Polska Zbrojna - 2010 - 20 Lat Transformacji. W Drodze Do Nowoczesności

8/8/2019 Polska Zbrojna - 2010 - 20 Lat Transformacji. W Drodze Do Nowoczesności

1/164

w w w. p o l s k a - z b r o j n a. p l

WYDANIE SPECJALNE/SPECIAL EDITION

20 lat transformacji /20 Years of Transformation

W drodze do nowoczesnościRoad to Advancement


2/164

polska zbrojna/special edition

Tiger//capable multirole combat helicopter

Radar//surveillance and targetacquisition radar

NH90//troop transport, combat, searchand rescue operations helicopter

target@2000 metres, speed 15.kts, hdg 090

Talarion//fully autonomousmid-altitude ISTAR mission UAV

Intelligence//satellite systems

>

Tracker//tactical hand-launchableUAV system for missions at close range

Eurofighter//world’s most advancedswing-role combat aircraft

Global security, made by EADS.At EADS, we take connections further, offering global

security solutions that help make complex, often dangerous,

environments safer. Our systems connect manned and un-

manned aircraft, radar, sensors and missile technology to give

commanders a full picture as threats unfold, helping them

make the right decisions. Networked solutions from EADS helpcoalition troops and emergency services operate together, from

battlefield missions to terrorist threats and natural disasters.

In unpredictable times security is everything, and at EADS, we

are helping those who protect us make the world a safer place

to be. | www.eads.com/madebyeads


3/164


Redaktor wdanaManan Edtor

Wojciech Kiss-Orski

Redakcja

EdtorsKatarzyna Pietraszek

Joanna RochowiczAneta Wiśniewska

Artur Goławski

TmaczeneTransaton b

Anita KwaterowskaIzabela Ślusarek

Opracowane ststcznewersj poskej

Pos Texts Edted,

Revewed and Proofread bRenata GromskaMałgorzata MielcarzAleksandra Ogłoza

Werfkacja wersj aneskejEns Transaton Verfed b

Łukasz Ziółkowski

Nadzór prodkcjProdcton Spervsors

Marcin DmowskiPaweł Kępka

Fotoedtor

Poto EdtorAndrzej Witkowski

Dza Rekam MarketnAdvertsn & Marketn Department

Adam NiemczakAnita Kwaterowska

Małgorzata Szustkowska

WdawcaPbser

Redakcja WojskowaMtar Edtora Offce

Todnk „Poska Zbrojna”

Poska Zbrojna weekA. Jerozomske 9700-909 Warszawa

drektor Redakcj Wojskowej,redaktor naczen

Drector of Mtar Edtora Offce,Edtor-n-Cef

Marek Sarjusz-Wolskite.: +48 22 684 53 65,

684 56 85fax: +48 22 684 55 03

[email protected]

Drk

PrntDrukarnia „Aki”,

. Prmasa Tsąceca 6601-424 Warszawa

marzec 2010Marc 2010

Sps c/Cs:

Bogdan KliChPodstawy nowoczesnościGroundwork for Advancement

BoleSław BalCerowiCzCztery razy „R”Four Times “R”

leCh wałĘSaInna armia w nowych czasachDifferent Army in New Era

aleKSander KwaśniewSKiRewolucja bez rewolucjiRevolution without Revolution

leCh KaCzyńSKiPolska potrzebuje silnej armiiPoland Needs Strong Army

grzegorz CzeKaj,wojCieCh wnuK

Doganianie NATOCatching Up with NATO

włodzimierz KaletaBliżej sojusznikówCloser to Allies

włodzimierz KaletaUdany aliansSuccessful Alliance

Piotr KołodziejCzyKPrzełamaliśmy nieufność ZachoduWe Overcame Western Distrust

jan ParySMożna było osiągnąć więcejWe Could Have Achieved More

romuald SzeremietiewPotrzeba rozumnego działaniaNeed to Act Reasonably

januSz onySzKiewiCzPrzywróciliśmy wojsko narodowiBringing Army Back to Nation

zBigniew oKońSKiWykazaliśmy polityczną dojrzałość

We Proved Our Political Maturity

andrzej KarKoSzKaSukcesy i porażkiSuccesses and Failures

StaniSław doBrzańSKiZapomnieliśmy o obronie terytorialnejWe Forgot About Territorial Defense

BroniSław KomorowSKiZbyt wolna modernizacjaOverly Slow Modernization

jerzy SzmajdzińSKiOsiągnęliśmy jedność słów i czynówWe Achieved Unity of Words and Actions

aleKSander SzCzygłoKontynuujmy dokonania poprzednikówLet’s Continue Our Forerunners’ Work

henryK SzumSKiGodzenie potrzebReconciling Needs

CzeSław PiątaSCzas zmianTime of Changes

BoguSław PolitowSKiOd SKOT-a do RosomakaFrom SKOT to Rosomak

Piotr laSKowSKiOd Limów do F-16From Lims to F-16s

tomaSz goSNa fali zmianOn Wave of Change

Piotr BernaBiuKWojownicy i politycy

Warriors and Politicians

anna dąBrowSKaDowództwo misyjneMission Command

magdalenaKowalSKa-SendeKNowocześni i elastyczniModern and Flexible

KrzySztof wilewSKiOdrabianie lekcjiDoing Your Homework

włodzimierz KaletaW służbie zdrowego żołnierzaServing Healthy Soldier

tadeuSz wróBelZmagania z technikąStruggles with Technology

januSz B. groChowSKiTeologia obecności na froncieTheology of Presence on Battlefield

tadeuSz wróBelPół wieku w misjach

Half a Century in Missions

Paulina glińSKaŁadniejsza strona armiiArmy’s Prettier Side

andrzej KarKoSzKaRzeźbienie w żywym cieleSculpting Living Body

leCh KośCiuKSpojrzenie cywilaCivilian Look

januSz zemKePostawiliśmy na modernizacjęWe Counted on Modernization

Piotr BernaBiuKKoniec pewnej epokiEnd of Certain Era

4

6

14

20

22

24

32

38

48

50

52

54

56

58

60

62

64

66

68

70

72

78

84

88

98

102

106

110

114

118

124

128

134

140

144

152


4/164


Groundworkfor Advancement

Minione dwudziestolecie to niezmiernie istotny okresw dziejach naszych sił zbrojnych: budowy armii apoli-tycznej, kierowanej i funkcjonującej zgodnie z najwyż-szymi standardami demokratycznymi; potrzeby znaczącego zmniej-szenia jej liczebności; przemian wynikających z wchodzenia dostruktur NATO i Unii Europejskiej. Przeprowadziliśmy też kosztow-ny, lecz niezbędny proces modernizacji, dzięki której staramy się na-dążyć za postępem technologicznym na świecie, tak by nasze woj-sko było nowocześnie uzbrojone i wyposażone oraz miało strukturęodpowiadającą obecnym, wysokim wymogom pola walki. Wzięli-śmy udział w ważnych i skomplikowanych operacjach międzynaro-dowych. I wreszcie zapadła decyzja o profesjonalizacji naszych siłzbrojnych, która konsekwentnie wprowadzona została w życie.

Dlaczego profesjonalizacja?Zasadniczo zgadzaliśmy się co do konieczności profesjonaliza-

cji. Były jednakże różne podejścia do tempa i głębokości zmian.Rząd, w którego składzie jestem ministrem obrony narodowej,uznał, że nie można odwlekać realizacji tej decyzji. Trzeba sprofe-sjonalizować naszą armię szybko i skutecznie. Dziś mogę stwier-dzić, że dzięki tej determinacji proces ten właśnie dobiega końca.

To przełomowy moment w historii naszego państwa i wojskowo-ści, choć być może dziś nie do końca zdajemy sobie jeszcze z tegosprawę. Mimo że w powszechnym odbiorze profesjonalizacja ar-mii ograniczana jest do zawieszenia powszechnego poboru, to fak-tycznie jest to proces polegający na głębokiej transformacji ilościo-wej i jakościowej zasobów kadrowych oraz wprowadzaniu rozle-głych zmian strukturalnych.

Profesjonalizacja była niezbędna z kilku powodów.P ps, profesjonalne siły zbrojne są nieodłącznym ele-

mentem współczesnego świata, synonimem nowoczesności i sku-teczności.

P , taka armia jest mniej kosztowna i zdecydowanieefektywniejsza.

P c, z doświadczenia z misji pokojowych i stabilizacyj-

nych wynika, że tylko armia zawodowa zapewnia odpowiedniezdolności ekspedycyjne, kompatybilność sprzętową i szkoleniowąz sojusznikami i w rezultacie – rzeczywistą interoperacyjność.

Zamknęliśmy kolejny ważny etap w dwudziestoletniej historiiprzeobrażeń Sił Zbrojnych RP. Armia złożona z żołnierzy służby

Podstawynowoczesności

os c ks cc ck- żc s, sc p p-bż S zbc rP s ż .

BOGDANKlIch

The past 0 years have been incredibly important in the historyof our armed forces. It has been a time of building an apoliticalarmy, managed accordingly with the highest democratic stan-dards; downsizing the army’s strength as needed; and a time of trans-formations stemming from our affiliation with NATO and EU struc-tures. We have also gone through an expensive, though indispensable,modernization process, which should enable us to follow technologi-cal advancement in the world, and allow our army to be properlyequipped and armed, functioning in the structures and meeting cur-rent high requirements on the battlefield. We have participated in im-portant and challenging international operations. Finally, we have de-cided on the professionalization of our armed forces, and have beenconsistent in carrying it out.

Why professionalization?In principle, we all agreed that army professionalization was cru-

cial. There were different approaches to it in terms of how fast andhow serious the process should be. The government, with myself asdefense minister, decided that the implementation of this decisioncould not be postponed: the army must undergo a quick and effectiveprofessionalization. I can say today that the fact that this process is al-most complete is a result of our determination.

Army professionalization has been a turning point in our state andour armed forces’ history, although we may not necessarily realizethat yet. Despite the fact that in the public eye, the professionalizationprocess meant only the suspension of drafting for obligatory militaryservice, it has actually been a process of serious transformation interms of the quality and quantity of military personnel, and the intro-duction of extensive structural changes.

The professionalization process has been crucial for many reasons.fs, the professional armed forces are an inherent element of the

contemporary world, a synonym for advancement and efficiency.Sc, such an army is less expensive and definitely more effec-

tive.t, as experiences from the peace and stabilization missions

show, only a professional army is able to ensure proper expeditionarycapabilities, equipment and training compatibility with allies, and inconsequence – actual interoperability.

We have completed another important stage during the 0 years ofthe Polish Armed Forces’ transformation history. The army of

t s 20 s v b cs s xpcs c cpbs. hv, cc p Ps a fcs’ s s b s.


5/164


zasadniczej odeszła w przeszłość. To jednak nie koniec reformy. Mu-simy nadal dążyć do tego, by ta armia była nowoczesna, dysponującaefektywnymi zdolnościami wojskowymi. Profesjonalne siły zbrojnemuszą umieć współpracować z sojusznikami i mieć takie możliwościw budowie bezpieczeństwa międzynarodowego, a także być siłą, któ-

ra będzie w stanie przeciwstawić się zagrożeniom naszego państwa.Armia musi rozwijać się harmonijnie, żeby być instrumentem zarów-no utrzymywania pokoju, odstraszania i zapobiegania konfliktomzbrojnym, jak i przezwyciężania kryzysów czy likwidacji skutkówklęsk żywiołowych. Musi być przygotowana do działań na terytoriumkraju oraz w misjach ekspedycyjnych.

prosta struktura WojskaW zawodowej, ograniczonej liczebnie armii ważne są proporcje.

Stąd moje dążenie do zwiększenia sił walczących kosztem sił zabez-pieczających. Trzon naszego wojska powinny tworzyć jednostki o wy-sokiej gotowości bojowej, w pełni ukompletowane, zdolne do szybkie-go przemieszczenia w rejon działań. Chcemy zwiększyć interopera-cyjność i standaryzację armii dzięki likwidacji zbędnych struktur orazłączeniu jednostek o podobnym przeznaczeniu i wyposażeniu. Struk-tura wojska ma być prosta, funkcjonalna i niezbiurokratyzowana.

Trudnym zadaniem, wciąż stojącym przed nami, jest kontynuacjaprocesu modernizacji technicznej armii. Ostatnie dwadzieścia lat tociągłe zmagania z oczekiwaniami i możliwościami finansowymi.Udało się wyposażyć naszych żołnierzy w nowoczesny sprzęt, uzbro-

jenie i wyposażenie. Mamy F-16, zmodernizowane Rosomaki, kupu- jemy samoloty bezzałogowe. Wyposażenie osobiste żołnierzy jestwymieniane na nowoczesne, spełniające najwyższe normy. Kryzysfinansowy narzucił bardzo duże ograniczenia w sferze zakupów. Wy-musił jednakże perfekcyjną ich racjonalizację. Musimy przesunąćw czasie część wydatków modernizacyjnych. Jednak bez względu naszczupłe środki, wieloletnie programy modernizacyjne będą kontynu-owane. Szczególną wagę będziemy przywiązywać do zamówień do-konywanych w polskich zakładach zbrojeniowych.

Zasadniczy etap przeobrażeń Sił Zbrojnych RP jest już za nami.Dwadzieścia minionych lat poświęcono na stworzenie solidnych pod-staw w budowie naszej nowoczesnej armii. Należą się za to słowa po-dziękowania politykom różnych opcji, zarówno tym, którzy w tymczasie byli u steru władzy, jak i opozycji, rozumiejącej znaczeniewprowadzanych reform i wielokrotnie je wspierającej. Szczególnie

jednak za te dwadzieścia lat rozwoju trzeba podziękować ludziom,którzy pracowali i służyli w resorcie obrony i Siłach Zbrojnych RPw tym okresie. Wszystko, co udało się osiągnąć, zawdzięczmy ichwiedzy, doświadczeniu i umiejętnościom.

Droga reform jednak się nie kończy. To proces stały. Jego kierunekbędzie uzależniony od zmian w sytuacji międzynarodowej i dynamikipostępu technologicznego. Już dziś wiemy, że dalsza modernizacja,spłaszczanie systemów dowodzenia oraz ograniczenie i racjonalizacjakosztów utrzymania to konieczność. Nie zapominając o dotychczaso-wych osiągnięciach, trzeba ustawicznie dbać o przyszłość naszych siłzbrojnych. n

BOgDAN KliCh jest mnstrem obron narodowejod 16 stopada 2007 rok.

conscripts has shifted to the past now. However, the reform has notended yet. We have to continue striving for a modern and effec-tively capable army. The professional armed forces must be ableto cooperate with allies – and have such possibilities – when build-ing international security, and they must be powerful enough to

counteract any threat to our country. The army must develop har-moniously in order to be a tool for peace keeping, deterrence andarmed conflicts’ prevention as well as counteracting of crisis orelimination of natural disaster effects. It must be prepared to par-ticipate in actions in Poland and during expeditionary missions.

simple army structureIn the professional army with a limited force strength, keeping

right proportions is crucial. Hence my efforts to increase the com-bat forces at the cost of the support forces. The units remaining inhigh operational readiness, fully equipped for quick deploymentto a theatre of war, should constitute a backbone of our army. Wewould like to increase the armed forces’ interoperability and stan-dardization by eliminating unnecessary structures and combiningsimilar units. The structure of the armed forces should be simple,functional and free of bureaucracy.

A difficult task that we still face is the continuation of the ar-my’s technological modernization. The last 0 years have been atime of constant struggle with expectations and financial capabil-ities. We successfully fitted our troops with modern equipmentand armament. We have F-16s, updated Rosomak APCs, and weare purchasing UAVs. Personal equipment of the soldiers has alsobeen replaced with more advanced versions meeting the higheststandards. The financial crisis made us significantly limit our pur-chases; it however enforced their perfect rationalization. We areforced to postpone some modernization expenditures. Regardlessof limited financial resources, we will continue to run multi-yearmodernization programs. We will concentrate on orders madefrom the Polish armaments industry.

The primary reforms of our armed forces are already behind us.The past 0 years have been devoted to create solid foundationsfor our advanced armed forces. The words of gratitude should goto the politicians from all parts of the political spectrum, boththose who were in the government at the time and those who stoodin opposition, as they understood the significance of reforms andwere supportive. Special thanks for the 0 years of developmentshould however go to those who have worked and served in theMoND and the Polish Armed Forces throughout these years. It istheir knowledge, experience and skills that made all our achieve-ments.

The reforms are still ongoing, though. It is a continuous pro-cess, the direction of which will depend on international changesand dynamics of technological progress. We know today alreadythat further modernization, leveling of command systems, limita-tion and rationalization of maintenance costs will be a must. Weshould continue to care about the future of our armed forces, butnever forget about the achievements we have had so far. n

Transated b ANiTA KWATEROWSKA

BOgDAN KliCh as been te Mnsterof Natona Defense snce November 16, 2007.


6/164

6 polska zbrojna/special edition

Cztery razy „R”Dwadzieścia lat III RP to dla wojska czas

wypełniony ciągłymi zmianami – reformami,

restrukturyzacją, reorganizacją, rekonstrukcją.

Four Times “R” Twenty years of the Third Republic of Poland were a

time full of constant changes in the army – reforms,restructuring, reorganization, and reconstruction.

Przeobrażenia Wojska Polskiego trwają nieco dłużej niż dwa-dzieścia lat III Rzeczypospolitej. Przykładem jest między in-nymi dokonana w latach 1987–1989 redukcja, która objęłaokoło 1 tysięcy żołnierzy. Decyzja o uruchomieniu kolejnego dwu-letniego programu reorganizacji armii została ogłoszona na początkuroku 1989. Zakładał on zmniejszenie liczebności, dokonanie istotnychzmian składu i struktur, a także w jakiś sposób odpowiadał ówczes-nym realiom geostrategicznym. Naznaczony był jednak jednym kar-dynalnym strategicznym błędem. Była nim decyzja o rozformowaniubądź skadrowaniu kilku drugorzutowych dywizji rozmieszczonych wcentrum i na wschodzie kraju, co oznaczało osłabienie już i tak słabejwojskowo „ściany wschodniej”. Autorów tego kuriozalnego z później-szej perspektywy zamierzenia pewnie nie należy podejrzewać o złąwolę, a raczej o brak wyobraźni.

jeszcze ofensyWniFilozofia ewolucyjnego trybu zmiany ustrojowej państwa rządu

ts mck w całej rozciągłości objęła sferę bezpie-czeństwa i obronności. Opierała się na uznaniu realiów geopolitycz-nych – uznaniu i respektowaniu zobowiązań wynikających z przyna-leżności do Układu Warszawskiego. O konstruktywnej koncepcjiprzekształceń armii, jej funkcjach, zadaniach, o jakichkolwiek cezu-rach czasowych nie było wówczas mowy.

Troską nowej władzy w sferze obronności było głównie dostosowa-nie sił zbrojnych do zmian ustrojowych, co oznaczało przede wszyst-kim odpartyjnienie wojska, demokratyzację i poddanie go cywilnejdemokratycznej kontroli. W wymiarze organizacyjnym przekładałosię to na wyprowadzenie partii (Polskiej Zjednoczonej Partii Robotni-czej) z jednostek oraz likwidację korpusu oficerów politycznych. Sto-sowne decyzje dotyczące tych kwestii zapadły już jesienią. Pierwszepodejmowane w roku 1989 i 1990 działania zmierzające do ustano-wienia cywilnej kontroli, przy dobrych intencjach reformatorów, mia-ły charakter nieprofesjonalny, niesystemowy – doraźny.

Zmiany organizacyjno-strukturalne w roku 1989, a także następ-nym dokonywały się głównie na podstawie koncepcji i planów do-tychczasowego reżimu. Stan sił zbrojnych Polski i ich organizację opi-suje dokument zaprezentowany w grudniu 1989 roku na posiedzeniuKomitetu Obrony Kraju. Na czas „P” wojsko miało liczyć 0–00tysięcy żołnierzy. Na czas „W” Wojska Lądowe miały tworzyć – tak

jak dotychczas, w układzie koalicyjnym – Front Polski w składziedwóch armii i jednego korpusu. Ogólnie rzecz biorąc, Wojsko Polskiew pierwszym roku transformacji ustrojowej było armią relatywnie sil-ną, nieźle uzbrojoną, zorganizowaną według wzorów radzieckich,przygotowaną do działań ofensywnych.

Nowym realiom geopolitycznym/geostrategicznym miała odpowia-

dać przyjęta w lutym 1990 roku „Doktryna obronna Rzeczypospolitej

Polskiej”. Treścią i duchem zakorzeniona w przeszłości, już w mo-mencie jej ogłoszenia nie pasowała do nowej rzeczywistości. Zdezak-tualizowała ją dynamika zmian w środowisku bezpieczeństwa – zjed-noczenie Niemiec, rozpad Układu Warszawskiego – która wymuszała

BOleSŁAWBAlceROWIcZ

Transformations of the Polish Armed Forces have lasted a littlebit longer than 0 years of the Third Republic of Poland. Thereduction of personnel, which took place during 1987-1989 andconcerned about 1 thousand soldiers, may serve as an example here.The decision to implement the next two-year army reorganizationprogram was announced at the beginning of 1989. This program,which included reduction of the armed forces’ personnel, essentialchanges in their organization, corresponded somehow to the geostra-tegic reality of that time. However, it contained one fundamental stra-tegic mistake, namely the decision to disband or form several reservedivisions located in the center and east regions of the country, whichmeant further weakening of an already weak military “eastern wall”.In hindsight, this plan appeared odd, however its authors certainlyshould not be suspected of ill will, but rather of lack of imagination.

still offensiveThe philosophy of evolutionary transformation in the political system

of ts mck’s government included to a great extent securi-ty and defense matters. This philosophy was based on geopolitical reali-ties, affirming and respecting commitments resulting from our member-ship in the Warsaw Pact. Any constructive concept of the army transfor-mation, its functions, missions and time limits did not take place then.

The new authorities focused mainly on adapting the armed forces tothe political transformations by depoliticizing the army, democratizationand submitting it to civil and democratic control. The organizationalchanges referred to political neutralization of the units (making them in-dependent of the Polish United Workers’ Party (PZPR) and liquidation ofthe political officers’ corps. The appropriate decisions on these matterswere already made in autumn. Despite the reformers’ good intentions thefirst steps taken in 1989 and 1990 aimed at establishing the civil controlwere unprofessional, non-systemic, temporary.

Organizational and structural changes in 1989 and in 1990 were main-ly based on the concepts and plans of the previous regime. The document

presented in December 1989 at the meeting of the Committee for the Co-untry Defense described the condition and organization of the Polish Ar-med Forces. In peacetime, the armed forces were to number 0–00thousand troops. In wartime, the Land Forces were to form – like so far,in the coalition – the Polish Front consisting of two armies and one corps.


7/164

7polska zbrojna/special edition

radykalną zmianę koncepcji systemu obronnego, konieczność przyję-cia całkiem nowej strategii, konieczność dogłębnej przebudowy siłzbrojnych.

kierunek: suWerenność i obronaOznaczało to fundamentalny strategiczny zwrot: od ograniczonej

suwerenności, realizacji strategii wojennej UW, wyraźnie zdefiniowa-nego przeciwnika i modelu wojny, doktryny ofensywnej do narodowejstrategii obronnej suwerennego państwa pozostającego poza sojusza-mi, braku zdefiniowanego przeciwnika, doktryny defensywnej.

Ten pierwszy strategiczny zwrot dokonywał się praktycznie przybraku pełnej, jednoznacznej koncepcji. Powołana w roku 1990 takzwana Komisja Żabińskiego skupiała się jedynie na wypracowaniumodelu ministerstwa obrony narodowej. „Założenia polskiej politykibezpieczeństwa” oraz „Polityka bezpieczeństwa i strategia obronnaRP” ukazały się dopiero jesienią 199 roku. Nowa strategia – strate-gia samodzielności obronnej stanowiła wreszcie podstawę do określa-nia zasadniczych kierunków zmian w zakresie organizacji oraz dyslo-kacji wojsk. Wobec zapisanego w niej między innymi zadania stawia-nia oporu każdej agresji, z zastosowaniem działań regularnych i niere-gularnych, kwestią pierwszoplanową stało się wzmocnienie „ścianywschodniej”, co oznaczało konieczność reaktywowania i rozwijaniaredukowanych nieco wcześniej jednostek. W strategii zakładanozwiększenie uzawodowienia wojska do 60–70 procent, przy zachowa-niu liczebności 0 tysięcy.

Jesienią 199 roku przesądzono o drugim strategicznym zwrocie.W wyniku zgody głównych sił politycznych po wyborach do parla-mentu Polska wkroczyła na drogę ku NATO. Tymczasem Wojsko Pol-skie zostało zredukowane o procent, dramatycznie zmniejszał siępoziom wydatków wojskowych (każdego roku o 10– procent,a w 199 roku o prawie 0 procent). Musiało to rzutować na jakośćwojska, na jego kondycję – wyposażenie, infrastrukturę, szkolenie,

F O T . J A R O S ł A W W

i ś N i E W

S K i

Generally speaking, the Polish Armed Forces during the first year of thepolitical transformation were a relatively powerful, quite well-armed ar-my, organized according to the Soviet models, prepared for offensive ope-rations. The Defense Doctrine of the Republic of Poland, which came in-to force in February 1990, was to correspond with new geopolitical/geo-strategic realities. As its contents and spirit were still rooted in the past, it

did not match the new reality even at the moment of its announcement. Itbecame outdated because of dynamic changes in the defense sphere, suchas German reunification, disestablishment of the Warsaw Pact, which en-forced a radical change of defense system concept and the necessity to ad-opt quite a new strategy and deep reorganization of the armed forces.

Direction: sovereignty anD DefenseAs a result, a fundamental strategic turnabout had to take place:

from limited sovereignty, execution of the Warsaw Pact war strategy, awell-defined enemy, model of war and offensive doctrine to a nationaldefense strategy of a sovereign country remaining outside of allian-ces, the lack of defined enemy and a defensive doctrine.

The s sc b took place practically when therewas no overall, clear concept. The so-called Żbsk’s Commissionset up in 1990 concentrated merely on creating a model of the ministryof national defense. The Guidelines for the Polish Security Policy andthe Policy of Security and Defense Strategy of the Republic of Polandappeared in the autumn of 199. The new strategy – a strategy of defen-sive independence finally became the foundation for defining basic di-rections of change in organization and deployment of the armed forces.As one of the tasks included resistance to any aggression, using regularand irregular operations, it became the priority to strengthen the “easternwall”, which entailed the necessity to reactivate and enlarge the unitsthat had been reduced before. In compliance with the strategy, the num-ber of professional soldiers was to increase to 60-70 percent, with thetotal of 0,000 troops maintained.


8/164


a także morale. Pierwsze pięć lat restrukturyzacji sił zbrojnych nazna-czone było kampanijnym zmniejszaniem liczebności, likwidacją gar-nizonów; degradacją uzbrojenia, wyposażenia oraz infrastruktury.

sześć programóWDrugi strategiczny zwrot dla obronności Polski rozpoczął się

w trakcie wykonywania zwrotu pierwszego. I choć od 199 roku moż-na mówić o skoordynowanych, zaplanowanych działaniach zmierzają-cych do uzyskania członkostwa w NATO, to dla działań o tak funda-mentalnym znaczeniu potrzebna była odpowiednia (całościowa) stra-tegia. My zaś pozostawaliśmy aż do roku 000 przy błyskawiczniedezaktualizującej się koncepcji sprzed ośmiu lat. Pełną strategię zastę-powały w tym czasie programy i plany przygotowania sił zbrojnych dofunkcjonowania w sojuszu, uzyskania niezbędnej interoperacyjnościoraz kompatybilności. Aktywność wojska zorientowana została silniena przedsięwzięcia w programie „Partnerstwo dla pokoju”.

Jednocześnie w wojsku postępowały nieustanne zmiany. Od roku1989 rozformowano 1006 jednostek, przeformowano 70, a 6 sfor-mowano od nowa. Budżet obronny zmniejszył się o prawie 60 pro-cent, liczebność – o 0 procent. W tej wielkiej reorganizacji nie zabra-kło pomysłów spektakularnych w swojej nierealności, na przykładutworzenia dywizji kawalerii powietrznej.

Zasadniczą zmianę w stylu prowadzenia przeobrażeń w wojskumiało spowodować przyjęcie przez rząd koncepcji wyrażonej w mo-dernizacyjno-organizacyjnym programie „Armia 01”. Oczekiwa-no, że przyjęcie tego programu będzie przełomowym momentem dlapaństwa i samej armii. Dla sił zbrojnych miało oznaczać zamknięcieokresu tymczasowości. Przyjęcie dokumentu przez rząd wCsc we wrześ-niu 1997 roku,w okresie kampa-

In autumn 199, the decision was made about the sc scb. Poland embarked on the road to NATO as a result of apost parliamentary election agreement between the main political par-ties.. Meanwhile, the Polish Armed Forces were reduced by per-cent, and national defense spending was dramatically cut (every yearby 10- percent, and in 199 by nearly 0 percent). This had to influ-

ence the quality of the army, its condition – equipment, infrastructure,training and also morale. The first five years of restructuring the ar-med forces resulted in the reduction of military personnel, disbandingof garrisons, degradation of weapons, equipment and infrastructure.

siX programsThe second strategic turnabout in the Polish defense began taking

shape during the first turnabout. Although starting in 199 we can seecoordinated, planned activities aimed at joining NATO , such fundamen-tal matters required an appropriate (overall) strategy. However up until000 we remained with the concepts from 199 that were rapidly beco-ming outdated. At this time, the overall strategy was replaced by the pro-grams and plans aimed at preparation of the armed forces to function inthe Alliance and gain essential interoperability and compatibility. Theactivities of the armed forces were strongly oriented towards the underta-kings in the Partnership for Peace program. At the same time, constantchanges were taking place in the Polish Armed Forces. Since 1989, 1006units had been disbanded, 70 – reorganized and 6 – reformed. The de-fense budget was reduced by nearly 60 percent, and the number of per-sonnel – by 0 percent. This great reorganization also included ideaswhich were spectacularly unrealistic, for example the idea to form an air

cavalry division. The concept included in the Polish Armed For-ces 01 modernization and organization program adopted

by the government was to bring about the principal changein the style of carrying out the transfor-


9/164


nii wyborczej, stawiało jego uruchomienie pod znakiem zapytania.Rok później rząd j Bk przyjął „Program Integracji z Orga-nizacją Traktatu Północnoatlantyckiego i Modernizacji Sił ZbrojnychRP w latach 1998–01”. Zakładał on zreorganizowanie wojska prak-tycznie we wszystkich dziedzinach, przygotowanie go do zadań za-równo narodowych, jak i sojuszniczych.

W kwestiach dotyczących organizacji sił zbrojnych i zasadniczychich zadań różnice pomiędzy obydwoma programami były niewielkie.Docelowo (w roku 00) armia miała liczyć 180 lub 160 tysięcy żoł-nierzy. Po niespełna roku okazało się, że plan, na który – jak głosiłówczesny minister obrony – czekała polska armia, jest nierealny zewzględu na możliwości finansowe państwa. W roku 1999 stał się jużtylko zbiorem życzeń i iluzji. W roku następnym rozpoczęto pracenad kolejnym dokumentem „Armia 001–006”. W jego założeniachzapowiadano między innymi zmniejszenie liczebności wojska do10 tysięcy żołnierzy. Był to już szósty w mijającym dziesięcioleciuprogram reformowania sił zbrojnych.

nato chłoDziKolejne dziesięć lat (prawie) przeobrażeń sił zbrojnych przebiegało

w sposób zdecydowanie bardziej zrównoważony. Na tę stabilizacjęw przemianach wpływało członkostwo w NATO. Natowska maszyne-ria, natowskie procedury, wreszcie natowska kultura strategicznaświetnie studziły zapał improwizatorski, wymuszały elementarną dy-scyplinę planowania i programowania.

Poza tym, po pierwszej, dość turbulencyjnej dekadzie też czegośw reorganizowaniu się nauczyliśmy, choć dość bezlitosnym weryfika-torem naszego systemu wojskowego okazała się najpierw misja w Ira-ku, a następnie w Afganistanie. Po przyjęciu kolejnych koncepcji stra-tegicznych (bezpieczeństwai obronności) w latach

F O T . u S D O D

mations in the armed forces. This program was expected to become theturning point for the country and the army itself. For the armed forces, itwas supposed to be the end of the temporary solutions. When this docu-ment was adopted by the government of w Csc inSeptember 1997 during the election campaign, it became questionablewhether it would be implemented. A year later, the government of j

Bk adopted the Program of Integration with the North Atlantic TreatyOrganization and Modernization of the Armed Forces of the Republic ofPoland during 1998-01, according to which the army was to be reorga-nized practically in all the fields, and prepared both for the national andNATO missions.

There were slight differences in both programs on the issues of the ar-med forces’ organization and their principal tasks. Finally, the army’sstrength (in 00) was to be 180 or 160 thousand troops. After less than ayear, due to the country’s financial situation, the plan touted by the defen-se minister as “what the Polish army was waiting for”, was deemed unre-alistic. Year 1999 became just a collection of wishes and illusions. Thefollowing year, the works on the next document - The Armed Forces001-006 - commenced. According to this document, the army person-nel was to be reduced to 10 thousand soldiers. It was already the sixthyear of the armed forces’ transformations in the passing decade.

nato coolsThe next ten years (nearly) of transformations in the armed forces had

a definitely more balanced character. Our membership in NATO had animpact on stabilization in transformations. The “NATO machine”, proce-dures and finally strategic culture excellently cooled down the improvisa-tion and enforced elementary planning and program-ming discipline.


10/164


000, 00, 007, skończył się okres, w którym strategia pełniła ro-lę nieco dekoracyjną. Trochę szkoda, że po zmianie rządu w 00roku nie wykorzystano należycie wniosków z pierwszego w historii(drugi ruszył 18 listopada 009 roku) Strategicznego PrzegląduObronnego.

Na ustabilizowanie procesu zmian i jakość planowania długofalo-wego duży wpływ miał przewidywalny (wreszcie) budżet. Pewne za-chwianie dość stabilnej ciągłości koncepcji zmian, trwające około ro-ku (001–00), pozostało bez większego znaczenia.

Spośród wielu programów (koncepcji) reformy wojska o jednymmożna powiedzieć, że ma znaczenie historyczne. To „Program profe-sjonalizacji Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na lata 008––010”. Jego realizacja oznacza bowiem radykalną zmianę charakte-ru armii. Na ocenę obowiązującej koncepcji przeobrażeń wojska orazsposobu jej realizacji jest jednak jeszcze za wcześnie.

Charakter trwających ponad dwadzieścia lat przeobrażeń w wojskuzdeterminowany był – najogólniej – procesami transformacji ustrojo-wej oraz zmianami w położeniu geopolitycznym (geostrategicznym).To banał. Wśród bardziej namacalnych czynników wymieniłbym: bu-dżet (możliwości finansowe państwa), jakość elit politycznych, czyliprzygotowanie reformatorów, gotowość do zmiany elit wojskowych.

Wysokość budżetu (a raczej jego „niskość”), szczególnie w począt-kach lat dziewięćdziesiątych (zwanego budżetem „przetrwania”, a na-wet „agonii”), musiała odbić się niekorzystnie na jakości armii, zaśnieprzewidywalność w jego stanowieniu działała zabójczo na plano-wanie długoterminowe, czyli także na sposób prowadzenia przekształ-ceń. Te problemy znakomicie rozwiązała ustawa gwarantująca wydat-

ki obronne w wysokości 1,9 procenta produktu krajowego brutto.Warto tu odnotować, że pod tym względem Polska plasuje się obecniena szóstym miejscu wśród członków NATO i nawet przekracza śred-nią krajów europejskich sojuszu. Wydatki obronne naszego kraju jużw roku 006 były dwukrotnie wyższe niż w 1999, roku akcesu do

F O T . u S D O D

Moreover, after the first, quite turbulent decade we learned somethingabout reorganization, nevertheless our military system was ruthlessly te-sted, first during the mission in Iraq and then in Afghanistan. The nextstrategic concepts adopted in 000, 00, and 007 ended the period inwhich the strategy had a slightly decorative role. It is a pity that after thechange of the government in 00 we did not take full advantage of con-clusions from the first in history Strategic Defense Review (the secondone was launched on November 18, 009).

A predictable (finally) budget had an impact on stabilization of the pro-cess of changes and quality of long-term planning. Some disturbances ofa quite stable continuity of changes lasting about one year (001–00)did not have any special meaning here. Among numerous programs (con-cepts) of the armed forces’ reform, one is of historic importance, that isThe Program of Professionalization of the Armed Forces of the Republicof Poland for 008–010. Its execution entails a radical change of the ar-my character. However, it is still too early to assess the current concept ofthe armed forces’ transformation and the way of its execution. Generallyspeaking, the character of the transformations lasting in the armed forcesfor over 0 years was determined by the processes of the political transfor-mation and changes in the geopolitical (geostrategic) situation. This isbanality. I will mention some more tangible factors, such as: the budget(the state financial capability), the standards of the political elites that pre-pare the reformists, and readiness for the change of the military elites.

The low budget, especially in early 1990s (called the budget of “survi-val”, or even “agony”) had to have a negative bearing on the army quality,and unpredictability while its enacting had a destructive effect on thelong-term planning and as a result the way the transformations were con-

ducted. The law that guaranteed 1.9 percent of gross domestic producton defense funding perfectly solved this problem. It is worth noticing thatin this regard Poland takes at present the sixth position among the NATOmembers and is even above the average of the NATO European countries.The expenditure on defense was in 006 twice as high as in 1999, when


11/164


ul. Poznańska 129/133, 05-850 Ożarów Mazowiecki

tel.: (+48 22) 7312500, fax: (+48 22) 7312501

http://www.wb.com.pl, e-mail: [email protected]


12/164


sojuszu. Ten zbawienny dla armii trend został jednak zakłócony przezkryzys ekonomiczny z końca 008 roku.

Dorobek poprzeDnikóWDo oceniania jakości elit politycznych nie mam kompetencji. Wiem

tylko, że na przeobrażeniach naszej armii fatalnie odbijała się stała

przy przekazywaniu władzy maniera ignorowania lub odrzucania do-robku poprzedników. Wiem, że o sprawach obronności nowe elity po-lityczne (animatorzy reform) przez długi czas zwyczajnie nie miałypojęcia. Wiem też, że porządne (cywilne) zaplecze eksperckie wciąż

jeszcze się kształtuje. Trudnych do przecenienia impulsów przemian,ich kierunków i tempa, dostarczyły doświadczenia zebrane w czasieudziału naszego wojska w praktycznym działaniu, szczególniew trzech wojnach – w byłej Jugosławii, Iraku i Afganistanie.

Udział w operacjach bałkańskich, w formule jednostek wielonaro-dowych, funkcjonowanie w strukturach natowskich stanowiły dobrąszkołę kultury, standardów, procedur sojuszu. Misje na Bałkanachstwarzały jednocześnie okazję do zaprezentowania przyszłym sojusz-nikom jakości naszego wojska. Liczący , tysiąca żołnierzy kontyn-gent do działań w Iraku został sformowany, przeszkolony i rozmiesz-czony w rejonie operacji w ciągu trzech miesięcy.

W tym samym czasie została sformowana pod polskim dowódz-twem i rozmieszczona w rejonie działań wielonarodowa dywizja,w której skład weszły jednostki wojskowe z 6 państw (z Europy,Azji, Ameryki). To był wielki sukces organizacyjny. Pomyślnie zorga-nizowana, a potem skutecznie dowodzona wielonarodowa dywizjadała nam bardzo ważne poczucie własnej wartości wśród partneróww NATO. W Afganistanie nasze wojsko uczy się wojny przeciwparty-zanckiej. Być może nie wszystkie doświadczenia z tej i z poprzednichwojen przydadzą się w przyszłości, ale nawet te niekoniecznie przy-datne na pewno wojsku nie zaszkodzą.

spokój i DyscyplinaKadra, elity Wojska Polskiego wykazały się w dwudziestoleciu nie-

kończących się reform godną postawę. Mimo pewnego dystansui sceptycyzmu wobec wielu reformatorskich zabiegów wyższa kadrawykazała się spolegliwością, lojalnością, dyscypliną, jak równieżwłaściwą temu środowisku dozą konserwatyzmu.

Lista popełnionych przez reformatorów błędów mogłaby obejmowaćwiele pozycji. Wśród nich dwa mają charakter błędów kardynalnych.Pierwszy to brak strategicznej perspektywy (bo brakowało odpowied-niej kultury strategicznej), drugi – charakterystyczny dla większościkoncepcji rozziew między ambitnymi celami (wizjami) a twardymi re-aliami, możliwościami finansowymi. Liczne drobniejsze błędy, w tymkorowody wokół obrony terytorialnej, pozwolę sobie pominąć.

O przeobrażeniach wojska da się też powiedzieć kilka dobrychsłów. Na przykład to, że nie było w nim miejsca na niedojrzałe ekspe-rymenty (przed którymi przestrzegał ws Sksk w książce„Przyszła wojna”), że wbrew niektórym modom przytomnie udało sięzachować właściwe proporcje funkcji i zadań sił zbrojnych. Trzebawreszcie przyznać, że przeciągający się proces reformowania wojska,choć przebiegał w sposób niekoniecznie zrównoważony, to jednak nieturbulentny. W koszarach panowały spokój i należyta dyscyplina.

W ciągu minionych dwóch dekad polskie wojsko zdołało się prze-kształcić z masowej armii z poboru, armii okresu industrialnego,

w nieliczną, względnie nowoczesną armię zawodową, w armię do-świadczoną, weryfikującą swoją wartość w trzech wojnach, armię bezkompleksów wśród sojuszników. n

we joined the Alliance. This beneficial trend for the army was disturbedby the economic crisis at the end of 008.

achievements of preDecessorsI am not competent enough to assess the quality of the political eli-

tes. I only know that the regular manners of ignorance and rejecting

the predecessors’ achievements every time the power was handed overhad a very bad bearing on transformations of our armed forces. I knowthat for a long time the new political elites (the animators of reforms)

just had no idea about the defense matters. I also know that respectab-le (civilian) expert background is still in the phase of development.

The experiences gained during our participation in practical opera-tions, especially in three wars – in the former Yugoslavia, Iraq and Af-ghanistan gave us hard to overestimate stimuli for transformations,and showed us directions and pace of changes. Involvement in theBalkan operations, within the multinational units, and existence in theAlliance appeared good lessons of NATO culture, standards, and pro-cedures. The missions in the Balkans gave us also the opportunity topresent the quality of our armed forces to our allies. The contingentnumbering ,00 troops was formed, trained and deployed in the areaof operation in Iraq within three months.

At the same time, the multinational division made up of militaryunits from 6 countries (from Europe, Asia, America) was formedand deployed in the area of operation under Polish command. Thiswas a great organizational success. The well-organized, and then ef-fectively commanded multinational division gave us a very importantfeeling of high self esteem among the partners in NATO. In Afghani-stan, our army is learning the counterinsurgency war. Perhaps not allexperiences from this and previous wars will be useful in the future,but even those not very useful will not do harm to our armed forces.

calm anD DisciplineDThe personnel, elites of the Polish Armed Forces, proved their proper

attitude during twenty years of never-ending reforms. Despite somedistance and skepticism towards some reformative endeavors, high-ran-king officers showed compliance, loyalty, discipline and quite a big doseof conservatism typical for this circle. Many bullet points could be put onthe list of mistakes made by the reformers. Two of them are cardinal sins.The first one is a lack of strategic perspective (because there was no ap-propriate strategic culture), the second – typical for majority of concepts– discrepancy between ambitious goals (visions) and tough reality, finan-cial capabilities. I will not mention some minor mistakes, including theproblems concerning the territorial defense.

However, we can also say some good words about the transformationsof the armed forces. For example, there was no place for immature exper-iments (against which ws Sksk warned in a book titled“Przyszła wojna” (“Future War”); what is more, the adequate proportionsof functions and missions of the armed forces were consciously main-tained against some trends. Finally, I must admit that although the prolon-ged process of the army transformation was not quite balanced, it was notturbulent. Calm and good discipline prevailed in the barracks. During thelast two decades, the Polish Armed Forces managed to transform from anarmy made up of mainly conscripts, an army of the industrial period intoa small, relatively modern professional army, which is experienced andhas verified its quality in three wars, an army without complexes

among the allies. n

BOlESłAW BAlCEROWiCZ jest eneraem w stane spocznk,profesorem zatrdnonm na unwerstece Warszawskm.

BOlESłAW BAlCEROWiCZ s a enera (ret)and a professor at te Warsaw unwerst.

Transated b iZABElA śluSAREK


13/164



14/164


Inna armia

w nowychczasachSprawa obronności i bezpieczeństwa Polski

była jedną z najważniejszych i najtrudniejszych

w czasie mojej prezydentury. Different Army

in New EraPoland’s defense and security have alwaysbeen one of the most important

and demanding issues during my presidency.

Z

anim mogliśmy zacząć myśleć o NATO, a przecież to nie byłwtedy jedyny kierunek rozważań o naszym bezpieczeństwie,musieliśmy równolegle załatwić kilka innych spraw, bez któ-

rych atlantyckie aspiracje były całkowicie nierealne. Przebudowapolskiej armii od początku wolnej Polski ściśle wiązała się więcz uporządkowaniem spraw bezpieczeństwa, stosunków z sąsiadamii drogą do NATO.

Na początku sprawą kluczową było wydostanie się z objęć sowie-ckiego niedźwiedzia, który słabł w oczach, ale potrafił być nadalgroźny i nieobliczalny. Przypomnę tylko nieudany pucz w sierpniu1991 roku. Nasza armia jedną nogą była jeszcze w poprzednim syste-mie. Nie dało się przecież zrobić niczego z dnia na dzień. Nie mieli-śmy stojących w blokach startowych młodych oficerów, którzy przeję-liby wszystkie stery. To musiał być proces, w którym fundamentalnewręcz znaczenie miało wycofanie obcych wojsk. W Moskwie w maju199, w czasie spotkania w cztery oczy z prezydentem Bsjc udało mi się go przekonać do szybkiego i zgodnego z na-szymi oczekiwaniami wyprowadzenia wojsk rosyjskich z Polski. Beztego mówienie o zmianach w polskiej armii, o NATO nie wspomina-

lechWAŁĘSA

F O T . u S D O D

Before we could even start thinking about NATO - and stillNATO was only one of several answers to our security needsat that time - we had to solve a few more issues without whichour North Atlantic aspirations would be totally unfeasible. Reformingthe Polish army in a brand new Poland required regulating securitymatters and the relationship with our neighbors, and was closely relat-ed to our efforts to join NATO.

Initially, the key problem was to free Poland from the arms of theSoviet bear that was now growing weaker and weaker but could still


15/164



16/164


jąc, było sennym marzeniem, choć już wtedy nie brakowało zapaleńców,którzy krzyczeli, że można wejść do NATO następnego dnia, mimo żewtedy nikt jeszcze ani na nas tam nie czekał, ani nie zapraszał.

Po stronie Zachodu dominowały raczej obawy niż zachęty. Ważne,że wiedzieliśmy, czego chcemy. Już w pierwszej doktrynie bezpie-czeństwa Polski, którą zaproponowałem i podpisałem w listopadzie

199 roku, był zapis, że naszym strategicznym celem jest przystąpie-nie do NATO do końca lat dziewięćdziesiątych. Dokument ten toprzykład, na czym polegają strategiczne myślenie i wizja państwa. Ta-ką wizję mieliśmy na początku trudnego czasu transformacji i potrafi-liśmy ją realizować w zgodzie ponadpartyjnej, mimo gorącego czasui rodzącej się demokracji. Droga do osiągnięcia strategicznych celówbyła jednak długa. Podobnie jak Zachód nie palił się do rozszerzeniasojuszu, tak nasza armia nie była na to gotowa.

historyczna szansaProblem ten starałem się podnosić w czasie swojej prezydentury,

ale bywało to opacznie rozumiane. Głośna stała się sprawa tak zwane-go obiadu w Drawsku Pomorskim 0 września 199 roku. Była tomoja standardowa narada z kadrą kierowniczą wojska, która odbywa-ła się w okresie intensywnych rozmów w sprawie przyjęcia Polski doNATO. Przypomnę więc, co mówiłem wtedy o polskiej armii w tymkontekście, bo spędzało mi to sen z powiek, osłabiało moją pozycjęwyjściową w negocjacjach.

„Historia daje nam dziś niepowtarzalną szansę. Nasze granice sąbezpieczne. Wykorzystajmy to i nie marnujmy czasu. Armii nie moż-na reorganizować, gdy pojawiają się zagrożenia, gdy sytuacja przesta-

je być stabilna. Z przykrością stwierdzam, że tego czasu nie potrafimywłaściwie wykorzystać. Większość problemów sił zbrojnych, o któ-rych mówiliśmy rok temu, nie została rozwiązana. Mam na myślizwłaszcza kwestie legislacyjne. Przepisy prawne normujące funkcjo-nowanie systemu obronnego nadal – w wielu przypadkach – pocho-dzą z minionej epoki. Wciąż nie ma ustawy o powszechnym obowiąz-ku obrony. Brakuje jasnego podziału kompetencji odpowiedzialnychza bezpieczeństwo państwa, kierowanie i dowodzenie siłami zbrojny-mi instytucji. Te sprawy nie mogą dłużej czekać. Aby system obronnybył sprawny, należy nim dobrze kierować. Musi być jednoznacznieokreślona osoba odpowiedzialna za podejmowane decyzje. Z niepo-kojem obserwuję, że zbyt niskie są nakłady na obronność. Poważnymproblemem jest również stan uzbrojenia polskiego wojska. Wiele sięna ten temat mówi. Wszyscy zdają się to rozumieć. Tymczasem tech-niczna degradacja armii postępuje. Brakuje rozwiązań, które pozwoli-łyby ten proces zatrzymać”.

Mówiłem też wtedy, nie kryjąc irytacji: „Na pewno łatwiej tworzyćtendencyjne ankiety o szkodliwej roli kapelanów i rzekomych zagroże-niach z mszy świętej dla morale wojska. Może zamiast tego skoncentro-wać wysiłek legislacyjny na karcie praw i obowiązków żołnierza, na ko-deksie honorowym oficera, na ustawie o zakwaterowaniu sił zbrojnych,na powołaniu Agencji Mienia Wojskowego, na ustawie o zawodowejsłużbie wojskowej. Z gazet i telewizji dowiaduję się, że są siły, którechcą zachować stare struktury, hamując reformy. Jednocześnie jakozwierzchnik sił zbrojnych nie otrzymałem, poza propozycjami SztabuGeneralnego Wojska Polskiego, żadnych innych konstruktywnych roz-wiązań. Nie tak to powinno wyglądać. Nie tędy droga. Nie będę siębiernie przyglądał takim praktykom. Żądał będę, by każdy był rozlicza-

ny ze swoich faktycznych dokonań, tam gdzie chodzi o sprawy dalekopoważniejsze niż interes chwilowego układu partyjnego, gdzie chodzio podstawy bytu narodowego, o obronność państwa”.

Przytaczam przy tej okazji te słowa nie po to, aby wyjaśniać sprawęspotkania drawskiego. Przypominam tylko, jakie było tło naszych sta-

be grim and unpredictable. As an example, the unsuccessful coupattempt in August 1991. Our army had its one leg standing in the oldsystem. We were simply not able to do much in just one day. We didnot have young officers ready in starting blocks who would take overthe lead. This had to be a process where the withdrawal of foreignforces was essential. In May 199 in Moscow, during a tête-à-tête

meeting with President Bs ys, I was able to convince him to aspeedy withdrawal of Russian troops from Poland in compliance withour expectations. Without this agreement, any talks about transforma-tion in the Polish army, not even mentioning entry to NATO, were buta pipedream, although there already were many enthusiasts whowould be shouting out that we could join NATO the next day, thoughthere was no one there to await us, let alone invite us.

In the West, there were more concerns than encouragement aboutour situation. It was important, though, that we knew what we wanted.In the first Poland’s security doctrine that I proposed and signed inNovember 199, there was an entry saying that our strategic objectiveis to join NATO before the end of 1990s. This document is an exam-ple of what the strategic thinking and the vision of a state are about.We had such a vision at the beginning of our hard transformationtime, and we were able to follow it in consent, regardless of politicalopinions and political party membership, and in spite of hot times andhatching democracy. The road to achieve our strategic objectives washowever very long. Similarly as the West was not very eager to ex-pand the Alliance, our army was not quite ready for that challengeeither.

historical chanceI was trying to tackle this problem during my presidency, it would

however be misunderstood at times. There was this affair on Septem-ber 0, 199, the so-called “Drawski dinner”; it was my standardmeeting in Drawsko-Pomorskie with the army management staff heldin time of quite emotional talks on Poland joining NATO. I will thusremind what I said then about the Polish army in this context, as thiswas keeping me awake at night and weakened my starting position innegotiations.

“Our history offers us today a unique chance. Our borders are safe.Let’s take advantage of it and waste no time. Our army can’t be reor-ganized in the face of threats and when the situation becomes unsta-ble. I regret to say that we are not using this time properly. A majorityof problems in our armed forces that we talked about last year havenot been solved. What I mean specifically is the legislative issues. Le-gal regulations defining our defense system come still – in many cas-es – from a different era. What we lack is a clear division of compe-tences in the matter of state security, management and command ofthe armed forces. Those things can’t wait any longer. For the defensesystem to work properly, it must be managed properly. There needs tobe one person responsible for decision making specifically appointedto the task. It makes me worry to see the defense budget so insuffi-cient. The state of the army equipment is also a serious problem.There is much talking about it, everybody seems to understand theproblem. However, technological degradation of our army is progress-ing. There are no solutions to stop this process.”

I would say then, not trying to hide my irritation:“It is certainly easier to conduct surveys on the detrimental role of

priests or allegedly harmful influence of a catholic mass to the moraleof a soldier. Instead, perhaps it would be better to concentrate all leg-islative efforts on the declaration of rights and duties of a soldier, onthe officer’s code of honor, on the armed forces housing act, on estab-lishment of the Military Property Agency, or on the act on professional


17/164



18/164


rań o włączenie polskiej armii do struktur atlantyckich. Dziś się o tym już nie pamięta. Nasza armia pozostawała ciągle w starej epoce,a nam się marzyło NATO.

parasol ochronny Powoli jednak, robiąc dobrą minę przed światem, przekonywaliśmy

Zachód do naszej wizji – po drodze zresztą także wschodni światz Rosją na czele, który blokował nasze starania. Jesienią 199 rokuAmerykanie trochę nas zaskoczyli i zaproponowali program „Partner-stwo dla pokoju”. Moim zdaniem, była to propozycja, która miała za-stąpić członkostwo w NATO. Rosjanie ogłosili sukces – Ameryka re-zygnuje z rozszerzenia. My jednak nie zamierzaliśmy się poddawaći decydować na półśrodki. Zacząłem głośno krytykować projekt PdP.Wiele razy wyrażałem wątpliwość, czy Polska przyłączy się do tegoprogramu. Amerykanie chcieli mieć sukces. węs mówi, że to kiep-ski pomysł, a tu się zbliża szczyt NATO w Brukseli, na którym onimieli ten program przyjąć. Tuż przed szczytem przysłali do Warszawyspecjalną delegację z panią ambasador m ab i genera-łem j Sksv, szefem armii USA. Uzgodniliśmy, że„Partnerstwo dla pokoju” nie może zastąpić przyszłego pełnego człon-kostwa. Prezydent USA B C potwierdził szybko, że PdP mabyć etapem przejściowym na drodze do rozszerzenia sojuszu, a na-stępnie, spełniając nasze nadzieje i pragnienia, zaprosił nas w końcudo NATO. Flaga polska pojawiła się na maszcie w Brukseli, a polscyżołnierze mogli naszywać sobie różę wiatrów na mundurach. Nad na-szym krajem rozciągnięty został parasol ochronny NATO, a sojuszzyskał sprawdzonego, dobrego partnera, który wie, na czym polegasolidarność i walka w imię dobra wspólnego.

Tak widzę w wielkim skrócie ostatnie 0 lat budowy polskiego bez-pieczeństwa, które dzieli się na dwie epoki: przed i po. PrzedNATO i po przystąpieniu do sojuszu. Potem nastąpiła już całkowicienowa epoka, nowa sytuacja i powstała inna polska armia, która z rokuna rok uczy się coraz lepiej przystawać do tej nowej epoki. Wymaga

ona jeszcze wielu reform i zmian, ale budowana jest na właściwychfundamentach, położonych wspólnym wysiłkiem przed laty. n

lECh WAłęSA b prezdentemRzeczpospotej Poskej w atac 1990–1995.

F O T . u S D O

D

military service. As I have learned fromthe media, there are some who want to re-tain the old and stop the new, preventingthe reforms. At the same time, being theCommander-in-Chief of the Polish ArmedForces, I have not been presented with any

constructive solutions. It’s not what itshould look like. It’s not the right way.I will not submissively watch such thingshappen. I will demand that everybody re-port back on their actual achievements inthe matters fundamental to the state’sexistence and state defense, matters muchmore serious than the business of short-lived settlements between political par-ties.”

I quote my words here not because Iwant to explain the issue of the meeting inDrawsko-Pomorskie. I simply wish to re-mind the background for our attempts toaffiliate the Polish Armed Forces with theNorth Atlantic Alliance. Nobody remem-

bers this today. We were dreaming about NATO, but our army wasstill living in the old era.

protective umbrella Slowly, putting a good face on a bad business, we were convincing

the West to believe in our vision, trying to do the same with the Eastand Russia, with the latter one blocking our efforts in that matter. In theautumn of 199, the United States surprised us and suggested that weparticipate in the Partnership for Peace program. In my opinion, thisproposition was to replace our membership in NATO. The Russians an-nounced success: the USA would withdraw from NATO expansionplans. We were not ready to give up, though, nor accept any half-mea-sures. I would criticize the Partnership for Peace project loud and clear.I would on many occasions express my doubts on whether Polandwould join this program. The USA wanted to have success. węs saidit was a bad idea, but the NATO summit in Brussels where they were tomake a decision was approaching. Just before the summit, mab, the ambassador, and General j Sksv, the US Ar-my Chief, visited Poland. We agreed that the Partnership for Peacewould not substitute our full membership in NATO. The US PresidentB C quickly confirmed that the PfP was but a transition stageon our road to NATO, and the next thing he did was to make our hopesand desires come true by inviting us to join NATO. The Polish flag wasfinally fluttering on the mast in Brussels, and Polish soldiers could wearthe NATO emblem – a four-point compass rose. Poland gained a pro-tective umbrella of NATO, and NATO gained a good partner whoknows what the solidarity and fight for the common good mean.

This is my view, in short, of how for the last 0 years Polish securi-ty has been growing. These 0 years can be divided into two eras: be-fore and after NATO. What followed was a brand new era, new situa-tion, and new, different Polish armed forces which have persistently,year by year, been learning to catch up with these new times. Our ar-my still does require many reforms, but has now the right foundations,

laid with joint efforts years ago. n

lECh WAłęSA was te Presdentof te Repbc of Poand (1990–1995).



19/164



20/164


Rewolucja

bez rewolucji W sondażach popularności i zaufania do instytucjiżycia publicznego wojsko niezmiennie zajmujeczołowe pozycje. Dlaczego tak się dzieje?

Revolution

withoutRevolutionOpinion polls on popularity and reputation of the public

life institutions invariably show that the military

remains on top. What is the reason for that?

Dwadzieścia lat to okazja do wielu zasadniczych, ale i osobi-stych refleksji. W wymiarze państwa polskiego, naszych siłzbrojnych oraz indywidualnych życiorysów Polaków to całaepoka, czas wielkiej, zasadniczej zmiany.

Polskie państwo przeszło od ustroju realnego socjalizmu, gospodar-ki niedoborów i centralnego sterowania do demokracji parlamentarneji gospodarki rynkowej. Choć nie wszyscy w równym stopniu korzy-stają z tej zmiany, choć w polskim krajobrazie ciągle dostrzegamybiedę, bezrobocie, wykluczenie społeczne, to jednak z roku na rokPolakom żyje się lepiej. Zmieniło się nasze położenie geopolityczne– przestały istnieć Układ Warszawski i RWPG, trójkę starych sąsia-dów (NRD, Czechosłowację i Związek Radziecki) zastąpiło siedmiunowych (RFN, Czechy, Słowacja, Ukraina, Białoruś, Litwa i Rosja).Rzeczpospolita jest członkiem obronnego sojuszu północnoatlanty-

ckiego i pomocnej w naszym rozwoju gospodarczym Unii Europej-skiej. A wszystkie te rewolucyjne zmiany w Polsce i w naszym oto-czeniu dokonały się – co jest wyjątkowe, uwzględniwszy położeniePolski na mapie Europy, doświadczenia z historii i narodowy charak-ter – bez walki i wojny, w sposób pokojowy.

Wspólne DobroW zmieniającym się tak zasadniczo państwie musiały się przeobra-

żać także siły zbrojne. Charakterystyczne jest to, że w sondażachpopularności i zaufania do instytucji życia publicznego wojskoniezmiennie zajmuje czołowe pozycje, czego nie można powiedziećo innych instytucjach czy urzędach mających wpływ na naszą rzeczy-wistość. Dlaczego tak się dzieje? Jestem przekonany, że podstawę tej

solidnej pozycji społecznej dała wojsku decyzja o odpartyjnieniui wyznaczeniu cywilnej kontroli nad armią. Wojsko stało się dobremwspólnym obywateli, finansowanym według stabilnych zasad z bu-dżetu państwa i kontrolowanym w transparentny sposób przez demo-kratycznie wybrane władze. Przestało być elementem broniącym kon-

AleKSANDeRKWAŚNIeWSKI

F O T . A l E K S A N D E R R A W S K i

R

emembering the last 0 years for Poland is an occasion for afundamental, yet personal look back to reflect. The PolishArmed Forces and individual Poles’ lives have encountered

an entire era and time of great, fundamental transformations.Poland transformed from a state of real socialism, economy of defi-

ciencies and central control to a state of parliamentary democracy andmarket economy. Although not all Poles can now benefit from thischange, and we witness poverty, unemployment and social exclusion,still their quality of life is improving year by year. Our geopolitical po-sition changes – the Warsaw Pact and the Council for Mutual Eco-nomic Assistance ceased to exist, our three old neighbors (the Ger-man Democratic Republic, Czechoslovakia and the Soviet Union)were replaced by seven new ones (the Federal Republic of Germany,the Czech Republic, Slovakia, Ukraine, Belarus, Lithuania and Rus-sia). The Republic of Poland is now a member of the North AtlanticAlliance and the European Union, helpful in our economic develop-ment. All revolutionary changes in Poland and around us were con-ducted in time of peace and no war – which is special, considering Po-land’s position on the map of Europe.

common gooDIn a state under transformation, the armed forces must also undergo

a change. It is quite significant that any opinion polls on popularityand reputation of the public life institutions invariably show that themilitary remains on top. What is the reason for that? I am convincedthat the foundations for such solid social position originated from thedecision to depoliticize the military and introduce civil control. The

military became a common good for citizens, financed by the statebudget according to firm rules, and controlled transparently by demo-cratically elected officials. The military no longer defends any specif-ic political party, political group or political system. We returned themilitary to our society, and enforced civil and patriotic nature of mili-


21/164


tary service. The modernization of our armed forces was conducted indifficult economic conditions, and for the Polish budget and all whocreated it and then distributed the funds, it was a responsible chal-lenge.

The new position of the Polish Armed Forces was related to a seri-ous restructuring process in the matter of structure, tasks and profes-

sional staff. This required forming new habits and sometimes painfullayoffs. However, we aimed high: our objective was to create newarmed forces, which would join NATO and be mobile, professional,well-trained and properly equipped, and capable of being jointly re-sponsible in the face of new challenges in the world. The war on ter-rorism seems the greatest of those challenges, and requires interna-tional cooperation.

time of harD DecisionsI had the honor to have been Commander-in-Chief of the Polish

Armed Forces for 10 years. Throughout this time I met many greatsoldiers, officers and generals. I was proud of their achievements; Ishared their concerns and sorrows. There were also tragic momentswhen we would receive bad news on the death of Polish soldier in Iraqor Afghanistan. Believe me, I feel partially responsible for these trag-edies, because as the President of Poland and the Commander-in-Chief, I made hard decisions on sending Polish soldiers to foreignmissions. With no doubt, these were the hardest moments of my pres-idency. I do believe though that our soldiers did not die in vain duringthose missions, and that the security of Poland, considering humanlife, comes at a dramatically high price. n

kretnej partii, ekipy politycznej czy systemu politycznego. W ten spo-sób przywróciliśmy wojsko społeczeństwu, wzmocniliśmy obywatel-ski i patriotyczny charakter służby wojskowej. Modernizację sił zbroj-nych prowadziliśmy w niełatwych warunkach gospodarczych, co dlabudżetu państwa i tych wszystkich, którzy go wytwarzają i potemdzielą, było odpowiedzialnym wyzwaniem.

Nowe położenie sił zbrojnych związane było z wielką przebudowąich struktury, zadań i kadr. Wymagało to zmiany przyzwyczajeń, nie-raz bolesnych redukcji kadrowych. Stawka była jednak wysoka: zbu-dowanie sił zbrojnych na miarę państwa członkowskiego NATO– profesjonalnego, dobrze wyszkolonego i właściwie wyposażonegomobilnego wojska, zdolnego ponosić sojuszniczą współodpowiedzial-ność wobec nowych wyzwań zmieniającego się świata. Największez nich i wymagające współdziałania społeczności międzynarodowejto walka z terroryzmem.

czas truDnych DecyzjiMiałem zaszczyt być zwierzchnikiem sił zbrojnych przez dziesięć

lat. W tym długim czasie poznałem wielu wspaniałych żołnierzy, ofi-cerów i generałów. Byłem dumny z ich osiągnięć i służby, dzieliłemich troski i smutki. Bo przecież były i przykre, dramatyczne chwile,gdy docierały informacje o śmierci polskich żołnierzy w Iraku, Afga-nistanie. Wierzcie mi, czuję jakąś część odpowiedzialności za te tra-gedie, bo przecież jako prezydent RP, zwierzchnik sił zbrojnych, po-dejmowałem trudne decyzje o zagranicznych misjach polskich żołnie-rzy. Bez wątpienia były to najtrudniejsze chwile mojego urzędowania.Wierzę jednak, że nasi żołnierze nie zginęli na darmo, że bezpieczeń-stwo Rzeczypospolitej ma swoją wysoką, a biorąc pod uwagę ludzkieżycie, bardzo wysoką i dramatyczną cenę. n


i ś N i E W

S K i

AlEKSANDER KWAśNiEWSKib prezdentem RP w atac 1995–2005.

AlEKSANDER KWAśNiEWSKiwas te Presdent of te Repbc of Poand

(1995–2005).



22/164


Polska

potrzebujesilnej armiiBezpieczeństwu Polski bezpośrednio

nie zagraża obecnie agresja militarna.

Aby tak było w przyszłości, musimy mieć silną armię. Poland Needs

Strong Army Today, Poland’s security is not threatened by anymilitary aggression. If such situation is to be continued

in the future, Poland needs to develop a strong army.

O

fiarnej służby żołnierzy potrzebujemy każdego dnia. Ich za-angażowanie widoczne jest nie tylko w kraju, lecz także corazwyraźniej poza granicami. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Pol-

skiej od wielu lat biorą udział w operacjach, które mają nieść pokóji stabilizację oraz bronić interesów Polski i Polaków. Nasi żołnierzesłużą w międzynarodowych misjach, prowadzonych pod auspicjamiNATO, UE, ONZ i OBWE. To właściwie dzięki misjom zagranicz-nym dysponujemy doświadczonym wojskiem i możemy zmierzać dopełnej profesjonalizacji armii. Jesteśmy lojalnym sojusznikiemi cenionym partnerem. Osiągnięcie takiej pozycji wymagało ciężkiejpracy, zaangażowania i poświęcenia.

ucyWilnienie i moDernizacjaPo odzyskaniu pełnej suwerenności w roku 1989 pierwszym

ważnym krokiem było ucywilnienie Ministerstwa Obrony Narodo-wej. W grudniu 1991 roku – po raz pierwszy w historii II i III Rze-czypospolitej, a także PRL – na czele MON stanął cywil. Od tam-tego czasu w siłach zbrojnych dokonało się wiele istotnych i pozy-tywnych zmian. Zreformowano Ministerstwo Obrony Narodowejoraz Sztab Generalny Wojska Polskiego, przywrócono ordynaria-ty. Ważnym wydarzeniem była także niedawna likwidacja Wojsko-wych Służb Informacyjnych.

Także w procesie modernizacji technicznej dokonał się ogromnypostęp. Mamy czołgi Leopard i KTO Rosomak oraz pociski przeciw-pancerne Spike. Nasze Siły Powietrzne doskonalą się na wielozada-niowych F-16, dysponujemy również nowoczesnymi samolotamitransportowymi CASA. Redyslokacja jednostek pozwoliła na bardziejrównomierne rozmieszczenie wojsk w garnizonach na zachodziei wschodzie kraju. Ponadto należy podkreślić, że wyposażenie indy-widualne żołnierzy Wojsk Lądowych – szczególnie tych służącychpoza granicami kraju – należy do najnowocześniejszych na świecie.

Dziesięć lat W natoZ pewnością najważniejszym wydarzeniem ostatnich dwudziestu

lat było jednak przystąpienie Polski do paktu północnoatlantyckiegow roku 1999. Jesteśmy w NATO już od ponad dekady, ale to absolut-nie nie zwalnia nas z obowiązku ciągłego rozwoju Sił Zbrojnych RP.Fakt, iż możemy liczyć na sojuszników, nie oznacza, że możemy za-niedbywać własną pracę i wysiłek. NATO jest silne siłą armii swoich

członków. Im nowocześniejsze będą ich wojska, tym mocniejszy bę-dzie sojusz.

Polsce potrzebna jest silna armia. Dzisiaj w NATO i w Europie do-minują armie profesjonalne. W tym kierunku idą również nasze siłyzbrojne. Powinniśmy kroczyć tą drogą w sposób zdecydowany, do-

lechKAcZyńSKI

A dedicated service of soldiers is needed every day. Their com-mitment is recognized not only in Poland, but also often in-creasingly abroad. The Armed Forces of the Republic of Po-land have for many years participated in peace and stabilization mis-sions and operations, defending the interests of the Poles and Poland.Our soldiers serve in international missions under the auspices ofNATO, the European Union, the United Nations and the Organizationfor Security and Cooperation in Europe. It is actually due to these for-eign missions that our military gained experience, and is now on theroad to become a fully professional armed force. We are a loyal allyand an appreciated partner. To arrive at where we are now requiredhard work, commitment and devotion.

civilianizationanD moDernization

Upon regaining full sovereignty in 1989, the first serious step wasto civilianize the Ministry of National Defense. In December 1991 –for the first time in the history of the Second and Third Republic ofPoland, as well as of the Polish People’s Republic (PRL) – a civilianwas appointed the head of the Ministry of National Defense. Sincethen, the armed forces have gone through many crucial and positivechanges. The Ministry of National Defense and the General Staff ofthe Armed Forces have been reformed, and the military ordinariatesrestored. A recent disbandment of the Military Information Serviceshas also been quite important.

A significant progress was made in the area of technical modern-ization. We have the Leopard tanks, the Rosomak armored personnelcarriers and the Spike anti-tank missiles. Our Air Force pilots fly mul-tirole F-16 aircraft, we also have the CASA transport aircraft. A rede-

ployment of military units allowed for more balanced distribution ofthe troops in garrisons and in the east and west of Poland. It should al-so be emphasized that the personal field outfits and equipment of theground troops (the Polish Land Forces), particularly of those deployedabroad, are one of the most advanced in the world.


23/164


kładny, a przede wszystkim skuteczny. Siłę naszego wojska powinni-śmy powiększać, a nie zmniejszać. Polska jest prawie czterdziestomi-lionowym krajem, który potrzebuje stukilkudziesięciotysięcznej ar-mii. Do obrony własnej, dla sprawności ekspedycyjnej, a także dlaprestiżu naszego państwa.

silni i noWocześniPodkreślę raz jeszcze: nasza armia musi być silna. Jeszcze niedaw-no, w innej wprawdzie rzeczywistości, siły zbrojne liczyły przeszłoczterysta tysięcy żołnierzy. Jest oczywiste, że po likwidacji UkładuWarszawskiego, po zakończeniu zimnej wojny są one nie tylko w na-szym kraju, lecz także w całej Europie – w naszej sferze cywilizacyj-nej – mniej liczne. Polskę stać i z każdym rokiem będzie stać corazbardziej na wojsko liczące sto kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy. Jakozwierzchnik sił zbrojnych nie będę szczędził starań, abyśmy mieli ta-ką armię.

Silne i nowoczesne siły zbrojne są nie tylko swoistą wizytówką kraju, ale stanowią również jeden z najlepszych instrumentów budowania jego pozycji na arenie międzynarodowej. Udział w misjach, a takżesłużba wymagająca niekiedy ofiar to dziś konieczność.

Z wielkim uznaniem odnoszę się do żołnierskiej odwagi, która nie-rozerwalnie wiąże się z tą ciężką, ale zaszczytną profesją. Przed do-wództwem, oficerami i żołnierzami cały czas stoją wielkie wyzwania,wymagające dalszej wytężonej pracy i nieustannego doskonaleniaumiejętności.

Żołnierzom i kadrze dowódczej życzę, aby każdy dzień pełnieniatej niezwykle ważnej i odpowiedzialnej służby był kolejnym krokiemw podnoszeniu swoich umiejętności oraz aby mundur zawsze był ko-

jarzony z oddaniem i honorem. Niech misja, którą pełnicie – zarównow kraju, jak i poza jego granicami – daje Wam satysfakcję i poczuciedumy. n


i ś N i E W

S K i

lECh KACZyńSKi, prezdent Rzeczpospotej Poskejzwerzcnk s zbrojnc

ten years in nato The most important occurrence of recent 0 years was certain-

ly an aff iliation of Poland with the North-Atlantic Treaty Organi-zation in 1999. We have been NATO members for over a decadenow, but this by no means releases us from our obligation to con-tinuously develop the Polish Armed Forces. The fact that we can

count on our allies does not mean that we can neglect our workand efforts. NATO is only as powerful as the power of its memberstates’ armies. The more advanced these armies are, the more pow-erful the Alliance is.

Poland needs a strong army. The armies of NATO and Europe aremostly professional. This is also a direction the Polish Armed Forc-es opted for. We should follow this road and be firm, precise andmost of all effective. We should increase the strength of our armyand not reduce it. The population of Poland is 0 million people andwe need an army of over a hundred thousand professional soldiers –for our own defense, for expeditionary capability, and for the pres-tige of our country.

poWerful anD aDvanceDI will emphasize again: our armed forces must be strong. Not so

long ago, the strength of our armed forces was over 00,000 sol-diers. Obviously, after the Warsaw Pact collapsed and the Cold Warended, the armed forces in Poland and in Europe decreased in num-bers. Poland has the resources to keep an army of over a hundredthousand soldiers, and with each year passing, these resources willincrease. As a commander-in-chief, I will lavish all my efforts forPoland to have such armed forces.

Not only are powerful and technologically advanced armed forcesa sort of a showcase for a country, but they also constitute one of thebest tools for establishing a state’s position on the international are-na. Participation in missions and military service, which sometimesclaim victims, are commonplace today.

I highly respect a soldier’scourage, inseparable from thistough, but honorable profes-sion. The command, officersand soldiers constantly facegreat challenges, very demand-ing and requiring hard workand constant improvement.

I wish to all Polish soldiersand commanders that every dayof their extremely importantand responsible service will beanother step to improve theirskills and that their uniformwill always be associated withhonor and devotion. Let themissions you participate in– both in Poland and abroad– give you satisfaction andmake you proud. n

lECh KACZyńSKiTe Presdent of te Repbc of PoandTe Commander-n-Cef

of te Pos Armed Forces

Transated bANiTA KWATEROWSKA


24/164


WOJcIechWNuK

GRZeGORZcZeKAJ

Doganianie

NATONa fali postępującego „odprężeniamiędzynarodowego” już od 1986 roku stopniowozmniejszała się liczebność polskiej armii.

Catching Up

with NATOOn the wave of “international relaxation” the number

of troops in the Polish Armed Forces has been

gradually reduced since 1986.

Proces restrukturyzacji wojska rozpoczął się znacznie wcześniejaniżeli w roku 1989. Na fali postępującego odprężenia między-narodowego już od 1986 roku stopniowo zmniejszała się liczeb-ność armii. W struktury brygadowe przeformowane zostały 6 PomorskaDywizja Powietrznodesantowa i 7 Dywizja Obrony Wybrzeża. Niestety,reorganizacja w znacznej mierze dotknęła jednostki wojskowe w garnizo-nach położonych na tak zwanej ścianie wschodniej, takich jak: Rzeszów,Przemyśl, Gołdap, Hrubieszów, Lublin, Olsztyn oraz Suwałki, powodu-

jąc niekorzystną z operacyjnego punktu widzenia ich dyslokację.Szczególnie istotnym aspektem determinującym kształt struktur Sił

Zbrojnych RP był zapoczątkowany w latach dziewięćdziesiątych na are-nie międzynarodowej proces ograniczenia potencjału broni konwencjo-nalnej. W jego konsekwencji 19 listopada 1990 roku podpisano układo redukcji potencjału wojskowego (CFE), który 10 lipca 199 rokuuszczegółowiono, jeśli chodzi o liczebność armii. Polska została zobli-gowana do posiadania nie więcej niż 170 czołgów, 10 opancerzo-nych wozów bojowych, 1610 systemów artyleryjskich, 60 samolotówbojowych i 10 śmigłowców szturmowych oraz do tysięcy żołnie-rzy w czasie pokoju.

Kolejnym ważnym elementem dla transformacji wojsk było zainicjo-wanie lipca 199 roku, na posiedzeniu stałej rady ambasadorów NATOz udziałem przedstawicieli rządu polskiego, współpracy z sojuszemw formule „Partnerstwa dla pokoju”. Wymagania związane z tym pro-gramem wymusiły dążenie do osiągnięcia interoperacyjności z siłamiNATO, a także w decydujący sposób wpływały na zmiany strukturalno-organizacyjne naszych sił zbrojnych.

zmiany W centrali monNa początku okresu transformacji ustrojowej zasadniczym organem

kierującym siłami zbrojnymi było Ministerstwo Obrony Narodowej, bę-dące podmiotem w pełni „uwojskowionym”. Na jego czele mógł staćwyłącznie żołnierz zawodowy.

Za politykę kierowania obronnością państwa odpowiedzialny był Ko-mitet Obrony Kraju, w którego skład wchodzili najwyżsi rangą urzędni-cy. Z chwilą powołania pierwszego niekomunistycznego rządu, pod kie-rownictwem ts mck, Sztab Generalny WP otrzymałdyspozycję przygotowania restrukturyzacji resortu, w szczególności reor-ganizacji pionów szkoleniowo-wychowawczych oraz likwidacji strukturpartyjnych w wojsku.

W dalszym etapie została powołana międzyresortowa komisja dospraw reformy MON, której zadaniem było opracowanie nowej strukturyresortu, jak również systemu kierowania siłami zbrojnymi w kontekście

zredefiniowania dotychczasowych uprawnień KOK, określenia kompe-tencji prezydenta, Rady Ministrów oraz ministra obrony narodowej. Napodstawie raportu tej komisji, a także zgodnie z zarządzeniem numer9/MON z października 199 roku w sprawie określenia kierowni-czych organów wykonawczych oraz przeformowania MON postanowio-

The process of the armed forces’ restructuring commenced be-fore 1989. On the wave of “international relaxation” the num-ber of troops has been gradually reduced since 1986. The 6thPomeranian Airborne and 7th Coastal Defense Divisions were reor-ganized into brigades. Unfortunately, the reorganization affected toa great extent the military units in the garrisons situated on the “east-ern wall”, such as: Rzeszów, Przemyśl, Gołdap, Hrubieszów,


25/164


no o przeprowadzeniu gruntownej restrukturyzacji centrali resortu. Z or-ganu dowodzenia i administrowania wojskiem przekształcono ją w insty-tucję zapewniającą cywilną kontrolę nad siłami zbrojnymi.

Równolegle prowadzono prace nad strukturą organizacyjną i kompe-tencjami w resorcie obrony, w szczególności we wzajemnych relacjachmiędzy „cywilnymi” strukturami ministerstwa a jego częścią wojskową

(Sztabem Generalnym WP). Całkowite unormowanie kompetencji nastą-piło dopiero po wejściu w życie ustawy z 1 grudnia 199 roku o urzę-dzie ministra obrony narodowej. Na jej mocy zaczęto proces gruntowne-go przeobrażenia MON. W ustawie jednoznacznie określono kompeten-cje ministra oraz szefa SGWP. Opracowano ponadto status ministerstwa,zreorganizowano też strukturę MON. Ten sam proces objął Sztab Gene-ralny WP, w którym wprowadzono trzy zasadnicze piony funkcjonalne:planowania strategicznego, dowodzenia i szkolenia oraz logistyki.

Polska Zbrojna - 2010 - 20 Lat Transformacji. W Drodze Do Nowoczesności

Documents

Transcript of Polska Zbrojna - 2010 - 20 Lat Transformacji. W Drodze Do Nowoczesności