1

Układ pokarmowy

Układ pokarmowy

• Układ pokarmowy przekształca pokarmspożywany przez psa, dostarczając jego organizmowi energii i składników odżywczych, których potrzebuje do spełnienia różnorodnych funkcji życiowych. Główną rolą układu pokarmowego jest trawienie i wchłanianiepokarmu.

2

układ pokarmowy - odcinki

• jama ustna• gardło• przełyk• żołądek• jelito cienkie• jelito grube• odbyt

Gruczoły dodatkowe biorące udział w trawieniu

• Gruczoły ślinowe

• Wątroba• Trzustka

3

Jama ustna

• Pobrany pokarm jest tu rozdrabniany i mieszany ze śliną, która jest wydziela przez gruczoły ślinowe na drodze odruchowej.

• Ślina psa zawiera niewielkie ilości amylazy (ptialiny) rozkładającej skrobię.

uzębieniePies dorosły posiada 42 zęby stałe (u szczenięcia – 28 zębów mlecznych)Po każdej stronie w szczęce górnej:3 siekacze (I – Incisivi)1 kieł (C - Canini)4 przedtrzonowce (P - Praemolares)2 trzonowce (M - Molares)Natomiast w szczęce dolnej (żuchwie):3 siekacze (I – Incisivi)1 kieł (C - Canini)4 przedtrzonowce (P - Praemolares)3 trzonowce (M - Molares)

Poszczególne siekacze nazywają się: I1- cęgi, I2 – średniaki, I3 - okrajki

4

Uzębienie

Uzębienie psa dorosłego

5

Zmiany wyglądu uzębienia wraz z wiekiem

Uzębienie szczenięcia

6

Budowa zęba

Żołądek

Żołądek - jest workiem mięśniowym o hakowatym kształcie, z przełykiem łączy się przez wpust żołądka, a z dwunastnicą łączy go odźwiernik. Żołądek psa jest dosyć pojemny, pojemność żołądka wynosi od 0,6 do 8 l w zależności od rasy.

W żołądku odbywają się początkowe procesy trawienne pod wpływem soku żołądkowego o silnie kwaśnym odczynie (pH = 1-2) oraz pod wpływem enzymów trawiennych.

Głównym z nich jest pepsyna – rozkładająca białka na aminokwasy. Jest produkowana w formie proenzymu - pepsynogenu, który pod wpływem kwasu żołądkowego przechodzi w aktywną pepsynę.

W niewielkich ilościach występuje też lipaza żołądkowa rozkładająca tłuszcze na glicerol i kwasy tłuszczowe. Działa tylko na tłuszcze w postaci emulsji.W żołądku może też zachodzić trawienie cukrów pod wpływem amylazy ślinowej.

Główne funkcje żołądka: rozdrabnianie i wyjaławianie pokarmu, trawienie białek, częściowe trawienie tłuszczy, rozkład skrobi pod wpływem amylazy ślinowej.

7

Jelito cienkieJest głównym miejscem trawienia i wchłaniania. Dzieli się na 3 odcinki:dwunastnica, jelito czcze i jelito biodrowe

Dwunastnica - łączy się z żołądkiem a następnie przechodzi w jelito czcze. Tutaj mają ujścia przewody żółciowy i trzustkowy; miazga pokarmowa przechodzi z żołądka do dwunastnicy i tu miesza się z sokiem trzustkowym, żółcią oraz wydzieliną gruczołów jelitowych.Jelito czcze – tworzy 6-8 pętli. tutaj odbywa się zasadnicza częśćtrawienia; wyścielone jest od wewnątrz błoną śluzową z licznymi kosmkami jelitowymi. Jelito biodrowe – tu odbywa się końcowe trawienie pokarmu; uchodzi do jelita ślepego w miejscu jego przejścia w okrężnicę

Trzustka jest gruczołem produkującym enzymy trawienne oraz hormony. Enzymami trzustki są: trypsyna, amylaza i lipaza.Produkuje bogaty w enzymy sok trzustkowy

a.przewód trzustkowyb.trzon trzustkic.głowa trzustkid.ujście przewodu trzustkowo – żółciowegoe.dwunastnica

c

ba

d

e

Trzustka

8

Jest największym gruczołem ustroju. Wytwarza żółć niezbędną do trawienia tłuszczów. Substancje pokarmowe z jelit są doprowadzane do wątroby żyłą wrotną, przerabiane i gromadzone w wątrobie, a w razie potrzeby oddawane do krwi żyłą wątrobową.Żółć jest gromadzona w woreczku żółciowym (b).

a

b

Wątroba

wytwarzanie żółci, wytwarzanie i magazynowanie większości białek osocza

krwi, unieczynnianie niektórych toksyn, zamiana szkodliwego amoniaku w mocznik, magazynowanie i przemiana tłuszczów, białek,

węglowodanów, przemiana glukozy w glikogen i glikogenu w glukozę w

miarę zapotrzebowania organizmu, magazynowanie żelaza, magazynowanie niektórych witamin (A, D, E, B12), wytwarzanie i magazynowanie niektórych enzymów, ogrzewanie krwi (udział w termoregulacji), wydalanie zbędnych substancji do krwi w celu ich

usunięcia.

Funkcje wątroby

9

Jelito grube

Jelito grube - końcowy odcinek jelita kręgowców łączący jelito cienkie z odbytem. W jelicie grubym odbywa się końcowy proces formowania kału. Śluzówka jelita grubego tworzy kosmki jelitowe. Jest również silnie pofałdowana, co zwiększa jego powierzchnię. W jelicie grubym zachodzi końcowy etap wchłaniania wody i soli mineralnych z resztek pokarmowych. Jelito grube oddzielone jest od jelita cienkiego zastawką krętniczo-kątniczą.

Jelito grube dzieli się na:• jelito ślepe,• okrężnicę (wstępującą, poprzeczną i zstępującą),• esicę,• odbytnicę, czyli jelito proste.

Jelito grube uchodzi na zewnątrz pojedynczym otworem (odbyt). W miejscu przejścia jelita prostego w odbyt, śluzówka wyposażona jest w gruczoły wydzielające substancję zapachową charakterystyczną dla każdego osobnika.

TRAWIENIE WĘGLOWODANÓW

AMYLAZA AMYLAZA

TRAWIENIE BIAŁEK

PEPSYNA TRYPSYNA

TRAWIENIE TŁUSZCZÓW

LIPAZA

jama ustna dwunastnica

dwunastnica

dwunastnica

żołądek