Tendencje zmian w budownictwieTendencje zmian w budownictwie

W 2008 rokuW 2008 roku

Prognozy na 2009 rokPrognozy na 2009 rok

Prof. dr Zofia BolkowskaProf. dr Zofia Bolkowska

Wyższa Szkoła Zarządzania i PrawaWyższa Szkoła Zarządzania i Prawa

TENDENCJE ZMIAN W BUDOWNICTWIE… TENDENCJE ZMIAN W BUDOWNICTWIE…

Nadal w budownictwie wyższe tempo wzrostu niż w Nadal w budownictwie wyższe tempo wzrostu niż w innych dziedzinach gospodarki.innych dziedzinach gospodarki.

Korzystne tendencje pierwszego półrocza 2008 zostały Korzystne tendencje pierwszego półrocza 2008 zostały zahamowane, w kolejnych miesiącach pojawiły się zahamowane, w kolejnych miesiącach pojawiły się

niepokojące symptomy, produkcja budowlana wzrastała niepokojące symptomy, produkcja budowlana wzrastała wolniej, ale w 2008 r. wzrost produkcji budowlanej wolniej, ale w 2008 r. wzrost produkcji budowlanej

wynosił 12,9%.wynosił 12,9%.Od 3 kwartału 2008 przedsiębiorstwa budowlane sygnalizowały Od 3 kwartału 2008 przedsiębiorstwa budowlane sygnalizowały

pogorszenie koniunktury, a w grudniu i styczniu wszystkie pogorszenie koniunktury, a w grudniu i styczniu wszystkie wskaźniki charakteryzujące koniunkturę obniżyły się wskaźniki charakteryzujące koniunkturę obniżyły się

drastycznie.drastycznie.Mimo wzrostu płac (wskaźniki maleją, ale są najwyższe Mimo wzrostu płac (wskaźniki maleją, ale są najwyższe

w gospodarce) w gospodarce) ssłabnie tempo wzrostu cen produkcji łabnie tempo wzrostu cen produkcji budowlanej, ponieważ nie ma presji popytowej na budowlanej, ponieważ nie ma presji popytowej na realizację zadań, ponadto maleją ceny materiałów realizację zadań, ponadto maleją ceny materiałów

budowlanych.budowlanych.

Wzrost PKB, przemysłu i budownictwa w latach 2005 – 2008w % do roku poprzedniego

3,2

6,16,6

4,84,1

11,8

9,8

3,5

7,4

17,5

15,7

12,9

0

5

10

15

20

2005 2006 2007 2008

PKB Przemysł Budownictwo

Spadek tempa wzrostu budownictwa w 2008 r.

18,2

16,3

15,4 15,5

13,9

12,9

14,4

0

5

10

15

20

1-6.08 1-7.08 1-8.08 1-9.08 1-10.08 1-11.08 1-12.08

Budownictwo wg rodzajów

W 2008 r. oddano do użytku o 24% więcej mieszkań niż rok temu.

Nawet developerzy, mimo regresu w obrocie mieszkaniami oddali do użytku o 48% więcej

mieszkań.

Wzrastało budownictwo infrastrukturalne, ale tempo wzrostu zmniejszało się.

Wysoki wzrost notowano w budownictwie wykończeniowym.

Budownictwo wg rodzajów w 2008 roku

28

39

22

17

2423

14

12

-5

0

5

10

15

20

25

30

35

40

mieszkaniowe wykończeniowe instalacje wznoszenie budynków

1 półrocze 08 2008

W 2008 roku oddano do użytku o 24% więcej mieszkań niż rok temu.Pogorszenie koniunktury na rynku mieszkaniowym developerskim w

sferze obrotu mieszkaniami. Dobre wyniki w liczbie oddanych do użytku mieszkań – to „echo” liczby rozpoczynanych mieszkań przed 2 laty.

2006

2007

2008

developerzy

ogółem

115,4

133,7

165,8

38 45,7

67,9

0

30

60

90

120

150

180

tys. mieszkań oddanych do użytkowania

Etapy kryzysu w budownictwie mieszkaniowym

1 etap: obrót mieszkaniami – trudności w sprzedaży mieszkań, podaż większa niż popyt

2 etap: zmniejsza się liczba rozpoczynanych mieszkań

3 etap: mieszkania oddawane do użytku – efekt przesunięty w czasie, widoczny po około 2 latach,

zależy od cyklu budowy

Mieszkania rozpoczynane wg miesięcy w 2008 r.

10,1

12,1

15,916,9

1817,4

14,6

17,6

6,9

14,7

8,8

21,7

0

5

10

15

20

25

I.08 II III IV V VI VII VIII IX X XI XII.08

Koniunktura w budownictwieOd drugiego półroczu 2008 koniunktura w

budownictwie coraz gorszaDuże przedsiębiorstwa lepiej oceniają koniunkturę

niż małe i średnie.Zmienia się znaczenie barier w budownictwie.

Wzrosło znaczenie barier: brak popytu, konkurencja, koszty zatrudnienia, trudności z

uzyskaniem kredytu.Zmniejszyło się znaczenie: brak pracowników,

koszty materiałów.

WSKAŹNIKI KONIUNKTURY W BUDOWNICTWIE W 2008 – 2009 r. Wskaźniki liczone jako różnica między procentem odpowiedzi pozytywnych i negatywnych

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I.09

wskaźnik ogólnego k limatu koniunktury

produkcja

portfel zamówień

WSKAŹNIKI WZROSTU CEN ROBÓT BUDOWLANYCH SĄ CORAZ NIŻSZE

w styczniu 2008 r. 8,1% w grudniu 2008 r. 2,5%

0

2

4

6

8

10

I.06 III V VII IX XI I.07 III V VII IX XI I.08 III V VII IX XI

ceny w budownictwie inflacja

Prognozy na 2009 rokPrognozy na 2009 rok

W obecnej sytuacji prognozowanie zmian na najbliższe lata (a nawet miesiące) jest co najmniej ryzykowne. Tym niemniej

obserwując sytuację na polskim rynku budowlanym można przedstawić prawdopodobne tendencje w 2009 roku.

Mimo sygnałów o pogarszającej się koniunkturze ze strony firm budowlanych budownictwo osiągnęło w 2008 r.

wskaźniki wzrostu korzystniejsze niż przemysł i handel detaliczny.

Budownictwo 12,9%

przemysł 3,5%

Handel detaliczny 5,7%

Prognozy na 2009 rokPrognozy na 2009 rok

Jest prawdopodobne, że w budownictwie osłabienie koniunktury będzie łagodniejsze niż w pozostałych dziedzinach przemysłu, chociaż recesja nie ominie

budownictwa.

Co za tym przemawia ?

Budownictwo mieszkaniowe już obecnie weszło w obrocie mieszkaniami w sytuację kryzysową i to się będzie

pogłębiało. Jednakże udział budownictwa mieszkaniowego to mniej niż 20% wartości sektora.

Największy udział ma budownictwo infrastrukturalne i budownictwo drogowe. Programy te realizowane są w dużym

stopniu z udziałem środków unijnych.

Cd prognozy…Cd prognozy…

Inne są przyczyny słabnącego tempa wzrostu budownictwa infrastrukturalnego niż mieszkaniowego i niemieszkalnego,

tutaj największe znaczenie mają i będą miały środki przeznaczane na realizację programów oraz rozwiązania

systemowo – organizacyjne.

Mogą korzystnie zmienić się warunki wpływające na sektor budowlany np. nie będzie braku zatrudnienia (co limitowało

produkcję budowlaną), upraszczane są procedury zapewniające sprawne przygotowanie inwestycji, z pewną

ostrożnością rozważać można przesuwanie mocy produkcyjnych z budownictwa mieszkaniowego na

infrastrukturalne.

Są jednak też czynniki osłabiające możliwości wzrostu.

Nie są znane środki przeznaczone na budownictwo infrastrukturalne i drogowe.

Mimo podejmowania działań bodźcowych (np. uproszczenie przepisów Prawa budowlanego) nadal nie ulega znaczącej poprawie przygotowanie

projektów do realizacji (np. przetargi, PPP, plany zagospodarowania przestrzennego, ograniczanie roszczeń ochrony środowiska).

Mimo wielu ograniczeń budownictwo infrastrukturalne może „uchronić” sektor przed

regresem w 2009 r.