Lodołamacz nr 16

9
tu Nowa Huta !!! //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// bezpłatny dwutygodnik nowej huty nr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 2012 L istopad, miesiąc spadających liści, wieczornej mgły, pierwszych mrozów. Kończy się złota, polska je- sień, a zaczyna ta brzydka, mokra i zimna. Nie lu- bimy listopada z jego przejmującym chłodem, ulew- nym deszczem i porywistym wiatrem. W najdalsze rejony podświadomości spychamy fakt, że wieczory stają się coraz dłuższe, a zima i tak w końcu przyjdzie i przejmie władzę na długie miesiące. Światło i ciepło, tak powszechnie dostępne latem, stają się dobrami ściśle reglamentowanymi, które Matka Natura w li- stopadzie wydziela nam wyjątkowo oszczędnie. Jestem istotą ciepłolubną, nie lubię zimy. Ale właśnie w listopadzie kilka lat temu… zakochałam się. I nagle ten ponury, zimny miesiąc stał się dla mnie słoneczny, piękny i dobry. Wśród jesiennej aury, w strugach deszczu, poznawałam na nowo starą jak świat prawdę, że to miłość i dobroć są źródłem światła i ciepła, którego tak nam bra- kuje na co dzień. Wiem, że nie odkryłam Amery- ki. Ale wiem też, że warto jest dawać miłość. Nie tylko tej jednej, jedynej, najważniejszej osobie, ale też wszystkim, którzy tej miłości od nas potrzebują. Nie wszyscy musimy robić rzeczy wielkie, walczyć o pokój na świecie czy wodę dla Afryki. Ale może warto czasem uśmiechnąć się do zrzędliwej sąsiad- ki z parteru, przywitać serdecznie z panią z wa- rzywniaka, a jadąc samochodem zwolnić na tyle, by wodą z kałuży nie ochlapać młodego człowieka stojącego na przystanku. Przecież podobno małe rzeczy są najważniejsze, a dobrych emocji trzeba szukać w sobie. Wtedy najbardziej deszczowy listo- pad zmieni się w upalny maj. Barbara Hoffman //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// w numerze: strony 2-3 /// zginęli za wolność strony 6-7 /// wspomnienie teatralne strony 14 /// tykające mechanizmy sfilmowani młodociani Zdjęcie: Marcin Kądziołka czytelnicy!

description

Lodolamacz. Pismo ludzi walczacych.

Transcript of Lodołamacz nr 16

Page 1: Lodołamacz nr 16

tu Nowa Huta !!!/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

bezpłatny dwutygodnik nowej hutynr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 2012

Listopad, miesiąc spadających liści, wieczornej mgły, pierwszych mrozów. Kończy się złota, polska je-

sień, a  zaczyna ta  brzydka, mokra i  zimna. Nie lu-bimy listopada z jego przejmującym chłodem, ulew-nym deszczem i porywistym wiatrem. W najdalsze rejony podświadomości spychamy fakt, że wieczory stają się coraz dłuższe, a zima i tak w końcu przyjdzie i przejmie władzę na długie miesiące. Światło i ciepło, tak powszechnie dostępne latem, stają się dobrami ściśle reglamentowanymi, które Matka Natura w  li-stopadzie wydziela nam wyjątkowo oszczędnie.

Jestem istotą ciepłolubną, nie lubię zimy. Ale właśnie w listopadzie kilka lat temu… zakochałam się. I  nagle ten ponury, zimny miesiąc stał się dla mnie słoneczny, piękny i  dobry. Wśród jesiennej aury, w  strugach deszczu, poznawałam na  nowo starą jak świat prawdę, że  to  miłość i  dobroć

są  źródłem światła i  ciepła, którego tak nam bra-kuje na  co  dzień. Wiem, że  nie odkryłam Amery-ki. Ale wiem też, że  warto jest dawać miłość. Nie tylko tej jednej, jedynej, najważniejszej osobie, ale też wszystkim, którzy tej miłości od nas potrzebują. Nie wszyscy musimy robić rzeczy wielkie, walczyć o pokój na świecie czy wodę dla Afryki. Ale może warto czasem uśmiechnąć się do zrzędliwej sąsiad-ki z  parteru, przywitać serdecznie z  panią z  wa-rzywniaka, a  jadąc samochodem zwolnić na  tyle, by wodą z kałuży nie ochlapać młodego człowieka stojącego na  przystanku. Przecież podobno małe rzeczy są  najważniejsze, a  dobrych emocji trzeba szukać w sobie. Wtedy najbardziej deszczowy listo-pad zmieni się w upalny maj.

Barbara Hoffman

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

w numerze:strony 2-3 ///

zginęli za wolność

strony 6-7 ///

wspomnienie teatralne

strony 14 ///

tykające mechanizmy

sfilmowani młodociani

Zdję

cie:

Mar

cin

Kąd

zioł

kaczytelnicy!

Page 2: Lodołamacz nr 16

ludzieludzie

lodołamacz///bezpłatny dwutygodnik nowej hutylodołamacz///nr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 2012///32///

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

Nie wiemy, czy się zNaLi, bo chodziLi do iNNych szkół i pracowaLi w różNych firmach. łączyła ich Nowa huta i wiara w „soLidarNość”, która popchNęła do waLki o woLNą poLskę. żadeN z Nich tej woLNości Nie dożył.Gdybyśmy byli w  USA, pewnie

na  temat każdego powstałby film fabularny z  doborową obsa-dą aktorską, upamiętniający ich życie i  zapewniający nieśmiertel-ność. Dla większości z  nas są  jed-nak najczęściej anonimowi, ich nazwiska niewiele mówią. Trud-no się dziwić takiemu stanowi rzeczy, skoro dla wielu ludzi lata

stanu wojennego są  równie od-ległe jak II wojna światowa. Być może tym bardziej właśnie trzeba zabiegać o pamięć o ludziach, któ-rzy w  walce z  reżimem komuni-stycznym oddali życie. Zginęli za to, że sprzeciwili się fali przemocy i bezprawiu. Ich śmierć wstrząsnę-ła Polską i  odbiła się echem poza jej granicami. Dziś niewiele się

o  tym wspomina. A przecież cho-dzili do tych samych szkół, co my, mieszkali w  sąsiednich blokach, na  tych samych ulicach. Mieli ta-kie same marzenia i plany.

Bogdan (20 l.) mieszkał na os. 2 Pułku Lotniczego. Skończył zawodówkę, zaczął pracę w  hu-cie, poszedł do  technikum na  os. Złotej Jesieni. Ryszard miał 29 lat,

mimo wcześniejszych zakrętów życiowych, ustatkował się, założył rodzinę, z  którą mieszkał na  os. Krakowiaków. Pracował jako in-troligator w drukarni. Jacek (22 l.), z  obecnego os. Przy Arce, był za-trudniony w  krakowskim MPK. Kto mógł przypuszczać, ze kiedyś ich nazwiska zostaną ze  sobą ze-stawione?

był 13 października 1982 r. W  bieńczyckim kościele Arka

Pana, jak co  miesiąc, odbywała się msza za Ojczyznę w rocznicę wpro-wadzenia stanu wojennego. Bogdan Włosik wpadł po  pracy na  chwi-lę do  domu, zjadł obiad i  pobiegł na  nabożeństwo. Kilka minut po  godz. 19 zauważył na  osiedlu Dąbrowszczaków (obecnie Przy Arce) samochód, z którego wysiadł człowiek w  cywilnym ubraniu. Bogdan widząc, że  trzyma w  ręku ładunek z gazem łzawiącym, krzyk-nął: „Uwaga! To ubek!”. Mężczyzna, którym okazał się kapitan SB, An-drzej Augustyn, wyciągnął pistolet i  oddał z  odległości zaledwie 1,5 m strzał do bezbronnego chłopaka. Dwudziestolatek osunął się na  zie-mię, a morderca odjechał. Po kilku godzinach Bogdan Włosik zmarł w  szpitalu przy ul. Wrocławskiej. Jego śmierć wywołała gwałtowne rozruchy w  Nowej Hucie. W  jego pogrzebie na  cmentarzu grębałow-skim wzięło udział 20 tys. osób.

Ryszard Smagur 24 kwietnia skończył 29 lat. 1 maja szedł z żoną i  małym dzieckiem w  odwiedziny do  swoich rodziców na  os. Krako-wiaków. Nagle zostali, wraz z  in-nymi przechodniami, zaatakowani petardami przez jadącą kolumnę ZOMO. Rodzinie kazał uciekać, sam został na miejscu. Kilka minut później został postrzelony z  pisto-

letu sygnałowego przez funkcjo-nariusza MO. Zginął na  miejscu. W oficjalnych mediach twierdzono, że  zginął trafiony petardą, biorąc udział w zamieszkach.

Jacek Żaba był typem samot-nika, który zaangażował się w ruch oporu od  początku istnienia „Soli-darności”. Za udział w zamieszkach w  Nowej Hucie 31 sierpnia 1982 roku został skazany na  3 lata wię-zienia. Wyrok ten później złagodzo-no. W grudniu 1985 r. chciał wziąć udział w  przygodzie życia. Razem z Kazimierzem Krauze, w nocy z 12 na 13 grudnia 1985, przecięli paski klinowe w 30 autobusach w zajezd-ni MPK w  Czyżynach. Zablokowa-nie pojazdów miało przypomnieć krakowianom o  rocznicy wprowa-dzenia stanu wojennego i pokazać, że „Solidarność” żyje. Sprawa szyb-ko się wydała i autobusy naprawio-no. Równocześnie podjęto szeroko zakrojone działania mające na celu znalezienie sprawców tego czynu.

Przesłuchania długo nie przy-nosiły skutku. Dopiero w  marcu 1986 r. wpadł, po donosie współpra-cownika z  MPK, Krauze. Co  TW

„Szakal” za to otrzymał? Pieniądze, czekoladki, a  może koniak? Nie wiemy. Wkrótce – choć w  zezna-niach Krauze obstawał przy wersji, że  przecinał paski sam – trafiono na  Jacka Żabę. Złamany w  śledz-twie, przyznał się do winy. Obaj zo-

stali skazani jako sabotażyści. Żaba dostał 1,5 roku więzienia. Młody, zastraszony chłopak, trafił do  celi recydywistów. Szybko został – przy biernej postawie służb więziennych

– upodlony i  wyniszczony fizycz-nie i przede wszystkim psychiczne. Próby wydobycia go z  więzienia, podejmowane m.in. przez leka-rzy, długo nie przynosiły skutku. Pod koniec 1988 r. uzyskał zgodę na  przerwę w  odbywaniu wyroku, która dała mu nadzieję na  całko-witą wolność. W  Mistrzejowicach obiecywał mu to sam Jacek Kuroń. Kilka tygodni później, mimo zabie-gów obrońcy, otrzymał wezwanie do ponownego stawienia się w wię-zieniu. Nie wytrzymał psychicz-nie, wyskoczył z  okna mieszkania w  wieżowcu na  obecnym os. Przy Arce. Zginął na  miejscu. Był luty 1989 r. Polacy żyli nadziejami zwią-zanymi z  „okrągłym stołem”. Wol-ność była tak blisko...

te  trzy historie, dramaty ofiar i  przede wszystkim ich rodzin,

to  ważny element naszej nowo-huckiej tożsamości. W  latach 80., w Nowej Hucie, uczestnicy manife-stacji skandowali: „Bogdan Włosik, Ryszard Smagur – pamiętamy!”. Dziś Bogdana Włosika przypo-mina plac jego imienia i  pomnik na  os. Przy Arce. Powstała nawet sztuka teatralna poświęcona jego

osobie, którą wystawiono w teatrze Łaźnia Nowa. Choć od  18 lat hut-nicza „Solidarność” organizuje w  październiku na  ulicach Nowej Huty memoriał im. Bogdana Wło-sika z udziałem młodzieży, to wciąż wielu mieszkańców nie wie, kim był bohater PRL-u. Coś się jednak zmienia. Ostatnio, na  meczu Hut-nika Nowa Huta z  Lubaniem Ma-niowy, kibice nowohuckiej drużyny wywiesili transparent z  napisem:

„Bogdan Włosik – pamiętamy”. Za-wody odbywały się w  30. rocznicę śmierci nowohucianina.

Póki co  nie ma nadziei, że  po-wstanie film fabularny o  Bogdanie Włosiku, Ryszardzie Smagurze, Jac-ku Żabie, Andrzeju Szewczyku, Ja-ninie Drabowskiej i innych ofiarach komunistycznego systemu. Może-my jednak w  inny sposób zadbać o poznanie i utrwalenie ich historii oraz o to, by na ich grobach pojawił się choć symboliczny znicz.

Tekst: Adam GliksmanZdjęcia: Stanisław Gawliński

pamiętamy?/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

demoNstracja federacji młodzieży waLczącej pod kościołem arka paNa

Grób aNdrzeja szewczyka, pierwszej ofiary staNu wojeNNeGo w Nowej hucie

NaGrobek zastrzeLoNeGo przez zomo boGdaNa włosika/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

adam GLiksmaN - historyk, autor książek i wielu prac na-ukowych dotyczących historii Solidarności. Wydawca i re-daktor Hutniczego Biuletynu Meczowego „Suche Stawy”.

Page 3: Lodołamacz nr 16

aktualności aktualności

lodołamacz///bezpłatny dwutygodnik nowej hutylodołamacz///nr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 2012///54///

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

tłumy defiladujące w Marszu Niepod-ległości, ocean biało-czerwonych

flag, wieńce składane przed Grobem Nieznanego Żołnierza i  przemówienie głowy państwa: tak zapewne wyglą-dać będą organizowane w  stolicy ob-chody 94 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Jednak nie tyl-ko mieszkańcy Warszawy będą mieli okazję uczcić ten dzień w  wyjątkowy sposób. Nowohucianie nie pozostaną biernymi widzami transmisji telewi-zyjnej. Pamięć o walczących przodkach uczczą turniejem sportowym i Festiwa-lem Pieśni Patriotycznej.

Patriotyzm zdaje się być dziś nie-wyraźnym echem dawnych czasów, nie-odłącznym motywem romantycznych opowieści o powstaniach, bohaterstwie przodków i  walce o  niepodległość.

Pesymiści twierdza, że stał się reliktem minionej rzeczywistości i dziś, gdy ży-jemy w  wolnym kraju, na  próżno szu-kać jego przejawów. Po drugiej stronie barykady są  entuzjaści, którzy prócz klasycznych obchodów Święta Niepod-ległości potrafią słowem i czynem oży-wić wspomnienia. Do tej drugiej grupy zaliczają się organizatorzy i uczestnicy upamiętniającego odzyskanie niepod-ległości X Małopolskiego Przeglądu Pieśni Patriotycznej, który odbędzie się 9 i 10 listopada w auli Kościoła Matki Boskiej Częstochowskiej na  os. Szkla-ne Domy 7. Pierwszego dnia w ramach Małopolskiego Koncertu Przeglądo-wego wyłonieni zostaną reprezentan-ci, którzy w  dniu następnym wezmą udział w  Ogólnopolskim Festiwalu Pieśni Patriotycznej. Warto na własne

uszy przekonać się, czy patriotyzm to  tylko pieśń przeszłości, czy wciąż żywa tradycja, której ani wywalczona wolność, ani panoszący się kosmopoli-tyzm nie zdołały wyprzeć?

Ci, którzy od  śpiewu wolą ruch, będą mogli zmierzyć się w turnieju piłki nożnej chłopców o Puchar Niepodległo-ści. W ramach Nowohuckiej Olimpiady Młodzieży 9 listopada o godzinie 11 dwie drużyny ze szkół gimnazjalnych wezmą udział w turnieju, którego celem będzie uczczenie długiej drogi Polaków do  od-zyskania niepodległości. W  rozgryw-kach mogą wziąć udział chłopcy w wieku 13-15 lat. Mecz zostanie rozegrany na sta-dionie MOS na  os. Szkolnym 39. Orga-nizatorem turnieju jest Międzyszkolny Ośrodek Sportowy Kraków – Nowa Huta. Wysiłek piłkarzy niech będzie

formą uczczenia poświecenia przodków, ich wysiłku w  drodze do  odzyskania wolnej i niepodległej ojczyzny.

Stolica będzie mieć w tych dniach prezydenta i  ważnych urzędników państwowych, Nowa Huta zaś mło-dych i  zdolnych mieszkańców, którzy pamięć o najważniejszym dniu polskiej państwowości pielęgnują w sposób nie-konwencjonalny, ale bliski obecnemu pokoleniu. Obchody Święta Niepodle-głości to nie tylko skostniałe formułki i długie wystąpienia. Żołnierze polscy walczący na froncie za wolną ojczyznę kierowali się podstawowymi warto-ściami – dla nich najważniejszy był czyn i działanie. W ten sposób uczczą ich pamięć nowohucianie.

Tekst: Marzena Rogozik

szach i mat na stokachwładysław Trząski był niegdyś orga-

nizatorem życia szachowego w No-wej Hucie. By uczcić jego pamięć, Koło Szachowe noszące imię inżyniera, już po  raz piąty organizuje memoriał. Za-wody odbędą się 17 listopada w siedzibie Gimnazjum nr 44 na os. Na Stoku 34.

W  memoriale wziąć udział może każdy. Szachiści podzieleni będą na ka-tegorie wiekowe. Aby zmierzyć się w zawodach należy wpłacić niewielkie wpisowe: 15 zł dla osób urodzonych w roku 1996 i starszych oraz 10 zł dla młodszych pasjonatów szachów. Zapi-sy trwają do 15 listopada. Chęć udziału przesyłać można drogą mailową na ad-

res [email protected] lub telefo-niczną pod numerem 797317639. Zgło-szenia można także wysyłać na  adres: Stanisław Porębski, os. Na Stoku 49/33, 31-708 Kraków. Należy podać: imię i  nazwisko, datę urodzenia, ewentual-ną kategorię szachową oraz klub. Prze-widziane są  nagrody finansowe i  rze-czowe oraz dyplomy.

Szachy to  piękny, rozwijający umysł sport, który w Nowej Hucie ma długie tradycje, dlatego nasza redak-cja bez zastanowienia objęła patronat nad memoriałem.

(TP)

darowanemu koniowi…podział majątkowy spędza sen z po-

wiek nie tylko osobom starszym. Wszyscy, którzy chcą prawnie upo-rządkować swoje sprawy materialne, by uniknąć rodzinnych waśni, stają przed poważnym dylematem. Z  jed-nej strony chęć obdarowania bliskich, z  drugiej obawa przed popełnieniem pomyłki z powodu nieznajomości tzw.

„kruczków prawnych”. Niemniejsze rozterki stoją przed przyjmującymi spadek. Nierzadko zostają obdarzeni majątkiem obciążonym niebotyczny-mi długami, których kwota znacznie przekracza wartość nabytej własności.

Jak uniknąć problemów z  daro-wizną, jaki rodzaj testamentu będzie najbardziej korzystny i czym jest zapis windykacyjny? Na  te  i  inne pytania odpowie mecenas Ewa Bauer, która we wtorek 6 listopada o  godzinie 18 w Nowohuckim Centrum Kultury wy-głosi wykład zatytułowany „Pułapki prawa”. Prelekcja będzie miała miejsce w sali 208. Wstęp na wykład jest wol-ny. Już starożytni Rzymianie wiedzie-li, że nieznajomość prawa szkodzi, nie warto stać się jego ofiarą!

Marzena Rogozik

cyberryba jak żywaNa krakowskich tarGach eurotooL zaprezeNtowaNo NajNowszą wersję cyberryby: wyjątkową koNstrukcję autorstwa młodych doktorów poLitechNiki krakowskiej.

wynalazek absolwentów Politech-niki Krakowskiej w  niczym nie

przypomina upiornych elektronicz-nych piesków i  królików produkcji chińskiej. CyberRyba to właściwie karp z  tworzywa sztucznego, długi na  70 centymetrów z  czujnikiem umieszczo-nym w głowie, który pozwala na stero-wanie ruchami za pomocą komputera.

Trzem konstruktorom (Marcino-wi Malecowi, Marcinowi Morawskie-mu i  Dominikowi Wojtasowi) udało się podpatrzyć naturę. CyberRyba rusza się jak żywa. Każde poruszenie ogona czy płetwy jest płynny i  cichy.

— Wykorzystaliśmy najcichszy napęd – mówi Marcin Malec, współtwórca ryby. I  rzeczywiście, kiedy maszyna pływa słychać tylko plusk wody.

Zaprezentowany na  17. Między-narodowych Targach EUROTOOL najnowszy, udoskonalony prototyp Cy-berRyby wciąż jeszcze czeka na  swoje praktyczne wykorzystanie: produkcja

jest bardzo kosztowna. Potrzeba po-ważnego inwestora. Wiadomo, że  mo-głaby z  powodzeniem służyć do  pod-wodnych poszukiwań zaginionych osób i  przeszukiwania zbiorników wodnych, kiedy jest to  zbyt niebez-pieczne dla ludzi. Ryba będzie także wyposażona w kamerę i czujniki.

Twórcy nie wykluczają także sko-mercjalizowania pomysłu i stworzenia zdalnie sterowanych zabawek. Wokół zbiornika w  centrum wystawienni-czym Targów w  Krakowie na  ulicy Centralnej 41, w którym pływał cyber-

-karp, wciąż gromadził się tłum ludzi. Możliwe więc, że  zanim zobaczymy CyberRybę w  poważnej akcji poszu-kiwawczej w  Zalewie Nowohuckim, będziemy mogli przeszukać nią dno własnej wanny.

Więcej o CyberRybie: www.cyberryba.pLTekst: Madlena SzeligaZdjęcie: Joanna Urbaniec

wystarczy raz jeszczeznów usłyszymy spokojny głos Wisławy Szymborskiej. Wydawnictwo a5 wzna-

wia wydany już po śmierci noblistki tomik 13 jej ostatnich wierszy pod tytułem „Wystarczy”. Wydawnictwo wzbogacone zostało o płytę CD, zawierającą nagrania wierszy w interpretacji Anny Polony. Sama poetka czyta trzy utwory: „Ktoś, kogo

obserwuję od dłuższego czasu, „Dłoń” i „Lustro”.Książkę można kupić od  18 października.

Na  stronach wydawnictwa można także posłu-chać kilku utworów zawartych na płycie.

Dla czytelników Lodołamacza mamy jeden egzemplarz tomiku. Dostanie go pierwsza osoba,

która prześle poprawną odpowiedź na  pytanie „Co  łączy Wisławę

Szymborską z nowohucką gru-pą WU-HAE?” na  adres [email protected]. Zwy-cięzcę poinformujemy o  wy-granej droga mailową.

Tekst: Madlena Szeliga

nie taka huta zła, jak ją malująmuzycy, fotografowie, literaci, przed-

stawiciele różnych zawodów i umie-jętności. Wszyscy pochodzący z Nowej Huty, w jednym autobusie przemierza-jącym Polskę wzdłuż i  wszerz. Mają cel i ambicję – chcą ukazać inną twarz Nowej Huty.

Jak pokazać to, co  dzielnica ma najcenniejszego, skoro nie można zmu-sić nikogo do przyjazdu? Nie przyjdzie Mahomet do góry, więc góra przyjdzie do Mahometa. Mniej więcej taka zasa-da przyświeca organizatorom projektu Nowa Huta Eksport. Dotrzeć do  jak największej grupy osób i  pokazać, że Kraków to nie tylko Rynek Główny i Kazimierz, ale także Nowa Huta, któ-ra wbrew stereotypom także ma wiele do zaoferowania.

Najnowszą odsłonę projektu Nowa Huta Eksport 2 grudnia rozpocznie koncert grupy Wu-Hae w warszawskim klubie Fonobar. Kolejnym przystan-kiem będzie Bytomskie Centrum Kul-tury, gdzie członkowie projektu zagosz-czą 8 grudnia. Następnego dnia grupa będzie koncertować we wrocławskim Łykendzie. Trasa zakończy się 15 grud-nia w krakowskiej Barce Alrina. Prócz zespołu wystawę swoich zdjęć „Nowo-hucianie” zaprezentuje Grzegorz Zie-miański. Całość, skomponowaną z  10 wielkoformatowych fotografii, dopełni multimedialny pokaz zdjęć. W  pro-jekcie weźmie udział również Maciej

Twaróg, który zaprezentuje swoją nową książkę „Alfabet nowohuckiego przed-mieścia”. Podsumowanie przedstawio-nych w  ramach projektu indywidual-nych prac stanowić będzie prezentacja Adama Grzanki „Sztuczna inteligencja

– Godwear”. Całość występu wzbogaci wizualizacja przygotowana przez Kubę Nohuckiego Gajdę.

Celem grudniowej trasy grupy Wu-Hae będzie tradycyjnie walka z  pejoratywnym stereotypem Nowej Huty, jaki wykształcił się w świadomo-ści nie tylko mieszkańców Krakowa, ale i  innych regionów Polski. — Tym co  robimy, co  prezentujemy na  scenie, chcemy odczarować negatywny obraz Nowej Huty. Udowadniamy, że  miesz-kają tu  także ludzie wartościowi, zdol-ni. Tacy, którzy potrafią tworzyć mu-zykę, fotografować, pisać… – mówi Marcin Bzyk, lider Wu-Hae. Projekt Nowa Huta Export stara się promować Kraków właśnie przez pryzmat Nowej Huty, jej klimatu, cech charaktery-stycznych i  przede wszystkim samych mieszkańców. Nowohuccy artyści chcą zaprezentować swoją dzielnicę jako równie atrakcyjną jak centrum czy krakowski Kazimierz. A  przede wszystkim zwalczyć panujący stereo-typ niebezpiecznego dystryktu, gdzie strach wyjść wieczorem z domu…

Tekst: Marzena RogozikZdjęcie: Jacek Dyląg

święto niepodległości – nowa huta pamięta!

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

to  już ostatnia prosta przygotowań Mariusza Wacha do  walki, która

elektryzuje całe bokserskie środowisko w Polsce. Wiking z Nowej Huty ostro trenuje w  Dzierżoniowie przed walką ze słynnym Władymirem Kliczko.

Ciągle nie wiadomo gdzie, poza halą w Niemczech, będzie można oglą-dać bój Polaka. I  czy będzie trzeba za

tą bokserską ucztę dodatkowo płacić. W chwili oddania Lodołamacza do druku nie udało nam się ustalić, która polska stacja będzie transmitować pojedynek.

Pojedynek odbędzie się w  przed-dzień Dnia Niepodległości, 10 listo-pada w Hamburgu! Nowa Huta będzie ze swoim wojownikiem!

(TP)

mariusz do boju!

Zdjęcie: Anna Szałaj

Na zdjęciu: w

okalista Wu-H

ae, Marcin G

uzik, na planie najnowszego teledysku.

Page 4: Lodołamacz nr 16

ludzie ludzie

lodołamacz///bezpłatny dwutygodnik nowej hutylodołamacz///nr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 2012///76///

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

Ludzie myśLą sobie: co za dziwNy człowiek (w tym dobrym zNaczeNiu), ma chyba siedem żyć, jak kot. wszystkie życia toczą się rówNoLeGLe. Gdyby ryszard miał jedNo życie, to by Nie móGł w Nim robić teGo wszystkieGo, co robił, jedNocześNie.

wypucowana na  wysoki połysk meblościanka, nic fantastyczne-

go. Ale ten połysk sprawia, że  wyglą-da na  meble bardziej niż dizajnerskie. Na  górze prężą się proporczyki - ach, jakie kolorowe. Może trochę przyku-rzone czasem, bo przecież nie zwyczaj-nym kurzem. Proporczyki z  lat, kiedy jeszcze trenował boks i z czasów, kiedy później trenował innych, sędziował im.

Niżej jakieś teczki, segregatory, świstki, listy, albumy, zeszyty - całe ży-cie zamknięte w papierze. Obok klawia-tura komputerowa - postanowił na sta-rość nauczyć się obsługi (jaka starość?!, dla niego nie było starości, ale „później”, zawsze było „później”). Na wszystkich półkach zdjęcia, oprawione w  ramki

- Ryszard w  cylindrze, w  czarnym gar-niturze, z  białą muchą, uśmiechnięty, albo zawadiacko patrzący w obiektyw.

I żona, Halina, stoi przed tą wypu-cowaną meblościanką, patrzy. Tak my-śli, że coś z tym wszystkim musi zrobić. Tylko co? Przejrzy? Pewnie tak. Popła-cze nad tym? Oczywiście, bo kto by nie płakał. Wyrzuci, odda komuś? Sama nie wie. Może coś z tego zostawi. To będzie wtedy dramat mały, dramacik właści-wie. Bo decydować, co ważne, a co nie, będzie jeszcze jedną ceremonią. W  do-datku w ciszy, w samotności. Rysio nie przyjdzie i nie powie: zostaw to, to lubi-łem; o, to, właśnie to, no to mi przypo-mina... Mógłby przyjść i zdecydować.

sceNa iDwadzieścia minut do  spektaklu. Lu-dzie chodzą w  kółko, w  garderobach niespokojnie. Trema. Powtarzają tek-sty, albo gesty, miny – nie wszyscy mają przecież tekst do wyrecytowania; są  role nieme, za to  wystane, wyma-chane rękami, wypowiedziane oczami. A człowiek przy takich rolach i tak się denerwuje.

Ryszard Słabczyński nie dener-wuje się. Nic a nic. A może tylko udaje. Wszyscy się pocą, drepczą, poprawiają kostiumy i  co  tam jeszcze można po-prawić (żeby się uspokoić). Ryszard spokojny. Niby z  jakiego powodu ma być niespokojny? Przecież teatr mu się marzył przez całe życie. Więc teatr ma teraz, kiedy już się w nim znalazł, kiedy wdrapał się na  scenę, dawać niepokój? Podchodzi do jednego, pod-chodzi do drugiego. Są tacy sami, jak on. Amatorzy, którzy bawią się w teatr. Bawią się, ale na poważnie.

Teatr nazywa się Łaźnia Nowa.Ryszard zawsze mówi o  nim

„mój teatr”. Patetycznie trochę. Ale to  „mój teatr” jest zupełnie proste.

„Mój teatr” jest jak „mój kochany fo-tel”, „mój ukochany zielony sweter” – rzeczy zwyczajne, tyle, że  takie, bez których (jak się je wszystkie zsumuje) nie da się żyć. Po prostu życie wcale nie wychodzi.

Ryszard jest spokojny.

sceNa iiDo Krakowa przyjeżdża z Sopotu.

Matka choruje, nadmorskie po-wietrze jej nie służy, więc ojciec Ry-szarda wybiera takie miejsce, w którym nadmorskiego powietrza jest najmniej

– Kraków. Ryszard kończy w  Sopocie technikum sportowe, a potem wszyscy się pakują i  jadą do Krakowa. Jest parę lat po wojnie.

Mieszkają w  Podgórzu. W  strasz-nej norze. Ale matka czuje się lepiej, więc nora nikomu nie przeszkadza.

Jest wysoki, wysportowany (to przez boks, który zaczął trenować jeszcze w So-pocie). Oczy ma niebiesko-zielone, wło-sy blond. Jeżeli nie amant, to na pewno przystojniak.

Idzie do  wojska, w  mundurze jest jeszcze przystojniejszy. Potem robi technikum hutnicze, wreszcie stu-dia na  AGH. A  że  wyspecjalizował się w  budowie maszyn hutniczych, to  za-trudnia się w nowohuckim kombinacie. Dobrze wie, jak działa suwnica; co robi się na poszczególnych wydziałach; cały proces produkcji stali może wyrecyto-wać z pamięci (a pamięć ma znakomitą).

Halina pracuje na  wydziale, który nazywa się dolomitownia; jest tam se-kretarką.

I pewnego dnia oboje spóźniają się do pracy. Wysiadają z tramwaju, pędzą do  swoich biur. Może on  się do niej ja-koś zagadkowo uśmiecha, a  może ona mu odpowiada na  ten uśmiech. Jest 31 grudnia, koniec lat 50.

— A pani gdzie idzie na Sylwestra? – zagaja.

— Jadę do Dąbrowy Górniczej. Wie pan, mam tam znajomych, i  sukienkę. Ładną taką - odpowiada.

— No to  się jeszcze zobaczy, czy do Dąbrowy...

Parę godzin później sukienka przy-jeżdża do Nowej Huty. Jak to się stało? Ryszard załatwił. Co  tu  tłumaczyć? Przywozi ją mama Haliny. Ryszard musiał z  nią rozmawiać przez telefon. Co jej mówi? Że córka mu się spodoba-ła, że musi działać, że  teraz albo nigdy, że  sukienka musi być, bo  bez niej nie uda mu się plan? Mogło tak być, mogło.

Na pewno jest tak, że ona mówi jemu: albo ślub, albo boks. I  on  wybiera ślub. Boks, który tak przecież kocha, zamienia na kobietę, którą kocha jeszcze bardziej.

Jeszcze próbuje ją przekonać: e tam, to wcale nie jest takie straszne, no jasne, że  czasem leje się krew i  pęka szczęka, łamie się nos; ale w  sumie to  piękny sport, zobaczysz.

Nie przekonuje. Halina tak bardzo nie lubi boksu, jak bardzo kocha Ryszarda.

sceNa iiiRodzi mu się córka, Dorota.

Szaleje za nią.Uczy ją, jak uczyć się świata. Jak nie

stać w miejscu, jak nie czekać aż wszyst-ko, co ważne przyjdzie, ale jak samemu po to iść.

Niedziele są  zawsze ich. Ryszard ma na  każdą niedzielę plan: idą zo-baczyć walkę bokserską, jadą do  zoo, wybierają się do  ogrodu botanicznego, spacerują pod Wawelem i on opowiada legendy. Nie, nie jakieś tam, że  smok i  zatruta owieczka. Opowiada takie, których większość ludzi nie zna. Doro-ta ma wtedy taaakie oczy, ze zdziwienia. A  on  już wtedy pędzi z  nią za Kraków, na rajdy górskie, na koncerty, do teatru. O tak, do teatru kocha ją zabierać.

Bardzo nie lubi siedzieć w domu.Aż  go trzęsie, jak pomyśli: gazeta,

telewizor, krzyżówka.(Wiele lat później Dorota robi

kurs dla przewodników po  Krakowie, oprowadza dzieciaki. Nikt się nie dziwi, że ma taki pomysł na siebie.)

Jest dla niego „Dzióbką”, albo „Dzióbaskiem”.

W  każdą niedzielę Halina prosi: tylko nie spóźniajcie się na obiad. Więc zawsze trzymają się ustalonej obiadowej godziny.

sceNa iVMusi być coś zamiast boksu. Jest treno-wanie młodych pięściarzy, sędziowanie. Kiedy jest już za stary – ale tylko metry-kalnie, bo na boks nigdy nie jest za stary (przepisy mówią jednak co innego) - zo-staje sędzią lekkoatletyki. Jeździ na  za-wody tu, jeździ tam, a  cieszy się z  tego jak dziecko. Ani razu nie pomyśli sobie, że  może czas, żeby dać sobie spokój; może czas zamienić się w emeryta. Coś go gna do przodu. Ciągle czegoś szuka. Gdzie się pojawi, tam robi się zamiesza-nie. To dobre zamieszanie: Ryszard przy-nosi ze sobą przeciąg, co chwilę podnosi poprzeczkę, trudno za nim nadążyć. Lu-dzie tylko patrzą i dziwią się: skąd ta siła, skąd ta radość? Co z nim nie tak?

Wszystko z  nim tak. On  po  pro-stu nie lubi, żeby wszystko było tak jak wczoraj.

Do  Łaźni Nowej przynosi kiedyś rękawice bokserskie. Bartosz Szydłow-ski, dyrektor teatru, chce wykorzystać doświadczenie bokserskie Ryszarda

– ma wystąpić w  jednym z  epizodów. Cieszy się. Może w końcu pokazać, jak to  jest z  tą  pracą nóg, z  zasięgiem ra-mion. W  garderobie ogłasza sparking bokserski; trochę dla żartu, trochę, żeby poćwiczyć przed spektaklem. Sparing partnerem Ryszarda zostaje Stanisław Dziedzic, kolega z Łaźni.

Zakładają rękawice i trącają się.— Dobry jesteś – mówi Ryszard

do Stanisława.— No, tobie też niczego nie brakuje

- odwdzięcza się Stanisław.— Nieźle latasz.— A coś tam kiedyś ćwiczyłem.— Gdzie?— Dawno temu, w Cracovii.— No, no, no!Taki sobie dialog. Taka sobie po-

gawędka przy tłuczeniu się po  głowie. Fakt, udawanym tłuczeniu.

sceNa VZ Łaźnią jest tak: czyta gdzieś, że  teatr szuka aktorów-amatorów. Że  ma po-wstać amatorski zespół, który będzie uzupełniał ten profesjonalny. Że nie bę-dzie dodatkiem, ozdobnikiem, ale waż-ną częścią teatru. Idzie na casting. Jest rok 2005.

Szydłowski pod wrażeniem: cha-ryzma, urok, szarmanckość, pewność siebie, ale i skromność, szacunek do lu-dzi. Pierwszym spektaklem, w  którym występuje, jest „Edyp. Tragedia senty-mentalna z  Nową Hutą w  tle”. Potem kolejne. Wreszcie „Moralność Pani Dulskiej”, w którym ma swoje pięć mi-nut. Wygłasza monolog: mówi o swoim życiu w  Nowej Hucie, co  mu wyszło, co nie. Gdzie był kiedyś, gdzie jest dziś, co z tego wszystkiego wynika. Jest prze-konujący, jest przejmujący.

(Parę lat później Szydłowski powie o Ryszardzie: jest genius loci tego miej-sca. Bez niego nie byłoby zespołu, Łaź-nia dała mu tyle samo, co on jej.).

Oczywiście Ryszard nie mówi żo-nie, że  idzie na  casting. Pewnie by się śmiała, albo zmartwiła: zrobi z  siebie pośmiewisko na stare lata. On ma teatr, ona czeka na niego z późnym obiadem. Tyle, że  ten późny obiad... Ryszard ma tak dużo rzeczy do zrobienia po spekta-klu. Musi porozmawiać z kolegami i ko-leżankami z  zespołu, wymienić uwagi z dyrektorem, pokazać swój zeszycik.

sceNa ViNo właśnie, zeszycik... Czy miał czerwo-ną okładkę?

Nosi go ze  sobą wszędzie. W  ze-szyciku ma wklejone recenzje z  gazet: te z czasów, kiedy trenował boks, później te  ze  spektakli. Każdemu pokazuje. Nie-ważne, czy ktoś zainteresowany, czy nie. Ryszard dobrze wie, że jak już komuś ze-

szycik pokaże, to ten ktoś od razu się zain-teresuje. Ludzie myślą sobie: co za dziwny człowiek (w tym dobrym znaczeniu), ma chyba siedem żyć, jak kot. Wszystkie ży-cia toczą się równolegle. Gdyby Ryszard miał jedno życie, to by nie mógł w nim robić tego wszystkiego jednocześnie.

A  jest aktorem-amatorem, ławni-kiem sądowym, radnym nowohuckiej dzielnicy, pracownikiem Ogrodu Do-świadczeń w Czyżynach.

Zeszycik się w końcu gubi.To tragedyjka.Może Halina go jeszcze gdzieś od-

najdzie. Ale wątpi. Ryszard nosił go przy sobie. Gdyby jeszcze trzymał go w  tej żółtej skajowej torbie (ukochanej, pod-niszczonej)...

Ta  torba pewnie też leży gdzieś w którymś ze schowków meblościanki.

sceNa ViiFestiwale, występy gościnne za granicą. Niemcy, Hiszpania...

Jedzie Ryszard ze swoim zeszycikiem.Jak spotyka ludzi, którzy po  pol-

sku nic a  nic (a  on  nic a  nic w  ich ję-zykach), to  też im opowiada o  sobie, o  teatrze. To  nie jest męczące, to  jest fascynujące. Starszy pan z Polski, z ta-kim życiem, no, no!

Zespół je kolację w  restauracji, a  Ryszardowi chce się tańczyć. Więc prosi do tańca kobietę. A taki jest uroczy, a tak świetnie tańczy...

sceNa ViiiW Łaźni spotyka Stanisława Dziedzica.

— Aleś schudł, Rysiu. Jakaś dieta? - pyta Dziedzic.

— Sypię się, po prostu się sypię, Sta-siu - odpowiada mu Ryszard.

Nie jest to ani smutne, ani wesołe.

sceNa iXJuż jest w szpitalu. Białaczka. Nie może w to uwierzyć. Że jak to? Jest w  środku życia, przygotował so-bie scenariusze, poplanował wszystko, a tu nagle pstryk i po wszystkim?Tydzień jest w szpitalu, tydzień w domu. Potem już częściej w szpitalu. W nocy zrywa się z łóżka i recytuje fragmenty swoich ról. Lekarze się dziwią: artysta?, aktor?, a może to przez leki?Umiera na początku lutego. Są wtedy straszne mrozy. Mrozy nigdy mu nie przeszkadzały. Też wtedy biegał do teatru.

sceNa XŁaźnia drukuje repertuar lutowy. Jest w nim nazwisko: Ryszard Słabczyński. Jak może go nie być? Halina ma ten repertuar. Skoro napisali w  nim, że  Ryszard gra, to będzie grał. Jakoś zagra. Coś wymyśli.

Tekst: R. LądoludZdjęcia: Tomasz Żurek

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

siedem żyć pana rysia

Page 5: Lodołamacz nr 16

barshchem i arbuzem

kultura kultura

lodołamacz///bezpłatny dwutygodnik nowej hutylodołamacz///nr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 2012///98///

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

zaczęło się NiepozorNie. miłosz, oLek i maciek chcieLi zrobić prezeNt koLeżaNkom ze szkoły z okazji dNia kobiet. wyszedł z teGo pełNometrażowy fiLm. praca przy NaGrywaNiu tak ich wkręciła, że postaNowiLi tworzyć NadaL. teraz działają jako Grupa fiLmowa rafiko.

— Zainteresowanie projekcją przerosło nasze oczekiwania – wspominają pokaz w  Szkole Muzycz-nej na  osiedlu Centrum E. Film zatytułowany „The Barshch. Historia pewnego człowieka” obejrzało wówczas 100 osób. Wszyscy odebrali go bardzo po-zytywnie.  — Te  reakcje mocno nas podbudowały – wspomina Maciek. Miłosz dodaje: — Mimo, że praca nad filmem była czasochłonna, sprawiła nam wiele przyjemności. Wiedzieliśmy, że  to  nie jest ostatnia rzecz, którą chcemy wspólnie zrobić.

Młodzi filmowcy odnajdują się w tematyce nieco absurdalnej, wykorzystującej groteskę, surrealistyczne skojarzenia i  poczucie humoru. W oparciu o te ele-menty nagrali etiudę filmową o  tematyce arbuzowej. Do tej produkcji wykorzystali domek letniskowy Olka w Gorcach. — Poświęciliśmy siedem arbuzów – opo-wiada Olek. Nagranie zajęło dziesięć wakacyjnych dni. Film „Tańczący z arbuzem” w całości jest niemy i czarno biały. Widać tu fascynację kinem z początków ubiegłego wieku i twórczością Charliego Chaplina. Ale

nie tylko. Wśród swoich inspiracji młodzi nowohuccy filmowcy wymieniają także Davida Lyncha.

RaFiKo nie tylko wakacje spędza, delikatnie mówiąc, nietypowo. Autorską wizję teledysku do pio-senki zespołu Breakout „Oni zaraz przyjdą tu” zreali-zowali w sylwestrową noc. Dzieła chłopaków oglądać można na ich kanale na portalu YouTube. Prowadzą także fanpage na Facebooku. Tam dzielą się swoimi dokonaniami. O wypłynięciu na szerszą wodę jeszcze nie myślą. Możliwości grupy są  nieco ograniczone, nie dysponują np. profesjonalnym sprzętem. Ale dla młodych ludzi nie stanowi to problemu. Gorzej jest z czasem. Aktualnie uczą się w klasie maturalnej i eg-zamin dojrzałości jest teraz dla wszystkich prioryte-tem. A zdana matura oznacza również koniec szkoły. Ich drogi się rozejdą, każdy wybierze inny kierunek studiów. Co dalej z grupą? — Nadal chcemy działać – zaznacza Maciek. — Sprawia nam to ogromną frajdę, więc czemu mielibyśmy przestać? – pyta retorycznie.

— Mamy sporo pomysłów, ciągle jesteśmy otwarci na nowe propozycje, rozwiązania i tematykę – mówi Miłosz, wspominając, że pracują właśnie nad spotem reklamowym dla jednego ze sklepów. Trwają też przy-gotowania do  filmu „Schemat! Schemat!”, w  którym przeciwstawią się… schematom. Szykuje się również koprodukcja polsko-holenderska. W planach są filmy dokumentalne, m.in. o  Nowej Hucie. Chcą pokazać to, co  jest tutaj najciekawsze, nieodkryte. — Mamy słabość do  tej dzielnicy – przyznaje Maciek. — Stąd pochodzimy i  tu  chodzimy do  szkoły. spotem rekla-mowym. Jednak nie tylko pochodzenie ma wpływ na twórczość dzieci. Wiąże się z tym również to, czym zajmują się na co dzień. Mama Olka wykłada w Pań-stwowej Wyższej Szkole Teatralnej, tata Maćka jest

kompozytorem i właścicielem studia nagrań. Chętnie służą swoim pociechom radą i  pomocą w  realizacji ich marzeń. Między innymi dzięki tym kontaktom udało się nawiązać współpracę z  Kampanią Teatral-ną „Czysta ReForma”. Polegała ona nagraniu trailera i rejestracji udziału grupy na festiwalu w Katowicach.

RaFiKo tworzy nie tylko autorskie nagrania, ale też zajmuje się nagrywaniem różnych wydarzeń. Ta-kich jak choćby wernisaż krakowskiej fotograf Anny Osuch. Ambicje grupy sięgają poza realizację filmów. Chcą, by ludzie zaczęli się filmem interesować, by doceniali jego wartość. — Mówimy „nie” zaniżaniu poziomu kulturalnego filmów – twierdzi Miłosz, zaniepokojony niską jakością nastawionych na  ko-mercję produkcji aktualnie wyświetlanych w  ki-nach.  —  Chcemy przeciągnąć ludzi na  stronę kina artystycznego – snuje ambitne wizje Maciek.

Grupa chce organizować koła dyskusyjne, two-rzyć recenzje filmów. Nagrywać produkcje i  o  nich mówić, zachęcać do  oglądania i  oceniania. Ale też pokazać uniwersalność swoich działań. Bo  przecież niemal wszystko można zarejestrować za pomocą kamery i mikrofonu. Utrwalić, przetworzyć po swo-jemu, podać w  formie filmu. W  naszej okolicy jest mnóstwo ciekawych miejsc, osób, wydarzeń godnych pokazania szerszemu gronu odbiorców. RaFiKo bar-dzo chętnie do  nich wszystkich dotrze, nagra, po-układa i puści w eter.

Skąd my to znamy…

Tekst: Tomasz PiwowarczykZdjęcia: Marcin Kądziołka

pierwsza premiera 5. międzyNarodoweGo festiwaLu teatraLNeGo „boska komedia” już 8 Listopada. spektakL „NiewierNi” to rzecz o apostazji: odchodzeNiu wierNych od reLiGii, wiary i kościoła. o osadzeNiu dramatu w koNserwatywNych reaLiach krakowa opowiada reżyser przedstawieNia – piotr ratajczak.spektakL „NiewierNi”, który paN reżyseruje, wpisuje się w GłówNe hasło teGoroczNeGo festiwaLu boska komedia - „Niewiara”. jak przyGotowywał się paN do reaLizacji teGo projektu? kim są tytułowi NiewierNi?Interesuje mnie stworzenie pewnego rodzaju pano-ramy społeczności ludzi zrywających związki z  Ko-ściołem i  zadawanie pytań o  to, kto decyduje się na  akt bezinteresownej publicznej odwagi. Aposta-zja formalnie niczego nie zmienia, nie ma realnego wpływu na życie, więc ludzie robią to całkowicie dla siebie – z  jakiegoś powodu. Próbujemy analizować, co nimi kieruje i robimy to na podstawie wszelkich dostępnych materiałów, czyli – reportaży, rozmów, wywiadów i świadectw, które w bardzo dużej ilości publikowane są  w  Internecie, m.in. na  stronie apo-stazja.pl. Temat ten pojawił się niedawno w dyskusji społecznej i  ludzie mają potrzebę nieskrępowane-go mówienia. Dlatego też doszliśmy do  wniosku, że  warto zrobić spektakl o  tym zjawisku. Mam na-dzieję, że  dzięki temu zbadamy kondycję współcze-snego społeczeństwa, dowiem się, jacy jesteśmy, jakie są  mechanizmy funkcjonowania buntu wobec Ko-ścioła i co wpływa na to, że liczba apostatów jednak się w Polsce zwiększa. Czy to wyłącznie oddźwięk za-chodniej kultury, gdzie manifestowanie ateizmu na-siliło się w latach 60., czy jednak jest to zjawisko bar-dzo silnie zakorzenione w rodzimej kulturze, będące naturalnym następstwem przemian społecznych.

często mówi paN o tym, że ważNa jest przestrzeń, w której rozGrywa się spektakL i tak Na przykład

„między Nami dobrze jest” świetNie wpisuje się w kLimat sosNowca. czy w przypadku

„NiewierNych” sprawdza się ta zasada? kraków i jeGo mieszkańcy są szczeGóLNie predystyNowaNi do oGLądaNia teGo przedstawieNia?Oczywiście, że  tak. Wiemy, że  Kraków to  enklawa konserwatyzmu. Zawsze miałem tego świadomość, będąc w  szkole reżyserskiej, bardzo silnie odczu-wałem konserwatyzm krakowski. W  poglądach, w  sposobie, w  jakim ludzie się wypowiadają, było to dla mnie bardzo mocno widoczne. Również osoby, z którymi rozmawiałem – pochodzące ze Szczecina, z  Gdańska, z  Warszawy, Torunia, Wrocławia – po-dzielali moje przekonania. Nie chodzi nawet o stwier-dzenie tego faktu wprost, jest to bardziej podskórnie wyczuwana atmosfera. Kraków jest świetny miej-scem na  zrobienie tego typu spektaklu, może jesz-cze lepszym byłaby tylko podtarnowska wieś. Mam nadzieje, że  to  jest przestrzeń, w  której ten projekt zaistnieje, ze  wzbudzi przynajmniej rodzaj oporu, zmusi do rozmowy, wzbudzi zainteresowanie i  jeśli do czegoś takiego dojdzie to spełni on swoją funkcję.

w jedNym z wywiadów powiedział paN, że Lubi po spektakLu badać reakcje widzów, przysłuchując się ich komeNtarzom Na temat właśNie skończoNeGo przedstawieNia.

jakiej reakcji teraz się paN spodziewa Lub jaką chciałby paN reakcję zobaczyć?Marzymy o  tym, żeby to  uruchamiało rozmowę, żeby stało się tematem istotnym dla ludzi – co  się dzieje z  polskim społeczeństwem, co  się dzieje z Kościołem, co powoduje, że ruch ten staje się tak bardzo intensywny i  masowy. I  żebyśmy – jako społeczeństwo – zadali sobie pytanie, czy idziemy w dobrą stronę. Niech reakcją będzie refleksja, kon-struktywna dyskusja, a nie – jak głównie do tej pory

– ignorancja lub agresja.

jakie ma paN pLaNy Na NajbLiższą przyszłość, Gdzie możNa będzie zobaczyć paNa koLejNą sztukę?Będzie to  spektakl młodzieżowy „Stawiam na  Tolka Banana” napisany przez Piotra Rowickiego (nota bene także autora tekstu „Niewiernych”) – adaptacja mło-dzieżowej powieści do  realiów współczesnych. Tolek Banan wystylizowany zostanie na  Juliana Assange-

’a  (twórcę WikiLeaks), współczesnego hakera. Pracu-jemy nad czymś, co  odbiorców znajdzie wśród mło-dych ludzi z blokowisk, mętnych środowisk. Chcemy zobaczyć, czy uda nam się do nich dotrzeć, czy będzie-my umieli nawiązać z nimi porozumienie, posługując się ich językiem. Spektakl ma być edukacyjny, ale nie demagogiczny, nie natrętny, zbudowany na próbie po-rozumienia i zrozumienia. Potem w Łodzi, w Teatrze Nowym, „Obywatel K.” Artura Pałygi, czyli nowa wersja „Człowieka z żelaza” i później „Obywatel Pisz-czyk” w Teatrze Polskim w Poznaniu.

Tekst: Adriana BłażejZdjęcie: Zuzanna Waś

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

Grupa fiLmowa rafiko: aLeksaNder kowaL rasiewicz, maciej fiLus, miłosz koNarski///////////////////////////////////faNpaGe Na fb: www.facebook.pL/rafikoart//////////////////////////////////kaNał Na yt: www.youtube.com/user/rafikoart

refleksja, dyskusja

Page 6: Lodołamacz nr 16

ludzie ludzie

lodołamacz///bezpłatny dwutygodnik nowej hutylodołamacz///nr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 2012///1110///

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

w przyszłym roku państwo czesława i staNisław kudłkowie będą obchodzić 35-Lecie roczNicy zawarcia małżeństwa. w Nowej hucie urodziLi się, pozNaLi i wreszcie pokochaLi. zGodNie twierdzą: tutaj jest Nasze miejsce Na ziemi. tu więc stworzyLi rodziNNy dom dziecka dLa siedmiorGa (obecNie) pociech.

pani Czesława przyszła na świat na os. Hutniczym, pan Stanisław na os. Wandy. Los zmusił jego ro-

dzinę do  przeprowadzki i  tak został sąsiadem swo-jej przyszłej, piętnastoletniej wówczas, żony. Oboje skończyli tę samą szkołę: Technikum Hutniczo-Me-chaniczne nr 3 na  os. Szkolnym 25, gdzie obecnie swoją siedzibę ma Łaźnia Nowa. Uczucie przyszło niepostrzeżenie. Wychowali dwójkę własnych dzie-ci, które już się usamodzielniły. Ich dom opustoszał, a zawsze marzyli o pełnym gnieździe. Zgodnie pod-jęli decyzję o założeniu Rodzinnego Domu Dziecka.

Pierwsza myśl o byciu rodzicami zastępczymi pojawiła się, gdy ich własne dzieci były małe. Wspól-nie przeczytali artykuł w  „Przyjaciółce” o  dwój-ce sióstr oddanych do  adopcji. Potem przyszedł pomysł założenia prywatnego przedszkola –  ale ze  względu na  kiepską lokalizację nie było jednak wielu chętnych. Minęło kilkanaście lat, momentem przełomowym stał się program telewizyjny „Kochaj

mnie”. Po nim pani Czesia wiedziała, że bez pełnej chaty nie ma po co żyć. Mąż przyklasnął pomysłowi, bo zawsze lubił dzieci.

Najpierw miało powstać pogotowie rodzinne, ale dla państwa Kudłków szybkie rozstania z dzieć-mi byłyby zbyt trudne. W  stowarzyszeniu „Pro Fa-milia” od  września do  grudnia 2003 roku przeszli specjalistyczne szkolenie, podczas którego zapadła ostateczna decyzja o  założeniu Rodzinnego Domu Dziecka. Potem było 100 godzin praktyki w  Domu Dziecka w Sieborowicach. Dziś w ich domu na osie-dlu Na Stoku mieszkają: Julia (2 lata), Sandra (10 lat), Adriana (13 lat), Kinga (14 lat), Żaneta (14 lat), Klau-dia (15 lat) i Michał (15 lat) a także… dwa koty: Luki

– rudy, który miał być kotką, a  okazał się kocurem, oraz bura kotka Felusia. Dzieci do Czesławy i Stani-sława mówią „ciociu” i „wujku”. Od 2003 roku mieli pod dachem już czternaścioro podopiecznych. — Za-wsze pytam dziecko, jak chce się do mnie zwracać –

czy ciociu, czy pani Czesiu. Kiedyś dziewczynka spy-tała, czy może mówić mamo, a ja na to, że tak, ale żeby pamiętała, że ma swoja prawdziwą mamę. To zawsze są trudne rozmowy – przyznaje Czesława Kudłek.

Rodzice zastępczy mają obowiązek dbania o  kontakty z  rodziną biologiczną dziecka przeby-wającego w  ich domu. Tak, by pobyt wychowanka w  rodzinie zastępczej nie wpłynął destrukcyjnie na więzi emocjonalne z  rodziną biologiczną. Bywa, że rodzice biologiczni, którzy nie potrafią odpowie-dzialnie wykonywać swoich obowiązków, buntują dzieci. Mówią im, że zostały ukradzione. Jak później wytłumaczyć dziecku prawdę?

Dwie dziewczynki i  chłopczyk, którym udało się uregulować sytuację prawną, zostali adoptowani. Jedno dziecko wróciło do  biologicznej rodziny, ale pozostałe nie mają unormowanego statusu praw-nego. Dwoje jeździ w  każdą sobotę w  odwiedziny do prawnych opiekunów, jedno dziecko – co dwa ty-godnie. Pozostałe nie odwiedzają swoich rodziców: to oni zerwali z nimi kontakt.

Małżeństwo obowiązkami dzieli się po połowie. Pan Stanisław kosi trawę, grabi liście, jest kierowcą i przewodnikiem wycieczek. Umie także gotować: we-dług dzieci robi przepyszną bitą śmietanę z truskaw-kami. Pani Czesia zajmuje się sprawami bieżącymi. Pobudka jest o godzinie 6 rano. „Dyrektorka” wstaje wcześniej i kładzie się spać później niż domownicy:

— To zawód, gdzie pełnię dyżur 24 godziny na dobę – śmieje się. Teraz ma zapalenie ucha, ale przecież nie

wytłumaczy dwulatkowi, że jest na zwolnieniu lekar-skim. Musiała też przyjść do Stowarzyszenia „Pro Fa-milia” na spotkanie tzw. zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, a  dopiero potem do  lekarza.

— Matką jest się na pierwszym miejscu, lekarz może poczekać! – uśmiecha się. Dzieci też mają swoje obo-wiązki: sprzątają pokoje, pomagają przy zmywaniu i nakrywaniu do stołu, są wciągane w niemal wszyst-kie prace domowe. Pan Stanisław pracuje dodatkowo na pół etatu jako taksówkarz.

Choć rolę rodziców pełnią wzorcowo, cała ro-dzina jest zaangażowana w  dom. W  zeszłym roku zmarł tata pani Czesi. Dzieci bardzo przeżyły jego odejście – był dla nich jak dziadek.

Kudłkowie otrzymują za prowadzenie RDD pie-niądze: na utrzymanie domu, na utrzymanie każdego dziecka, a  także pensję. Pani Czesia twierdzi, że  tyl-ko ci, którzy kochają dzieci i są świadomi trudności związanych z  ich wychowaniem, powinni pomyśleć o Rodzinnych Domach Dziecka. Majątku na tym się nie zarobi, ale satysfakcja z pomocy jest bezcenna.

dom państwa Kudłków jest jedną z czterech pla-cówek opiekuńczo-wychowawczych typu ro-

dzinnego, finansowanych przez Gminę Miejską Kraków a  prowadzonych przez Stowarzyszenie Rodzin  Adopcyjnych i  Zastępczych  „Pro Fami-lia”, które mieści się na osiedlu Zielonym 1 w No-wej Hucie (www.profamilia.pl). Obecnie powstała również druga siedziba Stowarzyszenia „Pro Fa-milia” - na os. Górali 15 - gdzie będą odbywały się szkolenia. Tam też mieści się Specjalistyczna Po-radnia Rodzinna „Pro Familia”, której dyrektorem jest Ewa Burek.

Danuta Wiecha, prezes Stowarzyszenia pod-kreśla: — Działamy od szesnastu lat, prowadzimy m.in. cztery rodzinne domy dziecka, oficjalnie nazywane placówkami opiekuńczo-wychowaw-czymi typu rodzinnego, Ośrodek Adopcyjny (fi-nansuje go Urząd Marszałkowski) i Specjalistycz-ną Poradnią Rodzinną „Pro Familia”. Rodzina państwa Kudłek na terenie Nowej Huty prowadzi naszą placówkę od 2003 roku. Z naszej rekomen-dacji inna rodzina prowadząca podobną placów-kę w  Krakowie, państwo Zelkowie, otrzymali Złoty Krzyż Zasługi, który w maju tego roku wrę-czał im prezydent Bronisław Komorowski. Jako organizacja pożytku publicznego poszukujemy, szkolimy i  wspieramy rodziny zastępcze i  adop-cyjne, organizujemy wyjazdy letnie i  zimowe ro-dzin i  dzieci pozostających w  pieczy zastępczej, a  także wspieramy te  rodziny pomocą psycho-logiczno-pedagogiczną i  rzeczową, prowadzimy też działania integrujące środowisko tych rodzin. Mamy własny program szkoleniowy dla kandyda-tów na rodziców zastępczych i rodzin pragnących przysposobić dziecko.

Trudno oszacować, ile dzieci czeka na miejsce w rodzinnych domach dziecka. Niechciane szkraby wciąż liczą na  rodzicielską miłość, a  i  par bezsku-tecznie starających się o  własne potomstwo przy-bywa. Może ktoś jeszcze zechce zapełnić pustkę w swoim domu i sercu. Życie nabiera sensu, gdy ma się dla kogoś żyć.

Tekst i zdjęcia: Katarzyna Kąkolewska

nowy polarpolar wydaje nową płytę. „Audiometria” to pierw-

szy solowy album nowohuckiego rapera. Polar nagrywa od 2004 roku, jednak aż przez pięć lat nie pokazywał światu swojej pracy. Nagraniami zapy-chał swoje szuflady albo obdarowywał bliższych i  dalszych znajomych. Od  2009 roku jest zapra-szany na  krakowskie undergroundowe produkcje: „WOKE 95 uderzeń”, Kleban „Prawie Jak Mixtape”, Ryvin „Odkurzony Projekty”, „Zwiastun 2”. Go-ścinnie wystąpił też na francuskiej płycie rapera Big M w kawałku „Do it like this”, wraz z ekipą Projek-tu Różnych Osiedli. Rapuje nie tylko po polsku, ale także po węgiersku.

zawód: mama i tata

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

„audiometria” ////////////////////////////////////////////////////do kupieNia od 22 paździerNika w skateshopie kokoshop (uL. fLoriańska 16 kraków),/////////////////////////////////////studio tatuażu freakshow (aLeja jaNa pawła ii 82, 12 piętro) /////////////////////////////Na [email protected].

Page 7: Lodołamacz nr 16

kultura ludzie

lodołamacz///bezpłatny dwutygodnik nowej hutylodołamacz///nr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 2012///1312///

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

7, 8, 9 listopada///18:00//////////////////////////tekst: Maria Spissreżyseria: Bartosz Szydłowskiscenografia i kostiumy: Małgorzata Szydłowskamuzyka: Marcel Chyrzyńskimultimedia: Dawid Kozłowskiobsada: Grzegorz Mazoń, Paulina Skłodowska, Dominik Stroka

dobiegają końca obchody Roku Janusza Korczaka, ustanowionego uchwałą Sejmu celem upamięt-

nienia 70. rocznicy śmierci wybitnego pedagoga w  obozie zagłady w  Treblince oraz setnej roczni-cy założenia przez niego Domu Sierot przy ulicy Krochmalnej w  Warszawie. Korczak, twórca idei pedagogicznych i gorący orędownik i popularyzator obrony praw dziecka, do dziś pozostaje autorytetem intelektualnym i moralnym. Jego myśl jest też ciągłą inspiracją dla twórców, którym bliskie są idee miło-ści pedagogicznej i traktowanie dziecka jako równo-rzędnego partnera („Nie ma dzieci – są ludzie”).

Nieprzypadkowo też w  Roku Korczakowskim w  Łaźni Nowej premierę miało przedstawienie do-skonale wpisujące się w  nurt idei wychowania, za-wartych w  myśli Starego Doktora. Sztuka Marii Spiss to  współczesna baśń, podejmująca problem

dojrzewania do  rodzicielstwa — traktuje o  wyzwa-niach z  nią związanych, o  miłości, poszukiwaniu szczęścia i przekazywaniu go dalej. Młode, kochają-ce się małżeństwo pokonuje trudną i emocjonującą drogę do odkrycia rodzicielstwa, a zarazem samych siebie, a wkraczający w ich życie mały człowiek sta-wia ich przed wyzwaniami, na  które nie do  końca byli gotowi. Widowiskowa scenografia, gra świateł i  filmowych wizualizacji są dopełnieniem baśnio-wości tej pełnej ciepła opowieści. „Antyzwiastowa-nie” to piękna, poruszająca opowieść o dojrzewaniu do  miłości i  troski, skierowana do  młodzieży i  wi-dzów dorosłych. Spektakl został zrealizowany w ra-mach projektu „Podróż do Rodzicielstwa” Wrocław-skiego Centrum Opieki i Wychowania.

Eliza Kubiak

Najpierw rodzice słyszą diaGNozę, potem jest szok, NastępNie rozpoczyNa się waLka z chorobą. bywa ciężko, aLe autyzm to Nie koNiec świata: mówią po kiLku Latach zmaGań. zwłaszcza, jeśLi widać efekty. Nowa huta jest miejscem, w którym oswaja się autyzm. to tu dzieci z autyzmem przyjeżdżają Na rehabiLitację, hipoterapię i pLace zabaw.

fakty i mity autyzmuDiagnoza: autyzm, zespół Aspergera, dzieci z  ASD (Autism Spectrum Disorder), brzmi groźnie, jak do-żywotni wyrok. Jest chorobą nieuleczalną, ale nie bez-nadziejną. Współczesna medycyna połączona z  po-święceniem rodziców potrafi zdziałać cuda. Nazwa choroby pochodzi z języka greckiego i oznacza „sam”; w  praktyce to  przede wszystkim upośledzenie umie-jętności społecznych. Tak naprawdę schorzenie jest genetyczne, ale do dziś powszechny jest mit, że win-na jest matka, która emocjonalnie odrzuciła dziec-ko w  okresie niemowlęcym. Łatwo znaleźć winnego, trudniej znaleźć w sobie siły do nierównej walki.

Sześcioletni Mikołajek Zagól, według taty, Wie-sława, wciąż wymaga stałej terapii. — Terapia dzieci z  autyzmem powinna obejmować 40 godzin zajęć ty-godniowo. Pomimo realizacji części zabiegów z  wła-snych środków finansowych, Mikołaj odbywa jedynie 15 godzin tygodniowo (terapia logopedyczna: 8 godzin, pedagog: 1 godzina, psycholog: 1 godzina, rehabilitacja ruchowa: 2 godziny, zajęcia z integracji sensorycznej: 2 godziny, hipoterapia: 0,5 godziny, kynoterapia: 0,5 go-dziny). Autyzm jest zaburzeniem biomedycznym, rów-nolegle prowadzone jest kosztowne leczenie medyczne.

Pan Wiesław jest nowohucianinem, tu  urodził się i  mieszkał na  swoim ukochanym, jak podkreśla z dumą, osiedlu Bohaterów Września. Jako nastolatek próbował być „bohaterem” – nieobce mu były potycz-ki subkulturowe. Był punkiem i razem ze skinheada-mi nieustannie prowokował zadymy. Potem w  jego życiu pojawiła się kobieta. Poszedł na studia, do pracy, założył rodzinę, dojrzał. Kiedy rodzina powiększyła się o  synka, wydawało się, że  świat stoi przed nimi otworem. W listopadzie 2008 roku rozpoznanie auty-zmu, u dwu i pół letniego wówczas Mikołajka, spadło na nich jak grom.

Pan Wiesław i jego żona Anna nie poddali się. Dziś, oprócz towarzyszenia w  rehabilitacji syna, prowadzą blog mikolajek.home.pl. Dzięki temu, iż  Mikołaj jest podopiecznym Fundacji Dzieciom „Zdążyć z Pomocą”, zbierają fundusze na  rehabilitację syna. Ojciec chłop-ca działa też czynnie jako wiceprezes Stowarzyszenia na  Rzecz Dzieci Autystycznych „Zacisze”. Grupa po-wstała z myślą o rodzicach, którzy pragną wymieniać się doświadczeniami. Ważne, aby czuli, że nikt nie jest sam. W  „Zaciszu” można dostać potrzebne kontakty do terapii lub poznać przydatne strony. – Na ponad 40 dzieci, ponad połowa jest z  Nowej Huty. Autyzm nie zna granic dzielnicowych i  społecznych – mówi Wie-siek. – Tak naprawdę każdy rodzic „doktoryzuje się” we własnym zakresie z wiedzy na temat tego schorzenia.

— Choć obecnie nie mieszkamy w Hucie, to tutaj przyjeżdżamy na place zabaw. Są najlepsze w mieście. Panują tu świetne warunki dla dzieci: duże przestrze-nie, mnóstwo zieleni. No i wciąż ciekawe imprezy – za-pewniają rodzice. Raz w tygodniu Mikołajek przyjeż-dża więc na  os. Niepodległości, na  terapię integracji sensorycznej. Jest tak podekscytowany, że  nie może doczekać się zajęć z  panią Martą. Przed nim rehabi-lituje się Paulinka, też nowohucianka. Rodzice bez obaw mogą także udać się do  Ogrodu Doświadczeń i parku AWF z placem zabaw. W Forcie 49¼ Grębałów działa Ognisko TKKF Przyjaciel Konika, gdzie nie tylko autystyczne dzieci od 2005 roku mogą korzystać z hipoterapii. Zajęcia trwają 45 minut i prowadzone są  przez wykwalifikowanych hipoterapeutów, przy bezcennej pomocą wolontariuszy. Jak wygląda hipo-terapia, opowiada Ania, która regularnie przyjeżdża na nią z synkiem. — Jednorazowo w zajęciach uczest-niczy grupa trzech osób niepełnosprawnych i aż dzie-więciu wolontariuszy. Ochotnicy nie tylko opiekują się i prowadzą konie (jedna osoba do każdego zwierzęcia), ale i współpracują z hipoterapeutą. Asekurują i poma-gają dzieciom w  wykonywaniu ćwiczeń. Zazwyczaj dwóch wolontariuszy pomaga jednej ćwiczącej osobie.

do niedawna uważano, że autyzm to problem mar-ginesowy i  dotyczy „zaledwie” jednego dziecka

na 10000 urodzeń. Tymczasem w rzeczywistości cho-roba dotyka jednego na 166 niemowląt! Wokół miejsca zamieszkania Mikołajka znaleźć można aż  pięcioro dzieci dotkniętych autyzmem. Jednak Wiesiek, na py-tanie, co powiedziałby rodzicom, którzy dowiedzieli się o diagnozie dziecka, odpowiada: Zrobić sobie trzy dni żałoby, a potem brać się do roboty! Autyzm to nie koniec świata.

Tekst: Katarzyna Kąkolewska

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/////////////////////////////

tEatRlistopad 2012

///////////////////////////////////////

antyzwiasto

waniE7 listopada///18:00

//////////////////////////8 listopada///18:00

///////////////////////////////9 listopada///18:00

//////////////////////////

niEwiERni8 listopada///19:30

pREMiERa//////////////////////////

9 listopada///19:30 //////////////////////////////////////

///////////////////////////////////////

łaźniowy spektakl w duchu korczaka

oswoić autyzm

////////////////////////////////TeaTr Łaźnia nowa

os. szkolnE 25, kRakówkasa bilEtowa czynna:

wtoRki 8:30-15:30, czwaRtki: 14:00-18:00

tEl: 12-680-23-40REzERwacja tElEfoniczna:

tEl: 12 680 23 41od poniedziaŁku do piąTku

godz. 8:00-16:[email protected]

///////////////////////////////////////www.laznianowa.pl

Nie psuj mNie. dobrze wiem, że Nie powiNieNem mieć teGo wszystkieGo, czeGo się domaGam. to tyLko próba sił z mojej stroNy.

Nie bój się staNowczości. właśNie teGo potrzebuję - poczucia bezpieczeństwa.

Nie baGateLizuj moich złych Nawyków. tyLko ty możesz pomóc mi zwaLczyć zło, póki jest to jeszcze w oGóLe możLiwe.

Nie wmawiaj mi, że moje Lęki są Głupie. oNe po prostu są.

Nie zrzędź. w przeciwNym razie muszę się przed tobą broNić i robię się Głuchy.

Nie bój się miłości. NiGdy.

Zdjęcie: Anna Szałaj

Page 8: Lodołamacz nr 16

pasje

lodołamacz///bezpłatny dwutygodnik nowej hutylodołamacz///nr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 2012///1514///

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / // / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

LodoŁamacz, bezpłatny dwutygodnik Nowej Huty. Nakład: 10 tysięcy egzemplarzy. Redaktor Naczelna: Matylda Stanowska. Redaktor prowadzący: Tomasz Piwowarczyk. Stała współpraca: Monika Banach, Joanna Fiołek, Sonia Kozińska, Eliza Kubiak, Weronika Kupiszewska, Katarzyna Kąkolewska, Anna Ledwoń, Filip Michno, Anna Lepszy, Anna Szczygieł, Joanna Urbaniec, Jarosław Tochowicz, Małgorzata Wąsik, Małgorzata Wierzchowska, Jacek Paweł Dargiewicz, Marcin Kądziołka, Łukasz Lenda, Tomasz Bohajedyn./ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /Adres redakcji: Teatr Łaźnia Nowa, osiedle Szkolne 25, tel. 12 425 03 20 w. 41, 42; [email protected]; Lista dystrybucji: www.facebook.com/Lodolamacz.PismoLudziWalczacych. Reklama: Agata Marzec 506 619 897; Wydawca: Teatr Łaźnia Nowa. Druk: Polskapresse./ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów. Nie zwracamy materiałów niezamówionych. Nie uzasadniamy powodów niepublikowania tekstów. Redakcja i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za treść zamieszczanych ogłoszeń. Poglądy i opinie przedstawiane w publikowanych artykułach i opiniach czytelników niekoniecznie są zgodne z poglądami wydawcy i redakcji. Reprodukowanie bez zgody wydawcy jakichkolwiek materiałów zawartych w czasopiśmie Lodołamacz jest niedozwolone.

puNktuaLNy, choć twierdzi, że Nie Liczy czasu. Na ręce zeGarek Na baterie, bo kiedy spadNie i się rozbije, to Nie będzie Go szkoda. trzysta iNNych, które zepsuł, próbując Naprawić, trzyma w domu. pięćdziesiąt ceNNych tykający staroci przechowuje w pudełkach. o życiu koLekcjoNera zeGarków opowiada tomasz kudeLski.w paNa domu słychać Nieustające tykaNie zeGarków. wszystkie odmierzają aktuaLNy czas?W  mojej kolekcji mam około 50 zegarków. Działają, choć niektóre mają ponad 100 lat, ale nastawione nie są. Poza tym w moim domu jest około 300 zegarków zepsutych. Kiedy zaczynałem je zbierać, wszystko chciałem naprawiać sam, a  nie miałem potrzeb-nej wiedzy i  umiejętności. Więc wciąż je psułem. Na szczęście nie były to zegarki drogie. Gdybym za-czynał kolekcjonowanie od  kupowania szwajcarów, pewnie szybko bym zbankrutował.

kiedy zaczął paN je kupować?Pierwszego zegarka nie kupiłem, a  dostałem. To było jakieś piętnaście lat temu. Była to Delbana

– mało wartościowa, ale popularna. Kiedy się ze-psuła, kupiłem nowy zegarek. Gdy i ten się zepsuł, starałem się go sam naprawić, z marnym skutkiem. Znów nabyłem zegarek, a po nim kolejny i następ-ny. Tak się zaczęło. Profesjonalnie zajmuję się ze-garkami od 8 lat. Jednak nie jestem kolekcjonerem, a fascynatem.

to różNica?Tak. Kolekcjoner to  ktoś, kto w  swoim zbierac-twie ma jakąś myśl przewodnią. Powiedzmy, zbie-ra szwajcarskie chronografy w  złocie i  ma ich na  przykład sto trzydzieści. O  kimś takim moż-na powiedzieć, że  jest kolekcjonerem. Można też zbierać tylko radzieckie Polioty i  mieć ich dwie-

ście poukładanych chronologicznie. U  mnie każ-dy zegarek jest inny.

o fiLateListach powstawały książki, aLe o koLekcjoNerach zeGarków w poLsce raczej się Nie mówi.Są u nas kolekcjonerzy, ale jest ich niewielu i się nie ujawniają. Mówimy o  kolekcjach wartych kilka czy nawet kilkanaście milionów złotych. Tych osób jed-nak nikt nie zna, a zegarki przechowywane są w sej-fach. Dużo jest natomiast pasjonatów. Należę, razem z  siedemdziesięcioma innymi osobami, do  Stowa-rzyszenia Miłośników Zegarów i  Zegarków. Skupia ono miłośników wszelkich zegarów, których odmian są  dziesiątki. Prowadzimy forum zrzeszające ponad 16 tysięcy użytkowników. Ale rzeczywiście, kolek-cjonowanie zegarków w  Polsce nie jest popularne. Do przełomu w 1989 r. ludzie raczej ich nie nosili.

potem zaś pojawiły się komórki i Nikomu już zeGarek Nie jest potrzebNy.Powiedzmy sobie szczerze, zegarek nie ma dziś funk-cji użytkowej. Jest raczej ozdobą, jedyną biżuterią jaką nosi mężczyzna. Ja zresztą i tak nigdy nie wiem, która jest godzina. Rzadko patrzę na zegarek.

więc to Nie Niepokojąca myśL o uciekającym czasie każe paNu koLekcjoNować zeGarki?Nigdy nie odczuwam takiej nostalgii związanej z cza-sem. Nie myślę o jego upływie.

co zatem jest w Nich takieGo fascyNująceGo?Przede wszystkim fascynujące są mechanizmy. W jed-nym zegarku o  średnicy czterech centymetrów znaj-duje się od kilkudziesięciu do ponad 1700 części. Coś niesamowitego! W starych zegarkach większość z tych części była robiona ręcznie. Zegarmistrz wykonywał jeden mechanizm rocznie. Jego wartość rynkowa prze-kracza 300 tysięcy euro.

a bLiźNiaczy, wydawałoby się, modeL wyprodukowaNy Gdzieś w chiNach, będzie poNad sto razy tańszy.Tak, podróbki to  wielki problem na  rynku zegarków. Kiedy słyszę, że ktoś kupił okazyjnie roleksa za 100 dola-rów i pyta, czy jest oryginalny, to mogę od razu, bez oglą-dania go, powiedzieć, że nie. Nie ma takich okazji! Moim zdaniem nie ma większego wstydu niż noszenie podrób-ki. Można mieć najtańszy zegarek, kwarcowy, kupiony za 5 zł w kiosku, byleby był oryginalny. Inaczej po prostu okradamy producenta. To jest problem głównie na ryn-ku zegarków nowych. Ja kupuję te z duszą, stare, vintage.

czy wśród tych starych zeGarków koLekcjoNerzy szukają okazów szczeGóLNych? choćby czeGoś, co Nosił Na ręce NobLista, GeNerał czy Gwiazda kiNa Lat pięćdziesiątych?Za granicą występuje takie zjawisko, w Polsce rzadziej. Mało jest u nas zegarków imiennych i okolicznościo-wych. W PRL-u dawano takie górnikom na dwudzie-stopięciolecie pracy. Przez piętnaście lat trafiły mi się także zegarki z dedykacją MSW – ofiarowane, jak gło-sił napis, ubekowi za wybitne osiągnięcia. Aż  strach pomyśleć za co  mogła to  być nagroda, pewnie cho-dziło o zastrzelenie kogoś, kto był w AK. Trafiły mi się takie aż 4. Znamienne zresztą, że to były szwajcary, a nie zegarki radzieckie.

Tekst: Madlena Szeliga Zdjęcia: Marcin Kądziołka

dożywotni zakaz wjazduznany fotograf, Stanisław Gawliński, od kilkudzie-

sięciu lat komentuje swoimi zdjęciami przemiany w Nowej Hucie. Tym razem sfotografował komentarz do  absurdalnej sytuacji na  osiedlu 2 Pułku Lotni-

czego. Otóż co jakiś czas przedłużano zakaz wjazdu na nowo wybudowany parking. Jeden z mieszkańców postanowił wyręczyć przedłużających…

(TP)/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

ludzie listy piszą...Ucieszył mnie artykuł o bibliotece w os. Stalo-

wym (dawne A-11). Ta biblioteka to perełka! Tam były wyświetlane bajki dla dzieci. Ale było jesz-cze wiele bibliotek: Na Skarpie, Teatralne, Zgody, Strusia lub Kalinowe. I  pewnie inne. A  z  księ-garniami to  nie do  końca tak, jak było napisane w ostatnim numerze. Cudowny Empik to inny byt (czytelnia, kawa, ciacha a  nawet randka) a  skle-pik przed kwiaciarnią to  inny byt: prasa, płyty, pocztówki tego typu i osobne wejście. To nie była konkurencja dla Domu Książki (tak Skarbnica się nazywała)! Księgarnia z Uroczego to były ostatnie arkady przed przychodnią a pierwsze od Alei Róż. To  był komis-jubiler ale tam było sporo podręcz-ników. Na  osiedlu Zielonym też była duża księ-garnia obok słynnego sklepu alkoholowego. Brak w opisie księgarni z osiedla Młodości za tzw. „1”, słynnym Przysmakiem. Teraz jest tu  sklep AGD. Jest też księgarnia, teraz mała, na  Złotym Wie-ku w pawilonie i naprzeciwko Stylowej jest kiosk z  książkami. Warto wspomnieć o  kiermaszach książek z loteriami pod Domem Książki i pod Or-bisem. Co  do  barów to  wielu brakuje, np. Rybki ze  Skarpy. W  zapasie temat byłych klubów osie-dlowych i kin. Pozdrowienia dla (chyba) młodego pana Andrzeja Nazara.

Jan Surmański

Rysu

nek

Łuka

sz L

enda

Zdję

cie:

Sta

nisł

aw G

awliń

ski

rzadko patrzę na zegarek

Page 9: Lodołamacz nr 16

tu Nowa Huta !!!

lodołamacz///nr 16 [17] / 29 października – 11 listopada 201216///

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

setki rac, kartoNów, fLaG. mNóstwo meczów, opraw, wyjazdów, decybeLi i wspomNień. to dziesięcioLetNi dorobek Grupy GLobetrotters’02. uLtrasi hutNika właśNie teraz obchodzą jubiLeusz swojej działaLNości Na trybuNach NowohuckieGo kLubu. ich hasło przewodNie „robimy to, co Lubimy – Lubimy to, co robimy” jest NadaL aktuaLNe!

10 lat gt’02

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /

Zdję

cia:

Mar

cin

Kąd

zioł

ka

/ / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / /


Nr 16 do pdf.indd

Nr 16 do pdf.indd

Nowiny Gliwickie nr 16

Nowiny Gliwickie nr 16

Plejady nr 3(16)

Plejady nr 3(16)

Sibuners Nr. 16/Siepień 2012

Sibuners Nr. 16/Siepień 2012

Między Regałami nr 16

Między Regałami nr 16

Tygodnik Giżycko - nr 16

Tygodnik Giżycko - nr 16

Nr 15-16/2011

Nr 15-16/2011

Lodołamacz nr 13 / 2012

Lodołamacz nr 13 / 2012

Tylko Toruń nr 16

Tylko Toruń nr 16

Tom Kultury nr 16 (2013)

Tom Kultury nr 16 (2013)

APLA nr 15-16

APLA nr 15-16

Lodołamacz nr 17

Lodołamacz nr 17

Lodołamacz nr 10 / 2012

Lodołamacz nr 10 / 2012

Michałek nr 16/2010

Michałek nr 16/2010

GoodNews nr 16

GoodNews nr 16

Gazeta Prudnik24 - nr 16

Gazeta Prudnik24 - nr 16

Dziennik Trybuna nr 16

Dziennik Trybuna nr 16

Lodołamacz 28(29)

Lodołamacz 28(29)

RE nr 16 (25)

RE nr 16 (25)

anwil team nr 16

anwil team nr 16