Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

10
Optyka nanostruktur Sebastian Maćkowski Instytut Fizyki Uniwersytet Mikolaja Kopernika Adres poczty elektronicznej: [email protected] Biuro: 365, telefon: 611-3250 SL 2008/2009 Studnia kwantowa SL 2008/2009 Studnia kwantowa SL 2008/2009 -) efekty ekscytonowe: obserwacja biekscytonu i ekscytonów naladowanych (trionów) -) wplyw kwantowania przestrzennego na widmo absorpcji i energię emisji ekscytonowej -) domieszkowanie modulacyjne – rekordowe ruchliwości -) tunelowanie nośników pomiędzy dwiema studniami o różnej szerokości -) tworzenie się ekscytonu skośnego – wzrost czasu rekombinacji -) efekt Starka dla ekscytonu w studni kwantowej -) wytwarzanie studni profilowanych, w tym trójkątnych i parabolicznych, metodą digital alloy growth Gęstość stanów SL 2008/2009 material objętościowy spektrum ciągle

Transcript of Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Page 1: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Optyka nanostruktur

Sebastian Maćkowski

Instytut FizykiUniwersytet Mikołaja KopernikaAdres poczty elektronicznej: [email protected]: 365, telefon: 611-3250

SL 2008/2009

Studnia kwantowa

SL 2008/2009

Studnia kwantowa

SL 2008/2009

-) efekty ekscytonowe: obserwacja biekscytonu i ekscytonównaładowanych (trionów)-) wpływ kwantowania przestrzennego na widmo absorpcji i energię emisji ekscytonowej-) domieszkowanie modulacyjne – rekordowe ruchliwości-) tunelowanie nośników pomiędzy dwiema studniami o różnej szerokości-) tworzenie się ekscytonu skośnego – wzrost czasu rekombinacji-) efekt Starka dla ekscytonu w studni kwantowej-) wytwarzanie studni profilowanych, w tym trójkątnych i parabolicznych, metodą digital alloy growth

Gęstość stanów

SL 2008/2009

materiał objętościowyspektrum ciągłe

Page 2: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Gęstość stanów

SL 2008/2009

studnia kwantowakwantowanie energii w kierunku prostopadłym do płaszczyzny studni

Gęstość stanów

SL 2008/2009

kropka kwantowakwantowanie energii we wszystkich trzech kierunkach przestrzennych: dyskretne poziomy energetyczne

sztuczny atom!!!

Wytwarzanie kropek

SL 2008/2009

litografia przy użyciu wiązki elektronowej + trawienie chemiczne

zaawansowana technologia

defekty na powierzchni –niska jakość optyczna

Litografia elektronowa

SL 2008/2009

IFPAN

Page 3: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Litografia elektronowa

SL 2008/2009

IFPAN

Litografia

SL 2008/2009

Litografia + trawienie

SL 2008/2009

Kropki litograficzne

SL 2008/2009

Page 4: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Rozszczepienie Zeemana

SL 2008/2009

im większa kropka kwantowa tym mniejsze rozszczepienie Zeemana (oddziaływanie spinu)

Przesunięcie diamagnetyczne

SL 2008/2009

przesunięcie diamagnetyczne

związane jest z orbitalną

częścią oddziaływania z polem

magnetycznym

dla układów zlokalizowanych

im mniejszy rozmiar kropki

kwantowej tym mniejsze jest

przesunięcie diamagnetyczne

(diamagnetic shift)

Energie wiązania ekscytonu

SL 2008/2009

wzrost energii wiązania dla struktur o obniżonej wymiarowości

układy niskowymiarowe definiowane przy pomocy litografii elektronowej pozwalają na systematyczne pomiary zależności wielkości fizycznych od stopnia lokalizacji przestrzennej

Kompleksy ekscytonowe

SL 2008/2009

dla silniejszego pobudzeniapojawia się linia emisyjnaponiżej ekscytonu związana z podwójnym ekscytonem -biekscytonem

Page 5: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Kompleksy ekscytonowe

SL 2008/2009

dla rosnących mocy pobudzania kształt linii emisyjnej staje się jeszcze bardziej złożony – wieloekscytony!

Interdyfuzja

SL 2008/2009

selektywna przestrzennie interdyfuzja selektywność zapewniona przez odpowiednio przygotowaną maskę

zaawansowana technologia

względnie dobra jakość optyczna

rozmiary ~ kilkaset nm

Wiązka jonów

SL 2008/2009

Uni Würzburg

Kropka kwantowa „dyfuzyjna”

SL 2008/2009

Page 6: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Kropka kwantowa „dyfuzyjna”

SL 2008/2009

zależność energii emisji od rozmiaru obszaru „kropki”

Wzrost na przełomie

SL 2008/2009

cleaved edge overgrowth – początkowo metoda otrzymywania drutów kwantowych w kształcie litery T

Wzrost na przełomie

SL 2008/2009

kontrola rozmiaru

trudność w dokładnymprzełamaniu próbkiw warunkach UHV

Funkcja falowa w T-QWR

SL 2008/2009

Page 7: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Funkcja falowa w T-QWR

SL 2008/2009

Kropka kwantowa na przełomie

SL 2008/2009

Ekscyton w kropce

SL 2008/2009

bardzo wąskie linie

ekscytonowe Γ~70 µeV

Układ dwóch kropek

SL 2008/2009

zmiana odległości d między studniami prowadzi do wytworzenia układu podwójnych kropek kwantowych (quantum

dot molecule)

Page 8: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Układ dwóch kropek

SL 2008/2009

Epitaksja z użyciem masek

SL 2008/2009

epitaksja z wiązek molekularnych (MBE)

strumienie atomów padają na podłoże pod dobrze określonym kątem

Epitaksja z użyciem masek

SL 2008/2009

Epitaksja z użyciem masek

SL 2008/2009

sekwencja: Zn+Se = uformowanie barieryCd+Se = uformowanie kropekZn+Se = uformowanie bariery

dla niewielkich rozmiarów masek uzyskano niewielkie liczby kropek kwantowych znaczna odległość (~900 nm) pomiędzy poszczególnymi wyspami z kropkami pozwala obserwować pojedyncze kropki

Page 9: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Epitaksja z użyciem masek

SL 2008/2009

pojedyncze kropki kwantowe o wąskich liniach emisyjnych

Naturalne kropki kwantowe

SL 2008/2009

Naturalne kropki kwantowe

SL 2008/2009

powierzchnia GaAsw wysokiej próżni

Mody wzrostu

SL 2008/2009

Frank van der Merwe

Stranski-Krastanov

Volmer-Weber

Page 10: Optyka nanostruktur Studnia kwantowa Studnia kwantowa Gęstość ...

Diagram fazowy

SL 2008/2009

tak powstają kropki kwantowe

Kropki samorosnące

self-assembled, self-organized quantum dots

SL 2008/2009

CdSe/ZnSe QDs CdTe/ZnTe QDs

InAs/GaAs QDs Si/Ge QDs

Korelacje przestrzenne

SL 2008/2009

InAs/GaAs QDs

Korelacje przestrzenne

SL 2008/2009

CdSe/ZnSe QDs

CdTe/ZnTe QDs