Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

75
Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

description

Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…. Jeszcze o KONSUMENCIE…. Analizie poddajmy wpływ zmiany ceny dobra na zachowa-nie konsumenta… Wzrost ceny zwykle powoduje spadek zapotrzebowania…. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

Page 1: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

Page 2: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

2

Jeszcze o KONSUMENCIE…

Page 3: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

3

Analizie poddajmy wpływ zmiany ceny dobra na zachowa-nie konsumenta…

Wzrost ceny zwykle powoduje spadek zapotrzebowania…

Page 4: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

4

Wzrost ceny zwykle powoduje spadek zapotrzebowania. Jed-nak w przypadku DOBRA GIFFENA zapotrzebowanie na drożejące dobro rośnie.

Page 5: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

5

Nazwa „dobra Giffena” pochodzi od nazwiska Roberta Gif-fena, brytyjskiego ekonomisty, który w XIX w. badał popyt na mięso i chleb najuboższych rodzin irlandzkich. Istnienie tych dóbr nie zostało udowodnione empirycznie.

Page 6: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

6

Aby lepiej zrozumieć reakcje zapotrzebowania na dobro na zmiany ceny tego dobra (a także fenomen dóbr Giffena) roz-różnimy teraz EFEKT SUBSTYTUCYJNY oraz EFEKT DOCHODOWY zmiany ceny.

Page 7: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

7

Po zmianie ceny dobra zmiana popytu konsumenta zachodzi zarówno NA SKUTEK ZMIANY RELACJI CEN nabywa-nych dóbr, jak i NA SKUTEK ZMIANY REALNEGO DO-CHODU konsumenta.

Page 8: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

8

Zmianę popytu konsumenta zachodzącą WYŁĄCZNIE pod wpływem zmiany relacji cen nabywanych dóbr nazywamy EFEKTEM SUBSTYTUCYJNYM zmiany ceny.

Page 9: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

9

Efekt substytucyjny: A B

Page 10: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

10

Zmianę popytu konsumenta spowodowaną WYŁĄCZNIE przez wywołaną ruchem ceny zmianę jego realnego dochodu nazywamy EFEKTEM DOCHODOWYM zmiany ceny.

Page 11: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

11

Efekt dochodowy: B C

Page 12: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

12

Efekt substytucyjny i efekt dochodowy: A B C.

Page 13: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

13ZADANIEDochód konsumenta, który nie oszczędza, wynosi 120, cena X wy-nosi 8, a cena Y równa się 12. a) Narysuj LOB tego konsumenta.

Page 14: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

14Dochód konsumenta, który nie oszczędza, wynosi 120, cena X wyno-si 8, a cena Y równa się 12. a) Narysuj LOB tego konsumenta. a) LOB została przedstawiona na rysunku. Współrzędne punktów L i N znajdujemy, dzieląc dochód konsumenta przez ceny dóbr (L: 120/8=15; N: 120:12=10). Nachylenie LOB jest równe 0N/0L, czyli odpowiada relacji cen dóbr X i Y (0N/0L=10/15=2/3).

b) Gusty konsumenta są takie, że w przypadku X efekt substytucyj-ny podwyżki ceny dobra X ma odwrotny kierunek niż efekt docho-dowy i jest od niego słabszy. Narysuj tę sytuację. Co powiesz o X?

Page 15: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

15Dochód konsumenta, który nie oszczędza, wynosi 120, cena X wyno-si 8, a cena Y równa się 12. a) Narysuj LOB tego konsumenta. a) LOB została przedstawiona na rysunku. Współrzędne punktów L i N znajdujemy, dzieląc dochód konsumenta przez ceny dóbr (L: 120/8=15; N: 120:12=10). Nachylenie LOB jest równe 0N/0L, czyli odpowiada relacji cen dóbr X i Y (0N/0L=10/15=2/3).

b) Gusty konsumenta są takie, że w przypadku X efekt substytucyj-ny podwyżki ceny dobra X ma odwrotny kierunek niż efekt docho-dowy i jest od niego słabszy. Narysuj tę sytuację. Co powiesz o X?

b) X jest dobrem niższego rzędu. Efekt substytucyjny jest dla tego dobra skierowany odwrotnie niż dochodowy. Po wzroście ceny X pod wpływem efektu substytucyj-nego popyt na X maleje (z XE do

XB), a wskutek efektu dochodo-

wego – wzrasta (z XB do XE’). X to

dobro Giffena, bo efekt substy-tucyjny jest słabszy niż dochodo-wy. Wzrost ceny zwiększa zapo-trzebowanie na to dobro (przej-ście z E do E’).

Page 16: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

16Dochód konsumenta, który nie oszczędza, wynosi 120, cena X wyno-si 8, a cena Y równa się 12. a) Narysuj LOB tego konsumenta. b) Gusty konsumenta są takie, że w przypadku X efekt substytucyj-ny podwyżki ceny dobra X ma odwrotny kierunek niż efekt docho-dowy i jest od niego słabszy. Narysuj tę sytuację. Co powiesz o X?

X jest dobrem niższego rzędu. Efekt substytucyjny jest dla tego dobra skierowany odwrotnie niż dochodowy. Po wzroście ceny X pod wpływem efektu substytucyj-nego popyt na X maleje (z XE do

XB), a wskutek efektu dochodo-

wego – wzrasta (z XB do XE’). X to

dobro Giffena, bo efekt substy-tucyjny jest słabszy niż dochodo-wy. Wzrost ceny zwiększa zapo-trzebowanie na to dobro (przej-ście z E do E’). c) Narysuj ścieżkę wzrostu dochodu tego konsumenta.

Page 17: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

17Dochód konsumenta, który nie oszczędza, wynosi 120, cena X wyno-si 8, a cena Y równa się 12. a) Narysuj LOB tego konsumenta. b) Gusty konsumenta są takie, że w przypadku X efekt substytucyj-ny podwyżki ceny dobra X ma odwrotny kierunek niż efekt docho-dowy i jest od niego słabszy. Narysuj tę sytuację. Co powiesz o X?

X jest dobrem niższego rzędu. Efekt substytucyjny jest dla tego dobra skierowany odwrotnie niż dochodowy. Po wzroście ceny X pod wpływem efektu substytucyj-nego popyt na X maleje (z XE do

XB), a wskutek efektu dochodo-

wego – wzrasta (z XB do XE’). X to

dobro Giffena, bo efekt substy-tucyjny jest słabszy niż dochodo-wy. Wzrost ceny zwiększa zapo-trzebowanie na to dobro (przej-ście z E do E’).

Gdy dochód konsumenta prze-kroczy pewną wysokość (zob. ko-szyk E), dalszy wzrost dochodu powoduje, że konsument zmniej-sza zakupy dobra X (dobra niż-szego rzędu). Ścieżka wzrostu do-chodu „zawraca” ku osi 0Y.

c) Narysuj ścieżkę wzrostu dochodu tego konsumenta.

Page 18: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

18

Page 19: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

PRZEDSIĘBIORSTWO NA RYNKU

19

Page 20: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

Przyjrzyjmy się teraz zachowaniu przedsiębiorstwa (firmy, producenta) na rynku…

20

Page 21: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

Przedsiębiorstwa (firmy, producenci) wytwarzają dobra, zuży-wając zasoby, których właściciele, czyli gospodarstwa domowe, uzyskują dzięki temu dochody.

Producentem jest np. muzyk jazzowy, fabryka samochodów, policja.

21

Page 22: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

22

Utworzenie przedsiębiorstwa pozwala zwiększyć wydajność pra-cy.

PO PIERWSZE, przedsiębiorstwa umożliwiają specjalizację.

PO DRUGIE, chodzi o korzyści z koordynacji działań ludzi wykonu-ących wyspecjalizowaną pracę.

Page 23: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

23

Przyjrzymy się teraz decyzjom przedsiębiorstwa o wielkości pro-dukcji .

Page 24: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

24Zakładamy, że celem działalności przedsiębiorstwa jest zysk.

TP = TR – TC, gdzie: TP – zysk całkowity (ang. total profit). TR – utarg całkowity (ang. total revenue). TC – koszt całkowity (ang. total cost)

Page 25: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

25

Uwaga! Obliczając zysk (TP=TR-TC), inaczej niż księgowi, ekonomiści uwzględniają cały KOSZT ALTERNATYWNY. Chodzi głównie o koszt alternatywny kapitału zaangażowanego w działalność firmyA.

--------------------------------------------------------------------------------------A Za ten koszt alternatywny uznamy przeciętny możliwy do osiąg-nięcia w tej gospodarce zysk, czyli ZYSK NORMALNY. Tego ZYS-KU NORMALNEGO nie osiągnięto, bo zaangażowano kapitał w realizację takiego, a nie innego, projektu.

Page 26: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

26

Od tej pory zatem, mówiąc o kosztach, będziemy mieli na myśli KOSZT W SENSIE EKONOMICZNYM (a nie koszt w sensie księgowym), który obejmuje m. in. KOSZT ALTERNATYWNY kapitału.

Jeśli zatem firma, o której mówimy, osiąga zysk, oznacza to, że jej utarg całkowity przewyższa jej EKONOMICZNY koszt całkowity. O takim zysku tej firmy powiemy, że jest to ZYSK EKONO-MICZNY (NADZWYCZAJNY ).

Page 27: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

27

ZAUWAŻ, rozróżnilismy 3 rodzaje zysku:

1. ZYSK KSIEGOWY;

2. ZYSK EKONOMICZNY (inaczej: NADZWYCZAJNY );

3. ZYSK NORMALNY.

Page 28: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

28

A zatem zakładamy, że celem działalności przedsiębiorstwa jest zysk…

TP = TR – TC, gdzie: TP – zysk całkowity (ang. total profit). TR – utarg całkowity (ang. total revenue). TC – koszt całkowity (ang. total cost)

Page 29: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

29

TP = TR – TC, 1. TP, TR i TC zależą od wielkości produkcji, Q.

2. Firma wybiera wielkość produkcji, Q, przy której zysk cał-kowity, TP, jest największy. Sprawdzimy zatem, przy jakiej wielkości produkcji zysk, czyli różnica TR i TC jest naj-większa. Wymaga to zbadania zależności TR i TC od wiel-kości produkcji, Q.

Page 30: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

30WIELKOŚĆ PRODUKCJI A UTARGI PRZEDSIĘBIORSTWA

Od wielkości produkcji, Q, zależy utarg całkowity:

TR = f(Q) = Q•P gdzie: TR – utarg całkowity przedsiębiorstwa. Q – liczba wytworzonych i sprzedanych jednostek produkcji. P – cena jednostki produkcji.

(UWAGA! WYKLUCZAMY RÓŻNICOWANIE CEN).

Page 31: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

31

ROŻNICOWANIE CEN ma miejsce, kiedy różne jednostki pro-dukcji sprzedajemy po różnej cenie (np. różnym klientom).

Page 32: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

32

Obok UTARGU CAŁKOWITEGO, TR, (ang. total revenue) eko-nomiści wyróżniają także UTARG KRAŃCOWY, MR, (ang. marginal revenue). Utarg krańcowy, MR, stanowi zmianę utargu całkowitego, TR, spowodowaną niewielkm zwiększeniem produk-cji.

Page 33: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

33

Zależnie od rodzaju rynku, na którym działa przedsiębiorst-wo, utarg całkowity, TR, zmienia się w różny sposób, reagu-jąc na zmiany liczby wytworzonych i sprzedanych jednostek produkcji, Q.

Rynek, na którym działa przedsiębiorstwo, może mieć jedną z dwóch form:

1. RYNEK KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. 2. RYNEK KONKURENCJI NIEDOSKONAŁEJ.

Po kolei zbadamy zależność utargów, TR i MR, od wielkości produkcji, Q, na tych obu rynkach.

Page 34: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

34

RYNEK KONKURENCJI DOSKONAŁEJ

Na rynku konkurencji doskonałej FIRMY SĄ MAŁE I MOGĄ ZWIĘKSZAĆ SPRZEDAŻ, PRAKTYCZNIE NIE OBNIŻAJĄC CENY.

Page 35: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

35

RYNEK KONKURENCJI DOSKONAŁEJ

Na rynku konkurencji doskonałej FIRMY SĄ MAŁE I MOGĄ ZWIĘKSZAĆ SPRZEDAŻ, PRAKTYCZNIE NIE OBNIŻAJĄC CENY.

W takiej sytuacji linia popytu na produkty firmy jest pozioma, cena równa się utargowi krańcowemu…

Page 36: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

36

RYNEK KONKURENCJI DOSKONAŁEJ

Na rynku konkurencji doskonałej FIRMY SĄ MAŁE I MOGĄ ZWIĘKSZAĆ SPRZEDAŻ, PRAKTYCZNIE NIE OBNIŻAJĄC CENY.

W takiej sytuacji linia popytu na produkty firmy jest pozioma, cena równa się utargowi krańcowemu…

Page 37: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

37

…a utarg całkowity zwiększa się proporcjonalnie do wielkości sprzedaży.

Page 38: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

38

RYNEK KONKURENCJI NIEDOSKONAŁEJ

Na rynku konkurencji niedoskonałej FIRMY SĄ DUŻE I, ABY ZWIĘKSZYĆ SPRZEDAŻ, MUSZĄ OBNIŻYĆ CENĘ. (Ich przy-rosty produkcji też są duże).

Page 39: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

39

Na rynku konkurencji niedoskonałej FIRMY SĄ DUŻE I, ABY ZWIĘKSZYĆ SPRZEDAŻ, MUSZĄ OBNIŻYĆ CENĘ. Linia po-pytu na produkty firmy jest nachylona w dół, cena jest większa od utargu krańcowego.

Page 40: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

40

Na rynku konkurencji niedoskonałej FIRMY SĄ DUŻE I, ABY ZWIĘKSZYĆ SPRZEDAŻ, MUSZĄ OBNIŻYĆ CENĘ. Linia po-pytu na produkty firmy jest nachylona w dół, cena jest większa od utargu krańcowego, a utarg całkowity najpierw rośnie w miarę zwiększania się produkcji, a potem maleje.

Page 41: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

41

WIELKOŚĆ PRODUKCJI A KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA

KOSZT CAŁKOWITY

Od wielkości produkcji, Q, zależy także koszt całkowity:

TC = g(Q)gdzie: TC – koszt całkowity produkcji. Q – liczba wytworzonych i sprzedanych jednostek produkcji.

Page 42: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

42

Od wielkości produkcji, Q, zależy także koszt całkowity:

TC = g(Q)gdzie: TC – koszt całkowity produkcji. Q – liczba wytworzonych i sprzedanych jednostek produkcji.

Zwykle w miarę zwiększania się produkcji, Q, koszt całkowity, TC, NAJPIERW ROŚNIE CORAZ WOLNIEJ, A POTEM – CORAZ SZYBCIEJ.

TC

Q0

Page 43: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

43

W miarę zwiększania się produkcji, Q, koszt całkowity naj-pierw rośnie coraz wolniej, a potem – coraz szybciej.

Uwaga! Dotyczy to zarówno KRÓTKIEGO OKRESU, jak i DŁU-GIEGO OKRESU.

TC

Q0

Page 44: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

44

KRÓTKI OKRES od DŁUGIEGO KRESU różni się tym, że w KRÓTKIM OKRESIE przedsiębiorstwo nie ma dość czasu, aby dokonać wszystkich pożądanych przez nie zmian technicznych i prawnych.

Natomiast w DŁUGIM OKRESIE czasu na te zmiany jest dość.

Page 45: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

45

Na przykład, powiedzmy, że firma wynajmuje halę fabryczną, w której montowane są motorynki. Powiedzmy, że wypowiedzenie tej umowy wymaga trzymiesięcznego wypowiedzenia.

W takiej sytuacji okres krótszy od trzech miesięcy nazwę KRÓTKIM OKRESEM, a dłuższy od trzech miesięcy – DŁUGIM OKRESEM.

Page 46: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

46

Jest tak, że w KRÓTKIM OKRESIE pewne rodzaje kosztów są stałe w tym sensie, że ich wielkość nie zależy od poziomu produk-cji. Te KOSZTY STAŁE istnieją nawet wtedy, kiedy firma za-przestaje produkcji! (Aby zlikwidować przedsiębiorstwo, niezbęd-ny jest DŁUGI OKRES).

Pozostałe koszty w KRÓTKIM OKRESIE są kosztami ZMIENNYMI, czyli ich wielkość zmienia się wraz z wielkością pro-dukcji.

Page 47: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

47

A zatem, w KRÓTKIM OKRESIE koszty całkowite w firmie (TC, ang. total costs) składają się z kosztów stałych (FC, ang. fixed costs) i z kosztów zmiennych (VC, variable costs).

TC = FC + VC

Page 48: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

48

TC = FC + VCW KRÓTKIM OKRESIE charakterystyczne zachowanie kosztów całkowitych spowodowane jest PRAWEM MALEJĄCYCH PRZY-CHODÓW.

Page 49: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

49PRAWO MALEJĄCYCH PRZYCHODÓW

Od pewnego momentu wielkość produkcji rośnie coraz wolniej (mimo że początkowo zwiększała się coraz szybciej). Nadaje to krzywym kosztu zmiennego i kosztu całkowitego charakterystycz-ny kształt.

Zauważ! Od pewnego mo-mentu kolejne równe przy-rosty produkcji, ∆Q, oku-pione są zużywaniem coraz większej porcji zmiennego czynnika produkcji (pra-cy).

Page 50: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

50

W DŁUGIM OKRESIE charakterystyczne zachowanie kosztów całkowitych spowodowane jest KORZYŚCIAMI I NIEKORZYŚ-CIAMI SKALI, o których będziemy mówili za chwilę…

TC

Q0

Page 51: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

51

KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA – KOSZT PRZECIĘT-NY I KOSZT KRAŃCOWY

Obok KOSZTU CAŁKOWITEGO, TC (ang. total cost) eko-nomiści wyróżniają także KOSZT PRZECIĘTNY, AC (ang. average cost) i KOSZT KRAŃCOWY, MC (ang. marginal cost).

Page 52: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

52

KOSZT PRZECIĘTNY, AC, stanowi część kosztu całkowitego, TC, przypadającą na jednostkę produkcji (AC = TC/Q).

Page 53: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

53

KOSZT KRAŃCOWY, MC, stanowi zmianę kosztu całkowitego, TC, spowodowaną niewielkm zwiększeniem produkcji (MC = ∆TC/ ∆ Q.

Page 54: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

54

AC = h(Q)

W miarę zwiększania się produkcji, Q, koszt przeciętny, AC, najpierw maleje, a potem – rośnie. Wykres kosztu przeciętnego, AC, jest U-KSZTAŁTNY (ang. u-shaped).

KOSZT PRZECIĘTNY, AC

Page 55: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

55

AC = h(Q)

OPTIMUM TECHNICZNE to taka wielkość produkcji, przy któ-rej koszt przeciętny, AC, przestaje maleć i zaczyna rosnąć.

Optimum techniczne

Page 56: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

56

U-kształtność wykresu kosztow przeciętnych, AC, spowodowana jest KORZYŚCIAMI SKALI i NIEKORZYŚCIAMI skali.

Page 57: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

57

KORZYŚCI SKALI powodują zmniejszanie się kosztu przecięt-nego w miarę wzrostu produkcji.

- NIEPODZIELNOŚĆ urządzeń produkcyjnych.

-SPECJALIZACJA.

- STOCHASTYCZNE korzyści skali.

Page 58: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

58

NIEKORZYŚCI SKALI powodują zwiększanie się kosztu przecięt-nego w miarę wzrostu produkcji.

- MENEDŻERSKIE niekorzyści skali.

- LOKALIZACYJNE niekorzyści skali .

Page 59: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

59

AC = h(Q)

To właśnie takie zachowanie długookresowego kosztu przeciętnego sprawia, że – w miarę zwiększania się produkcji - koszt całkowity najpierw rośnie coraz wolniej, a potem – coraz szybciej.

Optimum techniczne

Page 60: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

60

W DŁUGIM OKRESIE to właśnie takie zachowanie długookreso-wego kosztu przeciętnego sprawia, że – w miarę zwiększania się produkcji - koszt całkowity najpierw rośnie coraz wolniej, a potem – coraz szybciej.

TC

Q0

Page 61: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

61

KOSZT KRAŃCOWY

MC = i(Q)

U-kształtny wykres kosztu krańcowego, MC.

MC

MC

Q0

Page 62: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

62

KOSZTY PRZEDSIĘBIORSTWA – KOSZT KRAŃCOWY

MC = i(Q)

U-kształtny wykres kosztu krańcowego, MC, przechodzi przez mi-nimum wykresu kosztu przeciętnego, AC.

MC

MC

Q0

AC

Page 63: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

63

REGUŁA WIELKOŚCI KRAŃCOWYCH:

Przedsiębiorstwo wybiera taką wielkość produkcji, dla której utarg krańcowy (MR) zrównuje się z kosztem krańcowym (MC)

MC = MR!

MC

MR

MC, MR

QOPT Q0

Page 64: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

64ZADANIENa rysunku zostały przedstawione koszty i utargi przedsiębiorstwa, a także różne poziomy ceny produktu. Przy jakiej wielkości pro-dukcji: a) Przedsiębiorstwo będzie się znajdowało w równowadze (osiągnie maksymalny zysk)?  

P, MC, AC, MRAC

MC

PD

PE

PC

PB D

PA

MR

FEDCBA0

Q

Page 65: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

65Na rysunku zostały przedstawione koszty i utargi przedsiębiorstwa, a także różne poziomy ceny produktu. Przy jakiej wielkości pro-dukcji: a) Przedsiębiorstwo będzie się znajdowało w równowadze (osiągnie maksymalny zysk)?  

0B. b) Przedsiębiorstwo osiągnie optimum techniczne?

P, MC, AC, MRAC

MC

PD

PE

PC

PB D

PA

MR

FEDCBA0

Q

Page 66: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

66Na rysunku zostały przedstawione koszty i utargi przedsiębiorstwa, a także różne poziomy ceny produktu. Przy jakiej wielkości pro-dukcji: a) Przedsiębiorstwo będzie się znajdowało w równowadze (osiągnie maksymalny zysk)?  

0B. b) Przedsiębiorstwo osiągnie optimum techniczne? 0A. c) Przedsiębiorstwo osiągnie maksymalny utarg całkowity?

P, MC, AC, MRAC

MC

PD

PE

PC

PB D

PA

MR

FEDCBA0

Q

Page 67: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

67Na rysunku zostały przedstawione koszty i utargi przedsiębiorstwa, a także różne poziomy ceny produktu. Przy jakiej wielkości pro-dukcji: a) Przedsiębiorstwo będzie się znajdowało w równowadze (osiągnie maksymalny zysk)?  

0B. b) Przedsiębiorstwo osiągnie optimum techniczne? 0A. c) Przedsiębiorstwo osiągnie maksymalny utarg całkowity? 0F. d) Przedsiębiorstwo osiągnie jedynie zysk normalny?

P, MC, AC, MRAC

MC

PD

PE

PC

PB D

PA

MR

FEDCBA0

Q

Page 68: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

68Na rysunku zostały przedstawione koszty i utargi przedsiębiorstwa, a także różne poziomy ceny produktu. Przy jakiej wielkości pro-dukcji: a) Przedsiębiorstwo będzie się znajdowało w równowadze (osiągnie maksymalny zysk)?  

0B. b) Przedsiębiorstwo osiągnie optimum techniczne? 0A. c) Przedsiębiorstwo osiągnie maksymalny utarg całkowity? 0F. d) Przedsiębiorstwo osiągnie jedynie zysk normalny? 0E. e) Zaznacz na rysunku wysokość ceny, po jakiej jest sprzedawany produkt, oraz ekonomiczny zysk (stratę) przedsiębiorstwa.

P, MC, AC, MRAC

MC

PD

PE

PC

PB D

PA

MR

FEDCBA0

Q

Page 69: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

69e) Zaznacz na rysunku wysokość ceny, po jakiej jest sprzedawany produkt, oraz ekonomiczny zysk (stratę) przedsiębiorstwa. e) X1. Obszar X1X2X3X4.

MC, AC, MRP,

ACMC

PD

PE

PC

PB

X2X1

D

X4X3

PA

MR

FEDCBA0 Q

Page 70: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

70

Oto warunek kontynuowania produkcji W KRÓTKIM OKRESIE, mimo ponoszonych strat:

VC<TR

Innymi słowy:

VC/Q<TR/Q,

Więc:

AVC<P.

Page 71: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

71

Oczywiście W DŁUGIM OKRESIE warunkiem kontynuowania produkcji jest:

TC<TR,

czyli:

AC<P.

Page 72: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

72

ZADANIE Bez względu na okoliczności nowe czarne dżinsy są dla ciebie warte 140 zł, więc te Levisy za 100 zł to prawdziwa okazja! Już w domu okazuje się, że spodnie są za krótkie, za szerokie, za niskie w kroku. a) Czy masz wydać następne 100 zł na czarne dżinsy, które tym razem leżą „jak ulał”?

Page 73: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

73

Bez względu na okoliczności nowe czarne dżinsy są dla ciebie warte 140 zł, więc te Levisy za 100 zł to prawdziwa okazja! Już w domu okazuje się, że spodnie są za krótkie, za szerokie, za niskie w kroku. a) Czy masz wydać następne 100 zł na czarne dżinsy, które tym razem leżą „jak ulał”? a) Tak. b) Uzasadnij odpowiedź.

Page 74: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

74

Bez względu na okoliczności nowe czarne dżinsy są dla ciebie warte 140 zł, więc te Levisy za 100 zł to prawdziwa okazja! Już w domu okazuje się, że spodnie są za krótkie, za szerokie, za niskie w kroku. a) Czy masz wydać następne 100 zł na czarne dżinsy, które tym razem leżą „jak ulał”? a) Tak. b) Uzasadnij odpowiedź. b) Przecież – „bez względu na okoliczności” – czarne dżinsy nadal są warte 140 zł. Tymczasem odpowiednie spodnie kosztują tylko 100 zł. (Uwaga! Zakładamy, że nie ma JESZCZE LEPSZYCH sposobów wydania pieniędzy, ktore mamy). c) Pamiętasz decyzję o kontynuowaniu produkcji mimo strat i przysłowie: „Co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr”? Co wspólnego mają ze sobą: te dżinsy, ta decyzja, to przysłowie?

Page 75: Witam Państwa na wykładzie z podstaw mikro-ekonomii, :)…

75

Bez względu na okoliczności nowe czarne dżinsy są dla ciebie warte 140 zł, więc te Levisy za 100 zł to prawdziwa okazja! Już w domu okazuje się, że spodnie są za krótkie, za szerokie, za niskie w kroku. a) Czy masz wydać następne 100 zł na czarne dżinsy, które tym razem leżą „jak ulał”? a) Tak. b) Uzasadnij odpowiedź. b) Przecież – „bez względu na okoliczności” – czarne dżinsy nadal są warte 140 zł. Tymczasem odpowiednie spodnie kosztują tylko 100 zł. (Uwaga! Zakładamy, że nie ma jeszcze lepszych sposobów wydania pieniędzy, ktore mamy). c) Pamiętasz decyzję o kontynuowaniu produkcji mimo strat i przysłowie: „Co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr”? Co wspólnego mają ze sobą: te dżinsy, ta decyzja, to przysłowie?c) Przysłowie: „Co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr” wyraża tę samą regułę, którą kieruje się przedsiębiorstwo, decydując się kontynuować produkcję mimo strat w krótkim okresie. Miano-wicie: wielkość nakładów poniesionych i niemożliwych do odzys-kania nie powinna wpływać na decyzje. O takich nakładach eko-nomiści mówią „koszty utopione” (ang. sunk costs). Także 100 zł niepotrzebnie wydane na źle dopasowane dżinsy stanowi koszt utopiony, którego nie nalezy brać pod uwagę, rozważając kupno drugiej pary spodni.