ANALIZA FUNKCJONOWANIA

OPŁATY INTERCHANGE W TRANSAKCJACH

BEZGOTÓWKOWYCH

Magdalena Duluk

Anna Ziółkowska

PLAN PREZENTACJI

1) Opłata interchange

2) Rozwój rynku kart płatniczych w Polsce

3) Polityka UE odnośnie opłaty interchange

4) Scenariusze rozwoju rynku kart płatniczych w Polsce w

kontekście obniżenia stawek opłat interchange

PLAN PREZENTACJI

1) Opłata interchange

2) Rozwój rynku kart płatniczych w Polsce

3) Polityka UE odnośnie opłaty interchange

4) Scenariusze rozwoju rynku kart płatniczych w Polsce w

kontekście obniżenia stawek opłat interchange

OPŁATA INTERCHANGE

Opłata interchange to główna część prowizji, jaką akceptant kart płaci agentowi rozliczeniowemu, a dalej bankowi wydawcy od każdej bezgotówkowej transakcji zrealizowanej przy użyciu karty płatniczej.

WYSOKOŚĆ OPŁAT INTERCHANGE

(IX. 2011)

Źródło: http://nbp.pl/systemplatniczy/obrot_bezgotowkowy/interchange.pdf

PLAN PREZENTACJI

1) Opłata interchange

2) Rozwój rynku kart płatniczych w Polsce

3) Polityka UE odnośnie opłaty interchange

4) Scenariusze rozwoju rynku kart płatniczych w Polsce w

kontekście obniżenia stawek opłat interchange

LICZBA KART PŁATNICZYCH PER CAPITA WYDANYCH W POLSCE I INNYCH KRAJACH UE W 2010 R.

Źródło: Dane NBP.

DYNAMIKA WZROSTU SIECI AKCEPTACJI ORAZ LICZBY KART I TRANSAKCJI

BEZGOTÓWKOWYCH W LATACH 2003-2010

Źródło: Dane NBP.

UWARUNKOWANIA ROZWOJU

• Decyzja UOKiK� Wspólne ustalanie wysokości stawek opłat interchange

uznano za ograniczającą konkurencję i wydano nakaz zaniechania stosowania tej praktyki,

� Nie stwierdzono stosowania przez organizacje Visa i MasterCard oraz Związek Banków Polskich praktyki ograniczającej konkurencję, polegającej na koordynacji działań w celu ograniczenia dostępu przedsiębiorców, niebędących członkami porozumień emitentów, do rynku usług acquiringowych,

� Nałożono kary pieniężne na 20 banków, o łącznej wysokości 164 mln zł,

� Nadano punktowi pierwszemu decyzji (nakaz zaniechania stosowania przedmiotowych praktyk) rygor natychmiastowej wykonalności.

UWARUNKOWANIA ROZWOJU

• Raport NBP o opłacie interchange w 2007 r.

�Należy zachować czterostronny charakter systemów kart płatniczych w Polsce i w jego ramach próbować znaleźć sposoby ustalania opłaty interchange i jej wysokości

� Istniała potencjalna możliwość dalszego obniżania poziomu opłaty interchange w Polsce, mając na uwadze m.in. jej poziom w niektórych krajach Unii Europejskiej.

�Niezbędna pewność prawna i jasne reguły funkcjonowania,

PLAN PREZENTACJI

1) Opłata interchange

2) Rozwój rynku kart płatniczych w Polsce

3) Polityka UE odnośnie opłaty interchange

4) Scenariusze rozwoju rynku kart płatniczych w Polsce w

kontekście obniżenia stawek opłat interchange

• SEPA (ang. Single Euro Payments Area)

Obszar, w ramach którego obywatele, przedsiębiorcy i inne podmioty mogą dokonywać bezgotówkowych rozliczeń w euro na obszarze Europy zarówno transgranicznie, jak i w granicach państw członkowskich, według takich samych zasad, regulacji prawnych i zobowiązań.Zapis „ każdy system kart płatniczych odpowiada za własną opłatę interchange” oznacza w praktyce brak ingerencji w dotychczasowe stawki.

•Dyrektywa w Sprawie Usług Płatniczych

Dokument ten wyznacza wspólne ramy prawne dla świadczenia usług płatniczych na obszarze Unii Europejskiej, które dotychczas podlegały regulacjom odrębnych systemów prawnych państw członkowskich. W ramach dyrektywy nie zamieszczono wymogów odnośnie określania poziomu opłat interchange.

• Ustawa o usługach płatniczych

�Implementacja Dyrektywy o usługach płatniczych

�Określa warunki świadczenia usług płatniczych, w szczególności w zakresie przejrzystości postanowień umownych i wymogów dotyczących informowania o usługach płatniczych; prawa i obowiązki stron wynikające z umów o świadczenie usług płatniczych, a także zakres odpowiedzialności dostawców z tytułu wykonywania usług płatniczych oraz zasady prowadzenia działalności przez instytucje płatnicze i biura usług płatniczych, w tym za pośrednictwem agentów tych podmiotów, oraz zasady sprawowania nadzoru nad tymi podmiotami

DZIAŁANIA KOMISJI EUROPEJSKIEJ

• 24.07.2002 r. – decyzja w sprawie międzyregionalnej opłaty interchange w ramach stowarzyszenia Visa.

• Styczeń 2007 r. – opracowanie przez KE raportu dot. Sektora bankowości detalicznej w krajach UE.

• 19.12.2007 r. – decyzja o naruszeniu postanowienia art. 81 Traktatu WE przez MasterCard -> finalnie MasterCard odstąpił od pobierania opłaty interchange dla transakcji transgranicznych.

• 8.07.2011 r. – złożenie odwołania MasterCard od decyzji KE z 2007 r.

DZIAŁANIA KOMISJI EUROPEJSKIEJ

• Lipiec 2013 – dyrektywa w sprawie usług płatniczych oraz wniosek dot. rozporządzenia w sprawie opłat interchange z tyt. transakcji płatniczych realizowanych przy użyciu kart.

• Wprowadzi to: - max poziom opłat

- zakaz opłat dodatkowych

• 1.01.2014 r. planowane wejście ustawy w życie

• 1.07.2014 r. koniec okresu dostosowania podmiotów objętych ustawą do nowych przepisów

DZIAŁANIA EBC

• Postrzeganie opłaty interchange głównie przez pryzmat projektu SEPA.

• Zasady i warunki akceptacji (dla tego samego rodzaju karty płatniczej), nie mogą różnić się ze względu na położenie geograficzne.

• Opłata interchange jest efektywnym instrumentem w zakresie promocji kart wśród konsumentów krajów UE. Ale nie może być barierą dla konkurencyjności.

• Wg EBC, raport KE z 2007 r. stwarza wrażenie możliwości zakazu pobierania opłat interchange.

• Wg EBC decyzje KE i krajowych urzędów ochrony konkurencji powinny być ujednolicone.

• EBC promuje wszystkie inicjatywy prowadzące do zwiększenia konkurencji dla Visa i MasterCard na obszarze UE.

PLAN PREZENTACJI

1) Opłata interchange

2) Rozwój rynku kart płatniczych w Polsce

3) Polityka UE odnośnie opłaty interchange

4) Scenariusze rozwoju rynku kart płatniczych w Polsce w

kontekście obniżenia stawek opłat interchange

SCENARIUSZ NR 1:BRAK OBNIŻENIA POZIOMU OPŁAT

INTERCHANGE W POLSCE

1) Silna presja na wprowadzenie opłaty dodatkowej typu surcharge (w ramach implementacji Dyrektywy o usługach płatniczych )� Częstsze korzystanie z gotówki� Presja na rezygnację z usług agentów rozliczeniowych� Spadek liczby i wartości transakcji bezgotówkowych

2) Działania ze strony handlowców zmierzające do obniżenia kosztów akceptacji kart � Weryfikowanie możliwości przetwarzania poprzez zagraniczną

centralę� Możliwość akceptowania kart wyłącznie organizacji o niższym

poziomie opłaty interchange

� ograniczenie programów lojalnościowych akceptantów jedynie do klientów płacących gotówką

� czasowe zawieszenie akceptowania kart płatniczych � trwała rezygnacja z akceptowania kart płatniczych

SCENARIUSZ NR 2:OBNIŻENIE POZIOMU OPŁAT INTERCHANGE W

POLSCE DO ŚREDNIEGO POZIOMU OPŁATY OBOWIĄZUJĄCEGO W KRAJACH UNII

EUROPEJSKIEJ

1) Rozwój rynku kart płatniczych w Polsce zostanie utrzymany, przy zwiększonej dynamice

2) Przychody z tytułu opłaty interchange, mimo obniżenia jej stawek, będą również znaczące

Obniżenie opłat interchange może zatem przyspieszyć osiągnięcie przez Polskę średnich unijnych

poziomów wskaźników rozwoju rynku kart płatniczych.

BIBLIOGRAFIA:

• Analiza funkcjonowania opłaty interchange w transakcjach bezgotówkowych na rynku polskim – Narodowy Bank Polski, Departament Systemu Płatniczego, Warszawa, styczeń 2012r.

• Kolejny krok do obniżek opłat interchange, http://www.euractiv.pl/gospodarka/artykul

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!