Odmiany psychologii

- psychologia ludowa, poboczna- prywatna psych w naszej głowie, która powstaje od dzieciństwa. Budowniczymi tego są rodzice, dziadkowie, własne doświadczenia, itp. Matka mówiąca dziecku aby nie rozmawiał z obcymi powoduje nieufność dziecka wobec obcych.

- psychologia humanistyczna- dostarcza odp co jest lepsze od czegoś?, zbiór rekomendacji. Psycholog human. Zaleca myśleć pozytywnie. Myślenie pozytywne sprzyja osiąganiu gorszego wyniku, a sprzyja poprawie samopoczucia.

- psychologia naukowa- zajmuje się opisem, wyjaśnianiem faktu. Zajmuje się zjawiskami powtarzalnymi, regularnymi. Ma zdolność do przewidywania.

Relacja między naukom a rozsądkiem dotyka 2 kwestii. Psychologowie są krytykowani. Pierwsza sprawa to dostarczają stwierdzeń banalnych. Stwierdzenie psych ma charakter statystyczny. Druga to jak dostarcza wiedzy jak jest inaczej. W obrębie psych. Ludowej można znaleźć trzy typy przekonań:

-można znaleźć założenia dotyczące natury świata, człowieka.

-Maksymy, przypowieści

- przekonania dotyczące świata zew.- przekonanie że swój jest lepszy niż obcy.

Osoby fizycznie atrakcyjne są inaczej traktowani niż brzydsi. Ludzie są skłonni aby temu dać, a temu nie. Kierujemy się ukrytą zasadą kalotoyzacji ludzi.

Mówi się, że dzieci robią złe uczynki przyczynami zewnętrznymi, a dobre wewnętrznymi. Przekonania ludzi:

Zdania wygłaszane jako kategoryczne, im bardziej rosną to myślimy, że inni myślą tak samo jak my, nazywa się to błędem powszechnej zdolności.

- jesteśmy pewni, że tak jest i zawsze to wiemy. Większość naszych przekonań to są błędne

Skrajność- część jest za, a część przeciw

- sprzeczność wewnętrzna ludzie są źli, a ja jestem dobry.

Przekonania sprzeczne z rozsądkiem

Psychologowie podają dane związana z pracą i płacą. Za tą samą pracę można dostawać wynagrodzenia wyższe od innych. Ludzie za mniejsze pieniądze pracowali lepiej niż za wyższe. Człowiek z problemami idzie do specjalisty którzy używają 3 sposoby zasnięć

- zmęczenie

- relaksuj się, muzyka, spacer

- mam tutaj pigułkę, jak ją zażyjesz to zaśniesz

Seks jest dobry na zdrowie, ale systematycznie rośnie liczba osób którzy mają z nim problem. 60% kłopoty mają mężczyźni, a 50% kobiety przejściowo. Dysfunkcje te biorą się z lęku.

Zgodność lub nie zgodność myślenia człowieka nie może ukazać poprawności wiedzy. Studiowanie psych. Powoduje istnienie dwóch wersji psychologii. Ludowa i naukowa. Priorytet pierwszeństwa, to co jest pierwsze w kolejności jest najważniejsze. Psych ludowa kształtowana jest we wcześniejszym dzieciństwie.

Co można poznać, a czego nie?

Ludzie mówią ja od razu wiedziałem, że tak będzie, jest to wsteczność wstępna. Problemy z poznawaniem bierze się z tego, że poznajemy człowieka przez innego żywego człowieka. Pytanie dlaczego?, dotyczy przyczyn, a pytanie po co?, dotyczy funkcji. Przewidzieć potrafić co on zrobił.

Można budować pewne przwidywania. Agust flamer, poznawanie człowieka jest tak jak z poznawaniem świata. Mamy doczynienia z procesem dynamicznym. Poszerzamy zakres kontroli, która nazywa się kontrolą poznawczą. Jest to rozłożone na 5 kroków:

1) polega na uczeniu się że rzeczy są, występują, np. pada deszcz, itp.nabywamy dośw pozwalające zarejestrować obecność tych rzeczy.

2) odkrywanie przyczynowości- istnieją relacji która może być przyczynowa. Np. dotchne czegoś gorącego. Wyodrębniamy tu 2 elementy.

3) umiejscowienie źródła kontroli- co zależy ode mnie, a co nie zależy? Proces uczenia się skuteczności, kompetencji.

4) regularności przyczynowe- ile razy coś zrobie np. ty robisz zawsze bałagan

5) uczymy się że sprawowanie kontroli nad czymś jest moją własnością. Np. spotkanie osób które mają dziwne przekonania.

Człowiek jest istotą społeczną, żyje wśród ludzi, dokonuje pewnych zachowań. Interakcja między ludźmi polega na tym, że dwóch obserwatorów dokonuje jakiegoś zadania, ale inaczej myślą.

Formy aprobaty społ.

- Konformizm

- polega na auto prezentacyjnych zabiegach, które wpływają na reputację.

Jeśli ktoś jest psychopatą to nigdy nie będzie empatyczny. Nasze możliwości poznawcze, uwagę są ograniczone. Jeśli nie jesteśmy skupieni, to nasze zasoby uwagi wyczerpują się. Zasoby poznawcze ludzi wyczerpują się.

24.10.08

Wpływ środowiska na zachowanie

Jesteśmy istotami złożonymi. Jesteśmy częścią przyrody. Niedobór witaminy B powoduje zaburzenie pamięci, uwagi, motywacji. Jest to bilologiczna płaszczyzna. Nie ma innego źródła energii niż zasoby energetyczne naszego organizmu.

Jesteśmy członkami wspólnot ludzkich. Człowiek jest zwierzęciem, ale społecznym- Arostyteles. Nasze zachowanie kształtowane jest przez wspólnoty ludzkie. Każdy z nas jest składnikiem kultury. Każdy z nas jest twórcą kultury. Jesteśmy też realizoaatorami reguł kulturowych np. język. Każdy z

nas jest nosicielem kultury, mamy zaprogramowane to w głowie. Propagujemy kultury, upowszechniamy ją innym. Należności tych trzech poziomów nie musi być zgodne, natura może kłócić się ze społ. Samo utrudnianie- polega na zmniejszaniu osiągnięcia jakiegoś sukcesu, np. balowanie przed sesją. Jest ono dosyć funkcjonalne. Żyjemy w świecie rzeczy, ludzi, w świecie idei.

Świat rzeczy jest zróżnicowany, używamy coraz więcej nowych rzeczy. Liczba rzeczy otaczających nas jest zdeterminowana zadaniami, które realizujemy. Do świata rzewczy zaliczamy również wytwory przyrody(pieski, paprotki). Mamy wytwory materialne które służą do czegoś(funkcja pragmatyczna). Rzeczy mają sentymentalną wartość. Najstarsze wykopaliska z ozdobami ciała mają 20 tys. Lat. Ludzie mają dostęp do coraz większej ilości informacji. W pewnych dziedzinach mamy doczynienia z przyrostem(erotyka).

Świat ludzi- widząc ludzi poszukujemy tego co podobne lub to co ich różnic. Można ustalić pod jakim względem oni się różną. Konsekwencje:

- jeśli spostrzega się podobieństwo, to chętniej pomagamy tym ludziom, podobieństwo hamuje agresje, jeśli ktoś jest podobny do ja, to go lubimy bardziej pod warunkiem, że siebie lubimy.

- jeśli występują różnice- to powyższe tendencje ulegają zminilizowaniu.

- ludzi można różnie klasyfikować skin- punk. Krąg w którym się obracamy jest nie wielki

Jeśli chodzi o insytutcje mamy małe doczynienia z nimi. Na pierwszy rzut oka wysuwają się instytucje edukacyjne, które założył Niemiec w 1650 roku. Również są inne: zdrowie, porządek. Kwestie dotyczące instytucji. Pierwsza z nich dotyczy tego, że instytucje są też niespecyficzne, np. dane z policji ścigających przestępców zajmują się opieką, np. bezdomni na mrozie. To policjanci wsadzają ich do aresztu. Prof. Kwieciński, ukazał, że 12% maturzystów są analfabetami.

Świat społeczny to wydarzenia, które byłt niespodziewane, wstrząsające, np. WTC, zamach w Londynie, Madrycie. Z perspektywy psych jest to zdarzenie emocjonalnie. Można zobaczyć jak ludzie dalece myślą stereotypowo.

Jaki wpływ mają osoby, które są obdarzone uczuciem przez nas? Mamy doczynienia z identycznymi osobami, są one w ścisłej zależności od siebie. Kaczyńscy nie mają zdolności do rządzenia, gdy pełnią dwie najważniejsze funkcje w kraju.

Świat idei- wytwory ludzkiego umysłu. Mamy tu świat idei kulturalnych(muzea, systemy Poli. Przesądy, religia). Przesądy, to np. czerwona bielizna na maturze. Przesądy stanowią ważną istotę ludzkiem kultury. Są podporządkowane ludzkiemu bezpieczeństwu. Kultura jest to tworzenie wartościowych rzeczy. Kultura to nie tylko żeby tworzyć, ale i niszczyć. Wrzozec kultury w danym kraju zależy, czy mamy doczynienia z kulturą jednowartościową, czy wielowartościową? Kultura polska jest jednowartościowa. Ile i jakie ideały świata. Kultury jednowartościowa- „kto nie jest z nami jest przeciwko nam”. Wielowartościowe, to idą odstępstwa od ideału świata. Kult jednowartościowe wymuszają jednomyślność, a wielowartościowe nie są w stanie uzyskać jednomyślności. W kult jednomyślności głowną rolę odgrywa nietolerancja, dogmatyzm. Są one pełne niepokoju.

Kultura rzeczy i idei- uwagę koncentrujemy na jogurtach, myśleniu ludzkim.

Można patrzyć na kult konsumpcyjne, kult posiadania. Na kulturę można patrzyć ze względu kumulowania lub roztaczania.

Kultura indywidualizmu i kolektywizmu- w tych kult istota rzeczy polega czyj interes jest preferowany? W indywidualistycznym interes ważny jest osobisty, a w kolektywistycznej interes wspólny. Dość intuicyjnie i bezwiednie odwołujemy się do 3 kryteriów

a) aspekt psychologiczny- to co nas otacza jest dobre, czy złe?, zasada ważności- dzielimy świat na negatywny i pozytywny

b) kryterium pragmatyczne- polega na tym jak coś wykorzystać, urzyć.

c) aspekt estetyczny- czy to jest ładne?, czy to jest brzydkie?

Badania han stroma dotyczą hałasu. Badani nie zdawali sobie sprawy z tego hałasu. Były 3 sytuacje. Zwiększał się, zmniejszał i bez zmian. Gdy się zmniejszał byli zadowoleni, gdy zwiększał to byli mniej, a jak był stały, to też byli niezadowoleni.

27.10.08 Ipsychologia dysponuje ogromnyą wiedzą. Nauka to nie jest niewzruszony gmach, że jak powstanie, to się nie naruszy. Jest strukturą tymczasową. Nauka ma charakter warunkowy- twierdzenia naukowe są poprawne pod pewnym warunkami. Jest procesem przeobrażeń, modyfikacji. Psychologia zajmuje się: zachowaniem, czynnościami wykonywanymi przez ludzi. Psych. Udziela odp na pytanie co?, jak?, kiedy? Analiza stanów emocjonalnych(zmęczenie- brak zasobów energetycznych; cechy jakie posiadają ludzie. Geneza cech ludzkich może być z dwojakiego rodzaju czy pochodzi z kultury?, czy natury? O żadnej właściwości ludzkiej nie można powiedzieć, że jest zdeterminowana biologicznie. Inteligencja jest wrodzona i nabyta. Na podstawie znajomości cech nie można przewidzieć zachowania. Analiza warunków- analiza pewnych zachowań w określonych sytuacjach. Np. Lęk wysokości, Indianie go nie mają i przez to giną. Lęk wysokości nie występuje u nikogo do 2 m. powyżej 30 m boją się wszyscy. Warunki w jakich człowiek się znajduje determinuje ujawnianie się pewnych cech:

- Założenia filoz: podobieństwa(pewne właściwości są wspólne dla naszego gatunku. Jest on warunkiem do systematyzowania, generewonia wiedzy. Przewidywania naukowe mają charakter statystyczny. Tego rodzaju założenie jest ekonomiczne, ale musi być prawdziwe. Badania amer pokazują zachowania europejczyków, azjatów. Najstarsze dzieło lit. Poemat o gilgamerze. Ma ponad 10000 lat. Historia 2 młodych mężczyzn którzy uznali, że gdzie mieszkają jest nudno. Chcieli ruszyć w świat. Wędrują na księżyc w morze. Biblia i Tora też są pełne opowieści. Opowieść o Józefie. Dostał on ubranie o którym opisuje w torze, a pozostałych synów zignorował. Ludzie sprzed kilkunastu wieków nie są zbyt różni od nas. Różnice bilogogiczne zmniejszają się między nami, a przodkami. Badania z 1920 kobiety miały niższe wynik z matematyki niż chłopcy, a od 15 lat jest odwrotnie. Dwie rzeczy po naszych przodkach: kobiety gorzej rzucając do celu niż mężczyźni. Kobiety gorzej wyobrażają sobie figurę z drugiej strony(rotacja). 2 założenie:

- stałość, jest warunkiem tego aby można budować przewidywania. Jest to ważna umiejętność. Możemy przewidywać jedną cech na podstawie innych cech. Wykształcenie mierzy się liczbą lat spędzonych w szkole. Skorelowane zjawiska: ludzie wykształceni są bogatsi. Czapiński pokazał, że jak ktoś jest wykształceni są szczęśliwsi, mają mniej dzieci. Ludzie wykształceni są zdrowsi. 3 założenie:

-czynniki zew, decydują o tym, że ludzie coś robią, pokazują się jakieś stany. Układ nerwowy działa na zasadzie pobudzenie, hamowanie. Biblatane pokazał w jakim stopniu gotowość do pomagania

ludziom zdeterminowana jest przez różne czynniki. Ludzie idąc pomagali choremu człowiekowi wtedy kiedy było dużo czasu. Pilane przeprowadził eksperyment. Przy drzwiach leżał człowiek. W ciągu jednego dnia nad nimi przeszło 64 tys osób i żadna z nich nie pomogła temu człowiekowi.

- założenie sprzeczności- polega na tym, aby być innym niż inni ludzie, ale chcemy być częścią grupy społecznej. Interes osobisty czasami jest sprzeczny z interesem wspólnym.

Oba czenniki mechanizm indywidualizacji i wspólności są częścią interakcji jaką człowiek rozgrywa między ja, a światem.

Pytania w psychologi: co?, jak?, kiedy? Jakie są cechy jego zachowania. Rzadko zadajemy pytanie, czy on robi to często? Odp. Na to pytanie pokazuje źródła zachowania. Pozwala sformułować, czy zachowanie jest wykonywane czynnikami zew., czy wew?

Jeśli zobaczymy, że ludzie robią to samą, to stwierdzimy, że zadziałał jakiś czynnik zew na ich zachowanie. Kolejne badanie dotyczy specyficzności zachowania. Czy ktoś się zachowuje w każdym razie, czy wyjątkowo? W jakich warunkach człowiek na pewno się tak nie zachowa?- tego pytania nie zadawają amatorzy. Badania nad pieniędzmi pokazały, że wielkość banknotu nie mają znaczenia. Osoba znajdująca kase na dworcu nigdy nie odda, a w kościele oddają właścicielowi. Wiele zachowań wynika z zapotrzebowania na bodźce. Człowiek ma dużą tendencje kierowania się jedną przyczyną.

2 sposoby myślenia psych o ludziach: pytanie o cechy, są rozpowszechnione; o stany, pytania o tożsamość są rzadsze. Pytania o pragnienie jest to zdolność jakim pragniemy być, a jacy jesteśmy naprawdę. Pragnienia są bardzo ważne, sprzyjają rozwojowi człowieka. Pytanie o powinności, jaki powinien być?, jak się zachowywać? Na te pytania odpowiadamy bardzo rzadko. Koncentracja na cechach indywidualnych nie sprzyja ludziom. Aby sensownie odp na to pytanie trzeba skupiać związki, cechy, a nie tylko liczbę. Normalne rozumowanie polega na tym, że obserwujemy człowieka i nadajemy wspólną nazwę, cechę. Autologia jest wtedy kiedy pytamy, dlaczego on pluje, popycha? Popełniamy ją wtedy kiedy odpowiadamy, że jest on agresywny. Jest to nie dopuszczalne. Pytanie o tożsamość, to: kim jesteś?, kim była?, kim będzie?, kim zamierza być?, jaka zamierza być?, itp. Pytania o tożsamośćW jakich pozostaje związkach z ludźmi. Mówi o przy należnościach. Kiedy mówimy kim jestem?, to mówie o tym do kogo jestem podobny. Tożsamość można budować na 2 sposoby:

- do tego co robimy, my lekarze, krawcowe- jeśli jest się członkiem jednej specjalności, to można być członkiem też innej

- sposób o kategorie- polega na tym, że jak należe do jednej kategorii, to nie należe do innej. Ten rodzaj kategoryzacji jest bardziej wyostrzejaący, bardziej dyskryminuje.

Konkluzja wynikająca z tego: nie ma sposobu analizowania ludzkich zachowań. Istnieje wiele strategii, które trzeba zastosować.

Historia psych jest bardzo krótka, ma niewiele ponad 100 lat. Powstała w Niemczech. Psych. wywodzi się z filozofii. Powinna zajmować się to co w ludzkiej świadomości, introspekcyjna. Bazowała głównie na zeznaniach introspekcyjnych, pytano ludzi o motywacje, zachowania, itp. To co jest przedmiotem badania jest też narzędziem badania. Świadomość zaglądała do świadomości. Te idee mają krótkie nogi. Treści świadomości nie podlegają kontroli zew. Sprawdzalność zew danych- dane są dostępne i każdy ma wgląd. Każdy może powtórzyć badania, można spróbować innego sposobu badania tego samego zjawiska. Psychologia nie utrzyma się jako nauka dopóki nie dorobi się własnego sposobu badań. Ta krytyka dała narodziny dwóm nurtom w psychologi:

-introspekcja

- Behawioryzm

Te dwa kierunki odgrywały rolę w psychologii. Był intensywny rozwój tych kierunków przez 50 lat. Psychoanaliza jej dorobek związany jest z Freudem. Jest dziełem zbiorowym, jest dziełem europejskim, europejskich Żydów. Freud był autorem ważnej pomyłki. Dostał zaproszenie na wykład na uniwerku. „zdaje sobie sprawę, że specjalistów w mojej dziedzinie można policzyć na jednym palcu ręki” to wiadomo kto nim jest. Freud zwrócił uwagę, że ludziom śnią się podobne rzeczy. sny można podzielić na 2 kat.: rzeczy upragnione, sny pełne niepokojej. Sny są przesycone treściami erotycznymi. Niektóre z nich są jawne, oczywiste. Jednak sporo takich treści są ukryte, niewidoczne. Te treści erotyczne są we wczesnym dzieciństwie. Freud analizował również pamięć, a szczególnie przypomnienie sobie rzeczy o których nie można zapomnieć. Nie można sobie przypomnieć rzeczy niewygodnych, dośw. traumatycznych. Rzeczy niewygodne eliminujemy z naszej świadomości. Freud koncetrował się na koncentracji wczesnego dzieciństwa. Człowiek dorosły jest dzieckiem dziecka. Dośw dzieciństwa wywierają piętno na psychice człowieka. W marzeniach sennych Freud dokonał rewolucyjnych odkryć. Część tego co jest nieświadome to motywowane zapominane. Zdaniem psychoanalizy ludzkie zachowania są sterowane przez popęd, instynkt. Popędem tym jest popęd życia zdaniem Freuda. Źródłem napędu w ludzkim zachowaniu jest sex. Kompleks Edypa- kilkuletni chłopcy zakochują się w swoich matkach, i rywalizują z ojcami. Osobowość składa się z 3 elementów: ego, ja, nad ja. Mechanizm seksualny polega na przyjemności. Ego ja jest odpowiedzialny za sprawdzenie czy jest to możliwe. Nad ja- system wew reguł, przepisów, norm, czy wolno? Kieruje się zasadą moralności. Twórcą nad ja jest bóg. Koncepcja Freuda jest pesymistyczna. Ludzie wypierają popęd seksualny. Freud był trudny, kłótliwy, nie znoszący sprzeciwu. Adler zauważył, że ważnym dla człowieka jest dążenie do skuteczności. Dośw z poczuciem niższości są źródłem niekontrolowanych zachowań. Opracowanie Adlera najciekawsze to Hitler-Stalin. Byli obaj niskiego wzrostu. Obaj uznali frustracje swoich dążeń.

Behawioryzm- zaczął się w Rosji za sprawą Pawłowa, Nobla dostał za mechanizmy ludzkich zachowań. W latach 84-86 studiował na uniwerku wrocławskim.

John Watson nauczył lęku ośmiomiesięczne dziecko. Pierwszą wersje automatu do kaw stworzył. Psychologia aby być psychologią musi spełnić warunek poprawnego badania. Co jest mierzalne?, mierzalne są bodźce, interakcje. Bardzo ważną rzeczą są popędy. Głód- jest to liczba godzin bez jedzenia. Mamy 3 rzeczy obiektywne: popęd, rekcje, bodziec. Cała reszta to jest czarna skrzynka, której nie można poznać.

Bruce skiner był inżynierem i psychologiem. Wynalazł pudełko skinera. Było w niej mnóstwo czujników, urządzeń. Prowadził badania ze szczurami. Wykorzystywał ich ciekawość, zmysł eksploracji. Szczury są inteligentne, prowadzą one eksperymenty. Żyją w stadach. Wykorzystywał ciekawość szczurów, aby pokazać, że pozytywny przypadek redukuje działający popęd. Oba te nurty psychoanaliza i behawioryzm są podobne w: człowieka traktują jak pionka, wyrzuciły z pola widzenia psychologii świadomość.

20.11.08 WYKŁAD VI

Krytyka psychanalizy polegała na: niedokonaniu stwierdzeń ludzkiego zachowania, rozstrzygano w sposób arbitralny(co jest słuszne, a co nie jest), tworzenie koncepcji spekulatywnych(mistrzem był

Karol Gustaw Jung). Teoria naukowa musi zwierać warunki, które przestają się sprawdzać, jeśli tego nie zawiera jest ona bezwartościowa. Przedstawiciele psychoanalizy mówili, że wyjaśnia ona wszystko. Wynalazki psychologi: libido i geny. Można nimi wyjaśnić wszystko. Krytykowano ją za szczególny sposób poznawczy. Człowiek psychoanalizy, to człowiek bez umysłu. Krytyka behawioryzmu: doprowadził do rozebrania czynności, zachowań, cząstek elementarnych bodziec- reakcja. Atomizowanie życie prowadzi do tego, że nie wiemy co robimy. Przyjmowali założenie, że pojawienie się zachowań zależy czy one się pojawiają. Zlekceważyli fakt, że ludzie wykonują czynności długoterminowe, Behawioryzm mówi, że nie powinni tego robić. Uproszczenia w procesach poznawczych. Podjęli próbę przeanalizowania procesów poznawczych. Wspólne elementy: traktuje się człowieka jak pionka, krytykowano za to, że wszystko chciała się sprowadzić do popędu. Mechanizm: napięcie- ulga. Dalszy proces psychologi idzie w kierunku: osobistego rozwoju człowieka świadomego oraz nurt skoncentrowany na mechanizmach każdego z nas(psych. poznawcza). Psych. po II W.Ś przeszła przemianę. Zmiany te miały z prowadzoną wojną. Miało związek z doświadczeniami straszliwego barbarzyństwa. Pytania dlaczego tak się dzieje?, jest pytaniem fundamentalnym. Po drugie ci którzy zginęli to byli żołnierze, mężczyźni. Oznacza to mln samotnych kobiet. Była walka o mężczyzn. Zmieniło to obyczajowość ludzi. Kobiety zajmowały miejsca w produkcji, usługach. Po wojnie nie chciały wrócić do garów. Feminizm jest produktem II W.Ś. pierwszy komputer zbudowano przy operacji Manhatan. Pierwszą kontrolowaną reakcję jądra atomowego dokonali Rosjanie. Rodziły się pytania: ludzka natura?(czy w ludziach jest coś dobrego), jaki właściwie człowiek jest? Pytania te zaważyły na hist. Psych. jak pracuje ludzki umysł? Trzecia grupa dotyczyła: posłuszeństwa, konformizmu. Nurt psych: psychologia humanistyczna i poznawcza. Psychologia humanistyczna kojarzy się z Karlem Rogersem. Miał on talent prostego komunikowania swoich poglądów. Kształtował nowy sposób myślenia o psychologii. Rogers pozostawał w sporze ze Skinnerem. Kłócili się oni o sposób nauki. Rogers: eksperymentowanie, a Rogers mówił, że tak nie wolno ponieważ w psych mamy aktywny bodziec i odbiorcę. Dialog, Rogers mówił, że to narzędzie wchodzenia między ludźmi. Nie można być psychologiem jeśli nie umiemy wejść w skórę drugiego człowieka. Martin Hoffman, jest najwybitniejszym badaczem empatii. Empatia pociąga za sobą skutki. Człowiek który dysponuje wolnością jest priori dobry., człowiek sterowany jest od wewnątrz. Jeśli człowiek znajdzie się w celu zew sterowania to przynosi ona jakąś patologię. Psychologia poznawcza- to nurt który odwołuje się do pytań o ludzki umysł oraz zwierząt. Pytania dotyczące umysłu wiążą się z natychmiastowym odrzuceniem, bo umysł i pracuje nawet bez bodźców. Piaget zrewoliucjnowizował myślenie o myśleniu. Badał on przez cały czas tylko trojkę swoich dzieci. Używał bardzo proste sposoby. Ford Bruner „poza podane informacje”. Pokazał że umysł ludzki pracuje na prostym sposobie. Fenisger zrewolucjonizował myślenie na temat umysłu. Badania nad równowagą, dysonansem to współcześnie najważniejsza rzecz. Wszystkie badania można interpretować w procesach informacyjnych. Psych poznawcza mówi, że podstawą się procesy inf. Wiedza pokazuje że człowiek pozostaje w znacznej zależności od inf.

20.11.08 WYKŁAD VII Świadomość i nieświadomość

Stosunek do świadomości był kryterium przynależności do orientacji psychologicznych. Psych introspekcyjna- budowana była na przekonaniu treści świadomości. W XX w przesunięto uwagę do celów nieświadomych. Ii poł XX w, był nawrót do procesów świadomych. Początek XXI to procesy nieświadome. Kontrowersja geny- środowisko, zachowanie po genach, czy po środowisku. Trzy szkoły myślenia dotyczą ważności procesów zachowania:

- I grupa to co jest ważne dla zachowania należy do kręgu świadomości

II grupa- to co jest mniej ważne należy do kręgu nieświadomości

III grupa- specjaliści powiadają, że jest to sprawa drugorzędna czy jest coś świadome, czy nieświadome, chodzi tu o to, że musi być skuteczne(świadomość, lub nieświadomość)

Niezależnie od tego wszyscy psych korzystają z danych introspekcyjnych. Problem ze świadomością bierze się stąd, że myślimy, że coś jest świadome lub nieświadome.

2. Możemy mówić o świadomości jako o stanie momentalnym, to co teraz jest w polu świadomości, lub latentnej tzn co może się znaleźć w polu świadomości. W polu świadomości znajduje się niewiele rzeczy. można być nieświadomym wszystkiego(uszkodzenia pnia mózgu, śpiączka głęboka, stan coma), dostęp bodźców został zniesiony- skrajny stan nieświadomości. Nie można Se wyobrazić, że ktoś jest świadomy wszystkiego co wokół niego się dzieje. Świadomość jest zawsze ograniczona.

3. korzystamy ze skrutów czy ktoś jest świadomy czegoś. kiedy mówimy o wskazaniu czegoś jesteśmy świadomi i nieświadomi. W świecie poznawania mamy doczynienia z zasadą „coś za coś”. Jeśli człowiek jest nieświadomy to nie znaczy, że nie jest zdolny do wykonywania czynności. Jest zdolny do wykonywania czynności automatycznych. Jak ktoś jest świadomy ma kontrolę. Przeciwstawienie świadomy- nieświadomy jest przeciwstawieniem którego musimy się wystrzegać. Stan świadomości wiąże się ze stanem mózgu(aktywacja, dezaktywacja). Nasz mózg jest dziwacznym urządzeniem. Przypomina dom wiecznie przebudowywany. W mózgu są elementy pochodzące z różnych epok. Funkcjonowanie kory mózgowej zależy od pnia mózgu. Jest tam układ siatkowaty którego wyładowania aktywizują lub de zaktywizują zachowania. Kiedy SA wyładowania jesteśmy pobudzeni a jeśli nie jesteśmy senni. Wyładowania te nie są jednorodne. Z jednej strony mamy doczynienia z pobudzeniem energetycznym(wyładowania kory mózgowej, wigor), kiedy ono słabnie stajemy się senni, apatyczni. Wysokie pobudzenie jest pozytywne. Drugi rodzaj to pobudzenie lękotwórcze, kiedy pobudzenie rośnie jesteśmy nieprzyjemnie napięci, dyskomfort, kiedy słabnie pojawia się spokój, relaks. Te dwa typy działają na odmiennej zasadzie. Przykładem między pobudzeniem a świadomością jest problem snu. Każdyt z nas zapada w sen. Nasz sen jest zróżnicowany:

- stan pół snu(kontakt z rzeczywistością

- głęboki sen(dostęp bodźców jest ograniczony)

Przez te fazy przechodzimy kilka razy w ciągu snu. Zasypiamy po to, aby mózg miał czas robienia porządku w głowie. Kiedy mózg śpi ma ograniczony dostęp do bodźców. Fakt zasady dostępu- zasadą dostępu nie jest intensywność bodźca. Jak ktoś szepnie nam kocham”, to od razu wstajemy. Zasada dostępu to zasada sensu, dostęp mają bodźce które mają znaczenie dla człowieka. Prostanci śpią 2 goidz krócej od katolików. Katolicy chcieliby spać dłużej, a prostanci krócej. Społeczność Jaganów(Patagonia), żyją w trudnych warunkach. Oni głęboko śpią i zarazem wszystko słyszą. Walenie oddychają powietrzem atmosferycznym. Sprawa snu u nich jest szczególna. Delfiny mają mózg który funkcjonuje, że jedna półkula śpi, a druga czuwa, a potem na odwrót. Problem świadomości i nieświadomości to problem zachowań. Ludzie reagują na coś czego w ogóle nie mogli zobaczyć. Postman i Bruner używali wyświetlacza bodźców i pokazywali ludziom słowa. Były one dwóch kategorii. I neutralne neck, a druga to były inne np. fuck. Ludzie potrafili rozpoznać bodźce które były neutralne, a nie rozpoznawali słów tabu. Bodźce zagrażające były rozpoznawane lepiej niż inne. Eksperyment Pochwatko: pokazywał ludziom obrazki, a w przerwie pokazywano zdj uśmiechniętego człowieka, a drugiej grupie pokazywano zdj człowieka przejętego wstrętem. W poczekalni wisiało zdj o neutralnej twarzy. Ci którzy oglądali twarz uradowaną siadali bliżej tej fotografii, a ci co brzydką siadali dalej. Badania Rosenberga nad hipnozą pokazują, że typy oddziaływania są efektywne gdy odbywają się poza świadomością. Studentów podzielono na 2 grupy,

aby zmieniły swoje postawy do czegoś. w I grupie robiono to jawnie, a w II robiono to samo, ale najpierw ich hipnotyzowano. W warunkach bez hipnozy nie osiągnięto żadnego wyniku, a w hipnozie ludzie zgadzali się na przekierowanie swoich ustosunkowań. Dominika mezong pokazała, że wielbiciele coca coli nie potrafią odróżnić pepsi od coli. Utajone akcje kierowane przez podprogowe bodźce, eksperyment Zajonca. Pokazywanie twarz i znaki japońskie. Istniała korelacja. Jeśli badani oglądali twarz smutną to znaki dla nich były negatywne. Automatyczne są czynności natręctw. W grę wchodzi roztargnienie które przybiera zdumiewające formy. Np. zdj A. Wajdy gdzie ma 2 różne buty. Klasa automaty zmów jest duża. Mają one właściwości wspólne: są nadzwyczaj użyteczne, pragmatyczne, nie angażują zbyt wiele zasobów. Są one bezwarunkowe w tym sensie, że nie mogą być one przerwane, muszą być dlatego kontynuowane. Puste czynności- pojawił się bodziec wyzwalający, ale nagle zniknął, są one nieodwracalne. Pawłow wynalazł pojęcie stereotypu dynamicznego- są to ciągłe czynności, gdzie przerwanie jest niemożliwe. Czynności te są sztywne. Niewymaganą kontroli ale w niektórych przypadkach jest ona źródłem zakłóceń, niewymaganą myślenia, kontroli poznawczej. Kiedy czynności automatyczne są zgodne z przekonaniami, to są wykonywane sprawniej.

Eksperyment Langer, kolejka do kopiarki. Wysyłała do kolegów listy na białych kartkach, a do drugiej części pisała te same listy lecz na kartkach uniwersyteckich. Listy zwierały prośbę o zaniesienie do pokoju nr 107.

Ludzi jak się wprawi w huśtawkę(Doliński) emocjonalną, to będą robić, spełniać wszystko co im się karze. Badania nad stereotypami pokazują rzeczy interesujące. W badaniach badani mieli zapisać jak scharakteryzować krowę, polityka, itp. 2 część badanych miała na odp 3s. charakterystyki osób które miały długi czas to mieli niekonkretne, a ci co mieli kilka sekund na odp to ponad 80% osób miało takie same odpowiedzi. Jeśli wymusi się presje czasu, to ludzie wykorzystują skróty myślowe. Uwaga jest związaną ze świadomością. Procesy uwagi to takie które podporządkowane są interesowi, aby zredukować nadmiar danych w taki sposób aby można efektywnie rozwiązywać zadania. Większość otaczającego nas świata to jest szum. My skupiamy uwagę aby wybrać coś, a część odrzucić. Mamy doczynienia z procesem. Uwaga jest szersza od świadomości. Procesy: wyselekcjonować, wychwycić, przeszukać zbiory. Skoncentrowanie uwagi eliminuje bodźce spoza uwagi.

21.11.08 WYKŁAD VIII

Psyche i ciało

W toku rozwoju człowieka doszło do tego co jest wytworem ciała wzięła górę nad ciałem, i traktuje go jako sługę. Być ciałem to podmiotowa strefa. Z tej perspektywy można mówić, że jest się ciałem. Ludzie są niezadowoleni ze swojego ciała. Ludzie niezadowoleni będą modyfikować swoje ciało. Dążenie do zmiany mogą prowadzić do efektów autodestrukcyjnymi. Można używać ciała jako towaru(prostytucja). W sporcie jest selekcja, czyli ludzie którzy spełniają pewne kryteria. Szkolenie- przepracowywanie czynności przez ciało. Ciało bywa traktowane jako dzieło sztuki(tatuaże). To co psychiczne zaczęło górować, to co fizyczne. Stany ciała determinują stany psychiczne. Gdy jesteśmy zmęczeni jesteśmy mniej inteligentni, nie myślimy, itp. Choroba, ból głowy. Istnieją dane w jaki sposób brak witaminy B powodują zaniki pamięci, jesteśmy mniej czujni, roztargnieni, kłopoty z pamięcią. Uzupełnienie tego niedoboru likwiduje złe stany psych. Cukrzyca związana jest z zaburzeniem gospodarki glukozy we krwi. Jednym z skutków jest ospałość. Przy spożywaniu leków wzrasta interakcja między lekami. Depresja jest sekwencją zaburzenia neuroprzekaźników w mózgu. pacjenci dostają leki stabilizujące neuroprzekaźniki. Steretopina występuje w mózgu i wątrobie. Problemy kardiologiczne i lęk. Są to stany zawałowe, przedzawałowe. Kiedy człowiek czuje, że serce zwalnia, to dociera wiadomość, że umrze za chwilę. Te wszystkie stany w dzisiejszych czasach są do

usunięcia. Pacjentów można wyleczyć, ale pozostaje lęk. Psychozy inwolucyjne- zaburzenia u kobiet w okresie menopauzy. Kiedy jest przekwitanie, to jednym z powodów są zaburzenia nastroju. Choroba ta samoistnie się wycofuje. Bezsenność i alkohol . alkohol jest dobrem narodowym i jego naruszenie wzbudza reakcje niechęci. W czasie nietrzeźwości zaburzenie jest większe. Mózg jest nad podniebieniem, jest za przełykiem. Rdzeń kręgowy dochodzi do ust. Mózg jest zaraz za gałką oczną. Siatkówka jest częścią mózgu bezpośrednią. Mózg to jest 120 g białka 100 g tłuszczu, a reszta to woda. 120 g białka decyduje o naszym losie. Powstają miliardy komórek czuciowych. W mózgu jest 70 mld komórek. W mózgu wszystkie komórki mogą być w ułamku sekundy pobudzone i wyłączone. Układ nerwowy podlega systematycznemu zniszczeniu. Proces niszczenia rozpoczyna się w okresie płodowym. Około 3 mies. Jest destrukcja komórek. Gdyby korę mózgową wyprostować, to może mieć od 6 do 8 m. mózg pozostaje w stałej zależności od serca. Mózg zużywa 40% energii. Naszym zadaniem jest odżywianie mózgu. co 1 min przepływa litr krwi. W ciągu doby 1500 l krwi. Krew wymaga stałej temperatury. Człowiek nie ma urządzeń do chłodzenia krwi. U człowieka chłodzenie odbywa się przez pocenie. Gorąca krew powoduje negatywne emocje, a chłodna dobre emocje. Delfin, słoń mają większe mózgi. Najlepszą proporcję do wagi mają myszy. Encefalizacja- określa proporcje między mózgiem rzeczywistym, a mózgiem jaki powonień być. U człowieka wynosi on 7.93. Indianie Hopi żyją na pustyni, a źródłem utrzymania są płody rolne. Znani są z pięknej biżuterii. Jest to społeczność, która nie używa przemocy. W pamięci tych ludzi jest 5 przypadków: człowiek uderzył dziecko(sprawca w ciągu 3 dni umarł). Człowiek nie może zrobić krzywdy drugiemu człowiekowi. Jest tu śmierć z beznadziejności. Ludzie wpływają na swoją śmierć. Placebo- pseudo lek nie mający znaczenia. Placebo jest skuteczne w znoszeniu bólu. W miarę nasilenia bólu morfina spada, a placebo rośnie.

24.11.08 WYKŁAD IX

Obraz odbierany przez nas należy od receptorów. Od sprawności siatkówki, nerwu wzrokowowego, i od sprawności oka, są to trzy sposoby dzięki którym widzimy. Możemy nie widzieć na 3 sposoby: gdy siatkówka jest uszkodzona, z powodu infekcji dochodzi do szkody nerwu wzrokowego, ślepota korowowa- uszkodezewnie kory mózgowej. Soczewka wypełniona jest przezroczystym płynem. Zaburzenia widzenia są gdy soczewka mętnieje. Duże znaczenie ma sprawność mięśni soczewki. Wtedy obraz pada na siatkówce. Decyduje jakość siatkówki wrażliwych na 2 rzeczy: światło i cień. Siatkówka rozpoznaje kolory. Kora mózgowa złożony system neuronów. David habel otrzymał nobla za to, że przeprowadzili badania komórek mózgowych na poj reakcje nerwowe. Habel i dizel przebadali ponad 300 tys kom. Odkryli specjalizacje poj komórek- są takie komórki które reagują na pionową lub poziomą kreskę. Komórki są wrażliwe na jedną właściwość bodźca. Druga właściwość: aby doszło do powstania bodźca musi dojść do skomplikowanego podziału. Dlaczego żaby skaczą? Żaby mają nieruchome głowy i oczy. Żaby widzą tylko to co jest ciemna na jasnym tle i się porusza. Oczy ludzkie wykonują mikroruchy nawet jak śpimy. Richard wymyślił projektor do slajdów. Gdy oko poruszało się, to obraz też. Ruchy gałki ocznej są warunkiem widzenia. Aleksander łuria instalował reflektor który oświatlał miejsce oglądane przesz oko. W sposób jaki widzimy świat podporządkowane jest zadanie, które wykonujemy wówczas. Widzenie jest aktywnym procesem obmacywania obrazu. Rozpoznając litery, ludzie uczą się rozpoznawać punkty krytyczne. Badania rasenblata pokazują, że ludzie sprawnie rozpoznają obrazy, ale jest on uboższy. Aktywność społ jest ważna podczas percepcji. Mechanizmy percepcji: I reguła dotyczy figury i tła. Sprawa druga to kontekst. Inna sprawa to kontrast. Nastawienia można wytwarzać. Odbieganie obrazu od rzeczywistości są nienaturalne. Defekty percepcji są spowodowane tym, że aparat percepcyjny jest przygotowany do odbioru innych obrazów. W mózgu istnieją ośrodki, które są odpowiedzialne za rozpoznawanie twarzy. Spostrzeganie twarzy jest ograniczone pewnymi warunkami. Zdolność rozpoznawania jest ograniczona przez położenie. Prawa percepcji: prawo bliskości i relacji,

konstelacja. Naturalna oryginalność percepcji polega na łączeniu obiektów. Druga zasada dotyczy poszukiwania sensu. My rejestrujemy bodźce z zew, lecz są one konstrukcją naszego umysłu. My w miarę nabywania wprawy potrafimy trafniej rozpoznawać bodźców, ale dzieje się to poprzez utratę detali. Nasza percepcja jest uboższa. Percepcja podlega udoskonaleniu. Zanim cokolwiek zobaczymy musi dojść do przerywanego kontaktu z tym bodźcem. Ukształtowane wzorce percepcyjne użyteczne są w warunkach stabilnych.

8.01.09 WYKŁAD XI

Pamięć jest najlepszym wynalazkiem ewolucji. Inf możemy przechowywać latami, a niektóre zapominamy od razu. Niektóre osoby zapamiętują wszystko, a niektóre nic. Nasza pamięć to nasza tożsamość, najważniejsza część. Pamięć ludzka jako magazyn, ta idea nie ma sensu. Pamięć jest zjawiskiem dynamicznym, procesem degeratywnym, produkuje własne dane. Ważną funkcją jest fabrykowanie wspomnień. Istnieje 5 hipotez zapominania. Istnieją powody, że my niczego nie zapominamy. Dobra pamięć to umiejętność zapamiętywania wszystkiego. Dobra pamięć to taka, której zasoby powiększają się mocno. Pamięć można trenować. Homer recytował Iliadę i odyseję z pamięci. Badania Łuri i Szeresewskiego. Człowiek zapamiętywał wszystko nie zapominając przez 20 lat. Szerewski aby zapiętać sylaby musiał wymyślać historyjki. Elen haus chciał znaleźć jak się zapamiętuje szybko, wolniej, i jak się zapomina? Zakłócenia zapamiętania sprawia treść materiału. Wyprodukował kartki na której były sylaby. Losowano z koszyka sylaby, a osoba badana zapamiętywała tak, aby wszystko umieć. Ile osób trzeba zbadać, aby wyniki były wiarygodne? Nie ma na nie odpowiedzi. Emin haus prowadził badania tylko ze sobą. Ile pytań trzeba zadać, aby odp. była wiarygodna? Też nie ma odpowiedzi. Zauważył on, że nie można mówić o 1 procesie pamięciowym. Na podstawie zdolności zapamiętywania nie można wnioskować o przechowywaniu. Są 3 rodzaje pamięci: sensoryczna(1 s), krótkotrwała(20 s), długotrwała(lata). Pamięć krótkotrwała- Miler napisał artykuł magiczna liczba 7. Pamięć krótkotrwała jest w stanie przechować 7 elementów. Pamięć krótkotrwała ma 2 właściwości: jest ciasna, i jest krótkotrwała. Podręczna pamięć jest mało wydajna. Podstawowym interesem jest przekazywanie inf do trwałej. Czas przechowywania w krótkotrwałej to kilka sekund, a w pamięci trwałej jest nieograniczony. Krótkotrwała jest mało pojemna, a długotrwała nieograniczona. W krótkotrwałej zapamiętuje się szybko i szybko się zapomina, a w długotrwałej musimy się starać. Proces zapominania w długotrwałej jest powolny. Problem dostępu do zasobów. Nie istnieje on w krótkotrwałej. Problem jest w trwałej. Dostęp do zasobów nie jest prosty. Sprawa zapisu. W krótkotrwałej jest w formie obrazowej, a w trwałej w formie słów. W eksperymencie Krugera 3 grupy uczyły się inaczej. I powtarzała tak że bezbłędnie powtarzała. W 2 grupie poproszono o 50% więcej powtórzeń. W 3 o 100% więcej. Wyniki Krugera pokazują, że grupy które przeuczały się mają lepsze wskaźniki niż trzeba. Eksperyment pokazał, że warto się przeuczyć, bo to da gwarancje dobrego zapamiętywania. Im częściej powtórzymy tym lepiej zapamiętamy. Efekt pierwszeństwa i efekt świeżości. Efekt pierwszeństwa polega na zapamiętaniu najlepiej początku. Efekt świeżości- polega na zapamiętaniu lepiej inf, które przyszły jako ostatnie. S. Mika badał osoby pobożne i antyreligijne. Pobożne opanowyłay teksty religijne, i na odwrót. Karmajkel pokazywał obrazki pojedynczo, a zaraz potem były pokazywane do tego słowa, obrazek butelka- słowo. Eksperyment Bartela „wojna duchów”. Wykorzystał legendę, ale zrobił ją niesensownie. Zasadniczą częścią pamięci jest pamięć autobiograficzna. Dane w jej zapisywane są jak na taśmie. Zdarzenia które tam kodujemy mają przypisane daty. Zdarzenia są opatrywane tytułami, etykietami. Zapamiętujemy też przeżycia w tych zdarzeniach. Do zdarzeń możemy dotrzeć poprzez emocje. To sprawia, że dotarcie do danych jest bardzo wysokie. Zdarzenia w pamięci autobiograficznej powiązane są z ja. Wspomnienia mają charakter opowieści. Jest tam dużo materiału obrazowego. Amnezja dziecięca- zjawisko polegające, że nikt nie ma wspomnień z 1 roku życia. Zaczynają się one od 5, 6 roku życia. Drugie zjawisko to efekt lampy błyskowej, pamięć fleszowa. Polega na rejestrowaniu

szczególnych wydarzeń. Fabrykowanie wspomnień- zdolność pamięci do wytwarzania wspomnień zdarzeń, które nigdy nie miały miejsca. Najwyższa wspomnień z dzieciństwa u ludzi starych- pojawia się w spontaniczny sposób. Nadwyższka jest ważna, bo my pamiętamy więcej niż potrafimy sobie przypomnieć. Każdy z nas zapamiętuje wszystko, tylko, że nie umiemy dotrzeć do tych danych. W okresie dzięicecej amnezji dzieci uczą się mówić, chodzić, i tego nie zapominają. Pamięć fleszowa- badania Brauna i kulika. Badali oni wspomnienia zamachu na Kenedego. Badania prowadzono w 1975. Pamięta się to, gdzie wówczas się znajdowałem, co robiłem, i kto mi to powiedział, i co robili inni ludzie w danym momencie. Ludzie zapamiętują bardzo dużą liczbę szczegółów. Slowik i wisoch prowadzili badania, czy zdanie które brzmi: lincoln urodził się w 1567? Niektórzy mówili tak, a inni nie. Pytano ich czy są pewni? Ponad 30% osób, które byli pewni, to były to zdarzenia nieprawdziwe. Zdania do których jesteśmy pewni są najczęściej nieprawdziwe. Pewność sądów nie jest niczym wyjątkowym. Trzeba być ostrożnym kierowaniem się pewnością. Redgoł pokazał, że zajmujemy się redagowaniem naszych wspomnień. Jeśli jest jakiś konflikt, to wracamy do przeszłości. Brautsach książka „zrozumieć rodzinę”. W książce pokazał jak odkryć, że było się wykorzystywanym? Symptomy: zachowania nieodpowiednie dla wieku, poczucie, że jest się nie dobrym, poczucie nierealności, poczucie wyobcowania, samotności, lęki, przerażenia, fobie, awersje; wrogość innych; poczucie wstydu; poczucie bezwstydu; problemy z zatrudnieniem. Badania na temat fałszywych wspomnień przeprowadzała Loftus. ZASOBY PAMIĘCI składają się ze zdarzeń w których uczestniczyliśmy. Pamięć autobiograficzna- nasze życie. Ma ona ważne właściwości: zapisywane są one jak na taśmie(zapis liniowy), tak aby zachować kolejność tych zdarzeń, zdarzenia które kodujemy mają przypisane dane. Zdarzenia opatrywane są tytułami, które określają sens tych zdarzeń. Zapamiętujemy też emocje, które towarzyszą tym zdarzeniom. Pożytek z tego polega na tym, że możemy dotrzeć do każdego miejsca, możemy dotrzeć poprzez etykiety lub otwarzaniem wszystkiego po kolei. Możemy dotrzeć poprzez rekonstrukcje emocji. Dotarcie do danych autobiograficznych jest bardzo wysokie. David Rubin charakteryzuje to podobnie jak Maruszewski. Zdarzenia w pamięci autobiograficznej powiązane są z ja. Wspomnienia mają charakter opowieści. W pamięci tej jest dużo danych obrazowych. W pamięci autobiograficznej można wyodrębnić 4 zjawiska:

- amnezja dziecięca- nikt nie ma wspomnień z pierwszych lat swojego życia. Wspomnienia zaczynają się od 5 roku życia

- efekt lampy błyskowej- polega na rejestrowaniu szczególnych wydarzeń, tworzenie w pamięci kopii.

-fabrykowanie wspomnień- zdolność pamięci do wytwarzania zdarzeń, które nigdy nie miały miejsca.

- nadwyżka wspomnień z dzieciństwa u ludzi starych. Jest ona ważna, bo pokazuje, że pamiętamy więcej niż potrafimy sobie przypomnieć. Każdy z nas zapamiętuje wszystko, lecz nie docieramy do tych danych.

Wspomnienia wtórne pochodzą z opowieści rodziny. Amnezja dziecięca nie ma wyjaśnienia. Jedna hipoteza mówi, że jak się opanuje mowę, to zmienia się nasza pamięć. W tym okresie dzieci uczą się mówić, chodzić, i tego nie zapominają. Nie pamiętają tylko zdarzeń z tym związanych. Pamięć fleszowa- człowiek potrafi przypomnieć sobie zdarzenia z jakiegoś wydarzenia. Przykładem są kombatanci. Zdarzenia katastrof mają pewne właściwości. Są zaskakujące. Badania Brauna i kulika, polegają, że ludzie mówią o zamachu kenedego wszystkie szczegóły. Badali oni wspomnienia z zamachu 1963, a badania prowadzono w 1975. Co się pamięta? Pamięta się to co wtedy robiłem, gdzie się znajdowałem, co człowiek robił, kto mi to powiedział, oraz co robili inni ludzi w danym momencie. Czy wspomnienia są szczegółowe? Ludzie zapamiętują dużą liczbę szczegółów. Wspomnienia zdarzeń podlegają dynamice jak i pozostałe zdarzenia. Mamy doczynienia z kryterium

subiektywnej pewności. Lichtenstein i Slovilk prowadzili badania, zdanie brzmi czy lincoln urodził się w 1573? Na ile jesteś pewny czy to prawda? Ponad 30% ludzi pewnych, to były twierdzenia nie prawdziwe. Pewność subiektywna nie jest niczym wyjątkowym.

9.01.09 WYKŁAD XII

Myślenie i rozwiązywanie problemów

Kiedy myślimy o myśleniu, to proces ten polega na zestawianiu ze sobą danych. Zestawienia te są bezsensowne. Liczba myśli które możemy wyprodukować zależy od danych ile posiada. Dane pochodzą z pamięci trwałej, ale z zadań które otrzymujemy. Na temat myślenia są 2 założenia:

- proces myślenia jest procesem świadomym

- proces myślenia poddany jest kontroli.

Żadne z tych założeń nie jest prawdziwe. Myślenia przebiega poza świadomością. Czynniki zew kontrolują uruchomienia proces myślenia, a samo myślenie nie jest podane kontroli. Pytanie konfliktowe brzmi, o czym myślisz? Żeby się nie męczyć z odpowiedzią najlepiej jest powiedzieć , o tobie. Nęcka klasyfikuje procesy m myślowe do kategorii:

- myślenie asocjacyjne, skojarzeniowe- jest myśleniem które przebiega w wolnym skojarzeniu. Przykładem są bazgroły. Nie możemy przewidzieć do jakiego wyniku doprowadzą.

- myślenie ukierunkowane- zmierzamy do założenia osiągnięcia pewnego wyniku jest prostymi zabiegami. Jego wykwitem są sylogizmy. Ludzie nie radzą sobie z myślenie sylogicznym.

Nie ma związku z początkiem, a końcem procesu myślenia. Cechą myślenia asocyjnego są przeżywane emocje. Myślenie asocjacyjne jest myśleniem prostym, u dziecim. Każdy człowiek się jemu poddaje. Mechanizmy asocjacyjne wykorzystuje się w diagnozie psychologicznej.

Tom like pokazał, że koty mogły się bawić godzinami zapadkami, ale nigdzie nie wychodziły. Eksperyment Harolwa pokazał, że małpy wolą bawić się kolejką niż jeść. Silniejsza jest ciekawość. Uświadamiamy sobie, że jesteśmy w problemie, kiedy nie dysponujemy możliwościami rozwiązania. Dynaika sytuacji problemowej. Jaka jest istota tej trudności? Produkowanie rozwiązań, wytwarzanie pomysłów. Ocenianie tych rozwiązań. Problemy są trojakiego rodzaju:

- problemy otwarte- trzeba wynaleźć pomysły, i zastanowić się, które rozwiązania są lepsze. Przebieg myślenia zdeterminowany jest przez motywacje

- problemy zamknięte- dany jest problem, rozwiązania, a naszym celem jest wskazanie poprawnej odpowiedzi. Przykładem jest pytanie testowe. Problemy zamknięte są prostsze.

Oba rodzaje problemów można rozwiązać na 2 sposoby:

- problem algorytmiczny- ścisły przepis postępowania, po zastosowaniu którego mamy pozytywny wynik.

- metody heurystyczne- zwiększa osiągnięcia wyniku lecz nie gwarantuje. Jedną z heurystyk stosujących przez ludzie i zwierzęta, to potrząsanie. Heurystyka OCL(obawa, chciwość, lenistwo)- nie rób tego czego się boisz, rób to co daje ci najwięcej korzyści, rób to co wymaga mało wysiłku. Heurystyka zadań testowych- rób to co na pewno, że tak; wracamy do pytań które nieznany i wykreślamy to o nie pasuje; jeśli nadal nie wiesz co to losuj. Problemy:

- Stender łatwe zadania nad wyrost, zadanie proste z punktu widzenia.

-Mayer, dawał przedmioty ludziom, aby zbudowały świecznik.

Przy rozwiązaniu problemu jest postulat racjonalności. Z racjonalnością mamy spore kłopoty. Adenar i Twerski pokazali, że ludzki mózg musi mieć poukładane zdarzenia, aby coś zrobić. O tym jak szacujemy wynik decyduje początek(efekt pierwszeństwa). Doliński przez 100 dni zjawiali się w akademiku i zadawali pytanie, w jakim jest nastroju. Wszyscy badani przez 100 dni byli w gorszym nastroju.

12.01.09 WYKŁAD XIII

Język

Język jest najmłodszą funkcją psychiczną. Geneza jest słabo wyjaśniona. Język pojawił się nagle. Języki cechuje różnorodność. Na świecie jest od 3-6 tys języków. Język kaszubski jest dialektem. Jeden język nie jest przypisany jednemu z narodów. Największymi poliglotami są mieszkańcy środkowej Afryki, bo jest tam różnorodność języków. Nigeryjczyk musi znać biegle 6,7 języków. Język międzynarodowy- pierwszym był aramejski. Podstawowym językiem teraz jest angielski. Po angielskim będzie chiński. Języki są bardzo zróżnicowane. Język mlasków jest na madaskarze. Mimo zewnętrznej różnorodności języki są podobne. We wszystkich językach są czasy, strony, rodzaje, tryb warunkowy. Rama gramatyczna jest podobna dla wszystkich języków. Gorzej jest z tłumaczeniem z języka na język. Słowo babsko nie jest przetłumaczalne na ang. Mimo podobieństwa języków istnieją ograniczenia. Wynikają one z odmiennych systemów znaczeń. Centyzm językowy- każdy z nas chce aby nauczyć się jego języka. Mrówki dysponują kilkoma znakami językowowymi którym się porozumiewają. Szympansy są podobne do ludzi. Małpy próbowano uczyć ludzkiej mowy- bezskutecznie. Badania promaka. Uczył małpy migania. Małpy potrafiły wyrazić swoje życzenia, itp. Pisze o wyczynie lingwistycznym. Małpa powiedziała „jesteś jak małe zielone gówno”. W 1970 prof. Lele mówił, że nauczy mówić delfiny, lecz nie wyszło mu to. Język ma naturę systemową. Naruszenie jednego elementu pociąga inne elementy. Jeśli zmienisz czas, zmieniasz całe zdanie. Język jest systemem abstrakcyjnym. Przenosi, wyodrębnia to co jest wspólne. Język jest systemem społecznym: jest produktem społ- aby powstać muszą być ludzie. Jest składnikiem życia społecznego. Jest systemem znaków(słów). Jest systemem reguł. Potrafimy je docenić kiedy uczymy się nieregularnych czasowników. W społeczeństwie jomanaja są wojny o kobiety. Mówią, że się biją wtedy. Kiedy wracają mają proszek epejaj i wdychają go o odurzają. Jesteśmy zaakceptować każde zdanie poprawne gramatycznie. Struktura gramatyczna może decydować o zaakceptowaniu zdań nie sensownych. Wiele reguł mają mało zdyscyplinowany charakter. Można budować wypowiedzi o czynnościach o których nikt nie wie.

Cechy języka:

- generatywny, twórczy- nigdy nie zostanie powiedziane ostatnie zdanie. Człowiek wykształcony operuje od 15-70 tys słów.

- język nie musi mieć związku z rzeczywistością- mogą być poprawne lub fałszywe

- zdolność pełnej wymiany- to co potrafimy powiedzieć to rozumiemy

- arbitralność- każdą rzecz możemy nazwać dowolnie. Np. język komputerowy, hebrajski. Te języki mają swoją specjalizacje, np. fora.

Dziedziną badań nad językiem są badania nad kolorami. Elen krof pytała osoby, jak by zdefiniowali kawalera? Jest to nieżonata osoba płci męskiej. Czy papież jest kawalerem? Badani powiedzieli, że „nie”.

Komunikacja jest wtedy gdy są 2 strony: ktoś nadaje, ktoś odbiera. Zachodzi ona wtedy gdy obie strony operują tym samym systemem znaczeń. Komunikaty mogą być różnorodne w swojej treści. Funkcja komunikacyjna realizowana jest na wiele sposobów. Można je podzielić na 3 kategorie:

-wypowiedzi oznajmiające- opisy czegoś, np. oceny

- wypowiedzi pseudooznajmiające- jest tam forma oznajmiająca lecz jest już nasterowana na konktertne zachowanie np. dama mówi, że znowu brakuje nam pieniędzy, ale można podejrzewać, że ma ona intencje sterującą. Są to próby manipulowania zachowaniem drugiego człowieka. –

-wypowiedzi sterujące- intencja wpływania na drugiego człowieka, rozkaz, prośba

Pol Grasie powiedział, że każda komunikacja może być konkretna jeśli zostaną spełnione 4 warunki:

- maksyma ilości- mów tyle ile trzeba

- maksyma jakości- mów o tym co jesteś pewny, w co wierzysz. Prawdomówność nie jest największą cnotą.

- maksyma odpowiedniości- mów na temat

- maksyma jasności- mów w sposób logiczny

Ertel pokazał, że sposób komunikowania zależy od pozycji społecznej.

Sprawcza funkcja języka- używanie języka aby spowodować dany efekt. Przykładem są modlitwy, litanie.

Język jest bilogogicznym wytworem natury. Nasz mózg jest przygotowany do mówienia.