Witam Państwa na wykładzie z podstaw makro-ekonomii, :)…
description
Transcript of Witam Państwa na wykładzie z podstaw makro-ekonomii, :)…
1
Witam Państwa na wykładzie z podstaw makro-ekonomii, :)…
2
WYDATKI A WIELKOŚĆ PRODUKCJI W GOSPODARCE I
(MODEL POPYTOWY GOSPODARKI)
3
John Maynard KEYNES (1883–1946)
4
Jego głównym dziełem jest Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza opublikowana w 1936 roku (pierwsze wydanie polskie 1956), kwestionująca zasady liberalnej myśli ekonomicznej. Teorie Keynesa były reakcją na kryzys ekonomiczny lat 30. XX wieku (zapoczątkowany w 1929 roku w USA) i pomogły ustabilizować sytuację gospodarczą w Europie po II wojnie światowej. (…). Od lat 70. XX wieku do dzisiaj monetaryzm i neoliberalizm wypierają myśl Keynesa i jego zwolenników (keynesistów) ze świadomości społecznej. (Za: http://pl.wikipedia.org/wiki/John_Maynard_Keynes).
5
Michał KALECKI (1899-1970)
„Na trzy lata przed Keynesem opublikował Próbę teorii koniun-ktury (1933), w której podjął kwestię wpływu popytu globalnego na rozmiary i strukturę dochodu narodowego, wskazując w niej na decydującą rolę inwestycji. (…) W Teorii dynamiki gospodar-czej (1954) zawarł syntezę badań nad procesami wzrostu gospo-darki rynkowej. Sam Kalecki twierdził, iż w dużym stopniu wy-przedził Keynesa co do zasad sformułowanych przez niego w Ogólnej Teorii, a jego artykuły z lat 1933-1935 publikowane były w języku polskim lub francuskim i przez to pozostały praktycz-nie niezauważone”.------------------------------------(Za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82_Kalecki).
7
8
Przyjrzyjmy się „DWUSEKTOROWEJ” gospodarce (bez państwa i zagranicy) o STABILNYCH CENACH i NIE W PEŁNI WYKO-RZYSTANYCH MOŻLIWOŚCIACH PRODUKCYJNYCH.
W tej gospodarce:
Y=PNB=PKB=PNN*
--------
* Zakładam, że kapitał rzeczowy się nie zużywa.
9
W tej gospodarce:
Y=PNB=PKB=PNN*
--------
* Zakładam, że kapitał rzeczowy się nie zużywa.
Pochodne w stosunku do PKB mierniki efektów pracy społeczeństwa
10
■ RÓWNOWAGĄ KRÓTKOOKRESOWĄ nazywamy stan, kie-dy przedsiębiorstwa produkują tyle dóbr finalnych, ile wszyscy chcą kupić.
YE=AEPL
YE – odpowiadająca równowadze produkcja w gospodarce.
AEPL – zagregowane wydatki planowane (ang. aggregated expendi-tures, AE) w gospodarce.
1. RÓWNOWAGA KRÓTKOOKRESOWA W NAJPROST-SZEJ GOSPODARCE
11
YE=AEPL
YE – odpowiadająca równowadze produkcja w gospodarce.
AEPL – zagregowane wydatki planowane (ang. aggregated expendi-tures, AE) w gospodarce.
Zwróć uwagę na STABILNOŚĆ tej sytuacji!
12
To jest równowaga tego typu…
YE=AEPL
Zwróć uwagę na STABILNOŚĆ tej sytuacji!
13
To jest równowaga tego typu…
…a nie tego typu.
YE=AEPL
Zwróć uwagę na STABILNOŚĆ tej sytuacji!
14
YE=AEPL
Uwaga! Chodzi o RZECZYWISTĄ produkcję, Y, w gospodarce, a nie o produkcję POTENCJALNĄ, Yp…
■ RZECZYWISTA PRODUKCJA stanowi ilość dóbr naprawdę wytworzoną w gospodarce. Natomiast POTENCJALNA PRO-DUKCJA odpowiada hipotetycznemu całkowitemu wykorzysta-niu zasobów tej gospodarki.
15
■ POTENCJALNA PRODUKCJA odpowiada hipotetycznemu
całkowitemu wykorzystaniu zasobów tej gospodarki.*
Kiedy rzeczywista produkcja w gospodarce równa się pro-dukcji potencjalnej, na rynkach czynników nie ma ani nadwyżki oferowanej ilości zasobów nad zapotrzebowa-niem na zasoby, ani nadwyżki zapotrzebowania na zasoby nad ich zaoferowaną ilością. Oznacza to, że na rynkach czynników panuje równowaga.
16DYGRESJA
W długim okresie zmiany potencjalnej produkcji, Yp, są nazywane WZROSTEM GOSPODARCZYM. W okresie krótkim, którego dotyczy nasz model popytowy gospodarki, zmiany zagregowanych wydatków, AEPL, powodują, że rzeczywista wielkość produkcji, YE, odchyla się od produkcji potencjalnej, YP.
17DYGRESJA CD.
W długim okresie zmiany potencjalnej produkcji, Yp, stanowią WZROST GOSPODARCZY. W okresie krótkim, którego dotyczy nasz model popytowy gospodarki, zmiany zagregowanych wydat-ków, AEPL, powodują, że rzeczywista wielkość produkcji, YE, waha się wokół wielkości produkcji potencjalnej, YP.
KONIEC DYGRESJI
18
W opisanej sytuacji planowane zagregowane wydatki w gospodar-ce, AEPL mają dwa źródła:
- Planowane WYDATKI KONSUMPCYJNE gospodarstw domo-wych (ang. consumption, CPL)
- Planowane WYDATKI INWESTYCYJNE prywatnych przedsię-biorstw, IPL (ang. investment, I).
AEPL = CPL+ IPL
YE=AEPL
19
CPL = KSK Yd + Ca
■ Dla różnych wielkości dochodu do dyspozycji gospodarstw do-mowych, Yd, funkcja konsumpcji wskazuje wielkość planowanej konsumpcji całkowitej, CPL.
KONSUMPCJA I OSZCZĘDNOŚCI
20
Funkcja konsumpcji opisuje zależność CPL od Y (i YD) (ceteris paribus). Wielkość konsumpcji zależy od poziomu KSK i Ca. Zmia-ny YD powodują przesunięcia wzdłuż wykresu funkcji konsumpcji, a np. zmiany wielkości majątku gospodarstw domowych przesuwa-ją cały ten wykres.
■ KONSUMPCJA AUTONOMICZNA, Ca, jest to konsumpcja, która nie zależy od bieżącej wielkości produkcji i dochodu, Yd.
Ca
αtga = KSK
CPL
Yd=Y
CPL = KSK•Yd + Ca
21
■ Dla różnych wielkości dochodu do dyspozycji, Yd, funkcja osz-czędności wskazuje wielkość planowanych oszczędności, SPL.
SPL = KSO•Yd - Ca
22
Funkcja oszczędności opisuje zależność SPL od Y i YD. Na SPL jest przeznaczana stała część YD, której wielkość zależy od KSO (krań- cowej skłonności do oszczędzania).
-Ca
β
tgβ = KSO
SPL
Yd=Y
SPL=KSO•Yd -Ca
0
23
■ Funkcja inwestycji opisuje zależność IPL firm od Y i YD. W da-nym okresie inwestycje nie zależą od Y i YD.
IPL
Yd=Y
IPL=Ia
0
INWESTYCJE
24
Ważne czynniki wpływające na IPL
- Przewidywana stopa zysku
25
Ważne czynniki wpływające na IPL
- Przewidywana stopa zysku
-Wysokość stopy procentowej
26
Ważne czynniki wpływające na IPL
- Przewidywana stopa zysku
- Wysokość stopy procentowej
-Tempo i kierunki postępu technicznego
27
Ważne czynniki wpływające na IPL
- Przewidywana stopa zysku
- Wysokość stopy procentowej
- Tempo i kierunki postępu technicznego
-Ceny dóbr inwestycyjnych i koszty ich eksploatacji
28
Ważne czynniki wpływające na IPL
- Przewidywana stopa zysku
- Wysokość stopy procentowej
- Tempo i kierunki postępu technicznego
- Ceny dóbr inwestycyjnych i koszty ich eksploatacji
-Oczekiwania producentów
29
Ważne czynniki wpływające na IPL
- Przewidywana stopa zysku
- Wysokość stopy procentowej
- Tempo i kierunki postępu technicznego
- Ceny dóbr inwestycyjnych i koszty ich eksploatacji
- Oczekiwania producentów
- Stopień wykorzystania majątku produkcyjnego
30
YE = AEPL (1)
USTALAMY WIELKOŚĆ PRODUKCJI, KTÓRA OD-POWIADA RÓWNOWADZE W GOSPODARCE, YE
31
YE = AEPL (1)i
AEPL = CPL + IPL (2)
USTALAMY WIELKOŚĆ PRODUKCJI, KTÓRA OD-POWIADA RÓWNOWADZE W GOSPODARCE, YE
32
YE = AEPL (1)i
AEPL = CPL + IPL (2)to:
YE = CPL + IPL (3)
USTALAMY WIELKOŚĆ PRODUKCJI, KTÓRA OD-POWIADA RÓWNOWADZE W GOSPODARCE, YE
33
A
AEPL
Y
45°
YA
AEPL
0
A teraz posłużymy się rysunkiem…
Na rysunku (a) linia 45° składa się z punktów, w których Y jest równa AEPL (YE = AEPL).
34
AEPL
Y
IPL
AEPL
0
AEPL = CPL+ IPL
CPL
A teraz posłużymy się rysunkiem…
Na rysunku (b) AEPL zależą od Y. Na AEPL składają się: CPL i IPL (AEPL = CPL + IPL).
35
A
AEPL
Y
45°
YA
AEPL
0
AEPL
Y
IPL
AEPL
0
AEPL = CPL+ IPL
CPL
A teraz posłużymy się rysunkiem…
Na rysunku (a) linia 45° składa się z punktów, w których Y jest równa AEPL. Na rysunku (b) AEPL zależą od Y. Na AEPL składają się: CPL i IPL.
36
A
AEPL
Y
45°
YA
AEPL
0
AEPL
Y
IPL
AEPL
0
AEPL = CPL+ IPL
CPL
A teraz posłużymy się rysunkiem…
Na rysunku (a) linia 45° składa się z punktów, w których Y jest równa AEPL. Na rysunku (b) AEPL zależą od Y. Na AEPL składają się: CPL i IPL.
YE = AEPL (1)i
AEPL = CPL + IPL (2)to:
YE = CPL + IPL (3)
37
Tylko w punkcie przecięcia się linii 45° z wykresem funkcji plano-wanych zagregowanych wydatków (tzw. krzyż keynesowski ) Y jest równa AEPL, czyli gospodarka znajduje się w stanie krótkookreso-wej równowagi (YE=AEPL).
E
AEPL
Y
45°
YA
AEPL
0
AEPL = CPL+ IPL
38
E
AEPL
Y
45°
YA
AEPL
0
AEPL = CPL+ IPL
Istnieje tylko jedna wielkość produkcji, Y, przy której planowane zagregowane wydatki w gospodarce, AEPL, zrównują się z tą właś-nie wielkością produkcji, Y.
39
PRZYKŁAD LICZBOWY:
CPL=0,7•Y
i
IPL=60
40
PRZYKŁAD LICZBOWY:
CPL=0,7•Y
i
IPL=60
więc:
Y=AEPL=CPL+IPL=0,7•Y+60
41
PRZYKŁAD LICZBOWY:
CPL=0,7•Y
i
IPL=60
więc:
Y=AEPL=CPL+IPL=0,7•Y+60
Y=200
42
MNOŻNIK W GOSPODARCE BEZ PAŃSTWA I ZAGRA-NICY (procesy mnożnikowe, mnożnik-liczba)
43
MNOŻNIK W GOSPODARCE BEZ PAŃSTWA I HAND-LU ZAGRANICZNEGO
1.ΔI (albo: ΔG, ΔX…)
44
MNOŻNIK W GOSPODARCE BEZ PAŃSTWA I HAND-LU ZAGRANICZNEGO
1.ΔI
2.KSK•ΔI
45
MNOŻNIK W GOSPODARCE BEZ PAŃSTWA I HAND-LU ZAGRANICZNEGO
1.ΔI
2.KSK•ΔI
3.(KSK• ΔI)•KSK=KSK2•ΔI
46
MNOŻNIK W GOSPODARCE BEZ PAŃSTWA I HAND-LU ZAGRANICZNEGO
1.ΔI
2.KSK•ΔI
3.(KSK• ΔI)•KSK=KSK2•ΔI
4.KSK2•ΔI•KSK=KSK3•ΔI
…………………………………
47
MNOŻNIK W GOSPODARCE BEZ PAŃSTWA I HAND-LU ZAGRANICZNEGO
1.ΔI
2.KSK•ΔI
3.(KSK• ΔI)•KSK=KSK2•ΔI
4.KSK2•ΔI•KSK=KSK3•ΔI
…………………………………
Cały przyrost wydatków i produkcji, ΔY, wywołany początkowym wzrostem wydatków np. o ΔI, jest zatem SUMĄ WYRAZÓW CIĄGU GEOMETRYCZNEGO, którego pierwszy wyraz równa się np. ΔI, a iloraz wynosi KSK.
48
1. ΔI
2. KSK•ΔI
3. (KSK• ΔI)•KSK=KSK2•ΔI
4. KSK2•ΔI•KSK=KSK3•ΔI
…………………………………
Cały przyrost wydatków i produkcji, ΔY, wywołany wzrostem pry-watnych inwestycji np. o ΔI, jest zatem SUMĄ WYRAZÓW CIĄGU GEOMETRYCZNEGO, którego pierwszy wyraz równa się np. ΔI, a iloraz wynosi KSK.
Tę sumę można obliczyć, posługując się wzorem:
PIERWSZY WYRAZ CIĄGU/(1-ILORAZ CIĄGU)
ΔI/(1-KSK) = ΔI/KSO
49
■ Mnożnik, M, to liczba, równa stosunkowi zapewniającej utrzy-manie krótkookresowej równowagi zmiany całkowitej wielkości produkcji, ΔY, do będącej jej przyczyną początkowej zmiany zagre-gowanych wydatków, AEPL.
50
■ Mnożnik, M, to liczba, równa stosunkowi zapewniającej utrzy-manie krótkookresowej równowagi zmiany całkowitej wielkości produkcji, ΔY, do będącej jej przyczyną początkowej zmiany zagregowanych wydatków, AEPL.
Np.
M = (ΔYE= ΔAEPL)/ΔI
51
M=(ΔYE=ΔAEPL)/ΔI
= [ΔI/(1-KSK)]/ΔI
52
M=(ΔYE=ΔAEPL)/ΔI
= [ΔI/(1-KSK)]/ΔI
=1/(1-KSK)
53
M=(ΔYE=ΔAEPL)/ΔI
= [ΔI/(1-KSK)]/ΔI
=1/(1-KSK)
=1/KSO.
54
Pamiętacie Państwo?
CPL=0,7•Y
i
IPL=60
55
Pamiętacie Państwo?
CPL=0,7•Y
i
IPL=60
M=(ΔYE=ΔAEPL)/ΔI
= [ΔI/(1-KSK)]/ΔI
=1/(1-KSK)
=1/KSO = 1/0,3 = 3,(3)!