20102010--1010--0404

11

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Nauczanie wartości

Elżbieta Olszewska

EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCYEKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTETWWW.UNIWERSYTET--DZIECIECY.PLDZIECIECY.PL

Szkoła Główna Handlowa w WarszawieSzkoła Główna Handlowa w Warszawie28 września 2010 r.28 września 2010 r.

Przyczyny kryzysu wartości:

Życie w zawrotnym tempie;

Brak czasu dla dzieci nie sprzyja zaszczepianiu i piel ęgnowaniu warto ści ;

Permisywizm lub nadmierne wymaganiaw wychowaniu;

Powierzchowno ść relacji;

Media pokazuj ą wzorce antywarto ści;

Agresywna kultura materialistyczna,Konsumpcjonizm.

20102010--1010--0404

22

Założenia Programu:Założenia Programu:

I. Podstaw ą zdrowia moralnego jest zaspokojenie potrzeb emocjonalnych

20102010--1010--0404

33

Powinno ści rodziców wobec Powinno ści rodziców wobec dziecka:dziecka:

��Opieka;Opieka;�� Zasilanie emocjonalne;Zasilanie emocjonalne;�� Wychowanie;Wychowanie;�� Ochrona.Ochrona.

Potrzeby emocjonalne dziecka:Potrzeby emocjonalne dziecka:miło ścimiło ści , bezpiecze ństwa, wi ęzi, przynale żności, , bezpiecze ństwa, wi ęzi, przynale żności,

akceptacji, poszanowania godno ści, zach ęty akceptacji, poszanowania godno ści, zach ęty i wsparcia, bycia wa żnym, bycia docenianym, i wsparcia, bycia wa żnym, bycia docenianym,

stymulacji, ekspresji, osi ągnięć itp.stymulacji, ekspresji, osi ągnięć itp.

20102010--1010--0404

44

Sposoby zaspokajania potrzeb Sposoby zaspokajania potrzeb emocjonalnych dzieckaemocjonalnych dziecka ::

1. Pełen miło ści kontakt wzrokowy1. Pełen miło ści kontakt wzrokowy

2. Pełen miło ści kontakt fizyczny2. Pełen miło ści kontakt fizyczny

3. Skupiona na dziecku uwaga3. Skupiona na dziecku uwaga

4. Pełne miło ści wychowanie 4. Pełne miło ści wychowanie (przewodnictwo)(przewodnictwo)

20102010--1010--0404

55

II. II. NajwaNajważżniejszy w nauczaniuniejszy w nauczaniuwartowarto ści ści jest jest przykład dorosłychprzykład dorosłych!!

III. III. WartoWartośści naleci nale żży uczyy uczy ćć tak,tak,jak uczy si ęjak uczy si ę sisi ęę ffizyki cizyki czy zy

gramatyki.gramatyki.

20102010--1010--0404

66

materialnematerialnepozamaterialnepozamaterialne

pozamoralnepozamoralne moralnemoralne

PODZIAŁ WARTOŚCI

WARTOŚCIWARTOŚCI TO:TO:1. rzeczy/sprawy wa żne, warto ściowe,

cenne, po żądane;

2. standardy naszych my śli, postaw i zachowa ń, które mówi ą o tym,kim jeste śmy, jak żyjemyi jak traktujemy innych ludzi;

3. drogowskazy życiowe, mapy, życiowy kompas;

4. kryteria naszych decyzji, wyborów i ocen.

20102010--1010--0404

77

WWarto ści moralne:arto ści moralne:• nadaj• nadająą żżyciu sensyciu sens

• stanowią drogowskaz w stosunkach z lud• stanowią drogowskaz w stosunkach z ludźźmi i smi i sąą waważżnym nym elementem dobrej komunikacji mielementem dobrej komunikacji mięędzyludzkiejdzyludzkiej

• ułatwiaj• ułatwiająą podejmowanie spodejmowanie słłusznych decyzji i usznych decyzji i zapewniają zapewniają trwały sukcestrwały sukces

• powstrzymuj• powstrzymująą przed złymi impulsami i decyzjami, stanowiprzed złymi impulsami i decyzjami, stanowiąąwewnwewnęętrzny hamulec dla zachowatrzny hamulec dla zachowańń niemoralnychniemoralnych

• chroni• chroniąą przed demoralizujprzed demoralizująącymi wpływami z zewncymi wpływami z zewnąątrztrz

• daj• dająą poczucie bezpieczepoczucie bezpieczeńństwa i spokoju, budujstwa i spokoju, budująą harmoniharmonię, wzbogacająę, wzbogacajążżycie osoby praktykujycie osoby praktykująącej wartocej wartośści, jej najblici, jej najbliżższych i otoczeniaszych i otoczenia

Warto ści moralne skłaniaj ą nas do Warto ści moralne skłaniaj ą nas do zachowa ń, które s ą dobre dla zachowa ń, które s ą dobre dla

wszystkich i nikogo nie krzywdz ą.wszystkich i nikogo nie krzywdz ą.

20102010--1010--0404

88

WARTOŚCI MORALNEWARTOŚCI MORALNE

Szacunek Szacunek Uczciwo ść Uczciwo ść

Odpowiedzialno ść Odpowiedzialno ść OdwagaOdwaga

Samodyscyplina Samodyscyplina Pokojowo ść Pokojowo ść

Sprawiedliwo ść Sprawiedliwo ść Szczęście, optymizm, humorSzczęście, optymizm, humor

Przyja źń i Przyja źń i mmiło ść iło ść Solidarno ść Solidarno ść

Piękno Piękno Mądro ść Mądro ść

SzacunekSzacunek

jest to grzeczność połączonajest to grzeczność połączonaz troską o uczucia i dobroz troską o uczucia i dobro

innej osoby.innej osoby.

20102010--1010--0404

99

Składowe szacunkuSkładowe szacunku- Grzeczno ść – w słowach i zachowaniu;

- Dbało ść o uczucia i poszanowanie cudzej godno ści;

- Dbało ść o dobro innych – poszanowanie wolno ści (do i od), przestrzeni prywatnej, zaspokajanie potrzeb innych osób, ochrona interesów i własno ści innych ludzi;

- Poszanowanie odmienno ści, akceptacja;

- Dbało ść o honor i dobre imi ę – własne oraz innych ludzi.

LiteraturaLiteratura

�� Brzydkie Kacz ątko Brzydkie Kacz ątko –– Hans Ch. Hans Ch. AndersenAndersen

�� Kwoka Kwoka –– Jan BrzechwaJan Brzechwa�� Znajomi z zerówki Znajomi z zerówki –– Małgorzata Małgorzata

MusierowiczMusierowicz�� Balsam dla duszy dziecka Balsam dla duszy dziecka –– Jack Jack

Canfield, Mark V. HansenCanfield, Mark V. Hansen�� Żabka i obcy Żabka i obcy –– Max VelthuisMax Velthuis�� Ale ja tak chc ę Ale ja tak chc ę –– Beata OstrowickaBeata Ostrowicka

20102010--1010--0404

1010

LiteraturaLiteratura

�� Zabić drozda Zabić drozda –– Harper LeeHarper Lee�� Inny Inny –– Ryszard Kapu ścińskiRyszard Kapu ściński�� Jak uleczy ć fanatyka Jak uleczy ć fanatyka –– Amoz OzAmoz Oz�� Bajki filozoficzne Bajki filozoficzne –– Michel PiquemalMichel Piquemal�� Serce Serce –– Edmund de AmicisEdmund de Amicis�� Moje drzewko pomara ńczowe Moje drzewko pomara ńczowe –– Jose Jose

Mauro de VasconcelosMauro de Vasconcelos

poszanowanie prawdy, poszanowanie prawdy, prawdomówno ść, prawdomówno ść, poszanowanie cudzej poszanowanie cudzej własno ści, rzetelno ść, własno ści, rzetelno ść, zgodno ść post ępowania zgodno ść post ępowania z zasadą bezstronno ści z zasadą bezstronno ści i równo ści praw.i równo ści praw.

Uczciwo śćUczciwo ść

20102010--1010--0404

1111

Składowe uczciwo ści:Składowe uczciwo ści:

��Mówienie prawdyMówienie prawdy��Nie sięganie po cudz ą Nie sięganie po cudz ą

własno śćwłasno ść��Staranne wykonywanie swoich Staranne wykonywanie swoich

prac i obowi ązkówprac i obowi ązków

LiteraturaLiteratura

�� Momo Momo –– M. EndeM. Ende�� Matylda Matylda –– R. DahlR. Dahl�� Zabić drozda Zabić drozda –– H. LeeH. Lee�� Folwark zwierzęcy Folwark zwierzęcy –– G. OrwellG. Orwell�� Bajki filozoficzne Bajki filozoficzne –– M. PiquemalM. Piquemal�� Kamizelka Kamizelka –– B. PrusB. Prus�� Oskar i pani Róża; Dziecko Noego Oskar i pani Róża; Dziecko Noego –– E.E. E.E.

SchmittSchmitt

20102010--1010--0404

1212

Odpowiedzialno ść Odpowiedzialno ść

to wypełnianie obowi ązków, dbanie to wypełnianie obowi ązków, dbanie o dobro i zapobieganie złu, a tak że o dobro i zapobieganie złu, a tak że

gotowo ść ponoszenia konsekwencji gotowo ść ponoszenia konsekwencji własnych wyborów i zachowa ń.własnych wyborów i zachowa ń.

Za co i za kogo jeste śmy Za co i za kogo jeste śmy odpowiedzialni?odpowiedzialni?

Za siebieZa siebiesłowa, czyny, myśli słowa, czyny, myśli uczucia uczucia E. RoosveltE. Roosvelt, , wybory, zdrowie, wybory, zdrowie, szczęście, szczęście, gospodarowanie gospodarowanie czasem, dobór czasem, dobór przyjaciół, rozwój przyjaciół, rozwój własnej mądrości własnej mądrości życiowej i potencjału życiowej i potencjału itp.itp.

Za resztęZa resztęinnych ludzi, innych ludzi, środowisko, Ziemi ę, środowisko, Ziemi ę, zwierz ęta, dobro zwierz ęta, dobro świata itp..świata itp..

Trudle Junge i Sophie SchollTrudle Junge i Sophie SchollŻycie i losŻycie i los

20102010--1010--0404

1313

LiteraturaLiteratura

�� Franklin mały zapominalski Franklin mały zapominalski –– Brenda ClarkBrenda Clark�� Pinokio Pinokio –– Carlo CollodiCarlo Collodi�� Dzień dobry, Świnko Dzień dobry, Świnko -- JanoschJanosch�� Bracia Lwie Serce Bracia Lwie Serce –– Astrid LindgrenAstrid Lindgren�� Przygody Sajo i małych bobrów Przygody Sajo i małych bobrów –– Grey OwlGrey Owl�� Mrówka Andy Mrówka Andy -- Gerald ONan, Lawrence Gerald ONan, Lawrence

W. ONan, Norman McGaryW. ONan, Norman McGary

LiteraturaLiteratura

�� Cudowne r ęce Cudowne r ęce –– Ben CarsonBen Carson�� Jabłko Apolejki Jabłko Apolejki --�� Momo Momo –– Michel EndeMichel Ende�� Mały Ksi ążę Mały Ksi ążę –– Antoine de Saint ExuperyAntoine de Saint Exupery�� Dziecko Noego Dziecko Noego –– Erich E. SchmittErich E. Schmitt�� Serce Serce –– Edmund de AmicisEdmund de Amicis�� Mini wykłady o maxi sprawach Mini wykłady o maxi sprawach –– Leszek Leszek

KołakowskiKołakowski

20102010--1010--0404

1414

to podejmowanie wa żnych, ale trudnych to podejmowanie wa żnych, ale trudnych decyzji oraz przeciwstawianie si ę złu. decyzji oraz przeciwstawianie si ę złu. Odwaga cywilna to odwaga jawnego Odwaga cywilna to odwaga jawnego

wypowiadania i manifestowania swoich wypowiadania i manifestowania swoich pogl ądów bez wzgl ędu na okoliczno ści, pogl ądów bez wzgl ędu na okoliczno ści, a także umiej ętno ść przyznania si ę do a także umiej ętno ść przyznania si ę do

popełnionego bł ędu czy winy oraz mówienie popełnionego bł ędu czy winy oraz mówienie prawdy nawet je śli jest dla nas niewygodna.prawdy nawet je śli jest dla nas niewygodna.

ODWAGAODWAGA

Oblicza odwagiOblicza odwagi

�� Podejmowanie nowych wyzwań (konsekwencje),Podejmowanie nowych wyzwań (konsekwencje),

�� Akceptacja zmian (szansa),Akceptacja zmian (szansa),

�� Mówienie prawdy,Mówienie prawdy,

�� Pokonywanie nieśmiałości,Pokonywanie nieśmiałości,

�� Patrzenie ludziom w oczy, Patrzenie ludziom w oczy,

�� Decyzja pracy nad sobą,Decyzja pracy nad sobą,

�� Przyznawanie się przed sobą do wad, Przyznawanie się przed sobą do wad, ograniczeń, lęków.ograniczeń, lęków.

20102010--1010--0404

1515

LekturyLektury

�� Iqbal Iqbal –– F. d’AdamoF. d’Adamo�� Dziennik Dziennik –– A. FrankA. Frank�� Czarnoksiężnik z Archipelagu Czarnoksiężnik z Archipelagu –– U. LeGuinU. LeGuin�� Życie Pi Życie Pi –– Y. MartellY. Martell�� Córka czarownic Córka czarownic –– D. TerakowskaD. Terakowska�� Biografie uczonych Biografie uczonych –– Giordano Bruno, Giordano Bruno,

Maria Curie, Ludwik PasteurMaria Curie, Ludwik Pasteur

Samodyscyplina Samodyscyplina

samokontrola, umiar, konsekwentne samokontrola, umiar, konsekwentne rozwijanie własnego potencjału, rozwijanie własnego potencjału, kształtowanie u siebie prawidłowych kształtowanie u siebie prawidłowych nawyków umo żliwiaj ących skuteczne, nawyków umo żliwiaj ących skuteczne, zgodne zgodne z warto ściami działanie. z warto ściami działanie.

Jest doskonałym narz ędziem osi ągania Jest doskonałym narz ędziem osi ągania życiowych celów.życiowych celów.

20102010--1010--0404

1616

Samodyscyplina wymaga:Samodyscyplina wymaga:

�� Planowania, Planowania,

�� Wytrwałości,Wytrwałości,

�� Silnej woli,Silnej woli,

�� Motywacji, Motywacji,

�� Samokontroli.Samokontroli.

LekturyLektury

�� Cudowne ręce Cudowne ręce –– B. CarsonB. Carson�� Białe na czarnym Białe na czarnym –– R. GallegoR. Gallego�� Moje bieguny Moje bieguny –– M. KamińskiM. Kamiński

20102010--1010--0404

1717

Pokojowo śćPokojowo ść

Pokojowo ść to unikanie przemocy; Pokojowo ść to unikanie przemocy; to postawa człowieka, który zawsze to postawa człowieka, który zawsze poszukuje rozwi ązań poszukuje rozwi ązań uwzgl ędniaj ących interesy wszystkich uwzgl ędniaj ących interesy wszystkich zainteresowanych stron oraz dobro zainteresowanych stron oraz dobro ogólne.ogólne.

Na pokojowość składają się:Na pokojowość składają się:�� Powstrzymywanie się od przemocy, Powstrzymywanie się od przemocy,

rozumowe osiąganie celów, refleksjarozumowe osiąganie celów, refleksja�� Dojrzałe radzenie sobie ze złościąDojrzałe radzenie sobie ze złością�� Łagodność, cierpliwość, elastyczność,Łagodność, cierpliwość, elastyczność,�� Zgoda, kompromis, strategia wygranaZgoda, kompromis, strategia wygrana--

wygranawygrana

20102010--1010--0404

1818

ZłośćZłość��Czy warto?Czy warto?��Prawdziwa przyczyna.Prawdziwa przyczyna.��Cel.Cel.

Konstruktywne wyrażanie złościKonstruktywne wyrażanie złości

�� GrzecznieGrzecznie�� SłownieSłownie�� KonstruktywnieKonstruktywnie�� Właściwie ukierunkowaneWłaściwie ukierunkowane

20102010--1010--0404

1919

LekturyLektury

�� Władca much Władca much –– W. GoldingW. Golding�� Don Camillio i jego trzódka Don Camillio i jego trzódka -- GuareschiGuareschi�� Kraksa Kraksa –– J. SpirelliJ. Spirelli�� Cudowne ręce Cudowne ręce –– B. CarsonB. Carson

Sprawiedliwo śćSprawiedliwo śćSprawiedliwo ść to uczciwo ść w ocenianiu Sprawiedliwo ść to uczciwo ść w ocenianiu i osądzaniu, przestrzeganie zasady równo ści i osądzaniu, przestrzeganie zasady równo ści praw, poszanowanie prawdy oraz prawo ść praw, poszanowanie prawdy oraz prawo ść post ępowania, czyli inaczej ludzka post ępowania, czyli inaczej ludzka przyzwoito ść, post ępowanie fair.przyzwoito ść, post ępowanie fair.

20102010--1010--0404

2020

Bycie sprawiedliwym wymaga:Bycie sprawiedliwym wymaga:

��Poszanowania prawdy,Poszanowania prawdy,��Uczciwo ści, Uczciwo ści, ��Odpowiedzialno ści, Odpowiedzialno ści, ��Mądro ści, Mądro ści, ��Odwagi.Odwagi.

LekturyLektury

�� Pinokio Pinokio –– C. CollodiC. Collodi�� Wielkie czyny szmpansa Bajbuna MądregoWielkie czyny szmpansa Bajbuna Mądrego�� Dzieci Pana Majstra Dzieci Pana Majstra –– Z. RogoszównaZ. Rogoszówna�� Władca much Władca much –– W. GoldingW. Golding�� Zabić drozda Zabić drozda –– H. LeeH. Lee�� Nędznicy Nędznicy –– V. HugoV. Hugo�� Bajki filozoficzne Bajki filozoficzne –– M. PiquemalM. Piquemal�� Folwark zwierzęcy Folwark zwierzęcy –– G. OrwellG. Orwell

20102010--1010--0404

2121

SzczęścieSzczęście

Szczęście to poczucie trwałego zadowoleniaSzczęście to poczucie trwałego zadowoleniaoraz wewn ętrznej harmonii i spokoju,oraz wewn ętrznej harmonii i spokoju,które s ą skutkiem życzliwo ści i akceptacjiktóre s ą skutkiem życzliwo ści i akceptacjisiebie i świata, a tak że wiary w jego siebie i świata, a tak że wiary w jego zasadnicze dobro.zasadnicze dobro.

OptymizmOptymizm

Stosunek do życia w którym świat Stosunek do życia w którym świat postrzegamy przede wszystkim jako postrzegamy przede wszystkim jako pozytywne miejsce, jako coś dobrego. pozytywne miejsce, jako coś dobrego. Mają pozytywny stosunek do życia, Mają pozytywny stosunek do życia, skupiają się na pozytywach.skupiają się na pozytywach.

20102010--1010--0404

2222

LekturyLektury

�� Sztuka szczęścia Sztuka szczęścia -- DalajlamaDalajlama�� Kto zabrał mój ser? Kto zabrał mój ser? –– S. JohnsonS. Johnson�� Grek Zorba Grek Zorba –– N. KazantzakisN. Kazantzakis�� Przeminęło z wiatrem Przeminęło z wiatrem –– M. MitchellM. Mitchell�� Tajemniczy opiekun _ J. WebsterTajemniczy opiekun _ J. Webster�� Wszystko jest możliwe Wszystko jest możliwe –– M. PapuzińskaM. Papuzińska

Przyja źńPrzyja źń

Przyja źń to bliski i równoprawny Przyja źń to bliski i równoprawny związek pomi ędzy osobami, oparty związek pomi ędzy osobami, oparty na wzajemnej sympatii, życzliwo ści, na wzajemnej sympatii, życzliwo ści, szczero ści, zaufaniu, gotowo ści do szczero ści, zaufaniu, gotowo ści do pomocy oraz czerpaniu przyjemno ści pomocy oraz czerpaniu przyjemno ści z przebywania razem.z przebywania razem.

20102010--1010--0404

2323

MiłośćMiłośćMiłość to nie tylko gł ębokie uczucie do Miłość to nie tylko gł ębokie uczucie do drugiej osoby poł ączone z silnym drugiej osoby poł ączone z silnym pragnieniem bycia z t ą osob ą i chęcią pragnieniem bycia z t ą osob ą i chęcią obdarzania jej szcz ęściem.obdarzania jej szcz ęściem.Jest to silne przywi ązanie do kogo ś, Jest to silne przywi ązanie do kogo ś, gotowo ść do bezinteresownego oddania gotowo ść do bezinteresownego oddania się mu i słu żenia. Miło ść jest aktem woli.się mu i słu żenia. Miło ść jest aktem woli.

LekturyLektury

�� O sztuce miłości O sztuce miłości –– E. FrommE. Fromm�� Kraksa Kraksa –– J. SpirelliJ. Spirelli�� Moje drzewko pomarańczowe Moje drzewko pomarańczowe -- J.M. de J.M. de

VasconcelosVasconcelos�� Most do Therabitii Most do Therabitii –– K. PattersonK. Patterson�� Dzień czekolady Dzień czekolady –– A. OnichimowskaA. Onichimowska�� Kotka Brygidy Kotka Brygidy –– J. RudniańskaJ. Rudniańska

20102010--1010--0404

2424

Solidarno śćSolidarno ść

Solidarno ść to gotowo ść do niesienia Solidarno ść to gotowo ść do niesienia pomocy, po święcenia i wsparcia oraz pomocy, po święcenia i wsparcia oraz poczucie współodpowiedzialno ści poczucie współodpowiedzialno ści w obliczu czyjej ś potrzeby, problemu w obliczu czyjej ś potrzeby, problemu lub nieszcz ęścia. To tak że dzielenie si ę lub nieszcz ęścia. To tak że dzielenie si ę obowi ązkami i obci ążeniami.obowi ązkami i obci ążeniami.

Na solidarność składają się:Na solidarność składają się:

�� ŻyczliwośćŻyczliwość�� Współczucie Współczucie �� OdpowiedzialnośćOdpowiedzialność�� Poczucie wspólnoty Poczucie wspólnoty �� PoświęceniePoświęcenie�� Dzielenie sięDzielenie się�� PrzyzwoitośćPrzyzwoitość�� Szlachetność.Szlachetność.

20102010--1010--0404

2525

LekturyLektury

�� Trzej muszkieterowie Trzej muszkieterowie –– A. DumasA. Dumas�� Rycerze Złotego Runa Rycerze Złotego Runa –– P. BernaP. Berna�� Iqbal _ F. d’AdamoIqbal _ F. d’Adamo�� Momo Momo –– M. EndeM. Ende�� Pianista Pianista –– W. Szpilmann W. Szpilmann �� Dziennik Dziennik –– A. FrankA. Frank�� Kotka Brygidy Kotka Brygidy –– J. RudniańskaJ. Rudniańska

PięknoPiękno

Piękno to co ś, co nas zachwyca Piękno to co ś, co nas zachwyca i czyni lepszymi.i czyni lepszymi.

20102010--1010--0404

2626

LekturyLektury

�� Dzwonnik z Notre Dame; Człowiek Dzwonnik z Notre Dame; Człowiek śmiechu śmiechu –– V. HugoV. Hugo

�� Barbarzyńca w ogrodzie Barbarzyńca w ogrodzie –– Z. HerbertZ. Herbert�� Historia piękna; Historia brzydoty Historia piękna; Historia brzydoty –– U. U.

EccoEcco

MądrośćMądrość

Mądro ść to celowe przyczynianie si ę Mądro ść to celowe przyczynianie si ę do dobra poprzez wła ściwe wybory.do dobra poprzez wła ściwe wybory.

20102010--1010--0404

2727

Mądro ść Mądro ść ––znakomite wyposa żenie umysłuznakomite wyposa żenie umysłu

�� Zdolno ść do refleksjiZdolno ść do refleksji�� Zdolno ść do rozwojuZdolno ść do rozwoju

Mądro śćMądro ść

wiedzawiedza doświadczeniedoświadczenie refleksjarefleksja wyobra źniawyobra źnia

20102010--1010--0404

2828

LekturyLektury

�� Bajki filozoficzne Bajki filozoficzne –– M. PiquemalM. Piquemal�� Jak uleczyć fanatyka Jak uleczyć fanatyka –– A. OzA. Oz�� Oskar i Pani Róża Oskar i Pani Róża –– E.E. SchmittE.E. Schmitt�� Inny Inny –– R. KapuścińskiR. Kapuściński�� Mądrość Mądrość –– Z. PietrasińskiZ. Pietrasiński

Szacunek jest pocz ątkiemSzacunek jest pocz ątkiemcnót, m ądrość ich warunkiem.cnót, m ądrość ich warunkiem.

Andre Comte Andre Comte –– SponvilleSponville„Mały traktat o wielkich cnotach”„Mały traktat o wielkich cnotach”