Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów - · PDF...
Transcript of Podstawowe w³aœciwoœci œwiat³owodów - · PDF...
Światłowody II
Właściwości i zastosowania światłowodów
Wprowadzenie
Uwaga: Wykład zawiera podsumowanie wiadomości z wykładu Światłowody I
Prezentacja zawiera kopie folii omawianych na wykładzie. Niniejsze opracowanie chronione jest prawem autorskim. Wykorzystanie niekomercyjne dozwolone pod warunkiem podania źródła.
© Sergiusz Patela 1998-2004
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 2
Schemat systemu światłowodowego
Detektor światła(odbiornik)„szum”
Elektryczny sygnałwyjściowy
Źródło światła(nadajnik)
ŚwiatłowódElektryczny sygnałwejściowy
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 3
Jak działa światłowód?
Efekty i zjawiska, które należy uwzględnić aby w pełni zrozumieć zasadę działania i możliwości światłowodu:
• Częstotliwość światłaŚwiatło to fala elektromagnetyczna o częstotliwości 3x1014Hz, (prawie milion GHz).
• Całkowite wewnętrzne odbicie i bardzo małe tłumienie materiałuW światłowodach sygnał może rozchodzić się bez regeneracji na znaczne odległości
• Falowa natura światła (interferencja) i mody światłowoduBudowę światłowodu i wiele jego podstawowych parametrów można wyjaśnić tylko uwzględniając fakt, że światło to fala elektromagnetyczna rozchodząca się w falowodzie o małych wymiarach poprzecznych.
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 4
Nietelekomunikacyjne zastosowania światłowodów
1. Medycyna: optyczne prowadnice mocy optycznej (chirurgia laserowa), wzierniki(endoskopia)
2. Przemysł samochodowy: niezawodna transmisja danych, wyświetlacze, oświetlacze
3. Czujniki np. Lab-on-a-chip
4. Układy połączeń optycznych, optyczne szyny transmisji danych (tzw. Optical bakcplane)
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 5
Włókno - całkowite wewnętrzne odbicie
Całkowite wewnętrzne odbicie
Średnica rdzenia światłowodu: 10 do 50 mm na długości 1 m daje około 10 000 odbić. Przy współczynniku odbicia 99% doprowadzi to do dowytłumienia sygnału w stosunku 0.9910 000 = 10-44
• Podać prawo Sneliusa, • zdefiniować kąt graniczny, • podać metodę obliczenia kąta granicznego dla granicy szkło-powietrze
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 6
10 zalet włókien światłowodowych
1. Ogromna pojemność informacyjna pojedynczego włókna2. Małe straty = zdolność przesyłania sygnałów na znaczne odległości3. Całkowita niewrażliwość na zakłócenia elektromagnetyczne4. Mała waga5. Małe wymiary6. Bezpieczeństwo pracy (brak iskrzenia)7. Utrudniony (prawie niemożliwy) podsłuch przesyłanych danych.8. Względnie niski koszt (i ciągle spada)9. Duża niezawodność (poprawnie zainstalowanych łączy
światłowodowych)10 Prostota obsługi.
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 7
Krótka historia fotoniki
1876 - Aleksander Graham Bell wynalazł (1880 opatentował) fototelefon. Urządzenie pozwalało komunikować się na odległość 200 m.
1890 - efekt światłowodowy w dielektrykach, Lord Tyndal1910 - badania i prace teoretyczne nad światłowodami, Lord Rayleigh (Hondros, Debye1910)1957 - Wynalezienie lasera (Schawlow, Townes, 1958)1962 Impulsowy laser GaAs (Hall i in., Nathan i in. 1962)1965 - propozycja stosowania światłowodów gradientowych w telekomunikacji (Miller1965)1966 - Wskazanie, że szkła kwarcowe mogą być stosowane w telekomunikacji do
wytwarzania światłowodów o małych stratach (Kao, Hockman 1966)1968 Publikacja nt małych strat w bryłach topionego kwarcu (Kao, Davis 1968)1968 Produkcja pierwszego światłowodu telekomunikacyjnego (Uchida i in. 1969)1970 Produkcja włókna o stratach < 20 dB/km, Corning Glass Company (Kapron i in.
1970)1985 Opracowanie wzmacniacza światłowodowego (zespół na University of
Southampton). Pompowanie laserem półprzewodnikowym = 650nm 3m włókna dało wzmocnienie 125 dB dla fali = 1.55 m.
1998 < Wprowadzenie systemów WDM, włókna plastikowe?
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 8
Klasyfikacja światłowodów
Klasyfikacja (ze względu na strukturę światłowodu):włókniste - planarneszklane - plastikowejednomodowe - wielomodoweplanarne - paskowe, ...skokowe - gradientowestandardowe - specjalne
Inny typ klasyfikacji - ze względu na zastosowanie:telekom, datakomczujnikiobrazowody, wziernikioświetlenie, zdobnictwo
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 9
Podstawowe właściwości światłowodów -przypomnienie i krótkie podsumowanie
•Równania Maxwella
• Równanie falowe
•Równania modowe i właściwości modowe
•Tłumienie
•Dyspersja
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 10
Podstawowe parametry światłowodów - zestawienie
• Optyczne (tłumienie, dyspersja, straty Fresnela, współczynnik załamania, różnica współczynników załamania rdzenia i płaszcza, apertura numeryczna, modowość, częstotliwość (grubość) znormalizowana V, grubość odcięcia modu (długość fali odcięcia),maksymalna moc prowadzona)
• Geometryczne
• Mechaniczne
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 11
Podstawowe parametry światłowodów - dane
Tłumienie [dB/km]włókna jednomodowe
1310nm 0,33-0,421550nm 0,18-0,25
włókna wielomodowe (gradientowe)850nm 2,4-2,7 (50/125) 2,7-3,2 (62,5/125)1300nm 0,5-0,8 0,6-0,9
Dyspersja chromatyczna włókien jednomodowych [ps/km.nm]1285 - 1330 nm ≤ 3,51550nm ≤ 18
Pasmo transmisji włókien wielomodowych [MHz.km]850nm 400-800 (50/125) 160-400 (62,5/125)1300nm 400-1500 300-1200
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 12
Równania Maxwella
tBE∂∂r
r−=×∇
JtDH
rr
r+=×∇
∂∂
ρ=⋅∇ Dr
0=⋅∇ Br
gdzie:J = gęstość prądu [A/m2],ρ = gęstość ładunku [C/m3]
PEEDrrrr
+== 0εε
MHHBrrrr
+== 0µµ
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 13
Równania falowe
∇ − =22
2 0r
r
EEt
µε∂∂
∇ − =22
2 0r
r
HHt
µε∂∂
( )[ ]E E x i t zy y= −0 ( ) e x p ω β
[ ] 0022
20
2
=β−+∂
∂y
y EkxE
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 14
Równanie modowe światłowodu planarnego - mody TE
( ) ,...2,1,0,222cos2 0 =π=Φ−Φ−θ mmtnk csf
θ−
−θ=Φ
sinsin
22
22
ff
cfc nn
nnθ−
−θ=Φ
sinsin
22
22
ff
sfs nn
nn
θ−
−θ=Φ
sinsin
22
22
2
2
ff
cf
c
fc nn
nnnn
θ−
−θ=Φ
sinsin
22
22
2
2
ff
sf
s
fs nn
nnnn
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 15
Wykres modowy: Neff lub kąt
d [µm]
°]
0.2 0.4 0.6 0.8 1.01.5
1.6
1.7
1.8
1.9
2.0
50
60
70
80
90
θ [
θ= sinfeff nN
Krzywe modowe TE0
Neff
Porównanie krzywych modowych kreślonych jako
zależności Neff(d) i θ(d). nf = 2, ns = 1.5, nc = 1
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 16
Wykres modowy: TE i TM
nf=2., ns=1.5, nc=1.Krzywe modowe TE i TM
2
0.2 0.4 0.6 0.8 1
d [um]
1.5
1.6
1.7
1.8
1.9
Neff
Zależność efektywnego współczynnika od grubości warstwy dla trzech pierwszych modów TE i TM światłowodu planarnego
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 17
Liczba modów we włóknie światłowodowym
N V≈
2
2
( ) NAannaV ⋅λ
⋅π⋅=−
λ⋅π⋅
=0
2/122
21
0
22 Grubość charakterystycznagdzie:
21
2
21
20
nnnn
nnnkb eff
−−
=−−β
= Unormowana stała propagacji
Przykład:Liczba modów w typowym światłowodzie wielomodowym 50/125Promień a = 25 µmApertura numeryczna NA = 0.20Długość fali 1 µm
V = 2 * 3.14 * 25 * 0.20 /1 = 31.4N = (31.4)2 /2 493
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 18
Rozkłady pola elektrycznego dla trzech pierwszych modów światłowodu planarnego
-1 -0,5
-2
-1
1
2
E
x
-2 -1,5 0,5 1
ns = 1,5, nf = 2, nc = 1, λ = 633 nm
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 19
Mody hybrydowe światłowodu włóknistego
1
TM 01
EH 11
HE 12
HE 31
HE 21
TE 01
HE 11
b
1 2 3 4 5 6V
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 20
Mody LP światłowodu włóknistego
1
LP 02
LP 21
LP 01
LP 11b
1 2 3 4 5 6V
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 21
Dyspersja włókna
Dyspersja → poszerzanie impulsu i ograniczenie pasma
Rodzaje dyspersji• międzymodowa• materiałowa (chromatyczna)• własna (światłowodowa, wynik fluktuacji n, λ, a)• polaryzacyjna
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 22
Propagacja różnych modów w światłowodzie skokowym
t
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 23
Dyspersja modowa
Dyspersja [s]
1. 10-6
0.11. 10-9
1 10.
a
1. 10-6
b
1. 10-7
1. 10-8
100.
Długość Światłowodu [km]
Dyspersja modowa światłowodu wielomodowego. n1 = 1,54, NA = 0,2. a) wykres otrzymane ze wzoru, b) przykładowy wykres zmierzony. Dla włókna o długości (L) do 1 km dyspersja jest proporcjonalna do L, dla większych odległości dyspersja jest proporcjonalna do pierwiastka z L.
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 24
Propagacja różnych modów w światłowodzie gradientowym
t
1
21,8 n
nnskok
grad −=∆
∆≈
τ∆τ∆
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 25
Propagacja w światłowodzie jednomodowym
t
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 26
Dyspersja chromatyczna i własna
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7-30
-20
-10
0
10
20
30D
yspe
rsja
[ps/
(km
-nm
)]
Dyspersja (całkowita)
Dyspersja materiałowa
Dyspersja światłowodowaλZD
Długość fali [µm]
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 27
Dyspersja całkowita włóknan
d = ~9 µm 125 µm
n1
n2
n2
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7-20
-10
0
10
20
Dys
pers
ja [p
s/(k
m-n
m)] Standardowa
Dyspersja płaska(DFF)
Dyspersja przesunięta(DSF)
1.54
r
Długość fali [µm]
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 28
TŁUMIENIE WŁÓKNA ZE SZKŁA KWARCOWEGO W FUNKCJI DLUGOŚCI FALI ŚWIATŁA
Okna telekomunikacyjne i generacje systemów światłowodowyc
h
[dB/km]
II ok
no
III o
kno
V ok
no?50
30
I okn
o
IV o
kno
10
5
0.6 0.8 1.0 1.2 1.4 1.6 1.8
0.30.5
1
0.1
3
Tłum
ieni
e
[µm]Długosc fali
© Sergiusz Patela 1998-2004 Swiatłowody II - Wprowadzenie 29
Standardowe (ITU) okna transmisji
• O-Band (1,260nm to 1,360nm), • E-Band (1,360nm to 1,460nm),• S-Band (1,460nm to 1,530nm),• C-Band (1,530nm to 1,565nm),• L-Band (1,565nm to 1,625nm)• U-Band (1,625nm to 1,675).
• Pasmo nie zdefiniowane przez ITU, ale stosowane w sieciach światłowodowych - 850nm.