|Projekt: międzymiasto| (M-M)

Badanie "międzymieścia". Eksploracja dynamiki zmian

PoznaniaMarek Nowak

marek.nowak@amu.edu.plKonrad Miciukiewicz

kmiciukiewicz@poczta.onet.pl

Kierunki prac

Zagadnienia studiów miejskich (urban studies)

Zagadnienia metod i technik badań socjologicznych

Metody jakościoweMetody ilościowe

Cele praktyk (poznawcze)

1. Zgromadzenia dobrej jakości danych ilościowych (do wykorzystania analitycznego);

2. Zgromadzenie dobrego materiału jakościowego;3. Materiał zgromadzony ma służyć do pilotażu

narzędzi, które będą użyteczne w projekcie badawczym, o który wystąpimy w przyszłym roku (formuła pilotażu, czy też badań eksploracyjnych zorientowanych na zagadnienie międzymiasta).

1. Uzyskania kompetencji w zakresie zbierania danych w ramach formuły desk research (co wiadomo na temat interesującego nas fenomenu)

2. Uzyskanie kwalifikacji (umiejętności w zakresie opracowywania narzędzia badawczego dot. badania ilościowego – kwestionariusza wywiadu);

3. Uzyskanie podstawowych kwalifikacji w zakresie organizacji badań (czy to jakościowych, czy ilościowych). Perspektywa realizatora różni się od perspektywy „projektanta”;

Cele praktyk (dydaktyczne)

4. Uzyskanie kwalifikacji w pracy grupowej (pierwsza część badania będzie zorganizowana w taki sposób, by mogli państwo pracować grupowo i by przedmiotem oceny były efekty państwa grupowej pracy);

5. Uzyskanie kwalifikacji w zakresie realizacji badania (kwalifikacji ankieterskich i w zakresie wywiadu kwestionariuszowego i w zakresie wywiadu pogłębionego).

Wartością dodana projektu (poza kwestiami zawodowymi) będzie wiedza na temat socjologii miasta.

Chcielibyśmy również w przyszłości skorzystać z Waszych kwalifikacji w ramach projektu badawczego. Będzie to więc również formuła rekrutacji.

Międzymiasto (M-M), o co chodzi?

Pojęcie "międzymiasta" spotyka się w literaturze coraz częściej. Jest to obszar, który ulokowany jest najogólniej pomiędzy centrum a "suburbiami", a zatem podmiejskimi osiedlami o charakterze rezydencjalnym lub wielomieszkalnym (deweloperskim). Przestrzeń ta w modelu rozwoju nowoczesnego miasta przeznaczana była z reguły na działalność produkcyjną (ale oczywiście nie tylko).

Definicja i źródłaMiędzymieście: w kontekście przestrzeni miejskiej,

"pojęcie definiujące osobliwą strukturę, która nie jest ani miastem, ani wsią. To miejsce pomiędzy tradycyjnym centrum a przedmieściami – rozproszone, nieuporządkowane, przedstawiające obraz przestrzennej i społecznej segregacji. Międzymieście jako zapomniana pozostałość postfordowskiej urbanizacji skupia w sobie wszystkie znane nam miejskie i społeczne dolegliwości"

("Respublica" Roger Keil & Douglas Young, http://publica.pl/teksty/ani_miasto_ani_wies porównaj też: Reconnecting the disconnected: The politics of infrastructure in the in-between city, "City" vol. 27, Issue 2, April 2010).

Suburbia szlaki komunikacyjne

Międzymiastoinfrastruktura techniczo

-przemysłowa Centrum miasta

To samo na mapie

Suburbia szlaki komunikacyjne

Międzymiastoinfrastruktura techniczo

-przemysłowa Centrum miasta

Obszar ten, jak wskazuje na to jego nazwa jest zatem pomiędzy miastem właściwym (centrum miasta) a obszarami podmiejskimi i to właśnie ta przejściowość czyni go interesującym, głównie zresztą ze względu na większe niż gdzie indziej nagromadzenia nierówności społecznych.

Obrazy M-M

Cel poznawczy (merytorycznie)

Chodzi o eksploracyjne (odkrywające nieznane fakty) zbadanie przestrzeni relatywnie niedawno zurbanizowanej: w latach 80. i 90. XX w. Ma być to (1) obraz społeczny powstały na przełomie dwóch odrębnych etapów rozwoju społecznego (realnosocjalistycznego i "transformacyjnego") oraz o (2) spojrzenie na miasto oczyma "kolonistów średniego pokolenia". Poprosimy ich o ocenę ich miejsca zamieszkania oraz centrum miasta (relacyjność) w wybranych wymiarach.

Założenia metody (i czemu ma ona służyć)?

Tematem badania jest "obszar miasta". Interesuje nas relacja pomiędzy przestrzennym rozlokowaniem a określoną liczbą danych społecznych. Na etapie badania będziemy przechodzili od „losowania przestrzennego” (losowania numerów domów w przestrzeni), do losowania mieszkań i osób w gospodarstwie domowym.

Losowanie (próby) respondentówGrupa osób, którą państwo przepytacie zostanie

dobrana (I)na podstawie wylosowania puli adresów (400), (II) na podstawie tych adresów (numerów)

dokonamy kolejnego losowania gospodarstw domowych. W gospodarstwach domowych

(III) na podstawie tzw. siatki Kisha dobierzecie Państwo respondentów do badania.

(IV) Przedmiotem badania będzie zarówno gospodarstwo domowe, jak i opinie poszczególnej osoby (której opinie na temat miasta będziemy kodowali).

Schemat losowania

Nasze M-M

Założenia organizacyjne

Obszary problemowe do rozwiązania i opracowania w grupach (będzie to podstawa do przygotowania prezentacji

raportów i szkoleń):

"Kwestionariusz" - opracowanie szczegółowych bloków pytań kwestionariuszowych w ramach

zakreślonych pytaniami badawczymi i hipotezami (8 grup) oraz zagadnienia

organizacyjne

a) zagadnienie historii M-M (co respondenci o nim wiedzą z punktu widzenia ich własnych doświadczeń) oraz rekonstrukcja tej historii na podstawie dostępnej wiedzy;

b) zagadnienie funkcjonalności M-M (jakie funkcje realizuje i w jakim stopniu) oraz charakterystyka obszaru z punktu widzenia tego co na nim się znajduje (instytucje edukacyjne, kulturalne, zakłady pracy, kościoły, szpitale etc.);

c) zagadnienie jakości życia w M-M (zgodnie ze schematem zespołu prof. Cichockiego) oraz opracowanie dostępnych danych na ten temat (elementy diagnozy dla potrzeb badania);

d) zagadnienie relacyjności M-M w stosunku de centrum i w stosunku do suburbiów oraz oceny centrum miasta przez międzymieścian oraz zebranie danych dotyczących miejsc pracy, dojazdów etc.;

e) portret mieszkańca M-M (uzupełniony danymi dotyczącymi poglądów politycznych, preferencji wyborczych etc.) oraz zebranie danych dotyczących zagadnień sił politycznych w Poznaniu;

f) opracowanie standaryzowanej części metryczkowej w oparciu o schemat ISCO (H. Domański) oraz procedury kodowania grup społeczno-zawodwych;

g) opisanie aspiracji i celów życiowych oraz wartości i interesów (blok pytań);

h) zagadnienia organizacyjne (zagadnienie szkolenia, realizacji i sprawdzania pracy ankieterów) oraz łożenie w całość kwestionariusza przygotowanego przez poszczególne grupy.

2. RealizacjaB,g,e,d

Ta cześć badania będzie miała charakter pracy grupowej i tak będzie oceniana. Cześć realizacyjna (w wakacje) wykonywana będzie indywidualnie i oceniana indywidualna. Ocena z praktyk będzie wypadkową dwóch ocen.

Zakres tego co zostało zrobione w ramach pracy grupowej będzie prezentowane i raportowane (każda z grup ma opracować raport z własnej pracy oraz przygotować prezentację i przedstawić na forum grypy to co zostało zrobione).

In between city

Nieco bardziej szczegółowo:„In-betweenness is a metaphor that has strong

resonance in a poststructural understanding of societies where no fixed boundaries may exist that separate collective and individual identities in ‘‘essential” or ‘‘natural” ways. This is expressed in Sieverts’ own admission that ‘‘cultural plurality is a positive characteristic of the Zwischenstadt” (2003, p. 52).

I nieco inaczej (o tym samym)

‘‘<<[g]ray spaces contain a multitude of groups, bodies, housing, lands, economies and discourses, lying literally ‘in the shadow’ of the formal, planned city, polity and economy>> (2009, p. 89). We can also evoke here the complex of issues that Ananya Roy has recently summarized under the title <<exurbanity and extraterritoriality>>”

Kłopot z infrastruktura publiczną

„ A global <<suburban solution>> (Walker, 1981) drains the urban centres and leads to new forms of concentration where there are no traditional accumulations of infrastructure services.”

No i kłopot z integracją…

„This has social and spatial implications: the traditional focus on collective consumption is partially replaced with a purely exchange value oriented set of criteria for infrastructure development which makes global economic competitiveness, rather than local social cohesion the marker of success (Erie, 2004; Keil and Young, 2008).

Elementem identyfikacji M-M

… koncentracja na indywidualnym transporcie, który staje się głównym narzędziem komunikowania się w międzymieście.

Tyle, że tu nie odległość czyni różnicę, ale nieefektywność rozwiązań jakie oferują publiczne formy komunikacji.

- To samo, co suburbia – ale…

W kierunku konkluzji…

„He favours the ‘‘interpretation of the urban region as a field in steady transition. . . for it leads directly to the ‘material’ forces, as the ‘raw material’ of design”. And he continues: <<In this interpretation as an urban fabric in steady transition, one can emphasise the continuation of the old urban traditions, or you can, in contrast, look at the ‘Zwischenstadt’ as a field of new developments, as a new frontier of experiments and innovations”.

Przykład niemiecki

Sumując

Włączanie M-M do struktury ewolucji miasta jest uzupełnieniem lub raczej zapełnieniem dziury wynikającej z logiki transformacji miasta. Za owym zapełnieniem przemawiają argumenty etyczne oraz pragmatyczne.

W kontekście środkowoeuropejskim jest to szansa na „rewitalizację życia miasta” w jego urbanistycznej różnorodności.