Sanacja spółdzielczych kas oszczędnościowo - kredytowych

Nadzr nad wiadczeniem usug patniczych

Sanacja spdzielczych kas oszczdnociowo - kredytowych

dr hab. Witold Srokosz

Uniwersytet WrocawskiWydzia Prawa, Administracji i EkonomiiKatedra Prawa [email protected]

Warszawa 2013

Sanacja :komisarycznaautonomiczna

[email protected] w wskim znaczeniusanacja w szerokim znaczniuUstawa o spdzielczych kasach oszczdnociowo kredytowych z 1995 r.Art.42.1.W przypadku powstania groby zaprzestania spacania dugw przez kas lub gdy jej dziaalno wykazuje race lub uporczywe naruszanie przepisw prawa, Kasa Krajowa moe zawiesi dziaalno kasy ustanawiajc jednoczenie zarzdc komisarycznego.2.Dziaalno kasy moe by zawieszona do czasu wyborw rady nadzorczej i zarzdu kasy, jednak na okres nie duszy ni 6 miesicy.3.Z dniem ustanowienia zarzdcy komisarycznego koczy si kadencja organw kasy.4.Kasa krajowa okreli zakres czynnoci kasy na okres, o ktrym mowa w ust. 2.

[email protected] z dnia 5 listopada 2009 r. o spdzielczych kasach oszczdnociowo kredytowych (Dz. U. z 2012 r., poz. 855 ze zm.) u.s.k.o.k. 2009Ustawa z dnia 19 kwietnia 2013 r. o zmianie ustawy o spdzielczych kasach oszczdnociowo kredytowych oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 613) nowelizacja z 2013

rozdzia 6a Postpowanie naprawcze i zarzd komisaryczny art. 72a - art. 73a

rozdzia 6b Przejcie, likwidacja i upado kasart. 74a [email protected] KNF dot. I procza 2013 r.

Sektor skok w I proczu 2013 r. rozwija si bardzo dynamicznie aktywa wzrosy o 9%, natomiast a warto depozytw o 9,6 %. W okresie tym w kasach przybyo ponad 61 tys. nowych czonkw. Sytuacja kapitaowa w kasach jest trudna, wysoko funduszy wasnych jest nieadekwatna do prowadzonej dziaalnoci. Wspczynnik wypacalnoci w sektorze obniy si z 1,83% na koniec grudnia 2012 r. do 1,2% na koniec czerwca 2013 r. [email protected] kasach wystpuje podwyszone ryzyko pynnoci w wyniku niedopasowania terminw wymagalnoci pasyww i zapadalnoci aktyww. Dziaalno kredytowo-poyczkowa finansowana jest gwnie rodkami krtkoterminowymi (depozytami o wymagalnoci do 6 miesicy). Na koniec I procza 2013 r. 44 kasy byy objte postpowaniami naprawczymi. Kasa Krajowa udzielia kasom w czerwcu oraz w lipcu 2013 r. pomocy z funduszu stabilizacyjnego na kwot 180,5 mln z. Warto pomocy zostaa podwyszona w sierpniu do kwoty 188,8 mln z

[email protected] wszczcia postpowania naprawczego w kasie (art. 72a ust. 1 u.s.k.o.k.) :- powstanie straty bilansowej,- powstanie groby wystpienia straty bilansowej,- powstanie niebezpieczestwa niewypacalnoci,- powstanie zagroenia utraty pynnoci patniczej.

[email protected]. 72a u.s.k.o.k. a przesanki wszczcia postpowania naprawczego wskazanej w art. 492 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadociowe i naprawcze

- powstanie straty bilansowej,- powstanie groby wystpienia straty bilansowej,- powstanie niebezpieczestwa niewypacalnoci,powstanie zagroenia utraty pynnoci patniczej

72a ust. 1 u.s.k.o.k. art. 142 ust. 1 pr. bank.art. 142 ust. 1 pr. bank. :- powstanie straty bilansowej,- powstanie groby wystpienia straty bilansowej,- powstanie niebezpieczestwa niewypacalnoci,- powstanie niebezpieczestwa utraty pynnoci

[email protected] niewypacalnoci w rozumieniu [email protected] postpowania naprawczegozarzd kasyKNFNIEZWOCZNIE zawiadamia o wystpieniu przesanekprogram naprawczyI. Postpowanie naprawcze SKOKZarzd zdziaa zgodnie z ustawKasa KrajowaZarzd przystpuje do opracowaniaPrzedoenie + zapewnienie realizacjido zaopiniowania Zlecenie uzupenienia/ponownego opracowania+ wyznaczenie terminu przygotowaniaKURATORKNF moe ustanowiNadzr nad [email protected]. Postpowanie naprawcze SKOKZarzd nie zdziaa zgodnie z ustawprzesanki postpowania naprawczegozarzd kasyKNFKasa KrajowaBrak zawiadomieniaZobowizanie do wszczcia postpowania naprawczego i opracowania programu postpowania naprawczegopoinformowanieKurator ma prawo do :- uczestniczenia w posiedzeniach organw kasy oraz uzyskiwania wszelkich informacji niezbdnych do wykonywania jego funkcji (art. 72c ust. 2 u.s.k.o.k.),- wniesienia sprzeciwu wobec uchwa i decyzji zarzdu i rady nadzorczej kasy, przy czym owiadczenie o zamiarze wniesienia sprzeciwu zgoszone na posiedzeniu rady nadzorczej lub zarzdu wstrzymuje wykonanie uchway lub decyzji (art. 72c ust. 3 u.s.k.o.k.),- zaskary do sdu uchwa walnego zgromadzenia kasy stosuje si tu odpowiednio art. 42 ustawy Prawo spdzielcze (art. 72c ust. 6 u.s.k.o.k.).

[email protected] ustanowienia zarzdcy komisarycznego w kasieI. Pierwotnie cakowity brak zgodnoci pomidzy art. 42 ust. 1 u.s.k.o.k. 1995 i art. 145 ust. 1 pr. bank.

II. Przed nowelizacj z 2013 r.

art. 73 u.s.k.o.k. 2009 poczy przesanki przewidziane w art. 145 ust. 1 pr. bank. z przesankami zawartymi w art. 42 ust. 1 u.s.k.o.k. 1995

[email protected] pochodzce z art. 42 ust. 1 u.s.k.o.k. 1995 :powstania groby zaprzestania spacania dugw przez kas, wykazywania przez dziaalno kasy racego lub uporczywego naruszania prawa,

Przesanki pochodzce z art. 145 pr. bank. :nieprzekazanie przez zarzd kasy programu postpowania naprawczego zgodnie z ustawnieskuteczno programu postpowania naprawczego

[email protected]. Po nowelizacji u.s.k.o.k. z 2013

Nowelizacja z 2013 nie upodobnia katalogu przesanek wprowadzenia zarzdcy komisarycznego w kasie do katalogu ustanowienia zarzdu komisarycznego w banku, a nawet wprowadzia now przesank, nieznan na gruncie ustawy Prawo bankowe.

[email protected], po nowelizacji z 2013 r., wprowadzenia zarzdu komisarycznego w kasie :- powstanie groby zaprzestania spacania zobowiza przez kas,- nieprzekazanie przez zarzd kasy programu postpowania naprawczego zgodnie z art. 72a,- nieskuteczno programu postpowania naprawczego,- sytuacja, gdy dziaalno kasy wykazuje race lub uporczywe naruszanie przepisw prawa,- sytuacja, gdy skad zarzdu kasy nie odpowiada wymogom ustawy,Wystarczy, e zostanie speniona tylko jedna z tych przesanek.

[email protected] nowelizacja z 2013 r. wprowadzia dwie dodatkowe przesanki ustanowienia zarzdcy komisarycznego :- podjcie przez Komisj Nadzoru Finansowego decyzji o przejciu wybranych praw majtkowych lub wybranych zobowiza kasy, o ile zarzdca komisaryczny nie zosta ustanowiony wczeniej (art. 74c ust. 10); - wystpienie sytuacji, gdy na dzie sprawozdawczy, okrelony w przepisach wydanych na podstawie art. 62c ust. 4 u.s.k.o.k., aktywa kasy nie wystarczaj na zaspokojenie jej zobowiza, chyba e zarzdca zosta ustanowiony wczeniej (art. 74k ust. 1).

[email protected] stosowania rodkw nadzorczych :- fakultatywno stosowania rodkw nadzoru przez KNF,- ustawowe okrelenie przesanek stosowania rodkw nadzoru,- ustawowe okrelenie procedury stosowania rodkw nadzoru,- zasada stopniowania rodkw nadzorczych,- zasada rwnoci,- zasada kumulacji przedmiotowej,- zasada kumulacji [email protected] fakultatywnoci Komisja Nadzoru Finansowego moe, ale nie musi, stosowa rodki nadzoru. wyjtek - KNF obligatoryjnie stosuje rodek nadzorczy art. 71 ust. 7 u.s.k.o.k. 2009 KNF odwouje (a wic musi odwoa) czonka zarzdu kasy w przypadku zaistnienia okolicznoci wskazanych w tym przepisie. Zob. art. 138 ust. 5 pr. bank. - rwnie jest wyjtkiem od generalnej zasady fakultatywnoci rodkw nadzoru bankowego.

[email protected] stopniowania rodkw nadzorczychzasada proporcjonalnoci w odniesieniu do stosowania rodkw nadzorczych nakazuje, aby w przypadku gdy okrelone cele publiczne mog zosta rwnie skutecznie zrealizowane zarwno przy pomocy rodka mniej, jak i bardziej restrykcyjnego, organ publiczny skorzysta z tego pierwszego rodka

[email protected] zasady proporcjonalnoci bezporednio wyprowadza si zasad stopniowania rodkw nadzorczych.

Szczeglnie zasada ta dotyczy najbardziej dolegliwego (represyjnego) rodka nadzorczego, ktrego zastosowanie pozbawia kas samodzielnoci, jakim jest wprowadzenie zarzdcy komisarycznego.

[email protected] prawa bankowego wynika, e sanacja komisaryczna zawsze musi by poprzedzona sanacj autonomiczn z u.s.k.o.k. wprost to nie wynika, ale naley przyj, e zasada ta ma zastosowanie rwnie do kas. Przemawia za tym :- Podobiestwo dziaalnoci kas i bankw- Wzorowanie przepisw u.s.k.o.k. 2009 na art. 142 i 145 pr. bank. - taka sekwencja najpeniej zabezpiecza interes czonkw kas

[email protected] GROBY zaprzestania spacania zobowiza przez kas powinna uruchamia sanacj autonomiczn a nie sanacj komisaryczn. Powinna by zaszeregowana do tej samej kategorii co przesanka niebezpieczestwa niewypacalnoci czy te groby utraty pynnoci, a nawet naley si zastanowi, czy nie powinna by z ktr z nich utosamiana.

[email protected] uzdrowienia sytuacji polegajcej na tym, e kasa nie przestrzega prawa, KNF moe zastosowa cay katalog rdkw nadzorczych o charakterze sankcji, wymienionych w przepisie art. 71 ust. 2 u.s.k.o.k. 2009.

Dopiero dalsze uporczywe i race naruszenie prawa przez kas moe spowodowa signicie przez KNF do tak uciliwego rodka, jakim jest ustanowienie zarzdcy komisarycznego.

Zasada stopniowania rodkw nadzorczych !

[email protected] Sdu Apelacyjnego w Katowicach I Wydzia Cywilny z dnia 21 maja 2010 r. (I ACa 44/10) dla spenienia si przesanki racego lub uporczywego naruszania przepisw prawa przez dziaalno kasy konieczne jest wykazanie kwalifikowanej postaci winy kasy jako osoby prawnej, a wic winy umylnej lub racego niedbalstwa. Poza tym jej dziaania lub zaniechania musz mie charakter cigy, trway, uporczywy, a nie jednorazowy. Sd Apelacyjny potwierdzi niewano uchway zarzduKasy Krajowej o ustanowieniu zarzdcy komisarycznego ( wyrok Sdu Okrgowego w Katowicach z dnia 10 listopada 2009 r., I C 693/08).

[email protected] zarzdcy komisarycznego nie wpywa na organizacj i sposb dziaania kasy, z wyjtkiem zmian przewidzianych ustaw. Wszystkie wyjtki od tej zasady powinny by zatem interpretowane cile i s ponadto enumeratywnie wymienione w art. 73 ust. 3 u.s.k.o.k. 2009.Z dniem ustanowienia zarzdcy komisarycznego:- czonkowie zarzdu kasy zostaj odwoani z mocy prawa, a ustanowione wczeniej prokury i penomocnictwa wygasaj,- ulegaj zawieszeniu kompetencje rady nadzorczej kasy oraz walnego zgromadzenia kasy (a w kasach, w ktrych walne zgromadzenie jest zastpione przez zebranie przedstawicieli zawieszeniu ulegaj kompetencje zebra grup czonkowskich).

[email protected] zarzdcy komisarycznego(s uzalenione od przesanek jego powoania)I.opracowuje i uzgadnia z KNF program postpowania naprawczego, kieruje jego realizacj informuje KNF i rad nadzorcz kasy o wynikach realizacji programu; informacje te przekazuje Kasie Krajowej.

[email protected] nie precyzuje zada, jakie zarzdcy komisarycznemu mog zosta wyznaczone przez KNF w decyzji o jego ustanowieniu. Jednak nie wydaje si, aby mogy to by inne zadania ni te, ktre prowadz do sanacji [email protected] nieprawidowoci zwizanych z racym lub uporczywym naruszaniem przepisw prawa III. - zorganizowanie wyboru nowego zarzduIV.obowizki w zwizku z przejciem wybranych praw majtkowych lub wybranych zobowiza kasy (zob. np. art. 74i ust. 1 u.s.k.o.k.)V. - obowizki w zwizku z niedostpnoci rodkw powierzonych kasie (art. 38u ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym bdzie obowizywa od listopada 2013 r.)[email protected], rozbudowana regulacja sanacji kas zamieszczona w znowelizowanej u.s.k.o.k. wzoruje si na ustawie Prawo bankowe, z uwzgldnieniem jednak specyfiki i odrbnoci kas.

Trudno jest znale rozsdne wyjanienie tak daleko idcego zrnicowania katalogu przesanek ustanowienia zarzdu komisarycznego w u.s.k.o.k. 2009 oraz w ustawie Prawo [email protected] ZA UWAG

[email protected]

Sanacja spółdzielczych kas oszczędnościowo - kredytowych

Documents

Transcript of Sanacja spółdzielczych kas oszczędnościowo - kredytowych