TURYSTYKA I REKREACJA Przedmioty wspólne 1. Socjologia i ...
Wspólne Polityki Polityki JRE. Wspólne polityki w sferze...
Transcript of Wspólne Polityki Polityki JRE. Wspólne polityki w sferze...
Wspólne Politykiwykład 13, semestr 2
Polityki JRE.Wspólne polityki w sferze przemysłuWspólne polityki w sferze przemysłu
Dr Katarzyna ŚledziewskaKatedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego
Polityka przemysłowa
• jest ściśle powiązana z ogólną polityką społeczno-gospodarczą
• trudność zdefiniowania
– na jej treść składają się również działania podejmowane w innych obszarach
• w ramach polityki handlowej, – finansowej,
– regionalnej, – regionalnej,
– ochrony środowiska,
– zdrowia,
– obrony narodowej,
– zamówień publicznych
– w dziedzinie badań i rozwoju,
– systemu oświaty,
– kształcenia i szkolenia zawodowego
Cele polityki przemysłowej
• wspieranie postępu naukowo-technicznego decydującego o konkurencyjności wyrobów wspólnotowych,
• wspieranie rozwoju tzw. przemysłów strategicznych• zapewniających utrzymanie lub rozszerzenie na światowych rynkach
udziału w produkcji nowych generacji wyrobów,• opartych na nowoczesnych technologiach• ważnych dla obronności• prestiżowych z punktu widzenia pozycji międzynarodowych
– informatyka, biotechnologia, elektronika i telekomunikacja, badania i technologie kosmiczne, przemysł lotniczy, materiały syntetyczne, energia atomowa,
• restrukturyzacja przemysłów tradycyjnych • wydobywczego, energetycznego, hutniczego, tekstylnego
• pobudzanie i restrukturyzacja przemysłu w regionach• opóźnionych w rozwoju o zanikającej produkcji przemysłów
"schyłkowych", • o wzrastających tendencjach do strukturalnego bezrobocia, • wymagających szybkiej poprawy stanu środowiska naturalnego.
Nadzór
• W 1967 r. – w Komisji Europejskiej Dyrekcja Generalna ds. Polityki przemysłowej – współdziałanie w
• polepszaniu międzynarodowej produktywności europejskiego przemysłu, • utrzymywaniu wysokiego poziomu zatrudnienia na drodze swobodnego
przepływu wyrobów, • koordynacja narodowych polityk • monitorowanie konkurencji zewnętrznej.
• Obecnie– Dyrekcja Generalna ds. Przedsiębiorstw
• polityki przemysłowa, MSP, telekomunikacja
Podstawy prawne polityki przemysłowej UE
• Traktat Rzymski – nie ma bezpośredniego odniesienia do polityki przemysłowej. – Art. 92/1
• zakaz stosowania wszelkiej pomocy państwowej wypaczającej lub grożącej wypaczeniem konkurencji poprzez faworyzowanie przedsiębiorstw lub gałęzi produkcji w handlu między członkami.
• Traktat o EWWiS – regulował politykę przemysłową w zakresie górnictwa i hutnictwa. – Art. 3g dotyczy modernizacji produkcji i polepszania jakości.
• Traktat o Euratomie – reguluje pewien zakres przemysłu nuklearnego,
• wskazanie konieczności przyczyniania się do rozwoju badań i szerzenia wiedzy technicznej,
• ułatwianie inwestycji, zaopatrywania Wspólnoty w rudy i paliwo jądrowe i zapewnienia rozległych rynków zbytu i dostęp do najlepszych środków technicznych (art. 2a, 2c, 2d, 2g).
Podstawy prawne polityki przemysłowej UE
• Bezpośrednie odniesienie – JAE
– paragraf 1 • "celem Wspólnoty jest wzmocnienie baz naukowych i technologicznych
przemysłu europejskiego oraz popieranie rozwoju jego konkurencyjności międzynarodowej".
– Art. 130 Traktatu z Maastricht nawiązuje do paragrafu 1 JAE• przyspieszenie dostosowań przemysłowych do zmian strukturalnych, • przyspieszenie dostosowań przemysłowych do zmian strukturalnych,
• wspieranie środowiska sprzyjającego inicjatywom i rozwojowi przedsiębiorczości, zwłaszcza małych i średnich firm (MSP),
• wspieranie współpracy między przedsiębiorstwami
• zachęcanie do lepszego wykorzystania potencjału przemysłowego polityk innowacyjnych, badań i rozwoju techniki.
Podstawy prawne polityki przemysłowej UE
• tytuł XV - badania i rozwój techniczny,
– cele i zadania wiedzy, nauki i techniki w rozwijaniu przemysłu wspólnotowego i wspierania jego konkurencyjności międzynarodowej.
– rola ramowych programów wieloletnich.
– charakter horyzontalny kosztem sektorowego.
• Traktat Amsterdamski • Traktat Amsterdamski
– znaczenie promocji innowacji i współpracy między przedsiębiorstwami.
Prace Komisji Europejskiej
• promowanie inwestycji niematerialnych (wiedza, badania i rozwój),
• rozwój współpracy przemysłowej (usuwanie barier hamujących współpracę wewnątrz UE jak i poza nią),
• ochrona uczciwej konkurencji
– wewnętrznej jak i zewnętrznej (koncentracja na wspieraniu horyzontalnym kosztem sektorowego),
• zmiana roli władz publicznych • zmiana roli władz publicznych
– uproszczenie legislacji i procedur administracyjnych zwłaszcza dla MSP,
– właściwe wykorzystanie Funduszy strukturalnych dla wspierania rozwoju konkurencyjnych sektorów przemysłu przy uwzględnieniu sytuacji poszczególnych regionów
Instrumenty realizacji polityki przemysłowej
• finansowanie/ współfinansowanie: – badań i rozwoju, – kształcenia kadr i szkolenia zawodowego, – rozwoju regionalnego– infrastruktury, – ochrony środowiska, – subwencje dla podupadających przedsiębiorstw i gałęzi – subwencje dla podupadających przedsiębiorstw i gałęzi
• procedury antydumpingowe i antysubwencyjne • programy rozwoju przemysłu (krajowe, restrukturyzacji gałęziowej i
regionalnej przemysłu, transferu technologii), • doradztwo, • standardy i normy techniczne, • promowanie przekształceń organizacyjnych przedsiębiorstw (prywatyzacja), • zamówienia publiczne, • systemy podatkowe poszczególnych krajów
Rozwój polityki przemysłowej
• Komisja Europejska – "struktura przemysłowa unijnej gospodarki jako taka jest daleka od ideału, by stawić
czoło procesowi globalizacji. Handel Unii Europejskiej skoncentrowany jest na technologiach średniozaawansowanych i wymagających niskiego albo średniego poziomu kwalifikacji. Unia pozostaje narażona na konkurencję producentów rozwijających się gospodarek Chin i reszty Azji".
• Październik 2005 KE – pakiet przedsięwzięć, które mają doprowadzić do wzmocnienia przemysłu w Unii
Europejskiej.
celem
– wzrost konkurencyjności unijnego przemysłu, w którym pracuje 34 mln ludzi i który produkuje trzy czwarte unijnego eksportu. "Sprzeciwiamy się subwencjom państwowym„
• nowa polityka przemysłowa - Strategia Lizbońska,– wzrost konkurencyjności i innowacyjności przemysłu,
– tworzenie nowych miejsc pracy i zwiększenie wydatków na badania i rozwój poprzez przyciągnięcie inwestycji w tym zakresie
– „Wspólne działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Nowy początek strategii lizbońskiej”, COM(2005) 24
– „Wspólne działania na rzecz wzrostu i zatrudnienia: wspólnotowy program lizboński” COM(2005) 330
Nowa polityka przemysłowa
• stwarzanie odpowiednich warunków ramowych– dla rozwoju i innowacyjności przedsiębiorstw w celu uczynienia z UE
atrakcyjnego miejsca– do inwestowania i tworzenia miejsc pracy w przemyśle
• rola władz publicznych - polega na działaniu jedynie – gdy zawodzą pewne mechanizmy rynkowe uzasadniając interwencję rządu – w celu wspierania zmian strukturalnych. – w celu wspierania zmian strukturalnych.
• Zmiany strukturalne wymagają czasem– wprowadzenia środków towarzyszących w celu obniżenia społecznych
kosztów – instrumenty
• lepsze stanowienie prawa, • jednolity rynek, • polityka w zakresie innowacji i badań, • polityki zatrudnienia • społeczne
Gross value added - Industry, including Energy - At current basic prices and current exchange rates (% of all branches)
Udział przemysłu w wartości dodanej i zatrudnieniu, UE-27, 2006 (% w wartości dodanej produkcji przemysłowej i zatrudnieniu)
Polityka przemysłowa a przemysł wytwórczy
• Przemysł wytwórczy UE - ważny – 1/5 PKB UE– zatrudnia około 34 mln osób w UE– kluczowe znaczenie dla wykorzystania możliwości związanych z nową
gospodarką opartą na wiedzy • ponad 80 % wydatków na badania i rozwój w sektorze prywatnym wydaje się
w przemyśle wytwórczym.– nowe i innowacyjne produkty, – nowe i innowacyjne produkty,
• około trzech czwartych eksportu UE.– składa się w przeważającej mierze z małych i średnich przedsiębiorstw
(MŚP). • ponad 99 % przedsiębiorstw i 58 % zatrudnienia w przemyśle wytwórczym
stanowią MŚP.– ściśle powiązany z branżami usług, zapewniając popyt na usługiokoło biznesowe i będąc kluczowym źródłem zaopatrzenia sektora usług
Polityka przemysłowa a przemysł wytwórczy
• Nowe technologie– umiędzynarodowienie gospodarki światowej
• połączenia transportowe• spadające koszty łączności, • obniżone bariery dla handlu i inwestycji
• Efekt: ostrzejsza konkurencja
• Fakty– mały udział sektorów produkcji technologii teleinformatycznych (ICT) w
przemyśle UE– przenoszenie miejsc pracy z UE do krajów o niskich kosztach– większa międzynarodowa konkurencja w zakresie wydatków na badania i
rozwój• UE nie jest wystarczająco konkurencyjna jako miejsce dla badań.
– USA i Japonia – przodują, ale również Chiny i Indie
Wyzwania:
• zapewnienie otwartego i konkurencyjnego jednolitego rynku, obejmującegokonkurencję
• wiedza w sensie badań, innowacji i kwalifikacji
• lepsze stanowienie prawa
• zapewnienie synergii pomiędzy konkurencyjnością, polityką energetyczną i polityką ochrony środowiskapolityką ochrony środowiska
• zapewnienie pełnego i właściwego udziału w rynkach światowych
• sprzyjanie spójności społecznej i gospodarczej
Branże związane z produkcją żywności i naukami o życiu
• Branże związane z produkcją żywności i naukami o życiu – produkcji żywności i napojów, wyrobów farmaceutycznych,
biotechnicznych– 1/5 wartości dodanej przemysłu wytwórczego
• Kluczowe wyzwania:– potrzeba postępów w kierunku tworzenia w pełni konkurencyjnego
jednolitego rynku produktów farmaceutycznych jednolitego rynku produktów farmaceutycznych – kwestie ochrony środowiska – dostępu do rynku w odniesieniu do branż produkcji żywności i napojów,
wyrobów farmaceutycznych i kosmetyków
Branże budowy maszyn i systemów
• teleinformatyka (ICT), produkcja urządzeń mechanicznych• 1/3 wartości dodanej• Wyzwania
– innowacja, – ochrona własności intelektualnej – zapewnienie wysokokwalifikowanych pracowników. – lepszy dostęp do rynków międzynarodowych – lepszy dostęp do rynków międzynarodowych
• Branże transportu wyzwania związane z:– ochroną środowiska,
• szczególnie wobec potrzeby zapewnienia aby ich pojazdy, samoloty i statki były bardziej ekologiczne.
Branże związane z modą i wzornictwem
• 8% wartości dodanej
• Wyzwania
– poprawa innowacyjności, ochrony własności intelektualnej i poziomukwalifikacji
– uzyskanie lepszego dostępu do obecnie silnie chronionych rynkówświatowych
Branże surowców i półwyrobów
• 40% wartości dodanej produkcji UE• Produkcja: wyrobów chemicznych, stalowych, pulpy i papieru)• Branże te są w dużej mierze energochłonne
– główna grupa wyzwań związana jest z energią i ochroną środowiska. • Prawodawstwo
– szczególnie dla branży wyrobów chemicznych – uproszczenie prawodawstwa dla sektora budownictwa. – uproszczenie prawodawstwa dla sektora budownictwa.
• Dostosowania strukturalne ważnym wyzwaniem dla: – branży ceramicznej, poligraficznej i przemysłu stalowego.
Udział w tworzeniu wartości dodanej i w zatrudnieniu, przedsiębiorstwa UE (poza sektorem finansowym) z podziałem na wielkość, 2006 rok
Wspólne Politykiwykład 13, semestr 2
Polityki JRE.Wspólna polityka ochrony środowiskaWspólna polityka ochrony środowiska
Dr Katarzyna ŚledziewskaKatedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego
Cele polityki ochrony środowiska
• Zachowanie, ochrona i poprawa jakości środowiska naturalnego
• Ostrożne i racjonalne wykorzystywanie zasobów naturalnych
• Promowanie na płaszczyźnie międzynarodowej środków zmierzających do rozwiązywania regionalnych lub światowych problemów środowiska naturalnego
Cele polityki ochrony środowiska
• Polityka unijna – zagwarantowanie wysokiego poziomu
• Podstawowy element – kilkuletnie programy
– 1973-1975 • Zidentyfikowanie ważnych problemów ekologicznych, określenie wzajemne
relacje miedzy rozwojem gospodarczym a środowiskiem
• Nie przyniosła poprawy stanu środowiska
– 1993-1997 piąty program– 1993-1997 piąty program• Zapobieganie
• Strategia zrównoważonego rozwoju bez szkodzenia zasobom naturalnym i środowisku
2001-2010 – szósty program
• Ograniczenie zmian klimatycznych (ustabilizowanie poziomu koncentracji gazów
• Ratyfikacja i wdrażanie przez kraje UE konwencji z Kioto
• Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej
• Zdrowie i środowisko
– doprowadzenie do takiego stanu zanieczyszczeń powietrza, wody oraz poziomu hałasu by nie wywierał negatywnego wpływu na zdrowie poziomu hałasu by nie wywierał negatywnego wpływu na zdrowie człowieka
• Zasoby naturalne
– zapewnienie zrównoważonego zużycia,
– większa efektywność wykorzystania odnawialnych i nieodnawialnych zasobów,
– skuteczny system recyklingu,
– zintegrowana polityka produktu w celu ograniczenia odpadów
Prawo ochrony środowiska w UE
• regulacje w prawie pierwotnym (traktatowym) i wtórnym.
• Geneza ochrony środowiska w UE - sięga lat 70-tych
• Pierwsze regulacje traktatowe pojawiły się w Jednolitym Akcie Europejskim (1986 r.).
• Prawo wtórne
– dyrektywy,
– rozporządzenia
– decyzje
– umowy międzynarodowe
– orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości zawierające interpretację powyższych aktów prawnych.
Regulacje
• Obejmują przepisy w zakresie
• Gospodarki wodnej
• Gospodarki leśnej
• Zanieczyszczeń przemysłowych
• Ochrony gatunków
• Postępowania z chemikaliami• Postępowania z chemikaliami
• Bezpieczeństwa nuklearnego
• Ochrony przed promieniowaniem radioaktywnym
• itd
Instrumenty
• Przepisy prawa wtórnego
• Zachęty
• Bodźce ekonomiczne i fiskalne
• Opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska
• Kary ekologiczne
• Opłaty produktowe i depozytowe• Opłaty produktowe i depozytowe
• Mechanizm wspierania finansowego
• Systemy monitorowania jakości środowiska oraz gromadzenia danych statystycznych
Instrumenty prawne
• Dyrektywa IPPC (Integrated Polution Protection and Control)
– Przewiduje utworzenie zintegrowanego systemu zapobiegania zanieczyszczeniom
– Określa procedury i warunki uzyskiwania zintegrowanych pozwoleń ekologicznych ba instalację urządzeń przemysłowych
• Regulacje ramowe • Regulacje ramowe
– Dotyczą standardów jakości
– Wód (jakość wody pitnej)
– Zagospodarowania odpadów
– Hałasu (maksymalny poziom emisji prze maszyny i urządzenia budowlane)
– Substancji niebezpiecznych (zbliżanie przepisów w sprawie oznakowania, klasyfikacji i opakowania tych substancji
Instrumenty ekonomiczne i fiskalne
• Kary i opłaty
• Wspólnotowe zasady pomocy w ochronie środowiska
• Bezpośrednie lub pośrednie subwencje
• Wydatki z funduszy strukturalnych
• Funduszu Spójności
• Kredyty Europejskiego Banku Inwestycyjnego• Kredyty Europejskiego Banku Inwestycyjnego
• Wydatki na program LIFE, od 1992
– LIFE-Przyroda – wspieranie przedsięwzięć mających na celu konserwację i podtrzymanie naturalnego otoczenia, dzikiej fauny i flory
– Life-Środowisko – wspieranie przedsięwzięć zmierzających do wdrożenia prawa wspólnotowego dotyczącego środowiska naturalnego w krajach członkowskich
– Life-Kraje Trzecie – wspieranie przedsięwzięć promujących proces systematycznego rozwoju w krajach trzecich oraz udzielanie rządom i organizacjom pozarzadąwym pomocy
Instrumenty horyzontalne
• Działania informacyjne
– Przeglądu ekologiczne
– Systemy oznakowania
– Upowszechnianie informacji – Europejska Agencja Ochrony Środowiska
• Unijny system zarządzania środowiskiem EMAS Eco Management and Audit Scheme
• Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 – tworzenie map obszarów chronionych ze względu na szczególne walory fauny i flory
– W Polsce:• 124 obszary specjalnej ochrony ptaków
• 364 propozycje specjalnych obszarów ochrony siedlisk
Najważniejsze przeszłe i prognozowane oddziaływanie i skutki zmian klimatu dla
głównych obszarów biogeograficznych w Europie
Postęp w zakresie realizacji celów środowiskowych i powiązane trendy na
przestrzeni ostatnich 10 lat
Emisje gazów cieplarnianych w przeliczeniu na tony równoważne CO2 na mieszkańca według krajów w 2008 r.
Postęp w zakresie realizacji celów środowiskowych i powiązane trendy na
przestrzeni ostatnich 10 lat
Postęp w zakresie realizacji celów środowiskowych i powiązane trendy na
przestrzeni ostatnich 10 lat
Postęp w zakresie realizacji celów środowiskowych i powiązane trendy na
przestrzeni ostatnich 10 lat