JAN STRNAD

POLSKIE POWSTANIE LISTOPADOWE I MORAWY W LATACH TRZYDZIESTYCH X IX WIEKU

Wypadki lipcowe w Paryżu r. 1830 miały wielkie znaczenie międzynarodowe. Wiadomości o trzydniowej bitwie na ulicach Pa­ryża, o ucieczce króla z miasta, o tym, że na tronie został osadzony, za wolą zwycięskiej burżuazji, ks. Orleanu jako król Ludwik Filip, rozbiegły się szybko po Europie i znalazły nadzwyczajnie żywy od­dźwięk. Oprócz Belgów spróbowali i Polacy zmienić dotychczasowy system rządu przez rewolucję. Utrata niepodległości z końcem XV III w. nie mogła w nich przytłumić poczucia świadomości naro­dowej. Rzeczywiste i domniemane nadużycia carskich urzędników w Warszawie potęgowały długoletnie naprężenie. Atak grupy war­szawskich studentów — w noc listopadową — na siedzibę zastępcy króla w Belwederze dał hasło do powszechnego powstania przeciw carskiej potędze.

Nowy rząd polski, który powstał drogą rewolucji, na skutek detronizacji cara Mikołaja, nie został uznany przez żadne z euro­

pejskich mocarstw. Zbrojną interwencję w konflikcie polsko-rosyj­skim uważały one za rzecz niemożliwą i aż do końca powstania wytrwały w roli widzów, strzegąc się wzajemnie jedno przed dru­gim. We współzawodnictwie dyplomatycznym naczelną rolę grała obok Francji Austria. Kierowana przez bystrego i przebiegłego kanc­lerza Metternicha, trzymała Austria długo w szachu dyplomatów polskich, kierując się przede wszystkim wynikami operacji wojen­nych. Zainteresowanie się Austrii problemem polskim było z natury rzeczy zrozumiałe: na czoło wysuwała się tu przecież obawa o Ga­licję. Ale właśnie ta Galicja była przykładem typowej, pozbawionej charakteru gry Metternicha na szachownicy dyplomacji europej­skiej. Zarząd Galicji oddał Metternich szlachcicowi pochodzenia czeskiego, Augustowi Longinowi Lobkowitzowi, przewidując z góry

[195] 13*

jego jawną i tajoną polonofilską postawę. Otóż był to chyba jeden z powodów, dla których polscy dyplomaci, którzy pozostawali z nim w częstych kontaktach, ulegali złudnej nadziei, że Austria ujmie się za Polską w tej walce.

Prawie całoroczna walka polskich rewolucyjnych sił zbrojnych, składających się z żołnierzy mało wyćwiczonych i źle uzbrojonych, skończyła się tragicznie. Porażka pod Ostrołęką podkopała główne siły polskie; część wojsk poddała się rosyjskiemu zwycięzcy po upadku Warszawy, część ustąpiła na obszar państwowy Prus i Au­strii.

Niepowodzenie powstania spowodowało także zmianę w urzą­dzeniu spraw polskich. Ze strony rosyjskiej nie przyszło wprawdzie natychmiast do radykalnych posunięć, było jednak zupełnie jasne, że carski system rządowy wyzyska należycie swoją przewagę. Oczy­wistym dowodem tego była już nowa ustawa, wydana w r. 1832, zwana „statutem organicznym1', podług której „Królestwo Polskie" zostało na zawsze związane z państwem rosyjskim. Zniesiono koro­nację cara rosyjskiego na króla polskiego, odrębną armię polską, a także sejm polski. Zarząd kraju oddano Radzie Administracyjnej, na czele której stanął zastępca cara, generał Paskiewicz. Jakakol­wiek próba oporu miała być jak najsurowiej karana. Dotychczasowe województwa zniesiono, kraj podzielono na nowe gubernatorstwa, a do zarządów ich przenikali rosyjscy czynownicy. Z zamknięciem uniwersytetów warszawskiego i wileńskiego rozpoczęto także rusy­fikację szkolnictwa. Generał Paskiewicz mógł tedy, pewien siebie, meldować carowi na początku r. 1833: „Krajem zawładnął strach" 2). W takich okolicznościach wielu Polaków uważało za jedynie moż­liwe dla siebie wyjście — opuścić ujarzmioną ojczyznę. Zachodziło tylko pytanie, który z krajów Europy zechce przyjąć Polaków, któ­rzy postanowili opuścić rodzinną ziemię. Z mocarstw europejskich przede wszystkim Francja zobowiązała się przyjąć część emigracji polskiej. Kilka setek Polaków osiedliło się także w Belgii i Anglii. W drugiej połowie lat trzydziestych emigranci polscy wyjeżdżali także do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. W najbliż­szym sąsiedztwie walki w obydwu zaborach, pruskim a zwłaszcza w austriackiej Galicji, przyjęto gościnnie wiele setek rozproszonych polskich bojowników. Galicja stała się nawet pierwszym schronie-

*) Dejiny diplomacie I, kap. 6 (Jefimov, Tarle), czesk. wyd. str. 287.2) B a c h r u ś i n , B a s i 1 e v i ć, F o c h t , P a n k r a t o v a : Dejiny SSSR,

4 wyd. str. 157.

*niem polskich oddziałów, i to w tym czasie, kiedy powstanie było jeszcze w pełnym rozwoju s).

Rząd austriacki obserwował z wielką bojaźnią wszelkie wybu­chy rewolucyjne na kontynencie europejskim. Aby móc jak najdłu­żej utrzymać swój absolutystyczno-reakcyjny system, oparty o roz­ległą sieć agentów policyjnych, starał się on jak najrychlej odsyłać polskie żywioły rewolucyjne, które się znalazły na obszarze podle­głym jego władzy, do innych państw Europy. Akcja ta jednak nie szła tak szybko, jak sobie tego w Wiedniu życzono. Urzędy austriac­kie były przez całe trzecie dziesięciolecie ubiegłego wieku zasypy­wane poleceniami i instrukcjami wydawanymi przez wiedeńskie Ministerstwo Policji w sprawach dotyczących emigracji polskiej. Na czele tego urzędu stał wtedy najbliższy współpracownik Metter- nicha, prezydent policji Sedlnitzky.

Na obszarze monarchii austriackiej także ziemie czeskie stały się obok Galicji schronieniem Polaków podążających na emigrację. Zaszczytną rolę odegrały w związku z tym zwłaszcza Morawy. Były one w tym czasie dla Polaków nie tylko chwilowym punktem zbor­nym, ale i punktem, skąd rozchodziły się dalsze drogi. Uchodźcy polscy, którzy się tam zbierali, zazwyczaj oczekiwali tam rozstrzy­gnięcia swego dalszego losu. Byli to zwłaszcza ci, którzy już w Ga­licji podali za pośrednictwem austriackich urzędów wnioski na ręce przedstawicielstw mocarstw zachodnio-europejskich o umożliwienie trwałego pobytu na ich terenie. W razie przychylnego załatwienia odjeżdżali oni po jednemu z Moraw w kierunku na zachód, do Czech południowych, gdzie zazwyczaj w Czeskich Budziejowicach, wydawano im paszport podróży. Stąd odjeżdżali do Bawarii, a na­stępnie do Francji, Belgii lub Anglii. W drugiej jednak połowie lat trzydziestych ruch w tym kierunku prawie że ustał. Natomiast tymi samymi drogami szli z powrotem ci Polacy, którzy mieli jako emi­sariusze polityczni, nawiązywać ze swoimi, w niewoli żyjącymi ro­dakami, kontakty i przygotowywać w ten sposób nowe powstanie. Dla tych, którzy przychodzili dopiero wtedy z Galicji na Morawy, otwierały się tylko dwie możliwości. Mogli oni jeszcze zdecydować się na powrót do ojczyzny i albo poddać się wszystkim z tego pły­nącym następstwom, albo ruszyć do austriackiego portu Triestu i szukać przeprawy za ocean do Stanów Zjednoczonych Ameryki Pn. * i

3) Korpus generała Dwernickiego, któremu się nie powiodło przedarcie się na Wołyń, był zmuszony już w kwietniu 1831 r. przekroczyć granice Galicjii złożyć broń.

Trzeba zaznaczyć, że tę drugą możliwość zdecydowała się wtedy wybrać przeważna większość. Zdaje się, że w dziejach emigracji polskiej przypadła Morawom niemała rola, o której jednak dotych­czasowa literatura historyczna milczała. Zainteresowanie czeskich badaczy historycznych wypadkami roku 1830 w Polsce oraz ich na­stępstwami rozbudziło się dopiero w setną ich rocznicę4). Spośród większej ilości rozpraw historyków polskich na ten temat można przypomnieć, o ile to dotyczy ziem czeskich, pracę Józefa G o ł ą b - k a : Czesi i Słowacy wobec powstania listopadowego, oraz dzieło Józefa D u t k i e w i c z a : Austria wobec powstania listopadowego, Kraków 1933. Nie można też nie wspomnieć o bezpośrednim źró­dle, którym są dla historyka badającego losy emigracji polskiej na ziemiach czeskich osobiste wspomnienia niektórych emigrantów pol­skich. W „Pamiętnikach" generała Wy brano wskiego (Lwów 1882). autor, wysoki oficer polski, opisał przeżycia własne oraz kilku in­nych oficerów z korpusu gen. Ramorino w morawskim mieście Znojmie. Do tej kategorii prac należą też pamiętniki Józefa M a- z u r k i e w i c z a , „Tułactwo polskie w 1. 1831— 1832". Autor oprócz opisu terenu obydwu ziem czeskich podał także zajmującą charak­terystykę Czech i Moraw, oraz zwrócił uwagę na wielkie sympatie wzajemne Czechów i Polaków. Najważniejszym jednak źródłem do poznania zagadnienia emigracji polskiej na Morawach w latach trzydziestych ubiegłego wieku są zasoby byłego Archiwum Ziem­skiego (Zemsky Archiv) w Bernie. Znajduje się tam urzędowa ko­respondencja byłego morawsko-śląskiego Gubernatorstwa Ziemskie­go w Bernie z urzędami centralnymi i powiatowymi na Morawach5). Mimo całej nieuchronnej szorstkości stylu urzędowego, ma ten ma­teriał dokumentamy wielką wartość. Przed oczyma uważnego czy­

4) Trzy prace K a r o l a K r e j ć l : Krise ćeskeho slovanstvi (Slov. prehled, X X ); t e n ż e : Połaci v Cechach v dobę povstani listopadoveho a „velke emi- grace“; t e n ż e : Połaci v Cechach po padu povstani listopadoveho (Slov. pre- hled, XXII); Z d e n e k H a j e k : Spilberk v memoarech polskych wezńu (Pekaruv Sbornik, sv. II), Praha 1930; t e n ż e Moravane a polśti vezni na Spilberku, (C M M 1930); t e n ż e : Spilbersky vezeń Jindrich Hubicki, (C M M 1932); Z a ć e k V., Cechove a Połaci roku 1848, I—II, Praha 1947—48. Wszystkie wymienione prace omawiają losy emigrantów polskich na Mora­wach w zakresie bardzo skromnym. Prace Hajka i dzieło Żacka (jeden rozdział) dotyczą przede wszystkim zagadnienia polskiego więźniarstwa późniejszej doby.

5) Z A B (dawniejszy „Zemsky Archiv v Brne“). Akta byłego Guberna­torstwa krajowego, dotyczące polskich uchodźców na Morawach w latach 1831—1846, są złożone pod sygn. G. Polnische Fltichtlinge, Normalien 1831—1841, fasc. c. 1575, fasc. c. 1576—1598; następnie zaś pod sygn. G., Polnische Fliicht- linge. Auslagenverrechnungen 1831—1840., są złożone fasc. c. 1604—1612.

telnika przesuwa się tu kilka setek nazwisk emigrantów polskich, a prawie za każdym z nich kryją się wielkie przeżycia.

Pod koniec roku 1835 nie było prawie tygodnia, którego by się nie zjawiła na stole ówczesnego morawsko-śląskiego gubernatora, hr. Inzaghi, urzędowa nota z podpisem prezydenta policji, Sedlnitz- ky’ego, dotycząca spraw związanych z polskim problemem emigra­cyjnym. Dla rządu austriackiego emigracja polska była bezsprzecz­nie problemem. Wynika to jasno z korespondencji. Jak najprędzej pozbyć się niebezpiecznego żywiołu rewolucyjnego, ograniczyć do minimum styczność przybywających Polaków z miejscowym społe­czeństwem — to były najpilniejsze obowiązki, o jakich stale przy­pominał swoim podwładnym zawsze ostrożny Sedlnitzky. Zdaje się, że on sam nawet z podwójną gorliwością zabiegał u przedstawicieli obcych państw o przyśpieszenie załatwienia formalności, jeśli to tylko mogło któremukolwiek Polakowi, bawiącemu w Austrii, przy­śpieszyć uzyskanie możliwości trwałego osiedlenia się w którymś z krajów zachodniej Europy. Jakże wielkie być musiało rozgorycze­nie wszechmocnego ministra policji, gdy mu doniesiono, ilu to Po­laków na Morawach znikło, tak że nie dało się stwierdzić nawet miejsca ich pobytu. Takie wypadki początkowo rzeczywiście nie były wyjątkowe. Świadczy o tym pełny wykaz alfabetyczny wszyst­kich oficerów polskich, którzy przeszli przez Morawy do końca 1832 r. (zob. dodatek). Spośród 1528 oficerów polskich, których na­zwiska i stopnie wojskowe podaje wykaz, 286 — według obwiesz­czeń urzędów austriackich — uszło z Moraw nie wiadomo dokąd. Co do dalszych 604 dowiadujemy się, że podążyli do Francji, 515 wróciło po amnestii do Polski, 60 — do Prus, 10 — do Krakowa, reszta była w czasie opracowywanie wykazu jeszcze na Morawach. W tymże wykazie są zamieszczone także nazwiska 62 oficerów kor­pusu gen. Dwernickiego, który został rozbrojony w Galicji jeszcze w czasie powstania. Ci oficerowie byli po kilku miesiącach, w la­tach 1831 i 1832, umieszczeni na Morawach w Iwańczycach i w Mo­rawskim Krumłowie. Urzędy austriackie zwróciły na nich baczną uwagę. Co tygodnia odchodziły do Gubernatorstwa meldunki nad­zorców. Informator z Iwańczyc zazwyczaj się nie skarżył w swoich sprawozdaniach. Charakteryzował on Polaków jako „mężów honoru'1, którzy wszystkie rozkazy wypełniają z wielką starannością. Co­dziennie chodzili na nabożeństwo do tamtejszego kościoła, oraz za­chowywali się poważnie i karnie. Sprawozdawca wspominał zwła­szcza o polskim pułkowniku Rumpelu, który z swoim szlachetnym charakterem był przykładem i wzorem dla młodszych oficerów.

Jeszcze przed końcem operacji wojskowych ziemia morawska miała się stać widownią doniosłego spotkania dyplomatycznego. Na wniosek Metternicha wyjechał wtedy do Wiednia dyrektor Polskie­go Narodowego Banku, hrabia Ludwik Jelski. Było to już w czasie, kiedy wojska rosyjskie generała Dy bicza zbliżały się ku Warszawie i na froncie miało przyjść do decydującego boju. Spotkanie miało się odbyć bezwzględnie tajnie. Skoro jednak hrabia Jelski dotarł ze swym przewodnikiem, pułkownikiem Bojanowiczem, do Berna, do­wiedział się, że do rozmowy przyjdzie nie w Wiedniu, ale w pogra­nicznym mieście morawskim, Brzecławiu (Breclav, po niem. Lun- denburg). Metternicha miał zastępować generał Clam-Martinitz. W końcu jednak i Brzecław okazał się niedogodny, w gospodzie bo­wiem wyznaczonej na miejsce spotkania był przypadkowo zakwa­terowany wysoki oficer austriacki, nie wtajemniczony w sprawę. Do rozmowy przyszło przeto w austriackim Poisdorf. Rozmowa ta była jednak dla Jelskiego równoznaczna z utratą osobistej wolności, ponieważ wkrótce potem był on internowany przez rząd austriacki6).

Aż do początku jesieni 1831 r. emigranci przechodzili przez Morawy pojedyńczo. Chociaż urzędy austriackie w niektórych wy­padkach więcej uwagi zwracały na przejeżdżających emigrantów polskich, przecież jednak główne zadanie spadło na Morawy. Zada­nie polegało na tym, że na Morawy miała być przesunięta ta część powstańców polskich, która dotąd była w Galicji. Ze stanowiska austriackiego był to problem tym bardziej palący, że tymi przymu­sowymi, przejściowymi mieszkańcami kraju mieli być przede wszyst­kim oficerowie pokonanej armii polskiej. Naczelny komendant au­striackiej załogi na Morawach, generał Lederer, wyznaczył na przej­ściowe punkty pobytu oficerów polskich, których miało być począt­kowo około sześciuset, miasta: Opawę, Ołomuniec, Kromieryż, Uherske Hradiśte, Berno, Igławę i Znojmo. Ponieważ jednak sta­rostowie powiatowi meldowali o braku pomieszczeń w tych mia­stach, przeto liczbę miast powiększono o Prościejów, Hranice, Nowy Jiczyn, Lipnik, Przerów, Holeszów, Fulnek, Wołoskie Międzyrzecze, Wielkie Międzyrzecze, Telć, Brtnice i Trebić. Na sprawę pomiesz­czenia zwrócono wielką uwagę. Niezawodnym świadectwem tego było sprawozdanie starosty igławskiego, który pisał: „Przy rozwa­żaniu różnych możliwości trzeba sobie dobrze uświadomić, że jedy­nym dogodnym miejscem w powiecie na umieszczenie Polaków jest właśnie tylko miasto Igława z okolicą, miasto to jest bowiem zamie­

°) ZAB, Pres. reg. fasc. c. 1576, Sedlnitzky do Inzaghi, 3/3. 1831.

szkałe przeważnie przez ludność niemiecką, która nie zna języka czeskiego, ani żadnego innego słowiańskiego; to więc dawałoby temu miastu w tym względzie pierwszeństwo. Natomiast miasta Tel, Tre- bić i Wielkie Międzyrzecze, pominąwszy już, że nie ma tam załóg wojskowych, są całkowicie zaludnione przez mieszkańców czeskich, u których Polacy znaleźć mogą łatwo zrozumienie dla swojej uciąż­liwej sytuacji. W miastach Trebić i W. Międzyrzecze wyłania się jeszcze dalsze „niebezpieczeństwo“ — pisał w końcowym wniosku starosta igławski — „że w tych miejscowościach odbywają się ty­godniowe targi, co z natury rzeczy wpływa na skupianie się miesz­kańców przychodzących z innych powiatów" 7). Tak więc pokrewień­stwo językowe mieszkańców czeskich i Polaków uważała biurokra­cja austriacka za znaczną przeszkodę w spełnieniu pilnego zadania. Te same widocznie powody skłoniły berneńskiego gubernatora hr. Inzaghi do wyłączenia Ołomuńca z wykazu miejsc wyznaczonych, a to dlatego, „aby tamtejsi studenci nie mogli wejść z Polakami w styczność". • Gubernatora niepokoił jednak także spodziewany przyrost pierwotnie wyznaczonej liczby oficerów polskich; prosił przeto Sedlnitzkiego o możliwość przesunięcia części Polaków do Czech 8). Urzędy austriackie o wiele bardziej obawiały się tych osób polskiego pochodzenia, które się dotąd nie pojawiły na obszarze au­striackim, aniżeli tych, które tam już przebywały. Dotyczyło to zwłaszcza byłego profesora historii wyższych szkół polskich Joachi-

, ma Lelewela, który później odegrał wybitną rolę wśród emigracji polskiej. Lelewel był notowany jako człowiek „bardzo niebezpiecz­ny". Przy wkraczaniu na obszar Moraw miał on być bezzwłocznie aresztowany, zrewidowany i odstawiony do Berna. Tam miał ocze­kiwać dalszych zarządzeń, które miały nadejść z Wiednia 9).

Inne ostrzeżenie dotyczyło profesora uniwersytetu Lacha Szyr- my. O Szyrmie jako profesorze filozofii w uniwersytecie warszaw­skim było wiadomo, że w swoich wykładach oddziaływał w przed­rewolucyjnych dniach podniecająco na młodzież i że brał udział w napadzie na Belweder. Na Morawach miał się on zjawić w sto­pniu pułkownika armii polskiej. Miał go spotkać ten sam los, co Lelewela.

Od roku 1833 do końca roku 1840 spisywano w Bernie z pol­skimi emigrantami urzędowe protokoły. Zastosowano to w 719 wy­

7) ZAB, Pres. reg. fasc. c. 1577, Okres, urad v Jihlave Moravsko-slezskemu guberniu v Brnę, 23/11. 1831.

8) tamże, Inzaghi do Sedlnicky’ego, 28/11. 1831.9) tamże, Sedlnicky do Inzaghi, 2/11. 1831.

padkach. Kopie protokółów są zachowane. Przy ich badaniu napo­tyka jednak historyk na wiele trudności. Mianowicie właściwe brzmienie nazwisk polskich było dla niemieckich pisarzy kancela­ryjnych bardzo uciążliwe; napotykamy przeto na nazwiska rozma­icie zniekształcone. To samo jest przy nazwach miejscowości, z któ­rych emigranci polscy pochodzili. W tych wypadkach trzeba się opierać raczej na nazwie kraju, w którym dana miejscowość miała się znajdować. W licznych wypadkach brak w ogóle miejsca uro­dzenia. Mimo te trudności, można jednak dojść do ciekawego wnio­sku. Okazuje się mianowicie, że ci, którzy wzięli udział w powsta­niu z bronią w ręku, pochodzili prawie ze wszystkich dzielnic daw­nej Polski. Nazwy niektórych dzielnic występują nawet specjalnie często, jak np. Podole, Wołyń i Galicja. Ponad dwudziestu emigran­tów polskich z wymienionej grupy pochodziło z Litwy. Jako miej­sca urodzenia figurują wszystkie większe miasta polskie: Warszawa, Lublin, Kalisz, Radom, Poznań, Kraków, Lwów i Gdańsk. Nie mniej ważne są też inne dane, ujęte w protokołach. Notuje się zatrudnie­nie osób badanych przed powstaniem i podczas powstania. To są bodajże najważniejsze dla nas informacje. Dzięki nim bowiem do­wiadujemy się, że polski ruch rewolucyjny, mimo że jego kierow­nictwo spoczęło ostatecznie w rękach arystokratów, był ruchem wszystkich warstw społeczeństwa polskiego. Obok oficera zawodo­wego chwytał za broń nie tylko najemnik, kucharz, rolnik, właści­ciel majątku ziemskiego, mechanik, geometra, służący, czeladnik rzeźniczy, rachmistrz, czeladnik powroźniczy, obuwniczy i kowalski, myśliwy, szewc i pisarz, ale także student, nauczyciel, aptekarz, in­żynier i ksiądz.

Należy przeto postawić sobie pytanie, czy polskie powstanie li­stopadowe było rzeczywiście tylko ruchem, którego wynik intere­sował jedynie kilkudziesięciu wybitniejszych ludzi pochodzenia szlacheckiego, czy też była to sprawa setek i tysięcy ludzi, którzy bronili swojej ziemi przed sąsiadem, wprawdzie związanym krwią, ale gnębiącym narodowościowo, socjalnie i finansowo, a którego feudalno-absolutny monarcha pragnął utopić w krwi ruch rewolu­cyjny nie tylko na swojej zachodniej granicy, ale gdziekolwiek by się pojawił w Europie. Podane fakty mówią same za siebie.

Z dalszych rubryk wy czy tu jemy stan i wyznanie religijne emi­grantów polskich. Na ogół przeważali ludzie w wieku pomiędzy 25 a 30 rokiem życia. W większości byli nieżonaci. Oprócz 2 greko-ka- tolików, 2 prawosławnych i 3 ewangelików, wszyscy inni byli wy­znania rzymsko-katolickiego.

Na zakończenie protokółu badany potwierdzał swoim podpisem, dokąd ma być przewieziony z Austrii. Duża większość decydowała się na wyjazd do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Tylko niektórzy, ci, co wierzyli w pomyślne załatwienie swoich próśb o zezwolenie na pobyt w krajach Europy zachodniej, pragnęli pozo­stać na Morawach aż do otrzymania decyzji.

Pobyt emigrantów polskich w miastach morawskich w latach trzydziestych ubiegłego wieku zaznaczył się wybitną zmianą w ży­ciu tamtejszego społeczeństwa. W jednych miastach wyznaczono dla nich na kwatery budynki wojskowe; tam zaś, gdzie nie było garni­zonów, dano im pomieszczenia prywatne. W takich wypadkach za­wiązywały się nowe przyjaźnie. Pokrewieństwo językowe pozwa­lało na rozjaśnienie wielu zagadnień, które ludowi morawskiemu były dotąd nieznane. Tragiczny los jednych był nauką i otuchą dla drugich. Tak było przynajmniej w pierwszych latach po powstaniu i, mimo że współczesne źródła milczą o bliższym kontakcie społe­czeństwa czeskiego z goszczącymi tu Polakami, należy uważać, że taki kontakt bezsprzecznie istniał, tylko że był on celowo przez urzędy austriackie hamowany i tłumiony.

Jednak Moraw z lat trzydziestych ubiegłego wieku nie należy jeszcze bynajmniej uważać za ziemię budzącego się tam życia na­rodowego lub społecznego. Czeska większość społeczeństwa była politycznie bezwładna. Urzędy były niemieckie, także w większości szkół uczono w języku niemieckim. Nie czująca po czesku szlachta morawska przeciwstawiała się wszelkim wysiłkom dokoła sprawy uświadomienia narodowego. Znękany chłop starał się raczej o po­lepszenie swego położenia materialnego; nie dbał jeszcze o sprawę narodową. Podobna była sytuacja wśród rodzącego się proletariatu robotniczego, który nie posiadał nie tylko klasowego uświadomie­nia, ale i najniezbędniejszej organizacji.

Na czoło czesko-morawskiego życia kulturalnego wysunęło się kilka najgorliwszych jednostek. Najznakomitszy z nich był bez­sprzecznie przyszły dyplomata i pierwszy generał armii serbskiej, wówczas jeszcze młody Franciszek Z a c h . Całą swoją duszą starał się on pomóc naprawdę wszystkim polskim przyjaciołom, którzy tego potrzebowali. Nie zrażał się żadnym niepowodzeniem, gdy z bronią w ręku pospieszył na pomoc rewolucyjnej armii polskiej, aby po przeżytych utrapieniach swojej awanturniczej wyprawy za­dowolić się z konieczności szpitalnym łóżkiem. Wynagrodził on so­bie to w całej pełni w drugiej połowie lat trzydziestych, kiedy to jego berneńska gospoda „Pod Czarnym Orłem" stała się miejscem

spotkania tych emigrantów, którzy wtedy przychodzili z Europy zachodniej na Morawy już z powrotem, aby nawiązywać tajne sto­sunki z czeskimi towarzyszami, którzy im umożliwiali dalszą podróż i pracę polityczną.

Innym znakomitym polonofilem, który w tej dobie działał na Morawach, był Franciszek Cyryl K a m p e l i k . Rewolucją w Pol­sce interesował się on już w je j początkach. Zdaje się jednak, że do bezpośredniej współpracy przyszło dopiero w lecie roku 1834, kiedy to na zaproszenie czeskich przyjaciół przybył do Berna potajemnie jeden z najaktywniejszych rewolucjonistów polskich Lesław Ł u- k a s z e w i c z . W programie spotkania była przede wszystkim wy­miana informacji i współpraca na polu literackim. Za sprawą jed­nak gościa polskiego narada nabrała charakteru politycznorewolu- cyjnego. Łukaszewicz wystąpił otwarcie z projektem utworzenia na Morawach tajnego związku politycznego. Oprócz Kampelika nie znalazł jednak zwolenników dla swego planu rewolucyjnego. Go­spodarzom plan ten wydawał się prawdopodobnie zbyt śmiały, aby mogli się podjąć jego wykonania. Jedyny Kampelik, powodowany swoim niespokojnym temperamentem, nie mógł się pogodzić z od­rzuceniem nęcącej go propozycji Polaka, według której uczestnicy schadzki berneńskiej mieli się stać przywódcami projektowanego tajnego związku. Przez cały rok myśl ta nie dawała Kampelikowi spokoju, aż wreszcie ją zrealizował. Porzucił berneńskie seminarium, którego był członkiem, i udał się do Krakowa, gdzie za sprawą Łu­kaszewicza został przyjęty do „Stowarzyszenia Narodu Polskiego". W myśl instrukcji, które tam otrzymał, próbował po swoim powro­cie zorganizować w Pradze tajny związek czeski, który by mógł efektywnie pomagać Polakom. Ale jego starania okazały się da­remne.

Sprawa polska znalazła też pewien oddźwięk w poezji, Franci­szek Mateusz K 1 a c e 1, zakonnik, a później profesor filozofii w bi­skupim seminarium duchownym w Bemie, wyraził swój pogląd na ówczesne problemy polskie w swoich „Poezjach" i „Poezjach lirycz­nych". W utworach tych autor wypowiedział zupełnie otwarcie swoje polityczne credo, którego dominantą była nienawiść do ty­ranii i wszelkiego bizantynizmu. Polacy w swoim zrywie stali się dlań symbolem narodu miłującego wolność. Spór polsko-rosyjski rozstrzygał przeto po myśli tej koncepcji. Polakom należy przywró­cić wolność, a Rosjan wyzwolić od jarzma absolutyzmu. Kiedy przez Morawy przechodziły setki emigrantów polskich, którzy szukali no­wej ojczyzny w Ameryce, nie przypuszczał Klacel, który w ten wła­

śnie sposób wyrażał swoją dla nich sympatię, że za kilkadziesiąt lat, w dobie ponownego absolutyzmu w Austrii i on także wy­bierze się do dalekiej Ameryki, gdzie oprócz swobody znajdzie i biedę i cierpienie, a wreszcie i mogiłę.

Jedną z wybitnych osobistości polskich, którym Morawy wy­znaczono na miejsce stałego pobytu, był pozbawiony stolicy biskup krakowski, ks. Karol Skórkowski. Skórkowski podpisał wraz z trzema innymi biskupami manifest warszawskiego sejmu walnego, który w dniu 21 stycznia 1831 r. detronizował cara Mikołaja. Oprócz tego wydał on jeszcze list pasterski, w którym wzywał duchowień­stwo i wiernych do boju za ojczyznę. Po upadku powstania wy­gnano go z ojczyzny mocą dekretu carskiego. Gdy krok rządu car­skiego potwierdziła, za sprawą Metternicha, także i kuria papieska, los Skórkowskiego był przypieczętowany. Na miejsce przymusowego pobytu wybrał on Opawę, gdzie żył w osamotnieniu od r. 1835 aż do swej śmierci (1851). Mimo tego odosobnienia, był on dobrze po­informowany o wypadkach w Galicji i za granicą. Umożliwiali mu to zwłaszcza ci jego ziomkowie, którzy się u niego zatrzymywali w drodze za granicę i z powrotem.

Chociaż dolę polską rozumieli głębiej na Morawach tylko nie­liczni ludzie wykształceni, nie znaczyło to, aby reszta społeczeństwa morawskiego, jeśli tylko nadarzyła mu się sposobność wejścia w sto­sunki z Polakami, nie rozumiała ich położenia. Liczne dowody

, wskazują na to, że Morawianie starali się Polakom dopomóc nie tylko litując się nad ich cierpieniami, ale także podziwiając ich bo­haterską, rewolucyjną postawę.

Wzajemne stosunki czesko-polskie z lat trzydziestych ubiegłego wieku nabierały w ten sposób nowych form i tak powstawała jedna z kart nowoczesnych dziejów obydwu narodów 10).

10) Objaśnienie znaczenia liter.A — Po amnestii wrócili do Polski. B — Po amnestii wrócili do Prus. C — Po amnestii wrócili do Golicji. D — Po amnestii wrócili do Krakowa. E — Od­jechali do Francji. F — Udali się z Moraw nie wiadomo dokąd.G — Podano przy nazwisku b. nadpor. Rafała Karczewskiego, obwinionego

o kradzież. Był on oddany w ręce policji i po rewizji odstawiony na gra­nicę polską.

H — Podano przy nazwisku b. podpor. Ignacego Maloschka, który urodził się w m. Velke Mezerići i został przekazany urzędowi politycznemu,

j — Polacy, którzy podali się za Galicjan. Byli oni zatrzymani w Ołomuńcu aż do stwierdzenia ich tożsamości.

— Ci, przy których nazwisku nie ma żadnej litery, byli w czasie opracowy­wania wykazu jeszcze na Morawach.

Zachowano oryginalną pisownię nazwisk.

1. Adamowicz Jan, kapitan — E2. Adamowicz Kazimierz, porucznik

— E3. Adamski Franciszek, podpor. — A4. Albański Konstanty, podpor. — A5. Alciato Jan, porucznik — E6. Alexandrowicz Józef, porucz. — E7. Alexandrowicz Stanisław, podpo­

rucznik — A8. Alfons Władysław, podpor. — E9. Ancillon Aleksander, lekarz szta­

bowy — E10. Ancykowski Kazimierz, por. — F11. Antes Aleksy, podporucznik —12. Antoszewski Roman, porucz. — A13. Arndt Karol, porucznik — F14. Arndt Marceli, podporucznik — A15. Arndt Adolf, podporucznik — A16. Arnold Pius, podporucznik — B17. Artecki Kajetan, porucznik — E18. Bablewski Ksawery, podpor. — E19. Baczyński Wojciech, podpor. — E20. Bagiński Telesfor, kapitan — E21. Balewicz Józef, porucznik — E22. Baliński Ludwik, podporucz. — F23. Baranowski Józef, porucznik — A24. Baranowski Józef, podporucz. — E25. Barcykowski Antoni, kapitan — F26. Barcykowski Michał, podpor. — E27. Barent Ludwik, lekarz pułk. — E28. Bartkiewicz Aleksander, major—A29. Bartkowski Jan, podporucz. — F30. Bartmanski Tomasz, porucz. — F31. Baruczinski Seweryn, lekarz — A32. Baruszewski Franciszek, kapitan—

A33. Bauer Jan, major — A34. Baum Jan, podporucznik — E35. Baum Karol, podporucznik — A36. Bednarczick Emil, podporucz.— E37. Berens Ernest, kapitan — A38. Bellanger Edward, lekarz pułk.—E39. Bettemain Jan, kapitan — E40. Bembnowski Piotr, major — A41. Bennik Edward, podporucznik — F42. Bentkowski Józef, kapitan — E43. Berent Ludwik, podporucznik— E44. Berghauer Jerzy, podporucznik—A45. Bergowicz Józef, major — E

46. Bergowicz Leon, podporucznik— E47. Berond Józef, podporucznik — E48. Bertholdi Karol, podporucz. — E49. Besczynski Józef, podporucz. — E50. Betko Jan, major — E51. Beynowski Dionizy, kapitan — A52. Bezart Hieronim, podporucz. — F53. Bezler Kazimierz, podpor. — B54. Biaczinski Albert, porucznik — E55. Białkowski Jan, kapitan — A56. Bidlowski Jan, porucznik — E57. Bialanski Franciszek, kapitan — A58. Bieliński Juliusz, generał — A59. Bielecki Józef, podporucznik — E60. Bielski Józef, porucznik — A61. Bielski Władysław, podpor. — A62. Biernawski Józef, podporucz. — A63. Bittewicz Franciszek, major —64. Bissinger Franciszek, lekarz szta­

bowy — E65. Bitterlich Mikołaj, podpor. — E66. Bittner Józef, porucznik — A67. Blachiewicz Andrzej, podpor. — A68. Blaczeiewski Józef, rotmistrz — F69. Blanchard August, porucznik — E70. Blasiewicz Agaton, podpor. — E71. Bleczinski Teofil, kapitan — F72. Błędowski Ferdynand, porucz. — E73. Blociszewski Stanisław, podporucz­

nik — B74. Blumenhof Józef, porucznik — F75. Bninski Adolf, podporucznik — F76. Bobrowski Ignacy, podporucz. — B77. Bobrowski Antoni, podpor. — E78. Bobrowski Ignacy, podpor. — E79. Bochinski Jan, porucznik — D80. Boczikowski Albert, podpor. — E81. Boczkowski Ignacy, podpor. — E82. Bogdanowicz Józef, porucz. — E83. Bogdanowicz Wincenty, podpo­

rucznik — E84. Boganski Kajetan, porucz. — E85. Boginski Wawrzyniec, podporucz­

nik — E86. Bogucki Ignacy, pułkownik — A87. Boguchwalski Wincenty, porucz­

nik —88. Bogusławski Michał, porucz. — A89. Bogusławski Marcin, podpor. — E

90. Bojankiewicz Józef, podpor. — E91. Bo janowski Hipolit, chorąży — F92. Bonaczinski Albert, podpor. — A93. Bontowicz Mateusz, podpor. — A94. Borakowski Albert, podpor. — A95. Borczinski Aleksander, podpo­

rucznik — A96. Borkacki Jakub, podporucz. — E97. Borkowski Władysław, kapitan —

A98. Borkowski Walenty, podpor. — E99. Borkowski Aleksander, podpo­

rucznik — E100. Borkowski Jerzy, kapłan — E101. Borkowski Józef, podpor. — E102. Borowski Wincenty, podpor. — E103. Borowij Konstanty, porucznik—A104. Borowij Tomasz, porucznik — A105. Borrwicz Julian, podporucz. — E106. Borijkowski Hieronim, rotmistrz

— F107. Borzęcki Jan, podporucznik — E108. Boski Józef, podporucznik — E109. Boswik Samuel, podporucz. — F110. Brandel Stanisław, podpor. — E111. Braunek Florian, major — B112. Breanski Faustyn, major — E113. Breanski Maksymilian, podpo­

rucznik —114. Broniewicz Władysław, porucz­

nik — F115. Bronikowski Jan, porucznik — E116. Brudczewski Leopold, porucznik

— B117. Brijzenmeister August, porucznik

— EJ18. Bogdański Antoni, porucznik — A119. Bryliński Teodor, podporucz.— E120. Brzeczynski Leon, kapitan — E121. Brzedziecki Władysław, podpo­

rucznik — A122. Brzeski Jan, podporucznik — A123. Brzozowski Ignacy, podpor. — F124. Buchayczik Michał, podpor. — A125. Bucząc Albert, porucznik — E126. Budziszewski Eleonor, podporucz­

nik — A127. Budkiewicz Wincenty, porucz.— E128. Bukati Romuald, podporucz. — F

129. Bulinski Stanisław, podpor. — A130. Buijno Michał, podporucz. — E131. Bychowski Antoni, podpor. — E132. Bychowski Konstanty, podporucz­

nik — E133. Byzewski Antoni, kapitan — A134. Celiński Józef, podporucznik — A135. Celiński Paweł, podporucz. — F136. Cembrowicz Apolinary, podpo­

rucznik — F137. Chadczynski Wawrzyniec, kapi­

tan — A138. Chadczynski Juliusz, porucz. — F139. Chamski Tymoteusz, kapitan — A140. Cheomski Stanisław, kapitan — B141. Chilchen Florian, lekarz — B142. Chmietzki Celestyn, podpor.— A143. Chmieliński Paweł, podpor. — F144. Chobrzynski Karol, podpor. — E145. Chociewicz Jan, podporucz. — F146. Chociewicz Kazimierz, podporucz­

nik — F147. Chodakowski Ignacy, porucz.— A148. Chrzostowski Napoleon, porucz­

nik — E149. Chrystowski Rudolf, podpor. — E150. Chrzanowski Adam, podpor. — E151. Chrzanowski Jakub, porucz. - A152. Chrzanowski Wojciech, lekarz

sztabowy — A153. Chroncz Mikołaj, lek. sztab. — E154. Chuchrowski Franciszek, podpo­

rucznik — E155. Chyczewski Jan, podporucz. — A156. Chyliński Jan, podporucznik — E157. Cibulski Nikodem, podpor. — A158. Cichowski Józef, podporucz. — E159. Cieceszowski Karol, porucznik—E160. Cielecki Antoni, porucznik — E161. Cielecki Józef, podporucznik — A162. Cissowski Józef, podporucz. — A163. Ciswicki Feliks, porucznik — E164. Cygański Marceli, podpor. — F165. Cynka Tomasz, podporucznik—A166. Cyryna Ignacy, porucznik — E167. Czarnecki Szczepan, porucz. — E168. Czarnecki Aleksander, porucz.—F169. Czarnecki Antoni, kapitan — F170. Czarnowski Wojciech, porucz.—A

171. Czarnowski Tomasz, podpor. — A172. Czarnowski Wiktor, porucz. — A173. Czarnowski Franciszek, kapitan

— E174. Czarnorucki Dominik, porucz.— E175. Czarski Franciszek, podpor. — A176. Czarski Konstanty, major — A177. Czartoryski Dunary, kapitan — A178. Czapleywski Leon, porucznik — E179. Czasnowski Tadeusz, kapitan — A180. Czaykowski Antoni, podpor. — E181. Czaczkowski Józef, podpor. — E182. Czekierski Józef, podpor. — F183. Czepulanski Józef, kapitan — A184. Czeremowski Dominik, porucznik

— E185. Czernowski Ludwik, kapitan — A186. Czernicki Maksymilian, porucz­

nik — F187. Czerwiński Wojciech, porucz.— A188. Czerwiński Antoni, podpor. — E189. Czerwiński Fulgenty, podporucz­

nik — E190. Czerwiński Piotr, kapitan — A191. Czerwiński Teofil, podpor. — A192. Czilenewski Julian, podpor. — A193. Czycz Samuel, kapitan — A194. Dąbrowski Franciszek, pułkownik

— A195. Dąbrowski Tomasz, podpor. — E196. Dąbrowski Feliks, kapitan — A197. Dąbrowski Andrzej, porucz. — E198. Dąbrowski Stanisław, porucznik

— A199. Dąbrowski Jan, podporucz. — F200. Dąbrowski Michał, podpor. — E201. Dąbrowski Romuald, podpor.— A202. Dabski hr. August, porucznik — A203. Dabski hr. Arkady, kapitan — A204. Daczkowski Pafnucy, podpor.— E205. Danielowski Józef, kapitan — F206. Dankowski Franciszek, podpo­

rucznik — F207. Darasz Wojciech, podporucz. — E208. Darowski Bolesław, podpor. — F209. Dęby Stanisław, kapitan — A210. Dekuczinski Stanisław, kapitan—

A211. Dembowski Szczepan, major — E

212. Dembowski Henryk, podpor. — E213. Dembiński Izydor, podpor. — E214. Dembiński Józef, podporucz. — F215. Dembicki Józef, porucznik — E216. Dembowski Ignacy, podpor. — E217. Dering Leopold, podporucz. — E218. Dibowski Aleksander, podpor.— E219. Dittenbronn Michał, podpor. — F220. Ditz Andrzej, porucznik — E221. Dobinski Józef, podporucz. — D222. Dobrogoyski Damazy, major — B223. Dobrowolski Bruno, podpor. — B224. Dobrzelewski Antoni, porucznik

— A225. Dobrzelewski Marcin, porucz.— E226. Dobrzelewski Kirven, kapitan— E227. Dobrowski Paweł, kapitan — F228. Dobrzycki Leon, podporucz. — E229. Dolobowski Norbert, podpor. — E230. Dombrowski Józef, major — A231. Domaczewski Aleksander, podpo­

rucznik — F232. Domański Filip, major — A233. Domanowski Andrzej, podporucz­

nik — A234. Dominiak Jan, lekarz — A235. Drąc Alexander, porucznik — A236. Drachmi Jan, lekarz sztabowy—A237. Drahomirecki Jakub, podporucz­

nik — F238. Doroszko Ignacy, lekarz sztab.—E239. Dowkondt Adolf, porucznik — E240. Drohojewski Feliks, porucz. — E241. Drosdowski Józef, podpor. — F242. Drozdzewski Piotr, porucznik — E243. Drzewiecki Konstanty, podporucz­

nik — E244. Drzewowski Stanisław, podpo­

rucznik — E245. Duchowski Daniel, podpor. — E246. Ducose Eustachy, porucznik — E247. Dunin Walenty, major — A248. Dunin Jan, porucznik — E249. Dunin Antoni, podporucznik — E250. Dunowski Józef, podporucz. — E251. Dulęba Alexander, porucznik — F252. Durand Bogumił, lekarz sztab.—E253. Dworzecki Dominik, kapitan — A254. Dziakowicz Ksawery, podpor.— F

255. Dziarkowski Romuald, porucznik— F

256. Dziedzicki Jan Walenty, podpo­rucznik — E

257. Dziewicki Sewery, podpor. — F258. Dziewulski Franciszek, podpo­

rucznik — A259. Dzierzkowski Ignacy, podporucz­

nik — E260. Dziubiński Karol, podpor. — E261. Debitzki Izydor, podpor. — E262. Dobrski Maksymilian, — F263. Ebers Henryk, lekarz sztab. — E264. Eisenberg Ferdynand, podporucz­

nik — E265. Ertmann Antoni, podpor. — A266. L ’Espine Philipert, lekarz sztabo­

wy — E267. Estko Stanisław, porucznik — E268. Falkierski Józef, kapitan — E269. Falkowski Jan, porucznik — E270. Falkowski Antoni, podpor. — E271. Falkowski Antoni, podpor. — E272. Faleski Emilian, porucznik — E273. Felmicki Jan, podporucznik — B274. Fergiiss Konstanty, pułkownik—A275. Fiałkowski Wincenty, podporucz­

nik — E276. Filipowicz Henryk, rotmistrz — A277. Filipowicz Michał, porucznik — E278. Filipowski Piotr, podpor. — A279. Fiszer Konstanty, porucznik — A280. Fleuczerowski Ksawery, podpo­

rucznik — E281. Fleuczerowski Tomasz, lek. szta­

bowy — A282. Frankiewicz Michał, komis, woj­

skowy — A283. Freund Franciszek, porucz. — A284. Frycz Karol, podporucznik — E285. Galewski Tomasz, kapitan — A286. Gałecki Jan, podporucznik — E287. Gallois August, pułkownik — E288. Garczyński Szczepan, porucznik

— B289. Garczyński Wincenty, porucznik

— E290. Garczyński Józef, kapitan — F291. Garczyński Seweryn, porucz. — F

292. Garczyński Antoni, podpor. — B293. Garczyński Franciszek, podpo­

rucznik — E294. Gastel Alojzy, podporucznik — E295. Gaucz Wincenty, porucznik — E296. Gautier Walenty, kapitan — A297. Gawroński Stanisław, generał —298. Gawroński Andrzej, porucz. — E299. Gayewski Józef, porucznik — A300. Gayewski Apolinary, porucz. — B301. Gayewski Antoni, lekarz — B302. Gayewski Andrzej, podpor. — E303. Gembicki Julian, kapłan — F304. Gerasinski Ignacy, kapitan — E305. Gerhard Adam, podporucz. — A306. Gerhard Wincenty, podpor. — A307. Gereth Antoni, podporucznik — A308. Giczicki Melichar, podpor. — A309. Gierowski Felicjan, podpor. — A310. Giericz Edward, porucznik — E311. Glinka Stanisław, podpor. — E312. Glinojecki Wincenty, podporucz­

nik — E313. Gliński Maksymilian, podpor. — E314. Głogowski Zygmunt, podpor. — E315. Głogowski Adolf, podpor. — E316. Głuchowski Norbert, kapitan — F317. Gnatowski Stanisław, porucz.— E318. Godlewski Stanisław, podporucz­

nik — E319. Gojewitz Feliks, major — A320. Goliszewski Franciszek, podpo­

rucznik — E321. Gołdowski Jan, podporucz. — E322. Golowski Feliks, kapitan — E323. Gomolinski Norbert, kapitan — E324. Gomuczinski Józef, podpor. — E325. Gorzy Abel, major — E326. Góra Kazimierz, lekarz sztab.— F327. Gorazdowski Michał, podpor.—'A328. Goredzki Józef, porucznik — A329. Gorczyński Ignacy, podpor. — A330. Górski Karol, podporucznik — E331. Gosiorowski Andrzej, kapitan — E332. Gosiorowski Aleksander, podpo­

rucznik — A333. Gosowski Wiktor, podpor. — A334. Gostkowski Wincenty, kandy­

dat — F

335. Goszczyński Michał, podpor. — E336. Gotkowski Jan, major — F337. Gowyde Vefier Jan, lekarz szta­

bowy — E338. Gozlinowski Józef, podpor. — B339. Gozlowski Michał, porucznik — A340. Gozlowski Karol, porucznik — E341. Garinski Teofil, porucznik — F342. Gozimirski Stanisław, chorąży—B343. Grabowski Antoni, major — A344. Grabowski Kajetan, kapitan — A345. Grabowski Antoni, podpor. — A346. Grabowski Jan, porucznik — E347. Grabowski Seweryn, lekarz — E348. Grabowski Emil, podpor. — E349. Grabowski Aleksander, podpo­

rucznik — E350. Grabowski Jakub, podpor. — E351. Grabowski Leon, podpor. — F352. Grabiński Tomasz, podpor. — F353. Grabkowski Ferdynand, podpo­

rucznik — A354. Grabów Emil, podporucznik — E355. Grabski Antoni, chorąży — F356. Grabowiecki Jacek, kapitan — E357. Grabowski Jakub, podpor. — A358. Gradowski Aleksander, kapitan

— A359. Gregorowicz Andrzej, podporucz­

nik — E360. Griffel Juliusz, porucznik — E361. Grodicki Kornel, pułkownik — B362. Grochowski Jan, podpor. — A363. Grotowski Tomasz, kapitan — F364. Grombczewski Franciszek, podpo­

rucznik — E365. Grudziński Feliks, major — F366. Grusczinski Feliks, podpor. — E367. Gruszewski Jarosław, podporucz­

nik — E368. Griinberg Karol, podporucz. — E369. Grzywatzkij Józef, podpor. — B370. Grzymkowski Józef, rotmistrz— E371. Gumowski Adam, kapitan — A372. Gumowski Konstanty, podpor.— F373. Gusowski Andrzej, podpor. — F374. Gustav Franciszek, porucznik— E375. Gustainiewicz Frań., podpor. — E376. Gutmann Leon, podporucz. — E

377. Guzkowski Izydor, kapitan — E378. Guzowski Franciszek, podporucz­

nik r— E379. Gzowski Franciszek, kapitan— E380. Haczynski Józef, podpor. — E381. Halski Aleksander, podpor. — F382. Hannemann Wilhelm, podpor.— F383. Harczynski, kapitan — E384. de Hauterive Walenty, porucznik

— A385. Hawerski Andrzej, porucznik — E386. Haydes Józef, podporucznik — E387. Heiborn Wilhelm, major —388. Hernisch Stanisław, podpor. —389. Hermann Benedykt, porucz. —390. Hermann Wiktor, podpor. — E391. Hoenisch Wincenty, major — D392. Hilke Henryk, porucznik — A393. Hill Wojciech, porucznik — A394. Hoffmann Stanisław, podporucz­

nik — E395. Hollstein Stanisław, podpor. — A396. Hoppe Jan, podchorąży — B397. Horrein Wincenty, major — E398. Horroch Leon, porucznik — E399. Horodynski Ksawery, podporucz­

nik — F400. Hordcziewski Mikołaj, podporucz­

nik — A401. Hónig Leopold, lekarz sztab. — A402. Hryniewicz Karol, podpor. — A403. Huttewicz Romuald, podpor. — F404. Huttewicz Teodor, porucznik — E405. Huppe Ludwik, rotmistrz — E406. Hyrynowicz Stanisław, kapitan—

F407. Hybner Stanisław, podpor. — A408. Horsetzki Juliusz, porucznik —409. Jablhowski Izydor, porucz. — A410. Jabloszewski Dominik, major — A411. Jabłoński Leon, kapitan — F412. Jabłoński Antoni, kapitan — E413. Jabłoński Wiktor, porucznik — A414. Jabłoński Ludwik, podpor. — F415. Jabłoński Adam, podpor. — F416. Jabłoński Jan, podporucznik — F417. Jabłoński Rafał, porucznik — E418. Jabłoński Karol, podpor. — F419. Jabłoński Ludwik, podpor. — A

420. Jaguinott Szczepan, podpor. — E421. Jaczkowski Antoni, kapitan — E422. Jadlowski Franciszek, porucz.— F423. Jagmin Franciszek, podpor. — F424. Jagielski Jan, podporucznik — A425. Jahna Robert, chorąży — B426. Jahny Jakub, podporucznik — A427. Jaksiewicz Wojciech, porucz. — B428. Jakubowski Józef, podpor. — E429. Jakubowski Józef, podpor. — E430. Jalowicki Jakub, podpor. — E431. Janikowski Kazimierz, m ajor—A432. Jankowski Tomasz, major — A433. Jankowski Teofil, kapitan — A434. Jankowski Apolinary, rotmistrz—

E435. Janiczki Franciszek, porucz. — E436. Januszewski Samuel, major — A437. Januszewski Mateusz, porucz.— A438. Januszewski Ja~, podpor. — B439. Januszewski Jan, kapitan — F440. Janiszewski Tomasz, porucz. — E441. Janiszewski Hieronim, podporucz­

nik — E442. Janiszewski Ludwik, podpor. — E443. Janczewski Adam, podpor. — F444. Jankowski Izydor, podpor. — E445. Janowski Apolinary, podpor. — F446. Janowicz Franciszek, podporucz­

nik — E447. Januchta Wincenty, podpor. — A448. Jaroszewski Józef, podpor. — A449. Jaczold Franciszek, porucz. — A450. Jasiński Józef, podporucznik — E451. Jasiński Teodor, podpor. — E452. Jaskierski Józef, podporucz. — F453. Jasielski Karol, podporucznik — F454. Jasczeld Adam, podporucznik — E455. Jasiński Józef, porucznik — E456. Jastrzębski Bonawentura, pułko­

wnik — A457. Jastrzębski Wincenty, podporucz­

nik — F458. Jastrzembowski Paweł, podpo­

rucznik — E459. Jaszinski Szczepan, podpor. — E460. Jaworski Wincenty, kapitan — A461. Jaworski Ignacy, podporucznik —462. Jeczierski Wojciech, kapitan — A

463. Jeczierski Nepomuk, podpor. — F464. Jezierski Antoni, podpor. — E465. Jezierski Franciszek, lekarz — A466. Jezierski Jan, lekarz — E467. Jedliński Juliusz, podpor. — E468. Jędrzejewski Ignacy, podpor. — A469. Jedrzejewicz Antoni, podpor. — E470. Jedrziwski Jan, podporucz. — E471. Jelowieki Edward, kapitan — A472. Jerzmanowski Aleksander, po­

rucznik — A473. Jerzmanowski Karol, podpor. —474. Jerzmanowski Kajetan, porucznik

— E475. Jerzmanowski Józef, podpor. — E476. Jesierski Juliusz, kapitan — E477. Jllowicki Andrzej, porucznik — B478. Jodłowski Józef, podpor. — E479. Jokisch Józef, porucznik — F480. Jordon Józef, porucznik — E481. Jorkiewicz Michał, kapitan — A482. Jorski Józef, porucznik — A483. Josefowicz Wiktor, podpor. — E484. Jsbinski Adam, kapitan — A485. Jsbinski Wincenty, podpor. — A486. Junga Jan, porucznik — A487. Juraczicz Aleksander, podpor.— E488. Jurkowski Karol, podpor*. — E489. Jurkaszka Kazimierz, podpor.—490. Jutrzenka Paweł, pułkownik —491. Jutrzenka August, kapitan,— F492. Juzewicz Jan, podporucznik

— F493. Jwanski Jakub, podporucz. — F494. Jzdebski Aleksander, podporucz­

nik — F495. Jzdebski Zenon, porucznik — E496. Jzdebski Karol, porucznik — E497. Jzdebski Teofil, porucznik — E497. Jzdebski Teofil, porucznik — E498. Kaczanowski Klemens, kapitan —

F499. Kaczanowski Stanisław, kapitan

— E500. Kaczanowski Kajetan, kapitan—E501. Kaczarowski Józef, podpor. — E502. Kaczinowski Florian, porucz.— A503. Kaczkowski L., podporucznik — E504. Kaczorowski Hilary, podpor. — E

> >

505. Kaczorowski Ferdynand, podpo­rucznik — A

506. Kadłubiski Józefat, kapitan — A507. Kamiński Józef, generał — E508. Kamiński Feliks, porucznik — F509. Kamiński Leonard, podpor. — F510. Kamiński Feliks, kapitan — F511. Kamocki Jan, kapitan — A512. Kananowski Franciszek, porucz­

nik — F513. Kanachowski Michał, por. — E514. Kamecki Józef, pułkownik — A515. Karnowski Sylwester, porucz.— F516. Karski Ferdynand, podpor. — E517. Karszewski Florian, major — A518. Karzewski Rafał, porucznik — G519. Karwowski Michał, porucz. — E520. Karasiewicz Kasper, porucz. — F,521. Kasiusz Karol, kapitan — E522. Katerla Franciszek, pułkownik—D523. Kawalerski Stanisław, podporucz­

nik — E524. Kawiecki Konstantyn, porucz.— F525. Kazanowicz Jan, major — A526. Kempiński Józef, kapitan — A527. Kempiński Apolinary, podporucz­

nik — A528. Kempiński Konstantyn, porucznik

— E529. Kermess Teodor, porucznik — A530. Kesczycki Kasper, kapitan — E531. Kianski Ksawery, kapitan — F532. Kierczkowski Jan, kapitan — A533. Kiercznowski Ryszard, podpo­

rucznik — F534. Kinast Józef, kapitan — B535. Kieselnicki Wincenty, pułkownik

— E536. Kislanski Fortunat, podpor. — A537. Kleinisch Józef, podpor. — E538. Kleczkowski Franciszek, porucz­

nik — E539. Klesczynski Feliks, porucznik— E540. Klimkiewicz Henryk, rotmistrz —

F541. Klinojecki Jan, podpor. — A542. Kłobski Józef, podporucznik — A543. Kłobuchowski Roman, podporucz­

nik — E

544. Klodowski Teodor, podpor. — Fnik — E

545. Kobilinski Franciszek, kapitan—A546. Kobilinski Tomasz, porucz. — A547. Kobilinski Wincenty, podporucz-548. Kobyliński Ernest, podpor. — E549. Kochanowski Aleksander, podpo­

rucznik —■ F550. Kocziewski Ignacy, kapitan — A551. Koczicki Anastazy, podpor. — E552. Koczinski Dominik, podpor. — E553. Kohl Jan, podporucznik — A554. Kolendowski Feliks, kapitan — A555. Koldowski Zachariasz, podporucz­

nik — A556. Kollakowski Zenon, podpor. — E557. Kollakowski Tomasz, porucz. — E558. Koliński Antoni, podpor. — B559. Koczinski Ezechiel, podpor. — A560. Kolomyiski Stanisław, kapłan— E561. Kolski Wincenty, podpor. — F562. Kotaczinski Kasper, porucz. — F563. Komar Franciszek, podpor. — F564. Kornecki Konstanty, podpor. — F565. Komendowski Szymon, podpo­

rucznik — E566. Komorowski Konstanty, podpo­

rucznik — F567. Konarski Tomasz, generał — E568. Kondradski Józef, major — A569. Koniarowski Michał, podpor. — C570. Konopacki Alojzy, major — A571. Konopnicki Wawrzyniec, porucz­

nik — F572. Konstantinowicz Adam, podpo­

rucznik —573. Koprzewski Adam, podpor. — A574. Koppe Roman, podporucznik — F575. Korycki Julian, kapitan — A576. Kordanowski Andrzej, podporucz­

nik — A577. Korewa Ludwik, rotmistrz — F578. Korytkowski Kasper, pułkownik

— A579. Korzybski Julian, kapitan — E580. Korczicki Seweryn, lekarz — A581. Koskowski Rafał, podpor. — A582. Koskowski Antoni, podpor. — E583. Koslowski Feliks, podpor. — B

584. Koslowski Jan, podporucznik — A585. Koslowski Leon, podporucz. — E586. Kosinkiewicz Dominik, podpo­

rucznik — E587. Kosiński Antoni, podporucz. — E588. Kostrzewski Piotr, porucznik — A589. Kostrzebski Jan, lekarz sztab.— D590. Kosak Karol, podporucznik — F591. Kossakowski Wincenty, podpo­

rucznik — E592. Kostecki Józef, podporucznik — F593. Koszelewicz Kazimierz, kapitan

— F594. Kotkowski Antoni, pułkownik —595. Kotasinski Paweł, sekretarz — A596. Kotkowski Jan, kapitan — A597. Kottowicz Michał, porucznik — E598. Kotraczinski Antoni, podpor. — F599. Kotussewski Józef, porucznik — E600. Kowalski Jan, kapitan — E601. Kowalski Gabriel, porucznik— E602. Kowalski Tomasz, kapłan — F603. Kowalski Franciszek, kapitan— E604. Kowalski Jan, porucznik — E605. Kownacki Józef, podpor. — E606. Kownacki Szczepan, podpor. — E607. Kozarski Karol, porucznik — F608. Kozerawski Albert, podpor. — F609. Kozuchowski Antoni, podpor.— F610. Kozłowski Ignacy, podpor. — A611. Kozłowski Maksymilian, podpo­

rucznik —■ A612. Kohler Karol, podporucznik —613. Kraczkowski Antoni, major — F614. Kraczkiewicz Franciszek, major—

A615. Kralewski Tadeusz, kapitan — B616. Krassowski Michał, porucz. — A617. Krassowski Roman, podpor. — F618. Krassowski Albert, porucznik—A619. Krajewski Albert, porucznik— F620. Krasczynski hr. Henryk, kapitan

— wyjechał do Anglii621. Krasnodemski Albert, podporucz­

nik — A622. Krajewski Wolfgang, podpor. — F623. Kraszewski Gustaw, podpor. — E624. Krauze Aleksander, podpor. — E625. Krauze Karol, podporucznik — E

626. Kralikowski Karol, porucznik — E627. Kretlow Gustaw, podporucz. — F628. Krosczynski Andrzej, pułkownik

— A629. Krosczynski Józef, porucznik — A630. Kruczewski Ezechiel, podpor.— E631. Kruszewski Franciszek, podpo­

rucznik — A632. Kruszewski Piotr, porucznik — E633. Kruszewski Karol, major — A634. Krusiewicz Józef, podporucz. — A635. Krynicki Romuald, podpor. — A636. Krystopolski Józef, major — F637. Krzycki Melichar, kapitan — A638. Krzycki Kazimierz, porucz. — F639. Krzynski Zygmunt, porucz. — E640. Krzeniowski Stanisław, kapitan

— A641. Krzyżanowski Ludwik, porucz.—F642. Krzyżanowski Piotr, porucz. — F643. Krzynicki Ludwik, podpor. — B644. Krzynicki Stanisław, podpor. — B645. Krzywinski Teodor, podpor. — B646. Krzywinski Andrzej, kapitan — E647. Krziczinski Zachariasz, podpo­

rucznik — A648. Kubasiewicz Adam, podpor. — A649. Kubrakiewicz Michał, podporucz­

nik — E650. Kucharewicz Bazyli, podporucz­

nik — A651. Kucharski Jakub, podpor. — A652. Kuczewski Henryk, kapitan — A653. Kuczkowski Andrzej, podpor.— E654. Kullakowski Antoni, porucz. — A655. Kulawski Filip, lekarz sztabu — F656. Kulezewski Piotr, podpor. — A657. Kuliński Klemens, podpor. — A658. Kulichowski Onufry, podpor. — A659. Kullichowski Florian, podporucz­

nik — E660. Kulrich Franciszek, podpor. — F661. Kupse Antoni, podporucznik — E662. Kurowski Jakub, kapitan — E663. Kurowski Jan, kapitan — A664. Kurowski Tadeusz, rotmistrz — A665. Kurkowski Jan, podporucz. —. A666. Kurella Teofil, porucznik — E667. Kuszell Antoni, pułkownik — E

668. Kwaśniewski Andrzej, rotmistrz— A

669. Kwaśniewski Jan, podporucz.— E670. Kwiatkowski Dominik, pułkow­

nik — F671. Kwiatkowski Bolesław, podpo­

rucznik — E672. Kwiatkowski Wincenty, podpo­

rucznik — A673. Kwiatkowski Jan, kapitan — E674. Kwiatkowski Antoni, porucz. — E675. Kwiatkowski Adam, porucz. — F676. Kwilecki Leonard, porucznik — F677. Kyanskij Ignacy, major — A678. Kyenskij Antoni, kapitan — A679. Kysswardyn Ignacy, porucz. — F680. Labenski Julian, kapitan — E681. Labenski Seweryn, podpor. — F682. Lacki Jan, kapitan — E683. Ladowski Józef, kapitan — A684. Lagóna Julian, porucznik — A685. Lanckoronski hr. Ant., pułkow-

- nik — C686. Lanckoronski hr. Henryk, podpo­

rucznik — F687. Lange Władysław, podporucz.— A688. Langermann, generał — E689. Lantan Michał, kapitan — E690. Łapiński Jan, porucznik — F691. Laskowski Seweryn, podporucz­

nik — F692. Lasocki Józef, podporucznik — A693. Latalski Tomasz, podpor. — A694. Laudyn Ferdynand, porucznik—F695. Laudanski Wincenty, kapitan — A696. Lecki Józef, podporucznik — E697. Leczinski Feliks, podpor. — E698. Ledezynski Abraham, podporucz­

nik — A699. Lefevre Juliusz, podpor. — E700. Lemański Ludwik, podpor. — F701. Leśniewski Józef, porucznik —702. Lenkowski Adam, podpor. — E703. Lenski Ludwig, podporucznik —A704. Lepine Jan, major —705. Lepkowski Hieronim, kapitan — 706..Lesczinski Albert, porucznik — F707. Lesczewski Franciszek, kapitan —

A

708. Lesiewski Józef, podpor. — E709. Lewandowski Grzegorz, major—A710. Lewandowski Jakub, lekarz — A711. Lewiński Wincenty, podpor. — A712. Leymann Paweł, kapitan — A713. Libiszewski Henryk, podporucz­

nik — A714. Libiszewski Emilian, podporucz­

nik — A715. Liebelt Karol, podporucznik — B716. Liebmann Henryk, lekarz — E717. Legensa Andrzej, kapitan — F718. Lepinski Albert, podpor. - - E719. Lipiński Jan, lekarz — A720. Lipka Piotr, porucznik — F721. Lipowski Ignacy, kapitan — F722. Lipski Józef, podporucznik — E723. Lisiecki Antoni, podpor. — E724. Lisicki Franciszek, kapitan — E725. Lisicki Roman, major — A726. Lobertynski Józef, kapitan — F727. Lobertynski Narcyz, podpor. — F728. Ledochowski hr. Franciszek, ma­

jor — A729. Ledochowski hr. Marcin, kapitan

— F730. Lodzinski Józef, rotmistrz — D731. Lojewski Feliks, podpor. — A732. Lonczynski Filip, podpor. — E733. Łopata Wiktor, podporucznik — E734. Losocki Julian, podpor. — A735. Lossowski Kostanty, podpor. — E736. Lubiński Feliks, porucznik — E737. Lubkowski Antoni, major — A738. Luboratzkij Gracjan, podporucz­

nik — B739. Lubowiecki Ignacy, podpor. — F740. Luczewski Antoni, porucznik — A741. Lukasiewicz Kazimierz, lekarz—A742. Łukawski Józef, podpor. — A743. Łukowski Emil, podpor. — A744. Luniewski Wincenty, komisarz

wojsk. — A745. Lutomski Bartłomiej, major — B746. Lutomski Rafał, porucznik — F747. Lutomski Jakub, podpor. — B748. Lutostanski Józef, kapitan — A749. Lutostanski Maksymilian, porucz­

nik — F

750. Lutz Henryk, podporucznik — A751. Luzinski Adam, podpor. — B752. Macieowski Kazimierz, porucznik

— E

753. M.acziewski Jan, lekarz — A754. Magąrczewski Teodor, kapitan—E755. Magnowski Franciszek, podpo­

rucznik —■ A756. Magnuski Marceli, porucznik — E757. Magnuszewski Stanisław, podpo­

rucznik — F758. Majewski Stanisław, porucznik—F759. Majewski Michał, podpor. — E760. Makay Antoni, major — A761. Malanowski Aleksander, porucz­

nik — F762. Malanowski Leon, podpor. — A763. Malankiewicz Tomasz, kapitan —

E764. Malczewski Paweł, porucz. — A765. Malczewski Władysław, podpo­

rucznik — E766. Malczynski Konstanty, podpo­

rucznik — F767. Maloschek Ignacy, podpor. — H768. Malicki Franciszek, podpor. — E769. Maniny Franciszek, major — A770. Marbowski Adam, kapitan — A771. Marchocki Aleksander, kapitan

— E772. Marcinkowski Albert, podpor. — I773. Marczewski Józef, kapitan — E774. Margowski Marcin, podpor. — B775. Markowski Faustyn, porucz. — B776. Marodu Ferdynand, major — E777. Markiewicz Joachim, podpor.— E778. Martinowicz Józef, porucznik — F779. Masczadro Józef, aptekarz — A780. Mass Bogumił, podporucznik — E 781*. Mater Paweł, porucznik — A782. Matraszek Jan, podpor. — J783. Matusiewicz Stanisław, porucz­

nik — A784. Maykowski Stanisław, porucz.—A785. Maykowski Euzebiusz podporucz­

nik — F786. Mayer Franciszek, podpor. — F787. Mazaraki Leopold, porucznik — E

788. Mazurkiewicz Józef, porucznik — E

789- Meisner Ferdynand, porucznik—E790. Mekarski Nepomucyn, porucznik

— F791. Menkarski Józef, podpor. — E792. Merbeller Karol, porucznik — F793. Michalicki Tomasz, podpor. — A794. Michalicki Jan, podpor. — A795. Michałowski Ludwik, podpor.— D796. Michalski Tomasz, podpor. — A797. Michniewski Jan, lekarz — F798. Michninski Jan, lekarz —■ F799. Mielczewski Aleksander, porucz­

nik — F800. Miecznikowski Tadeusz, kapitan

— E801. Miecznikowski Michał, podpo­

rucznik — A802. Miesaczek Bazyli, — A803. Mikorski Józef, podpor. — F804. Mikutowski Jerzy, podpor. — F805. Milicer Franciszek, kapitan — F806. Milaschewich Michał, podporucz­

nik — A807. Milewski Maciej, porucznik — E 808- Milewski Stanisław, podpor. — E809. Milobenski Leon, podpor. — A810. Minieszewski. Karol, porucz. — E811. Mioduszewski Karol, podpor. — F812. Miroslawski Jan, major — A813. Miroslawski Ludwik, porucznik

— E814. Mirecki Aleksander, podpor. — F815. Mistalski Józef, kandydat, — A816. Misczewski Stanisław, kapitan—A817. Mitelski Albert, kapitan — A818. Mitelski Albert, kapitan — A819. Mlodecki Nepomucyn, porucz.:—E820. Mniewski Teofil, porucznik — E821. Moczylski Ludwik, podpor. — A822. Moczynski Józef, porucznik — A823. Moczynski Aleksander, podpo­

rucznik — E824. Modliński Napoleon, podpor. — B825. Modliński Józef, porucznik — E826. Mogielski Ignacy, - podpor. — F827. Mokrski Ignacy, ppdpor. — E

828. Mol Michał, podporucznik —■ E829. Moniczeski Wiktor, podpor. — E830. Morawski Fabian, porucznik — A831. Morawski Walenty, podpor. — A832. Morzycki Wincenty, podpor. — A833. Mrozowski Mikołaj, pułkownik

— A834. Mroczowski Franciszek, porucz­

nik —835. Mroczowski Jan, lekarz — A836. Mroszkiewicz Feliks, kapitan — A837. Mroszkiewicz Józef, kapitan — A838. Muczinski Karol, podpor. — A839. Musniecki Leon, podporucznik —840. Muller Ignacy, porucznik — A841. Muller Jan, lekarz sztabowy — E842. MyszkowskiWiktor, porucznik—E843. Michniewski Antoni, podpor. —844. Nagórski Aleksander, porucz­

nik —■ A845. Nagyrynczewski Jakub, kapitan

— F846. Narbuth Józef, major — A847. Narbutowicz Julian, podpor. — A848. Narczynski Józef, porucznik — F849. Narolskij Mikołaj, porucznik — E850. Nerupczynski Józef, podpor. — F851. Nestarowitz Michał, podpor. — E852. Neumann Jan, major — A853. Neumann Aleksander, porucznik

— A854. Newalski Wincenty, podpor. — F855. Niedecki Romuald, podpor. —856. Niedzielski Paweł, podpor. — E857. Nieciecki August, kapitan — F858. Nieczkowski Wilhelm, major — A859. Niewęgłowski Antoni, major — E860. Niewęgłowski Józef, kapitan — F861. Nieprzecki Maksymilian, porucz­

nik — A862. Niczapitowski Leopold, podpo­

rucznik — A863. Nieczinski Henryk, podpor. — E864. Niesnanski Ignacy, lekarz sztabo­

wy — A865. Niesnanski Ferdynand, major—>F866. Niemojewski Aleksander, podpo­

rucznik — E

867. Niewiarowski Bonifacy, podpo­rucznik — E

868. Niewiarowski Hieronim, porucz­nik — E

869. Nielepiec Józef, podpor. — A870. Niski Jacek, porucznik — A871. Niski Ignacy, kapłan —■ A872. Noakowski Piotr, major — A873. Nowodworski Wincenty, kapitan

— A874. Nowodworski Stanisław, porucz­

nik — E875. Nowak Aleksander, podpor. — A876. Nowakowski Jan, podpor. — E877. Nowiński Franciszek, podpor.— A878. Nowiński Ksawery, podpor. — E879. Nowicki Józef, podpor. — E880. Obiedezinski Szymon, porucznik

— A881. Obroczki Antoni, major — A882. Obromski Michał, podporucznik

— E883. Obuchowicz Franciszek, pułkow­

nik — E884. Obuchowicz Franciszek, porucz­

nik — E885. Odolski Józef, porucznik — A886. Odynnicki Antoni, podpor. — E887. Odynicki Tomasz, podpor. — E888. Ogrodowicz Józef, porucznik — B889. Ogrozinski Jan, porucznik — E890. Oirynski Stanisław, lekarz pułko­

wy — A891. Okninski Stanisław, podpor. — F892. Okolski Michał, porucznik — A893. Olendzkij Bartłomiej, porucznik

— A894. Olenicz Aleksander, podpor. — E895. Oliwinski Jan, porucznik — E896. Oliwinski Ludwik, podpor. — F897. Olysewskij Antoni, kapitan —898. Olzakowski Aleksander, podpo­

rucznik — A899. Olszanski Józef, kapitan — A900. Olszewski Ksawery, podpor. — A901. Ordinec Feliks, kapitan — F902. Ordiszinski Franciszek, podpo­

rucznik — F

903. Ordon Józef, podporucznik — A904. Orliński Piotr, podporucznik— F905. Ornowski Józef, porucznik — A906. Ortowski Seweryn, podpor. — E907. Orzelski Uncian, porucznik — E908. Osiowski Józef, podpor. — A909. Osmiatowski Ludwik, kapitan— F910. Osmulski Mikołaj, major — E911. Ostasinski Szymon, porucznik—A912. Ostrowski Aleksander, podpor ucz­

nik — A913. Ostrowski Karol, podpor. — E914. Ostrowski Julian, podpor. — E915. Ossuchowski Wiktor, porucznik

— E916. Oszeklinski Anastazy, major — A917. Otkiewicz Romuald, rotmistrz—A918. Otkiewicz Jan, porucznik — A919. Otto Jan, podporucznik — F920. Otocki Ludwik, podpor. — E921. Otocki Antoni, podpor. — E922. Ottowski Józef, kapitan — D923. Oxinski Julian, podporucznik — E924. Pacyna Antoni, rotmistrz — F925. Paczkowski Euzebiusz, kapitan—F926. Paczkowski Franciszek, porucz­

nik — F927. Paczkowski Adolf, podpor. — A928. Pagowski Michał, podpor. — F929. Palichnowski Ignacy, podpor.— F930. Panzer Jacek, kapitan — E931. Paplawski Ignacy, major — A932. Paprocki Aleksander, podpor.— A933. Paprocki Emeryk, podpor. — E934. Paprocki Józef, kapitan — A935. Parent Jan, lekarz — E936. Parasiewicz Antoni, major — A937. Pasierbski Józef, major — E938. Paskowski Aleksander, porucz­

nik — E939. Patkowski Jan, podpor. — F940. Panczynski Józef, lekarz — F941. Pausza Aleksander, podpor. — E942. Pawłowski Jan, kapitan — E943. Pawłowski Ksawery, porucznik

— A944. Pelit Jerzy, podporucznik — E945. Peperski Antoni, kapitan — A

946. Perot Jan, porucznik — E947. Perzanowski Adrian, kierownik

ambulansu — F948. Pescynski Benedykt, major — E949. Pesczynski Jakub, podpor. — A950. Petka Edward, podporucznik — E951. Phylipowski Ksawery, major — A952. Pyanowski Andrzej, kapitan — E953. Pyanowski Tomasz, kapitan — A954. Pichelski Jan, kapitan — E955. Pietrowicz Józef, porucznik — F956. Pietruczinski Mikołaj, porucz­

nik — F957. Pietkiewicz Stanisław,\podpor.—A958. Pieglowski Adam, podpor. — F959. Pieńkowski Ignacy, porucznik— E960. Pieńkowski Ludwik, porucznik

— E961. Pikarski Michał, porucznik — E962. Pilatowski Leonard, podpor. — A óo3. Pilchowski Jerzy, chorąży — F964. Pindzicki Karol, major — A965. Pindzicki Józef, podpor. — A966. Piolunowski Adolf, podpor. — A967. Pioro Paweł, podporucznik — A968. Piotrowski Antoni, pułkownik—F969. Piotrowski Rudolf, podpor. — F970. Piotrowski Kazimierz, porucznik

— A971. Pisarzewski Jakub, podpor. — F972. Pitlinskij Feliks, porucznik — E973. Piwecki Franciszek, major — A974. Plachecki Jan, major — E975. Plachecki Marian, porucznik — E976. Plagowski Ludwik, porucznik —977. Plater Kazimierz, podpor. — E978. Pewinski Józef, porucznik — E979. Płoński Władysław, podpor. — E980. Pluszewski Antoni, podpor. — F981. Pluszanski Józef, podpor. — E982. Pociey Konstanty, sierżant — F983. Podczacki Władysław, pułkownik

— E984. Podgórski Józef, kapitan — E985. Podgórski Ignacy, podpor. — A986. Podladowski Filip, podpor. — E987. Podphiiipski Konstanty, podpo­

rucznik — F

988. PodzarskiJoachim, pułkownik:—A989. Pogorzelski Franciszek, podpo­

rucznik — A990; Pokrzywnicki Antoni, podpor.— E991. Pokrzywnicki Edward, porucznik

—• E992. Polakowski Antoni, podpor. — A993. Polkonski Adolf, porucznik — E 394. Poletyl hr. Leopold, podpor. — A995. Polusinski R. lekarz — C996. Pomorski Mateusz, porucznik — A997. Pomorski Erazm, kapitan — A998. Poniatowski Stanisław, major—A999. Pononski Henryk, porucznik— E1000. Poninski Edward, podpor. — B1001. Popławski Hipolit, podpor. — E1002. Porembski Wincenty, major — A1003. Proczinski Józef, podpor. — F1004. Prokopowicz Tomasz, kapłan —1005. Prolewicz Antoni, porucznik—A1006. Prosinski Franciszek, podporucz­

nik — E1007. Prosnowski Ludwik, podpor.— E1008. Prusinowski Tadeusz, porucznik

— E1009. Prusinowski Hipolit, podpor.— F1010. Prusinski Jan, podpor. — F1011. Przeczinski Aleksander, kapitan

— A1012. Przedziecki Piotr, major — E1013. Przepalkowski Marcelin, podpo­

rucznik — F1014. Przewoski Tomasz, podpor. — F1015. Przediecki Antoni, kapitan — E1016. Przeniewski Antoni, kapitan — E1017. Przybitzki Michał, porucznik—A1018. Przybilski Jan, podpor. — A1019. Psarski Antoni, kapitan — E1020. Psarski Jan, podporucznik — E1021. Puchalski Aleksiej, porucznik —

F1022. Puczynski Wincenty, podpor.— F1023. Pulcharowski Ignacy, podporucz­

nik — E1024. Pyra Karol, porucznik — A1025. Racine Arnold, kapitan — E1026. Raczewski Wacław, major — B1027. Raczewski Maurycy, porucz.— B1028. Raczkiewicz Jan, major — A

1029. Radonski Anastazy, podpo­rucznik — B

1030. Radoszewski Antoni, podpor.— E1031. Radzimiński Erazm, kapitan —1032. Radziejowski Franciszek, podpo­

rucznik — A1033. Radziejowski Michał, podpoi'uez-

nik — F1034. Radonski Franciszek, podpor.— F1035. Radowicki Włodzimierz, Jan,

podporucznik — E1036. Rakowiski Kazimiera, podporucz­

nik — E1037. Ramorino, generał — E1038. Randulski K., kapitan — A1039. Rasz Józef, porucznik — E1040. Ratzibor Jan, porucznik — A1041. Raube Franciszek, podpor. — E1042. Ravenne Ferdynand, rotmistrz

— A1043. Rayzacher Jakub, podpor. — E1044. Rayzacher Walentyn, porucznik

— E1045. Rechlewski Wincenty, porucznik

— E1046. Reduch Anastazy, porucznik<— E1047. Regnoul Edward, lek. pułk. — E1048. Regulski Prosper, porucznik —; A1049. Reinhold Kazimierz, podpor. — F1050. Rekiert Antoni, kapitan — E1051. Rempelinski Jan, kapitan — E1052. Renczynski Jerzy, kapitan — E1053. Reąuillier Feliks, kapitan — E1054. Reynowitz Albert, podpor. — E1055. Reyser Kazimierz, podpor. — E1056. Ribinski Antoni, podpor. — E1057. Ring Józef, kapitan — E1058. Ritterband Ludwik, lekarz szta­

bowy — E '1059. Rochetin Wiktor, kapitan — E1060. Rogaliński Herman, kapitan — A1061. Rogalski Piotr, porucznik — F1062. Rogalski Kazimierz, porucznik

— E1063. Rogalski Szczepan, podpor. — E1064. Rogowski Klemens, porucz. — F1065. Roguski Piotr, kapitan — A1066. Rohoziński Piotr, kapitan — A

1067. Rohoziński Konstanty, podpo­rucznik — E

1068. Rohr Jan, podporucznik — E1069. Rojewski Marcin, kapitan — F1070. Rola Hilary, podporucznik — A1071. Roman Feliks, podporucznik — F1072. Romanowski Ch., podpor. — E1073. Romanowski Ludwik, podporucz­

nik — A1074. Romiczewski Marian, porucznik

— F1075. Rondeau Alfons, podpor. — E1076. Rongel Jan, lekarz pułkowy — E1077. Rosę Baptysta, podpor. — B1078. Roszkiewicz Feliks, porucznik

— A1079. Roszkiewicz Józef, podpor. — A1080. Rostkowski Witold, podpor. — E1081. Roussel Piotr, lekarz pułk. — E1082. Różycki Samuel, generał — E1083. Rozbicki Józef, porucznik — A1084. Rozrazewski Antoni, podpor.— A1085. Rozrazewski Kazimierz, podpo­

rucznik — A1086. Rozmarinowski Tomasz, — E1087. Rubinkiewicz Jakub, kapitan—A1088. Rudnicki Tadeusz, kapitan — A1089. Rudnicki Ignacy, porucznik —1090. Rudnicki Antoni, porucznik — A1091. Rudnicki Józef, podpor. — E1092. Rudkowski Antoni, podpor. — F1093. Rudkowski Andrzej, lekarz szta­

bowy — A1094. Rudkowski Franciszek, lekarz

sztabowy — A1095. Rudkowski Teofil, podpor. —1096. Rudkowski Kajetan, podpor.— E1097. Rumpel Adolf, porucznik — A1098. Rumpel Ludwik, podpor. — E1099. Rupniewski Nikodem, podpo­

rucznik — F1100. Ruppert Henryk, kapitan — F1101. Rusiecki Józef, porucznik — E1102. Rusotzkij Edward, podpor. — A1103. Rutzki Aleksander, major — F1104. Rybcynski Aloizy, major — E1105. Rybicki Jan, kapitan —. B1106. Rydzek Bernard, porucznik — E1107. Rydzewski Albert, podpor. — A

1108. Rzewuski Ludwik, major — A1109. Rzewuski Teodor, podpor. — E1110. Rzewuski Józef, porucznik — E1111. Rzewuski Tomasz, podpor. — E1112. Rzewuski Jan, podchorąży — F1113. Rzepitzki Emil, podpor. — A1114. Rzondkowski Mikołaj, porucznik

— A1115. Rzondkowski Benedykt, porucz­

nik — A1116. Rosziszewski Adolf, podporucz­

n ik — odszedł do miasta Hradec w Styryi.

1117. Sabatyn Karol, podpor. — F1118. Sabatyn Władysław, podporucz­

nik — F1119. Sachanowicz Szymon, podporucz­

nik —■ E1120. Sadowski Antoni, kapitan — F1121. Sadowski Feliks, porucznik — E1122. Sadowski Jan, major A1123. Salamanski Hieronim, podporucz­

nik — F1124. Sambolinski Jan, sierżant — F1125. Sandecki Jakub, podpor. — E1126. Sandlus Józef, lekarz — A1127. Saski Wiktor, aptekarz — Ą1128. Satyr Michał, kapitan — A1129. Sauve Ludwik, podpor. — E1130. Sauve Adolf, podporucznik — E1131. Sawicki Jakub, porucznik — A1132. Sawicki Jan, major — A1133. Schindler Antoni, podpor. — E1134. Schneider, generał — E1135. Schreiber Krystian, porucznik—B1136. Sczaniecki Ludwik, porucz.— B1137. Szaniecki Jan, kapitan — E1138. Szaniawski Antoni, kapitan — E1139. Szaniowski Kajetan, podpor.— A1140. Szawinski Nepomucyn, podpo­

rucznik — A1141. Szepanski Antoni, porucznik— F1142. Sędzimir Józef, porucznik — F1143. Sędzimir Józef, podpor. — F1144. Sedillot Karol, lek. sztab. — E1145. Seislitzki Ludwik, podpor. — E1146. Serafinowicz Józef, podpor. — A1147. Sepent Franciszek, podpor. — E1148. Sicinski Franciszek, kapitan — E

1149. Siennicki Franciszek, podporucz­nik — F

1150. Siennicki Józef, podpor. — E1151. Siewierski Wiktor, podpor. — A1152. Sienkiewicz Ignacy, podpor. — A1153. Sieroczewski Franciszek, kapitan

— E1154. Sierakowski Ludwik, porucz.— E1155. Siklucki Hipolit, podpor. — A1156. Siokorski Michał, podpor. — E1157. Sitkiewicz Jan, podpor. — E1158. Skalski Antoni, porucznik — E1159. Skarczynski Wincenty, kapitan

— E1160. Skarczynski Feliks, podpor.— E1161. Skibiński Józef, porucznik — F1162. Skirmunt Julian, kapłan — F1163. Skoczewski Julian, porucz. — E1164. Skoczynski Mikołaj, podpor.— E1165. Skoraczewski Ignacy, podporucz­

nik — F1166. Skorczewski Maksymilian, pod­

porucznik — B1167. Skorczinski Ludwik, podpor.— A1168. Skotnicki D., kapitan — E1169. Skrodski Tomasz, major — E1170. Skrodski Ludwik, porucznik— E1171. Śląski Feliks, kapitan — E1172. Skrypkunas Wincenty, kandydat

— F1173. Skrzetuski Maksymilian, kapi­

tan — B1174. Skrzetuski Florian, major — E1175. Skulimowski Antoni, podpor.—E1176. Skuraczewski Kąrol, podchorąży

— B1177. Sklawecki Wincenty, podpor.— E1178. Sleczewski Jan, podpor. — E1179. Slesczynski Andrzej, porucznik

— A1180. Słomczyński Antoni, porucznik

— F1181. Słupecki Jan, podpor. — B1182. Slupnicki Józef, kapitan — A1183. Smoleński Michał, podpor. — E1184. Smoleński Józef, porucznik — A1185. Smoliński Józef, rotmistrz — A1186. Smiechowski Antoni, porucznik

— A

1187. Sniegocki Jan, porucznik — A1188. Sobolowski Kazimierz, porucz­

nik — A1189. Sokolnicki Florian, kapitan — A1190. Sokolnicki Gustaw, podchorąży

— A1191. Sokolnicki Ludwik, podpor. — A1192. Sokołowski Julian, podpor. — A1193. Sokołowski Józef, podpor. — A1194. Sparrmann Jerzy, major — A1195. Sotkiewicz Tomasz, kapitan — A1196. Sredzinski Ludwik, podpor. — A1197. Stalewski Tomasz, podpor. — E1198. Stangenberg Albrecht, m ajor—A1199. Starczewski Ignacy, podpor. — A1200. Starczynski Józef, podpor. — A1201. Starczynski Jakub, podpor. — E1202. Starczynski Michał, podpor. — E1203. Staszkiewicz Grzegorz, major—A1204. Staszewicz Józef, podpor. — E1205. Statiewicz Paweł, podpor. — F1206. Stempkowski Karol, porucz. — A1207. Stempkowski Marcin, porucznik

— F1208. Stempkowski Jan, podpor. — E1209. Stempniewicz Fabian, podpor.—E1210. Stepczynski Bernard, porucznik

— A1211. Stepnicki Florian, podpor. — F1212. Stodulski Antoni, podpor. — A1213. Storczynski Julian, lekarz szta­

bowy — A1214. Stronczynski Józef, major — A1215. Struss Andrzej, podpor. — E

,1216. Strusiewicz Jan, porucznik — F1217. Strusinski Antoni, kapitan — F1218. Stryharzewski Sylwester, podpo­

rucznik — E1219. Stryszewski Piotr, kapitan — E1220. Strzelecki Tadeusz, porucznik—C1221. Strzembosz Józef, major —1222. Strzemieczni Stanisław, rotmistrz

— E1223. Streszewski Ksawery, podporucz­

nik — A1224. Strzycki Antoni, lekarz sztabowy

— A1225. Stuart Władysław, podpor. — F

1226. Stypulkowski Franciszek, kapi­tan — A

1227. Suchecki Wincenty, porucz. — F1228. Suchecki Ignacy, podpor. — F1229. Suchorski Stanisław, kapitan—B1230. Suchorski Marceli, podpor. — E1231. Sulkowski Jakub, podpor. — A1232. Sulkowski Ignacy, podpor. — F1233. Sulkowski Jan, kapitan — E1234. Sulkowski Wincenty, podpor.— E1235. Sulgostomski Józef, podpor. — E1236. Sumiński Jan, podpor. — A1237. Sumorch Franciszek, major — A1238. Swecewski Konstanty, podpo­

rucznik — A1239. Swieczynski Stanisław, kapitan

— A1240. Świerczewski Józef, podpor.— E1241. Swieszewski Karol, porucz. — F1242. Swinarski Szczepan, porucz. —■ F a243. Swydzynski Ludwik, podpor.— F1244. Szabłowski Piotr, lekarz — A1245. Szadbey Jan, podchorąży — F1246. Szamota Antoni, podpor. — A1247. Szamowski Teodor, rotmistrz— E1248. Szamowski Eugeniusz, porucz­

nik — A1249. Szapinski Józef, lekarz sztabo­

wy — E1250. Szatinski I., porucznik — E1251. Szawlowski Stanisław, kapitan

— E1252. Szczepanowski Baltazar, podpo­

rucznik — F1253. Szelechowski Franciszek, podpo­

rucznik —■ E1254. Szklarski Antoni, podpor. — E1255. Szendel Ludwik, kapitan — A1256. Szmiegelski Jan, porucznik — E1257. Szmiegelski Jerzy, podpor. — E1258. Szmoll Karol, podporucznik — A1259. Sznabel Andrzej, porucznik — A1260. Szneiderski Antoni, podpor. — E1261. Szolarski Jan, major — A1262. Szofer Karol, podporucznik — E1263. Szuhmacher Karol, lekarz szta­

bowy — A1264. Szulz Stanisław, porucznik — A1265. Szultus Wincenty, kapitan — A

1266. Szummer Karol, kapitan — A1267. Szumski Józef, porucznik — F1268. Szumlainski Ignacy, porucz. — C1269. Szwarze Józef, porucznik — E1270. Szymonski Stanisław, porucznik

— A1271. Szymonski Marceli, podpor. — E1272. Szymonski Kazimierz, podpo­

rucznik — E1273. Szymonski Feliks, podpor. — E1274. Szymkiewicz Michał, porucznik

— E1275. Sóldenhof Franciszek, podpo­

rucznik — A1276. Tarkowski Andrzej, podpor. — E1277. Tarrol Klaudiusz, lekarz sztabo­

wy — E1278. Tatarowicz Józef, podpor. — A1279. Techmanski Paweł, kapitan — A1280. Terletzki Jan, podporucznik — F1281. Tomaczewski Leopold, porucz­

nik — E1282. Tomaszewski Adam, podpor. — F1283. Tomaszewski Mateusz, kapłan

— F1284. Tomasiewicz Adolf, podpor. — F1285. Tomkiewicz Kazimierz, podpo­

rucznik — E1286. Tomski Mateusz, podpor. — E1287. Tomsen Juliusz, lek. sztab. — E1288. Topelski Józef, porucznik — E1289. Trembecki Jakub, podpor. — F1290. Trempinski Józef, kapitan — F1291. Trepka Stanisław, porucznik— E1292. Troinski Tadeusz, porucznik — E1293. Trojanowski Józef, major — A1294. Trompczynski Melchior, porucz­

nik — E1295. Trempeczynski Diogeniusz, — E1296. Truszkonski Stanisław, porucz­

nik — F1297. Trzebiński Anzelm, podpor. — F1298. Trzebiński Anselm, podpor. — F1299. Trzeynski Edward, porucznik —1300. Trzeynski Romuald, podpor. — A1301. Trzynski S., kapitan — A1302. Trynski Napoleon, porucznik—A1303. Trynski Andrzej, podpor. — E1304. Trzynski Napoleon, kapitan — E

1305. Tuchowski Michał, podpor. — A1306. Turski Tomasz, pułkownik — A1307. Turski Wiktor, porucznik — A1308. Turski Tomasz, porucznik — F1309. Turski Antoni, podpor. — E1310. Turowski Franciszek, kapitan—A1311. Turowski Andrzej, porucz. — F1312. Turowski Jan, podpor. — A1313. Turowski Leopold, podpor. — E1314. Turkul Jan, podporucznik — C1315. Turkull, porucznik — E1316. Turkiewicz Benedykt, kapitan—E1317. Twardzikowski Eustachy, pod­

porucznik — F1318. Tylskij Wiktor, porucznik — E1319. Tymeniecki Antoni, porucz. — A1320. Tyminiecki Aleksander, podpo­

rucznik — A1321. Tyszka Wiktor, podpor. — E1322. Tyszka Marcin, podpor. — E1323. Ubisz Wincenty, major — E1324. Uhlein Jan, chorąży, lekarz — E1325. Ujasdowski Wincenty, kapitan—■

E1326. Ullan Samuel, porucznik — A1327. Ulatowskij Konstanty, porucz­

nik — A1328. Ulrich Franciszek, podpor. — E1329. Urbański P., porucznik — A1330. Usczewski Leonard, podpor. — D1331. Ulsczinski Michał, porucznik—A1332. Walewski Feliks, porucznik — E1333. Walewski Michał, podpor. — E1334. Walczewski Wawrzyniec, podpo­

rucznik — A1334. Walesynski Julian, podpor. — A1336. Wardenski Ignacy, porucznik—A1337. Warylkiewicz Józef, kandydat —

A1338. Wasilewski Antoni, kapitan —

zmarł1339. Wasylowski Mateusz, podporucz­

nik — A1340. Wawrowski Tomasz, podpor.— F1341. Weber Teofil, major — A1342. Węgierski Bonawentura, porucz­

nik — A1343. Welsch Wolfgang, lekarz pułko­

wy — E

1344. Weisenhof Włodzimierz, rot­mistrz — odszedł do Szwajcarii

1345. Wengrzinowicz Tadeusz, porucz­nik — A

1346. Wendrzychowski Leon, kapitan— E

1347. Weresczynski Maurycy, kapitan— E

1348. Weresczynski Józef, podpor. — F1349. Weresczyhski Adolf, podpor.— A1350. de Wernij hr., rotmistrz — A1351. Wern Józef, porucznik — E1352. Werner Jan, porucznik — E1353. Wesselowski Aleksander, porucz­

nik — A1354. Wesselowski Roman, podpor — F1355. Wesierski Albin, podpor. — F1358. Wesierski Mikołaj, podpor. — F1357. Wezyk Paweł, kapitan — A1358. Wichowski Antoni, podpor. —1359. Wichowski Stanisław, podpor. —1360. Wichlinski Wacław, chorąży — B1361. Wichlinski Józef, podpor. — F1362. Wichrowski Jan, kapitan — E1363. Widacki Walenty, porucznik — A1364. Wide Kornel, kapitan — A1365. Wieczbicki Antoni, kapitan — B1366. Wieletzki Błażej, podpor. — A1367. Wien Józef, kandydat — E1368. Wiezkowski Jan, porucznik —1369. Winkler Aleksander, podpor.—A1370. Winnicki Konstanty, podpor.— E1371. Winnicki Emilian, podpor. — F1372. Winter Antoni, podpor. — F1373. Wierzbicki Józef, porucznik — A1374. Wierzbicki Józef, podpor. — E1375. Wierzchleyewski Napęleon, pod­

porucznik — Ć1376. Wierzchleyewski Antoni, porucz­

nik —1377. Wieriwiowski Erazm, podpor.—E1378. Wylezynski Jan, kapitan — A1379. Wylezynski Marceli, kapitan — E1380. Wylezynski Józef, podpor. — F1381. Wylezynski Ignacy, podpor. — A1382. Wylezynski Jan, podpor. — F1383. Wilczewski Aleksander, podpo­

rucznik — A1384. Wiśniewski Jan, porucznik — F

1385. Wiśniewski Tomasz, podpor. — E1386. Wiśniewski Adam, porucznik— E1387. Wiśniewski Antoni, podpor. — E1388. Wiśniowski Andrzej, kapitan— E1389. Wischinski Ludwik, kapitan — A1390. Wisocki Nikodem, kapłan — F1391. Wisocki Kazimierz, kapłan — A1392. Wisocki Józef, porucznik — E1393. Wisocki Ksawery, porucznik — E1394. Wiskiewicz Karol, kapitan — F1395. Witalski Józef, kapitan — A1396. Witkowski Paweł, porucznik—A1397. Witkowski Jan, kapitan — E1398. Witkowski Józef, podpor. — A1399. Wittorski Michał, podpor. — F1400. Wittorski Szymon, podpor. — A1401. Włodarski Jan, podpor. — E1402. Wnorowski Piotr, podpor. — A1403. Wodczynski Michał, podpor. — E1404. Wodzynski Józef, porucznik — A1405. Wodzynski Antoni, poc por. — F1406. Woitkiewicz Piotr, kapitan — A1407. Woitkiewicz Jan, podpor. — A1408. Woitkiewicz Jan, kapitan — A1409. Woitkiewicz Jan, podpor. E1410. Wojakowski Leonard, podporucz­

nik — E1411. Wojakowski Karol, chorąży — B1412. Wojucki Dionizy, porucznik — F1413. WojewodskiWilhelm, podporucz­

nik — E1414. Wolski Antoni, rotmistrz — A1415. Wolski Walerian, porucznik — E1416. Wolski Julian, porucznik — A1417. Wolski Hieronim, podpor. — E1418. Wolski Antoni, podpor. — A1419. Wolski Antoni, podpor. — E1420. Wolschlager Ignacy, rotmistrz—F1421. Wongrowski Stanisław, major—E1422. Woronicz Jan, podpor. — E1423. Wosniakowski Andrzej, porucz­

nik — A1424. Woyczechowski Piotr, kapitan —

E1425. Woyczichowski Franciszek, po­

rucznik — E1426. Woyczinski Jan, porucznik — A1427. Woyna Józef, podporucznik — E1428. Woynarowski Józef, kapitan — E

1429. Wróblewski Józef, major E1430. Wróblewski Franciszek, podpo­

rucznik — E1431. Wrodnowski Stanisław, podpo­

rucznik — F1432. Wronna Aleksander, porucz. — E1433. Wronnicki Józef, kapitan — B1434. Wronnicki Adam, porucznik — E1435. Wroński Adam, porucznik — E1436. Wybranowski Roman, pułkow­

nik — A1437. Wysczynski Józef, kapitan — A1438. Wyszlawski Marceli, kapitan— F1439. Wiezopolski Józef, porucznik— E1440. Zabokrzecki Hilary, podpor. — F1441. Zabokrzecki Edward, podpor.— F1442. Zabokrycki Piotr', major — A1443. Zabierzewski Jan, porucznik— E1444. Zablowski Wincenty, porucznik

— A1445. Zabicki Aloizy, lekarz — A1446. Zabielski Franciszek, rotmistrz

— E1447. Zabielski Rajmund, podpor. — E1448. Zabkowski Walenty, porucz. — F1449. Zahorowski Franciszek, podpo­

rucznik — B1450. Zachodzki Marian, podpor. — E1451. Zaczyński Lucjan, kapłan — E1452. Zadera Michał, pułkownik — E1453. Zadolski Józef, porucznik — A1454. Zagorski Kajetan, porucznik—A1455. Zagorowski Józef, podpor. E1456. Zagurowski Maksymilian, po­

rucznik — F1457. Zagurowski Franciszek, podpo­

rucznik — F1458. Zaiaskowski Antoni, kapitan —A1459. Zakrzewski Hieronim, podpo­

rucznik — E1460. Zakrzewski Adam, podpor. — B1461. Zalenski Feliks, major — A1462. Zaliski Józef, kapitan — E1463. Zaluskowski Erazm, porucz. — A1464. Zamoyski Konstanty, rotmistrz

— C1465. Zamoyski August hr., podporucz­

nik — C1466. Zamoski Jan, podporucznik —

1467. Zaorski Szczepan, rotmistrz — A1468. Zapisek Franciszek, podpor. — E1469. Żarski Franciszek, porucznik^—A1470. Żarski Stanisław, porucznik— E1471. Zaremba Antoni, urzędnik prow.

— A1472. Zaremba Antoni, podpor. — E1473. Zarembicki Franciszek, porucz­

nik — E1474. Zarnicki Wincenty, kapitan — D1475. Zargowski Aleksander, podpo­

rucznik — E1476. Zarzycki Wincenty, podpor. — F1477. Zarzycki Adam, podpor. — zmarł1478. Zatkalik Piotr, podpor. — F1479. Zawadzki Wacław, generał — A1480. Zawadzki Kazimierz, kapitan—A1481. Zawadzki Franciszek, lekarz—A1482. Zawicki Feliks, podpor. — E1483. Zbiszewski Józef, major — A1484. Zditowiecki Apolinary, porucz­

nik — A1485. Zdiechewicz Wacław, podporucz­

nik — E1486. Zegrzeda S., podporucznik — B1487. Żelazowski Michał, lekarz szta­

bowy — A1488. Żelazowski Józef, podpor. — E1489. Zelewski Jakub, major — A

1490. Zembruski Michał, porucznik—A1491. Żeromski Gabriel, major — A1492. Zglyiszynski Z., podpor. — A1493. Zglyszynski Seweryn, podpo­

rucznik — A1494. Zgorski Adolf, porucznik — E1495. Zieliński Onufry, kapitan — A1496. Zieliński Józef, kapitan — E1497. Zieliński Erasm, podpor. — B1498. Zieliński Faustyn, podpor. — B1499. Zieliński Leon, podpor. — F1500. Zieliński Karol, podpor. — A1501. Zieliński Józef, kapitan — F1502. Zieliński Ludwik, podpor. — E1503. Zielechowicz Karol, porucznik

— A1504. Zielenewski Tomasz, kapitan—A1505. Ziglinski Paweł, major — A1506. Zimanski Ignacy, porucznik — B1507. Zimecki Jan, porucznik — E1508. Zienkewicz Leon, porucznik — E1509. Ziółkowski Piotr, kapłan — F1510. Ziółkowski Kasper, kapitan — A1511. Zmichowski Benjamin, podpo­

rucznik — E1512. Zmichowski Jacek, porucz. — A1513. Zmorski Teofil, podpor. — E1514. Zolkiewicz Marian, pułkownik

— A