STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY...

ZARZĄD MIEJSKI W ŁAPACH

STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY ŁAPY

ŁAPY, WRZESIEŃ 2001

Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Łapy

Zarząd Miejski

1 Tadeusz Wróblewski Przewodniczący Zarządu2 Stanisław Roszkowski Wiceprzewodniczący3 Wiesław Łapiński Członek Zarządu4 Dariusz Łapiński Członek Zarządu5 Kazimierz Łupiński Członek Zarządu6 Marian Perkowski Członek Zarządu7 Grzegorz Roszkowski Członek Zarządu

Przedstawiciele Urzędu Miejskiego

1 Adela Zarzecka Skarbnik Gminy2 Janina Czajkowska Sekretarz Gminy

Opracowanie

Wiktor Brzosko – Pełnomocnik Zarządu ds. opracowania strategii rozwoju.Jarosław Danowski – Konsultant metodologiczny ds. strategii rozwoju.

Wydawca

Urząd Miejski w Łapachul Sikorskiego 2418-100 Łapy

Projekt okładki: Romuald Łapiński (autor obrazu), Jerzy Barańczuk

ISBN: 83-911020-2-5

2


Szanowni Państwo!

Żyjemy w czasach dynamicznego rozwoju, ale i niezwykle silnej konkuren-

cji. Gminy, chcąc podnosić poziom życia mieszkańców, muszą rozwijać się

szybciej od swoich sąsiadów.

Temu celowi służy opracowanie "Strategii zrównoważonego rozwoju gminy

Łapy". Jest to pierwsza w historii naszej gminy próba kompleksowego ujęcia

złożonych procesów przemian zachodzących na jej obszarze, dokonania ich oce-

ny oraz wyznaczenia kierunków dalszego rozwoju. W jej opracowaniu uczestni-

czyło ponad 100 osób. Tym właśnie ludziom i instytucjom, które zaangażowały

się w tę pracę składam serdeczne podziękowanie. Chciałbym, aby strategia ode-

grała również rolę czynnika jednoczącego lokalne społeczności i podmioty go-

spodarcze. Wspólny wysiłek nas wszystkich na pewno zaowocuje szybszymi i

lepszymi rezultatami.

Myślę, że zaproponowane cele i zadania zostaną przyjęte przez mieszkańców,

instytucje gospodarcze i społeczne; staną się drogowskazem współpracy dla do-

bra gminy i jej mieszkańców.

Burmistrz Miasta i Gminy Łapy

Tadeusz Wróblewski

3


SPIS TREŚCII. Wstęp.......................................................................................................................................5

I.1. Cel opracowania strategii - horyzont czasowy...............................................................5I.2. Metodologia opracowania strategii rozwoju..................................................................6I.3. Organizacja prac nad strategią rozwoju..........................................................................7I.4. Nawiązanie do koncepcji rozwoju województwa i kraju...............................................9

II. Diagnoza stanu istniejącego..............................................................................................11II.1. Lokalizacja Łap w układzie przestrzennym województwa i kraju..............................11II.2. Przynależność administracyjna do powiatu.................................................................11II.3. Położenie geograficzne i środowisko przyrodnicze....................................................12II.4. Analiza sytuacji Łap w układzie sferowym.................................................................13II.5. Analiza SWOT - opis...................................................................................................15II.6. Mierniki.......................................................................................................................24

III. Finanse Miasta..................................................................................................................30IV. Misja i cele strategiczne rozwoju.....................................................................................31

IV.1. Misja rozwoju.............................................................................................................31IV.2. Cele strategiczne I rzędu............................................................................................31IV.3. Cele strategiczne II rzędu...........................................................................................31

V. Kluczowe kierunki rozwoju Łap wraz z zadaniami........................................................33V.1. Strefa infrastruktury społecznej...................................................................................33V.2. Strefa infrastruktury technicznej..................................................................................33V.3. Strefa gospodarcza.......................................................................................................33

VI. Prognoza dochodów i wydatków.....................................................................................34VI 1. Prognoza dochodów...................................................................................................34VI 2. Prognoza wydatków...................................................................................................35

VII. Warianty strategii rozwoju Łap wraz z wariantem rekomendowanym....................37VII.1 Periodyzacja okresów rozwojowych.........................................................................37VII.2 Scenariusze rozwoju..................................................................................................38

VIII. Załączniki.......................................................................................................................48VIII.1. Skład Rady Miejskiej w Łapach ..........................................................................66 VIII.2.Wykazy składów osobowych zespołów...................................................................49VIII.3. Wykazy zadań strategicznych.................................................................................53VIII.4. Schematy infrastruktury technicznej.......................................................................63

4


I. Wstęp

I. 1. Cel opracowania strategii – horyzont czasowy

Sprostanie przez władze miasta i gminy Łapy nadchodzącym wyzwaniom, wymaga podejmowania długofalowych działań o charakterze strategicznym. Cechą wiodącą obecnej rzeczywistości jest wzrastająca złożoność występujących zjawisk, wszelkich procesów brak ich długoterminowej stabilności, a także poszerzający się zakres uczestnictwa społeczeństwa w procesach rozwojowych. W warunkach Polski nałożyła się na to również przyspieszona transformacja ustrojowa, co wiązało się z całkowitą zmianą systemu społeczno-politycznego, zdecydowanym wzrostem udziału sektora prywatnego w gospodarce narodowej, odejściem od centralnego planowania oraz podporządkowaniem władz samorządowych lokalnym społecz-nościom. Wszystko to spowodowało, że niezbędna stała się potrzeba harmonijnego, uporząd-kowanego kształtowania przyszłości przez władze lokalne.

Zachodzące przemiany polityczno-ustrojowe i gospodarcze zmuszają władze samorzą-dowe do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, jak działać w nadchodzącej przyszłości, aby przyspieszyć rozwój społeczno-gospodarczy swojej gminy przez kreowanie optymalnych czynników wzrostu w określonych warunkach. Odpowiedź na tak postawione pytanie jest nie-zmiernie trudna i narażona na szybką dezaktualizację. Powodem tego są zachodzące zmiany makroekonomiczne i społeczne. Mając na uwadze interes mieszkańców i rozwój gminy, wła-dze podjęły decyzję o opracowaniu strategii rozwoju, która, zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 roku, jest najważniejszym programem działania.

Celem opracowanej „Strategii zrównoważonego rozwoju gminy Łapy” jest jej roz-wój, a w konsekwencji podniesienie poziomu życia mieszkańców. Aby to osiągnąć, trzeba tak zarządzać wszystkimi zasobami gminy (finansowymi, ludzkimi, materialnymi itp.), aby mak-symalnie je wykorzystać w realizacji określonych i uzgodnionych wcześniej celów oraz wy-pływających z nich strategicznych zadań realizacyjnych, czyli konkretnych wieloletnich pla-nów inwestycyjnych.

Należy zauważyć, że w obecnej rzeczywistości, aby podnieść poziom życia społeczeń-stwa, należy rozwijać się szybciej niż inne gminy. Trzeba wygrywać z nimi walkę konkuren-cyjną. Dlatego tak ważne jest, aby dana społeczność najpierw przeanalizowała stan istniejący, następnie zidentyfikowała szanse i bariery dalszego rozwoju, cele strategiczne i zadania reali-zacyjne. Potem zaś, wspólnie, te wcześniej uzgodnione plany realizowała. Proces wdrażania strategii wymaga ciągłego obserwowania i reagowania na występujące zmiany, pojawiające się nowe szanse, bądź bariery rozwoju. W takich przypadkach należy dokonywać zmian w swoich planach po to, aby gmina rozwijała się tak szybko, jak to jest możliwe.

Opracowanie i przyjęcie strategii rozwoju to tylko wstęp do zmiany sposobu zarządza-nia gminą. Chodzi o wdrożenie procedur zarządzania strategicznego oraz zaangażowanie lo-kalnej społeczności w ten proces.

Niniejsza strategia została opracowana do roku 2010 i cechuje się dwoma podokresa-mi dającymi się wyróżnić. Zostały one wyszczególnione ze względu na toczące się procesy negocjacyjne Polski o członkostwo w Unii Europejskiej i związane z tym zmiany, zachodzące w ustawodawstwie prawnym i w warunkach funkcjonowania samorządu terytorialnego. Pierwszy podokres zdeterminowany jest przez starania Polski o przyjęcie w poczet członków Unii Europejskiej, to tzw. okres przedakcesyjny – objąć on może lata do 2006 roku. Drugi - będzie cechował się przynależnością do struktur Unii Europejskiej i będzie obejmował lata od 2006 roku do 2010 roku, czyli do końca opracowanej strategii rozwoju.

5


I. 2. Metodologia opracowania strategii rozwojuPrzy opracowaniu strategii rozwoju gminy Łapy przyjęto kilka fundamentalnych za-

sad. Pierwszą, która legła u jej podstaw, była zasada uspołecznienia procesu powstawania. Zasada ta przełożyła się na przyjęte rozwiązania organizacyjne w ramach opracowania strate-gii rozwoju. Drugą - była zasada konsensusu przy pracy zespołów problemowych. Znajdo-wała ona swoje odzwierciedlenie w metodzie wypracowywania wspólnych stanowisk przez zespoły problemowe.

Opracowując strategię rozwoju przestrzegano zasady, aby władzom samorządowym nie przypisać roli centralnego planisty w warunkach samodzielności i niezależności różnych podmiotów działających na terenie gminy. Przy funkcjonującym systemie politycznym opar-tym na demokracji i mechanizmach gospodarki rynkowej, rozwój sytuacji w gminie jest wy-padkową oddziaływania wielu niezależnych czynników. Są one kształtowane przez podmioty regionalnej i krajowej sceny społeczno-politycznej.

Zasadę pomocniczości stosowano w trzech głównych obszarach. Po pierwsze - do wspomagania odgórnie, na poziomie gminy, przedsięwzięć będących w gestii działających tu jednostek niezależnych od władz. Po drugie - do działań pozostających w bezpośredniej gestii województwa, państwa np. rozwój układu drogowego, specjalistycznej opieki medycznej, itp. Po trzecie - do podjęcia działań oddolnych nakierowanych na instytucje państwowe i europej-skie, które mają wpływ na rozwój lokalny i regionalny.

Kolejną zasadą przestrzeganą przy opracowaniu strategii rozwoju była zasada kre-atywności i innowacyjności w spojrzeniu na uwarunkowania. Kreatywne podejście, oparte na znajomości istniejących uwarunkowań formalno-prawnych, daje możliwość określenia własnej drogi rozwoju dostosowanej do specyficznych warunków rozwoju gminy.

Przy opracowaniu strategii założono, że powinna ona być zgodna ze schematem „SMART”. Oznacza to, iż wyznaczone strategią cele muszą być specyficzne (Specific), mie-rzalne (Measurable), uzgodnione (Agreed), wykonalne (Real) oraz określone w czasie (Ti-med).

Opracowana strategia rozwoju zawiera cele strategiczne pierwszego rzędu, które zo-stały rozwinięte w celach bardziej szczegółowych drugiego rzędu. Zadania zawarte w strategii rozwoju służą realizacji zakreślonych celów strategicznych, te zaś, wraz z zadaniami, stano-wią podstawę do sformułowania programów rozwojowych na poziomie gminy.

Przy opracowywaniu niniejszej strategii posłużono się metodologią opracowaną przez p. Jarosława Danowskiego, który pełnił funkcję konsultanta Zarządu Miejskiego Łap. Przyję-tą procedurę obrazuje poniższy schemat:

6


I. 3. Organizacja prac nad strategią rozwojuPrzyjęte założenia metodologiczne opracowanej strategii rozwoju określiły możliwe

do zastosowania rozwiązania organizacyjne. Przy pracach nad strategią rozwoju gminy Łapy przyjęto zasadę planowania partnerskiego opartego na osiąganiu konsensusu przy podejmo-waniu decyzji. Integralnie była ona związana z zachowaniem otwartości przygotowywanych koncepcji rozwojowych, co zwiększyło społeczną akceptację proponowanych rozwiązań. Przyjęto również model poglądowy, oparty na czterech elementach: społeczeństwie, środowi-sku gospodarczym, położeniu geograficznym, środowisku przyrodniczym. Przy opracowaniu strategii rozwoju zastosowano metodologię wypracowaną przez p. Jarosława. Danowskiego

7


Schemat 1Model poglądowy strategii rozwoju

Schemat 2Model planowania strategicznego

Prace nad strategią zostały zorganizowane zgodnie z poniższym schematem:

Schemat organizacji prac nad strategią rozwoju

8


Opracowanie strategii zostało poprzedzone analizą obecnej sytuacji występującej na terenie miasta i gminy Łapy oraz w powiecie białostockim, województwie i kraju. Dokonano oceny oddziaływania aktualnych uwarunkowań - wewnętrznych i zewnętrznych. Najważniej-szymi elementami składowymi opracowanej strategii była diagnoza stanu istniejącego wraz z dokonaną analizą możliwości rozwoju, określenie kierunków i priorytetów rozwoju, sformu-łowanie celów strategii rozwoju gminy Łapy i zadań realizacyjnych z określonymi środkami na ich realizację i czasem realizacji.

Do opracowania "Strategii rozwoju gminy Łapy" powołano Radę Programową Strate-gii Rozwoju i Komitet Roboczy Strategii Rozwoju. Komitet Roboczy Strategii Rozwoju po-wołał zespoły problemowe branżowe strategii rozwoju.

Tak ukształtowana struktura organizacyjna stworzyła układ wzajemnych powiązań funkcjonalnych między poszczególnymi elementami struktury organizacji strategii rozwoju a wydziałami Urzędu Miejskiego oraz Radą Miejską. Przy dokonywaniu diagnozy kierowano się funkcjonalnymi i społecznymi kryteriami porównawczymi.

Analizując możliwości rozwoju brano pod uwagę uwarunkowania zewnętrzne i we-wnętrzne. Będą one oddziaływały zarówno dodatnio, jak i ujemnie na rozwój gminy przez cały okres realizacji opracowanej strategii. W przyjętej strukturze organizacyjnej Zespoły Problemowe Strategii i Komitet Roboczy były wzajemnie ze sobą powiązane. Wykaz składów osobowych zespołów realizacyjnych zawiera załącznik VII.1.

Należy dodać, że prace rozpoczęła uchwała Nr XII/108/99 Rady Miejskiej w Łapach z dnia 27.08.99 r. podjęta w powyższej w sprawie. Zarząd Miejski powołał pełnomocnika ds. strategii rozwoju, którym został p. Wiktor Brzosko, a następnie wszystkie przedstawione w schemacie zespoły oraz Komitet Roboczy i Radę Programową. W pracach nad strategią wzię-ło udział ponad 120 osób. W schemacie nie uwzględniono badań ankietowych społeczności gminy Łapy. Badania przeprowadzono w miesiącach: lipiec, sierpień i wrzesień 2000 r. przez ankieterki zatrudnione w ramach robót publicznych na próbie losowej ok.1100 mieszkańców. Raport z badań wydano jako oddzielne opracowanie.

I. 4. Nawiązanie do koncepcji rozwoju województwa i kraju Opracowana strategia rozwoju miasta i gminy Łapy współgra z kierunkami określony-

mi w strategii rozwoju województwa podlaskiego i jest zgodna z dokumentami o charakterze strategii rozwoju przygotowanymi dla Polski.

Cele określone w strategii rozwoju województwa podlaskiego oraz strategii rozwoju gminy Łapy są ze sobą zbieżne. Wiodącą ideą strategii rozwoju województwa jest poprawa warunków życia mieszkańców i dążenie do ochrony środowiska przyrodniczego przed skut-kami działalności gospodarczej człowieka.

Stawianie na samodzielny rozwój i aktywność mieszkańców przyjęto jako generalną zasadę korespondującą z założeniami przyjętymi w strategii rozwoju województwa. Umiej-scowienie przez władze samorządowe szczebla wojewódzkiego w centrum swego zaintereso-wania działań podejmowanych przez mieszkańców województwa spowodowały, że wszelkie kroki inicjowane w polityce prorozwojowej województwa, muszą wychodzić naprzeciw tej generalnej zasadzie.

Na międzynarodowej konferencji pod nazwą Szczyt Ziemi zorganizowanej z inicjaty-wy ONZ w Rio de Janeiro w 1992 roku określono wartości i zasady, na których powinien opierać się rozwój globalnego społeczeństwa. Podstawowe przesłanie uczestników konferen-cji, adresowane do wszystkich narodów świata, zawarto w „Deklaracji z Rio de Janerio w Sprawie Środowiska i Rozwoju”. Deklaracja ta rozwija ideę oparcia rozwoju na zasadzie pla-nowania zrównoważonego rozwoju. Wyraża się ona w stwierdzeniu, że jedyną drogą osią-gnięcia długotrwałego wzrostu gospodarczego jest połączenie go z ochroną środowiska. De-klaracja kieruje do narodów, społeczeństw oraz ich rządów dyrektywy, które powinny być

9


przestrzegane przy podejmowaniu decyzji dotyczących życia publicznego oraz przy dokony-waniu rozstrzygnięć administracyjnych. Zasady zrównoważonego planowania spisano i opu-blikowano w dokumencie pod nazwą „Agenda 21”, który jest obszernym, wielotomowym programem działań sformułowanych z myślą o XXI wieku. Program ten, będąc efektem poro-zumienia 179 państw, jest wzorem globalnego partnerstwa dla wszystkich narodów świata, zmierzających do pogodzenia wymagań zdrowego środowiska i zdrowej gospodarki. Zasady te odnoszą się do planowania rozwoju w skali globalnej, regionalnej i lokalnej.

Reguły planowania i kreowania zrównoważonego rozwoju zostały zaakceptowane tak-że w Polsce. Odwołuje się do nich Konstytucja RP oraz wiele przepisów ustaw, w tym rów-nież regulacje dotyczące ustroju jednostek samorządu terytorialnego. Dyspozycje dotyczące treści polityki rozwojowej województwa, nawiązują wprost do kluczowych elementów pro-gramu „Agenda 21”. W myśl postanowień ustawy o samorządzie terytorialnym, polityka roz-woju województwa powinna zmierzać do tworzenia warunków rozwoju gospodarczego, utrzymywania i rozbudowy infrastruktury społecznej i technicznej służącej zaspokajaniu po-trzeb regionalnej wspólnoty samorządowej oraz racjonalnego wykorzystywania zasobów przyrody i kształtowania środowiska zgodnie z zasadami stymulowania zrównoważonego rozwoju. Przez analogię - dyrektywy te powinny być uwzględniane również przez gminy i po-wiaty.

Opracowana strategia zrównoważonego rozwoju gminy Łapy mieści się w kierunkach określonych w strategii rozwoju województwa podlaskiego i jest zgodna z dokumentami o charakterze strategii rozwoju przygotowanymi dla Polski.

Położenie nacisku na aktywność mieszkańców miasta i gminy, i na ich zaradność, ko-responduje z założeniami przyjętymi w strategii rozwoju województwa podlaskiego.

Miasto i gmina Łapy są położone na ważnym europejskim szlaku transportu kolejowe-go biegnącym ze Wschodu na Zachód w ramach europejskiego korytarza transportowego Via Baltica. Stwarza to w przyszłości, w ramach rozwijających się europejskich powiązań gospo-darczych, potencjalne możliwości rozwoju.

Strategia rozwoju gminy Łapy, podobnie jak zapisy tego typu dokumentów opracowa-nych dla Polski, kładzie duży nacisk na podniesienie ogólnego wykształcenia społeczeństwa, które przez system edukacji uzyska lepszy dostęp do wiedzy, nowoczesnych rozwiązań i tech-nologii oraz organizacji pracy. Ograniczenie bezrobocia, uznanego przez mieszkańców za naj-ważniejszy problem do rozwiązania w sferze społecznej, pokrywa się m.in. z zaleceniami za-wartymi w dokumencie opracowanym przez Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Prezy-dium Polskiej Akademii Nauk. Edukacja szeroko rozumiana i bezpieczeństwo publiczne oraz wzrost gospodarczy to najważniejsze czynniki przyszłego rozwoju.

Opracowana "Strategia zrównoważonego rozwoju gminy Łapy" jest pierwszym tego typu dokumentem, który powstał przy dużym udziale społeczeństwa, różnych organizacji oraz instytucji działających na terenie miasta i gminy. Niniejsza strategia jest nakierowana na przy-szłość, na wykorzystywanie sprzyjających warunków i przełamywanie niekorzystnych tren-dów rozwojowych oraz na kreowanie sprzyjających czynników rozwoju miasta i gminy.

10


II. Diagnoza stanu istniejącego Szczegółowe dane dotyczące gminy zawiera „Raport o stanie miasta i gminy Łapy”

będący odrębnym opracowaniem. Tutaj ograniczono się tylko do streszczenia zawartych tam informacji.

II. 1. Lokalizacja Łap w układzie przestrzennym województwa i krajuGmina Łapy położona jest we wschodniej części Polski. W układzie administracyjnym

zajmuje środkowy fragment województwa podlaskiego i graniczy od północy z gminą Cho-roszcz, od wschodu z gminą Turośń Kościelna i Suraż, od zachodu z gminą Sokoły, a od połu-dnia z gminą Poświętne.

Mapa 1 Gmina Łapy w układzie przestrzennym województwa podlaskiego.

Gmina Łapy położona jest w obrębie trzech mezoregionów tj. Wysoczyzny Wysoko--Mazowieckiej, Doliny Górnej Narwi i Wysoczyzny Białostockiej, obejmującej fragment ob-szaru wschodniej części gminy.

II 2. Przynależność administracyjna do powiatuZgodnie z nowym podziałem administracyjnym gmina Łapy należy do powiatu biało-

stockiego ziemskiego. Liczy on 15 gmin posiadających zróżnicowany potencjał gospodarczy i

11


warunki naturalne. Gmina Łapy jest największą gminą w powiecie. Liczy ok. 24 tys. miesz-kańców. Natomiast cały powiat zamieszkuje ok. 139,5 tys. osób, z tego ok. 70% to mieszkań-cy wsi. Siedzibą władz administracyjnych powiatu jest Białystok.

II. 3. Położenie geograficzne i środowisko przyrodniczeObszar gminy Łapy charakteryzuje się urozmaiconym ukształtowaniem terenu. Jest to

obszar pofałdowanej wysoczyzny morenowej urozmaiconej licznymi wzgórzami moren czo-łowych, pagórkami i równinami torfowymi, w którą głęboko wcina się szeroka i płaska dolina rzeki Narew, w znacznym stopniu zatorfiona i zabagniona. Wody rzeki Narew mieszczą się w II klasie czystości, przy czym wiele wskaźników odpowiada I klasie.

Na terenie gminy, spośród surowców mineralnych, występują jedynie surowce okru-chowe – kruszywo naturalne drobne i grube (słabej jakości) używane głównie na potrzeby miejscowego budownictwa drogowego i ogólnego.

Powierzchnia gminy stanowi 12 757 ha, z tego 62% to użytki rolne, a 14% lasy. Ob-szar gminy Łapy charakteryzuje się stosunkowo niewielkim stopniem przekształcenia środo-wiska.

Zasoby wód podziemnych i powierzchniowych nie powinny powodować ograniczenia w rozwoju gospodarczym gminy. W gminie występują głównie gleby IV i V klasy:

grunty rolne i sady Użytki zieloneklasa IIIa 2,2% Klasa III 2,9%klasa IIIb 10,7% Klasa IV 48,9%klasa IVa 31,9% Klasa V 36,9%klasa IVb 28,7% Klasa VI 11,0%klasa V 22,7% Klasa Viz 0,3%klasa VI 3,3%klasa VIz 0,5%

Warunki przyrodnicze gminy Łapy pozwalają na rozwój jej funkcji rolniczej. Część gminy leży na terenie Narwiańskiego Parku Narodowego.

12


Mapa 2 Gmina Łapy.

II. 4. Analiza sytuacji gminy Łapy w układzie sferowym

II. 4. 1.Sfera infrastruktury społecznejW ostatnich latach obserwuje się proces starzenia się społeczeństwa miasta i gminy

Łapy, a także ujemny przyrost naturalny. Oprócz tego rośnie bezrobocie. Liczba bezrobotnych wynosiła na koniec:

♦ 1998r. – 1291 osób♦ 1999r. – 1637 osób♦ 2000r. – 1623 osoby

Na terenie gminy funkcjonuje 9 szkół podstawowych, 2 gimnazja i trzy szkoły śred-nie: Liceum Ogólnokształcące, Liceum Ekonomiczne, Zespół Szkół Mechanicznych oraz Centrum Kaształcenia Praktycznego. Obserwuje się spadek ilości uczniów. Konieczne jest przeprowadzenie remontów szkół, ukończenie budowy gimnazjum w Płonce Kościelnej i bu-dowa gimnazjum w Łapach, względnie pozyskanie istniejących budynków na ten cel.

Na terenie gminy działa Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej; w 1998 roku objął on swoją pomocą ok. 2000 rodzin. W gminie istnieje pilna potrzeba uruchomienia: noclegowni,

13


ośrodka interwencji kryzysowej dla kobiet, klubu seniora, ośrodka wczesnej interwencji dla rodzin z dziećmi niepełnosprawnymi w wieku do 6 lat.

Upowszechnieniem kultury zajmuje się Dom Kultury oraz Biblioteka Publiczna wraz oddziałem dziecięcym i 3 filiami wiejskimi. Organizuje on imprezy kulturalne, prowadzi wiejskie domy kultury i świetlice, koła zainteresowań, zespoły folklorystyczne, kino, galerię, wydaje „Gazetę Łapską”. Jego baza lokalowa wymaga rozbudowy.

System organizacyjny służby zdrowia oparty jest na Samodzielnym Publicznym Za-kładzie Opieki Zdrowotnej (SP ZOZ), który podlega staroście powiatu białostockiego. W ra-mach ZOZ-u usługi zdrowotne mieszkańcom świadczy szpital i przychodnia rejonowa, na te-renie której od 01.01.2001 r. działa niepubliczny ZOZ. Oprócz tego usługi medyczne świad-czy niepubliczny ZOZ zlokalizoawny w przychodni kolejowej, Wojewódzka Stacja Pogoto-wia Ratunkowego oddział w Łapach oraz 8 aptek. Baza lokalowa służby zdrowia wymaga rozbudowy i remontów.

Realizacją zadań z zakresu sportu masowego i rekreacji zajmuje się Ośrodek Kultury Fizycznej i klub sportowy „Pogoń”. Jednakże baza sportowa szkół wymaga modernizacji i rozbudowy. Należy również rozbudować bazę turystyczną, a także przeanalizować potrzeby budowy kąpieliska miejskiego i krytej pływalni.

Nad bezpieczeństwem mieszkańców czuwają policjanci zatrudnieni w Komisariacie Policji w Łapach. Niezbędna jest budowa nowego budynku komisariatu. W Łapach działa tak-że kolegium do spraw wykroczeń.

II. 4. 2. Sfera infrastruktury technicznejSiec dróg w gminie nie jest w najlepszym stanie. W zakresie budowy i przebudowy

dróg potrzeby są ogromne i szacuje się je na ok. 15 mln zł. Gaz w mieście i gminie Łapy praktycznie nie jest rozprowadzony. Na razie w gaz za-

opatrywanych jest 31 odbiorców w Łapach. Zarząd Miejski przewiduje, że przy okazji reali-zacji programu modernizacji sieci cieplnej, Zakład Gazowniczy rozprowadzi sieć gazową po terenie miasta.

System zaopatrzenia w ciepło jest przestarzały i wymaga modernizacji. Rada Miejska przyjęła program unowocześnienia tego systemu w oparciu o wykorzystanie gazu ziemnego jako paliwa. Od początku 2001r. rozpoczęła się jego realizacja.

Praktycznie 100% miasta i gminy Łapy posiada sieć wodociągową. Modernizacji wy-magają natomiast wszystkie stacje uzdatniania. Docelowo należy w Łapach wybudować jed-no nowoczesne ujęcie wody ze stacją uzdatniania, zasilające całe miasto.

Z końcem roku 2000 została zakończona modernizacja miejskiej oczyszczalni ście-ków. Obecnie realizowane są programy budowy kanalizacji w południowej części miasta oraz we wszystkich wsiach gminy Łapy. Jednocześnie w porozumieniu z gminami Suraż i Poświęt-ne sieć kanalizacyjna tych gmin zostanie podłączona do oczyszczalni w Łapach.

Nierozwiązany jest problem gospodarki odpadami. Gmina buduje wysypisko śmieci w Uhowie, a Rada Miejska uchwaliła program selektywnej zbiórki odpadów.

II. 4. 3. Sfera gospodarczaAktualnie działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji prowadzi na tere-

nie miasta i gminy ponad 1 200 podmiotów gospodarczych. Największe zakłady to: ZNTK Łapy S.A., Cukrownia Łapy S.A., Spółdzielnia Mleczarska. Ilość miejsc pracy na przestrzeni ostatnich kilku lat maleje.

Głównym działem gospodarki gminy jest rolnictwo. W chwili obecnej obszar użytków rolnych wynosi 7 851 ha, co stanowi 61,5% terenu gminy. W 25 sołectwach jest ponad 1 500 gospodarstw. Największą grupę stanowią gospodarstwa od 1 do 5 ha – ok. 850 gospodarstw,

14


od 5 do 10 ha – ok. 370 gospodarstw, od 10 do 15 ha – 209, powyżej 15 ha – 123 gospodar-stwa.

Głównym problemem tej sfery jest zahamowanie tendencji spadkowych i pobudzenie rozwoju gospodarczego gminy. Służyć mają temu zadania realizacyjne przedstawione w dal-szej części strategii.

II. 5. Analiza SWOT – opisPo przeprowadzeniu diagnozy stanu istniejącego gminy, zespoły problemowe przystą-

piły do analizy uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych, szans i zagrożeń rozwoju gmi-ny, czyli tzw. analizy SWOT (skrót angielskich słów: strengths, weaknesses, opportunities, threats). Wynikiem tych prac było ustalenie mocnych stron gminy, na których należy oprzeć przyszły jej rozwój oraz stron słabych, których oddziaływanie należy minimalizować. Uwa-runkowania wewnętrzne i zewnętrzne, szanse i zagrożenia obecne i potencjalne zostały przed-stawione w poniższych tabelach:

W wykonanej analizie SWOT zespoły problemowe strategii dostrzegły szereg istnieją-cych szans rozwojowych. Po usunięciu powtarzających się szans i połączenia szans blisko-znacznych otrzymano 71 szans rozwojowych przedstawionych w tabeli poniżej. Wśród wska-zanych szans 48 zaliczono do szans wewnętrznych - mogą one być tworzone lub współtwo-rzone przez władze gminy. Pozostałe szanse, czyli 23, zostały zaliczone do szans zewnętrz-nych, na które gmina nie ma bezpośredniego wpływu ani nie jest w stanie ich współtworzyć.

Szans rozwoju gminy Łapy upatruje się w dogodnym położeniu obszaru miasta i gmi-ny w pobliżu stolicy województwa i powiatu, w ramach dużej Białostockiej Aglomeracji Miejskiej rozciągającej się od Łap do Czarnej Białostockiej. Wskazano również na niezbyt odległe sąsiedztwo stolicy kraju i bliskość granicy wschodniej Polski. Atutem rozwojowym jest istnienie czystego, nie zdegradowanego działalnością człowieka, środowiska naturalnego oraz istnienie na terenie gminy Narwiańskiego Parku Narodowego. Czyste środowisko natu-ralne stwarza przesłanki do rozwoju turystyki masowej i kwalifikowanej m in. w otulinie par-ku narodowego.

Szans rozwoju upatruje się również w położeniu gminy w pobliżu europejskiego kory-tarza transportowego Via Baltica. Położenie to stwarza, w połączeniu z planowaną moderniza-cją linii kolejowej Warszawa - Białystok - granica państwa, szansę przyspieszenia rozwoju w nadchodzących latach. Korzystnie może również wpłynąć na rozwój gminy planowana budo-wa południowej obwodnicy wokół Białegostoku.

W grupie szans związanych z gospodarką wskazano na istnienie uzbrojonych terenów pod rozwój działalności gospodarczej na obszarze miasta i odpowiednich terenów pod lokali-zację inwestycji turystycznych, które stworzą nowe miejsca pracy. Wskazano również na sto-sowanie przez władze gminy polityki kreującej rozwój i na brak ograniczeń w działalności gospodarczej. Wskazano na preferencje dla podmiotów gospodarczych tworzących nowe miejsca pracy i na wspieranie rozwoju małych i średnich firm. Wskazano również na fakt, iż mieszkańcy miasta i terenów wiejskich posiadają wysokie wykształcenie i dobre przygotowa-nie zawodowe. Szans rozwoju upatrywano również w rozwoju współpracy gospodarczej z państwami za wschodnią granicą Polski.

Szansy rozwoju upatrywano również w rozwoju edukacji na poziomie ponadgimna-zjalnym i w podwyższeniu poziomu nauczania. Wskazano również na bardziej optymalne wy-korzystanie bazy dydaktycznej i sportowej szkół w celu organizacji różnego rodzaju zajęć do-datkowych. Drogą do aktywizacji młodzieży mogłoby być powołanie zespołu młodego lidera, który promowałby styl zdrowego życia i zorganizowanie klubu młodzieżowego.

Przyspieszenie rozwoju widziano również w prowadzeniu przez władze miasta i gmi-ny polityki zmierzającej do utworzenia powiatu łapskiego i pozyskiwanie środków finanso-wych ze źródeł krajowych i zagranicznych wspierających rozwój lokalny. Wskazano również

15


na potrzebę wykorzystania, realizowanej przez rząd w stosunku do regionów wschodnich, po-lityki wyrównywania dysproporcji rozwojowych. Przyspieszenia rozwoju oczekiwano rów-nież po przystąpieniu Polski do struktur Unii Europejskiej. Wspólne działanie gmin wchodzą-cych w skład Stowarzyszenia Gmin Górnej Narwi przez zespoły problemowe, zostało potrak-towane jako szansa rozwoju i przygotowania w przyszłości dużych projektów finansowanych ze środków przedakcesyjnych.

Dużą szansą rozwoju gminy jest rolnictwo, tworzące dogodne warunki do rozwoju przemysłu rolno-spożywczego. Rozwojowi temu może również sprzyjać istnienie na jej tere-nie dwóch dużych zakładów przemysłu rolno-spożywczego. Rolnictwo opierające się na go-spodarstwach produkujących zdrową żywność, w oparciu o ekologiczne technologie i przy wykorzystaniu naturalnych surowców, może być motorem rozwoju produkcji artykułów spo-żywczych zaliczonych do grupy produktów naturalnych. Wskazano również na szansę rozwo-ju w istniejących gospodarstwach rolnych funkcji turystycznych i stworzenia w ten sposób gospodarstw agroturystycznych.

W wykonanej analizie wskazano również na grupę szans związanych z infrastrukturą techniczną. Upatrywano szansy rozwoju w fakcie, iż cała gmina posiada sieć wodociągową, rozbudowywany jest system kanalizacyjny, istnieje nowoczesna oczyszczalni ścieków, rozwi-jane są nowoczesne sposoby utylizacji odpadów. Gazyfikacja również powinna sprzyjać przy-spieszeniu rozwoju. Wykorzystanie istniejących i rozwój sieci elektroenergetycznych stwarza duże możliwości lokowania na terenie przedsięwzięć energochłonnych.

Szans rozwoju upatrywano również w rozwoju usług świadczonych dla mieszkańców gminy i gmin sąsiednich oraz powiatu białostockiego. Wskazano na funkcjonowanie szpitala w Łapach i przychodni specjalistycznych, podkreślano ich profesjonalizm i wysoki poziom wykonywanych przez nie usług. Wskazano również na rozwój szkoleniowego ośrodka ratow-niczo-gaśniczego Państwowej Straży Pożarnej, reformę oświaty, wzrost dbałości mieszkań-ców o porządek i estetykę miasta. Rozwoju upatrywano także w funkcjonowaniu rynku hurto-wego.

Tabela 1 Szanse wewnętrzne i zewnętrzne rozwoju gminy ŁapySzanse Siła oddzia-

ływaniaTrend Szansa Uwarunkowa-

niaDogodne powiązania komunikacyjne drogo-we i kolejowe miasta

5 → O W

Dogodne położenie na trasie kolejowej Bia-łystok-Warszawa

4 → O Z

Istnienie węzła kolejowego 4 → O ZBudowa obwodnicy do Białegostoku 3 ↑ P ZModernizacja kolei Warszawa – Białystok – Kuźnica Białostocka do potrzeb szybkiego ruchu

3 ↑ P Z

Umiejętne promowanie walorów krajowej tu-rystyki połączone z odpowiednim inwesto-waniem

5 ↑ O W

Wolne, uzbrojone tereny i pomieszczenia pod inwestycje

3 ↑ O W

Brak ograniczeń w podejmowaniu działalno-ści gospodarczej

3 → O W

Istnienie dużych zakładów pracy 3 → O WNiskie lokalne podatki od nieruchomości, w 3 → O W

16


Szanse Siła oddzia-ływania

Trend Szansa Uwarunkowa-nia

tym dla podmiotów gospodarczychRozwój różnorodnych ośrodków wsparcia 3 ↑ P WPrzyciągnięcie inwestorów tworzących nowe miejsca pracy

3 ↑ P W

Tworzenie warunków dla rozwoju małych i średnich firm

3 ↑ P W

Aktywność społeczna w rozwoju małej przedsiębiorczości

2 → O W

Rozwój powiązań gospodarnych z państwami położonymi za wschodnią granicą

4 ↑ P Z

Duży potencjał ludzi wykształconych w wie-ku produkcyjnym; tania i wykwalifikowana siła robocza

3 ↑ P, O W

Rozwój Łap jako ważnego ośrodka szkolnic-twa ponadgimnazjalnego kształcącego w wielu kierunkach

4 ↑ O, P W

Optymalne wykorzystanie bazy sportowej w szkołach

3 ↑ O W

Wprowadzenie przez gminę stypendiów fun-dowanych

2 ↑ P W

Organizowanie przez gminę współzawodnic-twa wśród młodzieży

2 ↑ P W

Powołanie zespołów liderów młodzieżowych do promocji zdrowego stylu życia

4 ↑ O, P W

Powołanie Młodzieżowej Rady Miejskiej 3 ↑ P WZorganizowanie klubu młodzieżowego 3 ↑ P WIstnienie Centrum Kształcenia Języków Ob-cych

3 ↑ O W

Rozwijanie kontaktów z gminami ościenny-mi

3 ↑ P W

Promocja walorów środowiska naturalnego i turystyki

5 ↑ O W

Czyste środowisko przyrodnicze o walorach międzynarodowych

4 ↑ O, P W

Położenie gminy w pobliżu stolicy woje-wództwa i powiatu

4 → O Z

Położenie w pobliżu stolicy państwa 3 ↑ O ZBliskie położenie gminy przy granicy wschodniej państwa

3 ↑ O Z

Wykorzystanie położenia gminy w Narwiań-skim Parku Narodowym

2 ↑ O Z

Utworzenie powiatu w Łapach 4 ↑ P ZRealizacja przez rząd skutecznej polityki roz-wojowej dla regionów wschodnich

4 ↑ P Z

Możliwość pozyskania i skorzystania z fun-duszy zewnętrznych (wojewódzkich, central-nych, unijnych)

4 ↑ O Z

17




Działalność władz gminy w Stowarzyszeniu Gmin Górnej Narwi

4 ↑ O Z

Wejście Polski do Unii Europejskiej 3 ↑ P ZPomoc parlamentarzystów w zdobywaniu środków pomocowych z zewnątrz

2 ↑ P Z

Rozwój gospodarstw produkcyjnych wyso-kotowarowych

4 ↑ P W

Duże ilości produktów rolnych do wykorzy-stania przez przemysł rolno- spożywczy

4 ↑ P W

Funkcjonowanie dwóch dużych zakładów pracy przetwórstwa rolno-spożywczego

4 ↑ O W

Rozwój turystyki, w tym agroturystyki 4 ↑ O, P WRozwój rolnictwa ekologicznego 4 ↑ O WAktywność społeczna w rozwoju małej przedsiębiorczości

3 ↑ P W

Dobre warunki do produkcji zdrowej żywno-ści

3 ↑ O W

Rozwój bazy turystycznej i agroturystyki 3 ↑ P WRealizacja zapisów ustawy o grupach produ-cenckich

4 ↑ P Z

Prywatyzacja zakładów przetwórstwa rolno--spożywczego

4 ↑ P Z

Rozwój samorządu rolniczego 3 ↑ P ZDobrze rozwinięta sieć telekomunikacyjna 4 ↑ O WKompleksowe zwodociągowanie gminy 3 ↑ O WModernizacja oczyszczalni i rozbudowa sys-temu kanalizacyjnego

3 ↑ O W

Rozbudowa istniejącego wysypiska odpadów stałych

2 ↑ P W

Gazyfikacja miasta i gminy 2 ↑ P WModernizacja systemu ciepłowniczego w mieście

2 ↑ P W

Budowa linii energetycznej wysokiego napię-cia 400kV(Narew) Ełk – Alitus –Ostrołęka

3 ↑ P Z

Przebieg przez teren gminy gazociągu śred-niego ciśnienia

2 ↑ O Z

Świadczony szeroki zakres usług medycz-nych na terenie miasta – dobra baza

4 ↑ O W

Istnienie ośrodka wsparcia dla osób niepełno-sprawnych

4 ↑ O W

Aktywność gminy w rozwiązywaniu proble-mów osób uzależnionych i ich rodzin

4 ↑ O W

Wdrażanie nowych technologii pozwalają-cych chronić środowisko

4 ↑ O W

Budowa basenu w Łapach 4 ↑ P W

18




Umożliwienie szkołom prowadzenia zajęć pozalekcyjnych

4 ↑ P W

Dostosowanie profilów kształcenia szkół do zapotrzebowania w regionie

4 ↑ O W

Organizacja ponadgminnych imprez kultural-nych

3 ↑ O W

Rozszerzenie zakresu usług medycznych 3 ↑ P WZwiększenie dbałości o stan środowiska na-turalnego oraz estetykę miasta i gminy

3 ↑ P W

Zwiększenie ilości osób dbających o porzą-dek i bezpieczeństwo

3 ↑ P W

Istnienie rynków hurtowych towarów spo-żywczych

2 ↑ O W

Reforma oświaty 3 ↑ P ZWykorzystanie bezrobotnych do prac pu-blicznych na rzecz gminy

2 ↑ P Z

Istnienie ośrodka szkolenia ratowniczo – ga-śniczego

2 ↑ P Z

Szansa: P- potencjalna, O – obecnaTrend: wzrostowy ↑, stabilizacja →, regres ↓Siła oddziaływania: 1 - bardzo mała, 2 – mała, 3 – przeciętna, 4 – duża, 5 – bardzo duża Uwarunkowania: W – wewnętrzne, zależne od gminy, Z – zewnętrzne, niezależne od gminy

W wyniku analizy SWOT wskazano na szereg zagrożeń, które poddano procesowi ujednolicenia; w wyniku tego otrzymano 110 zagrożeń, z których 56 należało do zagrożeń wewnętrznych, a 54 do zagrożeń zewnętrznych. W tej grupie wskazano na położenie gminy w regionie o niskim rozwoju gospodarczym. Niedorozwój układu drogowego i względne odda-lenie od trasy Białystok-Warszawa może stanowić zagrożenie rozwojowe. Także wzrost tran-zytu samochodowego i spadek przewozów kolejowych może stanowić zagrożenie. Bliskość położenia Białegostoku z licznymi szpitalami stanowi zagrożenie dla funkcjonowania szpitala w Łapach.

Dużego zagrożenia upatrywano w obszarze rolnictwa. Wskazywano na trudności w zbyciu produktów rolnych, braku wsparcia ze strony państwa dla rozwoju rolnictwa, wskaza-no na niedorozwój przemysłu rolno-spożywczego istniejącego na terenie gminy i w woje-wództwie oraz na trudności finansowe w jego rozwoju. Podkreślono również brak opłacalno-ści produkcji rolnej, wymieniono niebezpieczeństwa dla rolnictwa związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej.

Duża grupa zagrożeń została odnotowana w obszarze handlu detalicznego i hurtowe-go. Wskazano na zagrożenia płynące ze strony dużych sieci handlowych i na stosowane przez nie praktyki monopolistyczne. Zła kondycja ekonomiczna lokalnych podmiotów gospodar-czych została również wskazana jako duże zagrożenie przy realizacji strategii rozwoju. Trud-ności i zagrożeń upatrywano również w braku polityki rządu wspierającej rozwój małych i średnich przedsiębiorstw oraz w nadmiernym fiskalizmie stosowanym przez państwo poprzez podatki pośrednie i bezpośrednie. Zagrożeniem było również nadmiernie obciążanie zakła-dów pracy różnego rodzaju kosztami pracy pracowników, które powodują, że działalność go-spodarcza staje się nieopłacalna.

19


Zła sytuacja gospodarcza powoduje narastanie problemu bezrobocia i patologii spo-łecznych, które są częściowo przez nie generowane; powoduje również odpływ wysoko kwa-lifikowanej kadry do innych ośrodków miejskich. Zjawiska te również ujemnie oddziałują na młodzież, która nie widzi możliwości realizacji swojej kariery zawodowej w Łapach, co po-woduje wzrost migracji do innych ośrodków i emigracji zagranicznej osób aktywnych i przedsiębiorczych. Trudna sytuacja gospodarcza wpływa na spadek dochodów ludności i na poszerzanie się obszaru ubóstwa odnotowywanego w gminie.

Niedorozwój infrastruktury technicznej stał się czynnikiem hamującym rozwój i sta-nowiącym jego zagrożenie. Brak rozwiązania problemów zagospodarowania odpadów stałych i przetwarzania śmieci warz z odzyskiwaniem surowców wtórnych może stanowić poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego. Wskazano również na zagrożenia związane z niedoro-zwojem i częściowym wyeksploatowaniem istniejącej sieci ciepłowniczej, kanalizacyjnej i wodociągowej. Podkreślano również brak oczyszczalni ścieków w gminach ościennych, który to stan prowadzi do nadmiernego zanieczyszczania środowiska naturalnego przez ścieki byto-we pochodzące z gospodarstw domowych. Problem ten silnie daje się zauważyć na terenach wiejskich. Podkreślono zagrożenia związane z lokalizacją elektrowni atomowych za wschod-nią granicą Polski na terenie Białorusi, Ukrainy i Litwy.

Pojawienie się niżu demograficznego i spadek liczby rodzących się dzieci powoduje narastanie trudności w systemie oświatowym; wywołuje konieczność dostosowania ilości miejsc w szkołach do istniejących potrzeb, co niesie ze sobą bolesne redukcje etatów w szko-łach. Zagrożeniem jest również słaba znajomość języków obcych wśród mieszkańców gminy, co utrudnia rozwój nowoczesnych form handlu i produkcji. W zagrożeniach wskazano na nie-dorozwój bazy sportowej i kulturalnej oraz na niepełne wykorzystanie bazy już istniejącej. Dostrzeżono również brak atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego dla młodzieży.

Wskazano na zagrożenia związane z likwidacją szpitala w Łapach i na zbyt małe na-kłady na pomoc społeczną. Podkreślano zagrożenia związane z brakiem polityki prorodzinnej. Wprowadzanie nowych przepisów prawnych zgodnych z ustawodawstwem unijnym również niesie zagrożenia rozwojowe.

Brak porozumienia wiodących sił politycznych w gminie był traktowany jako zagroże-nie rozwoju. Wskazano również na brak urzędów administracji specjalnej (ZUS, KRUS, sąd), które mogą zagrażać rozwojowi Łap. Zagrożeń rozwojowych doszukiwano się również w nie-wystarczającej promocji gminy i w niedorozwoju usług. Wskazano na zagrożenia związane z niedofinansowaniem realizowanych reform oraz ze zbyt niskimi nakładami na zadania reali-zowane przez gminę z budżetu państwa.

Tabela 2 Zagrożenia wewnętrzne i zewnętrzne rozwoju gminy ŁapyZagrożenie Siła oddzia-

ływaniaTrend Szansa Uwarunkowa-

niaBrak wsparcia samorządu gminnego dla roz-woju rolnictwa

4 → P W

Brak drobnego przemysłu przetwórstwa rol-no – spożywczego

4 ↓ O Z

Brak obsługi technicznej dla rolnictwa 4 ↓ O ZBrak przechowalnictwa dla płodów rolnych 4 → O ZBrak rynku zbytu na produkty rolne 5 → O ZBrak ustawy o grupach producenckich 5 ↓ O ZPogarszająca się opłacalność produkcji rolnej 5 ↑ O ZUpadek giełdy rolno – towarowej 4 ↑ P ZWymogi Unii Europejskiej zagrożeniem dla 3 ↑ O Z

20


Zagrożenie Siła oddzia-ływania


rolnictwa naszej gminyZła kondycja finansowa zakładów przetwór-stwa rolno-spożywczego

5 ↓ O Z

Brak zainteresowania inwestorów krajowych i zagranicznych

4 ↓ O W

Brak zdolności finansowania remontów i in-westycji

5 ↓ P W

Lokalizacja dużych supermarketów z obcym towarem

4 ↑ O W

Pogarszająca się sytuacja finansowo-ekono-miczna przedsiębiorstw

4 → O W

Spadek rozwoju gospodarczego gminy 4 ↑ O WBrak instytucji i programów rządowych wspierających rozwój przedsiębiorczości

4 → P Z

Brak programu zrównoważonego rozwoju gospodarczego kraju

3 ↑ P Z

Brak stabilizacji gospodarczej i politycznej 3 ↓ O ZGroźba upadku zakładów pracy 4 ↑ P ZIstniejący system podatkowy podatku od osób prawnych i VAT

4 ↓ O Z

Nadmierny import towarów 4 ↑ P ZRozwój gospodarczy nie uwzględniający wy-mogów ochrony środowiska

3 → P Z

Spadek tempa rozwoju gospodarczego kraju 3 → O ZSpadek wymiany towarowej z państwami po-łożonymi za wschodnią granicą Polski

3 ↑ P Z

Trudna sytuacja finansowo-ekonomiczna za-kładów produkcyjnych

5 → O Z

Urynkowienie cen energii elektrycznej 3 → P ZUzależnienie od zewnętrznych źródeł energii w państwach za wschodnią granicą

3 → P Z

Zła sytuacja ekonomiczna na kolei 4 ↑ P ZBrak kanalizacji sanitarnej na terenach wiej-skich

3 ↓ O W

Brak uporządkowanej gospodarki odpadami oraz rozwiązań systemowych

3 ↓ O, P W

Degradacja środowiska naturalnego w obrę-bie NPN

3 ↓ O, P W

Możliwość występowania awarii na istnieją-cych ujęciach wody

3 ↑ P W

Możliwość występowania awarii systemu ciepłowniczego w związku z niezadowalają-cym stanem technicznym istniejącej infra-struktury

4 ↑ P W

Niewykorzystanie istniejącej ciepłowni 2 ↓ O WWysoka emisja zanieczyszczeń z kotłowni lokalnych i domowych.

3 ↓ O W

21




Wzrost zanieczyszczenia środowiska przy-rodniczego

3 ↓ O, P W

Zbyt wolna gazyfikacja miasta i gminy 4 → O WZły stan infrastruktury technicznej w gminie i jego dalsze pogarszanie się

3 ↑ O, P W

Zły stan sieci i urządzeń c.o. w mieście 5 ↑ O WZły stan techniczny stacji uzdatniania wody 4 → O WZmniejszenie zasobów czystej wody 3 ↑ P WBrak oczyszczalni ścieków w gminach ościennych

3 ↓ O Z

Wzrost kosztów budowy infrastruktury wyni-kający z wymogów ochrony środowiska

2 ↓ P Z

Zagrożenie katastrofą ekologiczną – sąsiedz-two elektrowni atomowych za wschodnią granicą.

2 ↑ P Z

Brak polityki zachęcającej gminy do tworze-nia miejsc pracy

4 ↑ P W

Brak profesjonalnej kadry menedżerskiej; od-pływ kwalifikowanej siły roboczej

5 → O, P W

Narastające bezrobocie 4 ↑ O WUkryte bezrobocie na wsi 5 ↑ P WBrak instytucji minimalizujących skutki bez-robocia

3 ↑ O Z

Brak inwestorów tworzących miejsca pracy 4 ↑ O ZBrak miejsc pracy i jej perspektywy 4 ↑ O, P ZBrak perspektyw realizacji kariery zawodo-wej w gminie przez młodzież

5 ↓ O Z

Brak mieszkań socjalnych i komunalnych 3 c O WEmigracja ludności 3 → P WEmigracja ludności wykształconej, w tym młodzieży

4 ↑ O, P W

Istnienie barier architektonicznych dla nie-pełnosprawnych

3 ↓ O W

Niewystarczająca edukacja prawna społe-czeństwa, zwłaszcza młodzieży

4 → O W

Niski poziom dochodów ludności 3 ↓ O WNiski standard życia ludzi, zwłaszcza na wsi 4 ↓ P WNiż demograficzny 4 ↑ O WOgraniczenie zasadniczego szkolnictwa za-wodowego

3 ↑ P W

Słaba znajomość języków obcych 2 ↓ O WSpadek liczby osób w wieku produkcyjnym 4 ↑ P WSpadek liczby osób w wieku przedprodukcyj-nym

4 ↑ P W

Brak Młodzieżowej Rady Miejskiej 5 ↓ O WNiskie subwencje i dotacje dla gminy 4 ↑ O ZTrudności w pozyskiwaniu środków pozabu- 3 ↓ O Z

22




dżetowych na rozwój infrastruktury technicz-nejBrak odpowiedniej bazy lokalowej na cele kulturalne, sportowe i turystyczne w Łapach

4 → O W

Brak osiedlowej bazy sportowej 4 → O WNiepełne wykorzystanie bazy sportowej gmi-ny

4 ↓ O W

Niewystarczająca ilość atrakcyjnych propo-zycji spędzania wolnego czasu przez mło-dzież

5 → O W

Niewystarczające nakłady na kulturę i sport 3 → O WBrak patroli policyjnych na ulicach 5 → P WBrak uchwały Rady Miejskiej w sprawie za-kazu spożywania alkoholu w miejscach pu-blicznych

4 → O W

Brak współdziałania samorządu i policji 4 → O WBrak zespołów kontrolujących punkty sprze-daży alkoholu

5 → P W

Narastanie zjawisk patologii społecznej 3 ↑ O WNieefektywna działalność instytucji zajmują-cych się zwalczaniem patologii społecznych

4 ↓ O W

Obecność sekt religijnych 2 ↑ O, P WWzrost przestępczości 3 ↑ P ZMałe nakłady na pomoc społeczną 3 → O ZZagrożenie likwidacją szpitala 5 ↑ P ZBrak programu gospodarowania odpadami 4 ↑ O WBrak polityki prorodzinnej państwa 4 ↑ O, P ZBrak preferencji dla „ściany wschodniej” 3 → O ZBrak programów rządowych wspierających rozwój regionów wschodnich

3 ↑ P Z

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej 3 → P ZWprowadzenie przepisów unijnych 4 ↑ P ZZawiła, długotrwała i uciążliwa procedura prawna

2 ↓ O Z

Brak porozumienia wiodących sił politycz-nych w gminie

4 → O W

Brak urzędów administracji specjalnej (ZUS, KRUS, urząd skarbowy, sąd)

5 → P W

Brak wysokospecjalistycznej aparatury i ka-dry w szpitalu

3 → O W

Niewystarczająca promocja gminy 4 → O, P WSłabo rozwinięta sieć usług w gminie 3 ↑ P WBrak przedstawicieli Łap w Parlamencie 5 ↑ O ZMożliwość utraty mocy planów miejscowych i trudności wykonania zgodnych z nową pro-cedurą

5 → P Z

Negatywne skutki reform ich niedofinanso- 4 ↑ O Z

23




wanie Problemy wynikające z reformy oświaty 2 ↑ P ZSilne lobby bogatych regionów na rzecz przechwycenia środków przedakcesyjnych

3 → P Z

Skomplikowane i nieprecyzyjne przepisy prawne, w tym podatkowe

3 ↑ O Z

Zbyt niskie subwencje i dotacje dla gmin z budżetu państwa

3 ↑ O Z

Bliskość stolicy województwa , duża ilość szpitali i klinik – zagrożenie dla szpitala

4 ↑ O Z

Nieutworzenie powiatu łapskiego 4 → O ZPołożenie w regionie o niskim rozwoju go-spodarczym

4 ↑ P Z

Niedostateczny układ komunikacyjny w mie-ście

3 → O W

Zły stan dróg 3 → P WBrak środków finansowych na rozwój ukła-dów transportowych

3 → P Z

Położenie w dużej odległości od trasy drogo-wej Warszawa – Białystok

3 → O Z

Wzrost samochodowego transportu towaro-wego

3 → P Z

Zagrożenie: P- potencjalna, O – obecnaTrend: wzrostowy ↑, stabilizacja →, regres ↓Siła oddziaływania: 1 - bardzo mała, 2 – mała, 3 – przeciętna, 4 – duża, 5 – bardzo duża Uwarunkowania: W – wewnętrzne, zależne od gminy, Z – zewnętrzne, niezależne od gminy

II. 6. MiernikiW celu zapewnienia sprawnego i systematycznego monitorowania zmian zachodzą-

cych w gminie wyselekcjonowano grupę mierników odzwierciedlających pozycję Łap na tle innych gmin województwa podlaskiego. Dane użyte do rankingowania poszczególnych gmin zostały zaczerpnięte z materiałów Głównego Urzędu Statystycznego. Pozwoli to na przepro-wadzenie ponownej analizy sytuacji w oparciu o dane źródłowe, które będą przystawały do siebie pod względem metodologii gromadzenia i obróbki danych.

Monitorowanie zmian zachodzących w gminie i porównanie ich na tle innych gmin pozwoli na bieżącą ocenę skuteczności przyjętej strategii rozwoju, a zwłaszcza wpływu reali-zowanych zadań strategicznych na rozwój. Mierniki zostały opracowane na podstawie dostęp-nych danych statystycznych GUS za 1999 rok.

W poniższych tabelach przedstawiono Łapy na tle 14 miast powiatowych wojewódz-twa podlaskiego.

24


Tabela 3Stan ludności i powierzchnia.

Miasto Ludność ogółem

Po-wierzch-

nia miasta [ha]

Gęstość zaludnie-

nia na km2

Proc lud-ności w wieku

przedpro-dukcyj-

nym

Proc lud-ności w wieku

produk-cyjnym

Proc lud-ności w

wieku po-produk-cyjnym

Miejsce

Augustów 30303 8093 374,4 26,84% 59,59% 13,58% 15Łapy 17589 1190 1478,1 27,34% 60,66% 12,00% 4Hajnówka 24120 2129 1132,9 24,85% 60,94% 14,21% 9Kolno 11159 2508 444,9 31,21% 59,82% 8,97% 13Sejny 6149 449 1369,5 27,89% 59,83% 12,28% 6Białystok 285030 8975 3175,8 23,82% 63,17% 13,01% 1Łomża 64915 3271 1984,6 29,58% 61,22% 9,20% 3Suwałki 68815 6524 1054,8 30,39% 59,90% 9,71% 10Zambrów 23993 1902 1261,5 28,60% 60,79% 10,61% 7Mońki 10988 766 1434,5 29,17% 59,27% 11,56% 5Grajewo 23015 1893 1215,8 29,92% 60,25% 9,83% 8Bielsk Podlaski 27823 2688 1035,1 28,65% 59,66% 11,69% 11Siemiatycze 15677 3625 432,5 30,51% 59,29% 10,20% 14Sokółka 19965 925 2158,4 27,60% 61,70% 10,69% 2Wysokie Mazowiec-kie

9500 1524623,4 29,62% 60,07% 10,31%

12

Tabela 4Sieć handlowa i telefoniczna.

MiastoLiczba

abonentów TP S.A.

Liczba abonentów

na 1000 mieszkań-

ców

Miejsce Liczba sklepów

Liczba sklepów na

1000 mieszkań-

ców

Miejsce

Augustów 8737 288,3 6 380 12,5 13Łapy 4415 251,0 14 204 11,6 14Hajnówka 6103 253,0 13 257 10,7 15Kolno 2785 249,6 15 183 16,4 4Sejny 1589 258,4 11 101 16,4 3Białystok 104549 366,8 1 3711 13,0 12Łomża 19960 307,5 2 943 14,5 5Suwałki 20645 300,0 3 1175 17,1 2Zambrów 6632 276,4 9 329 13,7 7Mońki 3014 274,3 10 158 14,4 6Grajewo 5853 254,3 12 312 13,6 9Bielsk Podlaski 7996 287,4 7 369 13,3 11Siemiatycze 4642 296,1 4 208 13,3 10Sokółka 5692 285,1 8 272 13,6 8Wysokie Maz. 2805 295,3 5 192 20,2 1

25


Tabela 5Dochody i wydatki budżetu miasta

Miasto Dochody [zł]

Dochód na 1 miesz-

kańca [zł]Miejsce Wydatki

[zł]

Wydatki na 1 miesz-

kańca [zł]Miejsce


Tabela 6Jednostki gospodarcze zarejestrowane oraz osoby pracujące

Miasto

Jednostki gospodar-cze - ogó-

łem

Jednostki gospodar-

cze na 1000

mieszkań-ców

Miejsce Liczba pra-cujących

Liczba pra-cujących na 1000

mieszkań-ców

Miejsce


26


Tabela 7Liczba mieszkań i izb

Miasto Liczba mieszkań

Liczba mieszkań na 1000

mieszkań-ców

MiejsceLiczba izb w miesz-kaniach

Liczba osób

przypada-jących na jedną izbę

Miejsce

Augustów 9037 298,22 9 34080 1,12 6Łapy 5186 294,84 12 19875 1,13 8Hajnówka 8155 338,10 2 29409 1,22 13Kolno 3101 277,89 14 11374 1,02 1Sejny 1910 310,62 4 7216 1,17 11Białystok 99808 350,17 1 353636 1,24 14Łomża 19657 302,81 5 73704 1,14 9Suwałki 20747 301,49 6 76039 1,10 4Zambrów 7158 298,34 8 25226 1,05 2Mońki 3003 273,30 15 12373 1,13 7Grajewo 6822 296,42 11 25110 1,09 3Bielsk Podlaski 8742 314,20 3 34647 1,25 15Siemiatycze 4685 298,85 7 18611 1,19 12Sokółka 5919 296,47 10 22292 1,12 5Wysokie Mazowieckie 2724 286,74 13 10811 1,14 10

Tabela 8Powierzchnia użytkowa i liczba mieszkań oddanych.

Miasto

Powierzch-nia użytko-wa miesz-kań [m2]

Powierzch-nia użytko-wa miesz-

kań [m2] na 1 osobę

Miejsce

Liczba mieszkań oddanych do użytku

Liczba mieszkań oddanych na 1000

osób

Miejsce


27


Tabela 9Służba zdrowia apteki i szpitale.

Miasto Apteki - ogółem

Liczba mieszkań-ców na 1 aptekę

Miejsce

Szpitale ogólne łóż-ka rzeczy-

wiste

Łóżka na 1000

mieszkań-ców

Miejsce

Augustów 8 3788 9 235 7,8 14Łapy 6 2932 2 152 8,6 12Hajnówka 6 4020 13 253 10,5 6Kolno 3 3720 8 140 12,5 5Sejny 2 3075 3 90 14,6 3Białystok 89 3203 5 2800 9,8 9Łomża 19 3417 7 590 9,1 11Suwałki 18 3823 10 708 10,3 7Zambrów 4 5998 15 160 6,7 15Mońki 2 5494 14 101 9,2 10Grajewo 7 3288 6 311 13,5 4Bielsk Podlaski 7 3975 12 227 8,2 13Siemiatycze 4 3919 11 156 10,0 8Sokółka 7 2852 1 325 16,3 2Wysokie Maz. 3 3167 4 207 21,8 1

Tabela 10Ruch naturalny ludności.

MiastoPrzyrost naturalny ogółem

Przyrost naturalny na 1000

osób

Miejsce Urodzenia żywe

Urodzenia żywe na

1000 osób

Miejsce

Augustów 80 2,6 7 297 9,8 7Łapy 1 0,1 13 153 8,7 11Hajnówka -15 -0,6 14 184 7,6 15Kolno 39 3,5 5 110 9,9 6Sejny 22 3,6 4 69 11,2 1Białystok 173 0,6 11 2352 8,3 13Łomża 191 2,9 6 616 9,5 9Suwałki 308 4,5 1 735 10,7 2Zambrów 107 4,5 2 254 10,6 3Mońki 15 1,4 10 87 7,9 14Grajewo 54 2,3 9 221 9,6 8Bielsk Podlaski 5 0,2 12 236 8,5 12Siemiatycze 41 2,6 8 164 10,5 4Sokółka -14 -0,7 15 189 9,5 10Wysokie Maz. 39 4,1 3 98 10,3 5

28


Tabela 11Infrastruktura techniczna, drogi, sieć kanalizacyjna oraz wodociągi.

Miasto

Drogi lokalne miej-skie [km]

Drogi na km2 Miejsce

Kanali-zacja

sanitar-na [km]

Kanali-zacja na

km2Miejsce

Wodo-ciągi [km]

Wodo-ciągi na

km2Miejsce

Augustów 24 0,30 15 51 0,63 14 56,2 0,69 15Łapy 33 2,77 3 28,8 2,42 3 34,2 2,87 5Hajnówka 60 2,82 2 23,6 1,11 9 59,8 2,81 6Kolno 15 0,60 14 7,5 0,30 15 22,2 0,89 14Sejny 5 1,11 12 7,3 1,63 8 9,6 2,14 9Białystok 228 2,54 4 259,2 2,89 1 394,5 4,40 2Łomża 59 1,80 6 79,8 2,44 2 99,3 3,04 4Suwałki 76 1,16 11 62,6 0,96 10 90 1,38 12Zambrów 24 1,26 9 35,7 1,88 6 41,9 2,20 8Mońki 12 1,57 8 18,2 2,38 4 24,6 3,21 3Grajewo 30 1,58 7 32,1 1,70 7 32,8 1,73 10Bielsk Podlaski 68 2,53 5 17,8 0,66 12 63 2,34 7Siemiatycze 32 0,88 13 23,8 0,66 13 37,8 1,04 13Sokółka 39 4,22 1 21,6 2,34 5 48,2 5,21 1Wysokie Mazo-wieckie 19 1,25 10 13,8 0,91 11 23,5 1,54 11

Tabela 12Miejsca noclegowe.

MiastoMiejsca

noclegowe sezonowe

Miejsca na 1000 osób

MiejsceMiejsca

noclegowe całoroczne

Miejsca na 1000 osób

Miejsce

Augustów 3751 124 1 716 24 1Łapy 0 0 14 0 0 13Hajnówka 234 10 3 190 8 2Kolno 50 4 8 0 0 14Sejny 66 11 2 42 7 5Białystok 2272 8 5 2164 8 3Łomża 267 4 10 237 4 8Suwałki 664 10 4 407 6 6Zambrów 58 2 13 58 2 11Mońki 80 7 6 80 7 4Grajewo 68 3 12 46 2 12Bielsk Podlaski 124 4 9 99 4 9Siemiatycze 64 4 11 64 4 7Sokółka 100 5 7 56 3 10Wysokie Maz. 0 0 15 0 0 15

29


III. Finanse MiastaW załączonej tabeli przedstawiono dochody i wydatki gminy za ostatnie cztery lata, tj.

za okres 1997 – 2000 r. Dochody własne gminy stanowiły w ostatnich czterech latach średnio 46 % dochodów ogółem. Subwencje i dotacje na zadania z zakresu administracji rządowej wynosiły średnio 50 % dochodów ogółem, pozostałe dotacje na zadania własne wyniosły 4 % dochodów. W budżecie gminy znaczącymi dochodami własnymi były następujące pozycje:

• udział w podatku dochodowym osób fizycznych i prawnych - ok. 40% dochodów wła-snych

• podatek od nieruchomości od osób fizycznych i prawnych – ok. 38% dochodów wła-snych

• dochody z majątku gminy - 3% dochodów własnych• opłaty skarbowe – 5% dochodów własnych• podatek rolny i leśny – 2,5% dochodów własnych• wpływy za karty podatkowe – 2,7% dochodów własnych• podatek od środków transportowych – 2,5% dochodów własnych• odsetki od środków na rachunkach bankowych i lokatach - 1,5%• odsetki od zaległych podatków – 1% dochodów własnych• pozostałe podatki i opłaty – 3,8% dochodów własnych

Dochody gminy z tytułu subwencji oświatowej, wyrównawczej i ogólnej wynosiły ok. 40,5% dochodów ogółem. Znaczący udział ma tu subwencja oświatowa na prowadzenie szkół pod-stawowych i gimnazjów. Na realizację zadań z zakresu administracji rządowej gmina otrzy-mała dotacje stanowiące ok. 10% dochodów ogółem.

W ostatnich latach coraz większym obowiązkiem dla gminy było prowadzenie szkół podstawowych. W 1997 r. gmina przeznaczyła dodatkowo na bieżącą działalność szkół 487 tys. zł i na inwestycje w szkołach podstawowych 72 tys. zł. W 1998 r. dofinansowanie to wy-niosło 668 tys. zł na wydatki bieżące i 190 tys. zł na inwestycje. W 1999 r. gmina przeznaczy-ła na wydatki bieżące szkół dodatkowo 746 tys. zł i na inwestycje 117 tys. zł. W 2000 roku gmina dofinansowała szkoły w kwocie około 2 mln. złotych.

Sytuacja finansowa gminy (w tys. zł):Wyszczególnienie 1997 1998 1999 2000I. DOCHODY OGÓŁEM, w tym: 15287 18826 21920 21.830A. Dochody własne, w tym: 7302 8173 10038 8.5581 z podatków i opłat lokalnych, odsetki i inne 4311 4534 6166 4.6112 z majątku gminy 224 218 221 6653 z udziału w podatkach stanowiących dochód budżetu

państwa2767 3421 3651 3.282

B. Subwencje (ogólna + wyrównawcza + oświatowa) 5639 7812 8562 8.867w tym subwencja ogólna + wyrównawcza 190 1354 1461 1.887C. Dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rzą-dowej

1655 2171 2266 2.480

D. Dotacje celowe na zdania własne 693 670 1055 1.925II. WYDATKI OGÓŁEM, w tym: 15368 18585 24846 26.598A. wydatki inwestycyjne 2241 3048 7078 6.328B. ze środków własnych 2162 3048 2583 1.716III. WYNIK -79 241 -2926 4.768IV. KREDYTY I POŻYCZKIA. Spłata zaciągniętych kredytów i pożyczek, z tego: 10 119 183 3811 Spłata rat pożyczek (kredytów) - 82 141 223

30


2 Odsetki 10 37 42 158V. UDZIAŁ PROCENTOWY SUBWENCJI I DOTA-CJI W DODOCHODACH

47,7 53,0 49,4 52

VI. PROCENTOWY UDZIAŁ DOCHODÓW WŁA-SNYCH W DOCHODACH OGÓŁEM

47,8 43,4 45,8 39,2

IV. Misja i strategiczne cele rozwoju

IV. 1. Misja rozwojuNastępnym etapem prac wykonanym po analizie SWOT było sformułowanie deklara-

cji misji rozwoju gminy Łapy. Jest ona wyrazem intencji władz gminy co do kierunków przy-szłego jej rozwoju, kształtuje jej pozytywny wizerunek, pozwala na eliminację ewentualnych konfliktów i sprzeczności, a także umożliwia skoncentrowanie wysiłków planistycznych i re-alizacyjnych na określonej wiązce celów.

Cele strategiczne pierwszego rzędu wynikają z misji rozwoju miasta i stanowią jej konkretyzację. Następnie są one rozpisywane na cele bardziej szczegółowe (drugiego rzędu), zaś każdemu z nich przypisuje się konkretne zadania realizacyjne.

Przyjęto następującą ogólną deklarację misji:

„ŁAPY OBSZAREM AKTYWNOŚCI I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI GOSPODARCZEJ PRZYJAZNEJ ŚRODOWISKU”

Natomiast pełne brzmienie misji, zawierające określenie strategicznych kierunków działania, przedstawia się następująco:

„ŁAPY OBSZAREM ROZWOJU GOSPODARCZEGO, GODNEGO ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, ZGODNEGO ZE ŚRODOWISKIEM NATURALNYM, BAZUJĄ-CYM NA AKTYWNOŚCI I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI SWOICH MIESZKAŃCÓW”

IV. 2. Cele strategiczne I rzęduDalszym rozwinięciem misji rozwoju Łap było określenie pięciu celów strategicznych

pierwszego rzędu. Są one równe pod względem hierarchii, a zatem numeracja spełnia jedynie funkcję porządkującą. Określono je następująco:

A. Łapy ośrodkiem rozwoju szpitala powiatowego i opieki medycznejB. Łapy ośrodkiem nowoczesnego szkolnictwa ponadgimnazjalnego i ważnym ośrodkiem kulturyC. Gmina Łapy wygodna i bezpiecznaD. Łapy, aspirujące do roli stolicy powiatu, ośrodkiem rozwoju gospodarczego i niskiego bezrobociaE. Gmina Łapy obszarem rozwoju zgodnego ze środowiskiem naturalnym

IV. 3. Cele strategiczne II rzęduNastępnym etapem prac było określenie celów drugiego rzędu. I tak dla celów I rzędu

ustalono je następująco:CEL I RZĘDU A: Łapy ośrodkiem rozwoju szpitala powiatowego i opieki medycznej

1. Działania promocyjne na rzecz szpitala 2. Poprawa infrastruktury ochrony zdrowia

31


CEL I RZĘDU B: Łapy ośrodkiem nowoczesnego szkolnictwa ponadgimnazjalnego i ważnym ośrodkiem kultury

3. Rozwój funkcji miasta jako ośrodka kultury lokalnej4. Rozwijanie roli Łap jako ośrodka szkolnictwa ponadgimnazjalnego i policeal-

nego5. Współpraca gremiów decyzyjnych miasta i powiatu w celu umocnienia Łap

jako lokalnego ośrodka6. Rozwijanie roli Łap jako ośrodka rekreacyjno – sportowego

CEL I RZĘDU C: Gmina Łapy wygodna i bezpieczna7. Poprawa bezpieczeństwa publicznego8. Poprawa bezpieczeństwa socjalnego, przeciwdziałanie bezrobociu9. Zabezpieczenie potrzeb mieszkańców w zakresie opieki społecznej10. Rozwój pozainstytucjonalnych form pomocy i opieki społecznej11. Przeciwdziałanie patologiom społecznym12. Rozwój budownictwa mieszkaniowego

CEL I RZĘDU D: Łapy, aspirujące do roli stolicy powiatu, ośrodkiem rozwoju gospo-darczego i niskiego bezrobocia

13. Wspieranie rozwoju małych i średnich podmiotów gospodarczych14. Wspieranie rozwoju gospodarczego miasta i gminy15. Promocja miasta i gminy oraz środowisk gospodarczych16. Współpraca z innymi samorządami i organizacjami17. Rozwój nowoczesnego rolnictwa, przetwórstwa i turystyki

CEL I RZĘDU E: Gmina Łapy obszarem rozwoju zgodnego ze środowiskiem natural-nym

18. Uporządkowanie gospodarki wodno – ściekowej19. Rozwój stacji i linii niskiego NN i średniego SN napięcia20. Gazyfikacja miasta i gminy21. Modernizacja układu uliczno – drogowego22. Modernizacja scentralizowanych systemów zaopatrzenia mieszkańców w co23. Likwidacja lokalnych punktów zanieczyszczenia powietrza24. Rozwój telefonii przewodowej25. Uporządkowanie gospodarki odpadami

32


V. Kluczowe kierunki rozwoju Łap wraz z zadaniamiKluczowe kierunki rozwoju gminy Łapy określają cele I i II rzędu. W toku dalszych

prac zostały im przyporządkowane 72 zadania realizacyjne, które przy corocznym uchwalaniu budżetu miasta będą częściowo wykonywane w formie konkretnych projektów. Wykaz tych zadań zawiera załącznik VIII.2.

V. 1. Sfera infrastruktury społecznejSfera społeczna w strategii Łap dotyczy poprawy szeroko rozumianej jakości życia

mieszkańców. Obejmuje głównie dwa cele I rzędu A, B, 11 celów II rzędu i 31 zadań realiza-cyjnych. Główne kierunki działań to:

• dalsze staranie o powstanie powiatu łapskiego• poprawa funkcjonowania i rozwój szkolnictwa podstawowego i średniego• wzrost jakości usług w ochronie zdrowia mieszkańców• rozwój kultury• rozwój sportu i rekreacji mieszkańców• poprawa stanu bezpieczeństwa mieszkańców• przeciwdziałanie patologiom społecznym• przeciwdziałanie bezrobociu• poprawa bezpieczeństwa socjalnego• likwidacja barier dla niepełnosprawnych

V. 2. Sfera infrastruktury technicznejDział ten obejmuje jeden cel I rzędu D, osiem celów II rzędu i 13 zadań realizacyj-

nych, które warunkują sprawne i niezawodne funkcjonowanie miasta i gminy. Kluczowe dzia-łania w tym zakresie to:

• budowa i przebudowa dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich• rozwiązanie problemu gospodarki odpadami• rozwiązanie problemu zaopatrzenia w ciepło• dokończenie budowy kanalizacji w mieście i gminie• poprawa stanu zaopatrzenia w wodę• gazyfikacja miasta i gminy

V. 3. Sfera gospodarcza Rozwój gminy Łapy zależy głównie od rozwoju sfery gospodarczej. Tylko ona może

przysporzyć środków finansowych na realizację celów i zadań związanych z infrastrukturą społeczną i techniczną. Bez tego nie będzie możliwe zapewnienie środków finansowych na realizację celów i zadań przyjętych w „Strategii rozwoju Gminy Łapy”. Funkcjonujący do-tychczas układ gospodarczy nie jest w stanie przysporzyć miastu i gminie takich dochodów, aby można było zrealizować wszystkie cele i zadania założone w strategii, dlatego też muszą być stworzone szczególne warunki dla pobudzenia działań, które mogą zdynamizować rozwój gospodarczy. Osiągnąć to można poprzez główne kierunki działań:

• promocja miasta i gminy oraz środowisk gospodarczych• przyciągnięcie na teren gminy nowych, dużych i małych inwestorów tworzących

nowe miejsca pracy• doprowadzenie do stworzenia silnych organizacji skupiających lokalne podmioty go-

spodarcze• rozwój rolnictwa – produkcji zdrowej żywności, grup producenckich itp.• rozwój turystyki – agroturystyki, bazy turystycznej itp.• wspieranie małych i średnich przedsiębiorstw• rozwój przetwórstwa rolno – spożywczego• maksymalne wykorzystanie położenia w Narwiańskim Parku Narodowym

33


VI. Prognoza dochodów i wydatków

VI. 1. Prognoza dochodówW opracowanej prognozie dochodów gminy Łapy oparto się na dotychczas obowiązu-

jących uregulowaniach ustawowych, które określają źródła dochodów samorządu terytorial-nego i jego udział w dochodach budżetu państwa. Przygotowana prognoza obejmuje lata 2002–2010. Można w niej wyróżnić dwa podokresy, które będą cechowały się różnym pozio-mem dochodów i dynamiką wzrostu. Pierwszy podokres obejmuje lata 2002-2006, a drugi - lata 2007-2010.

Pierwszy podokres będzie się cechował wprowadzaniem nowych rozwiązań w zakre-sie regulacji ustawowo określonych dochodów własnych. W nim będą również pozyskiwane środki zewnętrzne pochodzące z budżetu państwa i Unii Europejskiej, które mogą stanowić istotną pozycję uzupełniającą przy realizacji zadań inwestycyjnych. Duży wpływ na poziom dochodów będzie miała również koniunktura gospodarcza notowana w kraju.

W drugim podokresie nastąpi prawdopodobnie przyjęcie Polski w poczet członków Unii Europejskiej. Członkostwo w Unii Europejskiej będzie oddziaływało na przyjmowane rozwiązania w zakresie lokalnych podatków, opłat oraz stosowanych zwolnień. Przynależność do Unii Europejskiej będzie również oddziaływała na realizowaną politykę regionalną i pozy-skiwane na jej realizację środki finansowe.

Przedstawiona prognoza dochodów i wydatków gminy Łapy została przygotowana w dwóch wariantach i przedstawiona w tabelach poniżej

Wariant umiarkowany prognozy dochodów cechuje się spadkiem wzrostu dochodów nominalnych i wzrostem dochodów realnych od 1,4% do 2,0% w 2010 roku. Związane jest to z prognozowanym spadkiem inflacji i ze wzrostem wartości produktu PKB wytwarzanego w Polsce. Założenia te zakładają stały wzrost PKB i ożywienie gospodarcze z tym związane. Korzystne zjawiska gospodarcze będą również oddziaływały stymulująco na rozwój gospo-darczy gminy Łapy i na poziom osiąganych dochodów.

W pierwszym okresie (do 2006 średni poziom dochodów może wzrosnąć o ok. 5,3%, w drugim okresie poziom wzrostu może wynieść ok. 5,7%. Przy analizie tych parametrów na-leży pamiętać, że w pierwszym okresie średni realny dochód może wzrosnąć o 1,2%, a w dru-gim okresie o 1,7%. Stan taki powinien zaowocować realnym wzrostem dochodów w drugim okresie i wpłynąć dodatnio na dynamikę rozwoju gospodarczego.

Tabela 13Wariant umiarkowany prognozy dochodów (w tys. zł)Rok Ogółem Procent Własne Procent Subwen-

cje dota-cje

Procent Dynami-ka do-

chodów

Dochód realny

2002 24 797 100% 10 663 43% 14 134 57% 102,61% 1,40%2003 26 310 100% 11 313 43% 14 997 57% 106,10% 1,10%2004 27 902 100% 12 277 44% 15 625 56% 106,05% 1,15%2005 29 576 100% 13 013 44% 16 562 56% 106,00% 1,20%2006 31 306 100% 14 401 46% 16 905 54% 105,85% 1,25%2007 33 106 100% 15 229 46% 17 877 54% 105,75% 1,35%2008 35 059 100% 16 478 47% 18 581 53% 105,90% 1,70%2009 37 065 100% 17 420 47% 19 644 53% 105,72% 1,82%2010 39 103 100% 18 770 48% 20 334 52% 105,50% 2,00%

34


W wariancie optymistycznym poziom prognozowanych dochodów uzyskiwanych przez miasto i gminę Łapy będzie wykazywał wyższą dynamikę, niż w wariancie umiarkowa-nym. Średnia dynamika wzrostu dochodów gminy może wynieść w całym okresie prognozy ok. 6% W pierwszym okresie (do 2006 roku) średni poziom dochodów będzie wynosił 6,2%, w drugim okresie (lata 2006-2010) poziom ten obniży się do 5,9%. W wariancie tym, w po-równaniu do pierwszego, będzie wyższa dynamika wzrostu dochodów realnych i wyniesie ona średnio dla całego okresu 2,2%. W pierwszym podokresie może ona oscylować średnio wokół wartości 2,1% i wzrosnąć do poziomu średniego 2,4 % w drugim okresie.

W wariancie tym będzie również odnotowywany systematyczny spadek dynamiki wzrostu dochodów budżetu gminy. Wariant ten zakłada wystąpienie sprzyjających makroeko-nomicznych czynników wzrostu gospodarczego.

Tabela 14Wariant optymistyczny prognozy dochodów (w tys. zł)Rok Ogółem Procent Własne Procent Subwen-

cje dota-cje

Procent Dynami-ka do-

chodów

Dochód realny

2002 25 157 100% 10 817 43% 14 339 57% 104,10% 1,80%2003 26 892 100% 12 102 45% 14 791 55% 106,90% 2,00%2004 28 721 100% 13 786 48% 14 935 52% 106,80% 2,10%2005 30 631 100% 15 316 50% 15 316 50% 106,65% 2,15%2006 32 592 100% 16 622 51% 15 970 49% 106,40% 2,20%2007 34 596 100% 18 336 53% 16 260 47% 106,15% 2,25%2008 36 672 100% 19 803 54% 16 869 46% 106,00% 2,30%2009 38 872 100% 21 380 55% 17 492 45% 106,00% 2,60%2010 41 088 100% 23 009 56% 18 079 44% 105,70% 2,70%

VI. 2. Prognoza wydatkówNa podstawie dwóch opracowanych wariantów prognozy dochodów miasta i gminy

Łapy opracowano dwie prognozy wydatków budżetu miasta. W nich założono możliwość po-zyskania środków zewnętrznych do budżetu gminy w ramach realizowanej polityki regional-nej w województwie lub z programów pomocowych realizowanych ze środków finansowych Unii Europejskiej. Część wsparcia finansowego może nie trafiać bezpośrednio do budżetu miasta, tylko do podmiotów gospodarczych samorządu terytorialnego lub do innych podmio-tów działających na terenie gminy. Niemniej środki te będą również wydatkowane na rzecz gminy, tylko poza jej budżetem.

W umiarkowanym wariancie wydatków budżetu miasta określono, że ok. 81 - 84% wszystkich wydatków mogą stanowić wydatki sztywne. Pozostałe wydatki mogą stanowić wydatki ruchome. W odsetku tym mieszczą się również wydatki na realizację zadań zgłoszo-nych do strategii rozwoju o wiodącej funkcji inwestycyjnej.

W optymistycznym wariancie założono, że wydatki sztywne budżetu gminy mogą sta-nowić niższy odsetek, niż w pierwszym wariancie. W wariancie tym wydatki te określono w przedziale 78 - 82% ogólnych wydatków.

35


Tabela 15Wariant optymistyczny i umiarkowany wydatków ogólnych i inwestycyjnych (w tys. zł)

Rok

Wariant optymistyczny Wariat umiarkowanyWydatki ogółem budżetu gminy

Wydatki inwesty-

cyjne gmi-ny

Środki pomoco-

we

Wydatki razem 3+4

Wydatki ogółem budżetu gminy

Wydatki inwesty-

cyjne gmi-ny

Środki pomoco-

we

Wydatki razem 7+8

1 2 3 4 5 6 7 8 92002 25 157 4 780 956 5 736 24 797 4 216 843 5 0592003 26 892 4 841 968 5 809 26 310 4 210 842 5 0522004 28 721 4 883 977 5 859 27 902 4 185 837 5 0222005 30 631 5 360 1 072 6 433 29 576 4 584 917 5 5012006 32 592 5 866 1 173 7 040 31 306 5 009 1 002 6 0112007 34 596 6 400 1 280 7 680 33 106 5 463 1 093 6 5552008 36 672 6 601 1 320 7 921 35 059 5 609 1 122 6 7312009 38 872 6 997 1 399 8 396 37 065 5 930 1 186 7 1162010 41 088 7 478 1 496 8 974 39 103 6 335 1 267 7 602

Poziom prognozowanych wydatków i ich struktura są pochodną realizowanej przez władze miasta polityki. Alokowanie większych środków finansowych po stronie wydatków inwestycyjnych może działać stymulująco na rozwój gospodarczy miasta i wyzwalać mecha-nizm zwrotny w postaci większej aktywności środowisk gospodarczych.

36


VII. Warianty strategii rozwoju Łap wraz z rekomendowanym wariantem

Planowanie kierunków rozwoju konkretnego miasta, gminy przełożone na strategię rozwoju zawsze jest obarczone bardzo dużą niepewnością i ryzykiem popełnienia błędu z po-wodu występowania dużej ilości niezależnych zmiennych. U podwalin opracowanej strategii rozwoju gminy Łapy legło założenie, że za pomocą zastosowanych narzędzi analitycznych, da się prognozować zachodzące zmiany w otoczeniu gminy i wychodzić im naprzeciw. Proces ten opiera się na prognozowanej wizji przyszłych wydarzeń i zanalizowany został metodą zdyskontowanych strumieni przepływów pieniężnych. Bez wykonania tego typu działań pla-nistyczno-prognostycznych nie może być w praktyce mowy o racjonalnym zarządzaniu roz-wojem i wychodzeniu naprzeciw nadchodzącym wyzwaniom niesionym przez zmieniającą się rzeczywistość.

Okres lat 2002-2010 objętych strategią rozwoju cechuje się zmiennymi w czasie czyn-nikami rozwojowymi możliwymi obecnie do zasygnalizowania. Czynniki te będą oddziały-wały z różną siłą w różnych latach, co będzie wpływało na zmianę warunków realizacji opra-cowanej strategii.

VII. 1 Podział okresów rozwojowych.Przy wariantowaniu strategii rozwoju dokonano podziału lat 2002-2010 na dwa pod-

okresy. Pierwszy podokres obejmuje lata 2002-2005 i może się pokrywać z okresem przed-akcesyjnym stowarzyszenia Polski ze strukturami Unii Europejskiej. W tym podokresie na wewnętrzną sytuację gminy Łapy będzie oddziaływało szereg czynników, w tym szczególnie wchodzenie w okres aktywności zawodowej wyżu demograficznego. Pojawienie się licznych roczników poszukujących pracy będzie wywoływało presję na tworzenie nowych miejsc pra-cy. Sytuacja ta może również rzutować na stan i poczucie bezpieczeństwa wśród mieszkań-ców.

W tym podokresie skumulują się także płatności Polski z tytułu obsługi zadłużenia za-granicznego, co może prowadzić do obniżenia poziomu realnych dochodów samorządu tery-torialnego. Spadek poziomu dochodów może znaleźć swoje bezpośrednie przełożenie na ob-niżenie się wielkości realnych nakładów na inwestycje realizowane przez gminę.

W tym podokresie nastąpi także skumulowanie się reform inicjowanych przez władze centralne, zmierzających do dostosowania polskiego prawa, przepisów jak i norm do regulacji obowiązujących na obszarze Unii Europejskiej.

Drugi podokres obejmuje lata 2006-2010. W tym podokresie Polska stanie się prawdo-podobnie członkiem Unii Europejskiej i na obszarze naszego kraju będą obowiązywały zasa-dy polityki wspólnotowej. Wzrośnie znaczenie obszarów położonych na wschód od Wisły na mapie gospodarczej kraju. Obszary przygraniczne położone na wschodzie Polski staną się re-gionami granicznymi Unii Europejskiej. Odnotuje się również zwiększone wkraczanie w okres wieku poprodukcyjnego roczników powojennego wyżu demograficznego. W strukturze społeczeństwa wzrośnie udział osób, które ukończyły 80 i więcej lat. Będzie się to wiązało z koniecznością wzrostu nakładów kierowanych na tę grupę społeczną. Ograniczona zostanie presja na tworzenie nowych miejsc pracy w wyniku spadku liczebności roczników wchodzą-cych w okres aktywności zawodowej.

Wyodrębnienie tych dwóch podokresów w strategii rozwoju, wiąże się również z koniecz-nością zastosowania różnych narzędzi w zakresie stymulowania rozwoju gminy Łapy, dobra-nych odpowiednio do określonych celów i zadań realizacyjnych w strategii rozwoju.

37


VII. 2 Scenariusze rozwojuScenariusze są powszechnie stosowanym w planowaniu strategicznym sposobem pre-

zentacji możliwej przyszłości. Ich celem jest wybór wariantu polityki rozwojowej, jej celów i priorytetów. Scenariusze opisują zwykle sytuacje skrajne, które w rzeczywistości zazwyczaj nie pojawiają się. Dzięki zwięzłości i zrozumiałości zapisu scenariusze umożliwiają szeroki udział społeczeństwa w wyborze celów i priorytetów rozwoju.

Scenariusze rozwoju gminy Łapy można określić za pośrednictwem pola potencjalne-go rozwoju. Sformułowane w strategii scenariusze koncentrują się na zjawiskach i procesach, które wyznaczają kierunki i poziom rozwoju. Procesy i zjawiska występujące w okresie reali-zacji strategii rozwoju można podzielić na trzy zespoły:

zespół I – wpływ na przemiany strukturalne gospodarki miasta, terenów wiejskich i na zmianę układu przestrzennego czynników rozwojowych.

zespól II – wpływ na występowanie różnego rodzaju ograniczeń i powstanie barier rozwojowych będących pochodnymi warunków np. środowiska przyrod-niczego, zasobów naturalnych, warunków klimatycznych, istniejącej in-frastruktury technicznej.

zespół III – wpływa na poziom zaspokojenia potrzeb mieszkańców np. mieszkanio-wych, oświatowych, zdrowotnych itp.

Określenia potencjalnych kierunków rozwoju gminy Łapy dokonano na podstawie krańcowo od siebie różnych scenariuszy rozwoju, które wyznaczyły pole potencjalnego roz-woju.

Schemat 3Pole rozwoju.

Pole potencjalnego rozwoju gminy Łapy zakreślone scenariuszem pożądanych i niepo-żądanych zmian wyznacza przestrzeń, w obrębie której jest możliwy rozwój miasta, terenów wiejskich i sformułowanie wariantów strategii rozwoju.

Scenariusz niepożądanych zmian analizuje możliwe do wystąpienia, niekorzystne warunki rozwoju tak w otoczeniu zewnętrznym, jak i w uwarunkowaniach wewnętrznych. Scenariusz wyznacza potencjalne punkty na polu rozwoju, po przekroczeniu których mogą już wystąpić zjawiska i procesy recesyjne. Tworzą one linię scenariusza niepożądanych zmian. Wskazuje on również na konsekwencje odnotowywanych niekorzystnych tendencji rozwojowych i możliwości ich nasilenia w czasie, co może rzutować na wystąpienie niepożą-danego rozwoju sytuacji. Scenariusz ten ma charakter ostrzegawczy, sygnalizuje możliwość:

38


niezrealizowania podstawowych potrzeb społecznych i gospodarczych, co grozi po-wstaniem sytuacji konfliktowych

nasileniem się procesów dekapitalizacji istniejącego majątku wzrostem zanieczyszczenia środowiska naturalnego spadkiem ilości świadczonych usług w sferze społecznej nieprzygotowania terenów rozwojowych pod inwestycje, co zaowocuje spadkiem po-

tencjału gospodarczegoScenariusz niepożądanych zmian koncentruje się na działaniach zmierzających jedynie

do utrzymania istniejącego poziomu rozwoju miasta oraz poziomu zainwestowania przy dzia-łaniach eliminujących dominujące zagrożenia i bariery. Następuje spadek atrakcyjności loka-lizacyjnej dla kapitału, jednocześnie utrwalają się niekorzystne układy funkcjonalno-prze-strzenne, które prowadzą do kryzysu funkcjonowania i do obniżenia się poziomu życia miesz-kańców.

Scenariusz pożądanych zmian nawiązuje do możliwości wystąpienia korzystnych zmian w uwarunkowaniach zewnętrznych i wewnętrznych, które będą wykorzystywały czyn-niki wzrostu i rozwoju istniejące w Łapach i na terenach wiejskich. Zakłada się w nim prowa-dzenie przez władze miasta polityki kreującej dobre warunki i klimat dla inwestorów tworzą-cych nowe miejsca pracy. Scenariusz ten zakłada przyspieszenie rozwoju we wszystkich sfe-rach. Szczególny nacisk jest kładziony na rozwój gospodarczy zwiększający dochody własne. Zakłada on również wystąpienie korzystnych zjawisk i procesów w uwarunkowaniach ze-wnętrznych i wewnętrznych. Ma on charakter inspirujący, dynamizujący i stymulujący. Na jego podstawie zarysowują się warianty przyszłego rozwoju. Scenariusz ten uwzględnia i przewiduje: zaspokojenie potrzeb społecznych na co najmniej dotychczasowym poziomie z możli-

wością ich lepszego zaspokojenia w przyszłości rozwój urządzeń infrastruktury technicznej i systemów zapewniających optymalną

sprawność ich funkcjonowania oraz jak najwyższą jakość świadczonych usług maksymalne wykorzystanie walorów położenia i zasobów miasta oraz istniejących re-

zerw terenowych do stymulowania zmian przestrzennych i kreowania rozwojuScenariusz pożądanych zmian prowadzi do stymulowania rozwoju wskutek wzrostu

atrakcyjności lokalizacyjnej dla kapitału, co spowoduje rozwój gospodarczy miasta, terenów wiejskich i wzrost poziomu życia mieszkańców. Posłużył on również do sformułowania wa-riantów strategii rozwoju.

W tak zakreślonym polu rozwoju występuje linia obszaru przełamywania recesji, po przekroczeniu której rozwój wkracza w obszar przyspieszonego tempa. Jego kulminacyjną fazą jest dynamiczny rozwój obejmujący obszar pola rozwoju znajdujący się w sąsiedztwie scenariusza pożądanych zmian.

Formułując scenariusze rozwoju oparto się na wynikach dokonanej diagnozy stanu ist-niejącego oraz na analizie możliwości rozwoju. Wykonana analiza SWOT określiła szanse i zagrożenia rozwojowe. Dwa brzegowe scenariusze pożądanych i niepożądanych zmian należy traktować jako możliwe teoretycznie do wystąpienia, ale mało prawdopodobne w praktyce do zaistnienia. W obszarze znajdującym się wewnątrz pola wyznaczonego przez te dwa scenariu-sze znajdują się trzy scenariusze, które mogą potencjalnie zaistnieć w okresie realizacji strate-gii rozwoju. Możliwe do zaistnienia scenariusze różnią się między sobą dynamiką procesów rozwojowych i różnym czasem osiągnięcia zakładanych w strategii rozwoju rezultatów. W opracowanej strategii sformułowano trzy scenariusze rozwoju: scenariusz optymistyczny – dynamicznego rozwoju (I) scenariusz umiarkowany – zrównoważonego rozwoju (II) scenariusz zachowawczy – minimalnego rozwoju (III)

39


Schemat 4Scenariusze rozwoju.

Scenariusz optymistyczny (I)W pierwszym prezentowanym scenariuszu strategii rozwoju wskazuje się na możli-

wość jego przyspieszenia, dzięki wystąpieniu bardzo sprzyjających warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Zakłada on wystąpienie sprzyjających czynników rozwoju przez cały okres realizacji strategii. Sytuacja międzynarodowa będzie również sprzyjała jej realizacji. Założo-no, że międzynarodowa sytuacja gospodarcza będzie sprzyjała ożywieniu wzajemnej wymia-ny między poszczególnymi państwami, a to powinno sprzyjać przyspieszeniu rozwoju ekono-micznego i społecznego.

W tym scenariuszu założono stabilizację sytuacji politycznej i gospodarczej na Wschodzie Europy. Przyjęto także założenie, że sytuacja u naszych wschodnich sąsiadów: Białorusi, Rosji i Ukrainy będzie ewoluowała w kierunku rozwiązań demokratycznych i go-spodarki rynkowej. Taki rozwój sytuacji może oddziaływać ożywczo na rozwój wzajemnej wymiany gospodarczej i kulturalno-oświatowej.

W uwarunkowaniach rozwoju założono pogłębianie się procesu integracji miasta z no-wym województwem i strukturami powiatu. Proces integracji będzie występował we wszyst-kich scenariuszach rozwoju różniąc się dynamiką i siłą.

Przyjęto realizację zakrojonych na szeroką skalę działań zmierzających do ochrony środowiska naturalnego i minimalizacji oddziaływania gospodarki prowadzonej przez czło-wieka na środowisko naturalne. Powinno się to stać między innymi dzięki stosowaniu mało uciążliwych technologii produkcji i ograniczeniu zanieczyszczenia środowiska przyrodnicze-go odpadami bytowymi. Działania proekologiczne będą się znajdowały w centrum polityki realizowanej przez władze. Działania te będą wspierane środkami finansowymi asygnowany-mi na ten cel przez budżet państwa w ramach kontraktów regionalnych, jak i środkami pomo-cowymi asygnowanymi przez Unię Europejską..

Założono również rozwój przemysłu rolno-spożywczego opierającego się na lokal-nych, naturalnych produktach, konkurującego jakością swoich wyrobów na rynku europej-skim. Przewiduje się także w tym scenariuszu podjęcie działań naprawczych w transporcie kolejowym przeżywającym obecnie trudności. Dominującym motorem rozwoju miasta i gmi-ny będą małe i średnie przedsiębiorstwa.

Przyjęto również założenie, że wzrost gospodarczy będzie oscylował wokół 6 - 7%, podobnie jak w kraju. Taki wzrost gospodarczy wiąże się również z koniecznością akumulacji wewnętrznej na poziomie około 30% PKB. Ten poziom akumulacji wewnętrznej powinien

40


zabezpieczyć środki finansowe na inwestycje w gospodarce i spowodować potanienie kredy-tów dla pożyczających.

Scenariusz umiarkowany (II)Scenariusz umiarkowany jest wypadkową scenariusza rozwoju optymistycznego i za-

chowawczego. Scenariusz ten zakłada w gospodarce światowej występowanie systematycznie po sobie cykli wzrostu i stagnacji. Cykle te będą się nawzajem przeplatać, a ich wypadkowa da w rezultacie stały trend wzrostu gospodarki światowej. W tym scenariuszu założono rów-nież umacnianie się gospodarki wolnorynkowej i demokracji jako wartości dominującej w stylu sprawowania władzy.

Zakłada się, że Polska może być przyjęta w poczet członków Unii Europejskiej po roku 2006 i objęta jednocześnie zasadami polityki wspólnotowej.

Gospodarka Polski w tym scenariuszu może rozwijać się w tempie około 4,1 – 6 % w skali roku. Średnioroczna inflacja w tym scenariuszu może ustabilizować się na poziomie 7%. Bezrobocie na terenie powiatu może utrzymać się na poziomie około 12%. Może nastąpić wzrost dochodów nominalnych ludności oscylujący wokół 1,5% w skali roku.

W scenariuszu tym zakłada się dalsze pogłębienie działań prowadzących do zmniej-szenia ujemnego oddziaływania człowieka na środowisko przyrodnicze poprzez stosowanie mało uciążliwych technologii produkcji i ograniczenie zanieczyszczenia środowiska przyrod-niczego odpadami bytowymi.

Scenariusz umiarkowany zakłada stały wzrost gospodarczy w okresie realizacji strate-gii rozwoju z małymi podokresami stagnacji gospodarczej. Utrzymanie stałego trendu rozwo-ju gospodarki zaowocuje systematycznym rozwojem. Podobnie jak w wariancie wcześniej-szym motorem rozwoju gospodarczego będą małe i średnie przedsiębiorstwa tworzące więk-szość miejsc pracy i przynoszące największe dochody dla budżetu gminy.

Scenariusz zachowawczy (III)Scenariusz zachowawczy zakłada możliwość wystąpienia destabilizacji sytuacji politycz-

nej i gospodarczej na terenie Białorusi. Możliwość taka istnieje również w Rosji i na Ukra-inie. Ta destabilizacja może w pewnych okresach realizacji strategii rozwoju działać osłabia-jąco na wzajemne stosunki gospodarcze, kulturalne i polityczne. Może to znajdować swoje re-perkusje w spadku wzajemnej wymiany handlowej między partnerami gospodarczymi z tere-nu miasta oraz gminy i ze wskazanych państw. Może to znaleźć swoje odzwierciedlenie we wzroście stopy bezrobocia i spadku dochodów budżetu gminy. Destabilizacja sytuacji może owocować również wzrostem napięcia między Rosją i NATO.

Osłabienie tempa rozwoju gospodarczego będzie znajdowało swoje odzwierciedlenie w spadku dynamiki przyrostu dochodów własnych. Rozwój gospodarczy na poziomie 2,5% w skali roku, jaki może wystąpić w tym scenariuszu jest niewystarczający do odrobienia zapóź-nień, które istnieją między Polską a państwami Europy Zachodniej. Takie tempo rozwoju może tylko pogłębić istniejące dysproporcje rozwojowe i powodować, że obszar Polski bę-dzie traktowany jako teren cechujący się dużym ryzykiem dla inwestorów, ze względu na liczne konflikty powstające na tle sytuacji gospodarczej.

W tym wariancie nie przewiduje się przystąpienia Polski do struktur Unii Europej-skiej. Brak przynależności Polski do tych struktur może być spowodowany brakiem akcepta-cji ze strony społeczeństwa wyrażonym w referendum. Rząd polski w takiej sytuacji może za-wrzeć porozumienia o współpracy, w których zobowiąże się do utrzymania wiz dla obcokra-jowców przybywających z obszaru byłego Związku Radzieckiego. Zaowocuje to również uszczelnieniem granicy i utrudnieniami w ruchu towarowym i pasażerskim między Polską i tymi państwami.

41


Destabilizująco w tym scenariuszu może również oddziaływać wzrost zadłużenia we-wnętrznego i zewnętrznego budżetu państwa. Narastanie zadłużenia połączone z ujemnym bi-lansem w handlu zagranicznym, może powodować osłabienie tempa rozwoju gospodarki.

W sferze społecznej może wystąpić obniżenie dostępności do świadczeń medycznych w wyniku wzrostu kosztów procedur medycznych, co będzie owocowało obniżeniem zdro-wotności społeczeństwa. Zjawiska gospodarcze będą pogłębiały proces ubożenia społeczeń-stwa, a to będzie wpływało na wzrost zapotrzebowania na różnego rodzaju formy pomocy społecznej. Będzie również w tym scenariuszu odnotowywana duża emigracja zarobkowa osób młodych do państw Europy Zachodniej i USA. Trudna sytuacja gospodarcza znajdzie swoje reperkusje również we wzroście ilości osób korzystających z pomocy społecznej, wzro-ście ilości przestępstw i zjawisk patologii społecznej, w tym narkomani i alkoholizmu.

W gospodarce dadzą o sobie znać zjawiska recesji. W okresach przejściowych może nastąpić spadek ilości zatrudnionych w przemyśle, bez powstania nowych miejsc pracy w in-nych działach gospodarki. Niska opłacalność działalności gospodarczej i duże koszty pracy będą powodować rozwój gospodarki drugiego obiegu. Nowe miejsca pracy, będą się charakte-ryzowały zapotrzebowaniem na nisko kwalifikowanych pracowników. Mogą być to miejsca pracy sezonowej np. w budownictwie. Wystąpi upadek przemysłów dotychczas funkcjonują-cych np. spożywczego, maszynowego, drzewnego spowodowany brakiem ich opłacalności.

W uwarunkowaniach wewnętrznych założono minimalny rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, który będzie pochodną powolnego rozwoju gospodarczego kraju. Można również założyć niedorozwój lokalnego przemysłu rolno-spożywczego, który nie będzie w stanie zagospodarować wszystkich wyprodukowanych produktów. Część produktów rolnych będzie w nie przetworzonej postaci wywożona do innych regionów Polski, bądź za granicę. Wystąpią również trudności w zagospodarowaniu terenów przygotowanych pod działalność gospodarczą. Zainteresowanie inwestorów zewnętrznych lokowaniem swoich zakładów na te-renie miasta i gminy będzie umiarkowane.

Scenariusz zachowawczy jest projekcją, która mogłaby zaistnieć tylko przy bardzo du-żym niekorzystnym splocie różnych czynników regresu występujących w Polsce. Wystąpienie jego jest mało prawdopodobne, niemniej trzeba mieć te czynniki na uwadze przy formułowa-niu scenariuszy rozwoju. Wszystkie te czynniki zostały wyartykułowane w analizie SWOT jako czynniki działające ujemnie na rozwój w okresie realizacji strategii rozwoju.

VI. 3 Zadania strategii rozwojuW wyniku prac zespołów problemowych opracowujących strategię rozwoju zostało

zgłoszonych do realizacji 72 zadania na łączną kwotę szacunkową 172 646 tys. zł. Spośród zgłoszonych zadań 53 zostało określonych jako zadania wewnętrzne do realizacji przez gmi-nę. Pozostałe 19 zadań zostało określonych jako zadania zewnętrzne, realizowane przez inne podmioty działające na terenie gminy, bądź przez administrację samorządu terytorialnego szczebla powiatowego i wojewódzkiego lub przez administrację rządową.

42


Tabela 16 Zadania strategii rozwoju. (w tys. zł)

Forma zadaniaZadania

We-wnętrzne

Zewnętrz-ne

Razem

Bieżące (liczba za-dań)

30 4 34

Nakłady 8 590 1 940 10 530Inwestycyjne (liczba zadań)

23 15 38

Nakłady 117 627 44 489 162 116 Razem (liczba zadań) 53 19 72Nakłady 126 217 46 429 172 646

W grupie zadań znajdowało się 34 zaliczonych do bieżących i 38 zadań zaliczonych do inwestycyjnych. Nakłady na zadania bieżące zostały określone orientacyjnie na poziomie 10 530 tys. zł, a na zadania inwestycyjne przeznaczono kwotę 162 116 tys. zł. Na realizację zadań wewnętrznych realizowanych przez gminę nakłady zostały oszacowane na poziomie 126 217 tys. zł, w tym nakłady inwestycyjne na poziomie 117 627 tys. zł. Zadania wewnętrz-ne były podstawą do wykonania wariantowania strategii rozwoju, a ich realizacja rozłożona na lata, będzie decydowała o powodzeniu planowanych przedsięwzięć. Kwoty zgłoszonych zadań do realizacji zostały określone w cenach bieżących i w trakcie realizacji strategii roz-woju będą ulegały zmianie w kolejnych latach.

VI. 4 Środki finansowe strategii rozwojuNa podstawie wykonanej prognozy dochodów budżetu miasta i gminy Łapy określono

prawdopodobną wielkość wydatków. Opracowana prognoza zawiera również przewidywaną strukturę wydatków i wolnych środków finansowych, które mogą być przeznaczone na finan-sowanie zadań inwestycyjnych realizowanych przez władze w kolejnych latach.

Analizując strukturę potencjalnych przyszłych wydatków budżetu miasta, można stwierdzić występowanie pewnych prawidłowości w okresie realizacji strategii rozwoju. Udział wydatków bieżących może charakteryzować się w dłuższym okresie czasu stałym udziałem procentowym w strukturze wydatków budżetu i kształtować się na poziomie 80 - 85%. Wydatki inwestycyjne w latach realizacji strategii rozwoju mogą kształtować się na po-ziomie 15 - 20% w zależności od ilości dostępnych środków zewnętrznych na te zadania. W tabeli poniżej znajdują się dane z prognozy dochodów i wydatków, w tym wydatków inwesty-cyjnych określonych dla strategii rozwoju. W wariancie rekomendowanym do realizacji, przy-jęto poziom dochodów określony w wariancie umiarkowanym. Założono w nim dopływ środ-ków zewnętrznych przeznaczonych na zadania realizowane przez gminę w ramach kontraktu wojewódzkiego i na zadania wspomagane ze środków przedacesyjnych unijnych, w ramach wyrównywania dysproporcji rozwojowych pomiędzy poszczególnymi regionami.

43


Tabela 17Wariant optymistyczny i umiarkowany wydatków ogólnych i inwestycyjnych. Rok Wariant optymistyczny Wariant umiarkowany

Wydatki ogółem bu-dżetu gminy

Wydatki inwestycyj-ne gminy

Wydatki ogółem bu-dżetu gminy

Wydatki inwestycyj-ne gminy

1 2 3 3 42002

25 157 5 736 24 797 5 059

2003

26 892 5 809 26 310 5 052

2004

28 721 5 859 27 902 5 022

2005

30 631 6 433 29 576 5 501

2006

32 592 7 040 31 306 6 011

2007

34 596 7 680 33 106 6 555

2008

36 672 7 921 35 059 6 731

2009

38 872 8 396 37 065 7 116

2010

41 088 8 974 39 103 7 602

Uwaga Dane w tabeli podano w tys. zł.

W opracowanej prognozie przyjęto stały wzrost dochodów w kolejnych latach. Dyna-mika prognozowanego dochodu może utrzymywać się na poziomie średnio okresowym, w wariancie optymistycznym ma poziomie 5,8%, a w wariancie umiarkowanym na poziomie 5,3%. W wariancie umiarkowanym założono wydatki inwestycyjne na poziomie ok. 5 059 tys. zł w 2002 roku. Kwota ta w następnych latach będzie ulegała zwiększeniu do poziomu 7 602 tys. zł w 2010 roku. W wariancie optymistycznym kwota ta może wzrosnąć do wielkości ok. 8 974 tys. zł w 2010 roku. Wielkości kwot w ten sposób określone stały się wyj-ściowymi danymi do wariantowania opracowanej strategii rozwoju.

VI. 5 Warianty strategii rozwoju.Cechą charakterystyczną strategii rozwoju przeznaczonej do realizacji jest wariantowy

zapis działań zmierzających do jej realizacji. Na Zarządzie Miejskim Łap będzie spoczywał obowiązek realizacji strategii rozwoju i wdrożenia procedur zarządzania strategicznego. Pod-stawą do sformułowania wariantów strategii rozwoju były oczekiwania społeczeństwa i śro-dowisk gospodarczych wyartykułowane w toku prac nad strategią rozwoju i we wcześniej zrealizowanych badaniach ankietowych mieszkańców miasta, w których zainteresowani wy-powiedzieli się na szereg tematów istotnych przy opracowaniu strategii rozwoju. Oczekiwa-nia różnych uczestników biorących udział w opracowaniu tejże strategii znalazły swoje prze-łożenie na zadania i preferencje tych zadań w sferach funkcjonalnych.

Warianty strategii rozwoju są wypadkową oczekiwań przełożonych na scenariusze rozwoju i zadań zgłoszonych do realizacji w poszczególnych sferach. Sprzeczne preferencje różnych środowisk, co do wagi zadań z poszczególnych sfer powodują, że zaproponowane

44


warianty strategii rozwoju są wypadkową oczekiwań i preferencji z jednej strony, a możliwo-ściami rzeczowymi i finansowymi z drugiej.

Przy formułowaniu wariantów strategii rozwoju brano pod uwagę następujące czynni-ki: oczekiwania i preferencje mieszkańców i podmiotów gospodarczych działających na

tym terenie stosunek do otoczenia prezentowany przez władze miasta i mieszkańców, przejawiający

się otwartością i gotowością do przyjmowania i podejmowania nowych inicjatyw hierarchizację sformułowanych zadań w obrębie poszczególnych celów i sfer rozwojo-

wych wielkość dostępnych środków finansowych własnych i zewnętrznych na realizację

przyjętych zadań determinujących możliwości ich realizacjiTak określone kryteria pozwoliły na sformułowanie wariantów strategii rozwoju z

punktu widzenia kierunków, priorytetów i tempa rozwoju w poszczególnych sferach funkcjo-nalnych. Wszystkie spośród opracowanych wariantów dążą do minimalizacji zagrożeń i mak-symalizacji szans rozwojowych.

W proponowanych wariantach rozwoju występuje grupa wspólnych dla nich wszyst-kich działań władz miasta, które winny zmierzać do: niedopuszczenia do regresu w rozwoju, tzn. spadku poziomu życia mieszkańców, roz-

miarów produkcji, dostępności do szeroko rozumianych usług, pogorszenia się stanu środowiska naturalnego i stanu bezpieczeństwa publicznego oraz obniżenia jakości świadczonych usług społecznych i w obszarze infrastruktury technicznej

utrzymania obecnego poziomu rozwoju funkcji ogólnomiejskich oraz usług świadczo-nych przez miasto na swoim terenie

utrzymania obecnego znaczenia i rangi miasta w układzie nowego województwaWarianty strategii rozwoju, aby spełniały swoje zadania, muszą być utrzymane na od-

powiednim poziomie ogólności. Wskazują przy tym wiodące kierunki rozwoju i proponują rozstrzygnięcia kierunkowe.

Formując warianty strategii rozwoju przygotowano pole wariantów, na którym okre-ślono dziewięć możliwych do realizacji wariantów strategii rozwoju w zależności od przyjęte-go scenariusza rozwoju i określonych preferencji w zakresie zarządzania sprawami gminy. Możliwość realizacji części spośród zarysowanych wariantów strategii rozwoju jest tylko teo-retyczna, brak jest uzasadnień merytorycznych do ich realizacji.

45


Tabela 18Warianty strategii rozwoju.

Wariant strategiiScenariusz

Optymistyczny Umiarkowany ZachowawczyI II III

Mod

el z

arzą

dzan

ia

Ofensywny

A Optymistyczny ofensywnego roz-

woju(I A)

Umiarkowany ofensywnego roz-

woju(II A)

Zachowawczy ofensywnego roz-

woju(III A)

Zrównoważo-ny

B Optymistyczny zrównoważonego

rozwoju(I B)

Umiarkowany zrównoważonego

rozwoju(II B)

Zachowawczy zrównoważonego

rozwoju(III B)

Defensywny

C Optymistyczny de-fensywnego roz-

woju(I C)

Umiarkowany de-fensywnego roz-

woju(II C)

Zachowawczy de-fensywnego rozwo-

ju(III C)

W wyniku analizy dziewięciu sformułowanych wariantów strategii rozwoju rekomen-dowano do realizacji wariant umiarkowany zrównoważonego rozwoju. Przy sprzyjających warunkach, jakie mogą wystąpić w otoczeniu gminy, może zaistnieć możliwość przejścia do realizacji wariantu optymistycznego zrównoważonego rozwoju.. Wariant optymistycznego zrównoważonego rozwoju zakłada wystąpienie tak sprzyjających warunków rozwojowych i taki poziom dopływu środków finansowych, który pozwoli na realizację większości zgłoszo-nych zadań. Wariant umiarkowanego zrównoważonego rozwoju zakłada realizację we wszystkich sferach takiego poziomu zadań, który będzie stymulować rozwój. Trudności w po-zyskiwaniu środków finansowych mogą owocować przesunięciem w czasie realizacji niektó-rych zadań, szczególnie inwestycyjnych. Przy realizacji tego wariantu będzie występowało koncentrowanie się na zadaniach, które mogą przynieść najbardziej pożądane przez społe-czeństwo efekty

Rekomendowany wariant zakłada skoncentrowanie się na zadaniach, które mogą sprzyjać uzyskaniu przez miasto i gminę przewagi miejsca do inwestycji i stworzenia w ten sposób w przyszłości czynnika zachęcającego do lokowania przedsięwzięć gospodarczych na terenie gminy Łapy. Skoncentrowanie się na zadaniach inwestycyjnych o charakterze proro-zwojowym ze sfery infrastruktury technicznej z jednej strony i na zadaniach zmierzających do podniesienia wykształcenia społeczeństwa poprzez dostarczenie mu odpowiedniej wiedzy z drugiej strony (należących do sfery infrastruktury społecznej), powinna sprzyjać kumulowa-niu czynników rozwojowych na terenie gminy. Wykorzystanie potencjału wewnętrznego i oparcie na min przyszłego rozwoju gminy w korelacji z otaczającym układem przestrzennym powinno sprzyjać rozwojowi. Rozwój produkcji w oparciu o lokalne zasoby może być czyn-nikiem stymulujących rozwój innych dziedzin działalności gospodarczej, powodując tym sa-mym wzrost gospodarczy notowany na terenie miasta.

W tabeli, na końcu opracowania, dokonano zestawienia zadań zawartych w strategii rozwoju do realizacji w poszczególnych latach. Przyjęta hierarchizacja kładzie nacisk w pierwszym okresie realizacji strategii rozwoju (2001-2006) na zadania tworzące warunki do rozwoju gospodarczego i wyrównujące dotychczasowe dysproporcje w rozwoju mediów ko-munalnych. Zadania te preferują również minimalizację ujemnego oddziaływania na środowi-sko przyrodnicze w wyniku prowadzonej przez człowieka działalności gospodarczej i zaspo-kajania potrzeb bytowych mieszkańców.

46


W wariancie tym położono z jednej strony nacisk na realizację zadań związanych z szeroko rozumianym wsparciem dla środowisk gospodarczych, polegającym na udziale przedstawicieli miasta i środowisk gospodarczych w różnego rodzaju targach i wystawach krajowych i zagranicznych promujących lokalne podmioty gospodarcze, z drugiej strony na wspieraniu działań transferujących nowe technologie i rozwiązania do praktyki działalności gospodarczej. Założono również, w ramach realizacji zadań w tym wariancie, budowę szere-gu dróg o znaczeniu komunikacyjnym ogólnomiejskim i elementów infrastruktury technicz-nej służącej rozwojowi działalności gospodarczej. Przewidziano również wykonanie prac związanych z porządkowaniem przestrzeni miejskiej i wyznaczenie w niej nowych obszarów dla rozwoju działalności gospodarczej.

Realizacja tego wariantu strategii rozwoju powinna zaowocować przyspieszeniem roz-woju miasta i gminy oraz skumulowaniem czynników wzrostu, jak i środków, na dziedzinach cechujących się najwyższą dynamiką rozwojową. Rekomendowany wariant umożliwia w sprzyjających warunkach przejście do innego wariantu w toku realizacji przez władze miasta strategii rozwoju. Opracowana strategia i rekomendowany wariant, umożliwią maksymaliza-cję efektów rozwojowych przy minimalizacji kosztów społecznych zachodzących zmian go-spodarczych i społecznych.

47


VIII. Załączniki

VIII.1. Skład Rady Miejskiej w ŁapachLp. Imię Nazwisko Pełniona funkcja1 Józefa Bajda 2 Roman Czepe Przewodniczący Komisji Organizacyjno-Prawnej3 Stanisław Dąbrowski Przewodniczący Rady 4 Mirosław Derek Przewodniczący Komisji Rolnictwa, Leśnictwa i Go-

spodarki Żywnościowej.5 Roman Falkowski Przewodniczący Komisji Finansowo-Budżetowej6 Sławomir Kiejzik Przewodniczący Komisji Gospodarczej, Inwestycji i

Ochrony Środowiska 7 Małgorzata Komar 8 Krzysztof Kondraciuk 9 Alicja Kulesza 10 Witold Kulesza 11 Wiesław Łapiński Członek Zarządu Miejskiego12 Władysław Łapiński 13 Dariusz Łapiński Członek Zarządu Miejskiego14 Kazimierz Łupiński Członek Zarządu Miejskiego15 Jadwiga Maciejewska Wiceprzewodnicząca Rady16 Sławomir Jan Maciejewski 17 Marian Perkowski Członek Zarządu Miejskiego18 Ligia Janina Pogorzelska Przewodnicząca Komisji Oświaty, Zdrowia, Kultury i

Sportu19 Grzegorz Roszkowski Członek Zarządu Miejskiego20 Ryszard Jan Roszkowski 21 Józef Rząca 22 Wiesław Skibko Przewodniczący Komisji d\s Rodziny, Bezpieczeń-

stwa i Porządku Publicznego.

23 Krystyna Ułanowicz Wiceprzewodnicząca Rady24 Wiesław Jare-

miWaliszewski

25 Sylwester Więcko 26 Marian Wilkowski 27 Ryszard Wróblewski Przewodniczący Komisji Rewizyjnej28 Tadeusz Wróblewski Burmistrz

48


VIII.2. Wykazy składów osobowych zespołów

RADA PROGRAMOWALp. Imię Nazwisko Instytucja1 Tadeusz Wróblewski przewodniczący Rady – burmistrz2 Mirek Janina Łapskie Towarzystwo Regionalne3 Alicja Łapińska radna powiatu białostockiego4 Irena Hryncewicz Szkoła Podstawowa Nr 25 Krystyna Grabowska Ośrodek Kultury Fizycznej6 Danuta Bojczuk Zespół Szkół Mechanicznych w Łapach7 Jerzy Łapiński Gimnazjum w Łapach8 Adam Mojsa Komisariat Policji9 Adela Zarzecka Urząd Miejski10 Ryszard Wróblewski radny Rady Miejskiej w Łapach11 Roman Falkowski radny Rady Miejskiej w Łapach12 Kazimierz Łupiński radny Rady Miejskiej w Łapach13 Jacek Piszczatowski Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w

Łapach14 Wiesław Skibko SP ZOZ w Łapach15 Ligia Janina Pogorzelska SP ZOZ w Łapach16 Grzegorz Roszkowski SP ZOZ w Łapach17 Stanisław Zaręba SP ZOZ w Łapach18 Sławomir Kiejzik Cukrownia Łapy S.A. 19 Janina Czajkowska sekretarz20 Wiktor Brzosko pełnomocnik Zarządu ds. strategii rozwo-

ju, radny powiatu białostockiego Zakład Wodociągów i Kanalizacji Łapy

21 Jarosław Danowski konsultant metodologiczny ds. strategii rozwoju

22 Janusz Łodko PGKiM Sp. z. o o w Łapach23 Antoni Żdanuk Spółdzielnia Mleczarska w Łapach24 Barbara Gogolewska Filia PUP w Białymstoku25 Łucja Drągowska BIG BG S.A O/Łapy26 Elżbieta Raciborska BW S.A Filia Łapy27 Wiesława Malinowska PKO BP S.A. Łapy28 Danuta Skibko Łapskie Towarzystwo Regionalne29 Wiesław Łapiński członek Zarządu30 Zbigniew Łapiński KS Pogoń Łapy31 Stanisława Piotrowska MOPS w Łapach32 Małgorzata Borowska Dom Kultury w Łapach

49


KOMITET ROBOCZYLp. Imię Nazwisko Instytucja1 Tadeusz Wróblewski przewodniczący, burmistrz2 Stanisław Roszkowski wiceburmistrz3 Adela Zarzecka skarbnik gminy4 Janina Czajkowska sekretarz gminy5 Wiktor Brzosko pełnomocnik zarządu ds.. strategii rozwo-

ju, radny powiatu białostockiego 6 Teresa Kiejzik Urząd Miejski7 Krystyna Wilkowska Urząd Miejski8 Wiesław Skibko Radny RM9 Edmund Suchodolski wiceprzewodniczący Sejmiku Wojewódz-

twa Podlaskiego10 Krystyna Rząca Urząd Miejski

50


ZESPÓŁ PROBLEMOWY D\S INFRASTRUKTURY SPOŁECZNEJLp. Imię Nazwisko Instytucja1 Janina Czajkowska przewodniczący Zespołu, sekretarz gminy2 Ligia Janina Pogorzelska SP ZOZ w Łapach3 Janusz Kisielewski Liceum Ogólnokształcące w Łapach4 Zbigniew Łapiński KS Pogoń Łapy5 Elżbieta Borowska Zespół Szkół Mechanicznych w Łapach6 Władysław Perkowski Rada Społeczna Pokój i Dobro w Łapach7 Artur Kalinowski SP ZOZ w Łapach8 Sławomir Gołaszewski SP ZOZ w Łapach9 Małgorzata Borowska Dom Kultury w Łapach10 Stanisława Piotrowska MGOPS w Łapach11 Jarosław Sokołowski Szkoła Podstawowa Nr 112 Elżbieta Łupińska BOSS w Łapach13 Jerzy Wasilewski SP ZOZ w Łapach14 Krystyna Grabowska Ośrodek Kultury Fizycznej w Łapach15 Witold Porowski ZNP w Łapach16 Krystyna Ułanowicz BOSS w Łapach17 Andrzej Osmolski NSZZ „Solidarność”18 Krystyna Mojkowska Szkoła Podstawowa w Łupiance Starej

ZESPÓŁ PROBLEMOWY D\S BEZPIECZEŃSTWA I MŁODZIEŻYLp. Imię Nazwisko Instytucja1 Wiesław Skibko przewodniczący Zespołu i radny Rady

Miejskiej2 Krystyna Paczkowska Komenda Hufca ZHP3 Bożena Perkowska Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna 4 Jacek Zawada Liceum Ogólnokształcące w Łapach5 Krzysztof Brysiewicz Liceum Ogólnokształcące w Łapach6 Anna Dragun Liceum Ogólnokształcące w Łapach7 Zofia Łapińska Liceum Ogólnokształcące w Łapach8 Leszek Gulewicz Zespół Szkół Mechanicznych w Łapach9 Barbara Zalewska Urząd Miejski10 Irena Jabłońska Urząd Miejski11 Ryszard Skrzeczko Ośrodek Szkolenia Państwowej Straży

Pożarnej12 Barbara Zawojska Szkoła Podstawowa Nr 213 Demianiuk Jerzy Komenda Policji 14 Ks. Jastrzębski Gabriel Parafia Św. Krzyża15 Joanna Nowacka Zespół Szkół Mechanicznych w Łapach16 Agnieszka Jabłońska Zespół SzkółMechanicznych w Łapach17 Karol Cimoch Zespół Szkół Mechanicznych w Łapach18 Łukasz Kaczyński Zespół Szkół Mechanicznych w Łapach19 Tomasz Czaczkowski Zespół Szkół Mechanicznych w Łapach20 Elżbieta Puciło Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna

51


ZESPÓL PROBLEMOWY D\S ROZWOJU GOSPODARCZEGO I ROLNICTWALp. Imię Nazwisko Instytucja1 Krystyna Wilkowska przewodnicząca, Urząd Miejski2 Tadeusz Niwiński Łapskie Towarzystwo Gospodarcze3 Grzegorz Siemionko Łapskie Towarzystwo Gospodarcze4 Andrzej Polowczyk ZNTK Łapy S.A. 5 Barbara Łapińska Cukrownia Łapy S.A. 6 Mikołaj Żdanuk SM w Łapach 7 Wanda Stasiewicz PSS „Spolem”8 Sławomir Kiejzik Radny RM9 Marek Mikołowski „Biuro i meble”10 Zbigniew Januszyk Zakład Stolarski11 Jan Wnorowski Podlaska Izba Gospodarcza12 Władysław Łupiński NSZZ „Solidarność” RI13 Kazimierz Łupiński sołtys14 Mirosław Derek radny15 Barbara Gogolewska Powiatowy Urząd Pracy16 Magdalena Jankowska Urząd Miejski17 Jadwiga Łapińska ODR Szepietowo

ZESPÓŁ PROBLEMOWY DO SPRAW FINANSÓWLp. Imię Nazwisko Instytucja1 Adela Zarzecka przewodnicząca, skarbnik gminy2 Łucja Drągowska BIG BG3 Lucyna Bukłaho PKO BP4 Janina Sawczenko Bank Spółdzielczy5 Roman Falkowski Radny RM6 Elżbieta Raciborska Bank Wschodni7 Danuta Borowska Urząd Miejski8 Jadwiga Jesionowska Urząd Miejski9 Irena Roszkowska Urząd Miejski10 Stanisław Bartold Urząd Miejski

ZESPÓŁ PROBLEMOWY D\S INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJLp. Imię Nazwisko Instytucja1 Stanisław Roszkowski przewodniczący, wiceburmistrz2 Krystyna Rząca Urząd Miejski3 Janusz Łodko PGKiM Sp. z o.o.4 Jacek Płoński ZEC5 Marian Wilkowski ZE B-stok Rejon Łapy6 Andrzej Muszyński Telekomunikacja Polska7 Maciej Sienkiewicz ZWiK8 Bogdan Dąbrowski Urząd Miejski9 Teresa Kiejzik Urząd Miejski10 Sławomir Kiejzik radny RM11 Krzysztof Gołaszewski „RETEL”

52


VIII.3. Wykazy zadań strategicznych.

W tabelach zamieszczonych poniżej znajdują się 72 zadania powstałe w toku opraco-wania strategii rozwoju i wychodzące naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców oraz różnych środowisk, które brały udział w jej opracowaniu. Zamieszczone zadania zawierają nazwę za-dania, opis sytuacji, oczekiwany efekt w wyniku realizacji zadania, czas realizacji zadania oraz określone nakłady finansowe w cenach bieżących i nazwy instytucji, organizacji realizu-jących dane zadanie. Oto przygotowany wykaz rzeczony zadań:

53


Zadania strategii rozwojuLp. Sym-

bol za-dania

Nazwa zadania Przedmiot zadania Oczekiwany efekt Czas realizacjiRok roz-poczęcia

Rok za-kończenia

Nakłady fi-nansowe

(w zł)

Kto realizuje

1 B.3.1 Budowa Centrum Kultury i Rekreacji

Budowa kompleksu składają-cego się z sali widowiskowej, pracowni specjalistycznych, zaplecza techniczno-admini-stracyjnego, pomieszczeń na galerię, izbę regionalną, amfi-teatru, hali sportowej, krytego basenu i hotelu

Poprawa warunków dla rozwoju działalności kulturalnej i sporto-wo-rekreacyjnej

2010 2015 15 000 000 Zarząd MiejskiInwestor prywat-ny

2 B.6.1 Budowa kąpieliska miejskiego

Budowa kąpieliska na rzece Narew służącego mieszkań-com w okresie letnim

Poprawa warunków uprawiania sportu i rekreacji

2001 2002 500 000 Zarząd Miejski

3 B.6.2 Zagospodarowanie parku miejskiego Bin-duga

Opracowanie projektu zago-spodarowania parku i jego re-alizacja

Poprawa warunków uprawiania sportu i rekreacji


4 B.6.3 Budowa krytej pły-walni

Wykonanie projektu krytej pły-walni i wybudowanie jej

Poprawa kondycji fizycznej mieszkańców

2010 2014 9 000 000 Zarząd Miejski

5 B.4.1 Wyremontowanie bu-dynków szkolnych i internatów

Większość szkół wymaga re-montów kapitalnych; należy je przeprowadzić

Poprawa warunków nauczania 2001 2010 1 000 000 Zarząd Miejski

6 B.4.2 Zmiana kotłowni wę-glowych na olejowe lub gazowe

Należy zastąpić kotłownie wę-glowe w szkołach na kotłow-nie gazowe lub olejowe

Mniejsze zanieczyszczenie po-wietrza


7 B.4.3 Wybudowanie sali gimnastycznej przy ZSM

Dokończenie budowy hali sportowej przy ZSM

Umożliwienie prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego

2000 2001 1 800 000 Zarząd Powiatu Białostockiego

8 B.4.4 Otwieranie szkół poli-cealnych

Możliwość podniesienia kwali-fikacji i przekwalifikowania

Poprawa stanu wykształcenia młodzieży

2001 2007 100 000 Zarząd Miejski Stowarzyszenia

54


się młodzieży oświatowe9 B.3.2 Wspieranie inicjaty-

wy amatorskiego ru-chu artystycznego

Udzielanie wsparcia amator-skim ruchom artystycznym

Zachowanie tradycyjnej kultury Ziemi Łapskiej

2000 2010 i ko-lejne lata

30 000 Zarząd Miejski Dom Kultury

10 B.3.3 Zorganizowanie Fe-stiwalu Pieśni Sakral-nej „Te Deum” w Ła-pach

Coroczne organizowanie Festi-walu ,,Te Deum”

Promocja gminy 2001 2010 i ko-lejne lata

80 000 w 2001 r.

Zarząd Miejski Parafia

11 B.3.4 „Narwiańska Jesień” w Łapach

Coroczne organizowanie ,,Na-rwiańskiej Jesieni”

Promocja gminy, edukacja społe-czeństwa, rozwój turystyki

2001 2010 i ko-lejne lata

30 000 w 2001 r.

Zarząd Miejski

12 B.5.1 Utworzenie powiatu łapskiego

Podejmowanie działań zmie-rzających do utworzenia po-wiatu łapskiego

Utworzenie powiatu łapskiego 2000 2005 30 000 Zarząd Miejski

13 B.4.5 Budowa gimnazjum w Płonce Kościelnej

Wybudowanie gimnazjum w Płonce Kościelnej

Poprawa warunków nauczania 1999 2001 500 000 Zarząd Miejski

14 B.4.6 Budowa gimnazjum w Łapach

Wybudowanie gimnazjum w Łapach

Poprawa warunków nauczania 2009 2012 10 000 000 Zarząd Miejski

15 B.4.7 Budowa i moderniza-cja bazy sportowo-re-kreacyjnej

Budowa i modernizacja boisk sportowych w szkołach

Poprawa warunków nauczania 2002 2005 552 000 Zarząd Miejski

16 C.8.1 Opracowanie i wdro-żenie programu prze-ciwdziałania bezrobo-ciu

Z uwagi na wzrastające bezro-bocie należy opracować i wdrożyć program przeciwdzia-łania bezrobociu

Zmniejszenie bezrobocia 2001 2004 200 000 Zarząd Miejski, Starostwo Powia-tu Białostockiego

17 C.7.1 Wdrożenie programu współpracy mieszkań-ców z policją

Opracowanie i wdrożenie pro-gramu współpracy mieszkań-ców z policją

Poprawa bezpieczeństwa miesz-kańców

2001 2002 30 000 Zarząd Miejski , Komenda Policji

18 C.7.2 Utworzenie świetlicy dla młodzieży

Aby stworzyć możliwość spę-dzenia wolnego czasu należy zorganizować świetlicę dla młodzieży

Poprawa stanu bezpieczeństwa w mieście

2001 2004 50 000 Zarząd Miejski, Organizacje spo-łeczne

55


19 C.8.2 Modernizacja domu pomocy społecznej w Uhowie

Wykonanie modernizacji domu pomocy społecznej w Uhowie: instalacja wind, modernizacja kotłowni, ciągów pieszo-jezd-nych

Poprawa warunków pobytu dla pensjonariuszy

2001 2001 1 314 000 Zarząd Powiatu Białostockiego

20 C.8.3 Utworzenie ośrodka terapii zajęciowej

Poprawa stanu opieki socjalnej rodzin


21 A.2.1 Modernizacja budyn-ku szpitala

Budynek szpitala wymaga re-montu; wymiany okien, insta-lacji co, remontu dachu

Poprawa warunków leczenia 2001 2003 900 000 Dyrekcja Szpita-la, Zarząd Powia-tu Białostockiego Zarząd Miejski

22 A.2.2 Montaż sieci kompu-terowej szpitala i oka-blowania łączącego budynki światłowo-dem.

Zainstalowanie sieci kompute-rowej umożliwi szczegółowe wyliczenie kosztów działalno-ści poszczególnych oddziałów

Bardziej racjonalna gospodarka finansowa

2001 2002 65 000 Dyrekcja Szpita-la, Zarząd Powia-tu Białostockiego Zarząd Miejski

23 A.2. 3 Zakup aparatu rtg dla szpitala, dostosowa-nie aparatu usg do ba-dań piersi

Zakup aparatu rtg i dostosowa-nie usg do badania piersi umożliwi konkurowanie szpi-tala na rynku usług medycz-nych

Poprawa konkurencyjności szpi-tala

2001 2002 620 000 Zarząd Powiatu białostockiego, Dyrekcja Szpitala

24 A.2.4 Przejęcie i kapitalny remont budynku przy-chodni rejonowej w Łapach

Budynek przychodni nie był remontowany od 1968 roku, wymaga kapitalnego remontu

Poprawa obsługi pacjentów 2001 2002 250 000 ZOZ Łapy, Za-rząd Powiatu Bia-łostockiego, Za-rząd Miejski

25 C.7.3 Budowa siedziby Ko-misariatu Policji w Łapach

Obecna siedziba policji nie spełnia swego zadania, istnieje pilna potrzeba budowy nowego budynku

Poprawa bezpieczeństwa miesz-kańców

2002 2006 10 000 000 Zarząd Miejski, Kierownictwo Policji

26 C.11.1 Wdrażanie progra-mów profilaktycz-

Z problemem alkoholizmu i narkomanii boryka się wiele

Poprawa stanu zdrowia mieszkań-ców

2001 2010 i lata następne

30 000 2001 r.

Zarząd Miejski

56


nych w zakresie prze-ciwdziałania alkoholi-zmowi i narkomanii w gminie Łapy

rodzin w Łapach; należy wdra-żać programy, które temu prze-ciwdziałają

27 C.9.1 Utworzenie Ośrodka Wczesnej Interwencji dla Dzieci

Ośrodek Wczesnej Interwencji dla Dzieci ma powstać przy Poradni Psychologiczno-Peda-gogicznej. Jego zadaniem jest pomoc dzieciom dotkniętym przemocą, patologią w rodzi-nie.



28 C.9.2 Stworzenie Ośrodka Interwencji Kryzyso-wej w Łapach

Ośrodek Interwencji Kryzyso-wej ma pomagać rodzinom do-tkniętym patologią



29 C.9.3 Organizacja nocle-gowni – schroniska w Łapach

Bezdomni w Łapach nie mają gdzie się schronić, należy zor-ganizować noclegownię

Poprawa stanu bezpieczeństwa socjalnego mieszkańców


30 C.9.4 Likwidacja barier ar-chitektonicznych w mieście dla osób nie-pełnosprawnych.

W Łapach niepełnosprawni nie mogą normalnie funkcjono-wać; należy zlikwidować wszelkie bariery architekto-niczne, które to uniemożliwia-ją

Umożliwienie niepełnosprawnym pełnej integracji z resztą społe-czeństwa

2001 2010 10 000 000 Osoby fizyczne, Organizacje spo-łeczneZarząd Miejski

31 C.10.1 Stworzenie Klubu Se-niora

Liczba osób starszych i samot-nych stale rośnie, nie mają one gdzie się spotkać. Stąd potrze-ba utworzenia Klubu Seniora

Integracja ludzi starszych rozwi-janie samopomocy likwidacja izolacji i osamotnienia

2001 2004 50 000 MOPS

32 D.15.1 Opracowanie i wdro-żenie programu wy-promowania miasta i gminy Łapy w kraju i

Gmina prowadzi obecnie pro-mocję poprzez internet, prasę regionalną, Telegazetę Podla-ską i wydawnictwa okoliczno-

Szybszy rozwój gminy 2001 2010 300 000 Zarząd Miejski

57


za granicą ściowe; należy te działania skoordynować

33 D.14.1 Utworzenie Ośrodka Rozwoju Gminy.

Ośrodek Rozwoju Gminy zaj-mowałby się doradztwem dla przedsiębiorców, rolników, in-westorów, promocją gminy, mógłby też poręczać kredyty

Wzrost ilości miejsc pracy w gminie


34 D.17.1 Opracowanie i wdro-żenie programu roz-woju agroturystyki, produkcji zdrowej żywności, grup pro-ducenckich przetwór-stwa rolno – spożyw-czego.

W gminie Łapy duża część społeczeństwa utrzymuje się z pracy na roli. Przemiany na wsi doprowadzą do koncentra-cji gospodarstw rolnych i stąd należy pomóc rolnikom zna-leźć nowe źródła utrzymania dla ich rodzin

Przekwalifikowanie rolników i zatrudnienie ich w w/w branżach

2001 2004 200 000 Zarząd Miejski Organizacje sa-morządu rolni-czego

35 D.17.2 Utworzenie ekolo-gicznego Ośrodka Tu-rystycznego w Na-rwiańskim Parku Na-rodowym w Uhowie i Bokinach

Ośrodek Turystyczny w Uho-wie i Bokinach obejmowałby modernizację plaży i przystani, budowę ośrodka wypoczynko-wego z zapleczem i polem na-miotowym. W Bokinach po-wstałby ośrodek szkoleniowy i terapeutyczny dla dzieci i mło-dzieży trudnej

Rozwój turystyki 2005 20010 5 000 000 Zarząd Miejski, Dyrekcja Parku

36 D.17.3 Zorganizowanie szko-leń dotyczących rol-nictwa ekologiczne-go, tworzenia grup producenckich i go-spodarstw agrotury-stycznych.

Szkolenia takie są konieczne, aby umożliwić przekwalifiko-wanie się rolnikom

Utworzenie gospodarstw ekolo-gicznych, grup, producenckich i gospodarstw agroturystycznych


58


37 D.17.4 Rozwój bazy tury-stycznej w gminie Łapy

Organizacja wypożyczalni sprzętu turystycznego, budowa pól namiotowych, wytyczenie i urządzenie szlaków turystycz-nych, rozwój agroturystyki itp.

Rozwój turystyki 2001 2010 1 500 000 Podmioty gospo-darcze

38 D.17.5 Budowa hotelu w Ła-pach na 100 miejsc

Brak miejsc noclegowych uniemożliwia rozwój turystyki

Rozwój turystyki 2010 2015 3 000 000 Inwestor prywat-ny

39 D.17.6 Edukacja ekologiczna społeczeństwa

Organizowanie imprez i szko-leń ekologicznych

Wzrost świadomości ekologicz-nej społeczeństwa

2001 2010 230 000 Organizacje spo-łeczne, Zarząd Miejski

40 D.17.7 Przekwalifikowanie do pracy w turystyce

Brak kadr przygotowanych do organizowania kwalifikowanej turystyki

Rozwój turystyki 2001 2005 180 000 Powiatowy Urząd Pracy, Zarząd Miejski

41 D.13.1 Szkolenie rzemieślni-ków i doradztwo w celu podwyższenia ja-kości świadczonych usług

Prowadzenie szkoleń i doradz-twa dla małych i średnich przedsiębiorstw

Rozwój małych i średnich przed-siębiorstw

2001 2002 30 000 Organizacje śro-dowiska gospo-darczych

42 D.14.2 Przygotowanie tere-nów pod lokalizację działalności gospo-darczej

Gmina oraz zakłady pracy po-siadają nie zagospodarowane tereny, które mogą służyć dzia-łalności gospodarczej. Należy je zinwentaryzować, uporząd-kować stan prawny, uzbroić i uruchomić informację na ich temat

Zagospodarowanie w/w terenów pod działalność gospodarczą


43 D.14.3 Prowadzenie wspól-nego lobbingu przez władze miasta i orga-nizacje środowisk go-spodarczych na rzecz

Działania władz gminnych oraz środowisk gospodarczych na rzecz rozwoju są rozproszo-ne i nieskoordynowane. Nale-ży określić wspólne kierunki

Rozwój gminy 2001 2010 100 000 Zarząd Miejski Organizacje śro-dowisk gospodar-czych

59


rozwoju. Powołanie Rady ds. Rozwoju Gminy

działań i prowadzić je w spo-sób skoordynowany. Temu ce-lowi ma służyć powołanie Rady ds. Rozwoju Gminy

44 D.13.2 Opracowanie i wdro-żenie lokalnej polityki wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw

Opracowanie i wdrożenie lo-kalnej polityki wspierania ma-łych i średnich przedsiębiorstw przyczyni się do wzrostu ilości miejsc pracy

Wzrost zatrudnienia w tym sekto-rze


45 D.14.4 Zorganizowanie tar-gowicy miejskiej

Teren, na którym znajduje się obecnie targowica jest własno-ścią Wspólnoty ,,Binduga’’, nie pozwala to na właściwe jego zagospodarowanie.

Uporządkowanie handlu obwoź-nego


46 D.16.1 Współpraca ze Sto-warzyszeniem Gmin Górnej Narwi

Współpraca ze Stowarzysze-niem Gmin Górnej Narwi po-zwala na realizację wspólnych przedsięwzięć

Zacieśnienie współpracy między gminami


47 D.16.2 Współpraca z Duńską Agencją Ochrony Środowiska

Z Duńską Agencją Ochrony Środowiska gmina Łapy współpracuje już od kilku lat, efektem jej jest bezpłatne za-montowanie czterech miesza-deł w oczyszczalni

Realizacja dalszych korzystnych przedsięwzięć


48 D.16.3 Rozwój współpracy z gminą Aalestrup i in-nymi gminami.

Gmina Łapy od kilku lat współpracuje z gminą Aale-strup z Danii

Zacieśnienie kontaktów między gminami


49 E.25.1 Zorganizowanie Za-kładu Utylizacji Od-padów.

Zakład Utylizacji Odpadów zajmowałby się zbiórką i sor-towaniem odpadów oraz dal-szym ich zagospodarowaniem,

Uporządkowanie gospodarki od-padami

2001 2005 10 000 000 Zarząd Miejski

60


np. kompostowaniem50 E.21.1 Zagospodarowanie

centrum Łap.Wykonanie i wdrożenie pro-jektu zagospodarowania cen-trum Łap

Poprawa wizerunku miasta 2002 2006 200 000 Zarząd Miejski

51 E.18.1 Skanalizowanie gmin: Łapy, Suraż, Poświęt-ne, Sokoły, Kobylin Borzymy, Zawady z przejęciem ścieków do komunalnej oczyszczalni w Ła-pach..

Trwa budowa kanalizacji z Su-raża do Łap. Trwają prace nad włączeniem do oczyszczalni miejskiej kanalizacji z innych gmin

Poprawa czystości wód po-wierzchniowych i podziemnych

2001 2015 15 000 000 Zarząd Miejski

52 E.18.2 Modernizacja istnieją-cych stacji wodocią-gowych.

Istniejące stacje wodociągowe są eksploatowane od 30 lat i wymagają modernizacji i auto-matyzacji

Poprawa jakości wody pitnej 2002 2012 6 000 000 Zarząd Miejski

53 E.25.2 Rozbudowa wysypi-ska odpadów komu-nalnych w Uhowie, rekultywacja istnieją-cych wysypisk.

Istniejące wysypisko w Uho-wie jest za małe i wymaga roz-budowy. Należy też zlikwido-wać 13 wysypisk wiejskich

Uporządkowanie gospodarki od-padami

2000 2005 3 500 000 Zarząd Miejski

54 E.18.3 Budowa nowego uję-cia wody w Łapach

Istniejące stacje wodociągowe mają ponad 30 lat. Moderniza-cja ich pozwoli na przetrwanie jeszcze jakiegoś okresu czasu, ale docelowo trzeba planować budowę nowego ujęcia wody

Poprawa jakości wody pitnej 2010 2012 7 000 000 Zarząd Miejski

55 D.17.8 Renowacja urządzeń melioracyjnych

Istniejące urządzenia meliora-cyjne są wyeksploatowane i nie spełniają swojej funkcji, wymagają renowacji

Polepszenie jakości produkcyjnej użytków rolnych

2001 2006 3 475 000 Zarząd Miejski

61


56 E.18.4 Kanalizacja wsi w gminie Łapy

Wsie w gminie w większości są nie skanalizowane. Ścieki są odprowadzane do często nie-szczelnych szamb. Zagraża to czystości wód

Poprawa stanu czystości wód 2001 2015 8 000 000 Zarząd Miejski

57 E.18.5 Kanalizacja południo-wej części miasta Łapy

Południowa cześć miasta nie ma sieci kanalizacji sanitarnej należy ją wybudować

Poprawa stanu czystości wód 2000 2005 4 000 000 Zarząd Miejski

58 E.22.1 Przystosowanie ko-tłowni osiedlowych na opał gazem

Wszystkie kotłownie osiedlo-we w mieście są opalane wę-glem powoduje to zanieczysz-czenie atmosfery. Przejście na gaz zlikwiduje emisję zanie-czyszczeń do atmosfery

Wyeliminowanie emisji zanie-czyszczeń do atmosfery

2000 2005 6 000 000 Zarząd Miejski

59 E.20.1 Budowa sieci gazo-wej w mieście

Obecnie miasto posiada sieć gazową tylko na pięciu uli-cach. Trzeba rozprowadzić ją po całym mieście

Zmniejszenie emisji zanieczysz-czeń do atmosfery

2000 2005 7 000 000 Zakład Gazowni-czy, Zarząd Miej-ski

60 E.20.2 Budowa sieci gazo-wej na terenie gminy

Na terenach wiejskich nie ma w ogóle sieci gazowej. Istnieje pilna potrzeba jej budowy

Zmniejszenie emisji zanieczysz-czeń do atmosfery

2003 2010 10 000 000 Zakład Gazowni-czy, Zarząd Miej-ski

61 E.21.2 Budowa i przebudo-wa dróg gminnych i dojazdowych do pól, powiatowych i woje-wódzkich.

Wiele dróg gminnych i powia-towych wymaga ułożenia na-wierzchni utwardzonej i re-montu. Należy sukcesywnie realizować to zadanie

Rozwój gminy 2000 2015 15 000 000 Zarząd Powiatu, Zarząd Miejski

62 A.1.1 Szkolenie radnych i pracowników samo-rządowych w związku z reformą służby zdrowia

W związku z reformą służby zdrowia część zadań z zakresu opieki medycznej przejmą gminy.

Poprawa jakości usług medycz-nych


62


63 B.3.5 Budowa i moderniza-cja cmentarzy

Istniejące cmentarze nie zaspo-kajają potrzeb w tym zakresie

Zaspokojenie potrzeb gminy w tym zakresie

2001 2010 600 000 Zarząd Miejski Parafie

64 E.18.6 Budowa i moderniza-cja sieci wodociągo-wej

Co roku występują potrzeby budowy nowych i wymiany starych istniejących wodocią-gów

Poprawa jakości zaopatrzenia mieszkańców w wodę.

2001 2010 600 000 Zarząd Miejski ZWiK

65 E.23.1 Budowa i moderniza-cja sieci ciepłowni-czej.

Zgodnie z programem zaopa-trzenia miasta w ciepło sieć ciepłownicza wymaga rozbu-dowy i modernizacji.

Zmniejszenie emisji zanieczysz-czeń do atmosfery.

2001 2002 7.000 000 Zarząd Miejski

66 C.12.1 Remont i moderniza-cja mieszkalnych bu-dynków komunalnych

Stan komunalnych zasobów mieszkaniowych wymaga re-montów i modernizacji

Poprawa warunków mieszkanio-wych

2002 2007 300.000 Zarząd MiejskiPGKiM Spółka z o.o

67 B.3.6 Utworzenie oddziału dziecięcego biblioteki

W obecnym budynku bibliote-ki brak już miejsca na oddział dziecięcy.

Poprawa warunków korzystania z biblioteki

2002 2004 30.000 Zarząd Miejski

68 B.3.7 Utworzenie miejskiej filii bibliotecznej w południowej części miasta

Obecnie brak takiej filii. Poprawa dostępności do bibliote-ki.


69 B.3.8 Informatyzacja Bi-blioteki Publicznej

Konieczny jest zakup 5 kom-puterów, nowego programu bi-bliotecznego i dostęp do inter-netu

Poprawa warunków korzystania z biblioteki


70 E.21.3 Budowa ścieżek ro-werowych w gminie Łapy

W gminie brak ścieżek rowero-wych

Poprawa bezpieczeństwa na dro-gach

2002 2015 2.000.000 Podlaski Zarząd Dróg Wojewódz-kich, Powiatowy Zatząd Dróg, Za-rząd Miejski

63


71 E.21.4 Budowa ciągu piesze-go na trasie Łapy – Płonka Kościelna

Brak takiego chodnika powo-duje zagrożenie bezpieczeń-stwa drogowego

Poprawa bezpieczeństwa na dro-gach

2002 2004 900.000 Podlaski Zarząd Dróg Wojewódz-kich, Zarząd Miejski

72 C.7.4 Wsparcie finansowe policji

Zakup sprzętu, opłacenie eta-tów

Poprawa bezpieczeństwa obywa-teli


VII. 4. Schematy infrastruktury technicznej.

64

STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY...

Documents

Transcript of STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY...