Rynek nieruchomości w Polsce 2014

trendy i nowe obszary inwestowania

15 kwietnia 2014 roku

Anna Kicińska | Partner | Grupa Rynku Nieruchomości EY

Śniadanie prasowe

1

Kraje uczestniczące w badaniu

1

Przewodnik Rynku Nieruchomości EY (2014)

Barometr Inwestycyjny Rynku Nieruchomości EY

Wprowadzenie

► Austria

► Belgia

► Francja

► Hiszpania

► Holandia

► Szwecja

► Turcja

► Ukraina

► Wielka Brytania

► Włochy

► Luksemburg

► Niemcy

► Polska

► Rosja

► Szwajcaria

2

Przewodnik po Rynku Nieruchomości EY (2014)

3

Rynek biurowy w Polsce

11,5%

5%

12,5%

11%

14,5%

13,5%

9%

17,0%

0

5

10

15

20

25

30

0

500 000

1 000 000

1 500 000

2 000 000

2 500 000

3 000 000

3 500 000

4 000 000

4 500 000

Podaż

Czynsze

Pustostany

Podsumowanie

► 6,8 mln m² aktualna podaż

► Do końca 2014 roku ponad 7 mln m²

► 570 000 m² nowej powierzchni w 2013

► 600 000 m² nowej powierzchni w 2014

► Warszawa stanowi 2/3 podaży biur w Polsce (4,1 mln m²)

► Kraków największym rynkiem regionalnym (0,63 mln m²)

► Pustostany 12%

► Najwyższe pustostany w Szczecinie (17%)

► Najniższe w Krakowie (5%)

► Najniższe czynsze w Łodzi ok. 12 EUR/m²/m-c

► Najwyższe czynsze w centralnych lokalizacjach W-wy ok. 24 EUR/m²/m-c

► Stopy kapitalizacji: 6,25% - 7,5%

(EUR/m² ) (m² )

4

Rynek handlowy w Polsce

Podsumowanie

► 12,2 mln m² aktualna podaż (403 centra handlowe)

► Średnie nasycenie wynosi ok. 530 m² / 1000 mieszkańców - największe nasycenie w aglomeracji poznańskiej, najmniejsze w aglomeracji śląskiej

► 700000 m² nowej powierzchni w 2013 roku w Polsce

► 800 000 m² w budowie

► Pustostany 2% - 5%

► Czynsze w miastach regionalnych: 25 - 50 EUR/m²/m-c

► Czynsze w Warszawie: 50 -100 EUR/m²/m-c

► Stopy kapitalizacji: 5,75% - 8%

*

(EUR/m² ) (m² )

5

Rynek magazynowy w Polsce

Podsumowanie

► 7,8 mln m² podaż (ok. 35% rynku magazynowego region Warszawy)

► Rok 2013 rekordowy pod względem transakcji najmu – ok. 2,2 mln m² (największa transakcja – Amazon ok. 300 000 m²)

► Czynsze najwyższe w miejskiej strefie Warszawy 4,5-5,8 EUR/m²/m-c, najniższe w Polsce Centralnej 2,4-4 EUR/m²/m-c

► Pustostany 10,6%

► Najwyższe w Regionie Warszawskim: 14,8%

► Najniższe w Regionie Trójmiejskim: 2,5%

► Stopy kapitalizacji: 7,5%-8,5%

(EUR/m² ) (m² )

14,8

9,4

4,6

12,5

10,0

2,5

9,8

7,5

0

2

4

6

8

10

12

14

16

0

500 000

1 000 000

1 500 000

2 000 000

2 500 000

3 000 000

Podaż

Czynsze min

Pustostany

6

1,85

1,13 1,11

0,35 0,62

1,15 1,10 1,06

2,70

1,60

0,44

0,24

1,00

1,20 1,05

1,32

0,20

0,10

0,14

0,05

0,22

0,15 0,50

0,6

3,4

Inne 0,42

Wolumen transakcji w Polsce 2006-2013

Handel Biura Magazyny

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

2,5

4,75

2,8

1,79

0,7

2,0

2,7

► Polska jest jednym z najważniejszym rynków inwestycyjnych w regionie Europy Centralnej i Wschodniej

► W 2013 roku wolumen transakcji osiągnął najwyższy poziom po rekordowym roku 2006 (dominował sektor handlowy)

► Kapitał pochodzi przede wszystkim z Niemiec i innych krajów Europy kontynentalnej jak również z Wielkiej Brytanii i USA

► W 2013 roku zawarto jedną z największych transakcji w historii polskiego rynku inwestycyjnego - sprzedaż Centrum Handlowego Silesia City Center w Katowicach za kwotę 412 mln EUR

► Wielu inwestorów wyraża bardzo duże zainteresowanie rynkiem nieruchomości w Polsce, analitycy przewidują wzrost wolumenu transakcji pod warunkiem, że na rynek trafi odpowiednia liczba atrakcyjnych nieruchomości

7

Barometr Inwestycyjny Rynku Nieruchomości EY

8

2%

6%

3%

3%

13%

11%

13%

16%

11%

19%

23%

27%

28%

27%

30%

33%

35%

41%

50%

74%

63%

64%

58%

61%

71%

77%

70%

50%

70%

55%

26%

55%

47%

45%

13%

24%

23%

26%

22%

10%

3%

22%

15%

41%

10%

9%

5%

Rynek transakcyjny w 2014 roku

Wzrost wolumenu transakcji

Zdecydowanie się zgadzam Zgadzam się Nie zgadzam się Zdecydowanie się nie zgadzam

Luksemburg

Wielka Brytania

Holandia

Hiszpania

Belgia

Szwecja

Ukraina

Rosja

Niemcy

Włochy

Turcja

Polska

Francja

Austria

Szwajcaria

Podsumowanie

Większość europejskich inwestorów przewiduje wzrost wolumenu transakcji w 2014 roku (za wyjątkiem Szwajcarii)

Pozytywna zmiana nastrojów inwestycyjnych w Hiszpanii i we Włoszech w porównaniu do badania z 2013 roku (odpowiednio 84% vs. 17% dla Hiszpanii i 70% vs. 20% dla Włoch)

Zdecydowana większość ankietowanych inwestorów przewiduje wzrost wolumenu transakcji w 2014 r.

9

Nastroje inwestycyjne - Polska

Inwestorzy postrzegają Polskę jako atrakcyjny rynek

► Wszyscy ankietowani inwestorzy postrzegają Polskę jako atrakcyjny lub bardzo atrakcyjny rynek inwestycyjny w 2014 roku

► Dobre postrzeganie Polski wynikające z badania przeprowadzonego w 2013 roku (90%) ugruntowały prognozy na 2014 rok (100%)

► 85 % inwestorów postrzega polski rynek jako atrakcyjny na tle innych krajów europejskich

33%

67%

0%

45% 45%

10%

Bardzo atrakcyjna Atrakcyjna Średnio atrakcyjna

2014 2013

Polska bardzo atrakcyjnym krajem do inwestowania w nieruchomości na tle innych rynków europejskich

35%

50%

15%

45%

55%

0%

Bardzo atrakcyjna Atrakcyjna Średnio atrakcyjna

2014

10

Przewidywane trendy cenowe dla Polski

Biura Handel

► Przewidywany wzrost cen atrakcyjnych inwestycji magazynowych (42%)

► Ceny atrakcyjnych nieruchomości biurowych w najlepszych lokalizacjach mogą wzrosnąć (56%)

► Ceny inwestycji biurowych położonych w lokalizacjach peryferyjnych mogą się obniżyć (76%)

► Ceny atrakcyjnych nieruchomości handlowych powinny utrzymać się na podobnym poziomie (53%) lub wzrosnąć (35%)

56%

25%

19%

5%

50% 45%

6%

18%

76%

Wzrost Bez zmiany Spadek

Lokalizacje mniej atrakcyjne Atrakcyjne lokalizacje Lokalizacje peryferyjne

35%

53%

12%

4%

35%

61%

0% 0%

100%

Wzrost Bez zmiany Spadek

Magazyny

42%

25%

33%

10% 10%

80%

13%

25%

62%

Wzrost Bez zmiany Spadek

11

Przewidywane trendy cenowe dla Europy

CH

UK

SP

F

RUS

SWE

PL

GER

AT

NL

BEL

I

UA

TR

LUX

Biura Handel Mieszkania

Wzrost Bez zmian Spadek

Trendy cenowe dla najlepszych lokalizacji

► Na większości rynków europejskich inwestorzy spodziewają się stabilizacji lub wzrostu cen najlepszych nieruchomości biurowych

► Ceny najlepszych nieruchomości handlowych powinny pozostać na stabilnym poziomie lub nieco wzrosnąć

► Inwestorzy przewidują, że ceny mieszkań mogą się obniżyć lub pozostać na niezmienionym poziomie

12

Podsumowanie

Transakcje

► Inwestorzy przewidują wzrost wolumenu transakcji w Polsce w 2014 roku

► Ze względu na ograniczoną dostępność najlepszych aktywów do inwestowania oraz stabilną sytuację rynkową, kupujący są skłonni podjąć większe ryzyko inwestycyjne

► Inwestorzy przewidują również powrót do realizacji projektów spekulacyjnych, szczególnie w sektorze magazynowym

► Zainteresowanie portfelowymi inwestycjami mieszkaniowymi; brak rozwiniętego rynku portfelowych transakcji mieszkaniowych w Polsce, ze względu na ograniczony dostęp tego typu projektów

Preferowane obszary inwestycyjne

► Duże zainteresowanie rynkiem mieszkaniowym (ok. 37% respondentów)

► 1/3 ankietowanych inwestorów zainteresowanych rynkiem handlowym, mieszkaniowym i biurowym

Preferowane regiony

► Biura: Warszawa, Wrocław, Kraków

► Handel: największe miasta regionalne

► Magazyny: przy głównych szlakach komunikacyjnych (Wrocław, Poznań, Śląsk)

Rynek e-commerce

► Większość ankietowanych inwestorów przewiduje, że rozwijający się rynek e-commerce wpłynie na zwiększenie zainteresowania powierzchnią magazynową

► E-commerce może natomiast negatywnie wpłynąć na zainteresowanie powierzchnią handlową w mniej atrakcyjnych lokalizacjach

► Z badania Barometr Inwestycyjny Rynku Nieruchomości wynika, że e-commerce może mieć wpływ na pracę biur nieruchomości, 45% ankietowanych uważa, że udział tradycyjnych pośredników w rynku spadnie (zwłaszcza w odniesieniu do sektora mieszkaniowego)

13

Anna Kicińska, MRICS Partner Tel +48 22 557 7542 Kom + 48 505 107 010 Email anna.kicinska@pl.ey.com

Dziękuję