POSUL - wyklad 27.01.2014 r.

download POSUL - wyklad 27.01.2014 r.

If you can't read please download the document

Transcript of POSUL - wyklad 27.01.2014 r.

  • 1. Szmulowizna czy Michaw? Dzieje terenw wok Bazyliki Najwitszego Serca Jezusowego na PradzePraski Otwarty Samozwaczy Uniwersytet Latajcy Warszawa, 27 stycznia 2014 r.

2. Widok na Bazylik NSJ 3. Wszystko zaczo si od Szmula Szmul Jakubowicz vel Jzef Samuel Sonnenberg zwany Zbytkowerem (ur. 1729 lub 1756-zm. 1801) Bankier i kupiec ydowski Od 1764 r. bliski wsppracownik krla Stanisawa Augusta Poniatowskiego Od 1775 r. generalny liwerant dla wojsk rosyjskich Trzykrotnie onaty (najbardziej znan on Zbytkowera bya Judyta, ktra kierowaa rnymi interesami ma po jego mierci) Ryc. rp.pl (ze zbiorw A. Nieuwanego) 4. Szmul i Praga Szmul prowadzi rozlege interesy na Pradze (m.in. myn, garbarni, rzenie, cegielni, tartak, gorzelnie) W 1780 r. dziki jego zabiegom powsta cmentarz ydowski na czci Goldzinowa (dzi Brdno) Ufundowa na Pradze ydowski dom modlitwy Zwizany z targowiczanami, po wybuchu powstania kociuszkowskiego uciek ze stolicy Zasuy si dla mieszkacw po rzezi Pragi organizujc pogrzeby polegychhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Jewish_cemetery_Warszawa_Brod no_IMGP3586.jpg 5. Pocztki Szmulowizny Paskorzeba z grobu Bera Sonnenberga, syna Szmula, przedstawiajca woci ojca na prawym brzegu. Fot. M. Jachura, polskiekrajobrazy.plW 1780 r. krl Stanisaw August Poniatowski wydzierawi Szmulowi na 40 lat cze terenw znajdujcych si wwczas w granicach Targwka Na czci wydzierawionych terenw Szmul utworzy folwark Bojnwek (ktrego centralna cz znajdowaa si midzy dzisiejsz ul. Nieporck, a ul. Markowsk tam gdzie Koneser) Po rozbiorach tereny dzierawy stay si wasnoci rodziny Szmula W 1834 r. dobra nalece do rodziny Szmula zostay sprzedane rodzinie Brhl 6. Dwr Bojnwek 7. Praga na mapach 1808 r. (mapa J. G. Lehmanna)http://www.mapywig.org/m/City_plans/PLAN_MASTA_WARSZAWY_11.5K_Bach_1808.jpg 8. Praga -1836-1860-http://www.mapywig.org/m/City_plans/KARTA_OKRESTNOSTEJ_VARSHAVY_1_18,800K_1836-1860.jpg 9. Plan parcelacyjny Szmulowizny Abrahama Loewe 1866 r.Facebook.com/WarszawaNaWyrywki 10. Szmulowizna 1879 r. plan Suby Inynierskiej MiastaNa Szmulowinie stoi wwczas 100 domw, w ktrych mieszka ok.. 1,8 tys. mieszkacw http://www.mapywig.org/m/City_plans/PLAN_M._WARSZAWY_16.8K_1879.jpg 11. 1900 r. plan Warszawy Williama H. LindleyaW latach 1889/1891 r. Szmulowizn wraz z Kamionkiem i Now Prag wczono do Warszawy http://www.mapywig.org/m/City_plans/PLAN_GORODA_VARSHAVY_10K_1900.jpg 12. Pocztki MichaowaKsi Micha Radziwi (1853-1903) Ksina Maria Radziwiowa (1860-1930)Maestwo filantropw (dziaali w Warszawskim Towarzystwie Dobroczynnoci) Ksina ufundowaa wiele kociow w Warszawie (Pelcowizna, Brdno, Pl. Szembeka, Michaw) We wrzeniu 1902 r. nabyli cz Szmulowizny pomidzy Otwock, Siedleck, Objazdow, Wojnick i torami kolejowymi Odtd dobra te od imienia waciciela bd nazywane Michaowem Fot. twoja-praga.pl 13. Kalendarium budowy nowego kocioa na Pradze 1902 r. powstaje pierwszy projekt budowlany aut. Stanisawa Grochowicza 30 marca 1904 r. bogosawiestwo papiea Piusa X dla planowanego kocioa 1907 r. budowa drewnianej kaplicy na ul. Otwockiej (ks. Alojzy Volkmer, wikariusz parafii Matki Boskiej Loretaskiej) oraz pocztek prac budowlanych przy kociele (projekt aut. ukasza Wolskiego) 22 padziernika 1919 r. niedokoczony koci wraz z placem na ktrym by wznoszony przeszed na wasno archidiecezji warszawskiej (abp Kakowski) 14. Drewniana tymczasowa kaplica przy ul. Otwockiej Fot. twoja-praga.pl 15. Budowa kocioaFot. twoja-praga.pl 16. Erygowanie nowej parafii 30 padziernika 1919 r. Abp Kakowski dekretem z 30 padziernika 1919 r. erygowa now parafi, ktrej administratorem zosta ks. Jan Poskrobko [] erygowalimy now parafi w Warszawie na przedmieciu Praga, przy ulicy Kawczyskiej na Michaowie (Szmulowizna) pod wezwaniem Najwitszego Serca Jezusowego obszar parafii zamyka si: w granicach ul. Lubelskiej wzdu parkanu kolei Brzeskiej po stronie pn. - wsch. do nasypu kolei Nadwilaskiej graniczc z parafi Boego Ciaa na Kamionku, dalej drog elazn Nadwilask do drogi Petersburskiej, po czym biegnie przez Targwek do przejazdu kolejowego i skrca w ulic Nowoerask, a t pniej do drogi Lampego na Targwku, wreszcie granic drogi Petersburskiej przez ulic Markowsk czy si z parkanem kolei Brzeskiej, graniczc w ten sposb z pozostaych stron z parafi Matki Boskiej LoretaskiejFot. twoja-praga.pl 17. Dalsza budowa kocioa i tworzenie parafii 1919 r. nowym budowniczym kocioa zostaje Hugon Kudera 16 wrzenia 1923 r. konsekracja kocioa przez kard. Kakowskiego (papie Pius XI nadaje kocioowi na Michaowie tytu Bazyliki Mniejszej) 18 listopad 1931 r. przekazanie parafii zakonowi salezjanw Fot. twoja-praga.pl 18. Bazylika Najwitszego Serca JezusowegoFot. twoja-praga.pl 19. Plan Michaowa z lat 20-tych obejmujcy teren parafiiFot. Archiwum Parafialne parafia NSJ na Michaowie 20. Mapa Warszawy 1924 r.Fot. trasbus.com 21. Mapa Warszawy 1932 r.Fot. trasbus.com 22. Mapa Warszawy 1936 r.Fot. trasbus.com 23. Pierwszy wniosek o zmian nazwy dzielnicy w 1920 r. Dziennik Zarzdu m. st. Warszawy, nr 16 z 19 lutego 1920 r., s. 4 Z obrad magistratu dnia 10.02.1920 r. - O zmian nazwy Na petycj mieszkacw Pragi co do przemianowania dzielnicy Szmulowizna na Michaw postanowi magistrat odpowiedzie odmownie 24. Promocja Michaowa w krgach zwizanych z BazylikFot. za B. Kant, Bazylika Serca Jezusowego, Warszawa 2008 25. Rozwj Michaowa przemysFot. archiwumwoli.waw.pl 26. Rozwj Michaowa transport 27. Rozwj Michaowa transport 28. Rozwj Michaowa owiata 29. Towarzystwo Przyjaci Michaowa na Pradze 21 kwietnia 1934 r. do rejestru stowarzysze i zwizkw Komisariatu Miasta St. Warszawy wpisano pod nr 342 Towarzystwo Przyjaci Michaowa na Pradze Prezesem Piotr Ciesielski (dyrektor szkoy na Kawczyskiej 2), wiceprezesami ks. Antoni Hlond (proboszcz parafii) oraz Leopold Viroux (dyrektor Drucianki) Terenem dziaalnoci jest dzielnica Michaw m. st. Warszawy w granicach torw kolejowych Wileskiego, Wschodniego i Wau kolejowego Cele Towarzystwa to: - rozbudzenie poczucia obywatelskiego - podniesienia Michaowa pod wzgldem materialnym i kulturalnym 30. Towarzystwo Przyjaci Michaowa na Pradze Ks. Antoni Hlond (1884-1962), fot. wikipedia.org Fot. Tomasz HardejBudowa ogrdka jordanowskiego przy ul. Siedleckiej Organizacja festynw przy Bazylice NSJ Promocja Michaowa 31. Michaw pojawia si na planach miejskich Warszawa-Praga plan szkolny z 1938 r., aut. T. Garlej (rdo: rcin.org.pl) 32. i na rozkadach tramwajowychFot. rcin.org.plFot. pragagada.pl 33. Michaw na Targwku Fabrycznym? Fragment planu Miasta St. Warszawy z 1939 r.Fot. trasbus.com 34. Nazwa Michaowa dotrwaa do okresu okupacji niemieckiejNiemiecki plan Warszawy z 1941 r.Fot. trasbus.com 35. Orlta z Michaowa W latach 30-tych przy Pastwowym Monopolu Spirytusowym powsta hufiec Michaw, modzieowej organizacji Orlt dziaajcej w ramach Zwizku Strzeleckiego, jeden z najliczniejszych i najaktywniejszych na prawym brzegu W okresie okupacji hufiec dziaa w konspiracji Stanisaw Srzednicki Stach, Jzef Zbigniew Polak, Gwne dziaania: may sabota, kolporta prasy konspiracyjnej, rozpoznanie i obserwacja jednostek niemieckich stacjonujcych na Pradze, Walki w powstaniu warszawskim (m.in. krtkotrwae zajcie Avii) 36. Projekt Osiedla Michaw 1953 r. powstaje wstpny projekt planu zagospodarowania przestrzennego Michaowa autorami Zygmunt Stpiski z Biura Urbanistyki Warszawy wraz oraz Arnold Majorek z pracowni Miastoprojekt Stolica plan przewidywa budow socrealistycznego Osiedla Michaw 37. Projekt Osiedla Michaw Parametry techniczne projektowanego osiedla: 35 ha powierzchni osiedla 30 ha powierzchni przyosiedlowego parku midzy ul. Kawczyska i torami kolejowymi 18 tys. mieszkacw miao mieszka w projektowanych blokach 800 tys. m - kubatura nowych budynkw mieszkalnych 8 tys. pomieszcze mieszkalnych w 4- i 5- pitrowych blokach 150 tys. m - kubatura budynkw socjalnych i usugowych 8 obkw, 6 przedszkoli, 2 nowe szkoy podstawowe, 1 szkoa zawodowa 38. Projekt Osiedla Michaw O. Osiedla stanowi miaa aleja szerokoci 40 metrw biegnca od Bazyliki NSJ w kierunku planowanego skrzyowania Trasy W-Z z Tras Pn.-Pd. (rwnolegle do Kawczyskiej)Fot. Tyg. Stolica 1953 39. Projekt Osiedla Michaw Vis-a-vis Bazyliki, w miejscu przecicia si tras powsta mia 25-pitrowy wysokociowiec, podobny do PrudentialuFot. Tyg. Stolica 1953 40. Projekt Osiedla Michaw Widok na Dugi RynekFot. Tyg. Stolica 1953 41. Projekt Osiedla Michaw Nie wszystkim podoba si projekt Osiedla Michaw, o czym wiadczyy listy wysyane do StolicyWspaniay projekt nowego osiedla napawa radoci tych, ktrzy znaj t dzielnic ndznych walcych si drewniakw, odrapanych, szpetnych czynszwek, cuchncych rynsztokw. Peen zachwytu dla wspaniaego projektu przebudowy dzielnicy, w ktrej spdziem dziecistwo i modo, oburzony jestem, podobnie zapewne jak wikszo robociarzy tej czci miasta, nazw Michaw, ktr projektanci nadali majcemu powsta osiedlu socjalistycznej Warszawy. (...) Ot nazw Michaw dla okolic bazyliki wzniesionej tu przed pierwsz wojn wiatow zacz forsowa kler i koa klerykalne w okresie midzywojennym dla uczczenia ksicia Michaa Radziwia, ktry by fundatorem bazyliki. (...) Robotnicza ludno tej dzielnicy czuje instynktown niech do tej nazwy przypominajc jej czasy janiepaskiej dobroczynnoci (...)" Stolica nr 6 z 7 lutego 1954 r. 42. Stefan Wiechecki Wiech i Szmulki Fot. W. Miernicki, NAC sygn. 20-113Piewca gwary warszawskiej W swoich felietonach przedstawia folklor i kultur m.in. mieszkacw praskiej Szmulowizny 43. Osiedle Kijowska (proj. Jana Kalinowskiego) Szmulowizna A (Szmulowizna I) powstaa w latach 1969-1972 (budynki Kijowska 11, Al. Tysiclecia 151, Zbkowska 40, Korsaka 1 i Markowska 6). Szmulowizna B powstaa w latach 1973-1978 (budynki Wiosenna 1, 2, 3 i Tarchomiska 10). Szmulowizna Wschodnia i Szmulowizna II powstay w latach 1972-1975 (budynki Woomiska 19, Radzymiska 54/58; 60/66; 68/72, omyska 15/25, ochowska 1/29, Siedlecka 1/15; 16/24 oraz wybudowane w latach 1978 - 1984 budynki Radzymiska 52a, ochowska 34, omyska 22/24). Kolonia Biaostocka powstaa w latach 1982-1986. W skad tej czci wchodz budynki Biaostocka 7, 9, 11 oraz wybudowany w 2001 roku budynek Biaostocka 48. cznie w 24 budynkach osiedla w 4199 mieszkaniach zamieszkuje okoo 10 tys. mieszkacw.Fot. twoja-praga.pl 44. Kto jeszcze pamita Michaw? - lata dziewidziesite Podzia administracyjny Warszawy od 1994 r. dzielnica Praga Pnoc skada si z Goldzinowa, Michaowa, Pragi, Szmulowizny/Szmulek, liwic, za: K. Handke, Sownik Nazewnictwa Warszawy, Warszawa 1998, s. 36. (Praga Pnoc zgodnie z Ustaw z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stoecznego Warszawy wchodzi w skad Gminy Warszawa-Centrum).W przysz niedziel zbiega si wito witych Archaniow: Michaa, Gabriela i Rafaa. w. Micha Archanio jest, rwnoczenie z Sercem Jezusowym, Patronem naszej Parafii i Patronem tej dzielnicy, tej czci Pragi. Przed wojn ta cz Pragi nosia nazw Michaw. Istniao te Koo Przyjaci Michaowa. Naley do tej nazwy powrci, a zaniecha pejoratywnej nazwy Szmulki. Cyt. za: Bazylika-Biuletyn Informacyjny Parafii NSJ, 22 wrzenia 1996 r. 45. Miejski System Informacji Uchwaa nr 389/XXXVI/96 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 19 wrzenia 1996 r. w sprawie Miejskiego Systemu Informacji w Gminie Warszawa-Centrum 1 W celu uporzdkowania przestrzeni publicznej i osignicia adu przestrzennego oraz dla poprawy stanu porzdku publicznej i bezpieczestwa w Gminie Warszawa-Centrum wprowadza si Miejski System Informacji []Zarzdzenie Nr 804/96 Prezydenta Miasta Stoecznego Warszawy z dnia 21 padziernika 1996 r. w sprawie ustalenia podziau Gminy Warszawa-Centrum na obszary dla potrzeb Miejskiego Systemu Informacyjnego w Gminie Warszawa-Centrum W zaczniku do ww. Zarzdzenia wymieniono obszary Gminy Warszawa-Centrum wraz ze wskazaniem ich granic. 46. Miejski System Informacji Podzia Pragi Pnoc na 4 obszary MSI: Pelcowizna Nowa Praga Szmulowizna Stara Praga Kontrowersje: gdzie liwice, Goldzinw, Michaw? 47. Miejski System Informacji Szmulowizna to: obszar pomidzy lini kolejow biegnc wzdu Al. Solidarnoci, ul. Markowsk, lini kolejow ze stacj Warszawa-Wschodnia (wzdu granicy dzielnic Praga Pnoc/Praga Poudnie) do granicy gminy linia kolejowa wzdu u. Zabranieckiej i Naczelnikowskiej (granica gminy). 48. Pami o Michaowie nie zgina 49. Pami o Michaowie nie zgina Kolejowy posterunek odgany Warszawa-Michaw 50. Michaw jest rwnie obecny na wspczesnych mapach 51. Michaw jest rwnie obecny na wspczesnych mapach Warszawa Atlas Miasta, Wydawnictwo Demart, 2008 52. Praskie Stowarzyszenie Mieszkacw Michaw 27 listopada 2008 r. grupa mieszkacw nawizujc do tradycji Towarzystwa Przyjaci Michaowa powoaa do ycia Praskie Stowarzyszenie Mieszkacw MichawDo gwnych statutowych celw stowarzyszenia naley podnoszenie jakoci ycia mieszkacw poprzez wspieranie rewitalizacji rozwoju Pragi Pnoc, wspprac z samorzdem terytorialnym w zakresie konsultacji spoecznych oraz wsptworzenia programu rewitalizacji rejonu Pragi, w szczeglnoci Michaowa i Szmulowizny6 marca 2009 r. PSM Michaw zostao wpisane do Krajowego Rejestru Sdowego pod numerem 0000324790 53. Przywrcenie nazwy 30 stycznia 2009 r. do Zarzdu i Rady Dzielnicy Praga Pnoc zostaje zoony wniosek Stowarzyszenia o wyczenie z rejonu urbanistycznego Szulowizna i utworzenie rejonu urbanistycznego pod nazw Michaw5 stycznia 2010 r. Rada Dzielnicy podejmuje uchwa nr II/338/2010 w sprawie utworzenia rejonu urbanistycznego pod nazw MichawMichaw obejmuje teren pooony w granicach od pnocy ul. Radzymiska, od poudniowego wschodu linia kolejowa Warszawa Praga, Warszawa Wschodnia, od zachodu ul. Folwarczna (od ul. Radzymiskiej, wzdu zajezdni tramwajowej do terenw Dworca Wschodniego) 54. Przywrcenie nazwy Uchwaa nr XCIV/2810/2010 Rady Miasta Stoecznego Warszawy z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przystpienia do sporzdzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonw Michaowa i Szmulowizny 55. Michaw budowa tosamoci Dzie Michaowa 28 wrzenia (w. Michaa) do tej pory 4 edycje 56. Michaw budowa tosamoci Praski Rajd Pojazdw Zabytkowych do tej pory 4 edycje 57. Michaw budowa wsplnoty 58. Michaw budowa wsplnotyFot. W. Artyniew 59. Michaw troska o dziedzictwoFot. B. Sztabowski 60. Michaw - rewitalizacja 61. PSM MichawZnajd nas na: @: [email protected] www: stowarzyszeniemichalow.blogspot.com FB: facebook.com/psmmichalow Publikacje: slideshare.net/Michalow