Witam Państwa na wykładzie z podstaw makro-ekonomii, :)…

1

Witam Państwa na wykładzie z podstaw makro-ekonomii, :)…

2

WYDATKI A WIELKOŚĆ PRODUKCJI W GOSPODARCE I

(MODEL POPYTOWY GOSPODARKI)

3

John Maynard KEYNES (1883–1946)

http://www.google.com/imgres?imgurl=http://blogs.worldbank.org/files/publicsphere/Johanna/keynes.jpg&imgrefurl=http://blogs.worldbank.org/category/tags/john-maynard-keynes&h=300&w=250&sz=36&tbnid=zoNZf55OhoeONM:&tbnh=116&tbnw=97&prev=/images%3Fq%3Dkeynes&zoom=1&q=keynes&usg=__IOym0mi_lBb3PPB5llhMcGOriWM=&sa=X&ei=OvltTbODK8GgOvib4YAD&ved=0CE4Q9QEwBg

http://www.google.com/imgres?imgurl=http://blogs.worldbank.org/files/publicsphere/Johanna/keynes.jpg&imgrefurl=http://blogs.worldbank.org/category/tags/john-maynard-keynes&h=300&w=250&sz=36&tbnid=zoNZf55OhoeONM:&tbnh=116&tbnw=97&prev=/images%3Fq%3Dkeynes&zoom=1&q=keynes&usg=__IOym0mi_lBb3PPB5llhMcGOriWM=&sa=X&ei=OvltTbODK8GgOvib4YAD&ved=0CE4Q9QEwBg

http://www.google.com/imgres?imgurl=http://image.minyanville.com/assets/dailyfeed/uploadimage/110210/keynes_1288720897.jpg&imgrefurl=http://www.minyanville.com/dailyfeed/is-obama-a-keynesian-attendees/&h=420&w=331&sz=22&tbnid=eeJn5ZiyAoWFMM:&tbnh=125&tbnw=99&prev=/images%3Fq%3Dkeynes&zoom=1&q=keynes&usg=__ltuW2iuOWx0Gx8dtNg6ZGI_6Rig=&sa=X&ei=OvltTbODK8GgOvib4YAD&ved=0CFIQ9QEwCA

4

Jego głównym dziełem jest Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza opublikowana w 1936 roku (pierwsze wydanie polskie 1956), kwestionująca zasady liberalnej myśli ekonomicznej. Teorie Keynesa były reakcją na kryzys ekonomiczny lat 30. XX wieku (zapoczątkowany w 1929 roku w USA) i pomogły ustabilizować sytuację gospodarczą w Europie po II wojnie światowej. (…). Od lat 70. XX wieku do dzisiaj monetaryzm i neoliberalizm wypierają myśl Keynesa i jego zwolenników (keynesistów) ze świadomości społecznej. (Za: http://pl.wikipedia.org/wiki/John_Maynard_Keynes).

5

Michał KALECKI (1899-1970)

„Na trzy lata przed Keynesem opublikował Próbę teorii koniun-ktury (1933), w której podjął kwestię wpływu popytu globalnego na rozmiary i strukturę dochodu narodowego, wskazując w niej na decydującą rolę inwestycji. (…) W Teorii dynamiki gospodar-czej (1954) zawarł syntezę badań nad procesami wzrostu gospo-darki rynkowej. Sam Kalecki twierdził, iż w dużym stopniu wy-przedził Keynesa co do zasad sformułowanych przez niego w Ogólnej Teorii, a jego artykuły z lat 1933-1935 publikowane były w języku polskim lub francuskim i przez to pozostały praktycz-nie niezauważone”.------------------------------------(Za: http://pl.wikipedia.org/wiki/Micha%C5%82_Kalecki).

8

Przyjrzyjmy się „DWUSEKTOROWEJ” gospodarce (bez państwa i zagranicy) o STABILNYCH CENACH i NIE W PEŁNI WYKO-RZYSTANYCH MOŻLIWOŚCIACH PRODUKCYJNYCH.

W tej gospodarce:

Y=PNB=PKB=PNN*

--------

* Zakładam, że kapitał rzeczowy się nie zużywa.

9

W tej gospodarce:

Y=PNB=PKB=PNN*

--------

* Zakładam, że kapitał rzeczowy się nie zużywa.

Pochodne w stosunku do PKB mierniki efektów pracy społeczeństwa

10

■ RÓWNOWAGĄ KRÓTKOOKRESOWĄ nazywamy stan, kie-dy przedsiębiorstwa produkują tyle dóbr finalnych, ile wszyscy chcą kupić.

YE=AEPL

YE – odpowiadająca równowadze produkcja w gospodarce.

AEPL – zagregowane wydatki planowane (ang. aggregated expendi-tures, AE) w gospodarce.

1. RÓWNOWAGA KRÓTKOOKRESOWA W NAJPROST-SZEJ GOSPODARCE

11

YE=AEPL

YE – odpowiadająca równowadze produkcja w gospodarce.

AEPL – zagregowane wydatki planowane (ang. aggregated expendi-tures, AE) w gospodarce.

Zwróć uwagę na STABILNOŚĆ tej sytuacji!

12

To jest równowaga tego typu…

YE=AEPL


13

To jest równowaga tego typu…

…a nie tego typu.

YE=AEPL


14

YE=AEPL

Uwaga! Chodzi o RZECZYWISTĄ produkcję, Y, w gospodarce, a nie o produkcję POTENCJALNĄ, Yp…

■ RZECZYWISTA PRODUKCJA stanowi ilość dóbr naprawdę wytworzoną w gospodarce. Natomiast POTENCJALNA PRO-DUKCJA odpowiada hipotetycznemu całkowitemu wykorzysta-niu zasobów tej gospodarki.

15

■ POTENCJALNA PRODUKCJA odpowiada hipotetycznemu

całkowitemu wykorzystaniu zasobów tej gospodarki.*

Kiedy rzeczywista produkcja w gospodarce równa się pro-dukcji potencjalnej, na rynkach czynników nie ma ani nadwyżki oferowanej ilości zasobów nad zapotrzebowa-niem na zasoby, ani nadwyżki zapotrzebowania na zasoby nad ich zaoferowaną ilością. Oznacza to, że na rynkach czynników panuje równowaga.

16DYGRESJA

W długim okresie zmiany potencjalnej produkcji, Yp, są nazywane WZROSTEM GOSPODARCZYM. W okresie krótkim, którego dotyczy nasz model popytowy gospodarki, zmiany zagregowanych wydatków, AEPL, powodują, że rzeczywista wielkość produkcji, YE, odchyla się od produkcji potencjalnej, YP.

17DYGRESJA CD.

W długim okresie zmiany potencjalnej produkcji, Yp, stanowią WZROST GOSPODARCZY. W okresie krótkim, którego dotyczy nasz model popytowy gospodarki, zmiany zagregowanych wydat-ków, AEPL, powodują, że rzeczywista wielkość produkcji, YE, waha się wokół wielkości produkcji potencjalnej, YP.

KONIEC DYGRESJI

18

W opisanej sytuacji planowane zagregowane wydatki w gospodar-ce, AEPL składają się z dwóch części:

- Planowane WYDATKI KONSUMPCYJNE gospodarstw domo-wych (ang. consumption, CPL)

- Planowane WYDATKI INWESTYCYJNE prywatnych przedsię-biorstw, IPL (ang. investment, I).

AEPL = CPL+ IPL

YE=AEPL

19

CPL = KSK Yd + Ca

■ Dla różnych wielkości dochodu do dyspozycji gospodarstw do-mowych, Yd, funkcja konsumpcji wskazuje wielkość planowanej konsumpcji całkowitej, CPL.

KONSUMPCJA I OSZCZĘDNOŚCI

20

Funkcja konsumpcji opisuje zależność CPL od Y (i YD) (ceteris paribus). Wielkość konsumpcji zależy od poziomu KSK i Ca.

■ KRAŃCOWA SKŁONNOŚĆ DO KONSUMPCJI, KSK, jest to parametr, który określa, jaka część przyrostu dochodu, Yd, zostaje przeznaczona na konsumpcję.

■ KONSUMPCJA AUTONOMICZNA, Ca, jest to konsumpcja, która nie zależy od bieżącej wielkości produkcji i dochodu, Yd.

CPL = KSK Yd + Ca

21

Zmiany YD powodują przesunięcia wzdłuż wykresu funkcji kon-sumpcji, a np. zmiany wielkości majątku gospodarstw domowych przesuwają cały ten wykres.

Ca

αtga = KSK

CPL

Yd=Y

CPL = KSK•Yd + Ca

CPL = KSK Yd + Ca

22

■ Dla różnych wielkości dochodu do dyspozycji, Yd, funkcja osz-czędności wskazuje wielkość planowanych oszczędności, SPL.

SPL = KSO•Yd - Ca

23

Funkcja oszczędności opisuje zależność SPL od Y i YD. Na SPL jest przeznaczana stała część YD, której wielkość zależy od KSO (krań- cowej skłonności do oszczędzania) (KSO = 1 – KSK).

-Ca

β

tgβ = KSO

SPL

Yd=Y

SPL=KSO•Yd -Ca

0

24


-Ca

β

tgβ = KSO

SPL

Yd=Y

SPL=KSO•Yd -Ca

0

25


-Ca

β

tgβ = KSO

SPL

Yd=Y

SPL=KSO•Yd -Ca

0

26

■ Funkcja inwestycji opisuje zależność IPL firm od Y i YD. W DA-NYM OKRESIE inwestycje nie zależą od Y i YD.

IPL

Yd=Y

IPL=Ia

0

INWESTYCJE

27

Ważne czynniki wpływające na IPL w długim okresie

- Przewidywana stopa zysku

28



-Wysokość stopy procentowej

29



- Wysokość stopy procentowej

-Tempo i kierunki postępu technicznego

30




- Tempo i kierunki postępu technicznego

-Ceny dóbr inwestycyjnych i koszty ich eksploatacji

31





- Ceny dóbr inwestycyjnych i koszty ich eksploatacji

-Oczekiwania producentów

32





- Ceny dóbr inwestycyjnych i koszty ich eksploatacji

- Oczekiwania producentów

- Stopień wykorzystania majątku produkcyjnego

33

YE = AEPL (1)

USTALAMY WIELKOŚĆ PRODUKCJI, KTÓRA OD-POWIADA RÓWNOWADZE W GOSPODARCE, YE

34

YE = AEPL (1)i

AEPL = CPL + IPL (2)


35


YE = AEPL (1)

AEPL = CPL + IPL (2)YE = CPL + IPL (3)

36

A

AEPL

Y

45°

YA

AEPL

0

A teraz posłużymy się rysunkiem…

Na rysunku (a) linia 45° składa się z punktów, w których Y jest równa AEPL (YE = AEPL).

37

AEPL

Y

IPL

AEPL

0

AEPL = CPL+ IPL

CPL


Na rysunku (b) AEPL zależą od Y. Na AEPL składają się: CPL i IPL (AEPL = CPL + IPL).

38

A

AEPL

Y

45°

YA

AEPL

0

AEPL

Y

IPL

AEPL

0

AEPL = CPL+ IPL

CPL


Na rysunku (a) linia 45° składa się z punktów, w których Y jest równa AEPL. Na rysunku (b) AEPL zależą od Y. Na AEPL składają się: CPL i IPL.

39

A

AEPL

Y

45°

YA

AEPL

0

AEPL

Y

IPL

AEPL

0

AEPL = CPL+ IPL

CPL


Na rysunku (a) linia 45° składa się z punktów, w których Y jest równa AEPL. Na rysunku (b) AEPL zależą od Y. Na AEPL składają się: CPL i IPL.

YE = AEPL (1)


40

Tylko w punkcie przecięcia się linii 45° z wykresem funkcji plano-wanych zagregowanych wydatków (tzw. krzyż keynesowski ) Y jest równa AEPL, czyli gospodarka znajduje się w stanie krótkookreso-wej równowagi (YE=AEPL).

E

AEPL

Y

45°

YA

AEPL

0

AEPL = CPL+ IPL

YE = AEPL (1)

AEPL = CPL + IPL (2)YE = CPL + IPL (3)

41

E

AEPL

Y

45°

YA

AEPL

0

AEPL = CPL+ IPL

Istnieje tylko jedna wielkość produkcji, Y, przy której planowane zagregowane wydatki w gospodarce, AEPL, zrównują się z tą właś-nie wielkością produkcji, Y.

YE = AEPL (1)


YE = CPL + IPL (3)

42

PRZYKŁAD LICZBOWY:

CPL=0,7•Y

i

IPL=60

43

PRZYKŁAD LICZBOWY:

CPL=0,7•Y

i

IPL=60

więc:

AEPL=CPL+IPL=0,7•Y+60

44

PRZYKŁAD LICZBOWY:

CPL=0,7•Y

i

IPL=60

więc:


Y= AEPL

45

PRZYKŁAD LICZBOWY:

CPL=0,7•Y

i

IPL=60

więc:


Y= AEPL

więc:

Y=CPL+IPL=0,7•Y+60

46

PRZYKŁAD LICZBOWY:

CPL=0,7•Y

i

IPL=60

więc:


Y= AEPL

więc:

Y=CPL+IPL=0,7•Y+60

więc:

Y=200.

47

MNOŻNIK W GOSPODARCE BEZ PAŃSTWA I ZAGRA-NICY (procesy mnożnikowe, mnożnik-liczba)

48

MNOŻNIK W GOSPODARCE BEZ PAŃSTWA I ZAGRA-NICY

1.ΔI (albo: ΔG, ΔX…)

49


1.ΔI

2.KSK•ΔI

50


1.ΔI

2.KSK•ΔI

3.(KSK• ΔI)•KSK=KSK2•ΔI

51


1.ΔI

2.KSK•ΔI


4.KSK2•ΔI•KSK=KSK3•ΔI

…………………………………

52


1.ΔI

2.KSK•ΔI


4.KSK2•ΔI•KSK=KSK3•ΔI

…………………………………

CAŁY przyrost wydatków i produkcji, ΔY, wywołany początko-wym wzrostem wydatków np. o ΔI, jest zatem SUMĄ WYRAZÓW CIĄGU GEOMETRYCZNEGO, którego pierwszy wyraz równa się np. ΔI, a iloraz wynosi KSK.

53

1. ΔI

2. KSK•ΔI

3. (KSK• ΔI)•KSK=KSK2•ΔI

4. KSK2•ΔI•KSK=KSK3•ΔI

…………………………………

Cały przyrost wydatków i produkcji, ΔY, wywołany wzrostem pry-watnych inwestycji np. o ΔI, jest zatem SUMĄ WYRAZÓW CIĄGU GEOMETRYCZNEGO, którego pierwszy wyraz równa się np. ΔI, a iloraz wynosi KSK.

Tę sumę można obliczyć, posługując się wzorem:

PIERWSZY WYRAZ CIĄGU/(1-ILORAZ CIĄGU)

ΔI/(1-KSK) = ΔI/KSO

54

■ Mnożnik, M, to liczba, równa stosunkowi zapewniającej utrzy-manie krótkookresowej równowagi zmiany odpowiadającej równowadze całkowitej wielkości produkcji, ΔYE, do będącej jej przyczyną początkowej zmiany zagre-gowanych wydatków, ΔAEPL.

55

■ Mnożnik, M, to liczba, równa stosunkowi zapewniającej utrzy-manie krótkookresowej równowagi zmiany odpowiadającej równowadze całkowitej wielkości produkcji, ΔYE, do będącej jej przyczyną początkowej zmiany zagregowanych wydatków, Δ AEPL.

Np.

M = ΔYE/ΔI

M = (ΔYE= ΔAEPL)/ΔI

56

M=(ΔYE=ΔAEPL)/ΔI

= [ΔI/(1-KSK)]/ΔI

57

M=(ΔYE=ΔAEPL)/ΔI

= [ΔI/(1-KSK)]/ΔI

=1/(1-KSK)

58

M=(ΔYE=ΔAEPL)/ΔI

= [ΔI/(1-KSK)]/ΔI

=1/(1-KSK)

=1/KSO.

59

Pamiętacie Państwo?

CPL=0,7•Y

i

IPL=60

60

Pamiętacie Państwo?

CPL=0,7•Y

i

IPL=60

M=(ΔYE=ΔAEPL)/ΔI

= [ΔI/(1-KSK)]/ΔI

=1/(1-KSK)

=1/KSO = 1/0,3 = 3,(3)!

62

Na arenę wkracza państwo i nasz model (uproszczony obraz) gos-podarki staje się „TRZYSEKTOROWY”…

TE

D

(TD-B)

PAŃSTWO G

RÓWNOWAGA KRÓTKOOKRESOWA W GOSPO-DARCE Z PAŃSTWEM

TE – podatki pośrednie. TD – podatki bezpośrednie. D – dochody państwa z własności. B – zasiłki (płatności transferowe). G – wydatki państwa na zakup dóbr.

63

Niczym gospodyni domowa państwo planuje swoje dochody i wy-datki…

■ BUDŻET PAŃSTWA jest to plan dochodów i wydatków państ-wa w jakimś okresie (zwykle roku).

Powiedzmy, że nie ma podatków pośrednich (TE=0), i że państwo nie jest właścicielem firm (D=0).

PAŃSTWO G(TD-B)

64

BUDŻET PAŃSTWA (SALDO)

(TD-B) – G = NT - G

Podatki netto [NT=(TD-B)]

Y = AEPL= C + I + G.

65


■ Zmieniając wydatki i wpływy budżetowe (NT-G), państwo pro-wadzi POLITYKĘ BUDŻETOWĄ (POLITYKĘ FISKALNĄ). Jej celem jest EFEKTYWNOŚĆ i SPRAWIEDLIWOŚĆ.

66

67

DYGRESJA

Pamiętasz?

Gospodarujący ludzie pragną: 1. EFEKTYWNOŚCI (ang. effi-ciency); 2. SPRAWIEDLIWOŚCI (ang. equity).

68

EFEKTYWNOŚĆ dotyczy rozdziału (alokacji) dóbr między różne zastosowania, czyli kwestii: „Co i jak jest produkowane?”. Efek-tywność rośnie, kiedy z posiadanych zasobów (np. pracy) społe-czeństwo wytwarza więcej dóbr, które możliwie najlepiej odpowia-dają potrzebom ludzi.

69

SPRAWIEDLIWOŚĆ dotyczy kwestii: „Dla kogo jest produkowa-ne?”, czyli podziału dochodów (majątku, szans). Wielu za spra-wiedliwy ma stan, kiedy dochody są proporcjonalne do wyników pracy i (lub) wysiłku i (lub) potrzeb ludzi.

KONIEC DYGRESJI

W praktyce polityka budżetowa przyjmuje zwykle formę POLITY-KI STABILIZACYJNEJ czyli sterowania poziomem zagregowa-nych wydatków, AEPL, w celu pełnego wykorzystania zasobów. (YE=AEPL!)

70


Odmiany polityki stabilizacyjnej:

EKSPANSYWNA i RESTRYKCYJNA

polityka budżetowa.

71

Prowadząc politykę stabilizacyjną, państwo wpływa na wielkość produkcji, która odpowiada krótkookresowej równowadze w gos-podarce:

AEPL=YE.

PO PIERWSZE, wydatki państwa zwiększają zagregowane wydat-ki planowane, AEPL.

PO DRUGIE, państwowe podatki (TD) i zasiłki (B) wpływają na za-chowania konsumentów.

72

73

PO PIERWSZE, wydatki państwa zwiększają zagregowane wy-datki planowane, AEPL.

AEPL

Y

AEPL’

ΔY0

AEPL

G

C+I

45°

74

PO DRUGIE, państwowe podatki (TD) i zasiłki (B) wpływają na za-chowania konsumentów.

AEPL

Y

AEPL’

ΔY’0

AEPL”

G

C+I

45°

75

Założenie:

TD – B = NT = t•Y,

gdzie „t” to stała STOPA OPODATKOWANIA NETTO.

76

Więc:

YD = Y – NT = Y - t•Y = Y•(1 - t),

YD = Y•(1 - t),

gdzie „YD” to dochód do dyspozycji (dochód po opodatkowaniu) gospodarstw domowych.

77

Zmienia się zatem funkcja konsumpcji…

CPL=KSK•YD+Ca=KSK•(1-t)•Y+Ca=KSK’•Y+Ca

KSK’ oznacza krańcową skłonność do konsumpcji z PKB (z Y) a nie z dochodu do dyspozycji (YD).

KSK’ = KSK•(1-t).

78

CPL=KSK•YD+Ca=KSK•(1-t)•Y+Ca=KSK’ •Y+Ca

KSK’ = KSK•(1-t).

KSK’<KSK, więc nachylenie wykresu funkcji konsumpcji w gospo-darce z państwem (a więc także nachylenie wykresu AEPL), CPL= KSK’•Y+Ca, okazuje się mniejsze niż wykresu funkcji konsumpcji w gospodarce bez państwa, CPL = KSK•(1-t)•Y+Ca.

AEPL

Y

AEPL’

ΔY’0

AEPL”

G

C+I

45°

79

MNOŻNIK W GOSPODARCE Z PAŃSTWEM

Tym razem z każdej złotówki dodatkowego dochodu wydatki na dobra produkowane w kraju zwiększa KSK’, a nie KSK złotych.

1.ΔI

2.KSK’•ΔI

3.(KSK’• ΔI)•KSK’=KSK’2•ΔI

4.KSK’2•ΔI•KSK’=KSK’3•ΔI

…………………………………

Zatem mnożnik w gospodarce z państwem jest równy:

M’=1/(1-KSK’)=

1/[1-(KSK•(1-t)]

81

Z ZAGRANICA X

„Otwieramy” gospodarkę i nasz model gospodarki staje się „CZTEROSEKTOROWY”.

RÓWNOWAGA KRÓTKOOKRESOWA W GOSPODARCE Z PAŃSTWEM i ZAGRANICĄ

82

Z ZAGRANICA X

■ EKSPORT (X) – wartość dóbr (NIE – AKTYWÓW) zakupio-nych przez zagranicę w naszym kraju.

■ Różnicę eksportu, X, i importu, Z, nazywamy BILANSEM HANDLOWYM (bilansem handlu zagranicznego), NX (NX=X-Z).

■ IMPORT (Z) – wartość dóbr (NIE – AKTYWÓW takich jak pa- piery wartościowe i fabryki) zakupionych przez nas za granicą.

„Otwieramy” gospodarkę i nasz model gospodarki staje się „czte-rosektorowy”.

RÓWNOWAGA KRÓTKOOKRESOWA W GOSPODARCE Z PAŃSTWEM i ZAGRANICĄ

83

PO PIERWSZE, wydatki zagranicy na nasze dobra (eksport, X) zwiększają zagregowane wydatki planowane, AEPL.

AEPL=C+I+G+X

ZAGRANICA A RÓWNOWAGA W GOSPODARCE

84

AEPL=C+I+G+X

Podobnie jak prywatne inwestycje, I, oraz wydatki państwa, G, ek-sport, X, uznamy za wielkość AUTONOMICZNĄ, czyli niezależną od bieżącego poziomu Y.

85

PO PIERWSZE, wydatki zagranicy na nasze dobra (eksport, X) zwiększają zagregowane wydatki planowane, AEPL.

AEPL=C+I+G+X

AEPL

Y

AEPL’

ΔYa

0

AEPL

X

C+I+G

45°

ZAGRANICA A RÓWNOWAGA W GOSPODARCE

86

PO DRUGIE, nasze zakupy za granicą (import, Z) zmniejszają zag-regowane wydatki na dobra krajowe, AEPL.

AEPL=C+I+G+X-Z

87

AEPL=C+I+G+X-Z

Zakładamy, że import, Z, jest stałą częścią Y (PKB). Jego wielkość zależy od KRAŃCOWEJ SKŁONNOŚCI DO IMPORTU, KSI:

Z=KSI•Y

(Uwaga! Przyjmujemy, że importowane są tylko dobra konsump-cyjne).

88

Oto FUNKCJA KONSUMPCJI DÓBR KRAJOWYCH w gospo-darce otwartej:

C’’ = KSK’•Y - KSI•Y + Ca…

89


C’’=KSK’•Y-KSI•Y+Ca=(KSK’-KSI)•Y+Ca…

90


C’’=KSK’•Y-KSI•Y+Ca=(KSK’-KSI)•Y+Ca = KSK”•Y+Ca.

gdzie KSK” oznacza krańcową skłonność do konsumpcji dóbr krajowych z PKB (z Y) w gospodarce otwartej.

KSK”=KSK’-KSI

91

KSK”=KSK’-KSI, więc KSK”<KSK’.

Nachylenie wykresu funkcji konsumpcji w OTWARTEJ gospodar-ce z państwem, CPL”=KSK”•Y+Ca (a zatem także nachylenie wy-kresu AEPL), jest MNIEJSZE niż wykresu funkcji konsumpcji w gospodarce ZAMKNIĘTEJ, CPL = KSK’•Y+Ca.

92


Nachylenie wykresu funkcji konsumpcji w otwartej gospodarce z państwem, CPL”=KSK”•Y+Ca (a zatem także nachylenie wykresu AEPL), jest MNIEJSZE niż wykresu funkcji konsumpcji w gospo-darce zamkniętej, CPL = KSK’•Y+Ca.

AEPL

Y

AEPL’

ΔYb

0

AEPL”

X

C+I+G

45°

93


Nachylenie wykresu funkcji konsumpcji w otwartej gospodarce z państwem, CPL”=KSK”•Y+Ca (a zatem także nachylenie wykresu AEPL), jest MNIEJSZE niż wykresu funkcji konsumpcji w gospo-darce zamkniętej, CPL = KSK’•Y+Ca.

AEPL

Y

AEPL’

ΔYb

0

AEPL”

X

C+I+G

45°AEPL

Y

AEPL’

ΔYa0

AEPL

X

C+I+G

45°

94

MNOŻNIK W GOSPODARCE OTWARTEJ

Tym razem z każdego złotego dodatkowego dochodu wydatki na dobra KRAJOWE zwiększa [KSK”=(KSK’-KSI)] złotych.

1.ΔI

2.KSK”•ΔI

3.(KSK”• ΔI)•KSK”=KSK”2•ΔI

4.KSK”2•ΔI•KSK”=KSK”3•ΔI

…………………………………

95

MNOŻNIK W GOSPODARCE OTWARTEJ

Tym razem z każdego złotego dodatkowego dochodu wydatki na dobra KRAJOWE zwiększa [KSK”=(KSK’-KSI)] złotych.

1.ΔI

2.KSK”•ΔI

3.(KSK”• ΔI)•KSK”=KSK”2•ΔI

4.KSK”2•ΔI•KSK”=KSK”3•ΔI

…………………………………

Zatem mnożnik w gospodarce otwartej wynosi:

M”=1/(1-KSK”)=1/[(1-(KSK’-KSI)] =1/(1-KSK’+KSI)

96ZAUWAŻ!

Mnożnik w gospodarce z państwem jest mniejszy niż w gospodar-ce bez państwa (podatki powodują, że KSK’<KSK!).

M’=1/(1-KSK’) < M=1/(1-KSK), bo:

KSK’ < KSK (KSK’ = KSK(1-t).

97

Z kolei mnożnik w gospodarce otwartej jest MNIEJSZY niż mnoż-nik w gospodarce zamkniętej (z państwem):

M”=1/(1-KSK”) < M’=1/(1-KSK’),

bo :

KSK”< KSK’ (KSK” = KSK’ – KSI).

98

Nic dziwnego, że o podatkach netto i handlu zagranicznym mówi się czasem, że są AUTOMATYCZNYMI STABILIZATORAMI gospodarki, które zmniejszają fluktuacje rzeczywistej produkcji, YE, wokół produkcji potencjalnej, YP.

99ZADANIEKonsumpcję opisuje wzór: Cpl=0,6·Y; stopa opodatkowania t=0,2; krańcowa skłonność do importu KSI=0,2. a) Ile wyno-si: (i) Krańcowa skłonność do konsumpcji z dochodu do dys-pozycji, KSK? (ii) Krańcowa skłonność do konsumpcji z PKB, KSK’? (iii) Krańcowa skłonność do konsumpcji z PKB dóbr wytworzonych w kraju, KSK”?


Cpl to wszystkie (dotyczące dóbr krajowych i zagranicznych) wydatki na konsumpcję. Y to PKB (jesteśmy w gospodarce otwartej z państwem i Y≠Yd). Wynika stąd, że 0,6= KSK’. Zatem: 1. 0,6=KSK’=KSK(1-t)=KSK(1-0,2)=KSK·0,8. To KSK=0,75. 2. KSK”=KSK’-KSI=0,6-0,2=0,4.


Cpl to wszystkie (dotyczące dóbr krajowych i zagranicznych) wydatki na konsumpcję. Y to PKB (jesteśmy w gospodarce otwartej z państwem i Y≠Yd). Wynika stąd, że 0,6= KSK’. Zatem: 1. 0,6=KSK’=KSK(1-t)=KSK(1-0,2)=KSK·0,8. To KSK=0,75. 2. KSK”=KSK’-KSI=0,6-0,2=0,4. b) PKB zwiększył się o 100. O ile się zwiększy: (i) dochód do dyspozycji, Yd i podatki netto, NT? (ii) planowana konsump-cja, Cpl i planowane oszczędności, Spl? (iii) planowana kon-sumpcja dóbr wytworzonych w kraju, Cpl”, i import, Z?


Cpl to wszystkie (dotyczące dóbr krajowych i zagranicznych) wydatki na konsumpcję. Y to PKB (jesteśmy w gospodarce otwartej z państwem i Y≠Yd). Wynika stąd, że 0,6= KSK’. Zatem: 1. 0,6=KSK’=KSK(1-t)=KSK(1-0,2)=KSK·0,8. To KSK=0,75. 2. KSK”=KSK’-KSI=0,6-0,2=0,4. b) PKB zwiększył się o 100. O ile się zwiększy: (i) dochód do dyspozycji, Yd i podatki netto, NT? (ii) planowana konsump-cja, Cpl i planowane oszczędności, Spl? (iii) planowana kon-sumpcja dóbr wytworzonych w kraju, Cpl”, i import, Z? (i) NT zwiększy się o 20, a Yd o 80 (t=0,2). (ii) Cpl zwiększy się o 60, Spl zwiększy się o 20 (KSK=0,75, to KSO=0,25). (iii) Cpl” zwiększy się o 40, Z zwiększy się o 20 (KSK”=0,4, a KSI=0,2).


Cpl to wszystkie (dotyczące dóbr krajowych i zagranicznych) wydatki na konsumpcję. Y to PKB (jesteśmy w gospodarce otwartej z państwem i Y≠Yd). Wynika stąd, że 0,6= KSK’. Zatem: 1. 0,6=KSK’=KSK(1-t)=KSK(1-0,2)=KSK·0,8. To KSK=0,75. 2. KSK”=KSK’-KSI=0,6-0,2=0,4. b) PKB zwiększył się o 100. O ile się zwiększy: (i) dochód do dyspozycji, Yd i podatki netto, NT? (ii) planowana konsump-cja, Cpl i planowane oszczędności, Spl? (iii) planowana kon-sumpcja dóbr wytworzonych w kraju, Cpl”, i import, Z? (i) NT zwiększy się o 20, a Yd o 80. (ii) Cpl zwiększy się o 60, Spl zwiększy się o 20. (iii) Cpl” zwiększy się o 40, a Z o 20. c) Na rysunku pokaż podział przyrostu dochodów, odpowia-dający temu przyrostowi PKB, na NT, Yd, Cpl, Spl, Cpl”, Z. Wykorzystaj obliczenia z punktu (b).

Konsumpcję opisuje wzór: Cpl=0,6·Y; stopa opodatkowania t=0,2; krańcowa skłonność do importu KSI=0,2. a) Ile wyno-si: (i) Krańcowa skłonność do konsumpcji z dochodu do dys-pozycji, KSK? (ii) Krańcowa skłonność do konsumpcji z PKB, KSK’? (iii) Krańcowa skłonność do konsumpcji z PKB dóbr wytworzonych w kraju, KSK”?

Cpl to wszystkie (dotyczące dóbr krajowych i zagranicznych) wydatki na konsumpcję. Y to PKB (jesteśmy w gospodarce otwartej z państwem i Y≠Yd). Wynika stąd, że 0,6= KSK’. Zatem: 1. 0,6=KSK’=KSK(1-t)=KSK(1-0,2)=KSK·0,8. To KSK=0,75. 2. KSK”=KSK’-KSI=0,6-0,2=0,4. b) PKB zwiększył się o 100. O ile się zwiększy: (i) dochód do dyspozycji, Yd i podatki netto, NT? (ii) planowana konsump-cja, Cpl i planowane oszczędności, Spl? (iii) planowana kon-sumpcja dóbr wytworzonych w kraju, Cpl”, i import, Z? (i) NT zwiększy się o 20, a Yd o 80. (ii) Cpl zwiększy się o 60, Spl zwiększy się o 20. (iii) Cpl” zwiększy się o 40, a Z o 20. c) Na rysunku pokaż podział przyrostu dochodów, odpowia-dający temu przyrostowi PKB, na NT, Yd, Cpl, Spl, Cpl”, Z. Wykorzystaj obliczenia z punktu (b). NT (20)Y (100) Spl (20) Yd (80) Z (20) Cpl (60)

Cpl” (40)

106

Do tej pory zajmowaliśmy się prawie wyłącznie KRÓTKO-OKRESOWĄ RÓWNOWAGA w gospodarce. Przyjrzyjmy się zatem teraz stanowi KRÓTKOOKRESOWEJ NIERÓW- NOWAGI. (Ograniczymy się do gospodarki „dwusektorowej”).

Y ≠ AEPL.

107

W stanie krótkookresowej nierównowagi:

Y ≠ AEPL , więc: Y ≠ CPL + IPL (1)

Zarazem: Y = CPL + SPL (2)

Zatem w stanie krótkookresowej nierównowagi:

SPL ≠ IPL (3).

108

SPL ≠ IPL.

Zatem w stanie krótkookresowej nierównowagi:

SPL < IPL (1) lub SPL > IPL (2)

109

SPL < IPL (1)

Co to znaczy? W takiej sytuacji ludzie chcą zainwestować WIĘCEJ niż zaoszczędzili. Zagregowane wydatki planowane są zatem WIĘKSZE od produkcji Y (AEPL=CPL+IPL>Y=CPL+SPL!).

110

SPL < IPL (1)

Co to znaczy? Otóż w takiej sytuacji ludzie chcą zainwestować WIĘCEJ niż zaoszczędzili. Zagregowane wydatki planowane są za-tem WIĘKSZE od produkcji Y (AEPL > Y!). (Zob. sytuacja A).

111

SPL > IPL (2)

Co to znaczy? Otóż w takiej sytuacji ludzie chcą zainwestować MNIEJ niż zaoszczędzili. Zagregowane wydatki planowane są zatem MNIEJSZE od produkcji Y (AEPL < Y!).

112

SPL > IPL (2)

Co to znaczy? Otóż w takiej sytuacji ludzie chcą zainwestować MNIEJ niż zaoszczędzili. Zagregowane wydatki planowane są zatem MNIEJSZE od produkcji Y (AEPL < Y!) (Zob. sytuacja B na rysunku).

113ZADANIEW „keynesowskiej” gospodarce zamkniętej i bez państwa, funkcja konsumpcji ma wzór: Cpl=0,7.Y–10 (Y to dochód do dyspozycji), a planowane inwestycje, Ipl, równają się 60. Fir-my wytwarzają 100, a ich zapasy produktów gotowych są równe: (i) 20; (ii) 0; (iii) 10. a) Dla każdego z wariantów (i), (ii), (iii) odpowiedz na pytanie, ile wynoszą planowane osz-czędności, Spl, i planowane inwestycje, Ipl.

114ZADANIEW „keynesowskiej” gospodarce zamknietej i bez państwa, funkcja konsumpcji ma wzór: Cpl=0,7.Y–10 (Y to dochód do dyspozycji), a planowane inwestycje, Ipl, równają się 60. Fir-my wytwarzają 100, a ich zapasy produktów gotowych są równe: (i) 20; (ii) 0; (iii) 10. a) Dla każdego z wariantów (i), (ii), (iii) odpowiedz na pytanie, ile wynoszą planowane osz-czędności, Spl, i planowane inwestycje, Ipl. a) Poziom zapasów nie ma znaczenia. Planowane oszczędnoś-ci są równe: Spl=Y–Cpl=100–0,7.100+10=40. Planowane inwes-tycje wynoszą Ipl=60.

115ZADANIEW „keynesowskiej” gospodarce zamknietej i bez państwa, funkcja konsumpcji ma wzór: Cpl=0,7.Y–10 (Y to dochód do dyspozycji), a planowane inwestycje, Ipl, równają się 60. Fir-my wytwarzają 100, a ich zapasy produktów gotowych są równe: (i) 20; (ii) 0; (iii) 10. a) Dla każdego z wariantów (i), (ii), (iii) odpowiedz na pytanie, ile wynoszą planowane osz-czędności, Spl, i planowane inwestycje, Ipl. a) Poziom zapasów nie ma znaczenia. Planowane oszczędnoś-ci są równe: Spl=Y–Cpl=100–0,7.100+10=40. Planowane inwes-tycje wynoszą Ipl=60.b) Dla każdej z sytuacji (i), (ii), (iii) oblicz, ile wyniosą rzeczy-wiste oszczędności, S, i rzeczywiste inwestycje, I.

116ZADANIEW „keynesowskiej” gospodarce zamknietej i bez państwa, funkcja konsumpcji ma wzór: Cpl=0,7.Y–10 (Y to dochód do dyspozycji), a planowane inwestycje, Ipl, równają się 60. Fir-my wytwarzają 100, a ich zapasy produktów gotowych są równe: (i) 20; (ii) 0; (iii) 10. a) Dla każdego z wariantów (i), (ii), (iii) odpowiedz na pytanie, ile wynoszą planowane osz-czędności, Spl, i planowane inwestycje, Ipl. a) Poziom zapasów nie ma znaczenia. Planowane oszczędnoś-ci są równe: Spl=Y–Cpl=100–0,7.100+10=40. Planowane inwes-tycje wynoszą Ipl=60.b) Dla każdej z sytuacji (i), (ii), (iii) oblicz, ile wyniosą rzeczy-wiste oszczędności, S, i rzeczywiste inwestycje, I. b) Panuje nierównowaga: wydatki są równe: AEpl=Cpl+Ipl= 0,7.100–10+60=120. Podaż wynosi 100. Nadwyżka popytu nad podażą (AEpl–Y=120–100=20) wynosi 20.


W SYTUACJI (i) (zapasy = 20) powoduje to spadek zapasów do zera (dezinwestycje). Rzeczywiste inwestycje (przypływy) są równe inwestycjom planowanym minus dezin-westycje, co daje 60–20=40. Rzeczywiste oszczędności (odpły-wy) równają się oszczędnościom planowanym i wynoszą 40.


W SYTUACJI (i) (zapasy = 20) powoduje to spadek zapasów do zera (dezinwestycje). Rzeczywiste inwestycje (przypływy) są równe inwestycjom planowanym minus dezin-westycje, co daje 60–20=40. Rzeczywiste oszczędności (odpły-wy) równają się oszczędnościom planowanym i wynoszą 40.

W SYTUACJI (ii) (brak zapasów) pojawiają się nie planowane oszczędności, Snpl=20. Rzeczywiste oszczędności (odpływy) są równe oszczędnościom planowanym (40) plus oszczędności nie planowane (20) i wynoszą 60. Rzeczywiste inwestycje (przypływy), podobnie jak inwestycje planowane, wynoszą 60.


W SYTUACJI (iii) (zapasy = 10) pojawiają się za-równo nie planowane oszczędności konsumentów, jak i dezin-westycje. Wynoszą one po 10 (Snpl = 10 oraz Inpl=-10). Rzeczy-wiste oszczędności (odpływy) są równe oszczędnościom pla-nowanym (40) plus oszczędności nie planowane (10) i łącznie wynoszą 50. Rzeczywiste inwestycje (przypływy) są równe sumie inwestycji planowanych (60) i dezinwestycji (-10) i też wynoszą 50.

120

UJEMNA I DODATNIA LUKA PKB

Kiedy YE ≠ YP , luka PKB równa się YE – YP.

121

Ujemna luka PKB: YE – YP < 0, to YE < YP.

E

AEPL

Y

45°

YE

0YP

AEPL=CPL+IPL

122

Dodatnia luka PKB: YE – YP > 0, to YE >YP.

E

AEPL

Y

45°

YE

0YP

AEPL=CPL+IPL

123

LUKA DEFLACYJNA I LUKA INFLACYJNA

LUKĄ DEFLACYJNĄ nazywamy przyrost planowanych wydatków autonomicznych, zapewniający zamknięcie (li-kwidację) ujemnej luki PKB (YE < YP).

124

LUKA DEFLACYJNA I LUKA INFLACYJNA

LUKĄ DEFLACYJNĄ nazywamy przyrost planowanych wydatków autonomicznych, zapewniający zamknięcie (li-kwidację) ujemnej luki PKB (YE < YP).

125

LUKĄ INFLACYJNĄ nazywamy spadek planowanych wy- datków autonomicznych, zapewniający zamknięcie (likwi-dację) dodatniej luki PKB (YE > YP).

126

LUKĄ INFLACYJNĄ nazywamy spadek planowanych wy- datków autonomicznych, zapewniający zamknięcie (likwi-dację) dodatniej luki PKB (YE > YP).

Witam Państwa na wykładzie z podstaw makro-ekonomii, :)…

Documents

Transcript of Witam Państwa na wykładzie z podstaw makro-ekonomii, :)…