Koszty inwestowania w Koszty inwestowania w akcje za pomocą akcje za pomocą

krótkiej sprzedaży.krótkiej sprzedaży.

Marta OstaszKinga Goździuk

Krótka sprzedaż- Krótka sprzedaż- sprzedaż sprzedaż pożyczonych akcji z przyrzeczeniem pożyczonych akcji z przyrzeczeniem odkupu w przyszłości.odkupu w przyszłości.

W Polsce krótka sprzedaż formalnie istnieje od 1999 roku.Jako pierwszy na rynku pożyczek papierów wartościowych w Polsce zaistniał Dom Inwestycyjny BRE Banku S.A., który w dniu 28 marca 2000 roku zawarł pierwszą w historii Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie transakcję krótkiej sprzedaży.1 lipca 2010 weszły w życie nowe przepisy dotyczące krótkiej sprzedaży. Krótka sprzedaż udostępniona została na GPW."Wprowadzono zasady ograniczające możliwości zawierania transakcji krótkiej sprzedaży oraz stosowania odpowiednich środków dyscyplinujących dla domów maklerskich, które przekraczają dopuszczalne wskaźniki poziomu zawieszeń rozliczeń papierów wartościowych." (Rzecznik KDPW Dariusz Marszałek)W Polsce dąży się do rozwoju krótkiej sprzedaży.

•Domy Maklerskie nie są dostosowane do nowych zmian i w większości nie dają na razie możliwości inwestycji w krótką sprzedaż.•Prawo daje domom maklerskim możliwość wprowadzania własnych, regulacji dotyczących m.in. zasad dokonywania transakcji i wywiązywania się inwestorów z obowiązku dostarczenia papierów.

Krótka sprzedaż na GPW (lipiec 2010):Krótka sprzedaż na GPW (lipiec 2010):

W lipcu całkowita wartość obrotu w transakcjach krótkiej sprzedaży wyniosła 154,5 mln zł.

Zawarto 6.049 transakcji na łączny wolumen 4,4mln sztuk. Największy obrót w transakcjach krótkiej sprzedaży zanotowano

na akcjach :KGHM, PKOBP, PEKAO, TPSA, PZU. Najwyższy wskaźnik udziału wartości obrotu w transakcjach

transakcji krótkiej sprzedaży do całkowitej (liczonej jednostronnie) wartości obrotu danymi akcjami wyniósł:

•NewWorldResources:3,5%•PGE:2,0%

Źródło: GPW

Maksymalny dzienny dla poszczególnych akcji udział % Maksymalny dzienny dla poszczególnych akcji udział % wartości obrotu w transakcjach krótkiej sprzedaży do wartości obrotu w transakcjach krótkiej sprzedaży do całkowitej (liczonej jednostronnie) wartości obrotu. całkowitej (liczonej jednostronnie) wartości obrotu.

Źródło: GPW

Pozytywne aspekty funkcjonowania krótkiej sprzedaży dla Pozytywne aspekty funkcjonowania krótkiej sprzedaży dla rynku giełdowego. W literaturze wymienia się szereg rynku giełdowego. W literaturze wymienia się szereg pozytywnych skutków stosowania krótkiej sprzedaży dla pozytywnych skutków stosowania krótkiej sprzedaży dla funkcjonowania rynku akcji. Ta technika inwestycyjna: funkcjonowania rynku akcji. Ta technika inwestycyjna:

umożliwia zarabianie na spadkach cen akcji, przez co ułatwia inwestorom aktywne zarządzanie portfelem,

ułatwia inwestorom zabezpieczanie się przed spadkiem wartości portfela akcji, gdyż w przypadku przewidywanych spadków ich cen mogą oni szybko zająć krótkie pozycje w innych instrumentach, których ceny są dodatnio skorelowane z cenami posiadanych przez nich akcji,

pozytywnie wpływa na wzrost płynności rynku (m.in. wzrost liczby i wartości zleceń kupna i sprzedaży, zmniejszenie spreadów bid-ask),

ogranicza możliwość zawyżania kursów akcji, przez co przyczynia się do zmniejszenia skali bąbli spekulacyjnych,

prowadzi do zwiększenia efektywności wyceny akcji, ponieważ inwestorzy mogą sprzedać akcje, których nie posiadają w portfelu, a które uważają za przewartościowane,

pozwala inwestorom długoterminowym na osiągnięcie zysku z udzielania pożyczek papierów wartościowych, co poprawia stopy zwrotu z ich portfela

Negatywne aspekty funkcjonowania krótkiej Negatywne aspekty funkcjonowania krótkiej sprzedaży dla rynku giełdowego:sprzedaży dla rynku giełdowego:

Do negatywnych zjawisk związanych ze stosowaniem przez inwestorów krótkiej sprzedaży można zaliczyć m.in. możliwość nadużycia (ang. market abuse), które polega na wykorzystywaniu tej techniki do generowania mylnych sygnałów na temat rzeczywistej podaży akcji danej spółki lub właściwej ich wyceny.

Na rynkach, na których krótka sprzedaż jest powszechnie stosowana, może wystąpić także zjawisko „wyciskania” inwestorów mających otwarte krótkie pozycje w akcjach (ang. short squeeze). Ma ono miejsce wtedy, gdy część inwestorów posiadających w portfelu akcje spółki zauważa, że skala ich sprzedaży w transakcjach krótkiej sprzedaży jest relatywnie duża w stosunku do obrotów tymi akcjami (duża liczba akcji sprzedanych na krótko w stosunku do średniego dziennego wolumenu obrotów).

Krótka sprzedaż a kryzys finansowy na świecie:Krótka sprzedaż a kryzys finansowy na świecie:

Kryzys, który rozpoczął się latem 2007 r. na rynku instrumentów strukturyzowanych z ekspozycją na amerykański rynek kredytów hipotecznych subprime, szybko rozprzestrzenił się na inne segmenty rynków finansowych. Indeksy cen akcji na większości giełd osiągnęły swoje maksima w czerwcu lub lipcu 2007 r. Od tego czasu do lutego 2009 r. na tych rynkach obserwowano spadki cen akcji, które były najbardziej gwałtowne w okresie tuż po upadku banku Lehman Brothers 15 września 2008 r (w ciągu trzech dni kurs banku o 158-letniej tradycji spada o 94 proc.). Szczególnie dotknęły one akcje spółek z sektora finansowego, czego przyczyną była m.in. ogólna utrata zaufania inwestorów do tego sektora. Część inwestorów, antycypując spadki cen akcji tych spółek, dokonywała transakcji krótkiej sprzedaży. W wielu przypadkach wykorzysta-nie tej techniki inwestycyjnej pozwalało na osiągnięcie znaczących zysków, ale w skali całego rynku generowało istotne ryzyko systemowe. Dlatego też początkowo w wielu krajach nadzorcy rynku podjęli działania zakazujące zawierania transakcji krótkiej sprzedaży spółek z sektora finansowego (Stany Zjednoczone, Wielka Brytania) lub też ograniczali ich dokonywanie (Grecja). Ponadto, zwiększyli oni wymogi dotyczące ujawniania informacji związanych z tymi transakcjami. Ograniczenia wprowadzone przez nadzorców w większości przypadków były podejmowane pod silną presją opinii publicznej i miały na celu ograniczenie skali spadków cen akcji.

Krótka sprzedaż na świecie:Krótka sprzedaż na świecie: Koszty związane z inwestycjami za pomocą krótkiej sprzedaży

związane są z prowizjami Biur Maklerskich, na większych rynkach prowizje te są niższe ze względu na konkurencję.

Rynki amerykańskie charakteryzuje doskonale rozwinięty system przeprowadzania operacji krótkich sprzedaży.

Jedynie 4 giełdy (oprócz GPW) określają, papiery które mogą być przedmiotem KS.: Australia – 20% spółek, Hong Kong ok. 45%, Malezji – 10%, Meksyk

W wielu krajach rozwój krótkiej sprzedaży jest hamowany poprzez wprowadzanie ograniczeń

Zakazy krótkiej sprzedaży:Zakazy krótkiej sprzedaży:

Czasowe zakazy stosowania krótkiej sprzedaży akcji spółek sektora finansowego w Wielkiej Brytanii.

Ograniczenie krótkiej sprzedaży w Niemczech i Austrii (zakaz „nagiej” krótkiej sprzedaży).

Unia Europejska chce nałożyć regulacje dotyczące krótkiej sprzedaży.

Zakaz KS na LSE (dla wybranych spółek sektora finansowego)

Zakaz KS w USA

• Spółki z zakazem KS - zwiększył się spread rynkowy (wzrost kosztów zawierania transakcji), spadły obroty (liczba transakcji, wolumen oraz wartość obrotu) orazgłębokość rynku• spread na spółkach na których krótka sprzedaż była dostępna wzrósł o 56%, na tych z zakazem KS o 140%. Oznacza to, że spread na spółkach z zakazem KS zwiększył się o 150% w stosunku do spółek bez zakazu krótkiej sprzedaży• liczba transakcji na spółkach na których obowiązywał zakaz KS spadła o 10%, na pozostałych wzrósła o 50%.• wartość obrotu na spółkach - z zakazem KS spadła o 21%, na pozostałych spółkach wzrosła o 42%

Źródło :„The Effect of Short-selling Restriction on Liquidity: Evidence from London Stock Exchange

Badania Credit Suisse w USA - wprowadzenie zakazu KS doprowadziło do:• spadku płynności, wzrostu kosztów zawierania transakcji (wzrósł spread),• zmienność na spółkach z zakazem KS nie uległa istotnej redukcji,• przed wprowadzeniem zakazu KS udział obrotów spółkami które później zostały poddane restrykcji w stosunku do całkowitych obrotów spółkami amerykańskimi wynosił ok. 24%. Po wprowadzeniu zakazu, spadł do 12%,• spread rynkowy dla spółek dla których wprowadzono zakaz KS wzrósł z poziomu ok. 15 bps do ok. 3 bps.

Źródło : Materiał opracowany przez Hedge Fund Standards Board – konsultacje CESR „The role of short selling in markets and the implications of short selling ban”.

Dla porównania: inwestycje w Dla porównania: inwestycje w opcje i kontrakty terminowe.opcje i kontrakty terminowe.

Opcje: Kontrakty terminowe:Wystawca opcji płaci depozyt zabezpieczającyKupujący opcje nie jest zobowiązany do utrzymywania depozytów zabezpieczających, a nasze ryzyko jest ograniczone do wysokości zapłaconej za opcję premiiKupujący ma prawo, ale nie ma obowiązku wykonania opcji

Depozyt zabezpieczający w wysokości kilku-kilkunastu procent wartości całej transakcjiMniejsza prowizja maklerskaDuży zysk przy zaangażowaniu niewielkiego kapitałuDuże ryzykoDo kupna kontraktu niezbędne jest, poza posiadaniem rachunku w biurze maklerskim, posiadanie indywidualnego numeru identyfikacyjnego klienta, nadawanego przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych.Do zakupu kontraktu wystarczy wpłacić depozyt zabezpieczający stanowiący kilkanaście procent wartości instrumentu.Do inwestycji w kontrakty niezbędna jest znajomość zasad i możliwości funkcjonowania kontraktów.

Dziękujemy za Dziękujemy za uwagę!uwagę!