Modele rozwoju

I fala – II fala – III fala Rolnictwo – przemysł – usługi (III, IV.. .sektor) Gospodarka przemysłowa – poprzemysłowa Fordyzm – postfordyzm Gospodarka przemysłowa – informacyjna Gospodarka zasobochłonna - wiedzochłonna Gospodarka zasobochłonna – „innowacjochłonna”

Współczesne mechanizmy rozwoju

Globalizacja komputerowy kapitał deregulacja światowego rynku korporacje transnarodowe (gateways) możliwa dzięki innowacjom (sieci informatyczne)

Konkurencja zaostrza się staje się globalna (nowi aktorzy) objęła regiony/miasta wygrywają producenci innowacji utrwala segmentację

Innowacja tworzy dla siebie popyt służy do powstania nowych innowacji umożliwia globalizację (sieci informatyczne) jest płaszczyzną konkurencji

Globalizacja

Supra-terytorilane, globalne więzi międzyludzkie

Korporacje transnarodowe: najwięksi aktorzy na gospodarczej mapie świata.

Już nie producenci, ale organizatorzy produkcji.

„Gateways” łączące sieci producentów i konsumentów

Elektroniczny pieniądz – deregulacja światowych przepływów

Objęła także kraje, regiony i miasta

Więcej, niż internacjonalizacja, liberalizacja, uniwersalizacja czy westrnizacja

Od współpracy firm do firm globalnych

Największe korporacje transnarodowe

InnowacjaTworzy dla siebie popyt przez pojawienie się nowej potrzeby lub dążenie do zaspokojenia istniejącej w nowy sposób

Służy do powstania nowych innowacji: nowe silne sprzężenie zwrotne, prowadzące do przyspieszenia procesu powstawania innowacji

Umożliwia globalizację (światowe sieci informatyczne i telekomunikacyjne)

Jest płaszczyzną konkurencji

Od produktu zasobochłonnego do produktu wiedzochłonnego

Konkurencja

Poszerza się w wyniku globalizacji: nowi aktorzy na globalnej scenie gospodarczej.

Utrwala segmentację:

segment wysoki: zdolny do tworzenie innowacji;

segment niski: konkuruje ceną, a więc kosztem produkcji

Objęła także kraje, regiony i miasta: region konkurencyjny

Konkurencyjność regionu

Region jest konkurencyjny, jeżeli:1. Jest w stanie przyciągnąć kapitał, szczególnie kapitał

innowacyjny.

2.  Stwarza takie warunki zlokalizowanym na jego terenie przedsiębiorstwom, że są one w stanie wygrać konkurencję.

Dwie strony tego samego medalu:   region nie przyciągnie innowacyjnego kapitału, jeżeli nie stworzy mu dobrych warunków;

  sam fakt przyciągnięcia innowacyjnego kapitału korzystnie oddziałuje na warunki prowadzenia działalności gospodarczej w tym regionie.

Segmentacja gospodarki światowej

Zróżnicowanie potencjału innowacyjnego w gospodarce światowej

Źródło: J.Sachs, A New M ap of The W orld, The Economist z 24 czerwca 2000 r.

kraje generu jące innow ac je

kraje zdo lne do adap tac ji innow acji

k raje n iezdo lne do generow ania i adaptow ania innow acji

Potencjał innowacyjny regionów USA

Finalne przesłanie

• Innovate – or die!

• tylko innowacyjni mogą być zamożni –

• konkurujący ceną muszą być tani, a więc biedni

• Polska nie ma strategii konkurencyjności

Dawny i nowy model rozwoju I Fordyzm Postfordyzm

Wielkoskalowa produkcja masowaDuże zapasy Badania jakości ex-post Produkcja zależna od czynników produkcji i zasobów

Elastyczna produkcja małoseryjna Brak zapasów Kontrola jakość w trakcie produkcjiProdukcja zależna od popytu

Proces produkcji

Nauka, praca

Edukacja w wyspecjalizowanym zawodzieRobotnik wykonuje proste czynnośćOgraniczone szkolenia w miejscu pracy

Edukacja możliwie ogólna Wielość zadań pracowników Długie szkolenie w miejscu pracy

Dawny i nowy model rozwoju II Fordyzm Postfordyzm

Hierarchia przestrzenna oparta na funkcjach Homogenizacja regionalnych rynków pracy Globalne sieci dostawców i podwykonawców Organizacja przestrzeni konsumpcji w formie suburbanizacji

Powstawanie skupisk i aglomeracja Dywersyfikacja regionalnych rynków pracy Terytorializacja więzi między firmami Organizacja przestrzeni konsumpcji przez miejskie centrum

Przestrzeń

Dawny i nowy model rozwoju III Fordyzm Postfordyzm

Uspołecznienie bogactwa (państwo dobrobytu) Centralizacja Państwo lub miasto subsydiujące Krajowa polityka regionalna

Prywatyzacja potrzeb zbiorowych oraz zabezpieczenia społecznego; pomoc charytatywnaDecentralizacja Państwo lub miasto przedsiębiorczeTerytorialne (sub-krajowe) polityki regionalne

Państwo

Ideologia

Masowa konsumpcja Modernizm Państwo narodowe Uspołecznienie

Konsumpcja zindywidualizowana PostmodernizmLokalizm i regionalizmIndywidualizacja

Dawne i współczesne kryteria lokalizacjiGospodarka zasobochłonna Gospodarka wiedzochłonna

Kwalifikacje siły roboczej

Klimat Szkoły wyższe, zaplecze B&R, Warunki życiaWizerunek miasta, regionu

Jakość transportu, niezawodność: autostrada, lotnisko międzynarodowe, szybka kolej

Koszty robociznyKoszty robocizny

Dostatek mocy

Specjalizacja lokalnego przemysłu

Niskie podatki

Różnorodność dostawców

Jakość administracji lokalnej; opłaty lokalne; banki, instytucje wspierania biznesu

Zasoby siły roboczej

Łatwość nabycia surowców

Koszty transportu

Welcome to the Research Triangle Region!

Wspaniale miejsce dla kształceniaŚwietne miejsce dla businessu

Doskonałe miejsce do życia

• Dobrze wykształcona siła robocza o wysokich umiejętnościach.• Świetne stosunki pracy (brak związków).• Niższe koszty działalności gospodarczej. • Dużo wolnych terenów, powierzchni biurowej i magazynowej, dostępnej po rozsądnych cenach.

• Doskonale szkoły podstawowe i średnie, zarówno publiczne, jak i prywatne• Trzy liczące się uniwersytety, często nagradzane i wyróżniane• Wiele doskonałych college’ów • Dobre warunki dla prowadzenia szkoleń i badań na potrzeby busienessu

• Niskie koszty utrzymania.• Doskonałe urządzenia dla sportu amatorskiego i profesjonalnego.• Dwie godziny jazdy do morza, trzy do gór.• Możliwość mieszkania w małym mieście, albo szybko rosnącym większym• Wspaniale wydarzenia kulturalne i artystyczne.

Dystanse a rodzaje współpracy międzyregionalnej

Dystans geograficzny

duży mały

Dystans

instytu-

cjonalny

duży

I. Handel międzynarodowy• izolacja• barter• wyspecjalizowana wymiana

II. Międzyregionalna integracja przemysłowa•sieci podwykonawców•współpraca klienta i producenta•handel wewnątrzbranżowy

mały

III. Międzynarodowa integracja usługowa •alianse strategiczne i joint-ventures•rozprzestrzenianie się technologii•integracja międzysektorowa

IV. Wewnętrzna integracja terytorialna •sieci firm•okręgi przemysłowe•regiony uczące się

Źródło: R.Cappellin

Krzywa cyklu życia produktu

q

tinnowacja wzrost stablizacja schyłek

Krzywa cyklu życia produktu 2

q

t

innowacja wzrost stablizacja schyłek

innowacja wzrost stablizacja schyłek