Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Etyka biznesu & CSR

w Polsce i Europie.

Pre

zen

tacj

a p

rzyg

oto

wan

a n

a p

od

staw

ie

op

raco

wan

ia (

20

04

)P

an

a P

rof.

dr

hab

. W

ojc

iech

a G

asp

ars

kie

go

Cen

tru

m E

tyki

Biz

nesu

WS

PiZ

& I

FiS

PA

N

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Co zrobiono w Polsce na rzecz etycznej infrastruktury?

W Polsce:- Ustawa o swobodzie gospodarczej, art.. 17 i 18- Zasady Dobrej Praktyki Związku Banków Polskich- Dobre Praktyki w Spółkach Publicznych - Zasady Dobrej Praktyki Konferencji Firm Finansowych- Kanon Etyczny Przedsiębiorcy (PKPP)- Kanon Dobrych Praktyk Rynku Finansowego (w przygotowaniu)

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

W Europie:- Corporate Social Responsibility (CSR) – Biała Ksiega UE/

biegun doskonałości CSR (2006)- Corporate Citizenship- British Banking Codes

- Associazione Bancaria Italiana package on CSR - London Principles

- AA 1000 (AccountAbility)

Co zrobiono w Europie na rzecz etycznej infrastruktury?

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Na Świecie:- SA 8000 (Social Accountability)- General Reporting Initiative (GRI) - SRI (FTSA4GOOD, Dow Jones Sustainability Index)- Global Compact (GC)- Caux Round Table (CRT)

Co zrobiono na Świecie, na rzecz etycznej infrastruktury?

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Źródło: www.wikipedia.org

Społeczna odpowiedzialność biznesu (przedsiębiorstw) (z ang.

CSR – Corporate Social Responsibility) – koncepcja, według której firmy na etapie budowania strategii

dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z

różnymi grupami interesariuszy.

CSR:przypomnienie - definicja

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

CSR:przypomnienie - definicja

Źródło: www.wikipedia.org

Według tego podejścia, bycie odpowiedzialnym nie oznacza tylko spełniania przez organizacje biznesowe (przedsiębiorstwa) wszystkich wymogów formalnych i prawnych, ale oprócz tego również zwiększone inwestycje w zasoby ludzkie, w ochronę środowiska i relacje z interesariuszami, którzy mogą mieć faktyczny wpływ na efektywność działalności gospodarczej tych organizacji.

Zatem wydatki tego rodzaju należy traktować jako inwestycję, a nie jako koszt, podobnie jak w przypadku zarządzania jakością.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Polska: znaczenie "społecznej gospodarki

rynkowej"

Wykładnia art. 20 Konstytucji RP

„W płaszczyźnie konstytucyjno-prawnej społeczna gospodarka rynkowa wyznaczona jest z jednej strony przez podstawowe, tradycyjne elementy rynku w postaci wolności gospodarczej i własności prywatnej, z drugiej zaś przez solidarność społeczna, społeczny dialog i współpracę partnerów społecznych.

Społeczna gospodarka rynkowa stanowi więc nie tylko określony model ekonomiczny, ale także pożądany przez ustawodawcę obraz ładu społecznego.”

[Trybunał Konstytucyjny, w styczniu 2001 r.]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Polska: swoboda gospodarcza w etycznych

ramach

Potwierdzeniem rosnącego rozumienia jakie znaczenie ma Potwierdzeniem rosnącego rozumienia jakie znaczenie ma etyczny kontekst działalności gospodarczej jest to, że:etyczny kontekst działalności gospodarczej jest to, że:

w ustawie o swobodzie gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r.z dnia 2 lipca 2004 r. zawarto dwa ważne artykuły nadające wolności

gospodarowania właściwe ramy niczym niczym passe-partoutpasse-partout obrazowiobrazowi

Są to artykuły 17 i 18 traktujące Są to artykuły 17 i 18 traktujące o uczciwości, dobrych obyczajach oraz moralności

publicznej

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Art. 17. Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na Art. 17. Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na

zasadachzasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów..

Art. 18. Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone Art. 18. Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności przepisami prawa warunki wykonywania działalności

gospodarczej,gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, , a takżea także ochrony środowiska..

Polska: artykuły pierwszej potrzeby

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Artykuły 17 i 18 ustawy kładą kres powtarzanemu niby mantra przekonaniu,

że „co „co niezakazane, to dozwolone”.niezakazane, to dozwolone”.

Polska: Nieetyczne = nielegalne !

Od wejścia w życie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, nieuczciwa konkurencja oraz poszanowanie dobrych obyczajów

i interesów konsumenta, jest nie tylko – jak zawsze było nieetyczne, ale także nielegalne.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Co robić ? Działać !

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Co to jest program etyczny ?

…to całościowe przedsięwzięcie skierowane na uczynienie z etyki biznesu (prostych zasad) najwyższego standardu organizacji o

randze strategicznej...

Nie redukowanej do PR-owskiego Nie redukowanej do PR-owskiego dodatku.dodatku.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Główne elementy programu etycznego.

Identyfikacja wartości…

Ustalenie misji i wizji…Ustalenie misji i wizji…

Opracowanie kodeksu Opracowanie kodeksu etycznego…etycznego…

Opracowanie programu Opracowanie programu kształcenia etycznego…kształcenia etycznego…

Promowanie zachowania Promowanie zachowania etycznego…etycznego…

Monitorowanie przestrzegania Monitorowanie przestrzegania norm…norm…

Przeprowadzenie audytów Przeprowadzenie audytów etycznych…etycznych…

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Teoria: odpowiedzialny biznes, to taki biznes,

który:realizuje cel firmy

(powiększanie wartości firmy, dostarczanie produktów i usług odpowiedniej jakości),(powiększanie wartości firmy, dostarczanie produktów i usług odpowiedniej jakości),

czyniąc to w długim horyzoncie czasowym (harmonijna trwałość), (harmonijna trwałość),

co jest zapewniane co jest zapewniane przez należyte kształtowanie relacji z głównymi interesariuszami (akcjonariusze, pracownicy, menedżerowie, klienci, konsumenci, dostawcy, społeczność lokalna, (akcjonariusze, pracownicy, menedżerowie, klienci, konsumenci, dostawcy, społeczność lokalna,

środowisko naturalne itd.),środowisko naturalne itd.),

w toku postępowania zgodnego z prawem i społecznie przyjętymi normami etycznymi

(przez wszystkich interesariuszy).(przez wszystkich interesariuszy).

Źródło: W. Gasparski, Wykłady z etyki biznesu: Nowa edycja, 2004

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kanon etyczny przedsiębiorców – członków Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych

Lewiatan*

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kanon etyczny przedsiębiorców – członków Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan*

1. Jako przedsiębiorcy uznajemy, że nasza odpowiedzialność polega przede wszystkim na : - dostarczaniu klientom i konsumentom produktów (wyrobów lub usług) właściwej jakości, - czynieniu tego w długim horyzoncie czasowym, - zapewnianiu należytych relacji z głównymi interesariuszami firmy,- postępowaniu zgodnie z prawem i normami moralnymi.

2. Dążymy do tego, by prowadzone przez nas firmy cieszyły się zaufaniem wszystkich grup interesariuszy, to jest klientów i konsumentów, pracowników, menedżerów, akcjonariuszy, dostawców i odbiorców, konkurentów i społeczeństwa.

*Przygotowany przez Centrum Etyki Biznesu we współpracy z PKPPL

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

3. Rozpatrujemy z należytą starannością oraz bierzemy pod uwagę przy podejmowaniu decyzji opinie osób i grup funkcjonujących w otoczeniu naszych firm.

4. Kształtujemy kulturę organizacyjną naszych firm tak, by przejawiała się w odpowiedzialności za pracowników oraz w ich odpowiedzialności za powierzone zadania.

5. Dbamy o to, aby nasi pracownicy nie byli dyskryminowani z żadnego powodu, aby ich godność jako osób była uszanowana, praca odpowiednio i terminowo wynagradzana, a środowisko pracy bezpieczne i zdrowe.

6. Staramy się, aby kierowanie naszymi firmami na wszystkich szczeblach pełnione było umiejętnie oraz z dbałością o przestrzeganie norm moralnych i mogło służyć za wzór postępowania.

*Przygotowany przez Centrum Etyki Biznesu we współpracy z PKPPL

Kanon etyczny przedsiębiorców – członków Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan*

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

7. Prowadzimy działalność produkcyjną i handlową oraz operacje finansowe w sposób przejrzysty i jesteśmy gotowi do ponoszenia konsekwencji w przypadku pomyłek.

8. Jesteśmy solidnymi partnerami w działalności polegającej na tworzeniu dóbr oraz pomnażaniu wartości, a uczciwa konkurencja i osiągnięty zysk świadczą o naszej zdolności do twórczego reagowania na zmiany zachodzące w środowisku społecznym, w jakim działamy.

9. W trosce o dobro wspólne, w tym o środowisko naturalne, podejmujemy ważne społecznie inicjatywy oraz sprawujemy mecenat na miarę posiadanych możliwości.

10. O naszej rzetelności świadczy zgodność naszych słów i naszych czynów.

*Przygotowany przez Centrum Etyki Biznesu we współpracy z PKPPL

Kanon etyczny przedsiębiorców – członków Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan*

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Czy mamy zaufanie do innych ludzi ?

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Dania Polska 2002 Polska 2007

zaufanie

obawa

trudnopowiedzieć

Źródło - TNS OBOP Survey 5-9.01.2007. Opublikowano 23.01.2007 [GW]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Ku obywatelskiej Rzeczypospolitej gospodarczej

Zapewnienie podmiotowości interesariuszom wymaga pilnego podjęcia działań ze strony instytucji państwowych,

samorządowych, korporacji przedsiębiorców, związków zawodowych,

środowisk naukowych oraz organizacji pozarządowych na rzecz kształtowania

obywatelskiej Rzeczypospolitej gospodarczej.

Odpowiedzi wymagają dwie kwestie:

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

- Kto jest autentycznym obywatelem Rzeczypospolitej gospodarczej ?

- Co zrobić, by przekształcić aktualną „szlachecką” rzeczpospolitą

gospodarczą w obywatelską Rzeczpospolitą gospodarczą ?

W tym celu konieczna jest strategia odpowiedzialności oraz etyczna infrastruktura.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Wszyscy jesteśmy interesariuszami

Interesariusze tworzą konstytuantę organizacji, czyli system stanowiący firmę sensu largo, tj.:

- firmę sensu stricto (interesariusze wewnętrzni) -otoczenie bliższe i dalsze (interesariusze zewnętrzni)

Tak rozumiana organizacja gospodarcza stanowi:nie prosty mechanizm do pomnażania pieniędzy

zainwestowanych przez jedną grupę interesariuszy (właścicieli/ udziałowców),

ale złożoną instytucję społeczną, której członkowie inwestują swoje „stawki” (stakes) w jej funkcjonowanie.

Odpowiedzialne funkcjonowanie organizacji gospodarczych wymaga traktowania wszystkich interesariuszy - i to przez wszystkich interesariuszy - jako tych, którym przysługuje

podmiotowość gospodarcza.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

CSR w wybranych krajach Europy

W opublikowanej niedawnoksiążce* stanowiącej przeglądtego, co charakterystyczne dla CSR w krajach Europyposzczególnym rozdziałom nadanotytuły mówiące same za siebie.

*A. Habisch i in., red., Corporate Social Responsibility Accross Europe, Springer 2005

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

CSR w Europie Północnej

Finlandia: Siła społeczeństwa o wysokim zaufaniuministerstwa, firmy i instytucje społeczeństwa obywatelskiego

współpracują ze sobą na rzecz CSRuwaga skupiona na kwestiach ochrony środowiska

Dania: Całościowe strategie rynku pracydemokracja partycypatywna argumentem silniejszym na rzecz

CSR, niż tradycja religijna czy etykawysoki stopień wzajemnego zaufania

Norwegia: Dobrowolne partnerstwo jako aktywa społecznetradycja socjaldemokratyczna jako źródło

wysokie zaangażowanie MSPprzejrzystość większa, aniżeli w innych krajach

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

UK: Klarowny model stosunków biznes-społeczeństwoistytucjonalizacja (societal governance)

corporate governance soft law

Irlandia: Most przez Atlantyktradycja oraz wpływ kapitalizmu amerykańskiego nie sprzyjały

rozwojowi CSRznaczący wpływ wywarło przystąpienie do UE ora nadzieje

związane z rowiązaniami europejskimi

Belgia: Gorący temat w zarządzaniukonsekwencje sporów Flandrii i Walonii

niedostatek otwartego komunikowania się w sprawach polityki gospodarczej

CSR w Europie Zachodniej

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Holandia: Redefinicja pozycji w społeczeństwieCSR – A Dutch Approach (2001)inicjatywy centralne i lokalne ze strony władzaktywność sektora finansowego

Francja: Balansowanie między konstruktywnym molestowaniem a cnotliwymi intencjami

długa historia braku zaufania do stosunków w biznesiespołeczne prawodawstwo nie zachęca do dobrowolnościsceptycyzm

CSR w Europie Zachodniej

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Niemcy: Przezwyciężanie spuścizny korporacjonizmuspołeczna gospodarka rynkowapowiązanie ze ‘zrównoważonym rozwojem’ oraz ‘obywatelstwem korporacyjnym’niechęć firm do strategii CSR/ słaby głos konsumentówCSR a jakość warunków pracy

Austria: Działania skupione na zapewnieniu zrównoważonego rozwoju

dążenie do eliminacji napięć społecznych w gospodarcedziałanie na rzecz tworzenia europejskiego obszaru aktywności gospodarczejodkrywanie nowej roli przedsiębiorstw

CSR w Europie Zachodniej

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Węgry: Społeczny dobrobyt w tyle za wzrostem ekonomicznymspołeczeństwo nie ma zaufania do biznesu

niskie notowania etyczne organizacji biznesowychbrak zaufania do menedżerów

Czechy: Odkrywanie nowego znaczenia autorytetupragmatyzm (korzystanie z okazji)

potrzeba nowych regulacji prawnychetyka ma ograniczyć złe praktyki

CSR w Europie Środkowej

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Litwa: Mapa drogowa od konfrontacji do konsensukonieczność przezwyciężenia postaw z czasów komunistycznych

niezbędna edukacja z zakresu etyki biznesudążenie do eliminacji cynizmu w zarządzaniu gospodarką

Estonia: Inkubacja radykalnej zmiany politycznej i ekonomicznejzmiana relacji biznes-społeczeństwo

CSR nowym pojęciemdominuje sukces finansowy

brak programów strategicznych CSR

CSR w Europie Wschodniej

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Rosja: Cienka linia miedzy małym biznesem a wielką politykąoligarchizacja gospodarki i politykipodejscie emocjonalne i spontaniczne do CSR

Ukraina: W poszukiwaniu narodowej tożsamościCSR melodią przyszłościspecyfika kulturowaważna edukacja i komunikowanie społeczne

CSR w Europie Wschodniej

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Włochy: Kreśląc nowy pejzaż biznesudążenie do zapewnienia zrównoważonego rozwojuwpływ globalizacji oraz wymuszenia gospodarczekwestie ochrony środowiska

Hiszpania: Od paternalistycznej przeszłości do zrównoważonych firm

reputacja i przewaga konkurencyjna zachęcają firmy do CSRuwarunkowania kulturowewpływ UE

Portugalia: Tradycyjne wartości a ciśnienie transformacjidobry klimat dla dialogu społecznegopodejście instrumentalne czy strategia?przeszkoda wysoki koszt i słabe sumienie

CSR w Europie Południowej

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Turcja: Odpowiedzialność społeczna w biznesie uzależnionym od państwa

uzależnienie kulturowebrak instytucjonalizacji CSR

corporate governance czynnikiem wspierającym

Grecja: Eksperyment rozszerzenia rynkusprzyjająca atmosfera dla CSR

CSR jako społeczna ‘rewolucja’nadzieja na zmiany wprowadzające nowy model ładu

korporacyjnego

CSR w Europie Południowej

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Co ponadto zrobiono w innych krajach?

W dniach 31 maja – 1 czerwca 2006 r. odbyła się w Londynie konferencja pn. „Ethical Corporation Europe’s Biggest Corporate Summit”na konferencji tej przedstawiono rozwiązania wprowadzone i wprowadzane w coraz większej liczbie firm i krajów (nb. polskie firmy nie były na konferencji reprezentowane);

- tworzone są tzw. łańcuchy dostawców

- standardy CSR powinny być wprowadzane w organizacjach nie-biznesowych, przede wszystkim w urzędach administracji państwowej i samorządowej

- przede wszystkim następuje przechodzenie od CSR (Corporate Social Responsibility) do CR (Corporate Responsibility), a nawet do SD (sustainability development) oraz (dobrego) obywatelstwa korporacyjnego (Corporate Citizenship)

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Co ponadto zrobiono w innych krajach?

-coraz więcej firm ogłasza raporty społeczne zgodne z zasadami Global Reporting Initiative (GRI); we Francji istnieje prawny obowiązek (Nouvelles Régulation Sociales, 2001)

- w Szwecji przy Ministrze Spraw Zagranicznych utworzono stanowisko Swedish Partnership for Global Responsibility pełnione przez Ambasador Elisabeth Dahlin

- przygotowywana jest norma ISO 26000 dotycząca społecznej odpowiedzialności

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

16 kwestii dotyczących

CSR...do rostrzygnięcia lub zastanowienia...

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Opublikowana została właśnie pod auspicjami European Foundation for Management Development (EFMD)

praca zbiorowa* poświęcona CSR.

W książce tej autorzy z krajów „starej Europy” oraz kilku innych państw (inicjatywa pochodzi z roku 2002)

przedstawiają wyniki studiów i badań zdających sprawę z przyczyn, intencji

oraz spełnień inicjatywy dotyczącej globalnej odpowiedzialności spółek

wykraczającej poza odpowiedzialność prawną oraz wąsko rozumiane

zarządzanie zasobami ludzkimi.

16 kwestii przedstawionych w kolejnych rozdziałach tego dzieła

definiuje aktualne rozumienie społecznej odpowiedzialności

biznesu (CSR)* José Allouche, red., 2006, Corporate Social

Responsibility, Vol. 1, Concepts, Accountability and Reporting, Palgrave, Houndmills (UK)

Zd

jęci

e p

och

od

zi z

: h

ttp

://u

s.m

acm

illa

n.c

om

/corp

ora

teso

cialr

esp

on

sib

ilit

yvolu

me1

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

CSR jako odpowiedź korporacji na żądania płynące z otoczenia biznesu (organizacji pozarządowych wspartych przez media) ze względu na:

- niszczenie środowiska naturalnego- nieprzestrzeganie praw człowieka- zatrudnianie dzieci- korupcję- ukryte zagrożenia zastosowaniem środków technicznych- zagrożenie życia i zdrowia- inne ukryte praktyki zdobywania zysku

[John Roberts, Cambridge University, UK]

Kwestia 1

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 2

Przesunięcie akcentu z CSR na CC – corporate citizenship = korporacja jako

(dobry) obywatel w celu przeniesienia akcentu z retoryki

na działania.

Kontinuum działań:- dobrowolne stosowanie przez firmy odpowiedzialnego

zarządzania- udział rządu w określaniu wymagań stawianych korporacjom,

w szczególności dotyczących większej przejrzystości ich działań

- połączenie zewnętrznych standardów i zasad oraz standaryzowanej sprawozdawczości i wiarygodnego

monitorowania rzeczywistych działań z wewnętrznym postępowaniem firm

[Sandra Waddock, Boston College, USA]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 3

Pojęcie „korporacji” jest nowym bytem prawnym różniącym się od tradycyjnej firmy mającej swego właściciela i nadal dominującej w małym i średnim biznesie.Korporacja korzysta:

- z prawnej rejestracji jako spółki - ograniczonej odpowiedzialności (liability)-nieograniczonego istnienia

Powstaje pytanie czy przywileje te są społecznie korzystne...- kwestia nadmiernej władzy – politycznej i ekonomicznej – biznesu- brak demokratycznej legitymizacji (przejrzystość i obliczalność)- globalizacja i prywatyzacja- stąd obciążenie wymaganiami „odpowiedzialności społecznej”

[Russel Sparkers, British Methodist Church, UK]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 4

Społeczna odpowiedzialność biznesu (CSR) a zagadnienie trwałego i zrównoważonego rozwoju (sustainability)

określającego normy dla działań współczesnych biorące pod uwagę zapewnienie dzisiejszych warunków życia przyszłym pokoleniom.

ECSF (European Corporate Sustainability Framework) – prace nad nowym narzędziem menedżerskim służącym zarządzaniu złożonymi

procesami mającym umożliwić przekształcenie firm w organizacje „doskonałości biznesowej” (business excellence) uwzględniającej ten

ambitny cel.

[Marcel van Marrejvik, Erasmus University, Holandia]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 5

CSR jako reakcja na spowodowane globalizacją oddzielenie prawnego wymiaru działalności gospodarczej od jej wymiarów ekonomicznych i społecznych.

CSR jako „model organizacyjny” służy dostarczeniu odniesień do oceny finansowej, ekologicznej, społecznej (nie zaś narzędzi menedżerskich: kodeksów etycznych, raportów nt. interesariuszy), ponieważ dotyczy głównie firm wielonarodowych.

Trudności w powiązaniu faktów i wartości (różnice między krajami).

[Pierre Kletz & Yvon Pesqueux, Francja]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 6Badania empiryczne opinii 13 dyrektorów korporacji

wielonarodowych (management of corporate social and environmental performance) wskazały, że dla szefów firm ważne

jest:

- wpływ CSP na wartość (i konkurencyjność) firm

- zintegrowanie CSP z istniejącymi procesami biznesowymi i dotyczącymi zarządzania

- treść odpowiedzialności na poziomie analizy instytucjonalnej

- złożoność wzajemnych powiązań zasad, procesów i wyników CSP

Stosowanie CSP w praktyce jest bardziej złożone, niż wynikałoby to z teorii.

[Gilbert Lenssen & Nicolay Dentchev, EABIS, Belgia]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 7

Odpowiedzialność (obliczalność) korporacji (coprporate accountability), jako

systematyczne informowanie publiczności i komunikowanie się z nią w celu

uzasadnienia decyzji podejmowanych przez organizacje oraz działań wobec

interesariuszy.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 7

Sześć zmian

-informacja retrospektywna a informacja prospektywna

-dane twarde (ilościowe po audycie) i miękkie (jakościowe)

-koszt-korzyść a przejrzystość

-przestrzeganie a wiarygodność minimum (bottom line ) jednowymiarowe, a minima wielowymiarowe (Global Reporting

Initiative)

- monolog a dialog

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 7

Pytania oczekujące odpowiedzi:

- zmiany: ewolucja czy rewolucja?- czy audytorzy powinni bardziej angażować

się w CA?- granice przejrzystości?- czy rządy powinny bardziej angażować się

w CA?- co lepsze: dokładne miary czy opisy?- w jakim stopniu raporty społeczne służą

manipulacji?

[Moses Pava & Joshua Krausz, USA]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Rola prawa w kształtowaniu odpowiedzialnej korporacji:

relacje między prawem a etyką: „jeśli legalne, to etyczne”stanowisko zajmowane przez menedżerów jest w tej sprawie bardzo istotne

Rodzaje regulacji prawnych:dochodzenie szkódtradycyjne mechanizmy prawneregulacje dotyczące rynkówujawnianie informacjisamoregulacjazachowania korporacji wielonarodowych

[David Hess, USA]

Kwestia 8

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 9

Dwa rodzaje prawa: prawo „twarde” oraz regulacje „miękkie”.

CSR jest regulacja „miękką”, ale pojawiają się głosy, że pewne elementy powinny zostać ujęte w krajowych systemach prawa

„twardego”, bowiem firmy wielonarodowe skarżą korporacje-matki przed sądami kraju pochodzenia za złe zachowania spółek-córek w

krajach funkcjonowania tych ostatnich.

Kompetencje sądów w sprawach z powództwa zagranicznego ulegają rozszerzeniu (nie tylko sądy USA, ale stopniowo sądy europejskie),

co wymaga „twardego” prawa w sprawach międzynarodowej odpowiedzialności społecznej biznesu (CSR).

[Karim Medjad, Francja]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Brak doskonałej przejrzystości w komunikowaniu się firm i inwestorów niezbędnej dla efektywnego funkcjonowania rynków finansowych i gospodarki w szerszym zakresie.

Korzyści dla firm z dobrowolnego ogłaszania pozafinansowych informacji o społecznie odpowiedzialnym zarządzaniu to:

redukcja asymetrii w pozytywnym znaczeniu dla udziałowców i pozostałych interesariuszypoprawa reputacji firmyredukcja kosztu kapitału

[Jérôme Caby, Francja & Juan Piñero Chousa, Hiszpania]

Kwestia 10

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 11

Udostępnianie informacji interesariuszom, jako niezbędny warunek skłaniania ich do podejmowania odpowiedzialności i ich obliczalności

(accountability).

Społeczna obliczalność (social accountability) stanowi połączenie corporate social responsibility (CSR1) oraz społecznego reagowania

– corporate social responsiveness (CSR2).

Internet jako narzędzie dialogu z i między interesariuszami.

Prowadzi to do rozszerzenia społecznej odpowiedzialności firm.

[Brendan O’Dwyer, University of Amsterdam, Holandia]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 12

Badania wskazują, że rośnie liczba firm ogłaszających raporty dotyczące spraw społecznych, ochrony środowiska i wyników ekonomicznych.

Brak jest dostatecznie dokładnych oszacowań ryzyka i niepewności wpływających na wartość firmy.

Wymaga to lepszego rozumienia wyznaczników strategii i wpływu CSR (corporate sustainability reporting) na wartość firmy.

Konieczna jest instytucjonalizacja tak rozumianego CSR.

[Réal Labelle, Bernard Sinclair Desgagné, Kanada & Allain Schatt, Francja]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 13

Lista informacji pozafinansowych obejmuje wiele pozycji, różnych w różnych krajach oraz określonych przepisami, lub przyjmowanych

dobrowolnie, albo oczekiwanych.

Wiele firm aktywnie prezentuje informacje, gdy zagrożona jest ich reputacja i akceptacja ich działalności przez

społeczeństwo obywatelskie.

Inne firmy rozumieją, że nowe reguły rynku w XXI w. są właśnie opracowywane w odpowiedzi na prawo do wiedzy i

partycypacji jakiego domaga się społeczeństwo obywatelskie jeśli nie dla eliminacji ryzyka w życiu codziennym i

przyszłych pokoleń, to przynajmniej dla zachowania kontroli i wpływu.

Tradycyjna statystyka nie wystarcza.

[Olivier Dubigeon, Francja]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 14 & 15

Przykład Francji, gdzie publikowanie raportów CSR i dotyczących zrównoważonego rozwoju jest obligatoryjne dla firm giełdowych od 2002 r.

publikacji raportów domagał się rząd, a nie interesariuszerozumienie CSR jest zdominowane przez stosunki pracy ogłaszanie danych dotyczy bardziej ich publikowania aniżeli treści

Jest to tzw. francuski paradoks wywodzący się ze społecznego paternalizmu sięgającego XIX w.

[José Allouche, Françoise de Bry, Isabelle Huault & Géraldine Schmidt, Francja]

New Economic Regulation (NRE Law) we Francji wywołało problem jakości informacji dotyczących CSR (normy ISAE 100, AA 1000).

[Jacques Igalens, Francja]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Kwestia 16

Systemy zarządzania, a CSR:- co jest główną ‘logiką’ systemów zarządzania CSR?- czy tradycyjne systemy zarządzania jakością wystarczają?- jakie są zagadnienia kluczowe?- czy można wskazać komplementarność elementów i obszarów systemów zarządzania CSR, przynajmniej w skali europejskiej?

Dwie inicjatywy:- CSR standard – International Standards Organization (ISO)- badania dotyczące benchmarkingu uwzględniające Q-RES (Włochy), ValuesManagementSystem (Niemcy), SIGMA oraz AA1000 (Wlk. Brytania).

[Simone de Colle, Włochy]

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Rola biznesu w życiu

społecznym gwałtownie

wzrasta zarówno w skali lokalnej, jak i globalnej.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Wzrostowi temu towarzyszyć musi rosnąca odpowiedzialność firm nie tylko za jakość spełniania roli realizatorów celów wewnętrznych firm i korporacji, ale także za jakość spełniania roli członków społeczeństwa jakimi są te firmy te i korporacje.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Zharmonizowane i jakościowo dobre spełnianie obu ról

jest w ostatecznym rachunku korzystne zarówno

dla biznesu jak i społeczeństwa.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Jest to bowiem nie koszt,

lecz długoterminowa

inwestycja.

Prepared by Artur Smolik na podstawie opracowania Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

inspirations

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów, pod warunkiem zacytowania źródła. – manage or die Team

Materiał powstał na podstawie opracowania (2004)Pana Prof. dr hab. Wojciecha Gasparskiego

Centrum Etyki BiznesuWSPiZ & IFiS PAN

Zdjęcia i ilustracje: www.istockphoto.com , www.microsoft.com

Wyrażamy zgodę na wykorzystywanie niniejszych materiałów,

pod warunkiem zacytowania źródła.