Poznańscy Żydzi – zapomniani mieszkańcy miasta

Julia Kozłowska

Historia poznańskich Żydów

Początki osadnictwa żydowskiego w Poznaniu sięgają drugiej połowy XIII wieku. W XV w. działała w mieście szkoła żydowska, a sama gmina na początku XVI w. należała do największych w Polsce. Granice gminy wyznaczały ulice: Sukiennicza (obecnie Żydowska), Szewska i część Wronieckiej, które nie tworzyły jednak getta. Sytuacja Żydów w Poznaniu była lepsza niż ich współbraci w Zachodniej Europie. Poznań nie był jednak wolny od aktów przemocy. Żydzi zajmowali się głównie rzemiosłem, handlem oraz lichwą, a ich przedstawiciele wchodzili w późniejszych wiekach w skład władz miasta. Po I wojnie światowej Żydzi prawie w całości opuścili miasto, a pozostała część tylko w niewielkiej liczbie przeżyła Zagładę.

Miejsca kultu – dawniej…

Wnętrze Starej Synagogi przy ul. Żydowskiej, zbudowana na przełomie XV i XVI w., rozebrana w 1908 r.

Nowa Synagoga, przy ul. Żydowskiej, zbudowana w 1618 r., rozebrana w 1908 r.

Synagoga Nehemiasza przy ul. Żydowskiej, rozebrana w 1908 r.

Synagoga Tempel, zwana Synagogą Stowarzyszenia Braci Gminy, przy ul. Szewskiej, zbudowana w latach 1855-1857, rozebrana na wskutek zniszczeń spowodowanych działaniami wojennymi w roku 1948.

… i dziś

Synagoga otwarta w 2008 r. przy ul. Stawnej 10

Synagoga Nova

Przekazana w 2002 r. Związkowi Gmin

Wyznaniowych Żydowskich RP

Synagoga Nova – moje spojrzenie

Bibliografia

• Grafiki lub zdjęcia:– http://www.alw.pl/2009/05/poznanie/– http://www.jjudaica.com/sterling-silver-menorah-classic– http://www.mapa-poznania.info/makieta-dawnego-poznania– http://pl.wikipedia.org/wiki/Synagoga_w_Poznaniu

• Informacje:– http://poznan.jewish.org.pl/index.php/Zydzi-w-Poznaniu/XIII-XVII-w.html – http://pl.wikipedia.org/wiki/Synagoga_w_Poznaniu– http://poznanskiehistorie.blogspot.com/2011/09/ludnosc-zydowska-w-sredniowiecznym-i.html– http://poznan.jewish.org.pl/index.php/Zydzi-w-Poznaniu/Zydzi-Poznanscy-w-XIX-i-XX-wieku.html– http://poznan.jewish.org.pl/index.php/Synagogi-pozn.wielkop./– http://poznan.jewish.org.pl/index.php/synagoga-nova/Spor-o-synagoge.html