okadka_jesien.indd 1 11-08-15 10:45

Spis treÊci

Kto to? l Katarzyna Jurkiewicz ............................................................... 5

Zabawy z piłkà l Katarzyna Jurkiewicz .................................................. 7

Misie takie sà l Katarzyna Jurkiewicz ................................................... 11

Razem si´ bawimy l Katarzyna Jurkiewicz .......................................... 14

Pod niebieskà chmurkà l Marzena Jantas, Iwona Adamiak ................ 16

Barwy jesieni l Gra˝yna Orzechowska-Mikulska .................................. 18

Szal Pani Jesieni l Małgorzata Falska ................................................... 20

Jesienne liÊcie l Małgorzata Falska ...................................................... 23

3Scenariusze zaj´ç w przedszkolu. Jesieƒ

Scenariusze zaj´ç... to seria ksià˝ek powstałych z myÊlà o codziennej pracy nauczycieliprzedszkoli. Zawarto w niej pomysły na niebanalne zaj´cia, propozycje zabaw, piosenek,zadaƒ dla dzieci – zarówno młodszych, jak i starszych. Do scenariuszy dołàczono praktycznezałàczniki, a tak˝e kolorowe materiały ilustracyjne. Szerokie grono autorskie gwarantujeró˝norodnoÊç i wysoki poziom merytoryczny publikacji.

Niniejsza cz´Êç zawiera propozycje zaj´ç na jesienne miesiàce: od scenariuszy integracyj -nych na rozpocz´cie roku, poprzez obserwacje zmieniajàcej si´ przyrody, a˝ po scenariu szepoÊwi´cone geografii i historii naszego kraju – idealne na listopadowe spotkania.

ObjaÊnienia oznaczeƒ zastosowanych w tekÊcie

zaj´cia przeznaczonedla grup młodszych

zaj´cia w sali przedszkolnej

zaj´cia przeznaczone dla grup starszych

zaj´cia poza salà przedszkolnà (w ogrodzie przedszkolnym, w parku, w lesie)

zgoda na kopiowanie wybranych stron do celów edukacyjnych

Jesien:01.qxd 11-08-26 11:57 Page 3

Jesieƒ w sadzie l Gra˝yna Orzechowska-Mikulska ............................... 26

Miała wiewióreczka spi˝arni szeÊç... l Anna Kurabiewicz .................... 29

Czy wszystko jest muzykà? l Iwona Adamiak, Marzena Jantas ............ 32

Eko-orkiestra l Iwona Adamiak, Marzena Jantas ................................. 33

Deszczowa muzyka l Teresa Dudkowska, Katarzyna Jurkiewicz ......... 35

RoÊlinne obrazy l Iwona Bryliƒska ...................................................... 37

Gdzie mieszka cisza? l Iwona Bryliƒska ............................................... 39

Jamki, zakamarki... l Iwona Bryliƒska ................................................. 41

Czego oko nie widzi... l Iwona Bryliƒska ............................................ 43

W ˝ółtych płomieniach liÊci l Iwona Bryliƒska .................................... 45

Savoir-vivre przy stole l Urszula Turzyƒska .......................................... 48

Jak byç dobrym kolegà l Urszula Turzyƒska ........................................ 55

Umiem wybraç to, co jest dobre l Urszula Turzyƒska ......................... 60

Wa˝ne słowo: umowa l Urszula Turzyƒska .......................................... 64

Co to jest Polska? l Gra˝yna Banaszek ................................................ 68

Co odró˝nia Polsk´ od innych paƒstw l Gra˝yna Banaszek ................ 71

Troch´ legend i historii l Gra˝yna Banaszek ....................................... 75

Płynie Wisła, płynie l Gra˝yna Banaszek ............................................. 78

Materiały ilustracyjne ........................................................................... 81

4

Spis treÊci

Scenariusze zaj´ç w przedszkolu. Jesieƒ

Jesien:01.qxd 11-08-25 19:07 Page 4

W ˝ółtych płomieniach liÊci

Iwona Bryliƒska

1 ZaproÊ dzieci na krótki spacer. Zwróç ich uwag´ na malowniczy pejza˝ – szczególnie nasylwety i szat´ kolorystycznà drzew. Zatrzymaj dzieci na chwil´ i zaprezentuj im wiersz,którego treÊç podkreÊli nastrój jesiennego krajobrazu.

Na tle niebaIwona Bryliƒska

Jesienià niebo bywa pogodne,czyste, przejrzyste jak latem,ale inne si´ na nim łagodnekładà Êwiatła i barwy Êcielà.

Spójrz, na tle nieba brzoza si´ złoci,czerwienià i mienià klony.Kasztanowiec w rudej powodziliÊci, stoi jak w lisim futrze.

Jeszcze czasem na bł´kicie mignieplama rozlana zieleni,z brzegami zamglonymi przedziwnie,zagubiona w blaskach kolorów.

45Tekst pochodzi z publikacji Scenariusze zaj´ç w przedszkolu. Jesieƒ

Forma pracy z całà grupà

Miejsce realizacji ogród przedszkolny, park, las

Pomoce za∏àczone niepotrzebne

Pomoce dodatkowe l karton o formacie A0 w kolorze kremowym, ˝ółtym lub seledynowym, kilka grubych markerów w kolorze czarnym,kilka buteleczek kleju introligatorskiego, ołówek

Uwagi Klej introligatorski jest dost´pny w sklepach papierniczych.Mo˝na go kupiç w niewielkich, plastikowych buteleczkach z praktycznymi dozownikami. Klej wysycha długo (ok. 40 min),ale wià˝e skutecznie tworzywo przyrodnicze z papierem.

Grube gał´zie d´bów w obłokizwiewne, podniebne pukajà.Na liÊciaste, bràzowe potokisłoƒce kładzie si´ złotym blaskiem.

PoproÊ dzieci, by spróbowały porównaç drzewa ubrane w kolorowe liÊcie do niezwykłychpostaci i zjawisk. Na przykład: Ta brzoza z koronà ˝ółtych liÊci wyglàda jak ogromny, złotypłomieƒ lub Ten kasztanowiec przypomina olbrzyma z wielkà, rudà czuprynà itp.

Zanotuj „na goràco” wszystkie dzieci´ce skojarzenia i porównania. B´dziesz mogła póêniejna ich podstawie zredagowaç wspólnie z dzieçmi poetyckie sprawozdanie ze spaceru,które stanie si´ oryginalnym komentarzem na przykład do wystawy prac plastycznych lubgazetki dla rodziców.

2 Zaproponuj dzieciom obserwacj´ drzew z pewnej odległoÊci. Zwróç ich uwag´ na sylwetydrzew i zach´ç do wypowiedzi na temat ich pokrojów (rozło˝yste, okràgłe, trójkàtne,wàskie), pni (prosty, gruby, cienki, skrzywiony), kory (ciemna, matowa, gładka, poci´ta w bruzdy) oraz kolorów i kształtów liÊci.

3 Podsuƒ pomysł zabawy dramowej, polegajàcej na przedstawianiu postaci drzew włas-nym ciałem – postawà i gestem. Włàcz si´ do zabawy, próbujàc odgadywaç nazwydrzew, które prezentujà dzieci.

Na koniec mo˝esz podsunàç pomysł narysowania drzew. Powiedz, ˝e tym razem kartonzastàpi piach (na ˝wirowej alejce, na leÊnej Êcie˝ce), a kredki – patyk. Przypomnij, ˝edrzewa ró˝nych gatunków majà odmienne sylwetki.

4 Zgromadê dzieci przy drzewie z grubym pniem, na którym widaç bruzdy. PoproÊ o chwil´ciszy i spokoju, po czym powolnym, pełzajàcym ruchem przesuƒ dłoƒ po korze w ró˝ -nych kierunkach. Przymknij oczy i na bie˝àco opisuj swoje wra˝enia dotykowe, np. Czuj´szorstkie zgrubienia. Kora jest twarda, pop´kana i troch´ kłuje. Niektóre szczeliny sà szerokiei gł´bokie.

Zapytaj dzieci, jakie znane im zwierz´ta pełzajà zamiast chodziç, podobnie do ruchówTwojej r´ki (Êlimak, gàsienica, wà˝).

PoproÊ, by zabawiły si´ w „spacer Êlimaka”, prowadzàc dłoƒ po korze wybranego drzewa.Byç mo˝e dzieci w podobny sposób b´dà chciały zbadaç podło˝e pod drzewem. Powiedz,˝e doznania dotykowe b´dà silniejsze, jeÊli b´dà miały zamkni´te oczy. Wysłuchaj wra˝eƒi spostrze˝eƒ, jakimi b´dà dzieliç si´ dzieci. Oka˝ zainteresowanie ka˝demu rozmówcy.

5 Zgromadê dzieci w kole. PoproÊ, by pomyÊlały przez chwil´ o drzewie, które najlepiejzapami´tały, a potem spróbowały je narysowaç palcem w powietrzu – najlepiej jednymruchem r´ki.

46

W ˝ółtych płomieniach liÊci

Tekst pochodzi z publikacji Scenariusze zaj´ç w przedszkolu. Jesieƒ

Połó˝ na ziemi karton i zaproponuj umieszczenie na nim konturów drzewa, na razie bezliÊci. Dla przykładu „naszkicuj” kształt drzewa zamkni´tym markerem (bez odrywaniar´ki) na całej powierzchni kartki, podobnie, jak palcem w powietrzu.

Rozdaj dzieciom markery i zapraszaj je po kolei do pociàgni´cia linii konturu odcinkami– ka˝de dziecko rysuje kolejny odcinek. Pomagaj ustaliç kierunek rysowania i wielkoÊçrysunku. W razie potrzeby nanoÊ niewielkie poprawki ołówkiem. A oto przykładowyefekt koƒcowy wspólnego rysowania.

Kiedy kontur drzewa b´dzie ju˝ gotowy, zaproÊ dzieci do dalszej pracy twórczej. PoproÊ,by ka˝de dziecko znalazło trzy pi´kne liÊcie i nakleiło je na rysunku – na gał´ziach, wokółpnia i u jego stóp. WyjaÊnij, ˝e liÊcie mogà byç ró˝ne. Drzewo na obrazku b´dziewyjàtkowe i tylko Wasze – wielobarwne i ubrane w liÊcie ró˝nych kształtów. Zostawciegotowà kompozycj´ do wyschni´cia, a w tym czasie mo˝ecie uło˝yç jesienne bukiety dokàcika przyrody.

47

W ˝ółtych płomieniach liÊci

Tekst pochodzi z publikacji Scenariusze zaj´ç w przedszkolu. Jesieƒ

okadka_jesien.indd 1 11-08-15 10:45