socjalizacja i kontrola społeczna

życie to zmienność, dynamika, dzianie się – społeczeństwa „żyją”, czyli uczestniczą w

nieustającej zmienności

co to jest socjalizacja ?

problem socjalizacji pojawia się wtedy, gdy zastanawiamy się skąd ludzie uzyskują wiedzę, przekonania, umiejętności, reguły, normy, które później przejawiają się w ich działaniach

po to, aby działać musimy znać sposoby postępowania – skąd one się biorą?

na pytanie to odpowiedzi próbuje udzielić biologia oraz socjologia

pierwsze stanowisko mówi, iż jest to sprawa biologii i genetyki; ludzie dziedziczą pewne ludzkie impulsy, repertuary zachowań, sposoby postępowania, schematy myślenia, które są właściwe całemu gatunkowi ludzkiemu naturanatura ludzka predestynuje do pewnych działań; ludzie żyją, działają, myślą w swoiście ludzki sposób dlatego, że realizują swoje dziedzicznie uzyskane predyspozycje

drugie stanowisko mówi, iż te wszystkie sposoby życia nie są efektem dziedziczenia, lecz ludzie je nabywają od społeczeństwa w którym się urodzili i dorastają; to społeczeństwo dyktuje jak działać i myśleć, aby stać się pełnowartościowym członkiem społeczeństwa społeczeństwo wpaja jednostce sposoby życia swojej grupy dzięki regułom zawartym w kulturzekulturze

argumenty za stanowiskiem „społecznym”

ludzkie społeczności są bardzo różne; wzory, reguły, idee oczywiste w jednej społeczności w innej są odrzucane lub w ogóle nie funkcjonują jest to tzw. pluralizm kulturowypluralizm kulturowy; należy pamiętać iż uniwersaliów uniwersaliów kulturowychkulturowych /wzorów czy reguł spotykanych zawsze i wszędzie/ jest niezwykle mało

argument drugi odwołuje się do przypadków życia dzieci w środowisku zwierzęcym nie przejawia ono wówczas żadnych typowo ludzkich umiejętności czy kompetencji tj. nie potrafi posługiwać się mową, komunikować, nie ma wiedzy o świecie, poczucia tożsamości, samowiedzy etc.

definicja procesu socjalizacji socjalizacjasocjalizacja to proces za pośrednictwem którego jednostka staje

się pełnowartościowym członkiem zbiorowości społecznych proces dzięki, któremu jednostka wdraża się do sposobu życia swojej grupy i szerszego społeczeństwa przez uczenie się reguł i idei zawartych w kulturze

socjalizacja antycypującasocjalizacja antycypująca – internalizowanie wzorów grupy, do której się nie należy, a jedynie pragnie należeć, czyli pozytywnej grupy odniesienia

socjalizacja odwrotnasocjalizacja odwrotna – sytuacja spotykana w warunkach szybkiej zmiany kulturowej, kiedy to, młode pokolenie stara się wdrożyć tradycjonalnie nastawione starsze pokolenie do nowych wzorów kulturowych tj. stylów bycia, mówienia, ubierania się, rozrywki, twórczości etc.

socjalizacja permanentnasocjalizacja permanentna – proces internalizowania coraz to nowych wzorów kulturowych, w ciągu całego życia

socjalizacja pierwotnasocjalizacja pierwotna – dokonująca się w dzieciństwie, w rodzinie i innych grupach pierwotnych

internalizacja kultury wszystkie treści wpajane przez społeczeństwo

jednostce, zawarte są w obrębie kultury kultura stanowi wielki arsenał wiedzy, wzorów, reguł,

norm, wartości, symboli z których każdy, poza treściami wspólnymi np. językiem, korzysta selektywnie, w zależności od pozycji społecznych jakie pełni następuje proces internalizacji

internalizacjainternalizacja – proces psychiczny polegający na „uwewnętrznieniu” kultury, czyli przekształceniu jej wzorów w elementy osobowości motywacje czy postawy

eksternalizacjaeksternalizacja – przejawianie się ukształtowanych kulturowo treści osobowościowych – motywacji czy postaw w konkretnych działaniach

słabe ogniwa socjalizacji

anomia osobowość kontrola społeczna

resocjalizacjaresocjalizacja – eliminacja głęboko zinternalizowanych wzorów kulturowych i wpojenie wzorów przeciwstawnych

kontrsocjalizacjakontrsocjalizacja – uczenie się wzorów życia typowych dla środowisk dewiacyjnych i przestępczych, odmiennych od tych, które uznaje większość społeczeństwa

dewiacja i jej rodzaje dewiacja pierwotnadewiacja pierwotna – czyn dewiacyjny popełniony po

raz pierwszy, uruchamiający sekwencję kontroli społecznej i wymierzania sankcji

dewiacja wtórnadewiacja wtórna – recydywa, czyli wejście na drogę „kariery dewiacyjnej” w wyniku odrzucenia przez społeczeństwo – „stygmatyzacji”

stygmatyzacjastygmatyzacja /etykietowanie/ – trwałe przypisanie jednostce tożsamości dewianta czy przestępcy przez ciążące na niej znamię karalności

dewiacja w sensie funkcjonalnymdewiacja w sensie funkcjonalnym – czyn wywołujący negatywne reakcje społeczne w postaci sankcji różnego rodzaju

dewiacja w sensie normatywnym – dewiacja w sensie normatywnym – sprzeczność działania z regułą stosowalną wobec tego typu sprawcy i tego typu czynu

kontrola społeczna i sankcje sankcje formalnesankcje formalne – kary wymierzane w szczegółowo

przepisanym trybie, w określonym precyzyjnie wymiarze, przez specjalnie do tego powołane organizacje czy instytucje

sankcje rozproszonesankcje rozproszone – spontaniczne i nieformalne metody nacisku i karania stosowane przez grupy, do których jednostka należy

kontrola społecznakontrola społeczna – system społecznych sankcji /negatywnych i pozytywnych/ oraz agend /grup, organizacji, instytucji/ stosujących takie sankcje

permisywność społecznapermisywność społeczna – atmosfera przyzwolenia na czyny dewiacyjne czy nawet przestępcze wywierająca presję na agendy kontroli społecznej w kierunku powstrzymywania się od wymierzenia sankcji, lub wymierzenia sankcji niewspółmiernie łagodnych

punitywnośćpunitywność – rozpowszechnione w społeczeństwie żądanie wysokich kar i „zerowej tolerancji” w stosunku do dewiantów i przestępców