AGRO industry 2013/2

ISSN

: 208

3-00

09

cena 54 PLN w tym 8% VATtechnika i technologia w przemyśle spożywczym 2/2013 (10) WIOSNA

PiwaPiwaPiwaRZEMIEŚLNICZE

◘ RAFAŁ KOWALCZYK

technika – energia – środowisko

REDAKCJAul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz

tel. 32 726 79 47, fax 32 720 65 [email protected]

RADA PROGRAMOWA Bogdan Dróżdż (SGGW)

Lech MaryniakAdam Pawełas (Carlsberg Polska)

Ireneusz Plichta (ProEko)Janusz Wojdalski (SGGW)Zygmunt Zander (UWM)

REDAKTOR NACZELNA Aleksandra Wojnarowska

tel. 535 094 517

DZIAŁ MARKETINGU tel. 535 566 506

spis treści

Stoimy na europejskim podium, jeśli chodzi o spożycie piwa a ubiegłoroczne wydatki Polaków na piwo zwiększyły się o kolejne 5,3% wobec 2011 r. Jak widać – kochamy piwo nadal

i bezwarunkowo. Producenci piwa w ciągu ostatnich lat znacznie się jednak wyspecjalizowali: od potężnych światowych gigantów oferujących dobry produkt za rozsądną cenę, po małe lokalne minibrowary idące w kierunki „slow food”. W obliczu powstających w Polsce jak grzyby po deszczu minibrowarów, pojawiają się również głosy podające w wątpliwość stwierdzenie, że dla doskonałej jakości i smaku wystarczy aby piwo pochodziło z mikroprodukcji. W numerze znajdziecie Państwo sporo opracowań dotyczących zarówno rynku, jak i technologii produkcji.

Przed nami pracowita wiosna: wręcz zatrzęsienie branżowych spotkań i konferencji. Liczę zatem na inspirujące rozmowy przy szklance mleka, soku czy piwa.

Do zobaczenia, gdzieś w Polsce.

Zaprzyjaźnione wydawnictwa:

Aleksandra [email protected]

SEKRETARZ REDAKCJIJanusz Zakręta tel. 692 12 33 69

PRACOWNIA GRAFICZNA PROGRAFIKA.com.pl

DRUK Drukarnia Wydawnictwa NOWINY

ul. Olimpijska 20, 41-100 Siemianowice Śl.

WYDAWCAAgencja Promocji Biznesu s.c.

ul. Skłodowskiej-Curie 42, 47-400 Racibórz

tel. 32 726 79 47, fax 32 720 65 85www.apbiznes.pl

www.agro.apbiznes.pl

Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń oraz za treść i poprawność artykułów przygotowanych przez niezależnych autorów.

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych.Kwartalnik. Nakład: do 2 000 egzemplarzy

6 Pomysły naszych pracowników – potrafi my nimi zarządzać Rozmowa z Marcinem Mnichem

8 Kongres Służb Technicznych Przemysłu Spożywczego – relacja

11 Pół miliarda Spomleku Arkadiusz Cyman

12 Po Walnym w Mlekovicie

13 2012 w Piątnicy

15 Techmilk 2013 – fotorelacja

19 Czy Polska cydrem zasłynie?

22 Kupujemy więcej, ale tańszego wina Aleksandra Molędowska

23 Co piją kobiety?

24 Browar Zamkowy w Raciborzu gospodarzem Warsztatów Piwowarskich

25 Defi nicje browarów. Spojrzenie zza „wielkiej wody” Sebastian Wawszczak

26 Żywiec Porter piwem 2012 roku

28 Browar Leżajsk30 Technika pomiarowa, sterownicza i regulacyjna przy podgrzewaniu krótkotrwałym Manfred Feistel, Martin Jörg

36 Jak minął rok w Kompanii Piwowarskiej

37 Jak minął rok w Carlsberg Polska

38 Jak minął rok w Grupie Żywiec

40 Piwa Rzemieślnicze Rafał Kowalczyk

43 QMP. Wołowina, która zmieni polską kuchnię Joanna Długosz

44 Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania dr inż. Katarzyna Umiejewska

50 BIOPAQ AFR Agnieszka Sysło

KALENDARIUM/POLECAMY IMPREZY BRANŻOWE W 2013 ROKU:

KWIECIEŃ11 KWIETNIA RACIBÓRZ, WARSZTATY PIWOWARSKIE „NA GRANICY”15-19 KWIETNIA GNIEZNO POKAZ MASZYN PAKUJĄCYCH TREPKO 23-24 KWIETNIA UNIEJÓW, ENERGIA-WODA-ŚRODOWISKO W PRZEMYŚLE SPOŻYWCZYM24- 26 KWIETNIA WARKA, DODATKI I URZĄDZENIA DO PRZEMYSŁU OWOCOWO-WARZYWNEGO MAJ14-16 MAJA BIAŁOWIEŻA, EUROFORUM POLSKIEGO MLECZARSTWA22-24 MAJA JACHRANKA, SYMPOZJUM KUPS CZERWIEC18-21 CZERWCA MRĄGOWO, TECHNIKA I TECHNOLOGIA W PRZEMYŚLE MLECZARSKIMWRZESIEŃ3-6 WRZEŚNIA LIDZBARK WELSKI, ENERGIA I ŚRODOWISKO W MLECZARSTWIE16-20 WRZEŚNIA MONACHIUM, DRINKTEC

PAŹDZIERNIK2-5 PAŹDZIERNIKA TORUŃ, 10-CIO LECIE CSK9-11 PAŹDZIERNIKA III FORUM TECHNOLOGII BROWARNICZYCH21-23 PAŹDZIERNIKA ELBLĄG, II FORUM TECHNOLOGII SEROWARSKICH

WARKA 2013DODATKI I URZĄDZENIA

DLA PRZEMYSŁU OWOCOWO-WARZYWNEGO

24-26 KWIETNIA 2013 WARKA

KO

NTA

KT:

fruc

topo

l@fr

ucto

pol.c

om.p

l

4 2 / 20 13 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl

Syndyk masy upadłości Browar Staro-polski Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej ze Zduńskiej Woli ogłosił przetarg na dzierżawę przedsiębiorstwa spółki. Dzier-żawca będzie miał w przyszłości prawo pierwokupu.

W ofercie jest dzierżawa nieruchomości z budynkiem magazynowo-produkcyjnym oraz maszyny i urządzenia do produkcji piwa oraz napojów.

W skład przedsiębiorstwa wchodzą: nieruchomość o powierzchni 8,38 tys. mkw. w Zduńskiej Woli zabudowana budynkami

382

Kampania jest organizowana w ramach II etapu programu wielolet-niego pn.: „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” finansowanego w latach 2011-2013 w zakresie zadań służb państwowych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.

Do niedawna poziom innowacyjno-ści polskich przedsiębiorstw znacząco odbiegał od poziomu w większości krajów UE. Jednak najnowszy ranking innowacyjności Agencji Bloomberg pokazuje, że pozycja Polski na tle innych krajów poprawiła się. Wymo-giem współczesności jest nastawienie na ciagłą zmianę i poszukiwanie ulepszeń. Dobrze więc, że coraz więcej polskich firm rozumie, że innowacyj-ność to konieczność, a nie jedynie możliwość. Na tym tle konieczne jest więc podkreślanie związku innowacji z bezpieczeństwem pracy i życia człowieka. Jak bowiem wynika z danych

GUS, w latach 2006-2009 tylko dla ok. 30% przedsiębiorstw celem działań innowacyjnych była właśnie poprawa bezpieczeństwa pracy.

Organizatorzy i partnerzy kampanii skupią się na upowszechnianiu wiedzy na temat innowacyjnych rozwiązań technicznych i organizacyjnych służących poprawie bezpieczeństwa pracy i jakości życia oraz zachęcaniu przedstawicieli przedsiębiorstw do współpracy przy tworzeniu i wdrażaniu innowacji oraz wykorzystywania wyników prac badawczo-rozwojowych z zakresu bezpieczeństwa pracy. Ważny-mi elementami działań kampanii będzie upowszechnianie innowacyjnych metod poprawy bezpieczeństwa pracy oraz „dobrych praktyk” z zakresu rozwijania innowacyjności pracowników. Działania kampanii będą dotyczyły również innowacji, których celem jest poprawa bezpieczeństwa pracy i nauki w szkole.

Największa od 50 lat susza w USA stymulowała w 2012 roku wzrosty światowych cen zbóż, co przełożyło się na wzrost cen pasz i w konsekwencji wyższe koszty produkcji mleka.

W rezultacie światowa produkcja mleka była niższa od przewidywań i ceny przetworów mleczar-skich zaczęły rosnąć.

Silny światowy popyt na produkty mleczarskie wykorzystali polscy producenci - w ubiegłym roku wartość eksportu artykułów mleczarskich z Polski była najwyższa w historii. Łącznie w całym 2012 roku z wywozu nabiału uzyskano 1,4 mld EUR. Średnio w 2012 r. polskie artykuły mleczarskie sprzedawano jednak po cenach niższych niż przed rokiem (niższy wzrost wartości wywozu: +3,4% w stosunku do wolumenu: +8,8%).

Prawie 39% całego eksportu produktów mle-czarskich stanowią sery i twarogi, których wartość eksportu wzrosła do 550 mln EUR (przy zwyżce wolumenu do ponad 177 tys. ton).

Jednak w porównaniu do tempa wzrostu eksportu całego sektora rolno-spożywczego w 2012 (prawie 15%) dynamika wzrostu eksportu produktów mleczarskich była znacznie niższa (zaledwie 3,4%). W rezultacie o jeden punkt procen-towy zmniejszyła się rola przetworów mlecznych w łącznym eksporcie produktów spożywczych i wynosi dziś 8% wobec 9% w roku ubiegłym.

Źródło: FAMMU/FAPA

gram

y – tyle owoców i warzyw zjada dziennie przeciętny Europejczyk (dane za rok 2011), podczas gdy zalecana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) dawka wynosi

400 gram. W 10 spośród 27 krajów wspólnotowych wielkość spoży-cia dziennego jest równa bądź przewyższa tą zalecaną przez WHO, w pozostałych 17 krajach utrzymuje się zdecydowanie poniżej normy.

Źródło: Freshfel Consumption Monitor 2013

Polscy mleczarze wykorzystali szansę

produkcyjno-magazynowymi o łącznej powierzchni użytkowej 5,59 tys. mkw. oraz maszyny i urządzenia do produkcji piwa oraz napojów.

Kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty jest kwota czynszu oferowanego za dzierżawę przedsiębiorstwa spółki, k tórego minimalna wysokość wynosi: 27 tys. zł miesięcznie do czasu uzyskania przez dzierżawcę zezwolenia na prowa-dzenie składu podatkowego (nie dłużej niż 3 miesiące od zawarcia umowy); 50 tys. zł w kolejnych miesiącach.

W marcu br. ruszyła informacyjna kampania społeczna pn. „Przez innowacje do bezpieczeństwa”, koordynowana przez Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy. Jej celem jest podnosze-nie świadomości przedstawicieli przedsiębiorstw z zakresu bezpieczeń-stwa pracy oraz podnoszenie poziomu wiedzy na działań innowacyjnych, służących poprawie bezpieczeństwa pracy i życia człowieka.

Przez innowacje do bezpieczeństwa

A może kupić browar?

Innowacje były głównym tematem odbywającego się tym razem w Polsce corocznego spotkania korporacyjnego Grupy Hochland. Wielkopolska gościła członków Zarządu i przedstawicieli spółek z 12 krajów, w których znajdują się zakłady produkcyjne Hochland, m. in. z Niemiec, Rosji, Ukrainy, Hiszpanii, Francji i Iranu.

Spotkanie, które odbyło się w dniach 7-9 marca, było przede wszystkim okazją do omówienia strategii rozwoju Grupy i kolejnych innowacyjnych produktów Hochland. – Bez wątpie-nia będziemy starać się utrzymać pozycję lidera innowacyjności poprzez oferowanie nowych produktów i wyznaczanie trendów rynkowych, tak jak zrobiliśmy np. w przypadku Almette z gruszką i jabłkiem, który został już w Polsce wprowadzony jako edycja limitowana – powiedział Jacek Migrała, Dyrektor Generalny, Prezes Zarządu Hochland Polska.

Polska na organizatora tak prestiżowego spotkania została wybrana z co najmniej trzech powodów. Przede wszystkim, na rodzimy rynek fi rma wprowadza kolejne innowacyjne produkty, a w ocenie menedżerów firmy perspektywy rozwoju rynku serów w Polsce są obiecujące, gdyż nadal nie osiągnęliśmy takiego poziomu spożycia serów jak np. Niemcy czy Francuzi. Hochland jest dziś najbardziej rozpoznawalną marką serów w Polsce, a w tym roku spółka obchodzi 20-lecie obec-ności w naszym kraju. Tego typu wydarzenia sprzyjają promocji Polski za granicą. W czasie wi-zyty w Wielkopolsce uczestnicy Management Meeting zwiedzili m.in. Stadion Miejski w Pozna-niu, Starówkę i Zakład Produkcji Serów w Kaźmierzu. – Od mojej ostatniej wizyty w Polsce wiele się tu zmieniło – przyznał Peter Stahl, Prezes Zarządu Grupy Hochland. – Tym bardziej utwierdzam się w przekonaniu, że leżąca w sercu Europy Polska to doskonały rynek na wprowadzanie innowacj i – dodał Stahl.

W ciągu 20 lat obecności w Polsce Hochland Polska znacznie zwiększył zatrudnienie, a Polska m.in. dzięki trzem dobrze funkcjonującym zakładom produkcyjnym stała się znaczącą częścią koncernu

Peter Stahl Prezes Zarządu Grupy Hochland

Hochlandstawia na innowacje

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl

129 tys. ton – tyle soków owoco-

wych i ich koncentratów zaimportowaliśmy do Polski w 2012 roku. W łącznym imporcie

soków do Polski największe ilości stanowił koncentrat soku jabłkowego - 61,8 tys. ton. Ubiegłoroczn y import

przetworów owocowych do Polski utrzymał się na niemal tym samym co w 2011 roku poziomie i wyniósł

297 tys. ton o wartości 467 mln EUR.

89 tys. ton – tyle przetworów pomidorowych zaimportowaliśmy w 2012 roku (sam koncentrat pomi-dorowy to 74 tys. ton). Znalazły się one tym samym na

pierwszym miejscu spośród całego importu przetworów warzywnych. W 2012 roku do Polski sprowadzono łącznie 381 tys. ton warzyw świeżych z wyłączeniem ziemniaków

i 280 tys. ton przetworów warzywnych. Wartość tego importu osiągnęła odpowiednio 338 mln EUR oraz 261 mln EUR.

Źródło: FAMMU/FAPA

Dwie gwiazdy polskiego importu

JabłkoJabłkoJabłko iii pomidorpomidorpomidor

2012 roku

r o z mo w a numer u

W jakim zakresie obsługujecie przemysł spożywczy i co możecie mu zaoferować?

Zapewniamy kompleksową obsługę logistyki przemysłu spożywczego – transport, magazynowanie oraz usługi dodatkowe – np. co-packing. Świad-czymy wspomniany serwis również dla towarów wymagających zapewnienia kontrolowanej temperatury. Dodatkowo, Fresh Logistics, kolejna ze spółek Grupy Raben, oferuje kompleksową obsługę produktów wymagających kontrolowanej temperatury, od 2 do 6 stopni Celsjusza.

Logistyka to jeden z ważniejszych elementów stanowiących o przewadze konkurencyjnej przedsiębiorstwa. Mówi się, że logistyka to przyszłość. A jaka jest przyszłość logistyki w Raben Polska?

Sprawdzony i rzetelny operator logi-styczny może decydować o uzyskaniu przewagi konkurencyjnej w każdej branży. Np. e-commerce logistyka wymieniana jest bardzo często jako kluczowe źródło przewagi konkuren-cyjnej. Wizja Grupy Raben, która brzmi:

„Budujemy przewagę konkurencyjną naszych klientów, zapewniając im niezawodne rozwiązania i przyjazną obsługę” jest aktualna w odniesieniu do wszystkich gałęzi przemysłu.

Priorytetem w naszych działaniach jest przyjazna i profesjonalna obsługa. Tym bardziej cieszą nas nagrody przyznawane przez odbiorców naszych usług. Jednym z takich wyróżnień jest uznanie Grupy Raben najlepszym euro-pejskim dostawcą usług logistycznych dla sektora FMCG w 2012 roku.

W naszej pracy kierujemy się wartościami korporacyjnymi, wśród których znajduje się przedsiębiorczość. W tym roku, CEO Grupy Raben - Ewald Raben został zwycięzcą konkursu Ernst & Young Przedsiębiorca Roku i będzie reprezentował Polskę w międzynaro-dowym fi nale konkursu Ernst & Young World Entrepreneur of the Year w Monte Carlo.

Mamy świadomość, że wywieramy wpływ na szeroko pojęte otoczenie. Pra-gniemy, aby był on pozytywny. Nasze działania z zakresu społecznej odpowie-dzialności biznesu zostały zauważone i nagrodzone. W 2012 roku otrzymaliśmy aż trzy wyróżnienia dotyczące tego obszaru, w tym Srebrny Listek CSR w rankingu 500 „Polityki”.

Jak państwu udaje się sprawnie konkurować na tak trudnym rynku usług logistycznych?

Rzeczywiście rynek usług logi-stycznych jest bardzo wymagający. Ceny usług są na zbliżonym poziomie przy jednocześnie niskich marżach. Aby sprawnie konkurować na rynku, nie wystarcza już szeroki wachlarz usług w dobrej cenie. W dzisiejszych czasach fi rma musi być innowacyjna i nastawiona na realizowanie potrzeb klienta.

Z Marcinem Mnichem, menedżerem logistyki kontraktowej regionu w Raben Polska, rozmawia Aleksandra Wojnarowska

Pomysły naszych pracowników– potrafi my nimi zarządzać

6 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl2 / 20 13

Nie jest sztuką zbierać pomysły, a nawet wynagradzać za nie. Sztuką jest efektywnie zarządzać tym procesem

Doskonałym przykładem obra-zującym otwartość jest wdrożenie fi lozofi i Lean Management do codziennej pracy, które spotkało się z akceptacją osób zatrudnionych w Grupie Raben.

foto

: Rab

en P

olsk

a

Co Pan ma na myśli mówiąc innowacyjna firma?

Innowacyjna firma to taka, któ-ra na każdym poziomie organizacji potrafi wsłuchać się w głos klienta, dostrzec jego potrzeby, a następnie na nie skutecznie odpowiedzieć lub, co istotniejsze, wyprzedzić potrzeby odbiorców usług i zaoferować im rozwiązania „szyte na miarę”. Mó-wiąc każdy poziom organizacji mam na myśli wszystkich pracowników. W Grupie Raben wiemy, że nie tylko ka-dra zarządzająca, ale przede wszystkim szeregowi pracownicy mają olbrzymi wpływ na jakość świadczonych usług. To właśnie oni mają bezpośredni kontakt z produktami klientów. Dzięki takiemu podejściu udaje nam się pozyskiwać i wdrażać innowacyjne pomysły naszych pracowników.

Co jest najsilniejszą stroną Waszej firmy?

Un ika towe p o łącze n ie k i l ku n iezw yk le wa żnych e lementów. Nowoczesnej, rozbudowanej sie-ci logistycznej, która pozwala na realizację najtrudniejszych zadań. Kolejnym kluczowym czynnik iem są otwarci na zmianę pracownicy, nowe pomysły, a przede wszystkim dbałość o szczegóły. Dzięki takiemu połączeniu możemy świadczyć usługi najwyższej jakości. Doskonałym przy-kładem obrazującym otwartość jest wdrożenie filozofii Lean Management do codziennej pracy, które spotkało się z akceptacją osób zatrudnionych w Grupie Raben.

Wiele fi rm na rynku może pochwalić się faktem pozyskiwania pomysłów od pracowników.

To prawda, wiele firm to robi, ale nie jest sztuką zbierać pomy-sły, a nawet wynagradzać za nie. Sztuką jest efektywnie zarządzać tym procesem. W Raben Polska nie pozostawiamy niczego przypadkowi. Dzięki wdrożeniu systemu do zarzą-dzania sugestiami pracowniczymi IMS (Improvement Management System), mamy nie tylko możliwość sku tecznego p r zep rowadzen ia procesu od pomysłu do wdrożenia rozwiązania, ale również kierowania inicjatywy pracowniczej tak, by była zgodna z wizją i misją f irmy. Za sprawą kompleksowości systemu nie pomijamy żadnego obszaru procesu i mamy pewność, że wszystkie siły w firmie skupione są na realizacji założonych celów.

W Grupie Raben wiemy, że nie tylko kadra zarządzająca, ale przede wszystkim szeregowi pracownicy mają olbrzymi wpływ na jakość świadczo-nych usług.

r e k l a m a

Najwięcej emocji związanych było z zarządzaniem energią

i opłacalnością inwestycji w bloki kogeneracyjne. Swoimi

doświadczeniami w tym zakresie dzielił się m.in. Dariusz Sapiński,

prezes Mlekovity, jak i fi rmy- dostawcy technologii, w tym CES oraz

KWE. Sporo tematów dotyczyło też ekonomicznych i technologicz-

nych aspektów budowy biogazowni przy zakładzie produkcyjnym,

tutaj wyczerpujące prelekcje przedstawiły fi rmy Veolia Water oraz

Pro-Eko. Swoimi doświadczeniami przy budowie biogazowni

przy gorzelni podzielił się Władysław Butor, prezes fi rmy Bio-But

i jednocześnie inwestor.

Ważnym zagadnieniem poruszanym zarówno na forum jak

i w kuluarach były kwestie doboru odpowiedniej technologii do

uzdatniania wody i oczyszczania ścieków. Na tej niwie o swoich

bogatych doświadczeniach wypowiadali się przedstawiciele fi rm

Unitex, Marcor oraz Eurowater. Adam Pawełas z Carlsberg Polska

opowiedział o zintegrowanym zapobieganiu zanieczyszczeniom i ich

ograniczaniu, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w dużych

browarach. Z kolei Janusz Turowski z Uniwersytetu Warmińsko-

Za nami Kongres Służb Technicznych Przemysłu Spożywczego, zorganizowany przez Agencję Promocji Biznesu oraz Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich. Do Warszawy zjechali specjaliści z mleczarni, zakładów mięsnych, browarów, rozlewni soków i wód, producenci słodyczy i inni przedstawiciele przemysłu spożywczego, aby wspólnie obradować o najważniejszych wyzwaniach służb technicznych.

SŁAWOMIR KRAMARZ, CROMOSTAL

MAŁGORZATA GOŁOFIT-SZYM-CZAK, CIOP-PIB

ADAM PAWEŁAS, CARLSBERG ARKADIUSZ WĘGLARZ, KAPE JANUSZ TUROWSKI, UWM

KONGRES UROCZYSCIE OTWORZYLI: JANUSZ NIEDZIÓŁKA, okręgowy inspektor pracy w Warszawie, DARIUSZ SAPIŃSKI, prezes Mlekovita, WALDEMAR BROŚ, prezes Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich oraz JANUSZ WOJDALSKI, SGGW

KRZYSZTOF URBANEK (ZT Kruszwica SA) przedstawił doświadczenia swojej fi rmy w zakre-sie ograniczania zużycia mediów

MAREK KARPIŃSKI (GRUPA ŻYWIEC) opowiedział o praktycznych aspektach produkcji piwa w „zielonym” browarze w Elblągu

KRZYSZTOF NOWAK (SŁODOWNIA SOUFFLET) mówił o bezpieczeństwie pracy na linii granulowania kiełków i pyłów słodowych

JANUSZ BUDNY (STOWARZYSZENIE ENERGIA I ŚRODOWI-SKO W MLECZARSTWIE), STANISŁAW DUCH (MLEKOVITA) I DARIUSZ SAPIŃSKI (MLEKOVITA) Z ZAINTERESOWANIEM SŁUCHAJĄ WYKŁADÓW

foto

: APB

-Mazurskiego przeanalizował raporty o zrównoważonym rozwoju

przygotowane przez zakłady produkujące żywność.

Na kongresie nie mogło zabraknąć tematów dotyczących efek-

tywności energetycznej. Obszerny referat w tym zakresie wygłosił

Arkadiusz Węglarz z Polsko-Japońskiego Centrum Efektywności

energetycznej KAPE a o doświadczeniach w zakresie ograniczania

zużycia mediów mówili Marek Karpiński z Browaru w Elblągu oraz

Krzysztof Urbanek z ZT Kruszwica. O doświadczeniach fi rmy ANT

w zakresie instalacji systemu bilansowania zużycia mediów opowie-

dział zebranym p. Andrzej Jarosz, z kolei temat modernizacji kotłowni

przemysłowych podjął p. Marek Ilmer z fi rmy Viessmann. Janusz

Wojdalski z SGGW przedstawił referat dot. energii, środowiska

i odpadów w cukrowniach i przemyśle spirytusowym, o optymalizacji

zużycia energii mówił p. Rafał Witkowski z fi rmy CES.

Niezmiernie ważnym tematem była kwestia bezpieczeństwa,

zarówno produkcji jak i pracy. O bezpieczeństwie pracy na linii

granulowania kiełków i pyłów słodowych mówił Krzysztof Nowak

ze Słodowni Souffl et, tymczasem Grażyna Niedzielska z Browaru

w Elblągu (Grupa Żywiec) podzieliła się doświadczeniami z zakresu

odpowiedniej wizualizacji miejsc pracy. O zagrożeniach mikrobio-

logicznych płynących z wykorzystywania zielonej energii mówiła

przedstawicielka CIOP-PIB p. Małgorzata Gołofi t-Szymczak, z kolei

p. Andrzej Mazurek, przedstawiciel Państwowej Inspekcji Pracy

opowiedział o bezpieczeństwie w mleczarniach.

Kolejnym blokiem tematycznym były remonty i utrzymanie

ruchu. O wyborze właściwej organizacji utrzymania ruchu

opowiadał Przemysław Popiołkiewicz z firmy Modem-Projekt,

z kolei przedstawiciel fi rmy ANT przedstawił aplikacje działające

w zakładach rozlewniczych oraz cukrowniach. O realizacji termografi i

urządzeń energetycznych opowiedział zebranym przedstawiciel

Słodowni Souffl et.

Całość obrad odbywała się pod naukowym patronatem

przedstawicieli Politechniki Warszawskiej, SGGW oraz Uniwersy-

tetu Warmińsko-Mazurskiego. Aktywny udział profesora Janusza

Budnego był marką samą w sobie.

Obrady odbywały się pod patronatem Ministerstwa Gospodarki,

Rektora SGGW, Centralnego Instytutu Pracy oraz Państwowej

Inspekcji Pracy. Uczestnicy mieli także możliwość zwiedzenia

Browaru w Warce oraz Stacji Filtrów MPWiK w Warszawie.

Dziękujemy za aktywny udział w obradach, przygotowanie

i wygłoszenie ciekawych referatów, przyjazd do Warszawy pomimo

obfi tych opadów śniegu oraz doskonałą atmosferę Kongresu.

Jesteśmy przekonani, że zaproponowana formuła spotkała

się z Państwa życzliwym przyjęciem. Zapraszamy do udziału

w Kongresie już za rok, czekamy też na Państwa uwagi w zakresie

podejmowanej tematyki.

MAREK ILMER, VIESSMANN RAFAŁ WITKOWSKI, CES TADEUSZ TUREK, COCA-COLA HBC

JACEK GRZECH, EUROWATER ANDRZEJ SKRZYPKOWSKI, AS INSTRUMENT

DARIUSZ SAPIŃSKI, MLEKOVITA

GRAŻYNA NIEDZIELSKA (GRUPA ŻYWIEC) mówiła o dobrych praktykach w zakresie bezpieczeństwa pracy

W kongresie uczestniczyli przedstawiciele całego przemysłu spożywczego

Obradom towarzyszyła wystawa stoisk

CIEKAWYM UZUPEŁNIENIEM OBRAD BYŁA WYCIECZKA TECHNICZNA DO BROWARU W WARCE

ANDRZEJ PLUTA, CES

ROZMOWY W KULUARACH

ŁUKASZ WILCZYŃSKI, KWE

ANDRZEJ JAROSZ, ANT

BOGUSŁAW BUCZAK, VEOLIA WATER

WŁADYSŁAW BUTOR, BIO-BUT

IRENEUSZ PLICHTA, PRO-EKO

ARKADIUSZ NALIKOWSKI,ANDRZEJ KUKIEŁKO, MARCOR

REKLAMA

KATEDRA MLECZARSTWA i ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄWydziału Nauki o Żywności

Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w OlsztynieORAZ

■ AARHUSKARLSHAMN ■ADM TRADING ■ ALPMA ■BACTOFORCE ■ CHR. HANSEN ■ CSK FOOD ENRICHMENT■ DIVERSEY ■ DSM FOOD SPECIALTIES ■

■ ECOLAB ■ELOPAK ■ FOSS ■ GEA PROCESS ENGINEERING ■ GEA WESTFALIA SEPARATOR ■ GRUNDFOS

■IMCD ■ MERCK ■ MILK HYDROSAN ■ MULTIVAC ■ NEUMO ■ OBRAM ■ PALSGAARD ■ P.M.T. TRADING ■ TETRA PAK■ TEWES-BIS ■

TREPKO ■ WEBER ■ WILD ■ ZENTIS

PARTNER

KRAJOWY ZWIĄZEK SPÓŁDZIELNI MLECZARSKICH ZWIĄZEK REWIZYJNY W WARSZAWIE

PATRONAT MEDIALNY

AGRO INDUSTRY, PRZEGLĄD MLECZARSKI

MAJĄ ZASZCZYT ZAPROSIĆ DO UDZIAŁU W XXI SYMPOZJUM

TECHNIKA I TECHNOLOGIA W PRZEMYŚLE MLECZARSKIM

KTÓRE ODBĘDZIE SIĘ 18-21 CZERWCA, 2013 R. W MRĄGOWIE.

DO WSZYSTKICH ZAKŁADÓW MLECZARSKICH ZOSTANĄ WYSŁANE SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE WRAZ Z KARTĄ ZGŁOSZENIA. ZGŁOSZENIA UDZIAŁU W SYMPOZJUM PRZEDSTAWICIELI ZAKŁADÓW MLECZARSKICH PRZYJMOWANE BĘDĄ DO DNIA 31.05.2013 R.

Informacja:tel. (89) 523-39-78 ; 523-48-76 fax: (89) 523-34-02,e-mail: [email protected]; [email protected]

W imieniu organizatorów:Prof. dr hab. Bogusław StaniewskiProf. dr hab. Stefan ZiajkaProf. dr hab. Władysław Chojnowski

SYMPOZJUM DOFINANSOWANE Z FUNDUSZU PROMOCJI MLEKA

112 / 20 13e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl

mlec z a r s t w o

W 2012 r. Spółdzielcza Mleczar-

nia Spomlek sprzedała sery żółte,

proszki mleczne, masło i inne artykuły

o łącznej wartości 550,4 mln zł. Oznacza

to, że po raz pierwszy w swojej historii

przekroczyła pułap pół miliarda zł.

W porównaniu do 2011 r. oznacza to

wzrost o 24 proc. Co bardzo istotne,

jest to efekt rozwoju organicznego, w

2012 r. Spomlek nie przyłączył żadnego

nowego zakładu.

W tym okresie istotnie zwięk-

s z y ła s i ę i l o ś ć p r ze ro b ione g o

m l e k a , p r ze k r a c z a j ą c p o z i o m

260 mln l i t rów. O ponad jedną

czwartą wzrosła sprzedaż serów i

wyniosła łącznie 21,4 mln kg. Rów-

nie intensywnie zwiększył się popyt

na proszki mleczne. Najbardziej

spektakularny skok wykonał oddział

w Młynarach. Skupił o 40 proc mleka

więcej niż rok wcześniej, a dynamika

produkcji serów wyniosła 250 proc.

Rok 2012 SM Spomlek zakończyła

z dodatnim wynikiem. Zysk wyniósł

4 mln zł. Środki te są niezbędne

do realizacji ambitnego planu in-

westycyjnego, rozpoczętego przed

kilkoma miesiącami. W bieżącym roku

w samej tylko mleczarni w Radzyniu

Podlaskim wartość nakładów wyniesie

ok. 20 mln zł. Proszkownia wzbogaci

się o nową instalację suszarniczą,

rozbudowany zostanie dział konfekcjo-

nowania sera, powstaną nowe zbiorniki

na skupowane mleko oraz aparatura

do jego ultrafiltracji. Część środków

pochodzić będzie z dotacji unijnych.

– Już teraz wielkość zamówień prze-

kracza nasze możliwości produkcyjne.

Dlatego równocześnie z przyłączeniem

kolejnej spółdzielni, kontynuujemy

rozwój organiczny – podkreśla Edward

Bajko.

„Po słowie” jest już ze Spomlekiem

Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w

Chojnicach. Tamtejsze Zgromadzenie

Przedstawicieli niemal jednogłośnie

podjęło uchwałę połączeniową. Po-

trzeba jeszcze analogicznej decyzji

członków SM Spomlek oraz zgoda

Prezesa UOKiK, której uzyskanie

Arkadiusz Cyman

Pół miliarda Spomleku

Po raz pierwszy w historii przychody SM Spomlek wyniosły ponad 500 mln zł. W ciągu zaledwie roku

wzrosły o blisko jedną czwartą. Spółdzielnia zapowiada utrzymanie wysokiej dynamiki w 2013 r.

Edward Bajko, prezes SM Spomlek:

Konsekwentna realizacja opracowanej w 2008 r. strategii rozwoju przy-nosi z roku na rok coraz lepsze efekty. Stawiając na produkcję niemal wyłącznie serów żółtych i proszków, postąpiliśmy odmiennie niż większość d u ż yc h s p ó ł d z i e l n i mleczarskich w Polsce. Specjalizacja pozwoliła nam na optymalne wy-korzystanie zasobów, udoskonalenie jakości oraz zbudowanie bardzo konkurencyjnej oferty. Doceniają to konsumenci i handel. Jednocześnie stały wzrost skali produk-cji oraz unowocześnienie systemu zarządzania umoż l iw i ł y poprawę wszystkich wskaźników kosztów pozasurowco-wych. Dzięki temu z każ-dym rokiem wzrastają też stawki, które wypłacamy naszym dostawcom.

powinno być formalnością. Obie strony

założyły, że jeśli nic nie stanie na

przeszkodzie, faktyczna fuzja nastąpi

1 sierpnia br.

Obecnie koncentrujemy się na

sprawnym wchłonięciu OSM Chojni-

ce, jednak docierają do nas sygnały,

że w latach 2013-2014 kolejne spółdziel-

nie będą poszukiwały szansy rozwoju

drogą konsolidacji. Nie wykluczamy

zatem dalszej aktywności w tej dziedzi-

nie – deklaruje Edward Bajko.

W polu zainteresowań Spomleku

znajdują się przede wszystkim mle-

czarnie specjalizujące się w produkcji

serów żółtych. Obecnie do radzyńskiej

spółdzielnie należy ok. 8 proc. pol-

skiego rynku. W ciągu kilku lat udział

ten powinien wzrosnąć do 20 proc.,

co uczyniłoby ze Spomleku niekwe-

stionowanego lidera polskiej branży

serowarskiej. Jego kluczowe marki to

Serenada (segment popularny) oraz Old

Poland, tworzona przez szlachetne sery

długodojrzewające, których sprzedaż

co roku rośnie o kilkadziesiąt procent.

foto

: sxc

.hu

foto

: Spo

mle

k

Mlekovita osiągnęła najwyższe

przychody w swojej ponad 85-letniej

działalności na rynku. Rok 2012 za-

mknął się przychodami w wysokości

3 028 146 tys. zł.

– Jestem bardzo zadowolony

z podsumowania wyników ubiegłego

roku – pomimo tego, iż rok 2012

był trudny dla całej gospodarki oraz

kryzysowy dla mleczarstwa, udało

nam się zakończyć rok z przychoda-

mi wyższymi niż 2011 – powiedział

Dariusz Sapiński, prezes zarządu

Mlekovity – Osiągnęliśmy sukces

w postaci stałego rozwoju fi rmy i wzrostu

wartości marki. Poczyniliśmy kolejne

ruchy konsolidacyjne, przyłączając

w 2012 r. zakłady w Białej Podlaskiej

i Trzebownisku, oraz zrealizowaliśmy

kolejne inwestycje, rozbudowując

i modernizując infrastrukturę wewnętrzną.

Środki wydane na inwestycje

w 2012 r. wyniosły 53 433 tys. zł i zostały

włożone głównie w:

• rozbudowę fabryki konfekcjonowa-

nia serów,

• rozbudowę fabryki produktów

fermentowanych,

• zakup linii ciągłej do produkcji serów

twarogowych bezformowych,

• oczyszczalnię ścieków,

• proszkownię serwatki.

Plany na kolejny rok obejmują

dalszy, konsekwentny rozwój bazy

produkcyjnej i produktowej, systemów

informatycznych oraz infrastruktury

wewnętrznej, a także handel hurtowy

i detaliczny, ochronę środowiska,

nowoczesne zarządzanie i skupienie

się na produktach innowacyjnych.

Najważniejszą inwestycją na najbliższe

dwa lata będzie budowa, wyposaże-

nie i uruchomienie Centrum Badań

i Rozwoju.

Walne Zgromadzenie Przedstawicieli Członków Spółdzielni Mleczarskiej Mlekovita nie przyniosło żadnych niespodzianek. Członkowie spółdzielni wybrali Radę Nadzorczą oraz jednogłośnie udzielili absolutorium na kolejny rok działalności prezesowi zarządu Dariuszowi Sapińskiemu.

S kład osobowy Rady stanowią autorytety branży mleczarskiej, jej przedstawiciele i szefowie organizacji branżowych, oraz autorytety naukowe, posiadające wiedzą teoretyczną i prak- tyczną w zakresie techniki, technologii oraz ekonomiki mleczarstwa. Cyklicznym obradom REM przewodniczył będzie jej pomysłodawca i inicjator Dariusz Sapiński.

Rada Ekspertów Mleczarstwa ma charakter opiniodawczo – konsultacyjny i działa społecznie, a tym samym z założenia stanowi scalenie interesów branży, mające na celu skuteczne defi niowanie rozwiązań problemów istotnych dla polskiego sektora mleczarskiego. Owocem pierwszego spotkania REM będzie list intencyjny w sprawie jej powołania oraz głównych celów działalności.

Powstała Rada Ekspertów Mleczarstwa

mlec z a r s t w o

z ż y c i a b r an ż y

2 / 20 13 e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl12

Po W

alny

m w Mlekovicie

IP

Grupa TREPKO oraz Firmy Partnerskie serdecznie zapraszają

do wzięcia udziału w trzeciej edycji

KONFERENCJI I POKAZU MASZYN PAKUJĄCYCH

15-19 KWIETNIA 2013 w Gnieźnie.

Niewątpliwie wydarzenie to jest niepowtarzalną okazją do zapo-znania się z działalnością fi rmy, zastosowaniem poszczególnych maszyn znajdujących się w ofer-cie Trepko oraz praktycznym procesem pakowania produktów mleczarskich. Pokaz daje również możliwość uczestnictwa w pane-lach dyskusyjnych, spotkaniach z przedstawicielami TREPKO oraz firmami współorganizującymi pokaz.

Patronat honorowy nad tym wydarzeniem objął Polski Komitet Międzynarodowej Federacji Mle-czarskiej FIL/IDF. Do organizacji Konferencji zaprosiliśmy liczne Firmy Partnerskie: Zentis, Festo, Egli, Rockwell Automation, MBP, Obram, Domino, Danapak fl exi-bles, Südpack

Patronat medialny objęło:

Szczegółowe informacje na stronie www.trepko.com

lub u sprzedawcy regionalnego

Najwyższą dynamikę sprzedaży spółdzielnia

uzyskała w kategorii sera mascarpone (wzrost

o 30%), serków do smarowania (wzrost o 20%)

i w śmietanach (wzrost o 15%). Firma pozostaje

liderem w sprzedaży serków wiejskich z 50%, oraz

śmietan z 25% udziałem w rynku.

Wysoką dynamikę osiągnął również eksport

produktów OSM Piątnica, który w roku 2012

wzrósł aż pięciokrotnie. Głównymi odbiorcami

produktów spółdzielni były kraje nadbałtyckie

(Litwa, Łotwa, Estonia), Rosja, Rumunia, USA

oraz Kanada. Rosnąca z roku na rok sprzedaż za

granicę stanowi już 2,5% obrotów fi rmy.

Dodatnie wyniki fi nansowe zakładu to także

efekt wprowadzenia nowych grup produktowych.

Piątnica rozpoczęła produkcję klasycznego Jo-

gurtu Naturalnego oraz jogurtu typu bałkańskiego

z dodatkiem mascarpone pod marką Milandia,

znaną już z wprowadzonych w 2011 serów

twarogowych w plastrach. Rosnąca popularność

naturalnego twarożku typu grani skłoniła fi rmę do

wprowadzenia jego odmian smakowych.

Znaczący wpływ na wynik fi nansowy Spół-

dzielni miało także uruchomienie w nowym

zakładzie w Ostrołęce produkcji serwatki

w proszku. Bieżące kontraktowanie całej produkcji

poprawiło płynność fi nansową i rentowność tego

zakładu Od września 2012 r., z dzienną produkcją

na poziomie ponad 20 ton, OSM Piątnica jest

jednym z największych w Europie graczy w tej

kategorii.

Nie ma rozwoju bez nakładów na inwestycje,

dlatego OSM Piątnica przeznaczyła w ubiegłym

roku na nie rekordową sumę - 70 mln zł. W ramach

wygenerowanego budżetu powstała nowocze-

sna, czterokondygnacyjna hala produkcyjna,

w której obecnie trwa montaż nowych linii

technologicznych. Zakończona została budowa

trzypiętrowego magazynu chłodniczego.

Równolegle, w zakładzie w Ostrołęce powstaje

hala do rozlewu świeżego mleka, w której na

początku II kwartału 2013 r. planowane jest

uruchomienie produkcji mleka w ergonomicz-

nych, niespotykanych dotąd na polskim rynku

opakowaniach.

OSM Piątnica – według rankingu dziennika

Rzeczpospolita z 2012r – jest obecnie 4. naj-

mocniejszą marką mleczarską na polskim rynku.

Wartość marki oszacowano na 212,5 mln zł, co

dało jej jednocześnie 61. pozycję na liście 330

najbardziej wartościowych marek w Polsce.

2012 w PiątnicyPrzychody ze sprzedaży OSM Piątnica w 2012 roku wzrosły o 12,5% w stosunku do roku poprzedniego i wyniosły 795 mln zł. Taki wynik był możliwy dzięki wzrostowi skupu mleka o 11% w porównaniu do 2011r. Spółdzielnia skupiła ponad 302 mln litrów mleka od 2 600 dostawców, płacąc 15. rok z rzędu najwyższą cenę w kraju – 1,53 zł za litr.

Piątnica pozostaje niedoścignionym liderem w sprzedaży serków wiejskich z 50% udziałem w rynku


rekl

ama

foto

: Pią

tnic

a

foto

: Pią

tnic

a

MP

był możliwy dzięki wzrostowi skupu mleka o 11% w porównaniu do 2011r. Spółdzielnia skupiła ponad 302 mln litrów mleka od 2 600 dostawców, płacąc 15. rok z rzędu najwyższą cenę w kraju


foto

: Pią

tnic

a

był możliwy dzięki wzrostowi skupu mleka o 11% w porównaniu do 2011r. Spółdzielnia skupiła ponad 302 mln litrów mleka od 2 600 dostawców, płacąc 15. rok z rzędu najwyższą cenę w kraju


foto

: Pią

tnic

a

UWAGA MENADŻEROWIE PODMIOTÓW PRZETWÓRSTWA MLEKA !

NIEPOWTARZALNA OKAZJA DO KOLEJNEGO INTEGRACYJNEGO SPOTKANIA KADRY KIEROWNICZEJ W BIAŁOWIEŻY (HOTEL „BIAŁOWIESKI”)

W DNIACH 14-16 MAJA 2013 ROKU, W NAJCZYSTSZEJ, NAJBARDZIEJ „NATLENIONEJ” ATMOSFERZE NA SKRAJU RZECZYPOSPOLITEJ

PODCZAS

VI EUROFORUM POLSKIEGO MLECZARSTWAZE WSPÓŁORGANIZATORAMI:

- Krajowym Stowarzyszenie MleczarzyKrajowym Związkiem Spółdzielni Mleczarskich,

- Polskim Komitetem FIL/IDF,- Związkiem Polskich Przetwórców Mleka

PRZY FINANSOWYM WSPARCIU FIRM SPONSORUJĄCYCH:ALPMA, OBRAM, MULTIVAC,

CSK, CHR. HANSEN, SERVI –DORYL

DZIĘKI GOŚCINNOŚCI RAD I ZARZĄDÓW: Spółdzielni Obrotu Towarowego w Białymstoku, Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Hajnówce,

Spółdzielni Mleczarskiej BIELMLEK w Bielsku Podlaskim, których zakłady odwiedzimy

POD PATRONATEM MEDIALNYM: AGRO INDUSTRY, PRZEGLĄDU MLECZARSKIEGO, FORUM MLECZARSKIEGO,

PORTALU SPOŻYWCZEGO

W części seminaryjne kontynuować będziemy w obecności przewodniczącego PK FIL / IDF, jako animatora, cykl debat nad przyszłością naszego sektora, relacjach przetwórca - handel i efektywnym wykorzystaniu przez branżę środków UE w

perspektywie fi nansowej 2014– 2020. Ponadto omówimy walory zdrowotne serów i wybrane zagadnienia z zakresu techniki i technologii produkcji serów twarogowych i dojrzewających w tym m.in. normalizację kazeiny w mleku serowarskim.

Wspominać będziemy też w obecności najbliższej rodziny zmarłego w ubiegłym roku prof. dr hab. Zbigniewa Śmietanę, którego popiersie zdobić będzie awers medalu wręczanego laureatom XXIV Krajowej Oceny Serów i Twarogów.

KARTA ZGŁOSZENIOWA DO POBRANIA NA: WWW.MLEKOLAND.COM

KONTAKT: TEL/FAX 22 372 03 52, [email protected]

REKLAMA

TECHMILK 2013Techmilk to co roku wydarzenie branży. W hotelu Gołębiewski w Mikołajkach dostawcy technolo-gii spotykają się z jej odbiorcami czyli sektorem mleczarskim

Techmilk jest okazją do profesjonalnej wymiany doświadczeń ale także do nieformalnych rozmów na neutralnym gruncie

Dziekan Bogusław Staniewski z zainteresowaniem przyglądał się technicznym nowinkom prezentowa-nym w trakcie spotkania

Można było skosztować pysznych napoi,serwowanych wprost z homogenizatora

O fachowe porady można było zapytać specjalistów

Grzegorz Szkaradek (Festo) dzielnie obsługiwał stanowisko przez całą imprezęJak zawsze uśmiechnięta reprezentacja firmy Culinar

Konferencję organizuje Katedra Inżynierii i Apa-ratury Procesowej na Wydziale Inżynierii Produkcji UWM w Olsztynie. Na zdjęciu od lewej: Jan Lima-nowski, Fabian Dajnowiec oraz Zygmunt Zander.

Nadzieja „ mleczarskiego inżynieringu”: młodzi i przystojni inżynierowie

foto: APB

W tym gronie można było spokojnie wymienić fachowe uwagi o kogeneracji w mleczarstwie

Silna ekipa z Nagel Polska

Karol Sokołowski (ATPomp) z dumą prezentuje rozwiązania techniczne swojej firmy

Wieloletni uczestnicy mleczarskich spotkań. Patrząc na ich wiek, przygodę z branżą musieli rozpoczęli już we wczesnym dzieciństwie

Techmilk 2013 zostanie zapamiętany jako „edycja z pożarem”. Pożar popsuł trochę plany organizatorom, jednak sytuacja została opanowana

W trakcie rozmowy o polskim serowarstwie: przedstawiciele mleczarstwa, mediów oraz dostawców nowoczesnych technologii

Podczas prezentacji oferty firmy Ulma Packaging

Doświadczonemu specjaliście wystarczy kilka pytań, aby uzyskać wiedzę o oferowanym produkcie

Na żadnej mleczarskiej imprezie nie może zabraknąć firmy Ecolab

Ciągle uśmiechnięty Andreas Niemcewicz (GAL)

Nasza redakcja samoistnie przyznała pierwszą nagrodę w kategorii „najlepsze stoisko” dla firmy OptiFlow

Firma Schwarte-Milfor świętowała swój jubileusz. Na zdjęciu z intrygującą krasulą „made in Schwarte”

Dobre humory dopisują w trakcie całej cztero dniowej imprezy

16 2 / 20 13

PROGRAM RAMOWY

22 maja 2013, środa

23 maja 2013, czwartek

9.00-14.00 RYNEK SOKÓW I BAZA SUROWCOWA DO ICH PRODUKCJI

Prezentacje i dyskusja:Trendy soków, nektarów i napojów w ciągu 20 latTrendy zagęszczonych soków owocowych w ciągu 20 latKrajowy rynek soków pitnych i zagęszczonych na tle rynku europejskiego i perspektywy jego rozwojuRynek soków cytrusowychPerspektywy rozwoju soków na rynku Ameryki PółnocnejPotencjał azjatyckiego rynku soków zagęszczonych na przykładzie ChinMożliwości współpracy z tureckim rynkiem soków zagęszczonychSzanse i zagrożenia na rynku wschodnioeuropejskimbranży sokowniczej

PREZENTACJE FIRM

14.00-15.00 Obiad15.00-18.30 NOWE WYZWANIA BRANŻY SOKOWNICZEJ Prezentacje i dyskusja:

Aktualny stan legislacji UE w branży sokowniczejNowe metody oceny jakości, zafałszowań soków i autentyczności soków w EuropieKampanie promocyjno-informacyjne narzędziem ekspansji soków na rynki unijne i pozaunijnePrzegląd badań naukowo-technicznych dotyczących branży sokowniczej

PREZENTACJE FIRM

19.15 Zamknięcie Sympozjum20.00 Kolacja (strój casual)

24 maja 2013, piątek

14:00 Przyjazd gości 14.00-16.00 Obiad 16.30-17.00 Koktajl 17.00 Otwarcie XVI Sympozjum KUPS 17.30-19.30 UROCZYSTE OBCHODY 20-LECIA STOWARZYSZENIA KRAJOWA UNIA PRODUCENTÓW SOKÓW20.00 Uroczysta kolacja z częścią artystyczną

Do 12.00 WykwaterowanieWycieczka dla chętnych do Twierdzy Modlin (odpłatna)

Organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne (j. angielski i j. polski)Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wprowadzenia zmian w programie

ORGANIZATOR SYMPOZJUMStowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków

ul. Rakowiecka 36 lok. 340, 02-532 Warszawa, tel. 48 22 606 38 63, fax. 48 22 646 44 72email: [email protected], wwww.kups.org.pl

XVI MIĘDZYNARODOWE SYMPOZJUM KRAJOWEJ UNII PRODUCENTÓW SOKÓW

„Dorobek 20 lat branży sokowniczej w Polsce i perspektywy na przyszłość” oraz

Jubileusz 20-lecia Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków 22-24 maja 2013, Jachranka, Windsor Palace Hotel

www.windsor.hotelekorona.pl

P R O G R A M R A M O W Y

22 maja 2013, środa

23 maja 2013, czwartek

9.00-14.00 RYNEK SOKÓW I BAZA SUROWCOWA DO ICH PRODUKCJI

Prezentacje i dyskusja:Trendy soków, nektarów i napojów w ciągu 20 latTrendy zagęszczonych soków owocowych w ciągu 20 latKrajowy rynek soków pitnych i zagęszczonych na tle rynku europejskiego i perspektywy jego rozwojuRynek soków cytrusowychPerspektywy rozwoju soków na rynku Ameryki PółnocnejPotencjał azjatyckiego rynku soków zagęszczonych na przykładzie ChinMożliwości współpracy z tureckim rynkiem soków zagęszczonychSzanse i zagrożenia na rynku wschodnioeuropejskimbranży sokowniczej

PREZENTACJE FIRM

14.00-15.00 Obiad15.00-18.30 NOWE WYZWANIA BRANŻY SOKOWNICZEJ Prezentacje i dyskusja:

Aktualny stan legislacji UE w branży sokowniczejNowe metody oceny jakości, zafałszowań soków i autentyczności soków w EuropieKampanie promocyjno-informacyjne narzędziem ekspansji soków na rynki unijne i pozaunijnePrzegląd badań naukowo-technicznych dotyczących branży sokowniczej

PREZENTACJE FIRM

19.15 Zamknięcie Sympozjum20.00 Kolacja (strój casual)

24 maja 2013, piątek

14:00 Przyjazd gości 14.00-16.00 Obiad 16.30-17.00 Koktajl 17.00 Otwarcie XVI Sympozjum KUPS 17.30-19.30 UROCZYSTE OBCHODY 20-LECIA STOWARZYSZENIA KRAJOWA UNIA PRODUCENTÓW SOKÓW20.00 Uroczysta kolacja z częścią artystyczną

Do 12.00 WykwaterowanieWycieczka dla chętnych do Twierdzy Modlin (odpłatna)

Organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne (j. angielski i j. polski)Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wprowadzenia zmian w programie

ORGANIZATOR SYMPOZJUMStowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków

ul. Rakowiecka 36 lok. 340, 02-532 Warszawa, tel. 48 22 606 38 63, fax. 48 22 646 44 72email: [email protected], wwww.kups.org.pl

XVI MIĘDZYNARODOWE SYMPOZJUM KRAJOWEJ UNII PRODUCENTÓW SOKÓW

„Dorobek 20 lat branży sokowniczej w Polsce i perspektywy na przyszłość” oraz

Jubileusz 20-lecia Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków 22-24 maja 2013, Jachranka, Windsor Palace Hotel

www.windsor.hotelekorona.pl


p r z e t w ó r s t w o o w oco w o-w a r z y w ne

w ydar zenia

Cydr może stać się punktem zwrotnym dla branży winiarstwa owocowego. Takie wnioski można było wysnuć po konferencji prasowej „Czy jest szansa na polski cydr?”, która odbyła się w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Warszawie.

cydrem zasłynie

Związek Sadowników PR i Polska

Rada Winiarstwa zaprosili do dys-

kusji na temat szans i zagrożeń dla

rodzimych trunków typu cydry i perry.

Istotnym kontekstem dla tych rozwa-

żań jest najnowszy zapis w ustawie

okołobudżetowej o niższej stawce

akcyzowej dla niskoalkoholowych na-

pojów fermentacyjnych, który może stać

się elementem pobudzającym polski

przemysł winiarski do aktywności. Czy

zatem za kilka lat będziemy mówić

o trendzie, nie o niszy produktowej?

Mirosław Mal iszewski Prezes

Związku Sadowników PR omówił

znaczenie cydrów dla polskiego sa-

downictwa. Ewelina Szkodzińska, fi rma

Firma JANTOŃ S.A. Sp. K., Członek

Polskiej Rady Winiarstwa poruszyła

zagadnienie tych trunków w kontekście

szans dla polskiego sadownictwa,

a Paweł Kosecki z fi rmy Kamron omówił

szanse rozwoju branży i popularyzacji

cydru w Polsce. W konferencji prasowej

wzięli udział również przedstawiciele

Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi

m.in. Kazimierz Żmuda, Z-ca Dyrektora

Departamentu Rynków Rolnych.

Cydr jes t napojem o n isk ie j

zawartości alkoholu (1,5%-8% obj.)

uzyskiwanym przez fermentację mosz-

czu jabłkowego, bardzo popularnym

w Europie Zachodniej głównie we

Francji, Wielkiej Brytanii, Belgii, USA

i Kanadzie. W naszym kraju, który

jabłkiem słynie, cydr, zwany również

jabłecznikiem, praktycznie na rynku

nie istnieje. Dotychczasowe ekspe-

rymenty związane z jego produkcją

można uznać jedynie jako ciekawostki

technologiczne. A przecież w Polsce

posiadamy odpowiednie wyposażenie

techniczne do tego typu produkcji,

wykwalifi kowana kadrę, oraz doskonałe

zaplecze surowcowe – polskie jabłka.

Dlatego cydr może być nowoczesnym

i efektywnym rozwiązaniem, korzyst-

nym dla wszystkich osób bezpośrednio

lub pośrednio związanych z branżą

winiarską: zarówno dla przemysłu

winiarskiego, sadownictwa, jak i dla

budżetu państwa poprzez wpływy

z akcyzy oraz dla konsumentów.

Korzyści z uruchomienia produkcji

cydrów:

• cydr może stać s ię punk tem

zwrotnym dla branży winiarstwa

owocowego. Dzisiaj ten sektor

produkuje ok. połowę mniej win niż

jeszcze 15 lat temu. Cydr może być

szansą do zagospodarowania mocy

produkcyjnych.

Czy PolskaCzy Polskacydrem zasłynie

Czy Polskacydrem zasłynie ??????cydrem zasłynie ?cydrem zasłynie ??????

Konferencja prasowa

– Czy jest szansa na polski cydr

p r z e t w ó r s t w o o w oco w o-w a r z y w ne


w ydar zenia

• To droga do zagospodarowania

ok. 100 000 t nadprodukcji jabłek

i dodatkowy zysk dla sadowników.

• Dla budżetu państwa cydry mogą

stać się istotnym źródłem wpływów

z akcyzy.

• Ponadto produkcja cydrów by-

łaby odpowiedzią na potrzeby

konsumentów: innowacyjnego,

smacznego i niskoalkoholowego

napoju. Dowodem na to, że zain-

teresowanie tego typu trunkami

rośnie, może być choćby rosnące

spożycie piw smakowych, czy

napojów spirytusowych tzw. ALCO

POPS o mocy kilku procent.

• A na koniec korzyści, o których

warto wspomnieć, czyli korzy-

ści ogólnospołeczne. Chodzi tu

o zmianę struktury spożycia na-

pojów alkoholowych na korzyść

niskoalkoholowych.

Od niedawna pojawiły się też ko-

rzystne uwarunkowania prawne, które

powinny sprzyjać produkcji cydrów na

skale przemysłową. Warto wspomnieć

o obowiązującej obecnie ustawie winiar-

skiej z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie

i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie

tymi wyrobami i organizacji rynku wina.

Umożliwia ona sadownikom i właści-

cielom gospodarstw rolnych wyrobić

i rozlać z przeznaczeniem do obrotu

10 000 l cydru lub perry rocznie, oraz

5 000 l wina owocowego markowego.

Ta ustawa pozwala także przeznaczyć

na cydr lub perry niewykorzystany

limit na produkcję wina owocowego

markowego.

Dodatkowo na jnowszy zap is

w ustawie okołobudżetowej (ustawa

z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie

niektórych ustaw w związku z realizacją

ustawy budżetowej), przypisujący nisko-

alkoholowym napojom fermentowanym

typu cydr i perry o mocy alkoholu nie

przekraczającym 5% vol. odrębną

stawkę akcyzową wynoszącą 97 zł/h l,

jest szczególnie sprzyjający.

Zagrożenia, jakie może napotkać

rynek, to bariera mentalna związana

z negatywnym istniejącym w prze-

szłości wizerunkiem win owocowych,

produkowanych w Polsce głównie

z jabłek. Czy ewolucja stylu życia

ostatnich 23 lat, a także związana z tym

zmiana świadomości sprawi, że Polacy

pokochają cydry i perry, a negatywne

postrzeganie napoju alkoholowego

wyprodukowanego z jabłek będzie już

anachronizmem? Podczas konferencji

prasowej okazało się, że możemy mieć

szansę na to, że Polacy docenią liczne

walory tego trunku.

Przec ież cydr znany by ł już

w czasach starożytnych. Do Europy

dotarł dzięki Maurom, którzy traktowali

go jako substytut wina zakazanego

przez ich religię. W Europie jego popu-

larność szybko rosła. Przypisywano mu

właściwości lecznicze, które potwier-

dzają współczesne badania naukowe.

Wykazano, że zawiera on duże ilości

polifenoli i antyoksydantów zapobiega-

jących nowotworom i chorobom serca.

Jest również źródłem cennych witamin

i minerałów.

Pod względem konsumpcji cydrów

rynek europejski nie jest jednolity.

Kraje o tradycjach sadowniczych, jak

Austria, Niemcy, Wielka Brytania czy

wreszcie Francja, posiadają dużą

tradycję i ustabilizowaną produkcję.

Wyrób cydru na skałę handlową, jak

i w gospodarstwach domowych jest tam

bardzo rozpowszechniony. Szacuje się,

że we Francji przerabia się w tym celu

około 40 % zbioru owoców.

Olbrzymi sukces wdrożeń ostatnich

lat na Bałkanach czy w Beneluksie

dowodzi, że również i w Polsce ryzyko

podjęcia produkcji cydrów może okazać

się spektakularnym sukcesem.

IP

Produkcja cydrów byłaby odpowiedzią na potrzeby konsumentów: innowacyjnego, smacznego i niskoalkoholowego napoju.

Zagrożenia, jakie może napotkać rynek, to bariera mentalna związana z negatywnym istniejącym w przeszłości wizerunkiem win owocowych, produkowanych w Polsce głównie z jabłek.

Mirosław Maliszewski Prezes Związku Sadowników RP, Ewelina Szkodzińska Firma Jantoń, Członek Polskiej Rady Winiarstwa, Paweł Kosecki firma Kamron

Distribution in Poland

p r z e t w ó r s t w o o w oco w o-w a r z y w ner ynek


Kryzys ekonomiczny najbardziej odczuwają Polacy

o średniej zasobności portfela. Analizując raporty sprzeda-

żowe widać znaczący wzrost sprzedaży kategorii cenowej

10 zł -15 zł i spadek w segmencie powyżej 20 zł.* Jednak cały

sektor win kontynuuje dynamiczny wzrost osiągając ponad

12% przyrostu w ujęciu wartościowym w 2012 r.** Polska

Rada Winiarstwa prognozuje, że rynek wina w Polsce czeka

ustawiczny rozwój jeszcze przez parę lat. Kryzys może jedynie

ten rozwój nieco spowolnić.

Kryzys, który puka do naszych drzwi, na razie powoduje

bardziej mentalne skierowanie się klienta ku tańszym winom

– mówi Konrad Działak, Dyrektor Marketingu Jantoń S.A.

Sp. K. – Bardziej selektywny dobór oparty na ekonomii,

gdzie bez straty jakości klient próbuje znaleźć dobre wina

w tańszym przedziale cenowym niż dotychczas, czyli

szuka zamienników. Jeżeli kryzys na dobre zawita do

naszego kraju, to można przewidywać, że przedział 10-15 zł

szybko zwiększy swoje udziały wartościowe. Także wzrost

cen tych najtańszych win gronowych, które zaoferowali

nam producenci Starego Świata po ostatnich zbiorach,

na pewno przełoży się na wzrost cen na półce sklepowej

i ciężko będzie utrzymać wina w przedziale do 10 zł, co

naturalnie umocni przedział 10-15 zł.

Porównując grudzień 2011 do grudnia 2012r. wi-

dać znaczny wzrost sprzedaży win w przedziale ce-

nowym pomiędzy 10 zł a 15 zł (wzrost o 3,4%) oraz

spadek sprzedaży win spokojnych w przedziale 20-25 zł

i spadek z 30% do 26,3%. Największe udziały przypadają

wciąż na wina w przedziale 20-25 zł, jednakże w perspektywie

czasu w sklepach detalicznych oddadzą one swoją pozycję

najpierw winom w przedziale 15-20 zł, a w przyszłości także

winom z przedziału 10-15 zł.***

** Źródło: Ambra S.A. za Nielsen: kategoria win stołowych, Cała Polska, wartość i wolumen sprzedaży rok 2012 (grudzień 2011-listopad 2012).

*** Źródło: CMR Retail Metria, tradycyjne sklepy spożywcze (dane udostępniła fi rma Jantoń S.A. Sp. K.)

Aleksandra MolędowskaKuźnia PR

K

Kupujemy więcej, ale tańszego wina


Zapienione statystyki Dla 90% pań piana to zupełnie nie-

istotna cecha piwa (dla 17% panów to arcyważny atrybut dobrego chmielowego trunku). To trochę martwi, ponieważ w pubie czy restauracji m.in. dzięki pianie można poznać dobre piwo. Jeśli po wypełnieniu szklanki długo pozostaje na powierzchni, najczęściej oznacza to, że barman nalał piwo prawidłowo, zaserwował je w czystej i schłodzonej szklance, zgodnie z kunsztem barmań-skim (7 kroków perfekcyjnego serwo-wania na www.sztukaserwowaniapiwa.pl). Piana odgrywa również ważną rolę w utrzymaniu w kufl u zapachu i orzeźwia-jącego smaku piwa. W przypadku świeże-go, dobrze uwarzonego i podanego piwa po opróżnieniu kufl a pierścienie piany po-zostają na jego wewnętrznych ściankach.

Chmielowe orzeźwienieKobiety generalnie nie zwracają uwagi,

jakie piwo piją – zaledwie 7,5% z nich zwra-ca na to uwagę. Jest to natomiast niezwykle istotne dla mężczyzn - aż 98,5% pamięta,

jakie piwo pili ostatnio. Dla kobiet liczy się przede wszystkim wysoka „pijalność” chmielowego napoju: 43% deklaruje, że jeśli chodzi o piwo jasne najbardziej lubi trunek bez dominujące-go smaku (mężczyzn - 42%). Panie (32%) dwukrotnie bardziej niż mężczyźni (16%) cenią w piwie łagodny smak. Z tego samego powodu większość kobiet unika goryczki pochodzącej

z chmielu – jedynie 5% piwoszek twier-dzi, że to ważna cecha piwa (w kontra-ście do 14% panów, którzy szczególnie w gorące dni nie wyobrażają sobie piwa bez rześkiego chmielowego posmaku).

Ogólnie można uznać, że kobiety poszukują piw o niewielkiej goryczce pochodzącej z chmielu, choć ta roślina z rodziny konopiowatych ma właściwości łagodzące, uspokajające a nawet bakte-riobójcze. Do warzenia piwa piwowarzy wykorzystują tylko szyszki rodzaju żeń-skiego, a najlepszy chmiel używany przy produkcji pochodzi z Polski.

Klasyczna kobieta75% kobiet przyznaje, że piwo jest

nieodłącznym elementem męskiego świata (potwierdza to także aż 83% panów). To może oznaczać, że mężczyźni chcą zawłaszczyć sobie tę kategorię, twier-dząc, że piwo do kobiet po prostu nie pasuje. Choć panie są innego zdania.13,5% pań pije piwo z sokiem (latem ten udział wzrasta nawet do 20%), zapomi-nając, że tz w. „sok” jest często zlepkiem sztucznych barwników i cukru. Zazwyczaj niewielka ilość tego płynu ma wyższą liczbę kalorii niż 0,5 l piwa. Do takiego zachowania uważanego przez piwnych ekspertów za profanację przyznaje się zaledwie 3% mężczyzn.

Kobiety dwukrotnie rzadziej kupują napoje energetyczne niż faceci. 15% pań i 30% mężczyzn w wieku 18-65 przyznało, że w ciągu ostatnich 6 miesięcy piło „energetyki”.

* Badania przeprowadzone dla Grupy Żywiec przez GfK Polonia na reprezentatywnych próbie:

4470 piwoszy (osób, które pija piwo co najmniej raz w miesiącu) w wieku 18-65 lat w okresie lipiec 2011 – czerwiec 2012, 5 529 piwoszy (w wieku 18-65 lat),

którzy pili piwo w ciągu miesiąca poprzedzającego badanie oraz 178 okazjonalnych piwoszy

(którzy pili piwo 1-6 miesięcy wcześniej) w okresie listopad-grudzień 2011.

Piwo pozostaje najpopularniejszym napojem alkoholowym w Polsce – także wśród pań. Do picia piwa przyznało się 72 proc. kobiet i aż 91 proc. mężczyzn. Panie częściej niż mężczyźni piją wino (51 proc. vs. 36 proc.), ale rzadziej mocne alkohole (40 proc. vs. 75 proc.).

b r o w a r n i c t w o

r ynek

Co piją kobietyCo piją kobietyCo piją kobietyCo piją kobietyCo piją kobietyCo piją kobietyCo piją kobiety*?fo

to: s

xc.h

u

MP

b r o w a r n i c t w ob r o w a r n i c t w o

w a r s z t a t y

BROWAR ZAMKOWY W RACIBORZU GOSPODARZEM WARSZTATÓW PIWOWARSKICH

foto

: Bro

war

Zam

kow

y w

Rac

ibor

zu

foto

: Bro

war

Zam

kow

y w

Rac

ibor

zu


24 2 / 20 13

Wyciąg z programu:

• Rozwój minibrowarów – okiem twórcy pierwszego minibrowaru w Polsce, Bogdan Spiż, Browar Spiż • Browary kontraktowe – silny trend czy czasowa moda?, Sebastian Wawszczak, Akademia

Morska w Gdyni • Kontrola poziomu tlenu i jakości w browarze do 50 tys. hekto, Janusz Rozumecki, Centec • Nieznane możliwości słodowni w Gdańsku, Władysław Jamborowicz, Malteurop Polska • Propozycje przygotowania wody technologicznej dla mniejszych browarów, Jacek Grzech,

Eurowater • Browary regionalne w Polsce – wyzwania na najbliższe lata, Andrzej Olkowski, Stowarzyszenie

Regionalnych Browarów Polskich • Jakość i stabilność sensoryczna piwa, Rafał Kowalczyk, Browarzyciel • Promocja browarów regionalnych w Polsce, Agnieszka Wołczaska-Prasolik• Jak budowaliśmy browar rzemieślniczy – kilka słów prosto od inwestora, Piotr Wypych, Jacek

Materski, Browar Artezan • Dywersyfi kacja działań i rozwój małego browaru – okiem inwestora, Marek Jakubiak, Browar Ciechan • O stawce VAT dla wysłodzin browarnianych, Dariusz Copa, etill.pl • Enzymy - sposób na obniżenie kosztów, poprawę jakości oraz pomoc w produkcji piwa, Cezary

Góral, Biochem-Art • Produkcja zbiorników dla browarnictwa, Katarzyna Zysk, Hydro-Instal.

Pierwsze wzmianki o browarze książęcym przy Zamku w Raciborzu pochodzą z drugiej połowy XVI wieku. Od początku był, jak na owe czasu, browarem bardzo dużym, jedna warka wynosiła 4130 litrów. Natomiast pierwsze wzmianki o piwowarstwie raciborskim znaleziono już w doku-mentach z 1293 roku. Jest w nich mowa o tym, że rada i ławnicy ustalają szynkarzom miary i ceny piwa.

Dziś raciborski browar produkuje

siedem gatunków piwa, zdobywających

duże uznanie nie tylko na raciborsz-

czyźnie.

Browar Zamkowy w Raciborzu

w kwietniu 2013 pełni również zaszczyt-

ną funkcję Honorowego Gospodarza

Warsztatów Piwowarskich. Dzięki

imprezie do miasta nad Odrą zjadą się

przedstawiciele piwowarstwa z całej

Polski. Tematyka obrad dotyczyć będzie

wyzwań, sukcesów i zagrożeń małych

browarów w Polsce.

Honorowy Gospodarz Warsztatów



Uważam, że wiele amerykańskich rozwiązań można przenieść na rynek polski po jedynie niewielkich modyfi -kacjach, uwzględniających specyfi kę i tradycję naszego rynku. Spójrzmy jak to wygląda za wielką wodą.

Browary Narodowe to ogromne koncerny, których moce produkcyjne jednostkowo przekraczają 15 milionów baryłek rocznie (1 baryłka piwa w USA to odpowiednik 117 litrów). Według innych źródeł wspomniany browar może być nazywany narodowym makrobrowarem już wówczas, kiedy roczny poziom produkcji przekracza 2 miliony baryłek. Największe zakłady w Stanach Zjedno-czonych produkują piwa masowe, zwykle jasne lagery, przy produkcji których wykorzystują niskokosztowe technologie. Wśród surowców duży udział mają surowce niesłodowane jak kukurydza i ryż, stosuje się tutaj też, w porównaniu z innymi producentami, stosunkowo mało chmielu. Piwa największych browarów zwykle wyróżniają się mniejszą sma-kowitością.

Tymczasem Browary Regionalne, zarządzane przez indywidualnych wła-ścicieli, produkują mniej piwa niż wspo-mniane browary narodowe, ale często z nimi konkurują. Zajmują się pro-dukcją popularnych piw, często dla sieci handlowych. Regionalne Bro-wary zwykle sprzedają swoje wyroby w określonym regionie USA.

Kolejną kategorię stanowią browary produkujące piwa specjalne (browary specjalności), do których należą: regionalne rzemieślnicze browary spe-cjalności, brewpuby, mikrobrowary oraz browary kontraktowe. Specyfi ką browa-rów specjalności jest ich niezależność w sensie właścicielskim, a przede wszystkim produkcja piw według tradycyjnej technologii z tradycyjnych składników. Zwykle powyższe browary określa się również jako browary rze-mieślnicze. Piwa rzemieślnicze charak-teryzują się pełnym bogatym smakiem i produkowane są z najwyższej jakości chmielu, słodów, drożdży oraz wody, bez dodatku składników takich jak ryż, kukurydza, stabilizatorów i enzymów niepochodzących ze słodu, a także bez rozcieńczania wodą. Rzemieślnicze piwa specjalne są zwykle produkowane zgodnie z belgijską, brytyjską lub niemiecką tradycją.

Regionalny rzemieślniczy browar specjalności charakteryzuje się pro-dukcją roczną na poziomie pomiędzy 15000 – 500 000 baryłek. Flagowymi produktami takiego browaru są piwa (lagery) rzemieślnicze oraz ale.

Brewpub to w USA browar re-stauracyjny, który sprzedaje minimum 50% swojego rzemieślniczego piwa w miejscu produkcji, a jego zdolności produkcyjne nie przekraczają 15 000 baryłek rocznie.

M i k r o b r o w a r e m w S t a n a c h Zjednoczonych określa się browar, który sprzedaje więcej niż 50% swo-jej produkcji poza miejscem wytwo-rzenia, a jego zdolności produkcyjne nie przekraczają 75 000 baryłek rocznie (pierwotnie limit wynosił 10 000 baryłek rocznie)

Browar kontraktowy stanowi przed-sięwzięcie, które polega na wynajmowa-niu mocy produkcyjnych innego browaru, w celu produkcji piwa według własnej re-ceptury. Browary kontraktowe produkują głównie piwa rzemieślnicze i tradycyjne.

Należy zaznaczyć, że terminy mi-krobrowar, browar specjalności, czy browar rzemieślniczy poza literaturą naukową lub fachową są w publicystyce amerykańskiej dość luźno i swobodnie traktowane. Niezmiennym jest jednak wyróżnik, że najmniejsi gracze na rynku USA są promowani jako producenci piw lepszych niż te, które powstają w trakcie masowej produkcji.

Po zachwycie browarami regionalnymi, przyszedł czas na kult browarów rzemieślniczych. Biorąc pod uwagę fakt, że nie ma w naszym kraju ofi cjalnej defi nicji (prawnej czy naukowej) czym jest browar regionalny a także co powinno wyróżniać browar rzemieślniczy, powstaje mnóstwo subiektywnych defi nicji, które często niewiele mówią o piwie.

W trakcie opracowywania powyższego tekstu korzystano z następujących publikacji:

Goldammer T., “The Brewer’s Handbook”, Apex, Clifton Virginia 2008,

Hales S.D., “Beer & Philosophy”, Blackwell Publishing, Malden MA 2007,

Rabin D., Forget C., “The Dictionary of Beer and Brewing”, Brewers Publications, Boulder CO 1998,

Tremblay V.J., Tremblay C.H., “The U.S. Brewing Industry”, The MIT Press, Cambridge Massachusetts, London England 2009.

Możemy domniemywać, że wyróżnikiem więk-szości polskich małych producentów piwa stanie się jakość w rozumieniu wykorzystywania tradycyjnej technologii, dostosowanej do stylu piwa oraz składników najwyższego gatunku

Sebastian Wawszczak

De� nicje browarówSpojrzenie zza „wielkiej wody”

Sebastian WawszczakAkademia Morska w Gdyni

foto

: APB


Żywiec PorterŻywiec Porter

porter roku 2012porter roku 2012porter roku 2012porter roku 2012

porter roku 2012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

26 2 / 20 13


„Piwo roku” to tytuł i medal przyznawany przez Bractwo

Piwne - Towarzystwo Promocji Kultury Piwa. Wyróżnienie

„Piwa Roku” jest wynikiem sumy ocen, jakie dane piwo

uzyskuje podczas amatorskich i profesjonalnych konkursów

piwnych, odbywających się na terenie Polski w ciągu danego

roku kalendarzowego. O przyznaniu tego tytułu Żywcowi

Porterowi zadecydowały następujące nagrody w 2012 r.:

1. miejsce w konkursie konsumenckim podczas Chmielaków

Krasnostawskich w Krasnymstawie (3 punkty),

2. miejsce na Konsumenckim Konkursie Bractwa Piwnego

(2 punkty),

2. miejsce w Plebiscycie Piwo Roku Browar.biz (2 punkty).

„Tytuł <Piwa Roku> jest formą podsumowania i docenienia

pracy danego browaru w ciągu roku. Bractwo Piwne jest prze-

konane, że dzięki idei <Piwa Roku> wzrasta ranga konkursów

piwnych, a poddawane ocenom piwa są coraz lepsze” – mówi

Marek Suliga, Wielki Mistrz Bractwa Piwnego.

Żywiec Por ter to wyjątkowe piwo ciemne dolnej

fermentacji w stylu porter bałtycki, warzone według

najstarszej stosowanej polskiej receptury z 1881 r.

Jej autorem był Juliusz Wagner, który od 1875 r. sprawował

funkcję Arcyksiążęcego Naczelnego Piwowara. Do warzenia

Żywieckiego Portera piwowarzy Grupy Żywiec wykorzystują

aż 4 słody szlachetnego jęczmienia browarnianego (mona-

chijski, pilzneński, karmelowy i palony), choć do większości

piw stosuje się zazwyczaj tylko jeden.

Żywiec Porter zostało ogłoszone przez Bractwo Piwne „Piwem Roku 2012”. Żywiec Porter to wyjątkowe piwo ciemne dolnej fermentacji w unikalnym stylu porter bałtycki. Warzone jest w małym Brackim Browarze Zamkowym w Cieszynie według najstarszej stosowanej polskiej receptury z 1881 r.

p iwo r oku 20 12

piwem 2012 roku

Żywiec Porter jest warzony unikalną już dziś meto-

dą otwartej fermentacji Brackim Browarze Zamkowym

w Cieszynie. Do jego warzenia stosuje się dekokcyjną metodę

zacierania słodu.

Porter bałtycki, którym jest Żywiec Porter uważa się za

styl piwa o najbardziej polskim rodowodzie pośród ok. 80

innych dostępnych na świecie. Pod hasłem „porter bałtycki”

na wikipedia.pl można również przeczytać: „Ze względu na to,

że porter bałtycki wymaga długiego, nawet kilkumiesięcznego

leżakowania i jest droższy w produkcji niż większość jasnych

piw typu lager, wiele dużych i znanych browarów porzuciło

produkcję porterów bałtyckich i współcześnie jego warzeniem

zajmują się przede wszystkim małe i średnie browary (…).

Portery bałtyckie należą do najbardziej cenionych piw

z Polski (…)”.

Żywiec Porter leżakuje w piwnicach Brackiego Browaru

Zamkowego w Cieszynie nawet 6 miesięcy, czyli dłużej niż

niejedno wino. To również najbardziej esencjonalne piwo

w naszym kraju. Jest dostępne w całej Polsce w butelkach

0,5 l i 0,33 l oraz 30 l beczkach. Obecnie stanowi aż 70 proc.

wszystkich sprzedawanych porterów w Polsce. Żywiec Porter

jest również ceniony za granicą. Od wielu lat Grupa Żywiec

eksportuje swoją piwną specjalność m.in. do USA, Grecji

i Niemiec. Niektórzy piwni smakosze, szczególnie na południu

Polski, cenią sobie piwo tzw. „żnięte”, które powstaje po

połączeniu Żywca lagera (jasnego) oraz Żywca Portera

w dowolnych proporcjach.


porter roku 2012porter roku 2012

Agencja Promocji Biznesu s.c. przygotowuje mapę polskich browarów. Projekt wydany zostanie jako mapa ścienna, z kalendarzem na rok 2014. Uroczysta premiera mapy nastąpi w trakcie III Forum Technologii Browarniczych.

Projekt dostępny będzie bezpłatnie dla wszystkich uczestników spotkania.

Co na mapie:– Lokalizacja browarów znajdujących się na terenie Polski, z nazwą i logotypem,– kalendarz na 2014 rok,– oraz moduły z przeznaczeniem na branżowe informacje, reklamy.

Format:Wymiary ok 60 x 80cm

Dystrybucja mapy:III Forum Technologii Browarniczych (premiera), imprezy branżowe.

W celu aktualizacji mapy prosimy o przesyłanie informacji o powstających nowych browarach, szczególnie mikrobrowarach restauracyjnych.

Kontakt:[email protected]. 32 726 79 47

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2PO

RTER

ROK

U 2

012

PORT

ER R

OKU

201

2


Uroczystość wręczenia dyplomów odbyła się 2 marca w Łodzi. Tytuł restauracyjnego piwa roku otrzymał Altbier z Bierhalle Warszawa, natomiast tytuł domowego piwowara roku otrzymała pani Agnieszka Łopata. Za międzynarodową promocję portera bałtyckiego dyplom otrzymał Andrzej Olkowski, członek zarządu Browaru Kormoran.

Bractwo Piwne -Towarzystwo Promocji Kultury Piwa jest apolitycznym, dobrowolnym, samorządnym i trwałym zrzeszeniem osób pełnoletnich. Podstawowym celem Bractwa Piwnego jest popularyzacja w społeczeństwie piwa jako napoju alternatywnego do wysoko-procentowych i niskogatunkowych napojów alkoholowych. Swoje cele Bractwo osiąga przez m.in.: kultywowanie tradycji i tworzenie nowych wartości związanych z biesiadnym charakterem piwa, tworzenie kultury spożywa-nia piwa w społeczeństwie, edukację i ochronę konsumenta piwa i przeprowadzanie badań wyprodukowanych piw.

Uroczyste wręczenie dyplomów

Silna ekipa z Bierhalle Warszawa

BROWARÓW 2014 W PRZYGOTOWANIU

MAPA

Browar zbudowano przy leżajskim

zamku. Historia browaru nieroze-

rwalnie związana jest z Kościołem

i K lasz torem o.o. Bernardynów.

W roku 1590 browarnikowi Tomaszowi

Michałkowi objawiła się Matka Boska

i wg przekazów w tym właśnie miejscu

wybudowano Kościół wraz z Klasz-

torem. W 1657 roku podczas najazdu

wojsk węgierskich Księcia Rakoczego

browar ulega spaleniu. Odbudowany

zostaje dopiero w 1661 r. W 1853 r.

browar jest jeszcze zaznaczony

w mapach katastralnych, wkrótce

potem jednak kolejny pożar niszczy

go doszczętnie. O nowej lokalizacji

browaru w Leżajsku zadecydowały,

oprócz tradycji browarniczej sięgającej

1525 r., pokłady wody głębinowej

doskonałej do produkcji piwa. Ofi cjalnie

1 stycznia 1978 r. Browar Leżajsk

został przekazany do eksploatacji i od

tego czasu zaczął zdobywać klientów

w kraju i zagranicą. Browar Leżajsk od

samego początku postawił na jakość

wyrobu i udało mu się w krótkim czasie

wejść do grona najlepszych. Firma

kultywuje tradycje produkcji piw jasnych

typu pilzneńskiego. Piwo Leżajsk jest

kultowym piwem dla kilku pokoleń Po-

laków. Pod koniec lat osiemdziesiątych

na festiwalu piosenki polskiej w Opolu

Wańska Wstańka i Ludojady zaśpie-

wała niezapomniany do dziś przebój

„...takiego piwa nie pił nawet król, gul,

gul Leżajski Full....”.

W Browarze w Leżajsku produkowa-

ne jest piwo Leżajsk Pełne.

Leżajsk Pełne to piwo jasne 12,0%

wag. ekstraktu; 5,5% obj. alkoholu,

to lekkie piwo z aromatem chmielu,

o łagodnej goryczce.

Jakość leżajskiego piwa była wie-

lokrotnie nagradzana w konkursach

piw organizowanych przy okazji targów

odbywających się w Polsce i zagranicą,

między innymi: Eurobeer 1995, oraz

Polagra i Chmielaki Krasnystawskie.

Browar Leżajsk Dzisiejszy Browar w Leżajsku czuje się spadkobiercą tradycji browarniczej, która

kształtowała się przez stulecia. W 1525 r. Król Zygmunt I swoim przywilejem nadaje Leżajskowi prawo do budowy browaru, jednocześnie zakazał warzenia piwa

i innych trunków w odległości mniejszej niż mila od granic miejskich.

„...takiego piwa nie pił nawet król, gul, gul Leżajski Full....”


b r o w a r n i c t w o z c y k lu b r o w a r y w P o l s cefo

to: B

row

ar L

eżaj

sk

SR

30 2 / 20 13


Filtracja membranowa, jako „zim-

na” metoda stabilizacji biologicznej

i pasteryzacja tunelowa, jako „gorąca”

metoda są szeroko rozpowszechnione

jako alternatywy do rozlewania napo-

jów na gorąco; w miarę możliwości

w coraz większym stopniu są one jed-

nak zastępowane przez podgrzewanie

krótkotrwałe.

Manfred Feistel

Martin Jörg

Centec GmbH, Maintal-Niemcy

Ze względu na dzisiejsze wysokie wymogi jakościowe produktów oraz długie drogi dystrybucyjne producenci napojów są zmuszeni do optymalizacji trwałości swoich wyrobów. W przypadku płynnych produktów / napojów, w których dodatki chemiczne nie mogą być stosowane lub są niepożądane, występują następujące możliwości zwiększenia trwałości biologicznej: eliminacja mikroorganizmów przez gorąco (pasteryzacja) lub sterylna fi ltracja membranowa.

przy podgrzewaniu krótkotrwałymprzy podgrzewaniu krótkotrwałym

Technika pomiarowa, sterownicza i regulacyjna

Centec FlashPasto FPS 909 000 l/h

„Mała instalacja” Centec Flash Pasto FPS 10

1 000 l/h

techno log ie

foto

: Cen

tec

foto

: Cen

tec


Zwłaszcza pasteryzacja tunelowa

cechuje się długim okresem cyklu

operacyjnego (butelki lub puszki

potrzebują około godziny), a także

bardzo dużym zapotrzebowaniem na

zajmowane miejsce, zasilanie i energię.

Oprócz tego ta technika procesowa

jest powiązana ze zdecydowanie

najwyższymi kosztami inwestycyjnymi.

Mniejszą ilością zajmowanego

miejsca i znacznie lepszym bilansem

energetycznym cechuje się pod-

grzewanie krótkotrwałe przy użyciu

płytowych wymienników ciepła (np.

API Schmidt Bretten).

Gorąco jest dla mikroorganizmów

śmiertelne, jednak każdy gatunek

wykazuje określoną tolerancję w tym

zakresie. Podczas termicznego procesu

eliminacji, jak pasteryzacja, odsetek

inaktywacji, podobnie do wzrostu, jest

logarytmiczny. Bakterie wystawione na

oddziaływanie gorąca są eliminowane w

ilości, która jest proporcjonalna do ilości

występujących organizmów. Proces jest

zależny zarówno od wysokości tempera-

tury, jak i od czasu, potrzebnego przy tej

temperaturze do osiągnięcia żądanego

odsetka eliminacji bakterii. Obliczenia

termiczne wymagają z tego względu

znajomości koncentracji występowania

eliminowanych mikroorganizmów, jak

i akceptowalnej koncentracji pozostałej

(np. szkodliwe bakterie, ale nie pato-

genne zarodki), odporności termicznej

organizmów docelowych (najbardziej

odpornych na gorąco) i wymaganej

proporcji temperatury i czasu eliminacji

organizmów docelowych.

W badaniach stwierdza się, że czas

konieczny do eliminacji mikroorgani-

zmów ulega wykładniczo skróceniu,

jeśli temperatura zostanie zwiększona

w nieznacznym stopniu.

Kryterium dla pasteryzacji stanowi

jednostka pasteryzacji PE. W zależ-

ności od branży rozumie się przez to

czas utrzymywania gorąca w minutach,

który jest konieczny dla określonej

temperatury, w celu eliminacji wystar-

czającej ilości mikroorganizmów.

PE (formuła piwa) = czas • 1,393 (temperatura

utrzymania gorąca – 60°)

PE (formuła soku) = czas • 1,2589 (temperatura

utrzymania gorąca – 80°)

Ponieważ jako wielkość znormali-

zowaną przyjęto 60/80°C, produkt przy

dokładnie 60/80°C musi być utrzymy-

wany w stanie gorąca dokładnie przez

jedną minutę w celu osiągnięcia PE.

Podgrzewanie i schładzanie pro-

duktu następuje z wykorzystaniem

2-, 3- lub 4-strefowych płytowych

wymienników ciepła (np. API Schmidt

Bret ten), k tóre umożl iwiają bez-

pośrednią i intensywną wymianę

ciepła. W instalacji zimny produkt

jes t podgrzewany w p ier wszym

segmencie / w pierwszej stref ie

w ramach wymiany ciepła, a w drugiej

strefie jest doprowadzany przy użyciu

dokładnie wyregulowanej gorącej

wody do temperatury pasteryzacji,

która jest utrzymywana w dalszym

odcinku utrzymania gorąca przez

zadany czas. Następnie produkt

jest schładzany w ramach wymiany

ciepła w tak zwanej strefie regeneracji,

przy czym 85 do 95% stosowanej

energii jest odzyskiwane. Ewentualnie

aktywowane w dalszej kolejności

etapy schładzania doprowadzają do

schłodzenia produktu do żądanej

temperatury końcowej.

Przy pasteryzacj i za pomocą

ogrzewania krótkotrwałego bardzo

ważne jest uzyskanie wyższego

ciśnienia po pasteryzowanej stro-

nie wymiennika ciepła. Utrzymując

ciśnienie pasteryzowanego napoju

przynajmniej o > 0,5 bara (dodat-

ni spadek c iśnienia) wyższe niż

w przypadku napoju nieprzetwa-

rzanego, skutecznie zapobiega się

Narzędzie Centec do kalkulacji PE i temperatury pasteryzacji dla piwa



kontaminacji w przypadku wystąpienia

minimalnych przecieków w cienkich

płytach ze stali szlachetnej.

Powyższy rysunek przedstawia za-

sadniczy schemat przebiegu procesu

w tego rodzaju instalacji do podgrze-

wania krótkotrwałego.

Zasadniczy przebieg podgrzewania krótkotrwałego

Ponieważ cały proces wymaga bar-

dzo krótkiego czasu, występują tutaj

wysokie wymogi wobec techniki po-

miarowej, sterowniczej i regulacyjnej.

Jeśli żądana temperatura pasteryzacji

zostanie przekroczona, może dojść do

pogorszenia właściwości smakowych,

co na przykład w piwie byłoby odczu-

walne, ponieważ nabrałoby ono smaku

przypominającego chleb. Zbyt niska

temperatura pasteryzacji prowadzi

z kolei do zwiększonego ryzyka, że

eliminacja mikroorganizmów obejmie

ich niewystarczającą ilość. Z tego

względu regulacja temperaturowa

musi być starannie wymiarowana

i kontrolowana, aby możliwe było unik-

nięcie szkód jakościowych. Stosowane

dzisiaj systemy sterowania są pod

względem wydajności, niezawodności i

możliwości zintegrowania w nadrzędne

systemy sterowania procesami, naj-

bardziej odpowiednie do spełnienia

kompleksowych wymogów współcze-

snego podgrzewania krótkotrwałego.

Sterownik stale rejestruje prze-

pływ produktów, ważne war tości

temperatury i ciśnienia oraz oblicza

wszystkie istotne parametry regula-

cyjne i nastawne.

W przypadku produktów zawiera-

jących CO2 dodatkowo bardzo ważne

jest pozostawanie w każdej chwili

powyżej ciśnienia nasycenia występu-

jącego przy danej temperaturze. Tutaj

występuje pierwsze sprzężenie zwrot-

ne między dwoma odcinkami regulacji;

regulatorem objętości przepływu i

regulatorem ciśnienia do utrzymania

ciśnienia nasycenia.

Sterownik rejestruje natężenie

przepływu produktów z wykorzysta-

niem przepływomierza indukcyjnego,

a przy użyciu pomp sterowanych

w zakresie częstotliwości reguluje

występującą moc. Drugi odcinek

regulacji na wylocie strefy regeneracji

rejestruje ciśnienie, a przy pomocy

zaworów regulacyjnych nastawia

żądane ciśnienie. Rosnąca moc pompy

skutkuje wyższym ciśnieniem, które

jest zmniejszane przez zawór do

regulacji ciśnienia poprzez jego otwar-

cie. W wyniku tego przeciwciśnienie

zmniejsza się, a przepływ zwiększa.

Przepływomierz indukcyjny rejestruje

te procesy, a sterownik zmniejsza moc

pompy w celu utrzymania wymagane-

go przepływu, a tym samym także ci-

śnienia. Aby możliwe było osiągnięcie

dokładności rzędu +/- PE, konieczna

jest bardzo precyzyjna konfi guracja

techno log ie

foto

: Cen

tec


regulatorów. Do tego niezbędne jest

także ścisłe utrzymanie temperatury

pasteryzacji. Temperatura nie może

z reguły wahać się bardziej niż o kilka

dziesiętnych stopnia Celsjusza.

Przy użyciu precyzyjnych prze-

kaźników temperaturowych (zdjęcie

powyżej) sterownik nadzoruje tempe-

raturę produktu na odcinku utrzymania

gorąca i reguluje temperaturę obiegu

gorącej wody poprzez ilość gorącej

pary w aktywowanym wcześniej paro-

wym wymienniku ciepła. Ze względu

na podwójne przenoszenie energii

z pary na wodę i wody na produkt

także tutaj występują zazębiające się

obwody regulacyjne. Programowanie

i dostosowanie do występujących

warunków procesowych musi uwzględ-

niać nie tylko bezpośrednie sprzężenia

zwrotne obwodów regulacyjnych, ale

także czynnik czasowy.

Jeśli cały system podgrzewania

krótkotrwałego pracuje przy stałym

przepływie, wyżej opisane stany

procesowe są stosunkowo łatwe do

opanowania. Jednak taki wariant

wymaga większego zbiornika (bufo-

rowego), który będzie zainstalowany

między uk ładem podgrzewan ia

krótkotrwałego, a odbiornikiem (np.

napełniaczem).

Bardziej skomplikowane jest zhar-

monizowanie wszystkich parametrów

regulacyjnych, jeśli wydajność prze-

pływu podgrzewania krótkotrwałego

ma się automatycznie dopasowywać

do wydajności napełniania. W tym

celu uruchamiany w dalszej kolejności,

wyposażony w odpowiednie oprzy-

rządowanie zbiornik buforowy jest

wyposażony w układ pomiaru stanu

napełnienia, dzięki któremu sterow-

nik w każdej chwili może odczytać

aktualną wydajność napełniacza.

Inteligentne programowanie umożliwia

w ten sposób dopasowanie mocy

natężenia przepływu produktu do ilości

odbieranej przez napełniacz. Jednak

także tutaj występują liczne sprzężenia

zwrotne. Modyfikacja przepływu przez

wymiennik ciepła zmienia przenoszenie

energii w wyniku czego temperatura na

odcinku utrzymania gorąca i w strefie

chłodzenia musi zostać odpowiednio

dopasowana. Jeśli przykładowo przy

zmniejszeniu przepływu następuje to

zbyt wolno, ze względu na mniejszą

prędkość przepływu produkt zbyt

długo pozostaje na odcinku utrzymania

gorąca i zostaje poddany nadmiernej

pasteryzacji. Równocześnie produkt

zbyt wolno przepływa przez etap

chłodzenia i na przykład w przypadku

piwa, które jest schładzane niemal do

temperatury 0°C, szybko występuje

niebezpieczeństwo zamarznięcia

etapu chłodzenia - w wyniku czego

podgrzewanie krótkotrwałe zostaje

zatrzymane i musi być uruchamiane

od nowa.

Aby taka sytuacja nie wystąpiła,

regulacja musi spełniać niżej opisane

warunki. Podczas uruchomienia trzeba

z maksymalną precyzją określić, jak

szybko regulatory powinny reagować,

aby nie nastąpiło odchylenie całego

systemu od sformułowanych wartości

specyfikacyjnych. Dodatkowo krytycz-

ne wyjścia regulatorów, jak to do pomp,

a tym samym moc przepływu muszą

zostać wykonane z ograniczeniami w

zakresie maksymalnej możliwej zmiany

na minutę. Kiedy wszystkie parametry

zostaną optymalnie określone i zapi-

sane w sterowniku, zakład otrzyma

wydajny i wyjątkowo elastyczny system

zajmujący niewiele miejsca. Poprzez

dopasowanie przepływu zbiornik

buforowy może też być wykonywany

ze znacznie mniejszymi wymiarami.

Ponieważ także dłuższe okresy

unieruchomienia napełniacza nie są

rzadkością, każdy zarządca insta-

lacji podgrzewania krótkotrwałego

zadaje sobie pytanie, czy produkt,

przy pełnym zbiorniku buforowym,

może być pasteryzowany w danym

obiegu po raz drugi lub nawet trzeci.

Unieruchomienie systemu nie jest ko-

rzystne pod względem energetycznym

i prowadziłoby do zbyt długiej fazy

rozruchowej. Z szybko reagujący-

mi i szeroko rozpowszechnionymi

czujnikami prędkości dźwięków inte-

ligentnie zaprogramowane instalacje

podgrzewania krótkotrwałego mogą

zastępować produkt wodą, zanim

zostanie uruchomiony obieg.

Czujnik prędkości dźwięku Centec

Sonatec do oznacza-nia koncentracji i oddzielania faz

foto

: Cen

tec

foto

: Cen

tec



Dzięki precyzyjnemu oznaczaniu

granicy faz produktu i wody dodatkowo

osiąga się minimalizację strat pro-

duktu. Oprócz tego podczas zwykłej

eksploatacji zakładu pasteryzującego

czujnik nadzoruje produkt (koncen-

trację) i dostarcza danych z zakresu

kontroli jakości.

Największą korzyścią podgrze-

wania krótkotrwałego ze zmiennym

przepływem jest to, że instalacja przy

zwiększającym się stanie napełnienia

zbiornika buforowego redukuje moc

przepływu i na odwrót, nie wychodząc

przy tym poza zakres zbilansowania

energetycznego. Adaptacja do wydaj-

ności napełniacza oznacza bardziej

bezawaryjną eksploatację w zakresie

napełniania, ponieważ sterownik

przełącza się w odpowiednim czasie

i bez ingerencji operatora na obieg

wody i ponownie na pasteryzację

produktu.

Dane zarejestrowane przez sterow-

nik instalacji mogą być obrazowane

w postaci wykresów i archiwizowane

(IFS) w celu zapewnienia jakości.

Opcjonalnie można zastosować zestaw

do zdalnej konserwacji, jak w przypad-

ku niemal wszystkich instalacji Centec.

Podsumowanie:Współczesne instalacje do pod-

grzewania krótkotrwałego w coraz

większym stopniu zastępują paste-

ryzację tunelową i fi ltrację sterylną.

Precyzyjne pomiary temperatury

umożliwiają dokładną regulację tempe-

raturową. Szybkie systemy sterowania

regulują nie tylko moc przepływu,

ale także ilość gorącej wody i etapy

chłodzenia.

Procesowa technika pomiarowa

online od jednego producenta reje-

struje przejścia na linii woda/produkt

i generuje parametry produktu dla

działu zapewnienia jakości. Rejestro-

wane dane dostępne są dla klienta

od razu i długoterminowo, w postaci

protokołów.

Centec to p r zeds ięb io r s t wo

wyspecjal izowane w procesowej

technice pomiarowej i regulacyjnej,

oferujące w połączeniu z odpowied-

nią techniką procesową instalacji,

najbardziej optymalne rozwiązanie

dla specyficznych potrzeb klienta,

od projektowania, poprzez integrację

procesową, po uruchomienie przez

wykwalifi kowanych inżynierów - a to

wszystko z jednego źródła!

Centec FlashPasto FPS 225

22 500 l/h AB-InBev

Centec FlashPasto FPS 800 80 000 l/h Grupa Radeberger

techno log iefo

to: C

ente

c

foto

: Cen

tec

Jak minął rokJak minął rok

Kompania Piwowarska jest największym przedsiębiorstwem piwowarskim w Polsce. Kilkusetletnie doświadczenia w warzeniu piwa, nowoczesne technologie

i rygorystyczne przestrzeganie zasad produkcji na światowym poziomie gwarantują najwyższą jakość naszych produktów. Do portfela marek KP należą najpopularniejsze

polskie piwa – m.in. Tyskie, Żubr, Lech, Dębowe Mocne, Redd’s, a także międzynarodowe marki premium: Pilsner Urquell, Grolsch oraz Peroni Nastro Azzurro.

Kompania Piwowarska (utworzona w 1999 roku) posiada trzy browary (w Tychach, Poznaniu i Białymstoku) oraz oddziały handlowe na terenie całego kraju. Kompania

Piwowarska prowadzi także działalność społeczną oraz programy edukacyjne popularyzujące odpowiedzialność i umiar w konsumowaniu alkoholu. Wielkość sprzedaży

osiągniętej przez KP w roku fi nansowym zakończonym 31 marca 2012 r. wyniosła 13,5 mln hektolitrów piwa.



w ynik i 20 12 w duż ych br owar achjak

miną

ł rok

w du

żych

brow

arach

W ubiegłym roku fi rma rozszerzyła portfolio o nowe marki (Kolekcja

Piwnych Specjalności Książęce) i piwne kategorie (LECH Shandy,

czyli miks piwa z lemoniadą), jak również kolejne warianty i smaki

istniejących brandów (Żubr Ciemnozłoty, Tyskie Klasyczne, Tyskie

Jasne Lekkie 3,5%, Tyskie z tanka oraz Redd’s Cranberry, Redd’s

Grapefruit-Pineapple). Do tego dochodzą nowe opakowania (butelka i

puszka LECH Easy Grip).

Wśród najlepiej sprzedających się piw w 2012 r. znalazły się aż trzy

marki Kompanii Piwowarskiej (ACNielsen). Na szczycie zestawienia

niezmiennie utrzymuje się Tyskie – marka ta w ciągu sześciu miesięcy

urosła o 15% w porównaniu do roku 2011. To również najbardziej

wartościowy brand alkoholowy w Polsce wg „Rankingu Najcenniejszych

Polskich Marek 2012” dziennika Rzeczpospolita, opublikowanego

w grudniu ubiegłego roku.

Rynek piwa w Polsce rósł do sierpnia, natomiast ostatnie cztery

miesiące 2012 r. przyniosły obniżenie wielkości sprzedaży w stosunku

do roku poprzedniego. Było to spowodowane głównie niskimi wskaź-

nikami optymizmu konsumenckiego – obecnie jest on na najniższym

poziomie od czasu kryzysu, który cztery lata temu wstrząsnął światową

gospodarką. Jednak nawet ewentualny wzrost sprzedaży w 2013 r.

niekoniecznie musi przełożyć się zwiększenie wartości kategorii.

Rob Priday, prezes Kompanii Piwowarskiej:

W pierwszej połowie 2012 r. branży piwnej sprzyjała dobra pogoda i wielkie imprezy sportowe, podczas których piwo jest nieodłącznym towarzyszem kibiców. Jednak w drugiej części roku mniejsza gotowość konsumentów do wydawania pieniędzy nie ominęła branży piwnej, czego efek ty widać było wyraźnie w ostatnim kwartale 2012. Musimy też pamiętać o rosnącej presji kosztowej, która może w najbliższym czasie dopro-wadzić do wzrostu cen piwa w Polsce.

W KOMPANII PIWOWARSKIEJ

W 2012 r. Kompania Piwowarska sprzedała 14,2 milionów hektolitrów piwa, utrzymując udziały w rynku na poziomie 38%. Firma pozostaje liderem na rynku, który po udanym początku ubiegłego roku odnotowuje spadki sprzedaży wskutek niskiego poziomu wskaźników optymizmu konsumenckiego.

Bardzo widocznym tren-

dem jest bowiem rosnąca

popularność piw najtań-

szych, co jest przejawem

skłonności konsumentów

do oszczędzania. Są to m.in.

marki własne sklepów lub

też piwa kupowane coraz

częściej w dyskontach,

które w ostatnim czasie

stały się niezwykle istotnym

kanałem sprzedaży. Sytuacji

na rynku nie pomagają także

rosnące koszty surowców

wykorzystywanych do produkcji piwa, opakowań i energii, co w dłuższej

perspektywie może skutkować podniesieniem cen przez producentów.

– W tym roku zamierzamy skupić się na umacnianiu ubiegłorocznych

innowacji. Wprowadzimy także kolejne, ale na pewno nie będzie ich

tak wiele jak w roku 2012 – mówi Piotr Jurjewicz, wiceprezes ds.

marketingu. – Będziemy także kontynuować działania w zakresie edukacji

konsumentów na temat jakości piwa, zwłaszcza w gastronomii.

foto

: Kom

pani

a Pi

wow

arsk

a

SP

W 2012 roku sprzedaż Carlsberg Pol-

ska rosła trzykrotnie szybciej niż rynek,

co w efekcie zwiększyło wolumenowe

udziały fi rmy w polskim rynku do 18,5%

(17,8% wartościowo), osiągając tym

samym najwyższy poziom w historii.

Dobre wyniki wsparły decyzję Carlsberg

Breweries o rozbudowie Browaru

Kasztelan w Sierpcu.

Jedną z przyczyn tak znacznych

wzrostów było wprowadzenie na rynek

marki Somersby, aktywacja Euro 2012 jak

również konsekwentna strategia komu-

nikacyjna marek Kasztelan oraz Harnaś,

która zaowocowała ich wzrostem. Udało

nam się również zachować wzrostową

dynamikę sprzedaży po Euro, notując

9% wzrost w czwartym kwartale zeszłe-

go roku kiedy to cała kategoria piwa

w Polsce już nie rosła – mówi Tomasz

Bławat, prezes Carlsberg Polska.

Wspomniany wzrost miał miejsce

głównie w ramach największej kategorii,

czyli piw jasnych pełnych, stanowiących

75% całego rynku. Trend ten w najbliż-

szych latach nie odwróci się – dominującą

pozycję będą miały nadal piwa Full Light.

Jednocześnie udziały tej kategorii będą

nieznacznie maleć na korzyść piw sma-

kowych (beer mix-y) i niszowych (tzw.

specjalności), które zanotowały w 2012

roku znaczący wzrost w porównaniu do

roku 2011. To nowe trendy w preferencjach

konsumentów, którzy poszukują piw

lżejszych oraz oryginalnych smaków.

Odpowiedzią na ten trend jest marka

Somersby, która została wprowadzona

w marcu w zeszłym roku i podbiła gusta

konsumentów, notując sprzedaż zdecy-

dowanie powyżej zakładanych planów.

Mówiąc o wzrostach należy wspomnieć

również o utrzymującym się trendzie piw

„niepasteryzowanych”, których sprzedaż

urosła o ok. 40% w porównaniu do roku

2011. Wzrost tej kategorii zawdzięczany

jest głównie marce Kasztelan Niepastery-

zowane z portfela Carlsberg Polska. Rok

2012 to również czas spadku sprzedaży

piw mocnych. Szacuje się, że w najbliż-

szych latach nastąpi dalsze zmniejszanie

się tej kategorii.

W obszarze podziału opakowań do

roku 2011 dominowała puszka. Obecnie

konsumenci coraz częściej preferują

butelki zwrotne. Przyczyną takiego

trendu jest, między innymi, cena. Piwo

w butelce zwrotnej jest od 20 do 30%

tańsze niż w puszce. Nie bez znaczenia

jest również fakt, że zwiększyła się

świadomość, dotycząca ochrony śro-

dowiska. To pozwala dokonać wyboru

na korzyść butelki zwrotnej.

Podobnie jak cała branża w 2012

Carlsberg Polska musiał się zma-

gać z rosnącymi cenami surowców.

Najwyższe objęły słód ze względu

na ubogie zbiory oraz koszty opakowań, głównie puszki

w wyniku wzrostu cen aluminium. Rok 2013 będzie niewątpli-

wie następnym rokiem wzrostu kosztów materiałów i surowców

do produkcji piwa.

Obecnie niemal co trzeci konsument wymienia markę

Carlsberg wśród najbardziej znanych marek piwa.

Rok 2012 to również inwestycje w nową linię produkcyjną w

browarze OKOCIM w Brzesku, wartość tej inwestycji wyniesie

60 mln złotych.

Carlsberg Polska znacząco poprawił swoje wyniki jak

również znaczenie w Grupie Carlsberg. W związku z tym wła-

śnie rozpoczęła się inwestycja w dalszą rozbudowę browaru

Kasztelan w Sierpcu, wartość tej inwestycji to 187 mln złotych.

Rozbudowa zakończy się w roku 2014. Browar Kasztelan jest

atrakcyjnym miejscem inwestycji, jego atutem jest centralne

położenie, wysokiej jakości woda oraz współpraca lokalnych

partnerów. Dzięki aktualnie prowadzonym programom

inwestycyjnym moce produkcyjne Carlsberg Polska wzrosną

z obecnych 7mln hl do 8,5 mln hl piwa rocznie.

Jak minął rok


jak m

inął r

ok w

duży

ch br

owara

ch

Tomasz Bławat, prezes Carlsberg Polska:

Polska jest atrakcyjnym i dużym rynkiem piwa, polski konsument jest dojrzały i świadomie wybiera konkretne piwa, w zależności od smaku, opakowania, atrakcyjności marek. Carlsberg Polska jest dynamicznie rosnącą częścią grupy Carlsberg jak również wiarygodnym partnerem handlowym, co odzwierciedlają ostatnie wyniki satysfakcji naszych klientów. W przyszłości naszym zadaniem pozostanie zapewnienie klientowi dobrej jakości naszych piw, atrakcyjne pozycjonowanie naszych marek tak aby konsumenci wybierali je jak najczęściej.

Carlsberg Polska zanotował w 2012 roku 15% wzrost sprzedaży zarówno wolumenowo jak i wartościowo, osiągając najwyższy w historii poziom udziałów w polskim rynku piwa: wolumenowo 18, 51%, wartościowo 17,8%. Jednocześnie cała branża zanotowała dynamikę wzrostu na poziomie 5%.

W CARLSBERG POLSKA foto

: Car

lsbe

rg P

olsk

a

MP

jak m

inął r

ok w

duży

ch br

owara

ch



W 2012 r. ponownie wzrosła rów-

nież sprzedaż eksportowa piw Grupy

Żywiec (wzrost o 15 proc.), głównie

z uwagi na dobre wyniki marek Żywiec

i Warka.

Pomimo spadku nastrojów konsu-

menckich, częstszego sięgania konsu-

mentów po piwa tanie (downtradingu)

oraz wzrostu znaczenia kanału handlu

nowoczesnego, Grupa Żywiec S.A.

zwiększyła zysk operacyjny z 340 mln

złotych w 2011 r. do 387 mln zł w 2012 r.

W 2012 r. Grupa Żywiec S.A. osiągnęła

również zysk netto wynoszący 338 mln

złotych (w roku 2011: 297 mln złotych).

Te wyniki Grupa Żywiec S.A. osiągnęła

Po dwuprocentowym wzroście w 2011, również w ubiegłym roku sprzedaż Grupy Żywiec wzrosła o ok. 3 proc. Jest to związane przede wszystkim ze znaczącymi inwestycjami dotyczącymi krajowych i zagranicznych marek Grupy Żywiec, jak również wprowadzeniem nowych produktów takich jak Warka Radler czy Desperados Red. Dzięki dobrym wynikom Radlera sprzedaż całej marki Warka wzrosła w 2012 r. o prawie 20 proc.

dzięki pozytywnemu efektowi podjętych

działań.

Grupa Żywiec S.A. niezmiennie

koncentruje się na dalszym wzmoc-

nieniu swoich największych walorów

– wyróżniających się marek piwnych

a także zwiększeniu efektywności

dystrybucji, obsługi klienta oraz sa-

tysfakcji konsumenta, wprowadzaniu

nowych produktów i realizacji polityki

odpowiedzialnej konsumpcji alkoholu.

W 2012 r. Grupa Żywiec S.A. we

współpracy z Ernst & Young po raz

pierwszy w historii przygotowała ra-

port oceniający wpływ na otoczenie

społeczno-gospodarcze w Polsce.

Wynika z niego, że działalność Grupy

Żywiec generuje 0,35% PKB Polski a

całkowita wartość dodana dla polskiej

gospodarki generowana przez spółkę

przekroczyła 4,6 mld zł. Grupa Żywiec

i przedsiębiorstwa z powiązanych z nią

branż w 2011 r. wpłaciły do budżetu

państwa 2,6 mld zł podatków.

W GRUPIE ŻYWIEC

Grupa Żywiec, najbardziej atrakcyjnym pracodawcą w sektorze FMCG

Grupa Żywiec jest najlepiej postrzeganą firmą w sektorze produktów szybko zbywalnych wg. najnowszego badania, które przeprowadziła fi rma Randstad. Badanie dotyczyło 150 najwięk-szych przedsiębiorstw w Polsce z różnych sektorów gospodarki i zostało przeprowadzone na grupie 7000 Polaków.

Wyniki badań pokazują, że najważniejszymi kryteriami, którymi kierują się Polacy przy wyborze przyszłego pracodawcy są stabilność fi nansowa fi rmy (72 proc.), bezpieczeństwo zatrudnienia (70 proc.), przyjazna atmosfera w pracy (54 proc.), interesująca praca (50 proc.) i wynagrodzenie (49 proc.).

79 proc. osób, które wzięło udział w badaniu Randstad zna największego pracodawcę w branży piwnej na tyle dobrze, aby mieć o nim opinię, co wskazuje na wysoką świadomość marki Grupy Żywiec jako pracodawcy. Ankietowani uznali także, że pod względem przyjaznej atmosfery w pracy, Grupa Żywiec jest trzecią najpopularniejszą fi rmą w Polsce. Według badania, 40 proc. respondentów chciałoby pracować w Grupie Żywiec.

„Bardzo się cieszymy, że Grupa Żywiec znalazła się w ścisłej czołówce najbardziej pożądanych pracodawców w Polsce. Tym bardziej, że zostaliśmy jednocześnie najbardziej atrakcyjnym pracodawcą w sektorze FMCG” – mówi Robert Bębenek, Dyrektor ds. Rozwoju i Rekrutacji Grupy Żywiec.

Grupa Żywiec to największy pracodawca w branży piwnej, zatrudniający ponad 5000 osób i jeden z czołowych producentów piwa w Polsce. Firma jest powiązana z Grupą Heineken, największym producentem piwa w Europie. Grupa Żywiec rocznie sprzedaje 11,5 mln hektolitrów piwa warzonego w pięciu browarach w Warce, Elblągu, Leżajsku oraz Arcyksiążęcym Browarze w Żywcu i Brackim Browarze Zamkowym w Cieszynie. Poprzez sieć prawie 50 oddziałów handlowych i blisko 900 przedstawicieli działających w całym kraju spółka oferuje prawie 30 różnych piw kilkudziesięciu tysiącom partnerów biznesowych. Marką fl agową fi rmy jest Żywiec – jedno z największych polskich piw eksportowych (obecne dzisiaj w ponad 40 krajach), sprzedawane za granicą od ponad stu lat. Do najważniejszych marek spółki należą też Heineken, Warka, Tatra, Specjal, Strong i Leżajsk. Ważną część oferty Grupy Żywiec stanowią piwa regionalne: Królewskie (Polska centralna), Leżajsk (południowo-wschodnia) i Specjal (północna). Spółka prowadzi również dystrybucję zagranicznych piw specjalnych (Desperados, Paulaner, Guinness i Kilkenny) oraz polskich piw specjalnych (Kaper, Żywiec Porter, Radler). Grupa Żywiec jest jedyną spółką spośród największych producentów piwa notowaną na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, gdzie zadebiutowała 24.09.1991 r.

foto

: Gru

pa Ż

ywie

c

foto

: Gru

pa Ż

ywie

c

w ynik i 20 12 w duż ych br owar ach

SR

Jak minął rokW GRUPIE ŻYWIEC

Jak minął rokW GRUPIE ŻYWIEC


AD_directdrive hydrostop 105 x 297_Korr.indd 1 21.03.12 16:48

Po prostu lepsza wirówka:GEA Westfalia Separatordirectdirectdirectdirectdrive + hydrostopstopstopstopWszelkie możliwe, innowacyjne rozwiązania technicznew końcu dostępne również w wirówkach dlapiwowarstwa, sokownictwa, winiarstwa oraz innychnapojów.

GEA Westfalia Separator Polska Sp. z o.o.Aleje Jerozolimskie 212, 02-486 Warszawa, PolskaTelefon: +48 22 571 42 03, Fax: +48 22 571 42 [email protected], www.gea.com

engineering for a better world

rekl

ama

e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : e - w y d a n i e d o p o b r a n i a n a : www.agro.apbiznes.pl

10-12 maja 2013 odbędzie się czwarta edycja Wro-cławskiego Festiwalu Dobrego Piwa, a w jego ramach X Wrocławskie Warsztaty Piwowarskie. Warsztaty są naj-starszą i największą imprezą cykliczną dla piwowarów domowych, rok w rok gromadzącą dziesiątki piwowarów z całej Polski oraz setki osób zainteresowanych założeniem domowego browaru. Od 4 lat, dzięki owocnej współpracy z Centrum Kultury „Zamek” impreza stała się istotnym elementem większej całości, jaką jest Festiwal Dobrego Piwa. Dzięki Festiwalowi coraz więcej osób wie, że piwo to nie tylko jasny, mocno nagazowany lager. Jest to jedyna impreza w Polsce, na której nieobecne są popularne marki wiel-kich koncernów piwowarskich, nie doleją ci tu również soku do piwa. Co roku właśnie na FDP premiery swoich piw robią nowopowstające browary, a największy polski internetowy serwis piwny browar.biz ogłasza wyniki Plebiscytu na Piwo Roku i wręcza nagrody zwycięzcom.

Ponad sto marek piw w różnych gatunkach dostęp-nych z nalewaka, koncerty, konkursy, scena kulinarna, jarmark ekologiczny – zapraszamy na trzydniową ucztę dla smakoszy.

Więcej o imprezach na stronach internetowych www.festiwaldobregopiwa.pl i www.wrowar.pl

Rafał Kowalczykbrowarzyciel.pl

Tym, którzy dawno nie analizowali

rynku i wytwórców piwa, warto przy-

pomnieć, że dzielą się oni na parę

grup. Pierwszą i największą z nich są

megabrowary należące do dużych

koncernów. W ocenie wielu piwoszy

wytwarzają one mocno ujednolicony

smakowo trunek, który ani nie prze-

szkadza, ani niczym nadzwyczajnym się

nie wyróżnia. Drugą grupą są browary

tzw. regionalne, czyli dużo mniejsze,

aczkolwiek również zmechanizowane i

uprzemysłowione. Te z kolei powinny

warzyć piwa o ograniczonej dostępno-

ści, choć często zdarza się, że są do

kupienia niemalże wszędzie. Prawie

wszystkie też mogą pochwalić się ofertą

jasnych lagerów jako alternatywą dla

tych „nijakich” koncernowych. I tu teo-

retycznie różnice i podziały mogłyby się

kończyć. Jednak ostatnimi czasy dużo

zaczęło się mówi o tzw. piwowarstwie

rzemieślniczym - czyli kolejnej lidze, w

której gra się piwem o klienta. Dziwne w

tym wszystkim wydaje się to, że dopiero

teraz mówi się o tym, bo przecież bro-

wary rzemieślnicze istnieją od wielu lat,

a znamy je jako restauracyjne. Dziwne

jest również to, że sami piwowarzy z

tychże browarów wolą nazywać się

inaczej niż rzemieślnikami. Być może

dlatego, że źle im się to kojarzy, bo nadal

są skażeni latami socjalistycznego

realizmu. Z racji upływu czasu rzadko

kto jeszcze pamięta przekazy, kiedy

to przedwojenny fachowiec (czytaj:

rzemieślnik) był naprawdę kimś, prawie

artystą. Przypominamy sobie natomiast

o tzw. fachowcach, złotych rączkach,

badylarzach i innych „cwaniaczkach”

pośród których zaszufladkowaliśmy

również rzemieślników. Nie pamiętamy

o dobrych szewcach, bo kto by sobie w

komunie buty na miarę robił? Pamięta-

my natomiast, że usługi były wątpliwej

jakości, a o wszystko trzeba było prosić.

Co zatem dzieje się obecnie, że

zaczynamy mówić o powrocie do

rzemiosła w piwowarstwie? Po co

dyskutujemy, jakie piwo jest jeszcze

rzemieślniczym, a jakie już nie?

Z jednej strony znaczna część

dotychczasowych rzemieślników (to

Ci restauracyjni) okazała się pewnego

rodzaju rozczarowaniem. Browar re-

stauracyjny często bowiem traktowany

jest wyłącznie jako model biznesowy, w

którym błyszczący gadżet (warzelnia)

ma przyciągać klientów i obiecywać

zacne piwo. Rzeczywistość jednak

okazuje się brutalna, szczególnie kiedy

przychodzi do oceny sensorycznej.

Analogicznie jak w przypadku luk-

susowych aut, które mają zarówno

Kiedyś, w sumie całkiem niedawno, byłem „szczęśliwym” posiadaczem samochodu cenionej marki. W środku przepiękny, dopracowany, wyłożony skórą, drewnem i wielbłądzią wełną – no istne cudo! Ale miał jeden feler – psuł się potwornie - w ciągu trzech lat miał 16 napraw gwarancyjnych. Czy był więc autem dobrym, czy złym? Mechanik w fi rmowym serwisie poradził mi, że jak chcę mieć auto bezawaryjne, to żebym sobie Hyundaia kupił. Tylko, czy będzie to dobry czy zły samochód? Podobne dylematy możemy mieć przy wyborze piwa, niezależnie od tego z jakiego hufca pochodzi i pod jaką chorągwią zdobywa rynek. Zawsze pozostaje pytanie: ale czy to jest dobre piwo?



PiwaPiwaPiwaRZEMIEŚLNICZE

g łos w dyskus j i

historię jak i piękną oprawę, jednak

mają też liczne wady. Oferta piw z

tychże browarów również wydaje się

„smutna”. Kupując taki cudny browar

od austriackiego, niemieckiego, czy

słowackiego dostawcy zwykle dosta-

jemy w pakiecie szkolenie i receptury

„zestawu obowiązkowego” - trzech piw:

jasnego, ciemnego i pszenicznego.

Niestety często browar pozostaje przy

tym wyborze, ponieważ restaurator jest

jedynie biznesmenem, a piwowar oka-

zał się przypadkową osobą z łapanki.

Jest też inny powód lub raczej przy-

czyna tego, że mówimy dziś o rzemiośle

w browarnictwie. Jesteśmy bowiem

świadkami piwnej rewolucji – rozwoju

browarnictwa, który na wzór amerykań-

skiego craftbrewering zaczyna objawiać

się również i w Polsce. Od dekady

miłośnicy piwnego trunku realizują się

w różnych obszarach: piwowarstwie

domowym, piwnych podróżach,

stowarzyszeniach, konkursach,

szkoleniach, birofilstwie, nie-

chęci do koncernów oraz w

innych dziedzinach związanych

z piwem.

Od lat marzeniem wielu jest

też skrzyżowanie pasji z zawo-

dem i otworzenie własnego

browaru rzemieślniczego. I to dzieje

się właśnie się teraz!

O ile część właścicieli browarów

restauracyjnych traktuje browar wyłącz-

nie jako biznes, o tyle piwni pasjonaci

przeważnie nie liczą pieniędzy, a jedynie

liczą na to, że zrewolucjonizują rynek i

będą dobrze się przy tym bawić. Nie ma

w tym nic złego i ani krzty sarkazmu.

Jest to przecież idealna sytuacja, kiedy

pracę wykonujemy z pasją. Ba! Życzy-

libyśmy sobie, aby wszyscy tak mieli,

łącznie z pielęgniarkami i lekarzami, a

na koniec dnia, żeby wszyscy zarobili

godne pieniądze.

No dobrze, ale czy tylko o dobrą

robotę chodzi? Czy aby piwowarstwo

tzw. rzemieślnicze nie jest również

kolejnym szyldem, proporcem, pod

którym może się zebrać kolejna grupka

osób, która będzie manifestować

swoją odmienność? Wszystko byłoby

w porządku, gdyby była to jedynie od-

mienność w stylu „pięknie się różnimy”.

Jednak mam wrażenie, że jest to kolejna

etykieta głosząca my jesteśmy tu gdzie

Browar restauracyjny często traktowany jest wyłącznie jako model biznesowy, w którym błyszczący gadżet (warzelnia) ma przyciągać klientów i obiecywać zacne piwo

Jesteśmy świadkami piwnej rewolucji

– rozwoju browarnictwa, który na wzór amerykańskiego craftbrewering zaczyna objawiać się również i w Polsce

RZEMIEŚLNIK to osoba prowadząca na niewielką skalę samodzielną działalność gospodarczą, rękodzielnik i drobny wytwórca dóbr codziennego użytku. W dziedzinach artystycznych to potocznie osoba, która posiada warsztat, zna techniki artystyczne (np. malarskie), ale jest pozbawiona talentu.

Źródło: Praktyczny Słownik Współczesnej Polszczyzny, Wyd. Kurpisz, Poznań 2002, tom 37.


foto

: http

://be

erpr

ole.

wor

dpre

ss.c

om

Browarzyciel.pl

To niezależna fi rma

działająca w branży

browarniczej, która

świadczy usługi doradcze

i szkoleniowe. Prowadzona

jest przez Rafała Kowalczyka,

doświadczonego piwowara

- znawcę kultury i stylów

piwa. Jako ekspert

w zakresie sensorycznej

oceny piwa jest od wielu lat

sędzią podczas konkursów

piwowarskich. Krytyk

i recenzent rynku piwnego.

Jest też szkoleniowcem

i wykładowcą m.in. w Studium

Piwa. Autor publikacji na

temat piwa w magazynach

hobbystycznych i prasie

branżowej. Swoje usługi fi rma

Browarzyciel kieruje do osób

profesjonalnie zajmujących

się piwem oraz pasjonatów

„złotego trunku”.

warzy się prawdziwe i dobre piwo, a wy

stoicie tam, gdzie kiedyś stało ZOMO.

Dochodzi do tego, że podmiot całego

tego zamieszania – piwo – schodzi

na plan dalszy, a najważniejsza staje

się ideologia i marketing. Nieistotnym

okazuje się to, jak wychodzi nam wa-

rzenie, ale to jak głośno wykrzyczymy

swój manifest. A gdzie w tym wszystkim

jest piwo?

Ktoś może się z tym nie zgodzić.

Mówi się wręcz, że należałoby zdefi -

niować „prawdziwe” piwo rzemieślnicze,

aby było synonimem dobrej praktyki wa-

rzelniczej, dobrego produktu i wreszcie

wizytówką dobrego piwowara. No moż-

na, tylko po co? I tak na koniec liczy się

tylko piwo i to, czy komuś smakuje, czy

nie. Tak było od zarania dziejów, odkąd

je odkryto. Browar rzemieślniczy może

umieścić poprawne dane na etykiecie:

zawartość ekstraktu, skład surowcowy

łącznie z podaniem wszystkich użytych

gatunków chmielu. Może zastosować

wyłącznie surowce słodowane. Może

powiedzieć, że nie stosuje enzymów,

HGB, itp. I co, większe browary np.

regionalne tak nie mogą?

Jednego browarom rzemieślniczym

nie można odmówić: tego, że mają

znaczący wkład w rozwój ogólnie

pojętej kultury piwa. To one właśnie

wykorzystując korzyści miniskali i swoją

elastyczność przypominają nam jak róż-

ne są style piwnego trunku na świecie

i propagują piwa sezonowe. Walczą o

to, by ich unikalna oferta była obecna w

różnych pubach. Browary rzemieślnicze

lub kontraktowe organizują premiery

i eventy piwne skupiając miłośników

piwa. Robi się tym samym bardziej

kolorowo, czasem bardziej tradycyjnie,

ale to co jest najważniejsze to to, że

ostatecznie klienci mają większy wybór.

Póki co niestety mamy raptem parę

takich browarów. Jednak już niedługo

ma powstać jeszcze kilka kolejnych. To

dalej kropla w morzu, ponieważ obecnie

rynek chłonie wszystko, co uwarzą.

Mam nadzieję, że będą się rozwijały, a

inni pójdą ich śladem. Wierzę również,

że piwa z tych browarów będą cieszyły

się powodzeniem nie tylko dlatego, że

są off owe, niszowe i uwarzone na pohy-

bel koncernom, ale przede wszystkim

dlatego, że są świeże, smaczne, stylowe

lub po prostu ulubione. Życzę tego

przede wszystkim browarom, ale i nam

wszystkim jako konsumentom.

QMPPojawiła się sytuacja, w której

jedna strona twierdzi, że „my jesteśmy tu gdzie

warzy się prawdziwe i dobre piwo, a wy stoicie tam, gdzie kiedyś stało ZOMO”. Dochodzi do tego, że podmiot całego

tego zamieszania – piwo – schodzi na plan

dalszy



foto

: chr

omas

tock

g łos w dyskus j i

Bogactwo tusz wołowych o różnym zastosowaniu ewoluowało

w świadomości Polaków do podziału na mięso „z kością”

i bez, a radość płynącą z jedzenia wołowiny zastąpiło

niezadowolenie, spowodowane niewielką dostępnością mięsa

wysokiej jakości. Co o tej jakości przesądza? Smak, pewne

pochodzenie, kruchość, soczystość, łatwość przygotowania

– wszystkie te cechy ma wołowina produkowana zgodnie

z systemem jakości Quality Meat Program (QMP). Zdaniem

specjalistów, ma ona szansę zmienić polską kuchnię

i odbudować rodzimy rynek wołowiny.

Dlaczego Polacy nie jedzą wołowiny?W e d ł u g d a n y c h G ł ó w n e g o U r z ę d u S t a t y -

s t ycznego, spożyc ie mięsa wo łowego w Po lsce

od wielu lat systematycznie się zmniejsza. W 1990 r. konsump-

cja na 1 mieszkańca wynosiła 16,4 kg, natomiast zgodnie

z prognozami Instytytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki

Żywnościowej Państwowego Instytutu Badawczego, w 2012

r. wyniesie już tylko 2,2 kg. Tendencję tę spowodował fakt,

że w latach 90. wołowina była mięsem znacznie tańszym

i łatwiej dostępnym niż wieprzowina czy drób. Wyniki

badań jednoznacznie wskazują, iż niskie spożycie mięsa

wołowego podyktowane jest głównie za wysoką ceną

w stosunku do jakości, zanikiem tradycji konsumpcji wołowiny,

brakiem standardów gwarantujących stałą jakość mięsa oraz

brakiem wiedzy dotyczącej wartości odżywczych wołowiny

i sposobów na jej łatwe przygotowanie.

Czas na duże zmiany12 marca 2013 r. ofi cjalnie ogłoszono start programu

informacyjnego, mającego promować wołowinę QMP

wśród konsumentów, sprzedawców i restauratorów.

Program jest dofi nansowany z budżetu krajowego (Agencja

Rynku Rolnego), przez Unię Europejską oraz Fundusz

Promocji Mięsa Wołowego – jego celem jest odbudowa

rodzimego rynku wołowiny w Polsce. Czy możliwy jest

powrót do czasów przedwojennych, gdy wołowina gościła

na każdym polskim stole nie tylko w postaci polędwicy?

Czy polska wołowina ma szansę zostać kiedyś porównana

do argentyńskiej lub irlandzkiej? Jerzy Wierzbicki, prezes

Polskiego Zrzeszenia Producentów Bydła Mięsnego, jest w

tej materii optymistą: Przykłady innych krajów pokazują, że

jest to w naszym zasięgu. Często powołuję się na przypadek

Australii – tam kilkanaście lat temu rynek i postrzeganie

wołowiny wyglądały podobnie jak u nas. Dzięki systemowi

certyfi kacji mięsa udało się wprowadzić do sprzedaży produkt

na tyle jakościowy, że konsumenci szybko go docenili, a zyski,

w tym wpływy do budżetu państwa, są tam aktualnie liczone

w milionach dolarów. Ponadto, Australia ma teraz znakomitą

kulturę wołowiny, prawie porównywalną z amerykańską, gdzie

przygotowanie steku to prawie celebracja. Do tego również

dążymy, wiedząc, że jest i potencjał rynkowy, i potrzeba. Po-

lacy podróżują po świecie, poznają wysokiej jakości produkty

i chcą mieć dostęp do takich samych na co dzień. Dobra

wołowina QMP to odpowiedź na ich oczekiwania.

Wołowina przez wieki gościła na polskich stołach w wielu kulinarnych odsłonach. Aż do momentu, gdy w okresie PRL jej

jakość uległa wyraźnemu obniżeniu, a kultura z nią związana – degradacji.

wołowina, która zmieni polską kuchnięQMP

Joanna Długosz


foto

: sxc

.hu

x x x x x x x x x x x x x


energia – woda – środowiskox x x x x x x x x x x x x


energia – woda – środowiskox x x x x x x x x x x x xenergia – woda – środowisko

x x x x x x x x x x x x xx x x x x x x x x x x x xenergia – woda – środowisko

x x x x x x x x x x x x xenergia – woda – środowisko


dr inż. Katarzyna Umiejewska

Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Środowiska, Zakład Zaopatrzenia w Wodę i Oczyszczania Ścieków

energia – woda – środowisko


Polska należy do czołówki producentów mleka w Unii Europejskiej. W 2011 r. wielkość produkcji wyniosła 11183 mln l mleka [11]. Spożycie mleka w Polsce w przeliczeniu na mieszkańca w 2011 r. wyniosło 194 litry (bez mleka zużytego do produkcji masła) [11]. W ostatnich latach przemysł mleczarski przeszedł bardzo istotne zmiany: nastąpił znaczny postęp techniczny i organizacyjny oraz wzrosła efektywność wykorzystania surowca.

Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania

Asortyment produkcji w zakła-dach mleczarskich jest zróżnico-wany. Każdy z produktów charak-teryzuje się specyfi czną technologia wytwarzania, do której potrzebna jest woda. Według Henzego [6] zużycie wody wynosi 0,7-2,5 m3/t przetworzonego mleka.

W wyniku produkcji w zakła-dach mleczarskich powstają ścieki. Według danych GUS w 2011 [10] przy produkcji wyrobów mleczar-skich powstało 25,4 hm3 ścieków, z czego 13,8 hm3 ścieków było oczysz-czanych (9.0 hm3 biologicznie, 4,8 hm3 z podwyższonym usuwaniem bioge-nów) i kierowanych do wód lub do ziemi. Natomiast pozostałe 11,4 hm3 nie wymagały oczyszczania albo po podczyszczeniu były odprowadzane do kanalizacji.

Ścieki mleczarskie składają się przede wszystkim z wody, w której rozpuszczone są składniki mleka

jak: białka (kazeina), tłuszcze, składniki mineralne, węglowo-dany (laktoza) oraz substancje chemiczne (ze środków do mycia). Najważniejszymi wskaźnikami zanieczyszczeń charakteryzujący-mi powstające ścieki są: wysokie wartości BZT5, ChZT, zmienne pH, zawartość tłuszczy oznaczana jako ekstrakt eterowy, zawartość białek oznaczanych jako azot ogólny Kjeldahla oraz zawiesina ogólna i związki fosforu. Charakter ście-ków powoduje, że powinny być one poddane oczyszczaniu przed skierowaniem do odbiornika lub kanalizacji.

Ścieki z przemysłu mleczar-skiego w celu oczyszczenia podda-wane są procesom mechanicznym i fizycznym oraz biologicznym. Wstępne oczyszczanie polega na wykorzystaniu: cedzenia, sedymen-tacji, fl otacji, koagulacji i neutraliza-

cji. Po oczyszczaniu mechanicznym stosowane są procesy biologiczne opierające się na technologii osadu czynnego, złoża biologicznego a ostatnio również na procesach beztlenowych.

Typy zakładów mleczar-skich oraz charakterystyka powstających ścieków

W zależności od rodzaju przero-bu mleka rozróżnia się [1]:• zlewnie mleka – gdzie przyjmuje

się mleko od producentów i po schłodzeniu przesyła się je do dalszej przeróbki,

• małe zakłady mleczarskie–w których wytwarza się mleko pasteryzowane, śmietany, kefi ry, jogurty, twarogi,

• średnie i duże zakłady mle-czarskie o rozszerzonym lub pełnym profi lu produkcyjnym (mleko spożywcze, twarogi, sery


Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania

topione i długodojrzewające, masło, mleko w proszku, lody itp.). Jednostkowe ilości ścieków powstających przy produkcji różnego asortymentu wyrobów mleczarskich zebrano w tabeli 1.

Na terenie zakładów mleczar-skich powstają dwa rodzaje ścieków: poprodukcyjne i nieprodukcyjne.

Ścieki poprodukcyjne powstają głównie podczas mycia posadzek i sprzętu, ale są to również wycieki i straty mleka oraz ścieki z kąpieli solankowych i płukania kazeiny. Zawierają one w swoim składzie resztki mleka i przetworów pro-dukowanych w danym zakładzie oraz środki myjące. W niektórych zakładach mleczarskich do ścieków odprowadzana jest serwatka, która znacznie zwiększa ładunek zanie-czyszczeń [4].

Z uwagi na wysoką wartość BZT5 mleka równą 104000 mgO2 /l ważne jest, aby zapobiegać przedo-stawaniu się mleka i jego wyrobów do ścieków.

Ścieki nieprodukcyjne, m.in. sanitarne, pochłodnicze i burzo-we mogą stanowić znaczną część

ogólnej ilości ścieków, ale mają małe stężenia substancji orga-nicznych. Powstają one podczas mycia samochodów dostawczych, w kotłowni czy też z systemów chłodzących (o ile nie pracują w obiegu zamkniętym).

Jednostkowe ładunki zanie-czyszczeń poprodukcyjnych ście-ków mleczarskich podano w tabeli 2, zaś skład ścieków z odpowiada-jących im zakładów - w tablicy 3 (numeracja kolumn w tablicy 3 odpowiada numerac ji wierszy w tablicy 2).

Najw yższe war tośc i BZT5 i ChZT występują w ściekach z pro-dukcji twarogu i serów, najmniejsze zaś przy produkcji masła. W stanie świeżym ścieki mleczarskie charak-teryzują się odczynem lekko zasa-dowym, oprócz ścieków z produkcji kazeiny (pH 5,5÷6,5) i niektórych gatunków serów. Maja barwę białą

Produkcja Ilość ścieków

Mleko w proszku 1,5 - 3,0

Twarogi 5

Sery twarde 6

Mleko spożywcze 6

Kazeina 6

Sery topione 12

Masło 20

Tab. 1. Jednostkowe ilości ścieków po-wstających przy produkcji różnego asortymentu wyrobów mleczarskich (m3/1 000 l mleka) [3]

W oczyszczalniach ścieków mleczarskich obciążenie komór osadu czynnego ładunkiem zanieczyszczeń organicznych nie powinno przekraczać

0,2 kgBZT5/m3•d, przy obciążeniu osadu 0,03÷0,04 kgBZT5/kg s.m.•d

foto

: Age

ncja

Pro

moc

ji Bi

znes

u

x x x x x x x x x x x x xx x x x x x x x x x x x x


Tab. 2. Wartości jednostkowe ładunków BZT5 i zawiesin w ściekach mleczarskich [3]

Tab. 3. Skład ścieków mleczarskich w zależności od rodzaju produkcji [3]

lub biało-żółtawą. Ścieki te szyb-ko zagniwają i staja się kwaśne (pH 5,0) na skutek fermentacji lakto-zy przechodzącej w kwas mlekowy i masłowy oraz dwutlenek węgla.

W tabeli 4 podano skład ście-ków z produkcji serów. W tym procesie bardzo istotny wpływ na stężenie zanieczyszczeń ma wykorzystanie serwatki, bądź jej zrzut do ścieków.

Na podstawie wartości z tabeli 4 można zauważyć, że odzysk i wykorzystanie serwatki znacznie wpływa na obniżenie wartości

BZT5, ChZT oraz tłuszczy i związ-ków azotu w ściekach.

Z uwagi na wymagania dotyczą-ce jakości ścieków oczyszczonych ścieki mleczarskie należy oczysz-czać przed ich odprowadzeniem do odbiornika lub kanalizacji.

Procesy i urządzenia stosowane do oczyszczania ścieków mleczarskich

Z uwagi na duże stężenie zanie-czyszczeń w ściekach, większość mleczarni stosuje jakąś formę oczyszczania wstępnego, po którym następuje oczyszczanie właściwe.

Kolejność stosowanych proce-sów oczyszczania przedstawia się następująco:• Oczyszczanie wstępne

– usuwanie zanieczyszczeń o dużych rozmiarach - pro-ces cedzenia,

– usuwanie związków mi-neralnych – sedymentacja w piaskownikach

– usuwanie tłuszczów- proces fl otacji,

– uśrednianie składu ścieków, – koagulacja zanieczyszczeń

koloidalnych,• oczyszczanie właściwe

– usuwanie zanieczyszczeń ła-two rozkładalnych - procesy biologiczne

• oczyszczanie końcowe.Do oczyszczania ścieków mle-

czarskich stosowane są procesy biologiczne: • tlenowe:

– złoża biologiczne, – komory przepływowe z osa-

dem czynnym – sekwencyjne reaktory por-

cjowe, – rowy cyrkulacyjne, – stawy stabilizacyjne, – złoża roślinne

• beztlenowe.

Rodzaj produkcji BZT5, gO2/kg Zawiesiny, g/kg

Sery 200 30

Kazeina 150 25

Twarogi 50 15

Masło 30 4

Mleko w proszku 13 5

Sery topione 10 4

Mleko spożywcze 1 0,2

Oznaczenia JednostkiRodzaj produkcji

1 2 3 4 5 6 7

Odczyn pH 7,0 6,4 6,6 7,5 7,6 7,2 7,2

Utlenialność g O2/m3 500 480 1020 200 575 485 550

ChZT g O2/m3 3950 1360 3420 1055 2090 1450 2090

BZT5 g O2/m3 1760 1300 1900 690 1135 875 1160

Ekstrakt eterowy g/m3 150 31 100 75 32 375 60

Zawiesiny g/m3 350 400 485 200 505 1980 205

Sucha pozostałość g/m3 2020 1800 1920 1100 1090 3250 1460



Tab. 4. Skład ścieków z produkcji serów [wg 9]

Procesy i urządzenia stosowane do oczyszczania wstępnego

Cedzenie polega na usunięciu większych cząstek stałych, nie ulegających rozkładowi i szkodli-wie działających na dalsze urzą-dzenia w oczyszczalni. W tym celu wykorzystuje się kraty i sita, będące pierwszymi urządzeniami na oczyszczalni. Na kratach i sitach usuwane są np. resztki wyrobów.

Proces flotacji wykorzystuje się do usuwania ze ścieków zanie-czyszczeń pływających i innych substancji, lżejszych od wody. W przypadku ścieków mleczarskich proces ten stosuje się do usuwania tłuszczu, który występuje w formie zawiesin i emulsji. Duże stężenia tłuszczów w ściekach mogą po-wodować zarastanie przewodów kanalizacyjnych i ścian kanałów otwartych, oblepianie urządzeń na oczyszczalni ścieków (np. zgar-niaczy). Zjawisko to jest związane z hydrolizą tłuszczy w ściekach i wytrącaniem się soli wapnia i magnezu kwasów tłuszczowych. Proces zestalania się tłuszczy i zarastania przewodów zachodzi dość szybko, szczególnie zimą oraz w momencie, gdy ciepłe ścieki alkaliczne zmieszają się ze ściekami o p o d w y ż s z o n e j z a w a r t o -ści tłuszczu. Ponadto tłuszcze p r z e s z k a d z a j ą w d z i a ł a n i u

oczyszczania biologicznego t j.: złóż zraszanych, osadu czynne-go oraz osadu granulowanego w reaktorach beztlenowych. Jako substancje lżejsze od wody wypły-wają na powierzchnię tworząc ko-żuch. Duże ilości tłuszczy mogą za-kłócać też proces sedymentacji osadu w osadnikach.

W celu usunięcia tłuszczy ze ścieków mleczarskich stosuje się [5]:• fl otację samoistną – samoistne

wypływanie tłuszczy na po-wierzchnię,

• fl otację wspomaganą – wyno-szenie tłuszczy na powierzchnię za pomocą pęcherzyków gazu (najczęściej fl otacja sprężonym powietrzem lub ciśnieniowa).

Proces fl otacji ciśnieniowej prze-prowadza się na ogół w dwóch urządzeniach: komorze saturacji i komorze fl otacji.

Ciśnieniowy zbiornik satura-cji służy do nasycania ścieków powietrzem. Do zbiornika wy-pełnionego ściekami tłoczy się sprężone powietrze przez 1÷2 min. [5]. Można również nasycać powie-trzem ścieki w pompie kierującej je do komory fl otacji. Napowietrzone ścieki kieruje się do komory fl otacji, gdzie powietrze ulega rozprężeniu, uwalniając niezliczoną ilość bardzo drobnych pęcherzyków. Pęcherzyki

przylegają do zawartych w ściekach zanieczyszczeń i wynoszą je na po-wierzchnię. Powstająca piana usu-wana jest przy pomocy zgarniacza. Uwzględniając recyrkulację, czas zatrzymania ścieków w komorze fl otacji wynosi od 10 do 40 minut [2].

W piaskownikach następuje oddzielenie części mineralnych od lekkich i kłaczkowatych zawie-sin zawartych w ściekach. Piasek wpływa niekorzystnie na urządze-nia oczyszczalni, powodując np. wycieranie się pomp, utrudnienia w usuwaniu osadów z osadników, ma też tendencję do cementacji w komorach fermentacyjnych [7].

Do o c z ysz c z a n i a ś c ie ków mleczarskich wykorzystywany jest również proces koagulacji. Najczęściej używanymi koagulan-tami w przemyśle mleczarskim są trójwartościowe sole żelaza i glinu z lub bez dodatku wapna jako środka korygującego pH. Istotne jest poda-wanie optymalnej dawki koagulantu w celu osiągnięcia wymaganego efektu oczyszczania ścieków.

We wstępnym oczyszczaniu ścieków mleczarskich proces ko-agulacji może być stosowany przy:• odtłuszczaniu do wspomagania

fl otacji ciśnieniowej (koagulanty dawkowane są przed komorą fl otacji);

• oczyszczaniu biologicznym, gdy chemiczne strącanie pozwoli na znacznie obniżenie ładun-ku zanieczyszczeń. Wówczas koagulant dawkuje się za pia-skownikiem. Proces koagulacji pozwala na obniżenie wartości BZT5 o 60÷70%, zawiesin ogól-nych o 75÷85%, azotu ogólnego o 20÷25% i fosforu ogólnego o 80÷90% [5].W układzie technologicznym

oczyszczania ścieków mleczarskich często stosuje się zbiornik uśred-

Wskaźnik Ścieki bez serwatki Ścieki wraz z serwatką

ChZT [mgO2/l] 5312 20559

BZT5 [mgO2/l] 2397 5312

Ekstrakt eterowy [mg/l] 96 463

Azot ogólny [mg/l] 90 159

Fosfor ogólny [mg/l] 26 21



niający. Następuje w nim uśrednie-nie stężeń, odczynu i przepływu ścieków. Zbiornik uśredniający powinien zapewniać przyjęcie co najmniej 4÷5-krotnego maksymal-nego godzinowego przepływu ścieków [7]. W zbiorniku uśrednia-jącym stosuje się często, jako proces pomocniczy, wstępne napowie-trzanie. Celem napowietrzania jest wymieszanie zawartości zbiornika i odświeżenie ścieków (zapobie-ganie ich zagniwaniu), usunięcie innych gazów oraz przygotowanie do dalszego oczyszczania. Wstępne napowietrzanie sprzyja też fl okula-cji zawiesin oraz fl otacji tłuszczów.

Procesy i urządzenia stosowane do właściwego oczyszczania ścieków

Procesy biologiczne odgrywają ważną rolę przy oczyszczaniu ście-ków mleczarskich zawierających dużo łatworozkładalnej substancji organicznej.

Do oczyszczania ścieków mle-czarskich stosowana jest metoda osadu czynnego. Oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego można stosować w następujących rozwiązaniach technologicznych [5]:• jednostopniowy reaktor biolo-

giczny – współpracuje z osadni-kiem wtórnym oraz z urządze-niem do recyrkulacji osadu,

• trzystopniowy reaktor biologicz-ny – podział komory na trzy stre-fy: beztlenową, niedotlenioną i tlenową, co umożliwia realizację procesów biologicznej defosfa-tacji, denitryfi kacji i nitryfi kacji,

• reaktor sekwencyjny SBR.

W oczyszczalniach ścieków mle-czarskich obciążenie komór osadu czynnego ładunkiem zanieczysz-czeń organicznych nie powinno przekraczać 0,2 kgBZT5/m3·d, przy obciążeniu osadu 0,03÷0,04 kgBZT5/

kg s.m.·d [7]. Przy ściekach mle-czarskich jest to szczególnie ważne, gdyż zawierają one dużo łatworoz-kładalnej substancji organicznej, powodującej intensywny przyrost biomasy osadu, przeciążenie komór ładunkiem zanieczyszczeń oraz pęcznienie osadu i w efekcie obni-żenie skuteczności oczyszczania.

Oczyszczanie ścieków mle-czarskich może być realizowane w reaktorach porcjowych SBR. Urządzenie to łączy w sobie procesy zachodzące w komorze tlenowej, beztlenowej i osadniku wtórnym, a także eliminuje urządzenia do realizacji procesów recyrkulacji. W komorze zachodzi nie tylko zin-tegrowane biologiczne utlenianie związków organicznych i amoni-fikacja, ale również nitryfikacja, denitryfikacja oraz zwiększone, wewnątrzkomórkowe magazyno-wanie ortofosforanów. Komorę SBR napełnia się cyklicznie, najczęściej trzy razy na dobę. Cykl pracy przedstawia się następująco:• napełnienie i mieszanie (2h). Napełnienie komory ściekami

surowymi (najlepiej o uśrednio-nym składzie).

W czasie mieszania panują warunki beztlenowe i zachodzi fermentacja związków złożo-nych do prostych związków organicznych, głównie kwasu octowego. W tej fazie zachodzi również proces denitryfikacji oraz uwalnianie fosforanów z biomasy do ścieków.

• napowietrzanie (3h) W tej fazie zachodzi minerali-

zacja związków organicznych, proces nitryfi kacji oraz wiązanie przez bakterie wcześniej uwol-nionych fosforanów.

• sedymentacja (2h) Osad czynny ulega procesowi

sedymentacji. W górnej części re-aktora znajduje się strefa oczysz-

czonych ścieków, natomiast na dnie - warstwa osadu. W tym czasie wyłączone są urządzenia napowietrzające.

• opróżnienie komory (1h) Odprowadzane są biologicznie

oczyszczone ścieki. Okresowo usuwany jest osad nadmierny.

Rowy cyrkulacyjne stosowane są

do oczyszczania ścieków mleczar-skich. Można je podzielić na:• rowy utleniające, w których

o b c i ą ż e n i e r ow u w y n o s i 0,2 kg BZT5/m3·d i praktycznie nie występuje przyrost osadu czynnego;

• rowy biologiczne, które dzieli się na:

– n i s k o o b c i ą ż o n e , gd z i e obciążenie rowu wynosi 0,3 kg BZT5/m3·d i jest pewien przyrost osadu czynnego. Powoduje to potrzebę okreso-wego odprowadzania osadu nadmiernego (2÷4 razy w ciągu roku);

– wysokoobciążone, z ładun-kiem związków organicz-

Beztlenowe metody oczyszczania stosowane są w przypadku ścieków o wysokim stężeniu zanieczyszczeń, dla których metody utleniania substancji organicznych wiążą się z wysokimi nakładami energetycznymi.


nych wyrażonych wskaźni-kiem BZT5 powyżej 0,3 kg BZT5/m3·d i występowaniem znacznej ilości osadu nad-miernego, który zawiera wię-cej substancji organicznych niż osad nadmierny z rowu niskoobciążonego, przez co jest skłonny do zagniwania i wymagana jest przeróbka stabilizująca.

Oczyszczanie ścieków w ro-wach cyrkulacyjnych polega na doprowadzeniu ścieków do ro-wów napowietrzanych powierzch-niowo za pomocą obrotowych szczotek Kessenera, wywołu-jących ruch obiegowy ścieków (ścieki przepływają z prędkością 0,2÷0,4 m/s [8]). Ruch ten zapo-biega opadaniu osadu czynnego na dno rowu i zapewnia pełne wymieszanie jego zawartości. Jednocześnie szczotki wtłaczają do ścieków tlen z powietrza. Od-prowadzenie ścieków odbywa się przez przelewy w sposób ciągły lub okresowy. Czas zatrzymania

ścieków w rowie cyrkulacyjnym wynosi średnio 3 dni. Na skutek tego zachodzi tz w. przedłużone napowietrzanie ścieków

Jedną z metod oczyszczania ścieków mleczarskich są złoża bio-logiczne. Błona biologiczna charak-teryzuje się większą różnorodnością mikroorganizmów niż osad czynny. Do realizacji procesu denitryfi kacji na złożach biologicznych stosuje się dwustopniowe oczyszczanie na złożach zraszanych. Na pierw-szym złożu prowadzony jest proces denitryfi kacji, a na drugim proces nitryfi kacji. Złoża rozdzielone są osadnikiem pośrednim.

Do oczyszczania ścieków mle-czarskich stosowane są:• złoża zraszane (spłukiwane);• tarczowe;• wieżowe.

Beztlenowe metody oczyszcza-nia stosowane są w przypadku ścieków o wysokim stężeniu za-nieczyszczeń, dla których metody utleniania substancji organicznych wiążą się z wysokimi nakładami energetycznymi. Procesy ana-erobowe - fermentacja metanowa dają korzyści wtedy, gdy ścieki poddawane oczyszczaniu są ciepłe. Fermentacja metanowa stosowana jest głównie przy oczyszczaniu ścieków bogatych w substancje organiczne (dla wartości BZT5 > 2000 mg/l).

Procesy i urządzenia stosowane do oczyszczania końcowego

Końcowe oczyszczanie ścieków polega na oddzieleniu oczyszczo-nych ścieków od mikroorganizmów stosowanych w procesach oczysz-czania biologicznego. Do procesów końcowego oczyszczania ścieków zaliczamy:• sedymentację w osadnikach

wtórnych;

• fi ltrację przez fi ltry piaskowe, okresowo zalewane.

Klarowanie ścieków w osadni-kach wtórnych jest powszechnie stosowane przy biologicznych metodach oczyszczania ścieków i wchodzi niejako w ich skład. Gdy wymagana jest wysoka jakość ścieków oczyszczonych, ścieki doczyszcza się poprzez ich fi ltrację przez filtry piaskowe, okresowo zalewane.

Literatura• Anielak A. - Gospodarka wodno –

ściekowa przemysłu mleczarskie-go Agro przemysł 2/2008, str. 57-59,

• Anielak A. – „Chemiczne i fi zyko-chemiczne oczyszczanie ścieków”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000

• Bartkiewicz B., Umiejewska K. - Oczyszczanie ścieków przemy-słowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010

• Danalewich J.R., Papagiannis T.G., Belyea R.L., Tumbleson M.E., Raskin L.; 1998, Characterization of dairy waste streams, current treatment practices, and potential for biological nutrient removal. Water Research, Vol. 32, No 12, pp. 3555-3568.

• Heidrich Z., Witkowski A. – „Urzą-dzenia do oczyszczania ścieków”, Wydawnictwo Seidel – Przywecki, Warszawa 2005 22

• Henze M., Herremoës P., Jansen J. , Arvin E. – Oczyszczanie ścieków. Procesy biologiczne i chemiczne, Politechnika Świętokrzyska, Kielce 2000

• Meinck F., Stooff H., Kohlschutt er H. – „Ścieki przemysłowe”, Wyd. Arkady, Warszawa 1975 33

• Miksch K., Praca zbiorowa – „Bio-technologia ścieków”, Wydawnic-two Politechniki Śląskiej, Gliwice 2000 - 37

• Najlepsze dostępne techniki (BAT). Wytyczne dla przemysłu mleczar-skiego ippc.mos.gov.pl/preview/custom/BAT%20-%20mleko.pdf

• Ochrona Środowiska, GUS, War-szawa 2012

• Rocznik statystyczny Rzeczpospo-litej Polskiej, GUS, Warszawa 2012

Procesy anaerobowe - fermentacja metanowa dają korzyści

wtedy, gdy ścieki poddawane oczyszczaniu są ciepłe

foto

: Tom

asz K

arpi

ński


50 2 / 20 13

energia – woda – środowiskox x x x x x x x x x x x xenergia – woda – środowisko

x x x x x x x x x x x x xenergia – woda – środowisko


Agnieszka Sysło

HYDROTECH Polska

Beztlenowe procesy oczyszcza-nia ścieków to metody pozwalające na uzyskanie wymaganych kryte-riów odpływających ścieków oraz jednoczesną produkcję biogazu. Technologie te bazują na zdolności bakterii metanogennych do konwer-towania związków organicznych do źródła energii bogatego w metan.

Reaktor BIOPAQ AFR® to naj-nowsze rozwiązanie, które wypeł-nia lukę powstałą pomiędzy beztle-nowymi reaktorami wysokoobcią-żonymi oraz rozwiązaniami typu komór fermentacyjnych. Został opracowany z myślą o zakładach produkcyjnych, dla których typo-we są ścieki zawierające wysokie stężenia tłuszczów oraz innych biodegradowalnych substanc ji stałych, takich jak np. białka czy skrobia oraz substancji organicz-nych w formie rozpuszczonej. Rozwiązanie to zostało opracowane z myślą o sektorach przemysłu, dla których produkcja wiąże się z powstawaniem właśnie takich strumieni ścieków. W celu umożli-wienia ich obróbki do wymaganej jakości odpływu przy jednoczesnej produkcji biogazu i niewielkim przyroście osadu nadmiernego w jednym reaktorze opracowano technologię BIOPAQ AFR®.

W przypadku ścieków o zło-żonym składzie, tj. zawierających jednocześnie wysokie stężenia tłuszczów oraz innych substancji organicznych, zastosowanie stan-dardowych rozwiązań zaliczanych do beztlenowych reaktorów wyso-koobciążonych wymaga wstępnej obróbki dla zapewnienia dozwo-lonego poziomu tych substancji. W tym celu stosuje się osadnik lub fl otację z wykorzystaniem polime-rów, dzięki którym możliwe jest uzyskanie dozwolonych limitów tych substancji w przypadku tych technologii. Tak więc tłuszcze usuwane są przed stopniem bez-tlenowym, a zatem uzysk biogazu z ich konwersji w takim przypadku jest żaden lub wymaga rozbudo-wy instalacji o kolejne obiekty, w których prowadzonych jest od-rębny proces dla odseparowanych osadów. Z drugiej strony, komory fermentacyjne to niskoobciążone reaktory o długim czasie retencji, przeznaczone raczej do oczyszcza-nia substancji stałych oraz osadów niż strumieni tak rozcieńczonych jak ścieki. Dodatkowo odpływ z tego typu instalacji wymaga dal-szej obróbki w celu odseparowania biomasy od fazy ciekłej.

Reaktor BIOPAQ ® AFR jest rozwiązaniem umożliwiającym konwersję wszystkich związków organicznych, w tym tłuszczów oraz zawiesin, w bogaty w energię biogaz. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu zintegrowanej z reaktorem BIOPAQ AFR® jednostki fl otacji, która zapew-nia utrzymanie w reaktorze jeszcze

nieprzekonwertowanej biomasy, podczas gdy oczyszczone ścieki oraz biogaz są uwalniane z reaktora. Zastosowanie zintegrowanej fl otacji zapewnia możliwość skrócenia czasu retencji ścieków do minimum oraz uzyskanie wymaganego czasu zatrzymania dla przekształcenia zawiesin oraz pozostałych związ-ków organicznych w cenny biogaz. W zależności od jakości dopływa-jących ścieków reaktor BIOPAQ® AFR projektuje się z czasem retencji od 1,5 do 8 dni, co w porównaniu z wymaganiami w tym względzie dla komór fermentacyjnych (20-30 dni) sprawia, że instalacja jest wielo-krotnie mniejsza przy zapewnieniu obróbki całego strumienia ścieków w jednym reaktorze. Proces fl otacji odbywa się przy wykorzystaniu biogazu. Zawiesiny oraz tłuszcze transportowane są na powierzchnię, skąd po wyfl otowaniu ponownie tra-fi ają do niższego poziomu reaktora w celu dalszej obróbki.

Twórcą i jednocześnie właścicie-lem rozwiązania jest fi rma Paques BV, która jest światowym liderem w beztlenowym oczyszczaniu ście-ków, z ponad 30-letnim doświad-czeniem i ponad 750 referencjami z zakładów przemysłowych. Linia produktów PAQUES pod nazwą BIOPAQ® przeznaczona jest do bez-tlenowego oczyszczania ścieków przemysłowych; BIOPAQ® AFR jest najnowszym innowacyjnym osiągnięciem, wzbogacającym gamę tych niezwykle przemyślanych i odpowiednich rozwiązań dla strumieni ścieków z przemysłu.

BIOPAQ AFRNowy typ beztlenowego reaktora; rozwiązanie umożliwiające uzyskanie biogazu z rozpuszczonego ChZT, tłuszczów i białek w jednym reaktorze zintegrowanym z fl otacją.

Reaktor AFR dla Unilever w zakładzie Ben & Jerry’s w Hellen-doorn, Holandia; instalacja wybudo-wana, aby czerpać zieloną energię z odpadów produkcji lodów, takich jak mleko, śmietana, białka, syropy oraz kawałki owoców w jednym reaktorze.

Hydrotech Polska Sp. z o.o.wyłączny partner Paques BV na terenie Polski. Więcej informacji na: www.hydrotechpolska.pl

foto

: Hyd

rote

ch P

olsk

afo

to: H

ydro

tech

Pol

ska

Twoja droga

Anton PaarPoland Sp. z o.o.ul. Osmańska 1402-823 Warszawa, Polska

Tel. +48 22 395 53 [email protected]

Witaj Polsko!

Spółka Anton Paar Poland, która rozpoczęła działalność w styczniu 2013 r., świadczy usługi bezpośredniego doradztwa oraz szybkiego i specjalistycznego serwisu sprzętu na miejscu u klienta. Droga między Anton Paar a Tobą stała się o wiele krótsza – ale dokładnie jak krótka?

Zachęcamy do udziału w konkursie na stronie www.anton-paar.com/yourway

Weź udział w konkursie „Twoja droga” organizowanym przez

Anton Paar i wygraj iPada:Sprawdź, ile wynosi czas podróży

z siedziby Anton Paar Poland do Twojej siedziby!

rythm_210x297.indd 1 13.02.13 14:35

Twoja droga

Anton PaarPoland Sp. z o.o.ul. Osmańska 1402-823 Warszawa, Polska

Tel. +48 22 395 53 [email protected]

Witaj Polsko!

Spółka Anton Paar Poland, która rozpoczęła działalność w styczniu 2013 r., świadczy usługi bezpośredniego doradztwa oraz szybkiego i specjalistycznego serwisu sprzętu na miejscu u klienta. Droga między Anton Paar a Tobą stała się o wiele krótsza – ale dokładnie jak krótka?

Zachęcamy do udziału w konkursie na stronie www.anton-paar.com/yourway

Weź udział w konkursie „Twoja droga” organizowanym przez

Anton Paar i wygraj iPada:Sprawdź, ile wynosi czas podróży

z siedziby Anton Paar Poland do Twojej siedziby!

rythm_210x297.indd 1 13.02.13 14:35

AGRO industry 2013/2

Documents

Transcript of AGRO industry 2013/2