki, których przewody uchodzą do jamy ślinianki, których przewody uchodzą do jamy ustnej. W ślinie rozpuszczane są cząsteczki ustnej. W ślinie rozpuszczane są cząsteczki pokarmu, na których obecność wyczulone są pokarmu, na których obecność wyczulone są rozmieszczone głównie na języku kubki smakowe. rozmieszczone głównie na języku kubki smakowe. Po uformowaniu kęsa pokarmowego zostaje on Po uformowaniu kęsa pokarmowego zostaje on przekazany do dalszej części przewodu przekazany do dalszej części przewodu pokarmowego w akcie połykania.pokarmowego w akcie połykania.

Spis treści

GardłoGardło

GardłoGardło (łac. (łac. pharynxpharynx) - jest cewą włóknisto-mięśniową, maczugowatego kształtu rozciągającą się od ) - jest cewą włóknisto-mięśniową, maczugowatego kształtu rozciągającą się od podstawy czaszki do VI kręgu szyjnego. Długość gardła u dorosłego człowieka wynosi średnio 12-13 podstawy czaszki do VI kręgu szyjnego. Długość gardła u dorosłego człowieka wynosi średnio 12-13 cm. Krzyżuje się tam droga pokarmowa z oddechową. Jego najszersza część znajduje się na cm. Krzyżuje się tam droga pokarmowa z oddechową. Jego najszersza część znajduje się na wysokości kości gnykowwysokości kości gnykoweej i wynosi 5 cm.j i wynosi 5 cm.

Budowa ściany gardła Budowa ściany gardła Błona śluzowaBłona śluzowa (łac. (łac.tunica mucosatunica mucosa) - położona najbardziej wewnętrznie, wyściela światło gardła. Jest ) - położona najbardziej wewnętrznie, wyściela światło gardła. Jest ona przedłużeniem błony śluzowej jamy nosowej i jamy ustnej. W części górnej tworzy ją nabłonek ona przedłużeniem błony śluzowej jamy nosowej i jamy ustnej. W części górnej tworzy ją nabłonek migawkowy, w częściach położonych niżej nabłonek wielowarstwowy płaski.migawkowy, w częściach położonych niżej nabłonek wielowarstwowy płaski.Tkanka podśluzowaTkanka podśluzowa (łac. (łac. tela submucosatela submucosa) jest warstwą tkanki łącznej położonej pomiędzy błoną ) jest warstwą tkanki łącznej położonej pomiędzy błoną śluzową gardła a warstwą mięśniową. Jest ona najgrubsza i najmocniejsza w części górnej, która śluzową gardła a warstwą mięśniową. Jest ona najgrubsza i najmocniejsza w części górnej, która pozbawiona jest mięśniówki. Górna część tkanki podśluzowej gardła nosi nazwę pozbawiona jest mięśniówki. Górna część tkanki podśluzowej gardła nosi nazwę powięź gardłowo-powięź gardłowo-podstawnapodstawna (łac. (łac. fascia pharyngobasilarisfascia pharyngobasilaris). Przyczepia się ona na podstawie czaszki do kości ). Przyczepia się ona na podstawie czaszki do kości klinowej, skroniowej i potylicznej. Do przodu od guzka gardłowego leżącego na podstawie czaszki klinowej, skroniowej i potylicznej. Do przodu od guzka gardłowego leżącego na podstawie czaszki łączy się ona z okostną podstawy czaszki.łączy się ona z okostną podstawy czaszki.Błona mięśniowaBłona mięśniowa (łac. (łac. tunica muscularistunica muscularis) - tworzą ją mięśnie gardła budujące ścianę tylną i ściany ) - tworzą ją mięśnie gardła budujące ścianę tylną i ściany boczne.boczne.Błona zewnętrznaBłona zewnętrzna (łac. (łac. tunica adventitia vel externa)tunica adventitia vel externa) - tworzy ją cienka warstwa tkanki łącznej - tworzy ją cienka warstwa tkanki łącznej zwanej zwanej powięzią gardłowąpowięzią gardłową (łac. (łac. fascia pharyngeafascia pharyngea). Ku górze przechodzi ona w powięź gardłowo-). Ku górze przechodzi ona w powięź gardłowo-policzkową a ku dołowi w tkankę łączną wypełniającą przestrzeń zagardłową.policzkową a ku dołowi w tkankę łączną wypełniającą przestrzeń zagardłową.

Spis treści

Części gardłaCzęści gardła

część nosowa gardłaczęść nosowa gardła ( ( jama nosowo-gardłowajama nosowo-gardłowa)) (łac. (łac. epipharynxepipharynx lub lub nasopharynxnasopharynx) - górna, najwyżej ) - górna, najwyżej położona część gardła. Jej ścianę górną tworzy położona część gardła. Jej ścianę górną tworzy sklepienie sklepienie gardłagardła, które przechodzi ku tyłowi w ścianę tylną. Ściana , które przechodzi ku tyłowi w ścianę tylną. Ściana przednia nosogardła jest otwarta do przodu i tworzą ją przednia nosogardła jest otwarta do przodu i tworzą ją nozdrza tylne, które łączą cz. nosową gardła z jamą nosową. nozdrza tylne, które łączą cz. nosową gardła z jamą nosową. Na ścianie bocznej nosogardła znajduje się Na ścianie bocznej nosogardła znajduje się ujście gardłowe ujście gardłowe trąbki słuchowejtrąbki słuchowej (łac. (łac. ostium pharyngeum tubae auditivaeostium pharyngeum tubae auditivae). ). Przednia część wyniosłości spowodowanej wpuklaniem się Przednia część wyniosłości spowodowanej wpuklaniem się części chrzęstnej trąbki słuchowej zwana wargą przednią części chrzęstnej trąbki słuchowej zwana wargą przednią przedłuża się ku dołowi tworząc krótki fałd trąbkowo-przedłuża się ku dołowi tworząc krótki fałd trąbkowo-podniebienny. Część górno-tylna wyniosłości zwana podniebienny. Część górno-tylna wyniosłości zwana wałem wałem trąbkowymtrąbkowym (łac. (łac. torus tubariustorus tubarius) jest wyższa i grubsza. Na ) jest wyższa i grubsza. Na wale trąbkowym znajduje się małe skupisko tkanki wale trąbkowym znajduje się małe skupisko tkanki limfatycznej zwane limfatycznej zwane migdałkiem trąbkowymmigdałkiem trąbkowym (łac. (łac. tonsilla tonsilla tubariatubaria). Wał trąbkowy przedłuża się ku dołowi w ). Wał trąbkowy przedłuża się ku dołowi w fałd fałd trąbkowo-gardłowytrąbkowo-gardłowy (łac. (łac. plica salpingopharyngeaplica salpingopharyngea). Od ). Od dołu ujście gardłowe trąbki słuchowej zwęża wyniosłość dołu ujście gardłowe trąbki słuchowej zwęża wyniosłość zwaną zwaną wałem dźwigaczawałem dźwigacza (łac. (łac. torus levatoriustorus levatorius), która jest ), która jest wywołana przez biegnący pod błoną śluzową mięsień wywołana przez biegnący pod błoną śluzową mięsień dźwigacz podniebienia miękkiego. Za ujściem gardłowym dźwigacz podniebienia miękkiego. Za ujściem gardłowym trąbki słuchowej pomiędzy wałem trąbkowym a tylną ścianą trąbki słuchowej pomiędzy wałem trąbkowym a tylną ścianą gardła znajduje się niewielka zagłębiona przestrzeń zwana gardła znajduje się niewielka zagłębiona przestrzeń zwana zachyłkiem Rosenmüllerazachyłkiem Rosenmüllera lub zachyłkiem gardłowym. lub zachyłkiem gardłowym. Ściana dolna nosogardła jest otwarta ku dołowi, jednak Ściana dolna nosogardła jest otwarta ku dołowi, jednak zalicza się do niej tylna powierzchnia podniebienia zalicza się do niej tylna powierzchnia podniebienia miękkiegomiękkiego. .

Część nosowa gardła - ściana przednia. Pośrodkowo widoczne nozdrza tylne i wejście do

jamy nosowej, bocznie ujścia gardłowe trąbek słuchowych. Na dole podniebienie miękkie z

języczkiem

Spis treści

część ustna gardła (gardło środkowe),część ustna gardła (gardło środkowe),

(łac. (łac. mesopharynxmesopharynx) jest przedłużeniem otwartej ) jest przedłużeniem otwartej do dołu jamy nosowo-gardłowej. Granica między do dołu jamy nosowo-gardłowej. Granica między częścią nosową a ustną gardła jest poziomą linia częścią nosową a ustną gardła jest poziomą linia przechodzącą przez poziom połączenia przechodzącą przez poziom połączenia podniebienia twardego z miękkim. Ku przodowi podniebienia twardego z miękkim. Ku przodowi łączy się ona poprzez cieśń gardzieli z jamą łączy się ona poprzez cieśń gardzieli z jamą ustną. W skład ściany przedniej wchodzi ustną. W skład ściany przedniej wchodzi nasada nasada językajęzyka (łac. (łac. baseos linguaebaseos linguae) wraz z ) wraz z migdałkiem migdałkiem językowymjęzykowym oraz leżące tuż za nim oraz leżące tuż za nim dołki dołki przednagłośnioweprzednagłośniowe (łac. (łac. valleculaevalleculae). Ścianę ). Ścianę boczną ograniczają dwa łuki: przedni czyli łuk boczną ograniczają dwa łuki: przedni czyli łuk podniebienno-językowy (łac. podniebienno-językowy (łac. arcus arcus palatoglossuspalatoglossus) oraz tylny czyli łuk podniebienno-) oraz tylny czyli łuk podniebienno-gardłowy (łac. gardłowy (łac. arcus palatopharyngeusarcus palatopharyngeus). ). Pomiędzy łukami znajduję się nisza migdałkowa, Pomiędzy łukami znajduję się nisza migdałkowa, w której spoczywa migdałek podniebienny. U w której spoczywa migdałek podniebienny. U podstawy łuku podniebienno-językowego w podstawy łuku podniebienno-językowego w miejscu gdzie dochodzi on do nasady języka miejscu gdzie dochodzi on do nasady języka znajduje się przestrzeń określana jako znajduje się przestrzeń określana jako rowek rowek językowo-migdałkowyjęzykowo-migdałkowy. Ściana tylna leżąca na . Ściana tylna leżąca na wysokości mniej więcej trzeciego kręgu wysokości mniej więcej trzeciego kręgu szyjnego, graniczy od tyłu z wąską przestrzenią szyjnego, graniczy od tyłu z wąską przestrzenią zagardłową i z kręgosłupem. zagardłową i z kręgosłupem.

Część ustna i krtaniowa gardła - widok ściany przedniej. Na górze widoczna nasada języka z migdałkiem językowym i dołki

przednagłosniowe (vallecula). Pośrodkowo widoczne wejście do krtani, bocznie od niego, obustronnie zachyłki gruszkowate

Spis treści

część krtaniowa gardła,część krtaniowa gardła, (łac. (łac. laryngopharynxlaryngopharynx)) - - stanowi przedłużenie gardłastanowi przedłużenie gardła środkowego i rozciąga się od poziomu linii przechodzącej przez górny brzeg nagłośni. środkowego i rozciąga się od poziomu linii przechodzącej przez górny brzeg nagłośni. Granicę dolną stanowi krawędź dolna chrząstki pierścieniowatej krtani poniżej której Granicę dolną stanowi krawędź dolna chrząstki pierścieniowatej krtani poniżej której gardło przechodzi w przełyk na wysokości VI kręgu szyjnego. Część krtaniowa gardła gardło przechodzi w przełyk na wysokości VI kręgu szyjnego. Część krtaniowa gardła ku przodowi i pośrodkowo łączy się z przedsionkiem krtani (łac. ku przodowi i pośrodkowo łączy się z przedsionkiem krtani (łac. vestibulum laryngisvestibulum laryngis) ) poprzez wejście do krtani (łac. poprzez wejście do krtani (łac. aditus laryngisaditus laryngis), które ograniczone jest przez:), które ograniczone jest przez:

górny brzeg nagłośni,górny brzeg nagłośni,

fałdy nalewkowo-nagłośniowe (łac. fałdy nalewkowo-nagłośniowe (łac. plicae arytenoepiglotticaeplicae arytenoepiglotticae),),

nalewki (uwypuklenia błony śluzowej pokrywające chrząstki nalewkowate),nalewki (uwypuklenia błony śluzowej pokrywające chrząstki nalewkowate),

okolicę międzynalewkową.okolicę międzynalewkową.

Bocznie i nieco poniżej wejścia do krtani, obustronnie, pomiędzy fałdami nalewkowo-Bocznie i nieco poniżej wejścia do krtani, obustronnie, pomiędzy fałdami nalewkowo-nagłośniowymi a płytką chrząstki tarczowatej znajdują się zachyłki gruszkowate nagłośniowymi a płytką chrząstki tarczowatej znajdują się zachyłki gruszkowate

(łac. (łac. recessus piriformesrecessus piriformes). Stanowią one część drogi pokarmowej. W ich górnej części ). Stanowią one część drogi pokarmowej. W ich górnej części znajduje się fałd błony śluzowej powstający przez uwypuklenie przechodzącej pod błoną znajduje się fałd błony śluzowej powstający przez uwypuklenie przechodzącej pod błoną śluzową gałęzi wewnętrznej nerwuśluzową gałęzi wewnętrznej nerwu krtaniowego górnego. Przyśrodkowo od zachyłków krtaniowego górnego. Przyśrodkowo od zachyłków gruszkowatych znajduje się jeszcze jedna ważna przestrzeń anatomiczna gardła dolnego. gruszkowatych znajduje się jeszcze jedna ważna przestrzeń anatomiczna gardła dolnego. Jest to okolica zapierścienna, miejsce rozwoju nowotworów złośliwychJest to okolica zapierścienna, miejsce rozwoju nowotworów złośliwych

Spis treści

ŻołądekŻołądek

ŻołądekŻołądek (łac. (łac. gastergaster, , ventriculusventriculus, , stomachusstomachus) - narząd ) - narząd stanowiący część przewodu pokarmowego, którego stanowiący część przewodu pokarmowego, którego zasadniczą rolą jest trawienie zawartych w pokarmie białek zasadniczą rolą jest trawienie zawartych w pokarmie białek (nie zachodzi więc trawienie tłuszczów, a trawienie cukrów (nie zachodzi więc trawienie tłuszczów, a trawienie cukrów jest wręcz hamowane przez niskie pH żołądka). Żołądek jest wręcz hamowane przez niskie pH żołądka). Żołądek wydziela sok żołądkowy zawierający enzymy trawienne:wydziela sok żołądkowy zawierający enzymy trawienne:

podpuszczka podpuszczka - ścina białko w mleku,- ścina białko w mleku,

pepsyna pepsyna - zapoczątkowuje trawienie białek.- zapoczątkowuje trawienie białek.

Żołądek wydziela kwas solny, który uaktywnia enzymy Żołądek wydziela kwas solny, który uaktywnia enzymy trawienne oraz zabija drobnoustroje.trawienne oraz zabija drobnoustroje.

BudowaBudowa

Żołądek jest workiem mięśniowym o hakowatym kształcie, Żołądek jest workiem mięśniowym o hakowatym kształcie, z przełykiem łączy się przez wpust żołądka (z przełykiem łączy się przez wpust żołądka (cardiacardia), a z ), a z dwunastnicą łączy go odźwiernik (dwunastnicą łączy go odźwiernik (pyloruspylorus), otwór ), otwór otoczony silną mięśniówką okrężną, która rozszerza się i otoczony silną mięśniówką okrężną, która rozszerza się i zwęża w zależności od różnicy pH między środowiskami.zwęża w zależności od różnicy pH między środowiskami.Przewód pokarmowy, z zaznaczonym

żołądkiem

Spis treści

Podział anatomiczny Podział anatomiczny W budowie makroskopowej żołądka można wyróżnić następujące W budowie makroskopowej żołądka można wyróżnić następujące elementy:elementy:wpust żołądkawpust żołądka (łac. (łac. cardia ventriculicardia ventriculi)),,dno żołądkadno żołądka ( (fundus ventriculifundus ventriculi)),,trzon żołądkatrzon żołądka ( (corpus ventriculicorpus ventriculi) :) :

-- krzywizna mniejszakrzywizna mniejsza ( (curvatura minorcurvatura minor))-- krzywizna większakrzywizna większa ( (curvatura majorcurvatura major))

część przedodźwiernikowączęść przedodźwiernikową ( (pars prepyloricapars prepylorica),),odźwiernikodźwiernik ( (pylorus ventriculipylorus ventriculi).).

Budowa histologicznaBudowa histologiczna Ściana żołądka zbudowana jest z następujących Ściana żołądka zbudowana jest z następujących warstw (od wewnątrz):warstw (od wewnątrz):błony śluzowejbłony śluzowejbłony mięśniowej (mięśniówka)błony mięśniowej (mięśniówka)błony surowiczejbłony surowiczej..Mięśniówka żołądka zbudowana jest z trzech warstw mięśni;Mięśniówka żołądka zbudowana jest z trzech warstw mięśni; podłużnej, okrężnej i skośnej. Warto zauważyć że różne warstwy podłużnej, okrężnej i skośnej. Warto zauważyć że różne warstwy występują w różnych częściach żołądka:występują w różnych częściach żołądka:warstwa podłużnawarstwa podłużna - na krzywiźnie mniejszej i większej - na krzywiźnie mniejszej i większejwarstwa okrężnawarstwa okrężna - w części odźwiernikowej - w części odźwiernikowejwarstwa skośnawarstwa skośna - w rejonie dna żołądka. - w rejonie dna żołądka.

Spis treści

Funkcje rozdrabnia pokarmFunkcje rozdrabnia pokarm;;

wyjaławia pokarm;wyjaławia pokarm;

trawi białka a lipaza żołądkowa zapoczątkowuje trawienie tłuszczów;trawi białka a lipaza żołądkowa zapoczątkowuje trawienie tłuszczów;

w żołądku odbywa się trawienie cukrów przez amylazę ślinową - do momentu w żołądku odbywa się trawienie cukrów przez amylazę ślinową - do momentu obniżenia pH pokarmu do wartości deaktywującej enzym. U zdrowego obniżenia pH pokarmu do wartości deaktywującej enzym. U zdrowego człowieka w żołądku trawione jest około 30% skrobi.człowieka w żołądku trawione jest około 30% skrobi.

UnerwienieUnerwienie

Żołądek u człowieka unerwiony jest przez Żołądek u człowieka unerwiony jest przez nerw błędnynerw błędny oraz oraz dwa sploty dwa sploty autonomiczne.autonomiczne. Lewy nerw błędny unerwia przednią część żołądka a prawy Lewy nerw błędny unerwia przednią część żołądka a prawy tylną (jest to spowodowane obrotem pętli jelitowej w rozwoju). Rozrusznik w tylną (jest to spowodowane obrotem pętli jelitowej w rozwoju). Rozrusznik w żołądku zlokalizowany jest na 2/3 górnych krzywizny większej żołądka.żołądku zlokalizowany jest na 2/3 górnych krzywizny większej żołądka.

Spis treści

Unaczynienie Unaczynienie Żołądek jest unaczyniony od tętnic pochodzących z Żołądek jest unaczyniony od tętnic pochodzących z pniapnia trzewnego.trzewnego. Dno żołądka jest zaopatrywane przez Dno żołądka jest zaopatrywane przez tętnice żołądkowe krótkie - gałązki tętnicy tętnice żołądkowe krótkie - gałązki tętnicy śledzionowej.śledzionowej. Reszta naczyń biegnie wzdłuż Reszta naczyń biegnie wzdłuż krzywizn żołądka - tętnice żołądkowe wzdłuż krzywizn żołądka - tętnice żołądkowe wzdłuż krzywizny mniejszej a tętnice żołądkowo-sieciowe krzywizny mniejszej a tętnice żołądkowo-sieciowe wzdłuż krzywizny większej.wzdłuż krzywizny większej. Tętnica żołądkowa lewa Tętnica żołądkowa lewa odchodzi bezpośrednio od pnia trzewnego natomiast odchodzi bezpośrednio od pnia trzewnego natomiast tętnica żołądkowa prawa od tętnicy wątrobowej tętnica żołądkowa prawa od tętnicy wątrobowej właściwej. Tętnica żołądkowo-sieciowa lewa właściwej. Tętnica żołądkowo-sieciowa lewa odchodzi od tętnicy śledzionowej a tętnica odchodzi od tętnicy śledzionowej a tętnica żołądkowo-sieciowa prawa od żołądkowo-żołądkowo-sieciowa prawa od żołądkowo-dwunastniczej Tak więc tętnice mające określenie dwunastniczej Tak więc tętnice mające określenie "lewa" zaopatrują górną część krzywizny natomiast "lewa" zaopatrują górną część krzywizny natomiast "prawa" - dolną. Tętnice łączą się pośrodku "prawa" - dolną. Tętnice łączą się pośrodku krzywizny zespoleniami (anastomozami). Określenie krzywizny zespoleniami (anastomozami). Określenie granic unaczynienia pomiędzy tętnicami prawa i lewa granic unaczynienia pomiędzy tętnicami prawa i lewa jest umowne.jest umowne.

Szczególną budowę ma żołądek przeżuwaczSzczególną budowę ma żołądek przeżuwaczyy; ; podobnie skomplikowany i wyspecjalizowany jest podobnie skomplikowany i wyspecjalizowany jest żołądek leniwców.żołądek leniwców.

Pień trzewny wraz z unaczynieniem żołądka

Spis treści

Jelito cienkieJelito cienkie

Jelito cienkieJelito cienkie (ła (łacc. . intestinum tenueintestinum tenue), ),

(na ilustracji obok w kolorze czerwonym) - (na ilustracji obok w kolorze czerwonym) - najdłuższa część przewodu pokarmowego, która najdłuższa część przewodu pokarmowego, która ciągnie się od żołądka aż do jelita grubego, od ciągnie się od żołądka aż do jelita grubego, od którego oddziela się poprzez zastawkę krętniczo -którego oddziela się poprzez zastawkę krętniczo -kątniczą. Zajmuje ono okolicę pępkową, kątniczą. Zajmuje ono okolicę pępkową, podbrzuszną i obie okolice biodrowe, a częściowo podbrzuszną i obie okolice biodrowe, a częściowo i miednicę małą. Długość jego zależy od i miednicę małą. Długość jego zależy od indywidualnych genów, zmienia się także indywidualnych genów, zmienia się także osobniczo, w zależności od wieku i od stanu osobniczo, w zależności od wieku i od stanu skurczu błony mięśniowej. Najdłuższe zanotowane skurczu błony mięśniowej. Najdłuższe zanotowane ludzkie jelito cienkie miało około 11 m. Średnio ludzkie jelito cienkie miało około 11 m. Średnio mierzy 4 - 5 m, a średnica (światło jelita) 3—5 cm. mierzy 4 - 5 m, a średnica (światło jelita) 3—5 cm. Podczas badania endoskopowego ulega skróceniu. Podczas badania endoskopowego ulega skróceniu. U noworodków i dzieci, jelito cienkie jest U noworodków i dzieci, jelito cienkie jest stosunkowo dłuższe, niż u dorosłych - stosunkowo dłuższe, niż u dorosłych - przypuszczalnie w związku z większą pojemnością przypuszczalnie w związku z większą pojemnością jamy brzusznej.jamy brzusznej.

Przewód pokarmowy, z zaznaczonym jelitem cienkim. * dwunastnica* jelito czcze i kręte

Spis treści

Podział anatomiczny Podział anatomiczny Jelito cienkie dzielimy na trzy podstawowe części. Są to, kolejno: dwunastnica, Jelito cienkie dzielimy na trzy podstawowe części. Są to, kolejno: dwunastnica, jelito czcze oraz jelito kręte. Stosunkowo ściśle daje się odgraniczyć jedynie jelito czcze oraz jelito kręte. Stosunkowo ściśle daje się odgraniczyć jedynie dwunastnica - jelito czcze przechodzi w kręte bez wyraźnej granicydwunastnica - jelito czcze przechodzi w kręte bez wyraźnej granicy

Dwunastnica Dwunastnica Rurkowaty narząd o długości około 30 centymetrów. Łączy się on z żołądkiem a Rurkowaty narząd o długości około 30 centymetrów. Łączy się on z żołądkiem a następnie przechodzi w jelito czcze. Tutaj wpada żółć z wątroby oraz sok następnie przechodzi w jelito czcze. Tutaj wpada żółć z wątroby oraz sok trzustkowy z trzustki (o odczynie zasadowym w ilości około 2,5 litra na dobę).trzustkowy z trzustki (o odczynie zasadowym w ilości około 2,5 litra na dobę).

Jelito czcze Jelito czcze Jest to rurowaty narząd o długości 2-8 metrów. W błonie śluzowej jelita cienkiego Jest to rurowaty narząd o długości 2-8 metrów. W błonie śluzowej jelita cienkiego występują liczne gruczoły, wydzielające sok jelitowy lub zasadowy śluz (około 2 występują liczne gruczoły, wydzielające sok jelitowy lub zasadowy śluz (około 2 litrów na dobę). Błona śluzowa ma również mnóstwo malutkich, unerwionych litrów na dobę). Błona śluzowa ma również mnóstwo malutkich, unerwionych wypustek, do których dochodzą bardzo cienkie naczynia krwionośne i limfatyczne. wypustek, do których dochodzą bardzo cienkie naczynia krwionośne i limfatyczne. Każda wypustka kosmek ma na sobie mikrokosmki. Wchłania mleczko Każda wypustka kosmek ma na sobie mikrokosmki. Wchłania mleczko pokarmowe i za pomocą krwi dostarcza pożywienie do każdej żywej komórki pokarmowe i za pomocą krwi dostarcza pożywienie do każdej żywej komórki organizmu. Tutaj odbywa się zasadnicza część trawienia.organizmu. Tutaj odbywa się zasadnicza część trawienia.

Jelito kręte Jelito kręte W jelicie krętym odbywa się końcowe trawienie pokarmów. Jelito kręte kończy się W jelicie krętym odbywa się końcowe trawienie pokarmów. Jelito kręte kończy się zastawką krętniczo-kątniczą i przechodzi w jelito grube.zastawką krętniczo-kątniczą i przechodzi w jelito grube.

Spis treści

Funkcje Funkcje Funkcją jelit jest wchłanianie pokarmów.Funkcją jelit jest wchłanianie pokarmów.

Unaczynienie i unerwienieUnaczynienie i unerwienie

Jelito cienkie jest unaczynione przez tętnicę krezkową górną. Jedynie Jelito cienkie jest unaczynione przez tętnicę krezkową górną. Jedynie dwunastnica posiada unaczynienie pochodzące od pnia trzewnego - dwunastnica posiada unaczynienie pochodzące od pnia trzewnego - dzięki gałązkom tętnicy żołądkowo-dwunastniczej. Unerwienie jest dzięki gałązkom tętnicy żołądkowo-dwunastniczej. Unerwienie jest autonomiczne i niezależne od woli. Jelita posiadają własny system autonomiczne i niezależne od woli. Jelita posiadają własny system rozrusznikowy, który odpowiada za perystaltykę - komórki Cajala.rozrusznikowy, który odpowiada za perystaltykę - komórki Cajala.

Spis treści

DwunastnicaDwunastnicaDwunastnicaDwunastnica (łac. (łac. duodenumduodenum) u człowieka to rurowaty organ ) u człowieka to rurowaty organ długości 25-30 cm, wychodzący z żołądka i stanowiący długości 25-30 cm, wychodzący z żołądka i stanowiący początkowy odcinek jelita cienkiego. Początkowy odcinek początkowy odcinek jelita cienkiego. Początkowy odcinek dwunastnicy łączy się z odźwiernikiem żołądka, końcowy dwunastnicy łączy się z odźwiernikiem żołądka, końcowy przechodzi w jelito czcze. Dwunastnica leży na wysokości przechodzi w jelito czcze. Dwunastnica leży na wysokości pierwszego kręgu lędźwiowego. Z kształtu przypomina literę C, pierwszego kręgu lędźwiowego. Z kształtu przypomina literę C, wklęsły obwód obejmuje głowę trzustki. Do zstępującego wklęsły obwód obejmuje głowę trzustki. Do zstępującego odcinka dwunastnicy uchodzą wspólnie przewód żółciowy i odcinka dwunastnicy uchodzą wspólnie przewód żółciowy i przewód trzustkowy.przewód trzustkowy.Dwunastnica jest zazwyczaj dzielona na cztery części. Dwunastnica jest zazwyczaj dzielona na cztery części. Idąc od strony żołądka są to:Idąc od strony żołądka są to:najwyższa część nazywana także najwyższa część nazywana także opuszką dwunastnicyopuszką dwunastnicy. Jest to . Jest to jedyny fragment posiadający krezkę, dzięki której większą jedyny fragment posiadający krezkę, dzięki której większą swobodę ruchów ma żołądek,swobodę ruchów ma żołądek,część zstępującą dwunastnicyczęść zstępującą dwunastnicy,,część poprzeczna (horyzontalna)część poprzeczna (horyzontalna),,część wstępującaczęść wstępująca..Dwunastnica posiada również trzy zakręty:Dwunastnica posiada również trzy zakręty:górnygórny - pomiędzy żołądkiem a częścią zstępującą. - pomiędzy żołądkiem a częścią zstępującą.dolny dolny - pomiędzy częścią zstępującą a horyzontalną.- pomiędzy częścią zstępującą a horyzontalną.dwunastniczo-czczydwunastniczo-czczy - na granicy z jelitem czczym, dochodzi do - na granicy z jelitem czczym, dochodzi do niego więzadło Treitza.niego więzadło Treitza.

Przewód pokarmowy, z zaznaczoną dwunastnicą

Spis treści

FunkcjFunkcjee Miazga pokarmowa przechodzi z żołądka do dwunastnicy i tu miesza się z Miazga pokarmowa przechodzi z żołądka do dwunastnicy i tu miesza się z wydzieliną trzustki (sokiem trzustkowym), wątroby (żółcią) oraz dwóch wydzieliną trzustki (sokiem trzustkowym), wątroby (żółcią) oraz dwóch typów gruczołów jelitowych:typów gruczołów jelitowych:gruczołów dwunastniczych Brunneragruczołów dwunastniczych Brunneragruczołów jelitowych Lieberkühagruczołów jelitowych LieberkühaW dwunastnicy przebiega dalszy etap trawienia i absorpcji składników W dwunastnicy przebiega dalszy etap trawienia i absorpcji składników pokarmowych pożywienia. Przewód trzustkowy i wątrobowy kończą się pokarmowych pożywienia. Przewód trzustkowy i wątrobowy kończą się wspólnie w dwunastnicy, gdzie tworzą w jej świetle małą wyniosłość, zwaną wspólnie w dwunastnicy, gdzie tworzą w jej świetle małą wyniosłość, zwaną brodawką Vatera (brodawką Vatera (papilla Vateripapilla Vateri).).

Unaczynienie i unerwienieUnaczynienie i unerwienie Dwunastnica jest zaopatrywana w krew głównie z dwóch tętnic: Dwunastnica jest zaopatrywana w krew głównie z dwóch tętnic: tętnicy trzustkowo-dwunastniczej górnej (od tętnicy żołądkowo-tętnicy trzustkowo-dwunastniczej górnej (od tętnicy żołądkowo-dwunastniczejdwunastniczej)) tętnicy trzustkowo-dwunastniczej dolnej (od tętnicy krezkowej górnej). tętnicy trzustkowo-dwunastniczej dolnej (od tętnicy krezkowej górnej). Warto zauważyć, że ten narząd unaczyniony jest zarówno z gałęzi pnia Warto zauważyć, że ten narząd unaczyniony jest zarówno z gałęzi pnia trzewnego jak i tętnicy krezkowej. Krew żylna odpływa do żyły wrotnej trzewnego jak i tętnicy krezkowej. Krew żylna odpływa do żyły wrotnej jednoimiennymi żyłami. Unerwienie pochodzi od nerwu błędnegojednoimiennymi żyłami. Unerwienie pochodzi od nerwu błędnego (część (część przywspółczulna) oraz od zwoju współczulnegoprzywspółczulna) oraz od zwoju współczulnego..

Spis treści

Jelito czczeJelito czcze

Jelito czczeJelito czcze (ła (łacc. . jejunumjejunum) to jedna z trzech części ) to jedna z trzech części jelita cienkiego, leżąca pomiędzy dwunastnicą a jelita cienkiego, leżąca pomiędzy dwunastnicą a jelitem krętym. W nim odbywa się wchłanianie jelitem krętym. W nim odbywa się wchłanianie pokarmu. U ludzi dorosłych osiąga długość od 2-8 m.pokarmu. U ludzi dorosłych osiąga długość od 2-8 m.

W błonie śluzowej jelita cienkiego występują liczne W błonie śluzowej jelita cienkiego występują liczne gruczoły, wydzielające sok jelitowy lub zasadowy śluz gruczoły, wydzielające sok jelitowy lub zasadowy śluz (około 2 litrów na dobę) - wartość pH utrzymuje się na (około 2 litrów na dobę) - wartość pH utrzymuje się na poziomie 7-8, czyli jest neutralna lub lekko zasadowa. poziomie 7-8, czyli jest neutralna lub lekko zasadowa. Błona śluzowa ma również mnóstwo malutkich, Błona śluzowa ma również mnóstwo malutkich, unerwionych wypustek, do których dochodzą bardzo unerwionych wypustek, do których dochodzą bardzo cienkie naczynia krwionośne i limfatyczne. Każda cienkie naczynia krwionośne i limfatyczne. Każda wypustka, kosmek ma na sobie tzw. krypty, czyli wypustka, kosmek ma na sobie tzw. krypty, czyli lekkie wgłębienia na powierzchni, zaś komórki lekkie wgłębienia na powierzchni, zaś komórki wyściełające wnętrze jelita posiadają mikrokosmki - wyściełające wnętrze jelita posiadają mikrokosmki - dlatego powierzchnia jelita stanowi największą dlatego powierzchnia jelita stanowi największą powierzchnię kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym powierzchnię kontaktu ze środowiskiem zewnętrznym (źródła podają nawet do 400m(źródła podają nawet do 400m22). Wchłania mleczko ). Wchłania mleczko pokarmowe i za pomocą krwi dostarcza pożywienie do pokarmowe i za pomocą krwi dostarcza pożywienie do każdej żywej komórki organizmu. Tutaj odbywa się każdej żywej komórki organizmu. Tutaj odbywa się zasadnicza część trawienia.zasadnicza część trawienia.

Przewód pokarmowy, z zaznaczonym jelitem czczym i krętym

Spis treści

Jelito kręteJelito kręte

Jelito kręteJelito kręte (łac. (łac. ileumileum) - końcowy ) - końcowy odcinek jelita cienkiego. U człowieka odcinek jelita cienkiego. U człowieka ma ono około 3 metrów długości. W ma ono około 3 metrów długości. W tej części przewodu pokarmowego tej części przewodu pokarmowego zachodzą końcowe etapy trawienia, zachodzą końcowe etapy trawienia, oraz wchłanianie strawionej treści oraz wchłanianie strawionej treści pokarmowej. Jelito to kończy się pokarmowej. Jelito to kończy się zastawką krętniczo-kątniczązastawką krętniczo-kątniczą..

Przewód pokarmowy, z zaznaczonym jelitem czczym i krętym

Spis treści

Jelito grubeJelito grube Jelito grubeJelito grube (łac. (łac. intestinum crassumintestinum crassum) - końcowy ) - końcowy odcinek jelita kręgowców łączący jelito cienkie z odcinek jelita kręgowców łączący jelito cienkie z odbytem. W jelicie grubym odbywa się końcowy odbytem. W jelicie grubym odbywa się końcowy proces formowania kału. Śluzówka jelita grubego proces formowania kału. Śluzówka jelita grubego tworzy kosmki jelitowe. Jest również silnie tworzy kosmki jelitowe. Jest również silnie pofałdowana, co zwiększa jego powierzchnię. W pofałdowana, co zwiększa jego powierzchnię. W jelicie grubym zachodzi końcowy etap wchłaniania jelicie grubym zachodzi końcowy etap wchłaniania wody i soli mineralnych z resztek pokarmowych.wody i soli mineralnych z resztek pokarmowych.Jelito grube (na ilustracji zaznaczone kolorem Jelito grube (na ilustracji zaznaczone kolorem brązowym) ssaków dzieli się na:brązowym) ssaków dzieli się na:jelito ślepe (jelito ślepe (cecumcecum),),okrężnicę (wstępującą, poprzeczną i zstępującą) okrężnicę (wstępującą, poprzeczną i zstępującą) ((coloncolon),),esicę (esicę (sigmoideumsigmoideum),),odbytnicę, czyli (jelito proste) (odbytnicę, czyli (jelito proste) (rectumrectum).).Jelito grube uchodzi na zewnątrz pojedynczym Jelito grube uchodzi na zewnątrz pojedynczym otworem (odbyt). Jelito grube oddzielone jest od otworem (odbyt). Jelito grube oddzielone jest od jelita cienkiego zastawką krętniczo-kątniczą.jelita cienkiego zastawką krętniczo-kątniczą.

Przewód pokarmowy, z zaznaczonym jelitem grubym * jelito ślepe* okrężnica wstępująca* okrężnica poprzeczna* okrężnica zstępująca* okrężnica esowata* odbytnica Spis treści

Jelito ślepeJelito ślepe

Jelito ślepeJelito ślepe (łac. (łac. cecumcecum, kątnica) - pierwszy , kątnica) - pierwszy odcinek jelita grubego. Jelito ślepe leży w prawej odcinek jelita grubego. Jelito ślepe leży w prawej okolicy biodrowej. Jest ono od jelita cienkiego okolicy biodrowej. Jest ono od jelita cienkiego oddzielone tzw. zastawką krętniczo-katniczą. Od oddzielone tzw. zastawką krętniczo-katniczą. Od jelita ślepego odchodzi wyrostek robaczkowy. jelita ślepego odchodzi wyrostek robaczkowy. Jelito ślepe przechodzi w okrężnicę wstępującą, Jelito ślepe przechodzi w okrężnicę wstępującą, która znowu pod wątrobą zagina się i biegnie mniej która znowu pod wątrobą zagina się i biegnie mniej więcej poziomo w stronę lewą (na ilustracji w więcej poziomo w stronę lewą (na ilustracji w prawo) jako okrężnica poprzeczna; ta z kolei w prawo) jako okrężnica poprzeczna; ta z kolei w lewym podżebrzu, pod śledzioną, znowu się zagina lewym podżebrzu, pod śledzioną, znowu się zagina i biegnie w dół jako okrężnica zstępująca. Wreszcie i biegnie w dół jako okrężnica zstępująca. Wreszcie przechodzi w esicę. Jest unaczynione przez tętnicę przechodzi w esicę. Jest unaczynione przez tętnicę krętniczo-okrężniczą odchodzącą od tętnicy krętniczo-okrężniczą odchodzącą od tętnicy krezkowej górnej.krezkowej górnej.

Nazwą "ślepa kiszka" określa się potocznie Nazwą "ślepa kiszka" określa się potocznie także wyrostek robaczkowy lub zapalenie wyrostka także wyrostek robaczkowy lub zapalenie wyrostka robaczkowego. Wynika to z faktu, iż w przeszłości robaczkowego. Wynika to z faktu, iż w przeszłości sądzono, że proces chorobowy obejmował kątnice i sądzono, że proces chorobowy obejmował kątnice i stan ten nazywano zapaleniem "ślepej kiszki".stan ten nazywano zapaleniem "ślepej kiszki".

Przewód pokarmowy, z zaznaczonym jelitem ślepym

Spis treści

OkrężnicaOkrężnica

OkrężnicaOkrężnica (łac. (łac. coloncolon) to najdłuższa i największa część ) to najdłuższa i największa część jelita grubego, dzieląca się na cztery części:jelita grubego, dzieląca się na cztery części:wstępującą (wstępnica, okrężnica wstępująca)wstępującą (wstępnica, okrężnica wstępująca)poprzeczną (poprzecznica, okrężnica poprzeczna)poprzeczną (poprzecznica, okrężnica poprzeczna)zstępującą (zstępnica, okrężnica zstępująca)zstępującą (zstępnica, okrężnica zstępująca)esowatą (esica, okrężnica esowata)esowatą (esica, okrężnica esowata)Okrężnica wstępującaOkrężnica wstępująca znajduje się po prawej stronie znajduje się po prawej stronie jamy brzusznej. Zaczyna się od jelita ślepego, biegnie jamy brzusznej. Zaczyna się od jelita ślepego, biegnie pionowo do góry i, zaginając się pod prawym płatem pionowo do góry i, zaginając się pod prawym płatem wątroby tzw. zagięciem wątrobowym, przechodzi w wątroby tzw. zagięciem wątrobowym, przechodzi w okrężnicę poprzecznąokrężnicę poprzeczną. Poprzecznica biegnie mniej więcej . Poprzecznica biegnie mniej więcej poziomo w stronę lewą, następnie w lewym podżebrzu, poziomo w stronę lewą, następnie w lewym podżebrzu, pod śledzioną, ostro się zagina tzw. zagięciem pod śledzioną, ostro się zagina tzw. zagięciem śledzionowym i przechodzi w śledzionowym i przechodzi w okrężnicę zstępującąokrężnicę zstępującą. . Zstępnica biegnie w dół i przechodzi w Zstępnica biegnie w dół i przechodzi w esicęesicę w kształcie w kształcie pionowej litery S. Esica przechodzi w odbytnicę.pionowej litery S. Esica przechodzi w odbytnicę.Charakterystyczną cechą okrężnicy są:Charakterystyczną cechą okrężnicy są:taśmytaśmy - są to podłużne warstwy błony mięśniowej, - są to podłużne warstwy błony mięśniowej, ciągnące się równolegle do siebie na całej długości ciągnące się równolegle do siebie na całej długości okrężnicy, które nie rozkładają się równomiernie na całym okrężnicy, które nie rozkładają się równomiernie na całym obwodzieobwodziewypukleniawypuklenia - uwypuklenia na zewnątrz - uwypuklenia na zewnątrzfałdy półksiężycowatefałdy półksiężycowate - wpuklenia do światła jelita - wpuklenia do światła jelita

Jelito grube z zaznaczoną kolorem okrężnicą1. okrężnica wstępująca2. okrężnica poprzeczna3. okrężnica zstępująca4. okrężnica esowata

Spis treści

OdbytnicaOdbytnica

OdbytnicaOdbytnica ((rectumrectum z łac. z łac. rectum rectum intestinumintestinum, jelito proste, prostnica, , jelito proste, prostnica, kiszka stolcowa) – końcowa część kiszka stolcowa) – końcowa część jelita grubego kręgowców; w niej jelita grubego kręgowców; w niej gromadzi się kał przed jego gromadzi się kał przed jego wydaleniem przez odbyt. U wydaleniem przez odbyt. U większości kręgowców odbytnica większości kręgowców odbytnica tworzy tzw. kloakę, do której tworzy tzw. kloakę, do której odprowadzany jest zarówno kał, odprowadzany jest zarówno kał, jak mocz i gamety. U ssaków jak mocz i gamety. U ssaków łożyskowych odbytnica jest łożyskowych odbytnica jest oddzielona od ujścia układu oddzielona od ujścia układu moczowego i rozrodczego, w moczowego i rozrodczego, w związku z czym gromadzi się w związku z czym gromadzi się w niej jedynie kałniej jedynie kał..

Przewód pokarmowy, z zaznaczoną odbytnicą

Spis treści

OdbytOdbyt

W anatomii W anatomii odbytodbyt (łac (łac.. anusanus) jest ) jest końcowym otworem przewodu końcowym otworem przewodu pokarmowego. Odbyt zamykany jest pokarmowego. Odbyt zamykany jest przez wieniec silnych mięśni przez wieniec silnych mięśni tworzących zwieracz odbytu. tworzących zwieracz odbytu. Podstawową funkcją odbytu jest Podstawową funkcją odbytu jest wydalanie kału w procesie defekacji.wydalanie kału w procesie defekacji.

Odbyt odgrywa także rolę w Odbyt odgrywa także rolę w seksualności. Jednak stosunek do seksualności. Jednak stosunek do seksu analnego jest różny, a w seksu analnego jest różny, a w niektórych krajach jest on nawet niektórych krajach jest on nawet zakazany. Odbyt jest również zakazany. Odbyt jest również miejscem występowania infekcji oraz miejscem występowania infekcji oraz innych schorzeń, także raka. Odbyt innych schorzeń, także raka. Odbyt jest często uważany za część ciała jest często uważany za część ciała będącą tematem tabubędącą tematem tabu..

Przewód pokarmowy z zaznaczonym odbytem

Spis treści