Badając wpływ bezrobocia na funkcjonowanie rodziny, można zauważyć, iż zjawisko

to wywiera wysoce degradujący i dezorganizujący wpływ na większość funkcji spełnianych

przez rodzinę. Pozbawienie dochodów z pracy prowadzi do gwałtownego obniżenia poziomu

życia osoby bezrobotnej i jej rodziny jak również do konieczności rezygnacji z wielu

podstawowych potrzeb, związanych także z edukacją i kulturą. Rodzin bezrobotnych nie stać

na kształcenie swoich dzieci i na ich rozwój intelektualny. Negatywne skutki w sferze

materialnej są najbardziej dotkliwe w rodzinach bezrobotnych niepełnych i wielodzietnych.

Osoba bezrobotna ponosi także koszty natury psychospołecznej. Należą tutaj w szczególności

obciążenia związane z degradacją pozycji społecznej, prowadzące do osłabienia więzi

społecznych, do izolacji od środowiska i wzrostu konfliktów z otoczeniem, rodziną, a także

do utraty tożsamości.

Badając opinie na temat postaw osób bezrobotnych wobec sytuacji bezrobocia, wnioskować

można, że osoby bez pracy wykazują postawy roszczeniowe w stosunku do instytucji.

Niepowodzenia wynikające z poszukiwania pracy powodują, że w wyniku poniesionych

kolejnych porażek wzrasta obojętność, a tym samym brak wiary we własne możliwości.

Faktem wynikającym z badań jest spostrzeżenie, iż bezrobocie stało się dla znacznej części

bezrobotnych wygodną formą życia. Świadczenia z pomocy społecznej stają się coraz

bardziej atrakcyjne, co dobitnie świadczy o procesie dziedziczenia bezrobocia i powielania

zaobserwowanej u rodziców postawy życiowej.

W celu poznania opinii na temat działań podejmowanych przez bezrobotnych w związku z

poprawą swojej sytuacji, wnioskować można, iż bezrobotni nie robią nic, aby ich swoją

sytuacja życiowa uległa polepszeniu. Niepokojące jest to, że bezrobotni nie poszukują

aktywnie pracy i nie są zainteresowani jej podjęciem. Tylko niewielki procent bezrobotnych

poszukuje zatrudnienia z własnej inicjatywy i tyle samo regularnie odwiedza Powiatowy

Urząd Pracy. Większość bezrobotnych korzysta z pomocy finansowej, najczęściej w postaci

zasiłków. Tylko nieliczni korzystają z doradztwa i żywności. Zdaniem pracowników

socjalnych, ośrodki pomocy wcale nie pomagają wychodzić z ubóstwa, lecz je utrwalają.

Można zaryzykować stwierdzenie, że pomoc społeczna jest sposobem na życie.

Badając zależność pomiędzy występowaniem bezrobocia w środowisku wiejskim, a

czynnikami socjodemograficznymi, można stwierdzić, że płeć nie wpływa znacząco na stopę

bezrobocia, chociaż niewielką przewagę wśród gospodarstw domowych dotkniętych

bezrobociem i korzystających ze wsparcia ośrodka pomocy społecznej stanowiły kobiety.

Bezrobocie występujące wśród kobiet często wynika z pełnionych przez kobiety ról w

gospodarstwie domowym i wychowywaniem dzieci. Najliczniejszą grupę w badanej populacji

stanowili bezrobotni w średnim wieku 35–49 lat. Nieco mniejszą grupę stanowią młodzi

ludzie do 34 roku życia, którym na pewno jest łatwiej znaleźć jakąkolwiek pracę. Większość

bezrobotnych zamieszkujących tereny wiejskie ma wykształcenie zawodowe i podstawowe.

Bezrobotnych z wykształceniem wyższym jest zdecydowanie najmniej. Można zauważyć, że

problem bezrobocia występuje we wszystkich grupach niezależnie od poziomu

wykształcenia. Na sytuację materialną gospodarstw z osobami bezrobotnymi ma wpływ typ

danej rodziny. W najtrudniejszej sytuacji znajdowały się osoby samotnie wychowujące dzieci

oraz osoby samotne. Często warunki mieszkaniowe takich rodzin są gorsze, a zaspokojenie

potrzeb edukacyjnych dzieci schodzi na dalszy plan. Najłatwiej jest przezwyciężyć trudności

w rodzinie bezdzietnej oraz pełnej.

SPIS WYKRESÓW

Wykres 1. Liczba osób bezrobotnych w wiejskich gospodarstwach domowych

Wykres 2. Typy rodzin w gospodarstwach domowych

Wykres 3. Bezrobocie ze względu na płeć

Wykres 4. Przedział wiekowy bezrobotnych

Wykres 5. Bezrobotni, a wykształcenie

Wykres 6. Bezrobotni, a źródło utrzymania

SPIS TABEL

Tabela 1. Wpływ bezrobocia na środowisko rodzinne bezrobotnych

Tabela 2. Dolegliwości i uciążliwości związane z byciem osobą bezrobotną

Tabela 3. Postawy osób bezrobotnych wobec bezrobocia

Tabela 4. Samopoczucie bezrobotnych bezpośrednio po utracie pracy

Tabela 5. Wyrzeczenia podejmowane przez rodziny bezrobotnych

Tabela 6. Wpływ bezrobocia na atmosferę w rodzinie

Tabela 7. Działania bezrobotnych w poszukiwaniu pracy

Tabela 8. Formy pomocy, z jakich korzystają osoby bezrobotne

Tabela 9. Możliwość uzależnienia bezrobotnych od pomocy społecznej

Tabela 10. Czynniki uniemożliwiające znalezienie pracy bezrobotnym