Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów - · PDF...

29
Światłowody II Właściwości i zastosowania światłowodów Wprowadzenie Uwaga: Wykład zawiera podsumowanie wiadomości z wykładu Światłowody I Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem podania źródła. © Sergiusz Patela 1998-2004

Transcript of Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów - · PDF...

Page 1: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

Światłowody II

Właściwości i zastosowania światłowodów

Wprowadzenie

Uwaga: Wykład zawiera podsumowanie wiadomości z wykładu Światłowody I

Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem podania źródła.

© Sergiusz Patela 1998-2004

Page 2: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 2

Schemat systemu światłowodowego

Detektor światła(odbiornik)„szum”

Elektryczny sygnałwyjściowy

Źródło światła(nadajnik)

ŚwiatłowódElektryczny sygnałwejściowy

Page 3: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 3

Jak działa światłowód?

Efekty i zjawiska, które należy uwzględnić aby w pełni zrozumieć zasadę działania i możliwości światłowodu:

• Częstotliwość światłaŚwiatło to fala elektromagnetyczna o częstotliwości 3x1014Hz, (prawie milion GHz).

• Całkowite wewnętrzne odbicie i bardzo małe tłumienie materiałuW światłowodach sygnał może rozchodzić się bez regeneracji na znaczne odległości

• Falowa natura światła (interferencja) i mody światłowoduBudowę światłowodu i wiele jego podstawowych parametrów można wyjaśnić tylko uwzględniając fakt, że światło to fala elektromagnetyczna rozchodząca się w falowodzie o małych wymiarach poprzecznych.

Page 4: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 4

Nietelekomunikacyjne zastosowania światłowodów

1. Medycyna: optyczne prowadnice mocy optycznej (chirurgia laserowa), wzierniki(endoskopia)

2. Przemysł samochodowy: niezawodna transmisja danych, wyświetlacze, oświetlacze

3. Czujniki np. Lab-on-a-chip

4. Układy połączeń optycznych, optyczne szyny transmisji danych (tzw. Optical bakcplane)

Page 5: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 5

Włókno - całkowite wewnętrzne odbicie

Całkowite wewnętrzne odbicie

Średnica rdzenia światłowodu: 10 do 50 mm na długości 1 m daje około 10 000 odbić. Przy współczynniku odbicia 99% doprowadzi to do dowytłumienia sygnału w stosunku 0.9910 000 = 10-44

• Podać prawo Sneliusa, • zdefiniować kąt graniczny, • podać metodę obliczenia kąta granicznego dla granicy szkło-powietrze

Page 6: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 6

10 zalet włókien światłowodowych

1. Ogromna pojemność informacyjna pojedynczego włókna2. Małe straty = zdolność przesyłania sygnałów na znaczne odległości3. Całkowita niewrażliwość na zakłócenia elektromagnetyczne4. Mała waga5. Małe wymiary6. Bezpieczeństwo pracy (brak iskrzenia)7. Utrudniony (prawie niemożliwy) podsłuch przesyłanych danych.8. Względnie niski koszt (i ciągle spada)9. Duża niezawodność (poprawnie zainstalowanych łączy

światłowodowych)10 Prostota obsługi.

Page 7: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 7

Krótka historia fotoniki

1876 - Aleksander Graham Bell wynalazł (1880 opatentował) fototelefon. Urządzenie pozwalało komunikować się na odległość 200 m.

1890 - efekt światłowodowy w dielektrykach, Lord Tyndal1910 - badania i prace teoretyczne nad światłowodami, Lord Rayleigh (Hondros, Debye1910)1957 - Wynalezienie lasera (Schawlow, Townes, 1958)1962 Impulsowy laser GaAs (Hall i in., Nathan i in. 1962)1965 - propozycja stosowania światłowodów gradientowych w telekomunikacji (Miller1965)1966 - Wskazanie, że szkła kwarcowe mogą być stosowane w telekomunikacji do

wytwarzania światłowodów o małych stratach (Kao, Hockman 1966)1968 Publikacja nt małych strat w bryłach topionego kwarcu (Kao, Davis 1968)1968 Produkcja pierwszego światłowodu telekomunikacyjnego (Uchida i in. 1969)1970 Produkcja włókna o stratach < 20 dB/km, Corning Glass Company (Kapron i in.

1970)1985 Opracowanie wzmacniacza światłowodowego (zespół na University of

Southampton). Pompowanie laserem półprzewodnikowym = 650nm 3m włókna dało wzmocnienie 125 dB dla fali = 1.55 m.

1998 < Wprowadzenie systemów WDM, włókna plastikowe?

Page 8: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 8

Klasyfikacja światłowodów

Klasyfikacja (ze względu na strukturę światłowodu):włókniste - planarneszklane - plastikowejednomodowe - wielomodoweplanarne - paskowe, ...skokowe - gradientowestandardowe - specjalne

Inny typ klasyfikacji - ze względu na zastosowanie:telekom, datakomczujnikiobrazowody, wziernikioświetlenie, zdobnictwo

Page 9: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 9

Podstawowe właściwości światłowodów -przypomnienie i krótkie podsumowanie

•Równania Maxwella

• Równanie falowe

•Równania modowe i właściwości modowe

•Tłumienie

•Dyspersja

Page 10: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 10

Podstawowe parametry światłowodów - zestawienie

• Optyczne (tłumienie, dyspersja, straty Fresnela, współczynnik załamania, różnica współczynników załamania rdzenia i płaszcza, apertura numeryczna, modowość, częstotliwość (grubość) znormalizowana V, grubość odcięcia modu (długość fali odcięcia),maksymalna moc prowadzona)

• Geometryczne

• Mechaniczne

Page 11: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 11

Podstawowe parametry światłowodów - dane

Tłumienie [dB/km]włókna jednomodowe

1310nm 0,33-0,421550nm 0,18-0,25

włókna wielomodowe (gradientowe)850nm 2,4-2,7 (50/125) 2,7-3,2 (62,5/125)1300nm 0,5-0,8 0,6-0,9

Dyspersja chromatyczna włókien jednomodowych [ps/km.nm]1285 - 1330 nm ≤ 3,51550nm ≤ 18

Pasmo transmisji włókien wielomodowych [MHz.km]850nm 400-800 (50/125) 160-400 (62,5/125)1300nm 400-1500 300-1200

Page 12: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 12

Równania Maxwella

tBE∂∂r

r−=×∇

JtDH

rr

r+=×∇

∂∂

ρ=⋅∇ Dr

0=⋅∇ Br

gdzie:J = gęstość prądu [A/m2],ρ = gęstość ładunku [C/m3]

PEEDrrrr

+== 0εε

MHHBrrrr

+== 0µµ

Page 13: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 13

Równania falowe

∇ − =22

2 0r

r

EEt

µε∂∂

∇ − =22

2 0r

r

HHt

µε∂∂

( )[ ]E E x i t zy y= −0 ( ) e x p ω β

[ ] 0022

20

2

=β−+∂

∂y

y EkxE

Page 14: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 14

Równanie modowe światłowodu planarnego - mody TE

( ) ,...2,1,0,222cos2 0 =π=Φ−Φ−θ mmtnk csf

θ−

−θ=Φ

sinsin

22

22

ff

cfc nn

nnθ−

−θ=Φ

sinsin

22

22

ff

sfs nn

nn

θ−

−θ=Φ

sinsin

22

22

2

2

ff

cf

c

fc nn

nnnn

θ−

−θ=Φ

sinsin

22

22

2

2

ff

sf

s

fs nn

nnnn

Page 15: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 15

Wykres modowy: Neff lub kąt

d [µm]

°]

0.2 0.4 0.6 0.8 1.01.5

1.6

1.7

1.8

1.9

2.0

50

60

70

80

90

θ [

θ= sinfeff nN

Krzywe modowe TE0

Neff

Porównanie krzywych modowych kreślonych jako

zależności Neff(d) i θ(d). nf = 2, ns = 1.5, nc = 1

Page 16: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 16

Wykres modowy: TE i TM

nf=2., ns=1.5, nc=1.Krzywe modowe TE i TM

2

0.2 0.4 0.6 0.8 1

d [um]

1.5

1.6

1.7

1.8

1.9

Neff

Zależność efektywnego współczynnika od grubości warstwy dla trzech pierwszych modów TE i TM światłowodu planarnego

Page 17: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 17

Liczba modów we włóknie światłowodowym

N V≈

2

2

( ) NAannaV ⋅λ

⋅π⋅=−

λ⋅π⋅

=0

2/122

21

0

22 Grubość charakterystycznagdzie:

21

2

21

20

nnnn

nnnkb eff

−−

=−−β

= Unormowana stała propagacji

Przykład:Liczba modów w typowym światłowodzie wielomodowym 50/125Promień a = 25 µmApertura numeryczna NA = 0.20Długość fali 1 µm

V = 2 * 3.14 * 25 * 0.20 /1 = 31.4N = (31.4)2 /2 493

Page 18: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 18

Rozkłady pola elektrycznego dla trzech pierwszych modów światłowodu planarnego

-1 -0,5

-2

-1

1

2

E

x

-2 -1,5 0,5 1

ns = 1,5, nf = 2, nc = 1, λ = 633 nm

Page 19: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 19

Mody hybrydowe światłowodu włóknistego

1

TM 01

EH 11

HE 12

HE 31

HE 21

TE 01

HE 11

b

1 2 3 4 5 6V

Page 20: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 20

Mody LP światłowodu włóknistego

1

LP 02

LP 21

LP 01

LP 11b

1 2 3 4 5 6V

Page 21: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 21

Dyspersja włókna

Dyspersja → poszerzanie impulsu i ograniczenie pasma

Rodzaje dyspersji• międzymodowa• materiałowa (chromatyczna)• własna (światłowodowa, wynik fluktuacji n, λ, a)• polaryzacyjna

Page 22: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 22

Propagacja różnych modów w światłowodzie skokowym

t

Page 23: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 23

Dyspersja modowa

Dyspersja [s]

1. 10-6

0.11. 10-9

1 10.

a

1. 10-6

b

1. 10-7

1. 10-8

100.

Długość Światłowodu [km]

Dyspersja modowa światłowodu wielomodowego. n1 = 1,54, NA = 0,2. a) wykres otrzymane ze wzoru, b) przykładowy wykres zmierzony. Dla włókna o długości (L) do 1 km dyspersja jest proporcjonalna do L, dla większych odległości dyspersja jest proporcjonalna do pierwiastka z L.

Page 24: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 24

Propagacja różnych modów w światłowodzie gradientowym

t

1

21,8 n

nnskok

grad −=∆

∆≈

τ∆τ∆

Page 25: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 25

Propagacja w światłowodzie jednomodowym

t

Page 26: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 26

Dyspersja chromatyczna i własna

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7-30

-20

-10

0

10

20

30D

yspe

rsja

[ps/

(km

-nm

)]

Dyspersja (całkowita)

Dyspersja materiałowa

Dyspersja światłowodowaλZD

Długość fali [µm]

Page 27: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 27

Dyspersja całkowita włóknan

d = ~9 µm 125 µm

n1

n2

n2

1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7-20

-10

0

10

20

Dys

pers

ja [p

s/(k

m-n

m)] Standardowa

Dyspersja płaska(DFF)

Dyspersja przesunięta(DSF)

1.54

r

Długość fali [µm]

Page 28: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 28

TŁUMIENIE WŁÓKNA ZE SZKŁA KWARCOWEGO W FUNKCJI DLUGOŚCI FALI ŚWIATŁA

Okna telekomunikacyjne i generacje systemów światłowodowyc

h

[dB/km]

II ok

no

III o

kno

V ok

no?50

30

I okn

o

IV o

kno

10

5

0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 1.6 1.8

0.30.5

1

0.1

3

Tłum

ieni

e

[µm]Długosc fali

Page 29: Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów -  · PDF filePrezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. ... Lab-on-a-chip 4. ... (Hall i in., Nathan i in. 1962)

© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 29

Standardowe (ITU) okna transmisji

• O-Band (1,260nm to 1,360nm), • E-Band (1,360nm to 1,460nm),• S-Band (1,460nm to 1,530nm),• C-Band (1,530nm to 1,565nm),• L-Band (1,565nm to 1,625nm)• U-Band (1,625nm to 1,675).

• Pasmo nie zdefiniowane przez ITU, ale stosowane w sieciach światłowodowych - 850nm.