บทที่ 1...

1หลกการแนะแนวและการพฒนาผเรยน

บทท 1

กจกรรมพฒนาผเรยน

(2) หลกการแนะแนวและการพฒนาผเรยน


บทท 1 กจกรรมพฒนาผเรยน

ประเทศไทยดาเนนการปฏรปการศกษาเพอพฒนาคณภาพการศกษามาอยางตอเนอง องคประกอบทสาคญยงประการหนงของการปฏรปการศกษาคอ การพฒนาหลกสตรใหมความเหมาะสมสอดคลองกบบรบททางสงคม เพราะหลกสตรเปนแนวทางจดประสบการณการเรยนรอยางมระบบและขนตอนอยางเปนเอกภาพเชงนโยบาย มการกลนกรองแนวคดการพฒนาผเรยนใหเกง ด และมความสข หลกสตรทใชสาหรบการจดการศกษาขนพนฐานทงระบบในขณะนคอ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ซงไดกาหนดใหกจกรรมพฒนาผเรยนเปนสวนหนงของหลกสตรโดยมจดมงหมายใหผเรยนเจรญงอกงามเตมตามศกยภาพควบคกบความสามารถทางวชาการ กจกรรมพฒนาผเรยนจงมความสาคญอยางยงในการพฒนาทรพยากรมนษยในยคปจจบนทเยาวชนไทยออนดอยดานคณลกษณะอนพงประสงคและมสงแวดลอมทย วย ขดขวางตอการพฒนาตนเองใหเตบโตเปนทรพยากรบคคลทมศกยภาพในการพฒนาประเทศ เพอใหบรรลจดมงหมายดงกลาว การจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหมคณภาพจงเปนหนาทอนสาคญยงของครและบคลากรทเกยวของทกฝาย รายละเอยดของกจกรรมพฒนาผเรยนนาเสนอไดดงน ความหมายของกจกรรมพฒนาผเรยน

กจกรรมพฒนาผเรยนกาหนดไวในโครงสรางของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 นกวชาการทวไปจงมกนยมใชคานยามความหมายของกจกรรมพฒนาผเรยนของกระทรวงศกษาธการเปนหลก นาเสนอไดดงน

กระทรวงศกษาธการ (2551, หนา 16) กลาววา กจกรรมพฒนาผเรยนคอ กจกรรมทมงใหผเรยนไดพฒนาตนเองตามศกยภาพ พฒนาอยางรอบดานเพอความเปนมนษยทสมบรณ ทงรางกาย สตปญญา อารมณ และสงคม เสรมสรางใหเปนผมศลธรรม จรยธรรม มระเบยบวนย ปลกฝงและสรางจตสานกของการทาประโยชนเพอสงคม สามารถจดการตนเองได และอยรวมกบผอนอยางมความสข

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (, หนา ) อธบายวากจกรรมพฒนาผเรยนเปนสวนหนงของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ทชวยใหผเรยนไดนาองคความร ทกษะ จากการเรยนรและประสบการณของผเรยนมาปฏบตกจกรรมพฒนาตนเอง เพอเปนคนดมคณธรรมจรยธรรม มวนยและมจตสานกสาธารณะทดงาม เปนคนมปญญาในการใช

4 หลกการแนะแนวและการพฒนาผเรยน

2 ทกษะชวต การคด การสอสาร การแกปญหาและการใชเทคโนโลย และเปนคนมความสขในการดาเนนชวตอยางพอเพยงโดยอยรวมกบผอนในสงคมไดอยางสรางสรรค

นอกจากน นกวชาการการศกษาไดกลาวถงกจกรรมพฒนาผเรยนไวอยางนาสนใจ เชน พศมย หาญสมบต (4, หนา 70) ไดอธบายวากจกรรมพฒนาผเรยนหมายถง กจกรรมท

มกระบวนการพฒนาความสามารถของผเรยนตามศกยภาพ โดยพฒนาทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ใหสามารถเขาใจตนเอง ความร ความถนด สนใจ สามารถปรบตนเองเขากบผอน สงคม และประเทศชาตและดารงชวตไดอยางมความสข

จากการนาเสนอความหมายของกจกรรมพฒนาผเรยนขางตน สรปไดวา กจกรรมพฒนาผเรยน หมายถง กจกรรมหรอประสบการณทจดขนเพอพฒนาผเรยนใหเจรญงอกงามเตมตามศกยภาพแหงตนโดยเนนการบรณาการคณลกษณะอนพงประสงคใหเปนมนษยแบบองครวม สอดคลองตามพฒนาการดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา โดยคานงถงจดเนนวสยทศน พนธกจของสถานศกษาและสภาพสงคม การจดกจกรรมพฒนาผเ รยนม เ ปาหมายและ การดาเนนการทชดเจน ใชเทคนควธการจดกจกรรมทหลากหลายตอบสนองความตองการของผเรยนและบรบทของสงคม ยดหลกการจดกจกรรมตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

บคคลทวไปอาจเขาใจวากจกรรมพฒนาผเรยนเปนกจกรรมทเกยวของกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 เทานน หรออาจสรปไดวาเปนกจกรรมทจดสาหรบการศกษาขนพนฐานเทานน แตแทจรงแลวผเขยนคดเหนวากจกรรมพฒนาผเรยนเปนกจกรรมทจดขนกบผเรยนทกระดบ ไมวาจะเปนการศกษาปฐมวย อดมศกษา หรอการศกษาผใหญ เพราะกจกรรมผเรยนมงเนนพฒนาผเรยนใหเจรญงอกงาม ดงนน กจกรรมทจดขนเพอพฒนาผเรยนในระดบการศกษาปฐมวย อดมศกษา และการศกษาผใหญกจดเปนกจกรรมพฒนาผเรยน

จดมงหมายของกจกรรมพฒนาผเรยน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. กาหนดจดมงหมายของการจดกจกรรมพฒนาผเรยนดงน 1. เพอพฒนาองครวมของความเปนมนษยใหครบทกดาน ทงรางกาย สตปญญา อารมณและสงคม 2. เพอพฒนาความสามารถของตนเองตามศกยภาพ โดยมงเนนเพมเตมจากกจกรรมทไดจดใหผเรยนเรยนรตามกลมสาระการเรยนรทง 8 กลม


3 3. เพอใหผเรยนเขารวมและปฏบตกจกรรมทเลอกตามความถนดและความสนใจของตนเอง . เพอใหผเรยนรจกตนเองและสงคมเพอใหสามารถดารงตนอยในสงคมได ทามกลางสภาพปญหาตางๆ ทซบซอนของสงคม จากจดมงหมายของกจกรรมพฒนาผเรยน ประการ ผเขยนเหนวากจกรรมพฒนาผเรยนนน หากพจารณาตามภาระงานทางการศกษาในยคปจจบนจะเปนการปฏบตงานใน 3 ดานสาคญคอ 1) การปองกนปญหา เปนการจดกจกรรมเพอดแลผเรยนใหรเทาทนตนเองและสภาพปญหาตางๆ ของสงคมทงทใกลตวและไกลตว เพอใหผเรยนสามารถดาเนนชวตไดอยางมสตไมมพฤตกรรมเสยงตอปญหาตางๆ ทจะเกดขนกบตนเองและผอน ตวอยางกจกรรมพฒนาผเรยนทปองกนปญหาตามระดบชน เชน ระดบปฐมวยอาจจดกจกรรมเพอปองกนโรคระบาด พฤตกรรมกาวราว อบตเหต การเลยนแบบพฤตกรรมทไมเหมาะสม เปนตน ระดบประถมศกษาอาจจดกจกรรมเพอปองกนโรคตดตอ การขาดสารอาหาร เปนตน ระดบมธยมศกษาอาจจดกจกรรมเพอปองกนยาเสพตด การม เพศสมพนธกอนวยอนควร คานยมดานวตถนยม เ ปนตน และระดบอดมศกษาอาจจดกจกรรมเพอปองกนการตงครรภกอนวยอนควร โรคตดตอทางเพศสมพนธ พฤตกรรมซมเศรา และพฤตกรรมเสยงตางๆ เปนตน 2) การแกไขปญหา เปนการจดกจกรรมเพอแกไขปญหาทเกดขนกบผเรยนแลว เพราะ ในชวตประจาวนผเรยนอาจประสบปญหาตางๆ หลายดาน ผเรยนจงควรไดรบการดแลชวยเหลอจากคร เพอใหผเรยนสามารถคดแกไขปญหา ดแลสภาพจตใจตนเองใหผานพนปญหาและเกดภมคมกนทางจตใจทเขมแขง การจดกจกรรมพฒนาผเรยนเพอการแกไขปญหาจงมความจาเปนอยางยงตอผเรยนทกาลงประสบปญหา กจกรรมพฒนาผเรยนในดานนสวนใหญจะเปนเรองเกยวกบปญหาการเรยน เชน การขาดความรบผดชอบตอการสงงาน ผลการเรยนตา สมาธสน ปญหาครอบครว เชน ครอบครวแตกแยก เศรษฐกจของครอบครว ปญหาพฤตกรรม เชน อยไมนง กาวราว ลกขโมย ความแปรปรวนทางจต ทะเลาะววาท การตงครรภขณะเรยน โรคตดตอทางเพศสมพนธ อกหก การคบเพอน เปนตน 3) การสงเสรมและพฒนา กจกรรมพฒนาผเรยนประเภทนเปนกจกรรมทจดขนเพอชวยใหผเรยนมความเจรญงอกงาม ไดรบสงทเปนประโยชนตอชวต สวนใหญแลวสถานศกษาทกแหงจะมงเนนการจดกจกรรมพฒนาผเรยนลกษณะน เนองจากเปนการจดใหกบผเรยนทวไป ซงเปนผเรยนกลมใหญในสถานศกษา กจกรรมไมยงยากซบซอน สามารถรวมกจกรรมไดทกฝาย ตวอยางกจกรรมพฒนาผเรยนประเภทน เชน การพฒนาบคลกภาพ คณธรรมจรยธรรม ความมระเบยบวนย


ความรบผดชอบ การฝกสต สมาธ กจกรรมสงเสรมประชาธปไตย กจกรรมสงเสรมแนวคด/ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง รวมทงการเสรมสรางศกยภาพการเรยนรแกผเรยน เปนตน จากทกลาวมาสรปไดวา กจกรรมพฒนาผเรยนมจดมงหมายทครอบคลมการพฒนาผเรยนใหเจรญงอกงามเตมตามศกยภาพในทกดาน

เปาหมายของกจกรรมพฒนาผเรยน

ไพฑรย สนลารตน และคณะ (259, หนา 1) กลาววา การจดการศกษาของประเทศมเปาหมายสาคญคอ การพฒนาทรพยากรบคคลทกระดบอายใหเปนบคคลทมศกยภาพในตนเองอยางไมมทสนสด คณลกษณะทพงประสงคของผเรยนจงเปนสงสาคญทนกการศกษาตองจดไวเปนประเดนชดเจนตงแตเบองตน กระทรวงศกษาธการกาหนดเปาหมายกจกรรมพฒนาผเรยนเพอมงพฒนาใหผเรยนรจกและเหนคณคาในตนเองและผอน มวฒภาวะทางอารมณ มกระบวนการคด มทกษะในการดาเนนชวตอยางเหมาะสมและมความสข มจตสานกในความรบผดชอบตอตนเอง ครอบครว สงคม และประเทศชาต โดยสรปเปาหมายในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนไว 6 ประการดงน (กรมวชาการ, 256, หนา 3) 1. ผเรยนไดรบประสบการณทหลากหลาย เกดความร ความชานาญดานวชาการ วชาชพ และเทคโนโลย 2. ผเรยนเหนคณคาขององคความรตางๆ และสามารถนาความรและประสบการณไปใชในการพฒนาตนเองและประกอบอาชพสจรต 3. ผเรยนรจกและเหนคณคาในตนเองและผอน มวฒภาวะทางอารมณ มกระบวนการคด มทกษะในการดาเนนชวตอยางเหมาะสมและมความสข . ผเรยนคนพบและพฒนาศกยภาพของตนเอง มองเหนชองทางในการสรางงานอาชพในอนาคตไดเหมาะสมกบตนเอง 5. ผเรยนพฒนาบคลกภาพ เจตคต คานยมทดในการดาเนนชวต เสรมสรางคณธรรมและจรยธรรม 6. มจตสานกในความรบผดชอบตอตนเอง ครอบครว สงคม และประเทศชาต ตลอดจนความเปนระเบยบ มวนย คณธรรม และจรยธรรม จากการนาเสนอเปาหมายกจกรรมพฒนาผเรยนขางตน สรปไดวา เปาหมายของกจกรรมพฒนาผเรยนเปนการมงเนนใหผเรยนไดพฒนาคณภาพชวตและคณลกษณะอนพงประสงค อนไดแก การรจกยอมรบตนเองและผอน การเหนคณคาของชวต การพฒนาตนเองดานความถนด ความสามารถพเศษ บคลกภาพ เจตคต คานยม ศลธรรม การอยรวมกบผอนในสงคมอยางม


5 ความสข ผานมวลประสบการณกจกรรมตางๆ ทสถานศกษาจดให ดงนน กจกรรมพฒนาผเรยนจงมประโยชนและคณคาตอผเรยน หลกการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ไดกาหนดใหสถานศกษาจดโครงสรางหลกสตร วธการสอน และกจกรรมพฒนาผเรยนใหมความหลากหลายเหมาะสมสอดคลองกบความตองการของผเรยนและบรบทของสงคม ทาใหการจดกจกรรมพฒนาผเรยนมความยดหยน คลองตวตอการบรหารจดการมากขน การจดกจกรรมพฒนาผเรยนมหลกการสาคญดงน 1. กจกรรมพฒนาผเรยนควรยดหลกประชาธปไตย กลาวคอ ผเรยนทกคนเปนสมาชกของสถานศกษา ดงนน ผเรยนมหนาทสทธอนชอบธรรมทจะเขารวมกจกรรมตางๆ ของสถานศกษาอยางเสร ตามความถนด และความสนใจของแตละคน 2. การจดกจกรรมพฒนาผเรยนมการวางแผน กาหนดขอบขาย วตถประสงค แนวปฏบตใหชดเจนเพอสะดวกตอการปฏบตและประเมนผล ดงนน จงควรกาหนดกจกรรมพฒนาผเรยนไวในตารางเวลาเรยน และปฏทนการปฏบตงานของสถานศกษา 3. การจดกจกรรมพฒนาผเรยนตองมงเนนทผเรยนเปนสาคญ จงควรจดกจกรรมทตอบสนองความตองการของผเรยนและสงคมอยางแทจรง โดยบรณาการเขากบชวตจรงเพอเปนประสบการณตรง เนนผเรยนเปนผดาเนนการหลก เกดประโยชนสงสดตอผเรยน . การจดกจกรรมพฒนาผเรยนควรจดใหเหมาะสมกบบรบทตางๆ เชน วสยทศน พนธกจของสถานศกษา จานวนผเรยนทเขารวมกจกรรมและจานวนครทดแล ชวงเวลา สถานท วสด อปกรณ เปนตน 5. การจดกจกรรมพฒนาผเรยนควรไดรบความรวมมอและการมสวนรวมจากทกฝาย ทงคร ผบรหาร ผเรยน บคลากรในสถานศกษา ชมชน และผปกครอง บคคลทกฝายตองตระหนกถงความสาคญและประโยชนของกจกรรมพฒนาผเรยนอยางแทจรง 6. การจดกจกรรมพฒนาผเรยนตองมการประเมนผลอยางจรงจงตอเนอง ดวยวธการทหลากหลาย สอดคลองกบวตถประสงค เพอใหไดขอมลทมคณภาพ นาผลมาวเคราะห เพอนาไปใชในการพฒนากระบวนการจดกจกรรมใหมประสทธภาพยงขน จากการนาเสนอหลกการจดกจกรรมพฒนาผเรยนขางตนจะพบวา การจดกจกรรมทสอดคลองกบความตองการของผเรยนและเกดประโยชนสงสดตอผเรยน ทงเนนการบรณาการสชวตจรงและการมสวนรวมคอหลกการสาคญของการจดกจกรรมพฒนาผเรยน


6 ประเภทของกจกรรมพฒนาผเรยน

นกวชาการอาจแบงประเภทกจกรรมพฒนาผเรยนตามจดมงหมายหรอลกษณะของกจกรรมไดหลายประเภท เชน กจกรรมรวมหลกสตร กจกรรมเสรมประสบการณ เปนตน อยางไรกตาม โดยทวไปมกแบงลกษณะประเภทของกจกรรมพฒนาผเรยนเปน 3 ประเภทตามโครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 (กระทรวงศกษาธการ, 2551, หนา 16) ดงน

1. กจกรรมแนะแนว

เปนกจกรรมทสงเสรมและพฒนาผเรยนใหรจกตนเอง รรกษสงแวดลอม สามารถคดตดสนใจ คดแกปญหา กาหนดเปาหมาย วางแผนชวตทงดานการเรยน และอาชพ สามารถปรบตนไดอยางเหมาะสม นอกจากน ยงชวยใหครรจกและเขาใจผเรยน ทงยงเปนกจกรรมทชวยเหลอและใหการปรกษาแกผปกครองในการมสวนรวมพฒนาผเรยน ทงน จะไดนาเสนอเนอหาโดยละเอยดในบทตอไป

2. กจกรรมผเรยน

เปนกจกรรมทมงพฒนาวถชวตประชาธปไตย ความมระเบยบวนย ความเปนผนา ผตาม ทด ความรบผดชอบ การทางานรวมกน การรจกแกปญหา การตดสนใจทเหมาะสม มเหตผล การชวยเหลอแบงปนกน เอออาทร และสมานฉนท โดยจดใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยน ใหไดปฏบตดวยตนเองในทกขนตอน ไดแก การศกษาวเคราะห วางแผน ปฏบตตามแผน ประเมนและปรบปรงการทางาน เนนการทางานรวมกนเปนกลมตามความเหมาะสมและสอดคลองกบวฒภาวะของผเรยน บรบทของสถานศกษาและทองถน กจกรรมผเรยนประกอบดวย 2.1 กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด ผบาเพญประโยชน และรกษาดนแดน เปนกจกรรมทพฒนาผเรยนใหเตบโตเตมตามศกยภาพเพอเปนพลเมองดของชาต โดยมงเนนปลกฝงความเปนระเบยบวนย ซอสตยสจรต มความสามคค อยรวมกบผอนไดและบาเพญประโยชนเพอสวนรวม 2.2 กจกรรมชมนม ชมรม เปนกจกรรมทจดขนเพอสนองความสนใจของผเรยน พฒนาศกยภาพการเรยนร ทกษะ ความสามารถพเศษ ทนาไปสความเปนเลศในดานตางๆ


นอกจากน สถานศกษาตองจดกจกรรม เพอพฒนาผเรยนใหมลกษณะนสยและคณลกษณะอนพงประสงคสนองนโยบายของรฐ

3. กจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

เปนกจกรรมทสงเสรมใหผเรยนบาเพญตนใหเปนประโยชนตอสงคม ชมชน และทองถนตามความสนใจในลกษณะอาสาสมคร เพอแสดงถงความดงาม ความรบผดชอบ ความเสยสละตอสงคม มจตสาธารณะ เชน กจกรรมสรางสรรคสงคม กจกรรมอาสาพฒนาตางๆ โครงสรางของเวลาเรยนกจกรรมพฒนาผเรยน

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ตางจากหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.25 คอ ไดกาหนดจานวนชวโมงจดกจกรรมพฒนาผเรยนไวแนนอน กจกรรมพฒนาผเรยนทกาหนดไวในชนประถมศกษาปท 1 ถงชนมธยมศกษาปท 3 ปละ 12 ชวโมง และชนมธยมศกษา ปท -6 จานวน 36 ชวโมงนน เปนเวลาสาหรบปฏบตกจกรรมแนะแนว และกจกรรมนกเรยน หรออาจกลาวโดยสรปกคอจดกจกรรมแนะแนว 1 ชวโมง และกจกรรมนกเรยน 2 ชวโมง (ลกเสอ ยวกาชาด และกจกรรมชมนม) ในสวนกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชนใหสถานศกษาจดสรรเวลาใหผเรยนไดปฏบตกจกรรม ดงน ระดบประถมศกษา (ป.1 - 6) รวม 6 ป จานวน 6 ชวโมง ระดบมธยมศกษาตอนตน (ม.1 - 3) รวม 3 ป จานวน 5 ชวโมง ระดบมธยมศกษาตอนปลาย (ม. - 6) รวม 3 ป จานวน 6 ชวโมง

จากประสบการณศกษาดงานและการนเทศนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครของผเขยนพบวา สถานศกษาทดาเนนการสอนระดบประถมศกษา จะใหความสาคญตอโครงสรางเวลาเรยนของกจกรรมพฒนาผเรยนประเภทลกเสอ ยวกาชาด และกจกรรมชมนมตามความถนดสนใจของผเรยนมากกวากจกรรมแนะแนว เนองจากขาดแคลนครแนะแนวโดยตรง ผบรหารมกมอบหมายใหครทปรกษารบผดชอบชวโมงกจกรรมแนะแนว สาหรบสถานศกษาทดาเนนการสอนระดบมธยมศกษาสวนใหญจะกาหนดเวลาจดกจกรรมพฒนาผเรยนอยางนอย ชวโมง คอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมลกเสอ ยวกาชาดในระดบมธยมศกษาตอนตนหรอกจกรรมรกษาดนแดนในระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย และกจกรรมชมนมตามความถนดสนใจของผเรยน สถานศกษาระดบมธยมศกษาจะใหความสาคญกบกจกรรมแนะแนวมาก และเพมกจกรรมทสงเสรมคณธรรม คณลกษณะอนพงประสงค รวมถงการรกและ


ผกพนกบสถานศกษาเชน โรงเรยนหอวง กทม. กาหนดชวโมงจดกจกรรมพฒนาผเรยนไว 5 ชวโมงประกอบดวย กจกรรมแนะแนว 1 ชวโมง กจกรรมลกเสอ ยวกาชาด ผบาเพญประโยชน 1 ชวโมง และกจกรรมตามความถนดสนใจของผเรยน 3 ชวโมง (กจกรรมชมชม กจกรรมรกการอาน และกจกรรมคนดศรหอวง) โรงเรยนวฒโนทยพายพ เชยงใหม กาหนดชวโมงจดกจกรรมพฒนาผเรยนไว ชวโมงประกอบดวย กจกรรมแนะแนว 1 ชวโมง กจกรรมลกเสอ ยวกาชาด 1 ชวโมง และกจกรรมตามความถนดสนใจของผเรยน 2 ชวโมง (กจกรรมชมนม และกจกรรมจรยธรรม) สวนระดบอดมศกษานนจะไมปรากฏโครงสรางชวโมงเรยนของกจกรรมพฒนาผเรยนไวชดเจน เพราะสวนใหญการจดกจกรรมพฒนาผเรยนมกจะจดในลกษณะกจกรรมเสรมหลกสตรประเภทโครงการ การอบรม การสมมนา เปนตน ยกเวนสถานศกษาบางแหงอาจจดชวงเวลาทเออตอการจดกจกรรมพฒนาผ เ รยน เพอเปดโอกาสใหผ เ รยนไดเขารวมกจกรรมสะดวกขน เชน มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม กาหนดชวโมงเรยนในวนพธเวลา 1. - 16.3 น. เปนชวงเวลาใหนกศกษาเขารวมกจกรรมตางๆ ของมหาวทยาลย จากการนาเสนอแนวคดขางตนสรปไดวา สถานศกษาสวนใหญมกกาหนดโครงสรางของเวลาจดกจกรรมพฒนาผเรยนไวประมาณอยางนอย 3 ชวโมงตอสปดาห การบรหารจดการกจกรรมพฒนาผเรยน

การจดกจกรรมพฒนาผเรยนควรจดขนตามความพรอมของสถานศกษา ความตองการของผเรยน และสอดคลองกบบรบทของชมชน โดยเนนความหลากหลายท งรปแบบและวธการ เนนการปฏบตจรงเปนหมคณะสมพนธกบชวตของผเรยน รวมทงมการตรวจสอบประเมนผลในสภาพจรง การบรหารจดการกจกรรมพฒนาผเรยนจงมขนตอนการดาเนนการทสาคญ ประการ ตามแนวคดของกระทรวงศกษาธการ ดงน (นตยา มลสาร, 259, หนา 2) 1) ประชมชแจงคณะคร ผเรยน ผปกครองเพอสรางความเขาใจเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน 2) ศกษาวสยทศน พนธกจ เปาหมาย คณลกษณะทพงประสงค โครงสรางหลกสตรของสถานศกษาทเกยวของกบการพฒนาผเรยน เพอเปนขอมลในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา 3) สารวจขอมล ความพรอมของสถานศกษา ชมชน และทองถน สภาพปญหา ความตองการของผเรยน เพอเปนขอมลในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหสอดคลองกบบรบทของสถานศกษา


9 ) รวมกนวางแผนระหวางคณะคร ผเรยน และผเกยวของ โดยนาขอมลจากขอ 2 และ 3 มาจดทาแผนงาน โครงการปฏทนปฏบตงานกจกรรมพฒนาผเรยน กาหนดบทบาทของผบรหารสถานศกษา หวหนากจกรรมพฒนาผเรยน ครทปรกษา ผเรยน ผปกครองและชมชน เพอใหกจกรรมพฒนาผเรยนมประสทธภาพ 5) ปฏบตกจกรรมตามแผนงาน โครงการกจกรรมพฒนาผเรยนทกาหนดไว 6) กาหนดการประเมนและเกณฑการประเมนผล การผานกจกรรมแตละภาคเรยนและ ชนป ใหเปนไปตามสถานศกษากาหนด ทงมการนเทศ ตดตาม และประเมนผลอยางเปนระบบเชงรปธรรม ) สรป รายงานผลการปฏบตงาน จากการนาเสนอแนวคดการบรหารจดการกจกรรมพฒนาผเรยนทง ประการ ของกระทรวงศกษาธการ ไดมการตรวจสอบการปฏบตงานเชงรปธรรมบางแลวเชน กรองแกว จนทรเกต (25) ศกษาสภาพปญหาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดปทมธานพบวา ประเดนทประสบปญหาคอ กจกรรมพฒนาผเรยนไมสอดคลองกบวสยทศนพนธกจของโรงเรยน การจดกลมผเรยนไมสอดคลองกบหลกการจดกจกรรมพฒนาผเรยน โรงเรยนขาดแคลนเครองมอทมคณภาพในการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยน วรนาฎ สทธฤทธ (255) ไดศกษาสภาพการบรหารจดการกจกรรมพฒนาผเรยนในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาลาปางเขต 1 พบวา การบรหารกจกรรมพฒนาผเรยนในภาพรวมอยในระดบมาก สภาพปญหาการบรหารกจกรรมพฒนาผเรยนทสาคญคอ ผเรยนและผปกครองมสวนรวมในการจดทาแผนงานกจกรรมพฒนาผเรยนนอย บคลากรไมเหนความสาคญของการจดกจกรรมพฒนาผเรยน การจดเวทแสดงผลงานกจกรรมพฒนาผเรยนมนอย ขาดการนเทศตดตามผลประเมนผลอยางตอเนองและไมเปนระบบ ไตรภพ ดาพวพนธ () ไดศกษาปญหาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนของโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดสระแกวพบวา กจกรรมพฒนาผเรยนทประสบปญหามากทสดคอ กจกรรมลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด รองลงมาคอกจกรรมแนะแนว โดยครทมประสบการณสอนนอยกวา ป มปญหาการจดกจกรรมแนะแนวมากทสด ณฐชยา ฐานสร () ไดศกษาสภาพการจดกจกรรมพฒนาผ เ รยนของสถานศกษาในจงหวดสงขลาพบวา ปจจยทสงผลตอความสาเรจมความหลากหลายแตกตางกนออกไปตามบรบทของสถานศกษา โดยปญหาทสงผลตอการจดกจกรรมพฒนาผเรยน ไดแก งบประมาณ เปนตน และฉตรวลย ทรงความเจรญ () ไดศกษาสภาพการจดกจกรรมพฒนาผเรยนในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษาในสงกดสานกงานเขตพนทการศกษานนทบรพบวา มปญหาในระดบปานกลาง โดยครทมประสบการณการทางานแตกตางกนและสถานศกษาทมขนาดแตกตางกนมปญหาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนแตกตางกน


1

ในจงหวดนครปฐม รงสรรค จารรกษ (25) ไดศกษาเจตคตของครเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาผเรยนพบวา ครมเจตคตทด เหนคณคากจกรรมพฒนาผเรยนและคดเหนวาการบรหารกจกรรมพฒนาผเรยนอยในระดบมาก สวนลดดาวรรณ วนอาวงษ (25) ไดศกษาความคดเหนของนกเรยนเกยวกบกจกรรมพฒนาผเรยนพบวา นกเรยนสวนใหญเหนคณคาของกจกรรมพฒนาผเ รยน โดยคดวากจกรรมพฒนาผเรยนดานการพฒนาการอยรวมกบผ อนในสงคม การพฒนาการทางานการดาเนนชวต และดานการพฒนาตนเองอยในระดบมาก จากผลการศกษาเกยวกบการบรหารกจกรรมพฒนาผเรยนน น พบวา สวนใหญบคลากรและผเรยนเหนคณคาความสาคญของกจกรรมพฒนาผเรยน แตยงมปญหาหลกคอเรองการประเมนผลและการมสวนรวมในการจดกจกรรมพฒนาผเรยน นอกจากน ฉนทนา กลอมจต และคณะ (259, หนา - ) ไดศกษาวจยเกยวกบปญหาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนเพอพฒนารปแบบการจดกจกรรมพฒนาผเรยนทมประสทธภาพพบวา ปญหาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนเกดจากครขาดองคความร ไมเขาใจวธการจด และขาดประสบการณจดกจกรรมพฒนาผเรยน โรงเรยนไมไดใหความสาคญท งทเปนโครงสรางของหลกสตร ขาดการประเมนผล ทาใหการพฒนาผเรยนไมเกดคณลกษณะอนพงประสงค ดงนน รปแบบการจดกจกรรมพฒนาผเรยนทมประสทธภาพควรประกอบดวย 5 ประการ ดงน 1) การวางแผนการจดกจกรรมพฒนาผเรยนจะตองเกดจากการมสวนรวมของทกฝาย มขนตอน การสารวจความตองการการจดกจกรรม การประชมรวมกน กาหนดปฏทนปฏบตงาน การมอบหมายความรบผดชอบ และการกาหนดผลลพธทคาดหวงไวอยางชดเจน 2) การบรหารจดการตองเชอมโยงจากการมสวนรวมในการวางแผน การเขยนแผน/โครงการ การจดทาเอกสารหรอคมอการดาเนนการ มการตดตามดาเนนการตามแผนทกาหนด 3) การประเมนผลตองเรมจากการวางแผน การกาหนดตวชวด การเขารวมกจกรรม คณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน เกณฑการผานกจกรรมอยางนอยรอยละ ขนไป มการนาผลการประเมนไปใชปรบปรงพฒนางาน และการพฒนาตวผเรยน รวมทงมการประเมนผลความพงพอใจของผทเกยวของ ) ปจจยเกอหนนทเพมประสทธภาพของการจดกจกรรมพฒนาผเรยน ไดแก การจดบรรยากาศและแหลงการเรยนร การจดตารางเวลาอยางเหมาะสม การจดงบประมาณและการสนบสนนงบประมาณจากทกภาคสวน การใหการปรกษาและสนบสนนกาลงใจจากผบรหารและ ผทมสวนเกยวของ 5) การพฒนาตนของครตองมคณลกษณะของการอทศเวลาและการปฏบตหนาทเตมกาลงความสามารถ ความสามารถในการทางานรวมกบผอน สามารถถายทอดแลกเปลยนความรทาง


11 วชาชพได มความรเทาทนและปรบตวตามแนวทางการปฏรปทางการศกษา ทสาคญครตองรจกตนเองและยอมรบตนเองได จากการนาเสนอสาระเกยวกบการจดกจกรรมพฒนาผเรยนขางตน สามารถสรปการบรหารจดการกจกรรมพฒนาผเรยนออกเปน 3 ขนตอนสาคญ ดงน

ขนท 1 การเตรยมความพรอม สถานศกษาตองดาเนนการเตรยมการวางแผนเพอใหม ความพรอม ซงจะสงผลใหการจดกจกรรมทกประเภทดาเนนไปสเปาหมาย ทงน อาจนาเสนอเปนแนวทางปฏบตไดดงน 1) การเตรยมความพรอมดานบคลากร มการกาหนดคณะกรรมการดาเนนการรบผดชอบหลกและคณะกรรมการรวมโดยยดหลกการมสวนรวม ปกตคณะกรรมการดาเนนการรบผดชอบหลกจะเปนกลมบคคลทรวมกนผลกดน วางแผน กาหนดนโยบายการปฏบตงาน และการประเมนผล ซงอาจเรยกวา บคลากรหลก (key man) ดงนน บคคลกลมนมกจะประกอบดวยผบรหาร หวหนาหนวยงาน หวหนาฝาย และผรบผดชอบภาพรวมของกจกรรมท งหมด สวนคณะกรรมการรวมจะเปนกลมบคคลทใหการสนบสนนหรอปฏบตงานทวไป เชน ครทปรกษา ผทมสวนเกยวของ สถานศกษาตองประชมวางแผนกาหนดแผนปฏบตงาน กาหนดและชแจงบทบาทหนาทของแตละฝายใหชดเจน การเตรยมความพรอมดานบคลากรยงหมายรวมถงการมอตรากาลงของบคลากรทจะปฏบตงานอยางเพยงพอ ซงอาจจะเปนแผนการขออตรากาลงเพมเตมอกดวย 2) กาหนดแผนพฒนาผเรยน วตถประสงค และผลลพธคณลกษณะอนพงประสงคในภาพรวม กรณของมหาวทยาลยจะกาหนดภาพรวมวาภายหลงนกศกษาสาเรจการศกษาไปแลวจะมคณลกษณะอนพงประสงคเชนไร ดงนน การพฒนานกศกษาในแตละชนปควรดาเนนการอยางไร สวนสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานกควรกาหนดคณลกษณะอนพงประสงคในภาพรวม โดยอาศยกรอบคณลกษณะอนพงประสงคของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 และประเดนยอยรายป ซงการกาหนดแผนพฒนาผเรยนนควรคานงถงวสยทศน พนธกจ ความพรอมของสถานศกษา รวมกบบรบทของสงคม ทองถน ชมชน ความตองการของผเรยน เพอใหแผนพฒนาผเรยนครอบคลมและมประสทธภาพสงสด แผนพฒนาผเรยนดงกลาวควรมการนาเสนอตอบคคลทเกยวของและนกวชาการ เพอทาการวพากษวจารณ แกไขปรบปรงใหสมบรณมากทสด ทงน ควรกาหนดผรบผดชอบหลกเพอสะดวกตอการบรหารจดการไวดวย 3) การเตรยมงบประมาณ เมอกาหนดแผนพฒนาผเรยนแลวจะทาใหมองเหนแนวทาง การพฒนาผเรยนซงจะเกยวของกบงบประมาณ เพอใหการจดกจกรรมพฒนาผเรยนเปนไปอยางมประสทธภาพ จงควรมการเตรยมความพรอมดานงบประมาณดวย ดงนน สถานศกษาควรทจะมการ


12 เตรยมความพรอมดานงบประมาณไว เพราะกจกรรมตางๆ ตองใชวสดอปกรณ ตลอดจนคาใชจายอนๆ ตามความจาเปน ) การเตรยมความพรอมดานอาคารสถานท วสดอปกรณ และแหลงการเรยนร การจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหมประสทธภาพนน ความพรอมดานอาคารสถานท วสดอปกรณ และแหลงการเรยนรกเปนปจจยสาคญทจะสนบสนนการจดกจกรรม การจดเตรยมความพรอมดานวสดอปกรณ และแหลงการเรยนรนนจะตองจดใหเหมาะสมกบลกษณะและประเภทของกจกรรม จานวนผเรยน โดยอาจจดทาบญชการใช/คงเหลอ อาคารสถานท วสดอปกรณ และแหลงการเรยนร เพอใหสามารถใชทรพยากรรวมกนใหเกดประโยชนสงสดแกทกฝาย เพราะสภาพการณจรงสถานศกษาสวนใหญมขอจากดเรองอาคารสถานท วสดอปกรณ บางครงอาจตองใชแหลง การเรยนรภายนอกสถานศกษารวมดวย สถานศกษาจงตองมแผนงานความจาเปน/ตองการอาคารสถานท วสดอปกรณ เพอจะไดดาเนนการตดตอประสานงานไวลวงหนา 5) การจดกลมผเรยนเพอเขารวมกจกรรมสามารถดาเนนการไดหลายลกษณะ โดยอาจพจารณาตามความเหมาะสมดงน 5.1) การจดกลมตามระดบชน การจดกลมประเภทนจะทาใหไดผเรยนทมวยใกลเคยงกน ทงสะดวกตอการบรหารจดการ 5.2) การจดกลมตามกจกรรมและแบงกลมยอยตามความร ความสามารถผเรยน โดยแบงออกเปน 3 กลมคอ กลมระดบพนฐาน กลมระดบกลาง และกลมระดบสง 5.3) การจดกลมโดยมเดกทกระดบชนอยในกลมเดยวกนหรอทเรยกวาคละกลมผเรยน กจกรรมทจดลกษณะนสามารถฝกคณลกษณะทพงประสงคตางๆ เชน ความเออเฟอ ความมระเบยบวนย การอยรวมกน การชวยเหลอกน

การจดกลมสามารถยดหยนหมนเวยนไปไดตามความเหมาะสมแลวแตกจกรรม โดยคานงถงประโยชนของผรวมกจกรรมเปนสาคญ 6) การจดเวลา การใชเวลาในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนสามารถจดไดในหลายลกษณะดงน 6.1) จดกจกรรมโดยใชเวลาในหลกสตรตามทกาหนดไวในแตละสถานศกษา การจดเวลาประเภทนจะปรากฏในตารางเรยนตารางสอนชดเจน 6.2) จดกจกรรมโดยใชเวลาในชวงเปดเรยน โดยไมใชเวลาในหลกสตร เชน ตอนเชา ตอนพกกลางวน ตอนเลกเรยน วนหยด เปนตน 6.3) จดกจกรรมโดยใชเวลาตามชวงเวลาทเหมาะสม โดยจดเปนโครงการระยะสนหรอโครงการตอเนองตลอดป


13 ทงนการใชเวลาจดกจกรรมควรใหสอดคลองสมพนธกบกจกรรมการเรยนการสอนในหลกสตรและการนาไปใชในชวตประจาวน

ขนท 2 การปฏบตกจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยนทสงผลใหผเรยนไดเรยนรและมประสบการณหลากหลาย สามารถผลกดนศกยภาพ ความสามารถพเศษทแทจรงของผเรยนใหปรากฏออกมาได สรางความภมใจ เหนคณคาตนเอง และสรางจตสานกทดตองเปนกจกรรมทมคณคาตอผเรยนคอ สนองความสนใจ ความถนด ความสามารถ และความตองการของแตละบคคล มแนวคดหลกดงน ) เปนกจกรรมทเปดโอกาสใหทกคนปฏบตกจกรรมตามความถนดและความสนใจ 2) เปนกจกรรมทผเรยนเปนผปฏบตจรงรวมกนเปนหมคณะ โดยเนนกระบวนการกลม 3) เปนกจกรรมบรณาการทนาความรหรอวชาการในหองเรยนมาสการปฏบตทคนพบองคความรใหมทงในงานเชงทกษะ งานศลปะ งานอาชพ และการพฒนาคณภาพชวต ) เปนกจกรรมทสงเสรมความสมพนธระหวางบาน วด สถานศกษา ชมชนและสงเสรมภมปญญาไทย 5) เปนกจกรรมทสงเสรมความเปนผนา ผตามทด การพฒนาศกยภาพ เพอนาไปสการคนพบความถนดและความตองการของตนเอง

ขนท 3 การประเมนผล กจกรรมพฒนาผเรยนเปนกจกรรมทสถานศกษาตองจดใหผเรยนในทกระดบชนการศกษา เพอใหผเรยนไดพฒนาความสามารถตนเองตามศกยภาพแหงตน ทงนปจจยทสงผลตอความสาเรจของการจดกจกรรมพฒนาผเรยนประการสาคญคอ การประเมนผล จากผลการวจยเกยวกบการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยน พบวา ขาดการประเมนผลอยางจรงจง ดงนน หากเราตองการใหกจกรรมประสบความสาเรจ การประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนจงเปนสงทควรใสใจและปฏบตอยางจรงจง การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน ตองประเมนเปน รายกจกรรม กาหนดใหครผรบผดชอบควบคมดแลการปฏบตกจกรรมและมหนาทประเมนผลกจกรรมผเรยนทปฏบตกจกรรมนนๆ วธการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนใหดาเนนการ ดงน 1) แจงจดประสงคของกจกรรม วธการประเมน เกณฑการผานจดประสงคของกจกรรม และเกณฑการตดสนกจกรรมใหผเรยนทราบกอนจดกจกรรม 2) ใหประเมนผลการปฏบตกจกรรมตามจดประสงคของกจกรรมอยางตอเนอง จากการปฏบตกจกรรมแตละครง บนทกสะสมผลการประเมนเพอรวมกนตดสนการผานจดประสงคของกจกรรม


1 3) ประเมนผลการปฏบตกจกรรมดวยวธการทหลากหลาย เนนวธการประเมนตามสภาพจรงจากผลงานและพฤตกรรมการปฏบตกจกรรมของผเรยน ) บนทกเวลาเขารวมกจกรรมของผเรยน เพอใชตดสนการผานกจกรรม

เกณฑการตดสนกจกรรมพฒนาผเรยนเปนไปตามทสถานศกษากาหนด เชน ผเรยนตองผานจดประสงคแตละกจกรรมในทกกจกรรม ผเรยนตองมเวลาเขารวมกจกรรมไมนอยกวารอยละ ของเวลาเรยนทงหมดของทกกจกรรม ผเรยนตองไดผลการประเมนการปฏบตกจกรรมทกกจกรรมทเขารวมในระดบผลการประเมน “ผาน” การตดสนผลการปฏบตกจกรรมพฒนาผเรยนแตละกจกรรมทาการตดสนผานจดประสงครายขอ จากการรวมคะแนน การประเมนกจกรรมตองไดคะแนน การประเมนไมนอยกวารอยละ 6 เกณฑการผานจดประสงครวมของกจกรรมตองมจดประสงคทผานการประเมนไมตากวารอยละ 5 ของจานวนจดประสงครายขอของกจกรรมนน ตดสนเวลา การเขารวมการปฏบตกจกรรม รอยละ ของเวลาเรยน สรปผลการประเมนจากเกณฑการผานจดประสงค และเกณฑการผานเวลาการปฏบตกจกรรมรวมกน ตดสนใหผเรยนทผานการประเมนครบทง 2 เกณฑ ผานกจกรรมหรอ “ผ” และใหผเรยนทประเมนผานไมครบทง 2 เกณฑหรอไมผานทง 2 เกณฑเปนผไมผานการประเมนกจกรรมใหได “มผ”

การประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยน

การประเมนผลกจกรรมพฒนาผ เ รยนตามโครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พ.ศ. 2551 กาหนดไวคอ ผาน “ผ” กบ ไมผาน “มผ” ดงปรากฏในรายงานผลการเรยน เพอใหเกดความเขาใจเกยวกบการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยน จงนาเสนอรายละเอยดเกยวกบการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนดงน

1. เอกสารประเมนผลตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน

การประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนเปนสวนหนงของการประเมนการเรยนรของผเรยน ดงน น กอนทครจะทาการประเมนผลกจกรรมผเรยน ครควรมความรเกยวกบเอกสารประเมนผลตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานหรอทใชรหสเรยกวา “ปพ.” ซงแบงเปน 2 กลม คอ (อาภรณ ใจเทยง, 2552, หนา 13) 1.1 เอกสารหลกฐานการศกษาทควบคมและบงคบ ไดแก 1.1.1 ระเบยนแสดงผลการเรยนร (transcript) ใชรหสยอวา ปพ.1 เปนเอกสารบนทกผลการเรยนของผเรยนตามกลมสาระการเรยนรและกจกรรมตางๆ


15 1.1.2 หลกฐานแสดงวฒการศกษา (ประกาศนยบตร) ใชรหสยอวา ปพ.2 เปนเอกสารทสถานศกษาออกใหแกผสาเรจการศกษาเพอเปนการรบรองวฒการศกษา 1.1.3 แบบรายงานผสาเรจการศกษา ใชรหสยอวา ปพ.3 เปนแบบบนทกรายงานรายชอและขอมลของผสาเรจการศกษาตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน 1.2 เอกสารหลกฐานการศกษาทสถานศกษาดาเนนการเอง ไดแก 1.2.1 แบบแสดงผลการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค ใชรหสยอวา ปพ. เปนเอกสารรายงานพฒนาการทางดานคณลกษณะของผเรยนเกยวกบคณธรรม จรยธรรม คานยม และคณลกษณะอนพงประสงคอนๆ ทสถานศกษากาหนดขนเพอพฒนาผเรยนเปนพเศษ 1.2.2 เอกสารบนทกผลการพฒนาคณภาพผเรยน ใชรหสยอวา ปพ.5 เปนเอกสารสาหรบผสอน ใชบนทกเวลาเรยน ขอมลผลการวดและประเมนผลการเรยน และขอมลการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนแตละคนทเรยนในหองหรอกลมเดยวกน 1.2.3 เอกสารรายงานผลการพฒนาคณภาพผเรยนรายบคคล ใชรหสยอวา ปพ.6 เปนเอกสารสาหรบบนทกขอมลเกยวกบผลการเรยน พฒนาการในดานตางๆ และขอมลอนๆ ของผเรยน ทงทสถานศกษาและทบานเพอใชสอสารระหวางสถานศกษากบผปกครองของผเรยนใหรบทราบและเกดความเขาใจในตวผเรยนรวมกน 1.2. ใบรบรองผลการศกษา ใชรหสยอวา ปพ. เปนเอกสารทสถานศกษาออกใหกบผเรยนเปนการเฉพาะกจเพอรบรองสถานภาพทางการเรยนชวคราว 1.2.5 เอกสารระเบยนสะสม ใชรหสยอวา ปพ. เปนเอกสารสาหรบบนทกขอมลเกยวกบพฒนาการและผลงานดานตางๆ ของผเรยนทงทสถานศกษาและทบาน เพอประโยชนในการแนะแนวผเรยนในทกๆ ดาน 1.2.6 สมดบนทกผลการเรยนร ใชรหสยอวา ปพ.9 เปนเอกสารสาหรบบนทกรายงาน รายวชาตางๆ ทผเรยนจะตองเรยนตามโครงสรางหลกสตรของสถานศกษา พรอมดวยผลการประเมนผลการเรยนของแตละรายวชา จากการนาเสนอเอกสารประเมนผลตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานขางตน เอกสารทเกยวของกบกจกรรมพฒนาผเรยนคอ 1) ปพ.1 ระเบยนแสดงผลการเรยนร ผลการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนจะปรากฏในเอกสารฉบบนวาผานหรอไม ซงเปนการสรปการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนขนสดทาย 2) ปพ. แบบแสดงผลการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค 3) ปพ.5 เอกสารบนทกผลการพฒนาคณภาพผเรยน ) ปพ.6 เอกสารรายงานผลการพฒนาคณภาพผเรยนรายบคคล


16 5) ปพ. เอกสารระเบยนสะสม

2. แนวดาเนนการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน

กรมวชาการ (256, หนา 12 – 13) ไดเสนอแนวทางการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนแกสถานศกษาเพอเปนแนวปฏบตสาหรบการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยน ดงน 2.1 การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนรายกจกรรม ผรบผดชอบกจกรรมประเมนการปฏบตกจกรรมของผเรยนตามจดประสงคของแตละกจกรรม โดยประเมนจากพฤตกรรมการปฏบตกจกรรมและผลการปฏบตกจกรรมทหลากหลาย ดวยวธการทหลากหลายตามสภาพจรง ผรบผดชอบกจกรรมตรวจสอบเวลาเขารวมกจกรรมของผเรยนวาเปนไปตามเกณฑทสถานศกษากาหนดไวหรอไม ในกรณทมกจกรรมใดตองใชเวลาปฏบตตลอดป เมอสนภาคเรยนแรกผรบผดชอบกจกรรมควรจดใหมการประเมนการปฏบตกจกรรมของผเรยนระยะหนงกอน เพอการปรบปรงแกไขหรอสงเสรมการปฏบตกจกรรมของผเรยนใหเปนไปอยางถกตองและมประสทธภาพและรายงานผลการประเมนใหผปกครองทราบโดยทาการประเมนตามจดประสงคสาคญของกจกรรมและนาผลการประเมนนนไปรวมกบผลการประเมนการรวมกจกรรมในภาคเรยนทสอง เพอตดสนการประเมนการผานจดประสงคสาคญของกจกรรมเมอสนสดปการศกษา (สนสดกจกรรม) ตดสนใหผเรยนทผานจดประสงคสาคญของกจกรรมและมเวลาเขารวมกจกรรมครบตามเกณฑใหเปนผผานการประเมนผลการรวมกจกรรม ผเรยนทมผลการประเมนบกพรองในเกณฑใดเกณฑหนงหรอทงสองเกณฑจะเปนผไมผานการประเมนผลการรวมกจกรรม จะตองซอมเสรมขอบกพรองใหผานเกณฑกอนจงจะไดรบการตดสนใหผานกจกรรม 2.2 การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนผานระดบชน เปนการประเมนผลการผานกจกรรมตลอดระดบชนของผเรยนแตละคนในระดบมธยมศกษา เพอนาผลไปพจารณาตดสนการผานระดบชน โดยมขนตอนการปฏบตดงน 2.2.1 กาหนดใหมผรบผดชอบในการรวบรวมขอมลเกยวกบการรวมกจกรรมพฒนาผเรยนของผเรยนทกคนตลอดระดบชน 2.2.2 ผรบผดชอบสรปและประเมนผลการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนเปนรายบคคลตามเกณฑทสถานศกษากาหนด 2.2.3 นา เสนอผลการประ เ มน ตอคณะกรรมการบรหารหลก สตรและคณะกรรมการวชาการเพอใหความเหนชอบ 2.2. เสนอผ บรหารสถานศกษาพจารณาตดสนและอนมตผลการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนผานระดบชนชน


1 2.3 การตดสนการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรมพฒนาผเรยนเปนกจกรรมทสงเสรมการเรยนรและพฒนาการของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรของกลมสาระการเรยนรใหครบถวนสมบรณยงขน และเปนเงอนไขสาคญอกประการหนงของหลกสตรการศกษาขนพนฐานทผเรยนทกคนจะตองเขารวมกจกรรมใหครบถวนและผานการประเมนตามเกณฑทสถานศกษากาหนดจงจะไดรบการพจารณาตดสนใหผานระดบชน การประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนมแนวทางในการดาเนนการ ดงน 2.3.1 ผรบผดชอบกจกรรมพฒนาผเรยนแตละกจกรรมและผเกยวของดาเนนการประเมนการเขารวมกจกรรมของผเรยนตามจดประสงคของกจกรรมอยางตอเนองตลอดชวงเวลาของการจดกจกรรม โดยรวบรวมจากบนทกการเขารวมกจกรรมและผลการประเมนกจกรรมและตดสนผลการเขารวมกจกรรมเมอสนสดระยะเวลาปฏบตกจกรรม 2.3.2 การตดสนผลการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนใหประเมนและตดสนเปนรายกจกรรม โดยพจารณาจากผลการประเมนตามจดประสงคสาคญของกจกรรมกบเวลาทเขารวมกจกรรมแลวตดสนตามเกณฑทสถานศกษากาหนด 2.3.3 การแจงผลการประเมน การประเมนใหระดบผลการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนใหเปนไปตามแนวทางทสถานศกษากาหนด เมอไดระดบผลการเขารวมกจกรรมแตละกจกรรมแลว ควรแจงใหผเรยนทราบโดยเรวและใหผเรยนทไมผานเกณฑการประเมนทาการซอมเสรมใหผานทกๆ กจกรรม ในขณะเดยวกนใหแจงผลการประเมนใหงานทะเบยนของสถานศกษาบนทกผลการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนของผเรยนแตละคนรวบรวมไวเปนหลกฐาน 2.3. การสรปผลการประเมนผานชวงชน เมอจบชวงชนนายทะเบยนจะรวบรวมผลการเขารวมกจกรรมของผเรยนแตละคนตลอดชวงชน ผเรยนทมผลการประเมนการเขารวมกจกรรมไดครบตามเกณฑทสถานศกษากาหนด จะไดรบการพจารณาใหผานชวงชนรวมกบเกณฑมาตรฐาน การผานชวงชนอนๆ ผเรยนทมผลการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนไมครบตามเกณฑทสถานศกษากาหนดจะตองเขารวมกจกรรมผเรยนตอไปใหครบตามเกณฑจงจะไดรบการพจารณาใหผานชวงชน

3. เทคนควธการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยน

การจดกจกรรมพฒนาผเรยนนนตองจดใหสอดคลองกบวสยทศน และพนธกจของสถานศกษา ความตองการของผเรยน รวมทงตองมวตถประสงคและแนวทางดาเนนการทชดเจน เพอใหสะดวกตอการประเมนผล ในทนจะนาเสนอเทคนควธการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยน ดงน


1 3.1 การกาหนดระยะเวลาและจานวนครงของการเขารวมกจกรรม กรณทสถานศกษาจดกจกรรมพฒนาผเรยนเสรมหลกสตรภายนอกชนเรยน โดยกาหนดระยะเวลาจดกจกรรมตดตอกนเปนเวลานาน เชน จดทกชวงเยนวนพธ เวลา15.3 – 16.3 น. เปนเวลา 1 สปดาห เปนตน ผรบผดชอบกจกรรมพฒนาผเรยนอาจกาหนดวธการประเมนโดยใชการกาหนดระยะเวลาและจานวนครงการเขารวมกจกรรมไมนอยกวารอยละ หรอเขารวมกจกรรมไมนอยกวา ครง กสามารถกระทาได อยางไรกตาม หากสถานศกษาจดกจกรรมพฒนาผเรยนทมระยะเวลาสน เชน จดกจกรรมเพยงวนเดยว หรอจดกจกรรมในชวโมงเรยนทมการตรวจสอบการเขาเรยนอยแลว อาจไมจาเปนตองนาเรองการกาหนดระยะเวลาและจานวนครงการเขารวมกจกรรมมาเกยวของ 3.2 การทดสอบ กรณทสถานศกษาจดกจกรรมพฒนาผเรยนทมลกษณะกจกรรมการใหความร/วชาการ เชน อบรมภาษาองกฤษ หรอการฝกปฏบตเพอเพมทกษะ ผรบผดชอบกจกรรมควรทดสอบความรหรอทกษะการปฏบต เพอตรวจสอบวาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนบรรลวตถประสงคหรอไม สวนใหญการจดกจกรรมพฒนาผเรยนมกไมนยมทดสอบความร เพราะหลกการของกจกรรมพฒนาผเรยนคอ การมงพฒนาผเรยนเตมตามศกยภาพอยแลว 3.3 การสงเกตพฤตกรรม วธการนไดรบความนยมในการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนมากทสด เนองจากการสงเกตพฤตกรรม ทาไดไมยงยากและสามารถตรวจสอบพฤตกรรมของผเรยนในดานตางๆ เชน ความสนใจ เจตคต ความรบผดชอบ การสงเกตจงเปนวธการประเมนทสามารถกาหนดประเดนการประเมนใหครอบคลมวตถประสงคของกจกรรมพฒนาผเรยนได อยางไรกตาม เพอประสทธภาพของการประเมนผล การสงเกตพฤตกรรมควรมความชดเจนและเทยงตรง เพอใหสามารถตรวจสอบพฤตกรรมไดจรง 3.4 การใชแบบสอบถาม การใชแบบสอบถามในการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยน เปนอกวธการหนงทสถานศกษาสวนใหญนยมใช เพราะการใชแบบสอบถามจะเปนการประเมนความรสก ความคดเหน และความพงพอใจของผเรยนและบคคลทเกยวของไดเปนอยางด ประเดนทมกใชในการประเมน ไดแก ความพรอมของการจดกจกรรม อาคารสถานท ความสะดวกสบาย การมสวนรวม เปนตน 3.5 การสมภาษณ การประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนดวยการสมภาษณนนมกจะใชในกรณเดกชนประถมศกษาปท 1 - 2 เพราะผเรยนไมสามารถอธบายผลการประเมนดวยตวอกษรได หรอไมเชนนนกเปนการประเมนผลการจดกจกรรมพฒนาผเรยนในเชงลกทตองการขอมลอยางละเอยด ในความเปนจรงสถานศกษามกไมคอยใชการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนดวยการสมภาษณ เนองจากมความยงยากและใชเวลามาก การประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนโดยวธการสมภาษณจะนามาใชเมอตองการขอมลเชงลกและมกจะเปนการสมถามเพยงบางคนเทานน


19 3.6 การเขยนบนทกการเรยนรหรอการรายงานตนเอง การประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนดวยวธการนเปนการใหผเรยนเขยนรายงานความรสก ความคดเหน ขอคด สงทไดเรยนรจากการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยน โดยผรบผดชอบกจกรรมอาจกาหนดโครงสรางหรอประเดนการเขยนใหแกผเรยนหรอไมกได จากประสบการณตรงในการจดกจกรรมพฒนาผเรยน ผเขยนคดเหนวาวธการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนดวยวธการเขยนบนทกการเรยนรหรอการรายงานตนเองมประสทธภาพสงทสด เพราะไดตรวจสอบความคดเหนและความรสกของผเรยน แตประเดนสาคญของการประเมนผลดวยวธการนกคอ ตองใหผเรยนเหนคณคาวาการเขยนบนทกการเรยนรหรอการรายงานตนเอง มความสาคญและไวใจผสอนวาเมอเขยนบนทกการเรยนรหรอการรายงานตนเองไปแลวจะไมมผลตอผเรยนทางลบ เพอใหผเรยนเขยนอยางตรงไปตรงมา ทาใหไดขอมลทมประโยชนสงสด อยางไรกตาม วธการประเมนผลกจกรรมพฒนาผเรยนทมประสทธภาพมากทสดกคอการบรณาการวธการประเมนเขาไวดวยกน แตไมควรใชการประเมนทกวธเพราะเปนการซ าซอน สนเปลองและผเรยนอาจเกดความเบอหนายได สวนการประเมนกจกรรมพฒนาผเรยนในระดบอดมศกษากอาจนาวธการดงกลาวขางตนไปใชได สาหรบสถาบนอดมศกษามกใชวธการกาหนดระยะเวลาและจานวนครงการเขารวมกจกรรมเ ป นหลก เพ อ ฝ กความ ร บผ ดชอบและความ ม ว น ยของ น ส ตน ก ศ กษา ตวอย า ง เ ช น มหาวทยาลยเกษตรศาสตรกาหนดใหนสตเขารวมกจกรรมไมนอยกวา 1 ชวโมงโดยใชเปนรายงานแสดงผลการเขารวมกจกรรม (transcript) มหาวทยาลยหอการคาไทยกาหนดใหนกศกษาทจะสาเรจการศกษาตองเขารวมกจกรรมไมนอยกวา กจกรรม ซงเปนกจกรรมบงคบของคณะทนกศกษาสงกดจด กจกรรม และอก กจกรรมทมหาวทยาลยจด โดยนบเปนจานวนชวโมงการเขารวมกจกรรม จฬาลงกรณมหาวทยาลยและมหาวทยาลยราชภฏนครปฐมกาหนดใหนกศกษาตองเขารวมกจกรรมบงคบและเลอกในแตละชนปตามโครงสรางของสมดกจกรรมมหาวทยาลย ตวอยางการวจยทเกยวของกบกจกรรมพฒนาผเรยน

ผเขยนไดศกษางานวจยเกยวกบกจกรรมพฒนาผเรยนภายหลงการใชหลกสตรการศกษา ขนพนฐาน พ.ศ. 25 จนถง พ.ศ. 2555 พบวา มการศกษาวจยเกยวกบกจกรรมพฒนาผเรยนจานวนมาก แตมกไมไดทาการวจยในชอกจกรรมพฒนาผเรยนโดยภาพรวม แตจะดาเนนการในรปของกจกรรมยอย เชน กจกรรมแนะแนว โครงการชวยเหลอผเรยน กจกรรมโฮมรม กจกรรมลกเสอยวกาชาด


2 การพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค เปนตน สาหรบการศกษาวจยทระบเจาะจงใชคาวา กจกรรมพฒนาผเรยน มการดาเนนการ 2 ลกษณะ ดงน

1. การศกษาวจยเกยวกบการประเมนการจดกจกรรมพฒนาผเรยน

การศกษาวจยประเภทนเปนการศกษาวาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนประสบความสาเรจ มปญหา อปสรรค ขอจากดเพยงใด สวนใหญจะเปนการวจยสาขาบรหารการศกษา ตวอยางเชน จนตนา รอดเรองคณ (256) ศกษาเกยวกบการสงเสรมการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.25 ของผ บรหารโรงเรยนนารองและโรงเรยนเครอขายสงกดคณะกรรมการการศกษาเอกชนในกรงเทพมหานคร กรองแกว จนทรเกต (25) ศกษาปญหาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนในโรงเรยนมธยมศกษาของรฐ จงหวดปทมธาน รงสรรค จารรกษ (25) ศกษาเกยวกบเจตคตของครเกยวกบกจกรรมพฒนาผเรยนทสมพนธกบการบรหารกจกรรมพฒนาผเรยนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครปฐม ลดดาวรรณ วนอาวงษ (25) ศกษาความคดเหนของนกเรยนตอกจกรรมพฒนาผเรยนโรงเรยนมธยมศกษากลมสหวทยาเขตบรมราชชนน 2 อาร มนตวเศษ (25) ศกษาดาเนนงานกจกรรมพฒนาผเรยนของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษาชลบรเขต 3 วรนาฎ สทธฤทธ (255) ศกษาเกยวกบการบรหารกจการพฒนาผเรยนของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาลาปางเขต 1 อนรกษ ดศรานรกษ () ไดศกษาเกยวกบการบรหารการจดกจกรรมพฒนาผเรยนของโรงเรยนสาธตสงกดมหาวทยาลยรฐในเขตกรงเทพมหานคร วนเพญ ศรลากล () ศกษาพฤตกรรมการปฏบตตนของนกเรยนโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามคาแหงทมตอกจกรรมพฒนาผเรยน ศภวด บญญวงศ และคณะ () ไดศกษาปจจยเชงเหตผลและผลของพฤตกรรมครในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนเพอเสรมสรางคณลกษณะอนพงประสงค และณฐชยา ฐานสร () ศกษาสภาพการจดกจกรรมพฒนาผเรยนของสถานศกษาในจงหวดสงขลา นอกจากน ยงมการสรางเครองมอประเมนคณลกษณะอนพงประสงคจากกจกรรมพฒนาผเรยน เชน งานวจยของ นรา บรณรช และคณะ (2551)

ทไดพฒนาเครองมอประเมนคณลกษณะอนพงประสงคในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนในจงหวดสงขลา เปนตน


21

2. การศกษาวจยเกยวกบการใชกจกรรมพฒนาผเรยนเพอพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค

การศกษาวจยประเภทนเปนการวจยเกยวกบการใชกจกรรมพฒนาผเรยนเพอพฒนาคณลกษณะอนพงประสงค เชน กรรณการ ภระหงษ (25) ไดพฒนากจกรรมพฒนาผเรยนเรองรกษทองถนสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 - จฑาทพย บญม (48) ไดพฒนากจกรรมโฮมรมสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนวดโฆสทธาราม อาเภออนทรบร สานกงานเขตพนทการศกษาสงหบร สภทรา จาปาเงน (25) ไดพฒนากจกรรมพฒนาผเรยนเรองการอนรกษปาไมในชมชนสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 - 6 นตยา มลสาร (259) สรางกจกรรมพฒนาผเรยนโดยใชโครงงานเพอสงเสรมความสามารถทางภาษาองกฤษและทกษะชวตของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย อนธกา วงษจาปา (259) ไดพฒนากจกรรมพฒนาผเรยนเพอสงเสรมนสยรกการอานสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 - ฐตรตน เคาภไทย (259) ไดสรางกจกรรมพฒนาผเรยนชนประถมศกษาปท 4 - เพอสงเสรมการใชภาษาไทยเพอการเปนมคคเทศกองคพระปฐมเจดยในจงหวดนครปฐม เจษฎา บญมาโฮม และคณะ () ไดใชกจกรรมละครสรางสรรคเพอพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคดานความมวนยในตนเอง ความคดสรางสรรคและการทางานรวมกนของผเรยนชนประถมศกษาปท 4 - ในจงหวดนครปฐม และสมาล สรางคา (4) ไดจดกจกรรมพฒนาผเรยนเรองปรชญาเศรษฐกจพอเพยงโดยใชโครงงานสาหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท เปนตน จากการนาเสนอตวอยางการวจยเกยวกบกจกรรมพฒนาผเรยนขางตนจะเหนวากจกรรมพฒนาผเรยนสามารถพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคของผเรยนไดหลายประการ ดงนน กจกรรมพฒนาผเรยนจงมคณคาและประโยชนตอผเรยนเปนอยางยง บทสรป

กจกรรมพฒนาผเรยนเปนสวนหนงของโครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 เปนกจกรรมทจดขนเพอพฒนาผเรยนใหเจรญงอกงามเตมตามศกยภาพแหงตนโดยเนนการบรณาการคณลกษณะอนพงประสงคใหเปนมนษยแบบองครวม สอดคลองตามพฒนาการดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา รวมถงจดเนนวสยทศน พนธกจของสถานศกษาและสภาพสงคม การจดกจกรรมพฒนาผเรยนมเปาหมายและการดาเนนการทชดเจน คอ เนนใหผเรยนไดเรยนรและลงมอปฏบตดวยตนเอง โดยมครเปนทปรกษา เทคนควธการจดกจกรรมผเรยนตองมความหลากหลายตอบสนองความตองการของผเรยนและบรบทของสงคม กจกรรมพฒนาผเรยน


22

แบงออกเปน 3 ประเภทคอ กจกรรมแนะแนว กจกรรมผเรยน และกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน โครงสรางเวลาจดกจกรรมพฒนาผเรยนทกาหนดไวตามหลกสตรคอปละ 12 ชวโมง การบรหารจดการกจกรรมพฒนาผเรยนสามารถแบงได 3 ขนตอนสาคญคอ ขนการเตรยมความพรอม ขนการปฏบตกจกรรมพฒนาผเรยน และขนการประเมนผล การจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหมประสทธภาพตองมการดาเนนการอยางเปนระบบครบทกขนตอนและตองอาศยความรวมมอจากบคคลหลายฝายไดแก ผบรหารสถานศกษา ครทปรกษากจกรรมพฒนาผเรยน ผเรยน และผปกครอง


23 คาถามทบทวน

จงตอบคาถามตอไปน โดยอธบายพรอมยกตวอยางประกอบ

1. จงอธบายความหมายของกจกรรมพฒนาผเรยนตามทศนะของทาน 2. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ใหความสาคญกจกรรมพฒนาผเรยนอยางไร 3. กจกรรมพฒนาผเรยนมความสาคญตอการพฒนาเยาวชนของชาตอยางไร . จงยกตวอยางกจกรรมพฒนาผ เ รยนในระดบการศกษาปฐมวย ประถมศกษา มธยมศกษา และอดมศกษามาระดบชนละ ตวอยาง พรอมบอกถงคณคาทผเรยนจะไดรบจากการเขารวมกจกรรมเหลานน 5. การจดกจกรรมพฒนาผเรยนใหมประสทธภาพควรมบคคลใดเกยวของบางและมบทบาทอยางไร 6. โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏนครปฐมจดกจกรรมพฒนาผเรยน ในลกษณะกจกรรมการเขาคายเชงอนรกษปาชายเลน จานวน 3 วน 2 คน ทานจะมวธการประเมนผลกจกรรมดงกลาวอยางไร . จงอธบายประสบการณของทานเกยวกบการเขารวมกจกรรมพฒนาผเรยนระดบชนใดกไดมา กจกรรม . จากขอ 7 ทานคดวาประสบการณนนสอดคลองตามหลกการจดกจกรรมพฒนาผเรยนหรอไม อยางไร 9. ปจจบนสภาพการจดกจกรรมพฒนาผเรยนของสถานศกษาเปนอยางไร 1. หากทานไดรบมอบหมายใหจดกจกรรมพฒนาผเรยน กจกรรม ทานจะเลอกกจกรรมใดและทานจะมวธการดาเนนการอยางไร


2 เอกสารอางอง

กรรณการ ภระหงษ. (25). การพฒนากจกรรมพฒนาผเรยนเรองรกษทองถนสาหรบนกเรยนชวงชนท 2. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาศลปากร.

กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. (256). เอกสารประกอบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544 คมอการจดกจกรรมพฒนาผเรยน. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

กรองแกว จนทรเกต. (25). สภาพและปญหาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนในโรงเรยนมธยมศกษาของรฐจงหวดปทมธาน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

กระทรวงศกษาธการ. (). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพทธศกราช . กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

จนตนา รอดเรองคณ. (256). การสงเสรมการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐานของผบรหารโรงเรยนนารองและโรงเรยนเครอขาย สงกดคณะกรรมการศกษาเอกชน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

จฑาทพย บญม. (48). การพฒนากจกรรมโฮมรมสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนวดโฆสทธาราม อาเภออนทรบร สานกงานเขตพนทการศกษาสงหบร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชายทธศาสตรการพฒนา สานกงานประสานงานบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.

เจษฎา บญมาโฮม และ คณะ. (). รายงานการวจยเรองกลยทธการพฒนาและขบเคลอนการพฒนาคณลกษณทพงประสงคของนกเรยนภาคกลางตอนลางกลมท จงหวดนครปฐมโดยใชเครอขายการวจย. นครปฐม: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.


25 ฉตรวลย ทรงความเจรญ. (). สภาพและปญหาการจดกจกรรมพฒนาผเรยนในโรงเรยนขยายโอกาส

ทางการศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษานนทบร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา สานกงานประสานงานบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.

ฉนทนา กลอมจต และคณะ. (259). “รปแบบการจดกจกรรมพฒนาผเรยนทมประสทธภาพ.” วารสารศกษาศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน, 29, 2 (เมษายน – มถนายน), – .

ฐตรตน เคาภไทย. (259). การสรางกจกรรมพฒนาผเรยนชวงชนท 2 เพอสงเสรมการใชภาษาไทยในการเปนมคคเทศกองคพระปฐมเจดย. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

ไตรภพ ดาพวพนธ. (). การศกษาปญหาการดาเนนกจกรรมพฒนาผเรยนของโรงเรยนมธยมศกษาในจงหวดสระแกว. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา.

ณฐชยา ฐานสร. (). การศกษาสภาพการจดกจกรรมพฒนาผเรยนของสถานศกษา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการใหคาปรกษา. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยทกษณ.

นรา บรณรช และ คณะ. (2551). รายงานการวจยเรองการพฒนาเครองมอวดคณลกษณะทพงประสงคในการจดกจกรรมพฒนาผเรยน. สงขลา: มหาวทยาลยทกษณ.

นตยา มลสาร. (259). การสรางกจกรรมพฒนาผเรยนโดยใชโครงงานเพอสงเสรมความสามารถทางภาษาองกฤษและทกษะชวตของนกเรยนมธยมศกษาตอนปลาย. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาการสอนภาษาองกฤษ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

พศมย หาญสมบต. (4). การแนะแนวและกจกรรมพฒนาผเรยน. อตรดตถ: โรงพมพมหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ.

ไพฑรย สนลารตน และคณะ. (259). สตตศลา หลกเจดประการสาหรบการเปลยนผานการศกษาเขาสยคเศรษฐกจฐานความร. กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

รงสรรค จารรกษ. (25). เจตคตของครเกยวกบกจกรรมพฒนาผเรยนทสมพนธกบการบรหารกจกรรมพฒนาพฒนาผเรยนในสถานศกษาสงกดสานกงานเขตพนทการศกษานครปฐม.


26

วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

ลดดาวรรณ วนอาวงษ. (25). การศกษาความคดเหนของนกเรยนตอกจกรรมพฒนาผเรยนโรงเรยนมธยมศกษา กลมสหวทยาเขตบรมราชชนน 2. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการพฒนาทรพยากรมนษย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง.

วรนาฎ สทธฤทธ. (255). การบรหารกจกรรมพฒนาผเรยนของโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาลาปาง เขต 1. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏลาปาง.

วนเพญ ศรลากล. (). การปฏบตตนตามกจกรรมพฒนาผเรยนของนกเรยนโรงเรยนสาธตมหาวทยาลยรามคาแหง. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการพฒนาทรพยากรมนษย บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง.

ศภวด บญญวงศ และคณะ. (). รายงานการวจยเรองปจจยเชงเหตและผลของพฤตกรรมครในการจดกจกรรมพฒนาผเรยนเพอเสรมสรางคณลกษณะทพงประสงค. สงขลา: มหาวทยาลยทกษณ.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (). แนวทางการจดกจกรรมแนะแนวตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช . กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ.

สภทรา จาปาเงน. (25). การพฒนากจกรรมพฒนาผเรยนเรองการอนรกษปาไมในชมชนสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 - 6. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

สมาล สรางคา. (4). ผลการจดกจกรรมพฒนาผเรยนเรองปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงโดยใชโครงงานสาหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท . วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาวทยาศาสตรศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

อนรกษ ดศรานรกษ. (). การบรหารการจดกจกรรมพฒนาผเรยนของโรงเรยนสาธตสงกดมหาวทยาลยรฐในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.


2 อนธกา วงษจาปา. (259). การพฒนากจกรรมพฒนาผเรยนเพอสงเสรมนสยรกการอานสาหรบ

นกเรยนชวงชนท 2. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาศลปากร.

อาร มนตวเศษ. (25). การดาเนนงานกจกรรมพฒนาผเรยนของสถานศกษาขนพนฐานในเขตพนทการศกษาชลบร เขต 3. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงการบรหารการศกษา สาขาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

อาภรณ ใจเทยง. (2552). หลกสตรและการจดการศกษาขนพนฐาน. (พมพครงท ).นครปฐม: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.


บทท 2

แนวคดเกยวกบการแนะแนว


บทท 2 แนวคดเกยวกบการแนะแนว

การพฒนาประเทศชาตและสงคมใหย งยนกคอการพฒนาคน เพราะคนคอผสรางและพฒนาสงตางๆ การสรางคนทมประสทธภาพไมสามารถดาเนนการไดในระยะเวลาอนสน เพราะการขดเกลาหลอหลอมคนทมคณลกษณอนพงประสงคตองใชระยะเวลานาน และตองดาเนนการโดยการใหการศกษา การจดการศกษาของชาตจงกาหนดระยะการศกษานานนบ 10 ป นกวชาการเชอวาการศกษาคอ การพฒนาความรและคณลกษณะอนพงประสงค ทาใหบคคลมศกยภาพสงสด ดงไดกลาวแลวในบทท ประเดนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 255 แตทามกลางความเปลยนแปลงของสงคมทาใหการพฒนาเยาวชนไมบรรลผลสมฤทธตามความคาดหวง การดแลชวยเหลอใหเยาวชนมคณภาพตามเปาหมายของการจดการศกษาจงเปนหนาทของทกฝายโดยเฉพาะคร ผซงมหนาทหลกในการจดการเรยนรและพฒนาผเรยน การแนะแนวเปนศาสตรหนงทมงเนนใหผเรยนสามารถเจรญเตบโตเตมตามศกยภาพบรรลตามเปาหมายของการจดการศกษาทตงไว ดงนน ครทกคนจงตองมความรเกยวกบการแนะแนวเพอนามาประยกตใชในการชวยเหลอและพฒนาผเรยน

ความหมายของการแนะแนว

ผคนสวนใหญยงไมเขาใจความหมายทแทจรงของการแนะแนว เพราะจากการสอบถามนกศกษาและบคคลทวไปเกยวกบความหมายของการแนะแนว พบวา คาตอบสวนใหญคอ การแนะนา ชแนะแนวทาง การชวยเหลอ เปนตน คาตอบเหลานเปนสวนหนงของการแนะแนวเทานน โดยแทจรงแลวการแนะแนวมความหมายลกซงกวานน การแนะแนวเปนศพทบญญตมาจากภาษาองกฤษวา “guidance” ซงมความหมายตางจากคาวา การแนะนา ซงเปนการบอกคาตอบ ชแนะ หรอการใหความรและตดสนวาดจากประสบการณของผแนะนา ดงนน ผรบผดชอบผลการกระทาตางๆ ทเกดขนจงเปนความรบผดชอบของผแนะนาซงตางจากการแนะแนว ทงน ขอยกตวอยางการใหความหมายของการแนะแนว ตอไปน นงลกษณ ประเสรฐ และจรนทร วนทะไชย (48, หนา ) กลาวถงความหมายของการแนะแนววา เปนกระบวนการตอเนองทใชทงศาสตรและศลปเพอชวยเหลอบคคลใหรจกเขาใจตนเองและสงแวดลอม สามารถตดสนใจเลอกสงตางๆ ไดดวยตนเองอยางฉลาด มเหตผล รจกปองกนปญหา วางแผน และพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ สามารถดาเนนชวตไดอยางมความสข


40 มลนธสถาบนวจยและพฒนาการเรยนร (255 ข, หนา 6) ใหความหมายของการแนะแนววา หมายถง กระบวนการทจดขนเพอพฒนา และสงเสรมใหผเรยนไดมบทบาทเตมทในการเรยนรเพอทจะพฒนาศกยภาพ สามารถจดการกบชวตตนอยางชาญฉลาด และมคณลกษณะตามมาตรฐานการแนะแนว ผองพรรณ เกดพทกษ (2552, หนา36) กลาววาการแนะแนวเปนกระบวนการของการผกพนเพอพฒนาชวต โดยการใหการชวยเหลอบคคล เพอใหบคคลนนสามารถชวยเหลอตนเองไดในทสด การแนะแนวสวนใหญเปนการแนะแนวในโรงเรยนหรอสถาบนการศกษาทมงใหความชวยเหลอผเรยนในดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (2555, หนา 36) นยามวาการแนะแนวหมายถง กระบวนการทชวยใหผเรยนไดรจก เขาใจ รกและเหนคณคาในตนเองและผอน คดเปน ใชชวตเปนสามารถตดสนใจและวางแผนการศกษา อาชพ และปรบตวอยในสงคมไดอยางมความสข มลเลอร (Miller, 197, p. 1) อธบายวาการแนะแนว หมายถง กระบวนการชวยใหบคคลรจกตนเองและสงแวดลอม เพอใหบคคลวางแผนอนาคตและตดสนใจสงตางๆ ดวยตนเองไดอยางเหมาะสม

กบสนและมตเชลล (Gibson & Mitchell, 008, p. 8) กลาววา การแนะแนวเปนกระบวนการชวยใหบคคลรจกตนเองอยางแทจรงดวยวธทางจตวทยาการแนะแนวและการใหการปรกษา จากการนาเสนอความหมายของการแนะแนวขางตน ผเขยนสรปความหมายของการแนะแนวไดวา การแนะแนวเปนกระบวนการอยางหนงในการชวยเหลอบคคลใหรจกและเขาใจตนเองในทกดานอยางลกซง ทงรจกสงคม สงแวดลอมรอบตวไดเปนอยางด ยอมรบตนเองและสงคมอยางมเหตผล ชวยใหบคคลไดใชความสามารถของตนเองอยางเตมศกยภาพ รจกคดแกไขปญหา ตดสนใจไดอยางเหมาะสมมประสทธภาพ รบผดชอบตนเองและสงคม เรยนรการปรบตวและวางแผนชวตตนเองได ทาใหบคคลเจรญงอกงามสงสด และมความสขในการดาเนนชวต เมอพจารณาความหมายของการแนะแนวขางตนจะพบวา การแนะแนวมความละเอยดออนซบซอน การแนะแนวจงไมสามารถดาเนนการไดภายในระยะเวลาอนส น การแนะแนวเปนกระบวนการทมความตอเนอง มขนตอน จดมงหมาย มเทคนควธการทหลากหลาย โดยจดบรการตาง ๆผานกจกรรมแนะแนว เพอใหบคคลสามารถดแลชวยเหลอตนเองได (help him to help himself) ซงตรงตามหลกการเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทมงเนนใหคนไทยทกคนใชชวตอยดวยความพอเพยง พงพาตนเองได การแนะแนวจงตองอาศยศาสตรแหงวทยาการความรตางๆ และศลปแหงการปฏบตอยางชานาญการ ดวยจตใจแหงความเมตตาปรารถนาดตอผอน ดงปรากฏในบทความเรอง “ ธ คอ ครจตวทยาแนะแนวของแผนดน” บทความซงแสดงถงพระอจฉรยภาพ


41 และพระมหากรณาธคณดานจตวทยาการแนะแนวของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เขยนโดย รองศาสตราจารย ดร.ชอลดดา ขวญเมอง ในภาคผนวกของตาราเลมน ประวตของการแนะแนว

หลกฐานทางวชาการไดปรากฏคาวา “การแนะแนว” เมอรอยปกอน โดยเชอวาการแนะแนวเกดขนครงแรกทประเทศสหรฐอเมรกา แตในความเปนจรงหากพจารณาจากหลกของการแนะแนวทวา การแนะแนวเปนกระบวนการชวยเหลอบคคลใหดแลตนเองได การดาเนนการในลกษณะนมนษยในอดตกยดถอปฏบตกนมาชานาน เพยงแตไมไดใชคาวาการแนะแนว ภาพสะทอนแนวคดดงกลาวซงเปนทยอมรบกนทวโลกกคอ หลกธรรมอรยสจ 4 ทสมเดจพระสมมาสมพทธเจาทรง สงสอนแกพทธศาสนกชนวา ใหคนหาเหตแหงทกขและแสวงหาแนวทางดบทกขดวยตนเอง บนฐานแหงความเปนจรงและสมเหตสมผล นนยอมแสดงวาการแนะแนวกาเนดขนบนโลกใบนมาไมนอยกวา 4 ป และกาเนดกอนประเทศสหรฐอเมรกาซงเปนประเทศเรมตนของการแนะแนวในแถบดนแดนตะวนตกเสยอก การแนะแนวในอดตเปนลกษณะการแนะแนวตามมตามเกด (incidental guidance) หรออาจเรยกวาการแนะนากได เชน การทพอแมหรอผใหญอบรมสงสอน ชวยวางแผนและแกปญหาชวต หรอใหกาลงใจตอผมปญหาทกขรอนใจ ตอมาเมอความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยและการศกษาเพมขน การแนะแนวเชงระบบ (systematic guidance) หรอการแนะแนวทอาศยหลกวชาการจงเรมกาเนดขน การแนะแนวเชงระบบจดวาเปนวธการทางวทยาศาสตร กลาวคอ มการดาเนนงานอยางมเหตผล และผแนะแนวตองมความร ไดรบการฝกหด มความชานาญการ และมคณสมบตดานบคลกภาพเปนพเศษ ในทนผเขยนขอนาเสนอประวตความเปนมาของการแนะแนวเชงระบบเปน สวนคอ การแนะแนวในตางประเทศและการแนะแนวในประเทศไทยตามลาดบดงน

1. ความเปนมาของการแนะแนวในตางประเทศ

จากหลกฐานทางวชาการไดมการยนยนวาการจดการแนะแนวเชงระบบเกดขนครงแรก ณ ประเทศสหรฐอเมรกา สบเนองจากชวงปลายศตวรรษท 19 เกดปญหาทางสงคมและเศรษฐกจขนในแถบประเทศตะวนตก ซงสงผลกระทบตอวถชวตและการประกอบอาชพของประชาชนทวไป โดยเฉพาะในประเทศสหรฐอเมรกา ในปค.ศ. 189 โรงเรยน California School of Mechanical Art ซงสอนดานอาชพชางกลไดจดบรการแนะแนวอาชพใหแกผเรยนขนเปนครงแรก เพอใหผเรยนทดลองฝกหดอาชพวาถนด สนใจสาขาใด โดยมการแนะนา จดหางาน และตดตามผลผเรยนท


4 ออกไปประกอบอาชพ อยางไรกตาม การแนะแนวชวงนกไมไดแพรหลายมากนก ตอมาในป ค.ศ. 1908 แฟรงค พารสนส (Frank Parsons) ไดดาเนนการจดตงสานกงานการอาชพแหงบอสตนขนโดย แฟรงค พารสนส เปนผอานวยการและเปนผใหการปรกษาทางดานอาชพ ทงบญญตศพทคาวา “การแนะแนวอาชพ” (vocational guidance) ขนใชโดยอธบายความหมายวาเปนวธการเลอกอาชพ การเตรยมตวอยางพอเพยง การปฏบตงานอยางมประสทธภาพและไดรบความสาเรจ นอกจากน แฟรงค พารสนส ยงไดแตงหนงสอเรอง “วธการเลอกอาชพ” (choosing a vocation) ซงมแนวคดหลกคอ การเขาใจตนเองอยางลกซง มความรเ กยวกบอาชพในสงคมอยางเพยงพอและการใชวจารณญาณในการตดสนใจเลอกอาชพทเหมาะสม จดนเองทถอวาเปนการเคลอนไหวทสาคญทสด เปนเหตใหแฟรงค พารสนส ไดรบสมญานามวาเปนบดาแหงการแนะแนว

ภาพท 2. ภาพแฟรงค พารสนส ทมา (http://library.newschool. edu/ speccoll/kellen/ FAparsonssm.jpg, 1)

ตอมาในป ค.ศ. 1910 สภาการคาแหงเมองบอสตนไดจดประชมเกยวกบการแนะแนวอาชพระดบชาตขน ซงนบวาเปนการจดประชมครงแรก กอใหเกดสมาคมแนะแนวอาชพแหงชาต (The National Vocational Guidance Association) ขน ค.ศ. 1911 แฟรงค พ กดวน (Frank P. Goodwin) ไดเรมจดบรการแนะแนวในโรงเรยนขนทรฐซนเนตและรฐโอไฮโอ โดยดาเนนการเกยวกบระเบยนสะสมประจาตว สอนเรองอาชพ ปรบปรงหลกสตรใหสอดคลองกบอาชพ ค.ศ. 1914 ทรแมน แอล เคลเลย (Truman L. Kelley) ไดบญญตศพทคาวา “การแนะแนวการศกษา” (educational guidance) ขนโดยใหความหมายวา การใหความชวยเหลอผเรยนทมปญหาเกยวกบการเลอกวชาเรยน วธการเรยนและการปรบตวในโรงเรยน


4 นอกจากน นกการศกษาคนสาคญคอ วลเลยม เอม พรอคเตอร (William M. Proctor) ไดรเรมใชคาศพทวา “การแนะแนว” ขนในปค.ศ. 190 โดยเสนอแนวคดวาการแนะแนวควรมขอบขายทกวางขวางครอบคลมทง ดาน คอ การแนะแนวการศกษา การแนะแนวอาชพ และการแนะแนวสวนตว (Mortensen & Schmuller, 197, p. 7) ตอมาสภาพเศรษฐกจตกตาภายหลงสงครามโลกครงท 1 ทาใหเกดปญหาตางๆ มากมาย เชน ปญหาสงคม ปญหาการวางงาน ปญหาการจดหางาน ทาใหความตองการการแนะแนวมเพมขน ค.ศ. 194 คารล อาร โรเจอร (Carl R. Roger) นกจตวทยาการปรกษาไดนาวธการใหการปรกษาแบบไมนาทางมาใชในการแนะแนว โดยเชอวามนษยเปนผมคณคาและศกยภาพในตนเอง มนษยทกคนมความสามารถในการตดสนใจแกไขปญหาของตนเองได ถารจกตนเองอยางดพอ แนวคดของคารล อาร โรเจอร จงไดรบความสนใจจากสงคม ทาใหการแนะแนวมความกาวหนามาเปนลาดบ ชวงระหวาง ค.ศ. 190 – 1970 การแนะแนวไดเปลยนมาใหความสาคญตอการแนะแนวดานพฒนาการและการใหการปรกษาแทนการแนะแนวในอดต โดยใหความสาคญตอการทาความเขาใจ การทางานกบผเรยน และการพฒนาผเรยน ทงยงเนนการแนะแนวในลกษณะการปองกนปญหามากกวาการแกปญหา (บวทอง สวางโสภากล, 47, หนา 0) อยางไรกตาม การแนะแนวอาชพกยงมบทบาทสาคญสาหรบชาวอเมรกนในขณะนน ในป ค.ศ. 190 หลายประเทศในแถบตะวนตกไดดาเนนการจดการแนะแนว เชน กระทรวงศกษาธการของประเทศออสเตรย ไดจดพมพจลสารเผยแพรการแนะแนวชดโรงเรยนและอาชพขน ประเทศฟนแลนดไดออกกฎหมายใหมการสารวจนกเรยนทเรยนจบระดบประถมศกษา เพอใหผปกครองไดทราบถงความถนด ความสามารถของผเรยนทจะศกษาตอในระดบมธยมศกษา วาควรจะเรยนตอในทางไหนโดยเลอกศกษาตอใหตรงกบความถนดและความสามารถของตนเอง กระทรวงศกษาธการของประเทศเอกวาดอรและประเทศพมาเรมจดบรการแนะแนวอาชพและการศกษาโดยเรมจดทาระเบยนสะสม เพอใชเปนขอมลประกอบการพจารณาการศกษาตอ ประเทศเชโกสโลวะเกยจดการสงเสรมใหมการฝกงานประกอบการหลกสตรการศกษา สวนประเทศศรลงกาสงเสรมการแนะแนวอาชพอยางจรงจงและมการอบรมพฒนาครแนะแนว (ลกขณา สรวฒน, 4, หนา 1) ระหวาง ค.ศ.1990 – 000 สงคมประเทศแถบตะวนตกมการเปลยนแปลงทางสงคมอยางรวดเรว ทาใหเกดปญหาสงคมและเยาวชนอยางรนแรง บทบาทของการแนะแนวจงมความจาเปน มากขน ลกษณะของการแนะแนวจงเนนดานการใหปรกษามากขน นกแนะแนวและนกจตวทยาบางคนจงใชคาวา “การใหการปรกษาในโรงเรยน” (school counseling) แทนคาวาการแนะแนว (Peterson & Nisonholz, 1998, p. )


44

2. ความเปนมาของการแนะแนวในประเทศไทย

การแนะแนวในประเทศไทยเปนการรบวทยาการความรจากตางประเทศโดยเฉพาะประเทศสหรฐอเมรกา การรบวทยาการความรจากตางประเทศนเกดจากวสยทศนอนกวางไกลของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท ททรงสงพระราชโอรส พระราชธดา และขาราชการไปศกษาตอยงตางประเทศ เพอนาความรจากอารยประเทศมาพฒนาประเทศไทย การแนะแนวกเชนกนเปนผลมาจากวสยทศนของพระองคทาน ทงน การแนะแนวในประเทศไทยมประวตความเปนมสรปไดดงน (นงลกษณ ประเสรฐ และจรนทร วนทะไชย, 48, หนา – 2 และ จตตนนท บญสถรกล, 25, หนา 32 – ) พ.ศ. 4 เจาพระยาพระเสดจสเรนทราธบดไดประชมเรองการศกษา ณ จงหวดภเกต โดยมเนอหาเกยวกบการจดการศกษาใหสอดคลองกบระดบสตปญญา มความรพอทจะเลยงตนเองได ไมมงหวงทจะใหเดกเปนขาราชการอยางเดยว เพราะจะไมมตาแหนงเพยงพอ นอกจากน น ยงสงเสรมใหผปกครองมสวนรวมในการเลอกอาชพใหแกบตรหลานของตนตามความสามารถของแตละบคคล เหตการณนแสดงถงการใชหลกการแนะแนวอาชพนนเอง พ.ศ. 491 กระทรวงศกษาธการจดตงกองการศกษาประชากรขน เพอใหคาแนะนาดานการศกษาและอาชพ ตอมา พ.ศ. 49 กองเผยแพรการศกษาไดจดพมพคมอแนะแนวทางการศกษา เพอเปนแนวทางในการเลอกสถานศกษาตอ พ.ศ. 49 กรมอาชวศกษาจดตงกองสงเสรมอาชพและการแนะแนวและกระทรวงศกษาการไดเปลยนชอกองการศกษาประชากรเปนกองเผยแพรการศกษาโดยแบงออกเปน แผนก คอ แผนกเผยแพรการศกษากบแผนกแนะนาการศกษาและอาชพ พ.ศ. 49 กระทรวงศกษาธการไดดาเนนการจดบรการแนะแนวในสถานศกษาขนเปนครงแรก ณ โรงเรยนเบญจมราชรงสฤษฏ จงหวดฉะเชงเทรา โดยใชชอวาหองศกษาสงเคราะห (guidance room) สวนการจดบรการแนะแนวในระดบอดมศกษาไดมการเปดสอนวชาการแนะแนวและจดตงสานกงานแนะแนวขนเปนครงแรก ณ โรงเรยนฝกหดครขนสง ตอมาเปลยนชอเปนวทยาลยวชาการศกษา ปจจบนคอ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร พ.ศ. 497 คณะกรรมการพจารณาคาศพทภาษาไทยหรอราชบณฑตยสถานในปจจบนไดบญญตศพทภาษาไทยของคาวา “guidance” เปน “การแนะแนว” หลงจากนนไดมการประชมสมมนาเกยวกบการแนะแนวการศกษาและอาชพขนมากมาย เพอแสดงความคดเหนเกยวกบการพฒนางานแนะแนว ตอมามหาวทยาลยตางๆ ไดเปดสอนในสาขาการแนะแนว เชน พ.ศ. 04 คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลยเปดสอนหลกสตรครศาสตรมหาบณฑตสาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว พ.ศ. 07 วทยาลยวชาการศกษาประสานมตรไดเปดสอนวชาแนะแนวในระดบ


4 ประกาศนยบตรชนสง และจดพมพตาราเกยวกบการแนะแนวชอ “คมอครแนะแนวสาหรบชนมธยมศกษา” นบวาเปนตาราการแนะแนวเลมแรกของประเทศไทย พ.ศ. 14 คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหงไดเปดสอนวชาการแนะแนวในระดบปรญญาตร พ.ศ. 17 คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตานไดเปดสอนหลกสตรปรญญาตรสาขาจตวทยาการแนะแนว พ.ศ. 0 มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปดสอนปรญญาโทสาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว พ.ศ. กรมการฝกหดครเรมมหลกสตรปรญญาตรวชาเอกจตวทยาการแนะแนว โดยมวทยาลยครเชยงใหมเปดสอนเปนแหงแรก ตงแตพ.ศ. 25 หลกสตรครศาสตร/ศกษาศาสตรสาขาจตวทยาการแนะแนวในระดบปรญญาตรไดปรบเปลยนเปน 5 ป ตามมาตรฐานของครสภา ปจจบนหลกสตรครศาสตร/ศกษาศาสตรสาขาจตวทยาการแนะแนวกาลงจะปรบเปลยนระยะเวลาการศกษาเปน 5 ป เพอรองรบแนวคดการผลตครพนธใหมของรฐบาลทกาหนดใหครเปนวชาชพชนสง ดงน น บคคลผประกอบวชาชพครโดยเฉพาะครผสอนระดบมธยมศกษาตอนปลายควรสาเรจการศกษาระดบปรญญาโท พ.ศ. 1 และพ.ศ. กระทรวงศกษาธการไดปรบปรงหลกสตรมธยมศกษาตอนตนและตอนปลายใหมรายวชาแนะแนวอยในหลกสตร ทาใหมการผลตและพฒนาครแนะแนวอยางแพรหลายโดยกรมวชาการเปนผรบผดชอบ พ.ศ. 44 ประเทศไทยไดเรมใชหลกสตรการศกษา ขนพนฐานพทธศกราช 44 ซงกาหนดโครงสรางเนอหาวชาไว 8 กลมสาระ และกจกรรมพฒนาผเรยน โดยทการแนะแนวเปนสวนหนงของกจกรรมพฒนาผเรยน ทาใหสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานทกโรงเรยนตองจดกจกรรมแนะแนว การแนะแนวจงมความสาคญเพมขน โดยปจจบนหนวยงานทรบผดชอบคอ กลมพฒนาระบบดแลชวยเหลอนกเรยนและการแนะแนว สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (สวก.) กระทรวงศกษาธการ นอกจากน ยงมกลมนกวชาการดานการแนะแนวรวมกนจดตงสมาคมดานการแนะแนว โดยคณหญงอมพร มศข ไดเชญผมประสบการณดานการแนะแนวกลมหนงไปรวมประชมปรกษาหารอกน ณ สมาคมสขภาพจตเกยวกบการจดตงสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย เมอวนท 18 ตลาคม 18 ทประชมมมตใหคณะกรรมการชดหนงประกอบดวย รศ.ดร.สธรพนธ กรลกษณ นายเยอ วชยดษฐ ม.ล.จนตนา นพวงศ ผศ.ดร.วชรญา บวศร ศ.ดร.หลย จาปาเทศ และนายสวสด สวรรณอกษร รางขอบงคบสมาคมและยนเรองขออนญาตจดตงสมาคมเมอวนท 17 มนาคม 0 จดทะเบยนเมอวนท พฤษภาคม 0 (สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย, , หนา 9) สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย (สนนท.) ไดเปนองคกรหลกในการพฒนางานแนะแนวและยกระดบการแนะแนวเปนวชาชพนบแตนนมา นอกจากสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทยแลว ยงมการรวมกลมจดตงกลมแนะแนวตางๆ เชน ชมรมครแนะแนวจงหวดเชยงใหม เปนตน


4 ปจจบนการแนะแนวไมไดจากดอยในแวดวงการศกษาเทานน แตขยายการดาเนนงานออกไปในองคกร บรษท สถานพยาบาล เปนตน ดวยการแนะแนวเปนการดาเนนงานทเนนใหบคคลไดเรยนรเกยวกบการชวยเหลอตนเอง การแกปญหา สามารถปรบตวใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมตางๆ ซงเปนประโยชนตอการปฏบตงานโดยองครวม หนวยงานตางๆ จงเหนความสาคญของการแนะแนวเพมขน หลกการแนะแนว

หลกการแนะแนวคอ แนวคดทผแนะแนวยดถอเปนแนวทางในการดาเนนงาน เพอใหสามารถบรรลผลตามจดมงหมายอยางมประสทธภาพ ดงนน การจดบรการแนะแนวใหประสบความสาเรจ ผแนะแนวควรคานงและยดหลกของการแนะแนวเพอปฏบตดงน 1. การแนะแนวเปนกระบวนการทตอเนอง เนองจากความงอกงามของผเรยนตองอาศยระยะเวลาอยางคอยเปนคอยไปจงตองใชระยะเวลานาน ดงนน การแนะแนวทถกตองควรจดอยางเปนระบบ มแบบแผน เปนขนเปนตอน ตงแตเรมเขาศกษาเลาเรยนจนสาเรจการศกษา . การแนะแนวยดหลกการชวยเหลอบคคลทกคน เนองจากมนษยทกคนมศกดศรและคณคาดวยกนทงสน ปญหาและความตองการเปนธรรมชาตของมนษย หากมนษยสามารถรจกตนเอง เรยนรแนวทางการแกไขปญหาทเหมาะสม กจะสามารถแกไขปญหาได ดงนน จดเรมตนของการแนะแนวจงอยทความปรารถนาดทมตอผอน . การแนะแนวควรยดหลกความแตกตางระหวางบคคล มนษยมลกษณะเฉพาะของตนเอง การจดบรการแนะแนวตองจดใหแตกตางกนไปตามความตองการของแตละคน เพอใหบคคลเจรญงอกงามเตมตามศกยภาพแหงตน 4. การแนะแนวยดหลกการชวยใหแตละคนสามารถเลอก วางแผน แกไขปญหา พฒนาตนและปรบตวในชวตไดอยางฉลาด เพอใหบคคลสามารถพงพาดแลตนเองไดอยางย งยน . การแนะแนวทมประสทธภาพตองมการวางแผน โดยเนนการจดกจกรรมใหสอดคลองกบความตองการของผเรยน ทนตอสภาพการณปจจบน จากทกลาวมาสรปไดวา หลกการสาคญทผแนะแนวควรยดถอปฏบตคอ การแนะแนวนนเปนกระบวนการ แตละขนตอนมความสาคญเปนอยางยง การจดการแนะแนวตองเนนผเรยนเปนสาคญ จดอยางเปนระบบ มความตอเนอง จดใหผเรยนทกคน ผแนะแนวตองปองกน แกไขปญหาตางๆ ไดอยางเหมาะสม เพอสงเสรมพฒนาผเรยนใหเตบโตเตมตามศกยภาพ


47

ความมงหมายของการแนะแนว

คณะอนกรรมการพฒนาคณภาพวชาการ กลมกจกรรมพฒนาผเรยน (4, หนา 4) ไดสรปความมงหมายของการแนะแนวไว ประการดงน 1. เพอใหผเรยนคนพบความถนด ความสามารถ ความสนใจของตนเอง รกและเหนคณคาของตนเองและผอน . เพอใหผเรยนไดพฒนาบคลกภาพและปรบตวอยในสงคมไดอยางมความสข . เพอใหผเรยนรจกการแสวงหาความรจากขอมล ขาวสาร แหลงการเรยนร ทงดานการศกษา อาชพ สวนตว และสงคม เพอนาไปใชในการวางแผนเลอกแนวทางการศกษา อาชพไดเหมาะสมสอดคลองกบศกยภาพของตนเอง 4. เพอใหผเรยนมความร มทกษะ มความคดสรางสรรคในงานอาชพและมเจตคตทดตออาชพสจรต . เพอใหผเรยนมคานยมทดงามในการดาเนนชวต เสรมสรางวนย คณธรรมและจรยธรรมแกผเรยน . เพอใหผเรยนมจตสานกในการรบผดชอบตอตนเอง ครอบครว สงคม และประเทศชาต นอกจากน โคชฮาร (Kochhar, 1984, p. 4) ไดอธบายเกยวกบความมงหมายของการแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษาไวดงน 1. เพอชวยเหลอผเรยนดวยวธการทเปนระบบทาใหสามารถปรบตวในการเรยน ดาเนนชวตไดอยางมประสทธภาพ . เพอชวยเหลอผเรยนทมปญหาตางๆ . เพอชวยใหผเรยนสามารถเลอกสาขาการเรยนและวางแผนการเรยนไดอยางเหมาะสม 4. เพอชวยใหคร อาจารยสามารถจดการเรยนรไดตรงความตองการของผเรยน . เพอชวยใหผเรยนประสบความสาเรจในการเรยนหรอกจกรรมตางๆ จากทกลาวมาสามารถอธบายจดมงหมายของการแนะแนวไดดงน 1. เพอใหผเรยนพฒนาตนเตมตามศกยภาพแหงตน การทจะพฒนาตนเองไดนนตองเรมจากการรจกตนเองและสภาพแวดลอม ซงจะชวยใหดาเนนชวตอยางเปนสข การแนะแนวนนเนนใหบคคลรจกตนเองเพอพฒนาตนใหงอกงามเตมตามศกยภาพ . เพอสงเสรมพฒนาการของบคคลในทกดาน ทงสงเสรมใหเปนคนเกง คนด และมความสข โดยวางแผนการศกษา อาชพ และการดาเนนชวต สามารถบรหารจดการตนเอง ปองกนแกไขปญหาได เนนใหบคคลสามารถรบผดชอบดแลตนเองได


48 . เพอชวยใหบคคลทกฝายเขาใจผเรยน มเจตคตและความปรารถนาทดตอเพอนมนษย สงเสรมสมพนธภาพทดของบคลากรในสถานศกษา ทาใหอยรวมกนในสงคมอยางมความสข 4. เพอสงเสรมใหบคคลมบคลกภาพและคณลกษณะอนพงประสงค ปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมและยอมรบสภาพความเปนจรงของชวตได . เพอใหสถานศกษาไดแนวทางการสราง ปรบปรง และพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรใหสอดคลองกบความตองการของผเรยน ตรงตามเจตนารมณของการปฏรปการศกษาทเนนผเรยนเปนสาคญ

รปแบบวธการแนะแนว

นกวชาการแบงรปแบบวธการจดการแนะแนวได ลกษณะ ดงน

1. การแนะแนวรายบคคล

การแนะแนวรายบคคล (individual guidance) เปนการจดการแนะแนวใหกบผเรยนเปนรายบคคล เพอใหผเรยนรจกและเขาใจตนเอง ตดสนใจดวยตนเอง ยอมรบความจรง สามารถแกปญหาและปรบปรงตนใหเขากบสภาพแวดลอมไดอยางด

2. การแนะแนวกลม

การแนะแนวกลม (group guidance) หรอการแนะแนวหม เปนการแนะแนวแกบคคล ตงแต คน ขนไป ทมปญหาและความตองการคลายคลงกนใหไดมโอกาสแลกเปลยนความคดและประสบการณ อนจะทาใหเขาใจปญหาและหาแนวทางแกปญหาทตนเองเผชญอย บางครงสมาชกในกลมจะรวมแลกเปลยนความคดเหนประสบการณของตนเอง ชวยแกไขปญหา สอดคลองกบธรรมชาตและพฒนาการของผเรยน การแนะแนวกลมแบงออกเปน ประเภทคอ . การแนะแนวกลมยอย เปนการจดแนะแนวแกผเรยนจานวน - 1 คน ตวอยางเชน การจดกจกรรมชวยเหลอผเรยนทมผลการเรยนตา เปนตน . การแนะแนวกลมใหญ มจานวนสมาชกตงแต 1 คนขนไป ตวอยางเชน การจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยน กจกรรมโฮมรม การปฐมนเทศ เปนตน ปจจบนการแนะแนวกลมนยมจดใหแกผเรยนเปนอยางยง เนองจากประหยดเวลา งบประมาณ และสะดวกตอการจดบรการแนะแนวประเภทตางๆ


49

ประเภทของการแนะแนว

การแนะแนวแบงออกได ประเภทใหญ ดงน

1. การแนะแนวการศกษา

การแนะแนวการศกษา (education guidance) เปนกระบวนการใหความชวยเหลอผเรยน ใหประสบความสาเรจดานการเรยนร สงเสรมพฒนาการดานสตปญญา ความร ทาใหผเรยนรจกโครงสรางหลกสตร แผนการเรยน เกณฑการสาเรจการศกษา วธการเรยน การบรหารจดการตนเองดานการเรยน การแบงเวลาเรยน การสอบ การสอบแกตว การศกษาตอ เปนตน เพอใหสามารถแกปญหาตางๆ ทเกดขนในเรองทเกยวของกบกระบวนการเรยนได

2. การแนะแนวอาชพ

การแนะแนวอาชพ (vocational guidance) เปนการแนะแนวทชวยใหผเรยนรจกโลกกวางทางอาชพ รจกเลอกอาชพอยางชาญฉลาด การสรางคานยมและเจตคตทดในการประกอบอาชพ เตรยมพรอมทางวฒภาวะดานอาชพ การชวยใหเกดความกาวหนามนคงในหนาทการงาน หรอเลอนระดบการปฏบตงานใหสงขน

3. การแนะแนวสวนตวและสงคม

การแนะแนวสวนตวและสงคม (personal and social guidance) เปนการแนะแนวทชวยใหผเรยนมคณภาพชวตทด มความพรอมทจะดาเนนชวตดวยเหตผลอยางชาญฉลาด รเทาทนสงตางๆ มอารมณมนคง สามารถปรบตวใหเขากบสงคมได ใชชวตไดอยางมประสทธภาพ เกดประโยชนตอตนเองและสงคม

อยางไรกตาม การแบงประเภทของการแนะแนวขางตนนเปนการแบงตามจดมงหมายของลกษณะประเภทของเนอหา แตในทางปฏบตการจดการแนะแนวมกดาเนนการรวมกนในลกษณะบรณาการเพอใหเกดประโยชนตอผเรยนอยางแทจรง เพยงแตจะเนนหนกไปในประเภทใดนนขนอยกบความจาเปนและความตองการของผเรยน เชน ถาเปนผเรยนทเปลยนสงคมใหม ในกรณผเรยนชนมธยมศกษาปท และมธยมศกษาปท กจะเนนการแนะแนวสวนตวและสงคมมากกวาประเภทอนๆ


0

ขอบขายของการแนะแนว

ปจจบนการจดการแนะแนวนยมจดตามขอบขายของการแนะแนว ประการคอ

1. การปองกน

การปองกนปญหาหรอบางครงเรยกวา “แนะแนวเชงรก” เปนแนวคดสาคญของการจดบรการแนะแนว เปนการปองกนบคคลทมพฤตกรรมเสยงหรอยงไมเขาไปเกยวของกบปญหานน เพราะหากปลอยใหเกดปญหาขนแลวอาจยากตอการแกไข เสยเวลา และงบประมาณในการแกไขปญหา ดงนน หากไดรบการปองกนปญหาเสยกอนกจะเกดประโยชนสงสดตอบคคล

2. การแกไข

การแกไขปญหาเปนแนวคดของการแนะแนวทมงจะใหความชวยเหลอแกบคคลทประสบกบปญหานนแลว เชน มผลการเรยนตา ประสบอบตเหต ปญหาดานการปรบตว เมอเกดปญหาขนแลวบคคลเหลานนตองการความชวยเหลอเปนอยางยง ครแนะแนวตองใหความสาคญในการชวยเหลอ ดวยการฝกใหผเรยนมทกษะในการแกปญหาอยางชาญฉลาด รอบคอบ และมเหตผล

3. การสงเสรมพฒนา

การสงเสรมพฒนาเปนการแนะแนวแบบหนงทนยมจดใหแกผเรยน เพอใหเกดความเจรญงอกงามและมพฒนาการในทกดานๆ อยางเหมาะสม เชน มารยาท บคลกภาพ ความรทางวชาการ เปนตน การแนะแนวทสงเสรมพฒนานจะแตกตางจากการปองกนและการแกไขทผเรยนมพฤตกรรมเสยงหรอมปญหาแลว แตการสงเสรมพฒนานนสามารถดาเนนการไดกบผเรยนทกกลม ไมวาจะเปนผเรยนปกตทจะทาใหมศกยภาพสงขน และผเรยนทมพฤตกรรมเสยงหรอทมปญหากจะไดรบการชวยเหลอใหดขนเชนกน

บรการของการแนะแนว

การจดบรการแนะแนวมความจาเปนอยางยงทจะตองจดใหครอบคลมการแนะแนวดานการศกษา การแนะแนวดานอาชพ และการแนะแนวดานสวนตวและสงคม โดยผานกระบวนการใหบรการทง บรการทจดขนในสถานศกษา สรปแนวทางไดดงน


1

1. บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล

บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลเปนบรการททาใหครแนะแนวสามารถรจกผเรยนเปนรายบคคลชวยใหครแนะแนวสามารถรจกผเรยนมากขน และสามารถหาทางชวยเหลอไดถกตองยงขน

. บรการสนเทศ

บรการสนเทศ เปนการใหขอมลขาวสาร ความร เพอใหผเรยนเกดการพฒนาในการใหขอมลขาวสารนนจะเปนขอมลขาวสารดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม ซงจะทาใหผเรยนสามารถวางแผนการในชวต สรางเจตคตทดตอการศกษา อาชพและการอยรวมกบบคคลอนได

3. บรการใหการปรกษา

บรการใหการปรกษาเปน “หวใจของบรการแนะแนว” ถอวาเปนบรการสาคญทสดสถานศกษาจะขาดบรการนไมได เพราะการใหการปรกษาเปนกระบวนการใหความชวยเหลอทเกดจากสมพนธภาพทางวชาชพของอยางนอย 2 คน คอ ผใหและผรบการปรกษา โดยผใหการปรกษาในทน อาจหมายถง คร ผทมคณสมบตเออตอการใหการปรกษา มความรและทกษะในการใหการปรกษาทาหนาทใหความชวยเหลอแกผรบการปรกษาหรอผเรยนกาลงประสบความยงยากใจ หรอมความทกข ตองการความชวยเหลอใหเขาใจตนเอง เขาใจสงแวดลอม มทกษะการตดสนใจ หาทางออกเพอลดหรอขจดความทกข ความยงยากใจดวยตนเองไดอยางด สามารถพฒนาตนเองไปสเปาหมายทตองการ (มลลวร อดลวฒนศร, 25, หนา )

4. บรการจดวางตวบคคล

บรการจดวางตวบคคลเปนบรการทเกยวของกบบรการตางๆ ขางตน เปนการวางตวบคคลใหเหมาะสมกบงานตามทคดเลอก เปนบรการทชวยใหบคคลไดเรยนตามวชาทตนเองชอบ ไดรบบรการทเหมาะสมตามความจาเปนหรอความตองการ เปนการชวยใหมโอกาสในการเรยนและการประกอบอาชพตรงตามความสามารถของตน การจ ดหาทนการศกษา จ ดหางานใหผเรยนทาเพอมรายไดระหวางเรยน จดโครงการพเศษเพอสนองความตองการของผเรยน ซงบรการจดวางตวบคคลนสามารถจดใหก บผ เ รยนทยงศกษาอยในสถานศกษา และทสาเรจการศกษาไปแลว


5. บรการตดตามผล

บรการตดตามผลเปนบรการสดทายของบรการแนะแนว เปนการตดตามดวาการจดบรการตางๆ ทไดดาเนนไปแลวนน ไดผลมากนอยเพยงใด ผเรยนทออกจากโรงเรยนไปแลวทงจบและยงไมจบการศกษา ประสบความสาเรจมากนอยเพยงใดและประสบปญหาใดบาง รวมทงการตดตามดแลผเรยนทยงศกษาอยในโรงเรยน การตดตามผลอาจทาไดโดยการสมภาษณผเรยนดวยตนเอง สมภาษณบคคลทอยใกลชดกบผเรยนและสงแบบสอบถามไปยงผเรยนทจบการศกษาไปแลว ทงนจะไดนาเสนอการจดบรการแนะแนวทง บรการ อยางละเอยดในบทตอไป กจกรรมแนะแนว

การดาเนนการจดกจกรรมแนะแนวตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เปนการแนะแนวทมงใหผเรยนทกคนมชวตทมคณภาพมสงคมทด ใชชวตอยางเพยงพอและมความสข โดยสถานศกษานยมดาเนนการในรปแบบของกจกรรมแนะแนว ซงเปนกจกรรมเชงบรณาการทมความแตกตางจากการจดการเรยนการสอนทเนนดานวชาการ และไมเรยกการจดกจกรรมแนะแนววาเปนชวโมงสอนวชาแนะแนวเหมอนรายวชาตาม 8 กลมสาระการเรยนร ในทนผเขยนขอนาเสนอกจกรรมแนะแนวทเกยวของกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 255 เพอความเขาใจเบองตนดงน

1. ความหมายของกจกรรมแนะแนว

กจกรรมแนะแนว หมายถง กจกรรมตางๆ ทจดขนเพอสงเสรมและพฒนาผเรยนใหเกดความงอกงามตามศกยภาพของตน โดยกจกรรมทจดขนนตองสอดคลองกบความตองการของผเรยนและสงคม คานงถงความแตกตางระหวางบคคล เสรมสรางทกษะชวต วฒภาวะทางอารมณ การเรยนรในเชงพหปญญาและการสรางสมพนธภาพทด ดงนน กจกรรมแนะแนวจงครอบคลมกจกรรมตางๆ ของบรการแนะแนว ทงทจดในชนเรยนและนอกชนเรยน

2. วตถประสงคของกจกรรมแนะแนว

การจดกจกรรมแนะแนวมวตถประสงคเพอใหผ เ รยนไดสารวจตนเอง คนพบความสามารถ ความถนด และความสนใจของตน รกและเหนคณคาในตนเองและผอน รจกการแสวงหาความรจากแหลงการเรยนรตางๆ แลวสามารถจดการขอมลนนเชงสารสนเทศได พฒนา


บคลกภาพและปรบตวอยในสงคมไดอยางมความสข มความร ทกษะ มความคดสรางสรรคในงานอาชพ รวมทงมคานยมทดงามตามคณลกษณะอนพงประสงคในการดาเนนชวต รบผดชอบตอตนเอง ครอบครว สงคมและประเทศชาต ดงนน การจดกจกรรมแนะแนวจงมความสาคญตอผเรยนเปนอยางยง

3. ลกษณะของกจกรรมแนะแนว

คณะอนกรรมการพฒนาคณภาพวชาการ กลมกจกรรมพฒนาผเรยน (4, หนา – ) ไดนาเสนอลกษณะของกจกรรมแนะแนววาควรเปนกจกรรมทมลกษณะดงตอไปน .1 เปดโอกาสใหผเรยนไดคนพบความถนด ความสามารถและความสนใจของผเรยน . สนบสนนสงเสรมใหผเรยนไดรบขอมลขาวสารดานการศกษา การงานอาชพ ชวต และสงคม เพอใชในการวางแผนการเรยน การศกษาตอ อาชพทเหมาะสมกบตนเอง . เสรมสรางทกษะตางๆ ใหผเรยนไดพฒนาบคลกภาพและการปรบตวกบสงแวดลอม สามารถดาเนนชวตไดอยางมความสข .4 เสรมสรางคานยมทด วนย คณธรรม และจรยธรรม . เพมพนประสบการณเพอเสรมใหผเรยนมความร และทกษะในวชาการตางๆ มความคดรเรมสรางสรรค มเจตคตทดตออาชพ มนสยรกการทางานและสามารถเลอกอาชพไดเหมาะสมกบตนเอง . จดกลมผเรยนเพอทากจกรรมโดยครเปนทปรกษา โดยอยบนพนฐานความตองการของผเรยน เพอทากจกรรมทจะชวยใหผเรยนไดรบการสงเสรมพฒนาการดานตางๆ และแกปญหาผเรยนได .7 จดกจกรรมเพอแกปญหา สงเสรม พฒนาการเรยนรของผเรยน .8 เปนกจกรรมทไมเนนเนอหาวชาการแตเนนการสรางคณลกษณะทพงประสงคและบรณาการใหสอดคลองกบชวตจรง .9 วดและประเมนผลในแตละกจกรรม โดยมการประเมนผลจากการเขารวมกจกรรม การผานจดประสงคของกจกรรมทแสดงถงการพฒนาของผเรยนเพอนาไปใชในการผานการศกษา .10 สรปการประเมนผลพฒนาการของผเรยนตามเกณฑทสถานศกษากาหนดและนาเสนอผทเกยวของ จากทกลาวมากจกรรมแนะแนวนนมลกษณะมงเนนใหเกดการบรณาการแบบองครวม ทงองคความรตามหลกวชา ทงวชาชวต และวชางาน เพอใหผเรยนมความสมดลทงดานรางกาย จตใจ สตปญญา และสงคม เปนคนด มปญญา และมความสข โดยจดผานมวลประสบการณตางๆ


4

4. การจดกจกรรมแนะแนว

กรมวชาการ (4, หนา 7 – 8) ไดอธบายเกยวกบรปแบบการจดกจกรรมแนะแนวในสถานศกษาไว ลกษณะ ดงน 4.1 การจดกจกรรมดวยกระบวนการทางจตวทยาใหแกผเรยนทงเปนรายบคคลและเปนกลม เพอใหผเรยนไดรจกและเขาใจตนเอง มแนวทางในการปรบปรงและพฒนาตนเอง รวมทงครไดรจกผเรยนมากขน สามารถสงเสรมและปองกนปญหาของผเรยนทกคน ไมวาจะเปนกลมปกตหรอกลมพเศษ ใหไดรบการพฒนาทกษะการดาเนนชวตในดานตางๆ เชน การรจกรกและเหนคณคาในตนเองและผอน มทกษะการคดตดสนใจ ทกษะการปรบตว การวางแผนชวต รวมทงการสรางคณธรรมจรยธรรมทสาคญ ไดแก ความขยน ซอสตย ประหยด และอดทนอดกลน การจดกจกรรมอาจจดในชนเรยนทเรยกวากจกรรมแนะแนวในชนเรยน ซงตองจดเวลาเฉพาะอยางตอเนอง ในกรณทตองฝกฝนพฒนาคณลกษณะหรอทกษะทสาคญและจาเปน หรออาจจดกจกรรมภายนอกชนเรยน โดยมบรรยากาศทเปนกนเอง มครเปนทปรกษาและผเรยนทกคนมสวนรวมในการจดกจกรรม 4.2 การจดบรการเพอใหผเรยนไดสารวจตนเองและรจกตนเองในทกดาน ใหขอมล ขาวสาร สารสนเทศทจาเปน และทนสมย ทงดานการศกษา อาชพ และการพฒนาบคลกภาพ ใหสามารถตดสนใจและแกปญหาดวยตนเอง ตลอดจนชวยเหลอ แกไข และฝกประสบการณทเหมาะสมสาหรบผเรยนเพอใชเปนแนวทางในการวางแผนการศกษาและชวตตอไป 4.3 การบรณาการการแนะแนวในการเรยนการสอน เปนการนาเทคนควธการทางจตวทยาและการแนะแนวมาใชในการจดการเรยนการสอนใหสอดคลองกบธรรมชาตของผเรยน แตละคน แตละกลม โดยเนนใหครไดรจกและเขาใจผเรยนทงในดานการรบรของผเรยนทเกยวกบตนเอง พฒนาการตามวย พฤตกรรมและสาเหตของพฤตกรรม วธการเรยนรของผเรยน ซงจะทาใหครทราบแนวทางในการชวยเหลอและพฒนาผเรยน ใหผเรยนรกและเหนคณคาในตนเอง และในสาระวชาตางๆ เกดแรงจงใจ ใฝร ใฝเรยน ซงจะสงผลใหการเรยนรเกดสมฤทธผลสงสด จากการนาเสนอวธการจดกจกรรมแนะแนวในสถานศกษาทง 3 รปแบบขางตน แสดงใหเหนวาการแนะแนวไมใชเรองทเกยวของเฉพาะกบครแนะแนวเทานน แตเปนการจดกจกรรมในสถานศกษาเกยวของและสมพนธกบบคลากรหลายฝาย ดงนน ผทเกยวของกบการศกษาจงควรใหความสาคญกบการจดกจกรรมแนะแนว


5. การจดกจกรรมแนะแนวในระดบตางๆ

การจดกจกรรมแนะแนวในระดบตางๆ นน มหลกการเบองตนคลายคลงกน เพยงแตกตางกนตามความตองการของผเรยน ทงน อาจสรปการจดกจกรรมแนะแนวในระดบตางๆ ไดดงน 5.1 การจดกจกรรมแนะแนวในระดบปฐมวย ผเรยนในระดบปฐมวยยงมพฒนาการในดานตางๆ ไมเพยงพอ ซงอาจทาใหครแนะแนวไมสามารถจดกจกรรมแนะแนวไดเหมอนกบผเรยนระดบอนๆ ดงนนการแนะแนวในระดบปฐมวยจงดาเนนการใน ลกษณะใหญๆ คอ .1.1 การแนะแนวผปกครองเดกปฐมวย แนวคดนไดแพรหลายมากขนในปจจบน ผเรยนดานการศกษาปฐมวยจะไดเรยนรเกยวกบเทคนควธในการแนะแนวผปกครอง เพอใหสามารถดาเนนการไดอยางมประสทธภาพในฐานะครการศกษาปฐมวย ซงเนอหาเหลานกาหนดใหเรยนหลกสตรปรญญาตร การจดกจกรรมแนะแนวแกผปกครองเดกปฐมวยนจะมงเนนการสรางความตระหนกและเสรมความรเกยวกบการสงเสรมพฒนาการเดกปฐมวยอยางถกวธ การแกไขพฤตกรรมทไมพงประสงคของผเรยน ฝกการสอสารเชงสรางสรรคระหวางผปกครองกบผเรยน เปนตน .1. การจดกจกรรมแนะแนวใหแกผเรยน หลกสตรการศกษาปฐมวย พ.ศ. 4 ไมไดกาหนดโครงสรางของกจกรรมแนะแนวไวเหมอนกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 1 แตการจดกจกรรมแนะแนวใหกบเดกปฐมวยจะดาเนนการโดยการบรณาการกบกจกรรมเสรมประสบการณทง ทเรานยมเรยกวากจกรรมวงกลม ลกษณะกจกรรมและเนอหาจะเปนการใหผเรยนไดเรยนรประสบการณทหลากหลาย ฝกความคดสรางสรรค ฝกใหรจกสงของ อาชพ และการดาเนนชวตเบองตน 5.2 การจดกจกรรมแนะแนวในระดบประถมศกษา การดาเนนการจดกจกรรมแนะแนวในระดบนจะมการกาหนดชวโมงกจกรรมแนะแนวในตารางเรยนชดเจนตามโครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 1 แนวทางการจดกจกรรมแนะแนวในระดบประถมศกษาสรปไดดงน

.. การจดกจกรรมแนะแนว ตองคานงถงความแตกตางของผเรยนแตละคน และตองจดใหสอดคลองกบปรชญาการศกษา หลกการ จดมงหมายของหลกสตร และวสยทศนของสถานศกษา ทงมการวางแผนการปฏบตงาน กาหนดผรบผดชอบ และมการประเมนผลอยางเปนรปธรรม

..2 การจดกจกรรมแนะแนวควรดาเนนการควบคไปกบการจดการเรยนรทง 8 กลมสาระ โดยบรณาการสอดแทรกอยในกระบวนการเรยนการสอนของครทกคน


..3 การจดกจกรรมแนะแนวตองสงเสรมคณภาพชวตของผเรยน เนนใหผเรยนเหนความสาคญของการดาเนนชวตทงดงาม ใหผเรยนฝกการคดตดสนใจเบองตนในกรณศกษา สรางการเหนคณคาในตนเอง สรางแรงจงใจในการดาเนนชวต ชวยใหผเรยนพฒนาความสามารถอยางเตมศกยภาพทงทางรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา

.. การจดกจกรรมแนะแนวในระดบประถมศกษา ตองอาศยความรวมมอจากทกฝาย ครทกคนควรรวมมอกนทา และตองไดรบความรวมมอจากผปกครองและชมชนจงจะบรรลจดมงหมาย

5.. การจดกจกรรมแนะแนวตองใหผเรยนไดรจกตนเองและสงคมมากขน เนนใหผเรยนไดฝกการสรางมนษยสมพนธ .. การจดกจกรรมแนะแนวในระดบประถมศกษา ควรจดใหสอดคลองกบประเภทของการแนะแนว ผเขยนนาเสนอไดดงน ...1 การแนะแนวดานการศกษาในระดบประถมศกษา ควรเนนเรองการสรางเจตคตและแรงจงใจในการเรยน วธการเรยน การอานหนงสอเตรยมสอบ เปนตน ... การแนะแนวดานอาชพในระดบประถมศกษา ควรเนนเรองเจตคตทดตอการประกอบอาชพ และการชวยผปกครองประกอบอาชพ ... การแนะแนวดานสวนตวและสงคมในระดบประถมศกษา ควรเนนเรองการปฏบตตนกบเพอนในชนเรยน การดแลรกษาสขภาพอนามยของตนเองและคนใกลชด การปลกฝงคณธรรมจรยธรรม 5.3 การจดกจกรรมแนะแนวในระดบมธยมศกษา การดาเนนการจดกจกรรมแนะแนวในระดบนจะมความเปนรปธรรมและชดเจนในการปฏบตมากขน มการกาหนดชวโมงกจกรรมแนะแนวปรากฏในตารางเรยนชดเจนตามโครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 1 เหมอนกบประถมศกษา ทงมบคลากรรบผดชอบงานแนะแนวโดยตรง แนวทางการจดกจกรรมแนะแนวในระดบมธยมศกษาสรปไดดงน ..1 การจดกจกรรมแนะแนวใหสอดคลองกบความตองการและธรรมชาตของเดกวยรน เพราะวยรนเปนวยแหงการเปลยนแปลงโดยเฉพาะดานอารมณ และเปนวยอยากรอยากลอง .. จากขอ ..1 การจดกจกรรมแนะแนวในระดบนตองเปนการจดกจกรรมในลกษณะการปองกนปญหาเปนสาคญ เนนใหผเรยนตระหนกถงความสาคญของการดาเนนชวตทถกตอง และคดถงผลทจะเกดตามมาจากความคดและพฤตกรรมของตนเอง


7 .. เนนการจดกจกรรมแนะแนวเปนกลม เนองจากลกษณะการแนะแนวกลมสอดคลองตามพฒนาการของผเรยน ทงตองใชเหตการณจรงทใกลตวกบผเรยน โดยเหตการณนนตองมอทธพลตอผเรยน เชน พฤตกรรมของดารา เปนตน ..4 การจดกจกรรมแนะแนวในระดบน ตองชวยใหผเรยนรจกตนเอง วางแผนตดสนใจอนาคตของตนเอง .. การจดกจกรรมแนะแนวในระดบนเนนใหผเรยนแสดงออกเชงสรางสรรค ไมบงคบ กฎกตกาตางๆ ตองเกดขนจากการตกลงรวมกนระหวางผเรยนกบผสอน กจกรรมตองทาทายความสามารถของผเรยน .. การจดกจกรรมแนะแนวในระดบมธยมศกษา ควรจดใหสอดคลองกบประเภทของการแนะแนว ผเขยนนาเสนอดงน ...1 การแนะแนวดานการศกษาในระดบมธยมศกษา ควรเนนเรองการสรางแรงจงใจในการเรยน ยทธวธการเรยน การศกษาตอ การวเคราะหโจทยคาถาม เปนตน ... การแนะแนวดานอาชพในระดบมธยมศกษา ควรเนนเรองความกระจางของขอมลอาชพตางๆ แนวทางการปฏบตตนสอาชพในฝน การฝกอาชพอสระเบองตน เปนตน ... การแนะแนวดานสวนตวและสงคมในระดบมธยมศกษา ควรเนนเรองพฒนาการและความเปลยนแปลงของวยรนในดานตางๆ การควบคมอารมณเชงสรางสรรค การสรางแรงบนดาลใจในชวต การคบเพอนตางเพศ การจดการกบความตองการทางเพศ การปองกนปญหาเพศสมพนธในวยรน มารยาทและการสมาคม ฝกการเปนผนาผตาม การสรางคานยมตามครรลองวฒนธรรมไทย เปนตน 5.4 การจดกจกรรมแนะแนวในระดบอดมศกษา ผเรยนในวยนมพฒนาการเทยบเทากบผใหญแทบทกประการ ยงขาดแตเพยงประสบการณและความรอบคอบ ดงนน สถานศกษาจงควรเปดโอกาสใหผเรยนไดรบผดชอบตนเองมากขน โดยดาเนนการลกษณะตางๆ เชน แจกคมอการเรยนและการดาเนนชวตในรวมหาวทยาลยใหศกษาดวยตนเอง การจดกจกรรมแนะแนวในลกษณะการใหขอสนเทศตางๆ จากผมประสบการณตรง การจดกจกรรมพฒนาผเรยนในโครงการตางๆ เพอเปนการจาลองการดาเนนชวตทมประสทธภาพแกผเรยน อยางไรกตาม การจดกจกรรมแนะแนวสาหรบผเรยนในระดบน ควรยดหลกการดงน .4.1 การจดกจกรรมแนะแนวตองใหผเรยนไดเปนผดาเนนการหลก ตงแตการวางแผน การบรหารจดการ การดาเนนงาน และการประเมนผล เพอฝกการจาลองชวตจรงแกผเรยน


8 .4. การจดกจกรรมแนะแนวตองเนนการสงเสรมและพฒนาผเรยนในเรองการสรางสมพนธภาพ การวางตวในสถานการณตางๆ อยางเหมาะสม .4. การจดกจกรรมแนะแนวตองเนนย าใหผเรยนไดยนยนการวเคราะหและรจกตนเองวา ภาวการณปจจบนตรงกบตวตนทแทจรงหรอไม .4.4 การจดกจกรรมแนะแนวตองเนนการฝกสต ฝกการคดแกไขปญหา รเทาทนความจรงของชวต ดงนน ครผรบผดชอบการแนะแนวและบคคลทเกยวของตองใหเกยรตและรบฟงความคดเหน ทงสรางคานยมและอดมการณในการดาเนนชวตทงดงาม .4. การจดกจกรรมแนะแนวในระดบอดมศกษา ควรจดใหสอดคลองกบประเภทของการแนะแนว ผเขยนนาเสนอดงน .4..1 การแนะแนวดานการศกษาในระดบอดมศกษา ควรเนนเรองการวางแผนการเรยนใหสาเรจในกรอบทกาหนด การคดวเคราะห การเตรยมตวศกษาตอ การเพมประสทธภาพการเรยน เปนตน .4.. การแนะแนวดานอาชพในระดบอดมศกษาควรจดการทดสอบความถนดทางอาชพ จดอบรมอาชพอสระ ตลาดนดแรงงานอาชพ บคลกภาพทางอาชพ เปนตน .4.. การแนะแนวดานสวนตวและสงคมในระดบอดมศกษา ควรเนนเรอง การสรางเอกลกษณความเปนตวตน การปรบตว มารยาทและการสมาคม การพฒนาศกยภาพการดาเนนชวตและการทางาน การเผชญปญหาและอปสรรคทซบซอน การสรางคานยมตามครรลองวฒนธรรมไทยทไมขดแยงกบกระแสวฒนธรรมตะวนตก การสรางความสข เปนตน จากทกลาวมาจะเหนไดวากจกรรมแนะแนวมประโยชนและคณคาตอผเรยนเปนอยางยง ดงนน ครแนะแนวควรใหความสาคญกบการจดกจกรรมแนะแนวโดยการศกษารปแบบ ความเหมาะสม ตลอดจนวเคราะหบรบทความตองการของผเรยนอยางถกตอง แผนพฒนางานแนะแนว

งานแนะแนวมบทบาทตอการพฒนาผเรยนมาอยางตอเนอง ดงปรากฏในหลกสตรตงแต ปพทธศกราช 252 หลายหนวยงานจงไดพยายามกาหนดแนวทางการพฒนางานแนะแนวใหเปนรปธรรมยงขน การพฒนางานแนะแนวเชงนโยบายทเปนรปธรรมเดนชดทสดคอ แผนพฒนาการแนะแนว เพอใหเกดความเขาใจเกยวกบแนวทางการพฒนางานแนะแนว จงขอนาเสนอรายละเอยดการจดแผนพฒนางานแนะแนวเปนระยะๆ ดงน (ศภลกษณ สตยเพรศพราย, 255, หนา 22 - 2)


9

. แผนพฒนาการแนะแนวระยะท (พ.ศ. – 9)

ชวงแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท (พ.ศ. 2535 – 253) แผนพฒนานเปนแผนฉบบแรก มวตถประสงคเพอดาเนนการทกวถทางใหเดกและเยาวชนทอยในทกระดบการศกษาทงในระบบและนอกระบบสถานศกษา รวมทงผปกครองและประชาชนทวไป ใหไดรบประโยชนจากการใชกระบวนการแนะแนวของหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและเอกชนทงในและนอกสงกดกระทรวงศกษาธการ

. แผนพฒนาการแนะแนวระยะท (พ.ศ. 0 – )

ชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท (พ.ศ. 25 – 25) แผนพฒนาระยะนมวตถประสงคใหงานแนะแนวพฒนาผเรยนทกระดบ ท งในและนอกระบบการศกษา รวมถงผปกครองและประชาชนทวไปใหเปนผทมคณลกษณะรจกตนเอง สามารถควบคมตนเอง พงตนเองสามารถเลอกและตดสนใจ วางแผนและจดการชวตอยางมเหตผลทเหมาะสม เปนผมความสข มคณธรรม มจตสานกรบผดชอบตอสวนรวม ดงนน แผนพฒนาการแนะแนวฉบบน จงคานงถงหลกการนโยบายการจดการศกษาทวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองไดและถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ

. แผนพฒนาการแนะแนวระยะท (พ.ศ. – 9)

ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม ฉบบท (พ.ศ.255 – 25) การจดทาแผนพฒนาในระยะน อาศยองคประกอบขนพนฐานหลายประการ ไดแก ผลของแผนพฒนาการแนะแนว ระยะท – 2 การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในภายนอกของการดาเนนงานแนะแนวทผานมา สถานการณและแนวโนมการเปลยนแปลงตางๆ ทมผลตอการพฒนาการแนะแนว รวมทงปจจยอนๆ ทจะมผลตอการกาหนดแผนพฒนาการแนะแนว เชน พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 252 แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท แผนการศกษา ศาสนา ศลปะ และวฒนธรรมแหงชาต แผนยทธศาสตรการพฒนาการศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรม ระยะท และนโยบายของรฐบาลดานการศกษา เปนตน แผนพฒนาการแนะแนวฉบบนมงใหทกคนในทกชวงชวต มคณภาพชวตและสงคมทด ใชชวตอยางพอเพยง และมความสข ทกคนในสงคมมบทบาทและมสวนรวมในกระบวนการแนะแนวอยางเปนกลยาณมตร


0

โดยสรปแผนพฒนาการแนะแนว ไดมแผนการดาเนนงานมา 3 ระยะแลว คอแผนพฒนาการแนะแนวระยะท (พ.ศ. 2535 – 253) แผนพฒนานเปนแผนฉบบแรก แผนพฒนาการแนะแนวระยะท 2 (พ.ศ. 25 – 25) และแผนพฒนาการแนะแนวระยะท 3 (พ.ศ. 255 - 25) ปจจบนยงไมมการประกาศใชแผนพฒนาการแนะแนวระยะท แตไดมการปรบเปลยนการแนะแนวใหมความสอดคลองกบบรบทยคโลกาภวตนยงขนโดยใชชอวามตใหมแหงการแนะแนว เปนการจดทานโยบายการแนะแนวโดยอาศยหลกการของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 252 (ปรบปรงพ.ศ. 255) และแผนพฒนาการศกษา ศาสนา ศลปะและวฒนธรรมแหงชาต ระยะท (พ.ศ.255 – 255) ของกระทรวงศกษาธการ ทงนกรอบแนวคดการดาเนนงานมตใหมแหงการแนะแนวสามารถสรปได ประการดงน (จตตนนท บญสถรกล, 25, หนา 25 - 2) . ผ บรหาร คร และสงคม มบทบาทในการแนะแนว ผ บรหารตองตระหนกถงความสาคญของการแนะแนวในระบบการจดการศกษาขนพนฐาน ครแนะแนว พอแม ผปกครองและชมชนมสวนรวมในการจดการแนะแนว ครตองมความรและมความสามารถในการใหการปรกษา 2. การแนะแนวทเนนผเรยนสาคญทสด การจดกจกรรมแนะแนวตองยดหลกวาผเรยน ทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได โดยมงเนนใหผเรยนมคณลกษณะดงน 2. ผเรยนทกคนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ 2.2 ผเรยนเลอกกจกรรมตามความสนใจ มทกษะปฏบตจากการลงมอปฏบตจรงตามความตองการ ความสนใจของผเรยน 2.3 ผเรยนไดใชและพฒนาศกยภาพทมอยในตนเองอยางเตมท 2. ผเรยนมความสมดลทงดานรางกาย จตใจ สตปญญา และสงคม เปนคนด คนเกง และมความสข 3. การแนะแนวทเนนความเทาเทยมกนของโอกาสทางการศกษา การจดกจกรรมและการใหบรการแนะแนวตองจดใหกบทกคนไดพฒนาตนเองเตมตามศกยภาพเปนคนด มปญญา คนเกง ทมคณภาพ มความสข มความรบผดชอบ มคณธรรม จรยธรรม และควรจดใหครอบคลม ทกกลมเปาหมาย รวมทงคนพการและผดอยโอกาสทางการศกษา . การพฒนาระบบการแนะแนวในสถานศกษาทมงเนนการสงเสรมพฒนาใหบคลากรมความรลกซงมระบบการจดการทมประสทธภาพและมคณภาพ 5. พนธกจระหวางบาน ชมชน และสถานศกษา .1 บานในฐานะแหลงการเรยนรแหงแรกของบคคล จะเปนเครอขายการแนะแนว ทสาคญของสงคมในการสรางความเขมแขงและพฒนาผเรยนไปในทศทางทตองการ เปนแหลงทจะ


1 ชวยสงเสรมการศกษาตลอดชวตได โดยมงใหพอแม ผปกครอง เปนผแนะแนวชวตและสงคม แกบตรหลานหรอบคคลทอยในความดแล 5.2 ชมชนจะเปนเครอขายการแนะแนวทสาคญในการปองกนและแกไขปญหาของสงคมใหดได จงควรประสานความรวมมอและนาภมปญญาทองถนมาใชใหเกดประโยชนอยางเตมท เชน วด ผนาชมชน ปราชญชาวบาน องคกรเอกชน และสอมวลชนในทองถน เปนตน 6. สรางเสรมสงคมแหงการเรยนรขอมลสารสนเทศ 6. การพฒนาคณภาพการศกษา ประชาชนทกคนตองไดรบการศกษาอยางกวางขวางและทวถง การสรางสงคมแหงการเรยนรนน หนวยงานทกแหงตองจดบรรยากาศใหเปนศนยแหงการเรยนรเพอบรการขอมลสารสนเทศ 6.2 การเรยนรของผเรยนยคใหม ตองรจกสรางองคความรใหมเพมเตมจากความรเดม หนวยงาน สถานศกษา องคกรทเกยวของ จาเปนตองใหความสาคญตอขอมลสารสนเทศเพอการศกษา/การเรยนร 6.3 หนวยงานกลางทางการแนะแนว เปนศนยสารสนเทศทางการแนะแนวทไดมาตรฐานทนสมยและเปนสากล เพอใหเครอขายการแนะแนวทงในระดบจงหวด อาเภอ และสถานศกษา ใชแลกเปลยนขอมลสารสนเทศทางการแนะแนว . การพฒนาศกยภาพเครอขายการแนะแนว เสรมสรางความเขมแขงใหกบเครอขาย แนะแนวระดบจงหวด อาเภอ ทงในดานวชาการ ดานบรการ และดานบรหารจดการ . การพฒนาดานวชาการโดยมงเนนการสรางองคความรใหมๆ สรางเครองมอทครอบคลมดานการศกษา อาชพ บคลกภาพเพอพฒนาผรบบรการใหรจกรกและเหนคณคาในตนเองและผอน สามารถพงตนเอง มทกษะ มวจารณญาณในการตดสนใจและแกปญหาไดดวยตนเอง วางแนวทางการดาเนนชวตไดอยางถกตองเหมาะสม มวฒภาวะทางอารมณ และสตปญญา สามารถปรบตวได ดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข มสขภาพจตด เปนสมาชกทดของครอบครวและสงคม .2 ดานบคลากรมง เนนการพฒนาบคลากรทกฝายให ม สวนรวมในการใชกระบวนการแนะแนวเพอพฒนาผเรยน โดยใหทกฝายเขามามสวนรวม .3 ดานการบรหารจดการ ปรบปรงและพฒนาการบรหารจดการใหมความยดหยนหลากหลาย เอออานวยตอการดาเนนการแนะแนว ตามความเหมาะสมกบสภาพทองถน โดยมหนวยงานกลางทางการแนะแนวกาหนดมาตรฐานกลางทางดานการแนะแนวใหทกหนวยงานใชเปนกรอบในการประเมนคณภาพงานแนะแนว


จากการนาเสนอกรอบแนวคดการดาเนนงานมตใหมแหงการแนะแนวขางตน จะเหนวา มตใหมแหงการแนะแนวนนมงเนนใหการแนะแนวชวตและสงคมทมคณภาพแกทกคน โดยใหทกคนในสงคมมบทบาทและมสวนรวมในกระบวนการแนะแนวอยางกลยาณมตร เพอใหผเรยนมคณภาพชวตทด เจรญงอกงามเตมตามศกยภาพ

บคคลทเกยวของกบการแนะแนวในสถานศกษา

การแนะแนวในสถานศกษามไดดาเนนการแตเฉพาะครแนะแนวเทานน แตมผทเกยวของกบการแนะแนวหลายฝายดวยกน มกดาเนนการในรปของคณะกรรมการ ประกอบดวย

1. คณะอนกรรมการแนะแนว

คณะอนกรรมการชดนประกอบดวย ผบรหารสถานศกษา หวหนากลมสาระวชา หวหนางาน ครทปรกษา ผแทนนกเรยน ผแทนผปกครอง ผแทนชมชน โดยมหวหนางานแนะแนวเปนกรรมการและเลขานการ คณะอนกรรมการแนะแนวมหนาท กาหนดยทธศาสตร แผนปฏบตงานแนะแนว และตดตามกากบดแลการแนะแนว ตลอดจนอานวยความสะดวก สงเสรมสนบสนนงานแนะแนวในสถานศกษา

2. คณะกรรมการแนะแนว

คณะกรรมการแนะแนวประกอบดวย กลมบคคลทไดรบมอบหมายใหดาเนนการงานแนะแนวในสถานศกษา มหนาทดาเนนการตามยทธศาสตร แผนปฏบตงานแนะแนว กากบ ตดตาม และประเมนผล ศกษาวเคราะหผลการดาเนนงานเพอนาไปใชในการปรบปรงพฒนางานแนะแนวตอไป

3. ผปฏบตงาน

เปนคณะบคคลผปฏบตงานการแนะแนวทเกยวของกบกจกรรมแนะแนวและกจกรรมโฮมรมโดยตรง คอ ครประจาชน/ครทปรกษา และครแนะแนว ประกอบดวย 3.1 ครประจาชน/ครทปรกษา มบทบาทหนาทใกลชดกบผเรยนและเปนบคคลสาคญในการดแลชวยเหลอผเรยน ครประจาชน/ครทปรกษาจงมบทบาทดงน (กรมวชาการ, 4, หนา 11)


.1.1 ศกษาทาความเขาใจวตถประสงคและขอบขายของการแนะแนว เชน การเขารบการอบรมความรเกยวกบจตวทยาการแนะแนวเพอนามาใชในการแนะแนว เปนตน .1. รวบรวมขอมลของผเรยนเปนรายบคคล จดทาขอมลเปนระบบและเปนปจจบน เพอรจกและเขาใจผเรยนเปนรายบคคลอยางแทจรง .1. ทาความเขาใจพฤตกรรมของผเรยนทแสดงออก และพจารณาพฒนาการของผเรยนทกดาน ไมเฉพาะแตดานผลสมฤทธทางการเรยนเทานน การศกษาเพอทาความเขาใจสาเหตทแทจรงของพฤตกรรมตางๆ ของผเรยน มความสาคญเปนอยางมาก เพราะจะชวยใหครสามารถตอบสนองความตองการของผเรยนไดอยางเหมาะสม และสงเสรมใหผเรยนมพฒนาการเตมตามศกยภาพทกดาน .1.4 ชแจงใหผเรยนเขาใจเกยวกบการแนะแนว ความสาคญ และประโยชนทผเรยนจะไดรบจากบรการแนะแนว .1. คดกรอง จาแนกกลมผเรยนเปนกลมปกต กลมพเศษ และประสานงานขอมลกบครแนะแนว .1. ดแลชวยเหลอใหการปรกษากรณปญหาทไมยงยากซบซอน ทงรายบคคลและรายกลม .1.7 จดกจกรรมโครงการ/โครงงานสงเสรม พฒนาผเรยน ใหรจกรกและเหนคณคาในตนเอง มทกษะชวต และทกษะทางสงคมทเหมาะสมกบพฒนาการตามวย .1.8 ตดตามผลการสงเสรมพฒนาและดแลชวยเหลอผเรยนอยางตอเนอง .1.9 ประสานงานกบผปกครอง ชมชน และหนวยงานทเกยวของ เพอรวมมอกนในการสงเสรมพฒนา ปองกน และแกไขปญหาผเรยน .1.10 มสวนรวมในการดาเนนงานแนะแนวของสถานศกษาในลกษณะเครอขายการแนะแนว .1.11 ใชขอมลการรจกตนเองและเขาใจผเรยนในการจดกระบวนการเรยนร ใหผเรยนไดพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ .1.1 มสวนรวมในการประเมนผลและปรบปรงแกไขการปฏบตงานแนะแนวของสถานศกษา 3.2 ครแนะแนว เปนผรบผดชอบการแนะแนวโดยตรงซงมความสาคญตอการบรหารจดการดานแนะแนวและพฒนาผเรยน ครแนะแนวมบทบาทดงน (กรมวชาการ, 4, หนา 11 – 1) ..1 เปนทปรกษาแกครและผทเกยวของทกคนในการใหความร วธการ เทคนคกระบวนการแนะแนวตามหลกจตวทยาและการแนะแนว ดงน


4 ..1.1 จดประกายใหครทกคนใชกระบวนการแนะแนวพฒนาจตใจของผเรยนอยางตอเนองและจรงจง ..1. เปนแกนนาใหความร คาแนะนาแกคร ผปกครอง และผเกยวของในการรจกและเขาใจผเรยนดวยวธการตางๆ เชน การใชระเบยนสะสม การใชแบบทดสอบ การสงเกต การสมภาษณ การเยยมบาน เปนตน ..1. ใหความรแกครทกคนในการใชเครองมอการรจกและคดกรองผเรยน ..1.4 เสนอแนะแนวทางการจดกจกรรมโฮมรมและกจกรรมสาหรบผเรยนทกกลมใหสอดคลองกบความสามารถ ความถนด ความสนใจ และสามารถพฒนาตนเองไดอยางเตมตามศกยภาพ ..1. ใหความร ความเขาใจเกยวกบธรรมชาต ลกษณะผเรยนกลมพเศษประเภทตางๆ และเสนอแนวทางในการดแลชวยเหลอ สงเสรมพฒนา .. เปนผใหการปรกษาแกผเรยน ผปกครอง และผมาขอรบบรการทวไป ทงดานการสงเสรม พฒนา ปองกนและแกไขปญหา ดงน ...1 ใหการปรกษาทครอบคลมทงดานการเรยน อาชพ ชวตและสงคมทงรายบคคลและรายกลม ... ใหการปรกษาเปนรายบคคล จดทากรณศกษา และประสานงานกบผเกยวของทงในและนอกสถานศกษาในการดแลชวยเหลอผเรยนกลมพเศษหรอสงตอผเรยนทยากตอการชวยเหลอ .. เปนผประสานงานกบผเกยวของท งในและนอกสถานศกษาเปนระบบเครอขายในการดาเนนงานแนะแนวและการดแลชวยเหลอผเรยน ดงน ...1 ประสานงานจดทาขอมลในการรจกและเขาใจผเรยน ... ประสานความรวมมอกบคร ผบรหารและผเกยวของทงในและนอกสถานศกษาในการจดกจกรรมแนะแนวและบรการตางๆ รวมทงกจกรรมพฒนาผเรยน ... ประสานงานกบผปกครอง ชมชน ในการดแลชวยเหลอ สงเสรม และพฒนาผเรยนตามความถนด ความสนใจ และความสามารถ ...4 ประสานงานกบครและผมสวนรวมในการตดตามการดาเนนงานรายงานผลและการพฒนา


จะเหนไดวางานแนะแนวในสถานศกษาเปนงานทตองทางานเปนหมคณะ ความสาเรจของงานตองอาศยความรวมมอจากบคลากรหลายฝายทเกยวของทงภายในและภายนอกสถานศกษา เพอใหผเรยนไดรบการจดบรการแนะแนวอยางมประสทธภาพ ประโยชนของการแนะแนว

การจดการแนะแนวทมประสทธภาพจะเกดประโยชน ดงน

1. ประโยชนตอผปกครอง

1.1 ชวยใหผปกครองไดรบรและเขาใจสถานภาพทางการเรยนของบตรหลานของทาน เมอผปกครองไดมโอกาสปรกษาหารอกบครแนะแนว

1. ชวยใหผปกครองไดรบขอมลเกยวกบโอกาสทบตรหลานของตนเองจะไดเรยนตอหรอออกไปประกอบอาชพ

1. ชวยใหผปกครองรบรและเขาใจสภาพปญหาของเดกวยรนเพอจะไดใหความรวมมอกบโรงเรยนในการปรบปรงพฤตกรรมของบตรหลานของตนเองตอไป

2. ประโยชนตอผเรยน

.1 ชวยใหผเรยนรจกตนเองดขนและสามารถปรบปรงตนเองในดานการเรยน สงคมอารมณและสตปญญา เปนผทมคณภาพชวตทด . ชวยใหผเรยนตดสนใจไดดวยตนเองอยางฉลาดและมเหตผล . ชวยใหผเรยนเขาใจสาเหตของปญหาและวธแกปญหา เพอสามารถดาเนนชวตอยางมจดมงหมายและอยในสงคมอยางมความสข

3. ประโยชนตอคร

.1 ชวยครใหเขาใจถงปญหาและสาเหตของปญหารวมทงหาวธแกปญหานน . ชวยครในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการและความสนใจของผเรยน . ชวยครในการศกษาผเรยน ทาใหรจกผเรยนดขน


4. ประโยชนตอสถานศกษา

4.1 ชวยโรงเรยนในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหสอดคลองกบความตองการและความสนใจของนกเรยน 4. ชวยลดปญหาตางๆ เชน ปญหาผเรยนเรยนไมจบหลกสตร ปญหาผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนตา หรอหนเรยน เปนตน

5. ประโยชนตอสงคม

.1 ชวยใหผเรยนมคณภาพชวตทด มความพรอมและงอกงามในการดาเนนชวต เออตอการสงเสรมและเกอกลสงคม . ประชากรไดปฏบตงานและดาเนนชวตตามความถนดและความสนใจของตนเอง มประสทธภาพในการปฏบตงาน มอาชพทมนคง มชวตทมคณภาพ ซงจะสงผลใหสงคมเกดความสงบสข . ชวยลดปญหาสงคมใหนอยลง และเพมศกยภาพในการจรรโลงสงคมใหงดงาม จากทกลาวมาจะเหนไดวาการแนะแนวน นมประโยชนและคณคาตอผเรยน ผสอน ผปกครอง สถานศกษา และสงคม เกดประโยชนในทางเกอกลกน จรรยาบรรณวชาชพจตวทยาการแนะแนว

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทยไดประกาศจรรยาบรรณวชาชพจตวทยาการแนะแนวไว 9 ประการ ดงน (สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย, 2, หนา 1 และมลนธสถาบนวจยและพฒนาการเรยนร, 255ก, หนา 2 - ) 1. ใหบรการดวยความเตมใจ โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล กลาวคอ ผปฏบตงานใหบรการทางจตวทยาการแนะแนว ยงใหบรการดวยความเสยสละและอทศตนอยางเตมความสามารถ โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา . ยอมรบและศรทธาในวชาชพจตวทยาการแนะแนวและเปนสมาชกทดขององคกรวชาชพ กลาวคอ ผปฏบตงานใหบรการทางจตวทยาการแนะแนว มเจตคตทด เหนคณคาในวชาชพจตวทยาการแนะแนว และเปนสมาชกทดขององคกรวชาชพ โดยการแสดงออกดวยความชนชมวาเปนอาชพทมเกยรต มความสาคญ และจาเปนตอสงคม รวมทงปกปองเกยรตภมของวชาชพจตวทยาการแนะแนว เขารวมกจกรรมและสนบสนนองคกรวชาชพจตวทยาการแนะแนว


7 . เอาใจใส ชวยเหลอ สงเสรม ใหกาลงใจแกผรบบรการดวยความบรสทธใจโดยเสมอหนา กลาวคอ ผปฏบตงานใหบรการทางจตวทยาการแนะแนว เอาใจใส ชวยเหลอ สงเสรมใหกาลงใจแกผรบบรการโดยสนองตอบตอความตองการ ความถนด ความสนใจอยางจรงจง ดวยความเหนอกเหนใจ โดยคานงถงสทธพนฐานของผรบบรการอยางเทาเทยมและปรารถนาทจะใหผรบบรการพฒนาไดอยางเตมตามศกยภาพ 4. มวสยทศน และพฒนาตนเองในดานวชาชพใหทนตอการเปลยนแปลงของโลก กลาวคอ ผปฏบตงานใหบรการทางจตวทยาการแนะแนว มความสนใจใฝร ศกษาคนควา รเรมสรางสรรค เสรมสรางความรใหทนสมย ทนเหตการณ ทนตอการเปลยนแปลงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และเทคโนโลย . ปฏบตงานตามหลกวชาชพจตวทยาการแนะแนว กลาวคอ ผปฏบตงานใหบรการทางจตวทยาการแนะแนว ปฏบตงานโดยอาศยความร ทกษะ และประสบการณทไดรบการฝกฝนตามหลกวชาการ จากสถาบนหรอองคกรวชาชพทมการรบรองอยางเปนทางการ . รกษามาตรฐานและรบผดชอบตอการประกอบวชาชพจตวทยา กลาวคอ ผปฏบตงานใหบรการทางจตวทยาการแนะแนวสามารถรกษาคณภาพการปฏบตงานตามมาตรฐานวชาชพไวในระดบสงเสมอ และรบผดชอบตอผลทเกดขนจากการปฏบตงาน 7. ยตการใหบรการทนอกเหนอความสามารถของตนเองและสงตอไปยงบคคล ทเหมาะสม กลาวคอ ผปฏบตงานใหบรการทางจตวทยาการแนะแนวตองหยดการใหบรการ เมอประเมนสถานการณแลวพบวา การใหบรการนนอยนอกเหนอความสามารถของตน และสงผรบบรการไปยงบคคลทมความเหมาะสมหรอตามความประสงคของผรบบรการ 8. รกษาความลบของผรบบรการและผท เ กยวของ เว นแตไดรบความยนยอมจากผรบบรการ กลาวคอ ผปฏบตงานใหบรการทางจตวทยาการแนะแนวตองไมเปดเผยความลบซงเปนขอมลของผรบบรการและผทเกยวของ หากจาเปนจะตองนาขอมลไปใช ตองไดรบการยนยอมจากผรบบรการ 9. เคารพสทธไมแสวงหาผลประโยชนจากผรบบรการ กลาวคอ ผปฏบตงานใหบรการทางจตวทยาการแนะแนวตองใหขอมลทจาเปนแกผรบบรการ เพอใหผรบบรการทราบสทธและผลทอาจไดรบจากการรบบรการ รบฟงความคดเหนและการตดสนใจของผรบบรการและไมกระทาการใดๆ อนเปนการแสวงหาผลประโยชนจากผรบบรการ นอกจากน สมาคมแนะแนวแหงสหรฐอเมรกา (American Personal and Guidance Association) ไดกาหนดจรรยาบรรณวชาชพแนะแนวไว 8 ประการ ดงน (โกศล มคณ, 44, หนา 1)


8 1. ผแนะแนวจะตองคานงถงสวสดภาพของผรบบรการ โดยไมกระทาการใดๆ ทจะกอใหเกดผลเสยหายแกผรบบรการ . ผแนะแนวตองรกษาความลบเกยวกบขอมลตางๆ ของผรบบรการไวเปนความลบ ในกรณทผแนะแนวตองการปรกษากบผอนเพอชวยเหลอผรบบรการ จะตองปกปดหลกฐานแสดงตวผรบบรการนน . ถาผแนะแนวจาเปนตองนาขอมลเกยวกบผรบบรการไปเผยแพร เชน นาไปยกตวอยางประกอบการอบรมบคลากรแนะแนวหรอประกอบการสอน การเขยนบทความ จะตองปกปดหลกฐานแสดงตวผรบบรการนน 4. ถาปญหาของผรบบรการอยนอกเหนอขอบขายบรการแนะแนว ผแนะแนวควรสงตอ เพอใหรบบรการจากแหลงอนทเหมาะสม แตควรไดรบการยนยอมจากผรบบรการ และใหผรบบรการไดรบรขอบขายทบคลากรจากแหลงใหมจะชวยเขาได . เคารพในสทธสวนบคคลของผรบบรการในการเลอกตดสนใจดวยตนเอง โดยผแนะแนวเปนผชวยใหบคคลไดรจกตนเองและสงแวดลอมดขน เพอผรบบรการไดเลอกตดสนใจดาเนนชวตของตนอยางมประสทธภาพ โดยผแนะแนวจะไมเปนผตดสนใจแทน . ผแนะแนวจะชวยเหลอผรบบรการใหพฒนาจนถงขดสดตามศกยภาพของแตละบคคล 7. ผแนะแนวพงสละเวลาใหกบงานแนะแนวอยางเตมท แมอาจตองใชเวลานอกเวลางานตามปกต เชน การออกเยยมบาน หรอสานกงานของผรบบรการ 8. ผแนะแนวจะตองมความประพฤตทเหมาะสมตามขอบขายศลธรรมอนดงาม เพอเปนตวอยางทดแกกลมผรบบรการ จากทกลาวมาแสดงใหเหนวาการแนะแนวจดเปนวชาชพ เพราะตองมการออกมาตรการกากบการปฏบตงานของผแนะแนวใหมประสทธภาพ ซงมาตรการนกาหนดในลกษณะของจรรยาบรรณวชาชพแนะแนว อนมหลกการสาคญคอ มความต งใจและจรงใจทจะชวยเหลอผรบบรการหรอผเรยน มความรและทกษะในการปฏบตการแนะแนวใหมประสทธภาพ ทงอทศตนใหการปฏบตงานแนะแนว เพอใหผเรยนเกดความเจรญงอกงามเตมตามศกยภาพแหงตน ตวอยางการวจยทเกยวของกบการแนะแนว

ปจจบนการแนะแนวไดรบการยอมรบและเชอถอวาเปนศาสตรทมประโยชนและทรงคณคาอยางแทจรง ดวยเพราะมการวจยเพอแสวงหาขอมล/ขอเทจจรงตางๆ มาสนบสนน พฒนาการดาเนนการงานแนะแนวทเปนระบบ จากการศกษาผลงานวจยดานการแนะแนว พบวา


9 นกวชาการและครแนะแนวไดดาเนนการจดการแนะแนวในหลายรปแบบ หากแบงตามวธการวจยกอาจแบงได ประเภทหลกคอ

1. งานวจยเชงสารวจ

งานวจยเชงสารวจเปนลกษณะของการสารวจการดาเนนการ สภาพปญหา ความตองการ ตลอดจนปจจยทสงผลตอพฤตกรรมผเรยน เชน สดใส นยมจนทร (41) ไดศกษาปญหาดานการเรยน สวนตวและสงคม และวธการเผชญปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษา จงหวดกรงเทพมหานคร ผองพรรณ เกดพทกษ และคมเพชร ฉตรศภกล (4) ไดศกษายทธวธการเรยนของนกเรยนวยรน เจษฎา บญมาโฮม ขวญเรอน อศดรศกด และลดดาวลย พทธรกษา (44) ไดศกษาเกยวกบปจจยพนฐานทมผลตอความฉลาดทางอารมณของนกเรยน นสต นกศกษาในกรงเทพมหานคร วชรา จนตนสนธ (48) ไดศกษาสภาพและปญหาการบรหารจดการแนะแนวระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนมธยมศกษาของรฐ ในกรงเทพมหานคร อภษฎา จลพนธ (0) ศกษาสภาพการดาเนนงานแนะแนวในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระบร และปราณ ตนตตระกล (2556) ไดศกษาปจจยการควบคมงานแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษา เปนตน

2. งานวจยเชงทดลอง

งานวจยประเภทนเปนการนาความรดานการแนะแนวมาใชแกไข ปองกน และสงเสรมพฒนาผเรยน ผเขยนนาเสนอการจดการแนะแนวโดยจาแนกตามประเภทของการแนะแนวไดดงน . การจดการแนะแนวดานการศกษา ผเขยนไดทาการศกษาผลการวจยการจดการแนะแนวดานการศกษาพบวา มการศกษาวจยเกยวกบการแนะแนวเพอพฒนาดานการศกษาในประเดนเกยวกบการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยน การพฒนาคณลกษณะนสยในการเรยน และการศกษาตอ เปนตน โดยสวนใหญการวจยเปนการวจยกบผเรยนระดบประถมศกษาตอนปลาย และมธยมศกษาไดแก ฐตพร คลายพนธ (8) ไดใชกจกรรมกลมพฒนาเจตคตตอการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท โรงเรยนเทศบาลศรบณยานนท จงหวดสมทรสาคร เพยงเพญ จรชย (40) ไดสรางโปรแกรมการแนะแนวกลมยอยเพอเพมความใสใจในการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนสายปญญา ในพระบรมราชนปถมภ กรรณการ อทศไทย (253) ไดศกษาเปรยบเทยบการเสรมแรงดวยเบยอรรถกร กบการเสรมแรงทางสงคมทมตอผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง "การบวกการลบ" ของนกเรยนชนประถมศกษาปท โรงเรยนชมชนบานคลองลาน จงหวดกาแพงเพชร ศรณย ขจรไชยกล (4) ไดพฒนาโปรแกรมแนะแนวกลมเพอเพมความ


70 พรอมของการเรยนรโดยการชนาตนเองของนกศกษารอพนจชนปท มหาวทยาลยกรงเทพ พชราภรณ รกชวย (4) ไดใชชดแนะแนวเพอพฒนาความรบผดชอบในการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนปากพนง จงหวดนครศรธรรมราช และวรรณเทน กมลวนสกล (2553) ไดใชกระบวนการแนะแนวเพอพฒนาทกษะการเรยนสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสวนบญโญปถมภ จงหวดลาพน เปนตน 2. การจดการแนะแนวดานอาชพ จากการศกษางานวจยเกยวกบการจดการแนะแนวดานอาชพ พบวา นกวชาการไดนาหลกการแนะแนวมาใชในการจดกจกรรมแนะแนวดานอาชพเปนจานวนมาก สวนใหญนยมจดกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาเจตคตตอการประกอบอาชพ การเตรยมความพรอมสงานอาชพ โดยนยมจดใหแกนกเรยนประถมศกษาปท มธยมศกษาปท และ มธยมศกษาปท สามารถนาเสนอตวอยางงานวจยไดดงน มารสา เครองพนส () ไดใชกจกรรมกลมเพอเพมการรบรดานอาชพของนกเรยนชนประถมศกษาปท โรงเรยนบานปาซาง จงหวดเชยงราย อมรรตน อนจตร (47) ทดลองใชโปรแกรมการแนะแนวอาชพตามแบบพทธปญญาสารสนเทศเพอเพมการพฒนาการรคดแหงตนและความสามารถในการตดสนใจเลอกอาชพของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท โรงเรยนสระบรวทยาคม จงหวดสระบร ปราโมทย พลศกด (25) ไดทดลองใชโปรแกรมแนะแนวเพอพฒนาการวางแผนทางอาชพสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนบานแดง จงหวดสรนทร และสกลรตน พงประดษฐ (0) ไดสรางโปรแกรมการวางแผนการศกษาและอาชพเพอพฒนาการประเมนตนเองและการวางแผนการศกษาและอาชพสาหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท โรงเรยนนวมนทราชนทศ บดนทรเดชา กรงเทพมหานคร เปนตน 2.3 การจดการแนะแนวดานสวนตวและสงคม จากการศกษาผลการวจยเกยวกบการจดการแนะแนวดานสวนตวและสงคม พบวา นกวชาการไดนาหลกการแนะแนวมาใชในการจดกจกรรมแนะแนวดานสวนตวและสงคมมากทสดเมอเปรยบเทยบกบดานการศกษาและอาชพ ทงยงดาเนนการวจยครอบคลมขอบขายการแนะแนวคอ การปองกน การแกไข และการสงเสรมพฒนา กลมผเรยนทไดรบการจดการแนะแนวประเภทนมต งแตระดบประถมศกษาจนถงอดมศกษา สามารถนาเสนอตวอยางงานวจยไดดงน วรางคณา รชตะวรรณ (4) ไดใชกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาทศนคตตอพฤตกรรมทางเพศของวยรนหญง กนกพร พรยวฒกรอดม (4) ไดพฒนาชดการสอนกจกรรมแนะแนวเรองเยาวชนคนดศรสพรรณสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน อรพณ สขแจม (4) ใชชดกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาความประหยดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท โรงเรยนศรยาภย จงหวดชมพร และสรรเสรญ หนแสน (47) ไดสรางชดสอนกจกรรมแนะแนวเพอพฒนา


71 ความสามารถทางสงคมของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนวดทรงธรรม จงหวดสมทรปราการ เปนตน จากการนาเสนอการสงเสรมพฒนาการแนะแนวดวยกระบวนการวจยขางตน ผลการวจยสวนใหญพบวา การใชกจกรรมแนะแนวสามารถพฒนาคณลกษณะตางๆ ของผเรยนไดเปนอยางด สวนผลการวจยเชงสารวจพบวา การจดงานแนะแนวในสถานศกษามปญหาอปสรรคตางๆ อยบาง แตการแนะแนวมความจาเปนและเปนทตองการของทกฝายในสถานศกษา นนแสดงวาการแนะแนวมประสทธภาพในการชวยเหลอ ปองกน และพฒนาผเรยนไดอยางแทจรง ทงน หากพจารณางานวจยทกลาวมาจะไมปรากฏงานวจยเกยวกบการใหการปรกษาซงเปนสวนของการแนะแนว เพราะผเขยนตองการแยกประเดนการใหการปรกษาไวนาเสนอในบททเปนเรองการใหการปรกษาโดยตรง

บทสรป

การแนะแนวเปนกจกรรมพฒนาผเรยนประเภทหนง ซงปรากฏในโครงสรางหลกสตรแกน กลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 1 การแนะแนวมคณคาตอผเรยนเปนอยางยง เพราะการแนะแนวเปนบรการหนงในการชวยเหลอบคคลใหรจกและเขาใจตนเองในทกดานอยางลกซง ทงรจกสงคม สงแวดลอมรอบตนเองไดเปนอยางด ยอมรบตนเองและสงคมอยางมเหตผล ชวยใหบคคลไดใชความสามารถตนเองอยางเตมศกยภาพ รจกคดแกไขปญหา ตดสนใจไดอยางเหมาะสมมประสทธภาพ รบผดชอบตนเองและสงคม เรยนรการปรบตวและวางแผนชวตตนเองได ทาใหบคคลเจรญงอกงามสงสดและมความสขในการดาเนนชวต การแนะแนวจงสอดคลองกบความตองการของผเรยนและสงคมประเทศชาตในยคภาวะวกฤตในการดาเนนชวต ทงน อาจสรปความเขาใจเกยวกบการแนะแนวในรปของสตร ::: เพอสะดวกในการทาความเขาใจ ดงน หมายถงรปแบบของการแนะแนวทม ประเภทใหญคอ การแนะแนวรายบคคลและการแนะแนวกลม ตวแรก หมายถง ประเภทของการแนะแนวคอ การแนะแนวการศกษา การแนะแนวอาชพ และการแนะแนวสวนตวสงคม ตวทสอง หมายถง ขอบขายของการแนะแนวประกอบดวย การปองกน การแกไข และการสงเสรมพฒนา และ หมายถง บรการของการแนะแนวทง อนประกอบดวย บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล บรการสนเทศ บรการการใหการปรกษา บรการจดวางตวบคคล และบรการตดตามผล ทงนสถานศกษามกดาเนนการแนะแนวในรปแบบการจดกจกรรมแนะแนว โดยการจดกจกรรมแนะแนวนนตองจดใหสอดคลองกบบรบทความตองการของผเรยนและสงคม ดงนน เพอใหการจดกจกรรมแนะแนว เกดประโยชนและประสทธภาพสงสด ผแนะแนวจงควรไดรบการฝกฝนและดารงตนอยในจรรยาบรรณวชาชพแนะแนว


7

คาถามทบทวน

จงตอบคาถามตอไปน โดยอธบายพรอมยกตวอยางประกอบ 1. การแนะแนวกบการแนะนาเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร . ยคปจจบนครควรเลอกใชการแนะแนวหรอการแนะนาผเรยนมากกวากน เพราะเหตใด . จงแสดงความค◌ดเหนตอคากลาวทวา “การแนะแนวคอ การทาใหผเรยนเจรญงอกงามเตมตามศกยภาพ” 4. การแนะแนวสอดคลองกบหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวอยางไร โปรดอธบายเปนขอๆ . หากทานไดรบมอบหมายใหจดบรการแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษาขยายโอกาส ทานจะมหลกการจดบรการแนะแนวอยางไร . “การแนะแนวการศกษาคอการแนะแนวการศกษาตอเทานน” จากขอความนทานมความคดเหนอยางไร

7. หากทานไดรบมอบหมายใหดแลนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 และมธยมศกษาปท 4 ทานควรจดกจกรรมแนะแนวตามประเภทการแนะแนวการศกษา อาชพ สวนตวและสงคมอยางไร

8. ทานจะใชหลกการใดในการตดสนใจวาเมอใดจะจดการแนะแนวเปนรายบคคลหรอแนะแนวกลม

9. บคคลทเกยวของกบการแนะแนวประกอบดวยบคคลใดบาง และบคคลนนมบทบาทกบการแนะแนวอยางไร

10. จงแสดงทศนะเกยวกบประโยชนของการแนะแนวตามทศนะของทาน


7

เอกสารอางอง

กนกพร พรยวฒกรอดม. (4). การพฒนาชดการสอนกจกรรมแนะแนวเรองเยาวชนคนดศรสพรรณสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. (255). แผนพฒนาการแนะแนวในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 พ.ศ. ( – 9). กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

กรรณการ อทศไทย. (253). การเปรยบเทยบการเสรมแรงดวยเบยอรรถกรกบการเสรมแรงทางสงคมทมตอผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร เรอง "การบวกการลบ" ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 2 โรงเรยนชมชนบานคลองลาน จงหวดกาแพงเพชร. วทยานพนธ ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

โกศล มคณ. (44). “การแนะแนวจรยธรรมและจรรยาวชาชพ” ใน ประมวลสาระชดวชาหลกการและแนวคดทางการแนะแนว หนวยท 1 - 6. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

คณะอนกรรมการพฒนาคณภาพวชาการ กลมกจกรรมพฒนาผเรยน. (4). แนวทางการจดกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2544. กรงเทพฯ : กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ.

จตตนนท บญสถรกล. (25). หลกการแนะแนว. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เจษฎา บญมาโฮม ขวญเรอน อศดรศกด และลดดาวลย พทธรกษา. (44). รายงานการวจยเรองการศกษาปจจยพนฐานทมตอความฉลาดทางอารมณของนกเรยน นสต นกศกษากรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ฐตพร คลายพนธ. (8). ผลของกจกรรมกลมทมตอเจตคตตอการเรยนวชาคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนเทศบาลศรบณยานนท อาเภอกระทมแบน จงหวดสมทรสาคร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

นงลกษณ ประเสรฐ และจรนทร วนทะไชย. (48). หลกการแนะแนว. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บวทอง สวางโสภากล. (47). เอกสารคาสอนรายวชาจตวทยาการแนะแนว. (พมพครงท ). กรงเทพฯ: คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.


74

ปราณ ตนตตระกล. (2556). ปจจยการควบคมงานแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษา. วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาศลปากร.

ปราโมทย พลศกด. (25). ผลของการใชโปรแกรมพฒนาการวางแผนทางอาชพสาหรบนกเรยน ชนมธยมศกษาปท โรงเรยนบานแดง จงหวดสรนทร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต จตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ผองพรรณ เกดพทกษ. (2552). “การใหการปรกษาและแนะแนว” ในสารานกรมวชาชพครเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเนองในโอกาสมหามงคลเฉลมพระชนมพรรษา 80 พรรษา. กรงเทพฯ: สานกงานเลขาธการครสภา.

ผองพรรณ เกดพทกษ และคมเพชร ฉตรศภกล. (4). รายงานการวจยเรองยทธวธการเรยนและการศกษาของนกเรยนวยรน. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

พชราภรณ รกชวย. (4). ผลการใชชดกจกรรมแนะแนวทมตอการพฒนาความรบผดชอบในการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนปากพนง จงหวดนครศรธรรมราช. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาศกษาศาสตรมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เพยงเพญ จรชย. (40). การพฒนาโปรแกรมการแนะแนวแบบกลมยอยเพอเพมความใสใจในการเรยน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต จตวทยาการศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

มลลวร อดลวฒนศร. (25). คมอการใหคาปรกษาแกนกเรยนกลมเสยงสาหรบครทปรกษา. ขอนแกน: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

มารสา เครองพนส. (). ผลของการใชกจกรรมกลมทมตอการรบรดานอาชพของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานปาซาง อาเภอแมจน จงหวดเชยงราย. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

มลนธสถาบนวจยและพฒนาการเรยนร. (255ก). หลกสตรพฒนาครจตวทยาแนะแนวโมดล คณลกษณะของครจตวทยา. กรงเทพฯ: เจเอนท.

________. (255ข). หลกสตรพฒนาครจตวทยาแนะแนวโมดล บรการแนะแนวและเครองมอทางจตวทยา. กรงเทพฯ: เจเอนท.

ลกขณา สรวฒน. (4). การแนะแนวเบองตน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.


7

วรางคณา รชตะวรรณ. (255). การใชกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาทศนคตตอพฤตกรรมทางเพศของวยรนหญง. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

วรรณทน กมลวนสกล. (2553). การใชกระบวนการแนะแนวเพอพฒนาทกษะการเรยนสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท โรงเรยนสวนบญโญปถมภ จงหวดลาพน. การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

วชรา จนตนสนธ. (48). สภาพและปญหาการบรหารจดการแนะแนวระดบชวงชนท 4 โรงเรยนมธยมศกษาของรฐ กรงเทพมหานคร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศรณย ขจรไชยกล. (4). การใชโปรแกรมแนะแนวกลมตอการเพมความพรอมของการเรยนร โดยการชนาตนเองของนกศกษารอพนจชนปท 2 มหาวทยาลยกรงเทพ. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ศภลกษณ สตยเพรศพราย. (255). จตวทยาการแนะแนวและการใหคาปรกษา. กาญจนบร: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร.

สกลรตน พงประดษฐ. (0). การสรางโปรแกรมการวางแผนการศกษาและอาชพเพอพฒนาการประเมนตนเองและการวางแผนการศกษาและอาชพสาหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนนวมนทราชนทศ บดนทรเดชา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สดใส นยมจนทร. (41). การศกษาปญหาดานการเรยน สวนตวและสงคม และวธการเผชญปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย. (). เอกสารรายงานการประชมใหญสามญประจาป 2551 เรอง “ ป สนนท. : กลยาณมตรทางปญญาคณคาแหงการพฒนาเยาวชน”. กรงเทพฯ: สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย. วนท 2 - 2 มกราคม 2552 ณ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.


7

สรรเสรญ หนแสน. (47). การสรางชดสอนกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาความสามารถทางสงคมของนกเรยนชวงชนท 4 . สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2555). แผนพฒนาการแนะแนวระดบการศกษาขนพนฐานในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท (พ.ศ. – 9). กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาการ.

อภษฎา จลพนธ. (0). สภาพการดาเนนงานแนะแนวในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระบร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา วทยาลยการฝกหดครไทย มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.

อมรรตน อนจตร. (47). ผลของการใชโปรแกรมการแนะแนวการศกษาและอาชพตามแบบพทธ ปญญาสารสนเทศตอการพฒนาการรคดแหงตนและความสามารถในการตดสนใจเลอกอาชพของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสระบรวทยาคม. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อรพณ สขแจม. (4). ผลของการใชชดกจกรรมแนะแนวทมตอการประหยดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนศรยาภย จงหวดชมพร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

Gibson. L. R. & Mitchell, H. M. (008). Introduction to Counseling and Guidance.(7th ed.). New Jersey: Merrill Prentice Hall.

Kochhar, S. K. (1984). Educational and Vocational Guidance in Secondary. New Delhi: Sterling Publishers Private Limited.

Miller, C. H. (197). Foundation of Guidance. New York: Harper and Row Publishers.

Mortensen, D. G. & Schmuller, A. M. (197). Guidance in today ’s Schools. Canada: John Wiley & Son.Inc.

Peterson, V. J. & Nisenholz, B. (1998). Orientation to Counseling . (4th ed.). Boston Massachusetts: Allyn and Bacon.

http://library.newschool. edu/ speccoll/kellen/ FAparsonssm.jpg (1).


บทท 3

บรการสำารวจผเรยนเปนรายบคคล


บทท 3 บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล

หลกการจดการศกษาตามแนวทางการปฏรปการศกษามงเนนผ เ รยนเปนสาคญ สถานศกษาตองจดการเรยนรใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผเรยน โดยคานงถงความแตกตางระหวางบคคล จากหลกการดงกลาวครจงตองรจกผเรยนเพอทจะสามารถจดการเรยนรทตอบสนองตอความตองการของผเรยน ตลอดจนสงเสรมดแลชวยเหลอผเรยนใหสามารถพฒนาตนไดเตมตามศกยภาพ มคณลกษณะอนพงประสงค มคณภาพชวตทด สมดงเจตนารมณพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 การแนะแนวจงมบทบาทสาคญในการสนบสนนใหการจดการศกษาบรรลผลตามเจตนารมณดงกลาว การจดบรการแนะแนวใหประสบความสาเรจนน ครแนะแนวจาเปนตองรจกและเขาใจผเรยน มขอมลเกยวกบผเรยนเพยงพอตอการดาเนนการแนะแนวไดอยางเหมาะสม บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลจงเปนบรการแรกของการแนะแนวทครตองปฏบต เพอใหไดขอมลทเปนประโยชนตอการชวยเหลอพฒนาผเรยนตอไป ความหมายของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล

นกจตวทยาและนกวชาการทางการศกษาไดกลาวถงความหมายของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล (individual inventory service) ไวดงน พนม ลมอารย (2548, หนา 46) อธบายวา บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล หมายถง การทครหรอผแนะแนวทาการศกษาและจดบนทกเรองราวตางๆ เกยวกบผเรยน เชน ประวตสวนตว ครอบครว การศกษา สขภาพ ความสนใจ ความมงหมายในชวต เปนตน เพอทจะทาความรจกและเขาใจผเรยนผนนใหมากยงขน ซงจะสงผลใหครและผแนะแนวสามารถใหความชวยเหลอแนะแนวผเรยนไดอยางมประสทธภาพ ทงยงจะชวยใหผเรยนไดรจกและเขาใจตนเองดขนอกดวย จตรอาร เนตรหน (, หนา 133) กลาววา บรการสารวจขอมลผเรยนเปนรายบคคลเปนบรการศกษาขอมลเกยวกบผเรยนทจดขนเพอรวบรวมขอมล บนทกขอมล และแปลความหมายขอมลตางๆ อยางมระบบ เพอทาความรจกผเรยนและชวยใหผเรยนไดรจกตนเองมากขนในการทจะแกปญหา ปองกนปญหา หรอพฒนาสงเสรมผเรยนแตละบคคลอยางเหมาะสม นรนดร จลทรพย (2554, หนา 55) ไดสรปความหมายของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลวาเปนบรการหนงททาการรวบรวมรายละเอยดตางๆ เกยวกบตวผเรยนในทกๆ ดาน แลวนามาเกบรวบรวมไวอยางเปนระเบยบ เพอประโยชนในการนาไปใหความชวยเหลอผเรยนตอไป


78

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (, หนา 3) ไดนาเสนอวาบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลเปนบรการทชวยใหครรจกผเรยนเปนรายบคคลซงใหความสาคญกบความแตกตางระหวางบคคล โดยใชเทคนคและวธการทางการแนะแนวอยางหลากหลาย มมาตรฐาน และเปนระบบ เชน ประวตสวนตว ครอบครว การศกษา สขภาพ ความถนด ความสนใจ ความคาดหวงในอนาคต เปนตน จากการนาเสนอความหมายของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลขางตน ผเขยนสรปความหมายของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลวา บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลเปนบรการหนงของการแนะแนวทดาเนนการเปนเบองตนในลกษณะของกระบวนการทครทาการเกบรวบรวมขอมลของผเรยนดวยเทคนควธการตางๆ อยางเปนระบบ โดยนาขอมลดงกลาวมาวเคราะหอยางละเอยดรอบคอบ เพอใหไดขอมลทถกตองและชดเจนเกยวกบตวผเรยน ทงนาขอมลดงกลาวมาใชในการแนะแนวดานอนๆ ไดอยางมประสทธภาพ ความจาเปนของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล

หากเปรยบเทยบบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลกบวชาชพแพทยกคงจะคลายกบการทแพทยเชอวาหากรสาเหตทแทจรงของโรคกจะสามารถดาเนนการรกษาไดถกตองและทนเวลา ทาใหผปวยปลอดภยและหายจากการเจบปวยได การแนะแนวกเชนกน หากรจกเขาใจผเรยนกจะสามารถจดบรการแนะแนวไดอยางมประสทธภาพ บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลเปนบรการพนฐานของการแนะแนว ซงมความจาเปนทครทกคนตองปฏบต เนองจากธรรมชาตของมนษยสองประการคอ ประการแรกมนษยมความสลบซบซอน ดงคากลาวทวา “จตมนษยนไซร ยากแทหย งถง” ดงนน สงทเหนกใชวาจะเปนจรงเสมอไป พฤตกรรมของผเรยนทเหนอาจไมตรงกบความเปนจรง ผเรยนบางคนอาจปกปดขอมลตนเองดวยเหตตางๆ เชน คดวาขอมลนนเปนเรองนาอาย ขอมลนนเปนเรองสวนตว หรอแสดงพฤตกรรมเพอใหบรรลความตองการบางประการ ดงตวอยางพฤตกรรมผเรยนทแตงกายและใชสงของราคาแพง เพอใหเพอนยอมรบแตแทจรงตนเองมฐานะยากจน เปนตน ประการทสองคอมนษยมความแตกตาง ไมมใครทเหมอนกนไปทกประการ ความแตกตางของบคคลทงดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญา ทาใหครไมสามารถจดบรการแนะแนวใหตอบสนองความตองการของผเรยนไดถกตองเหมาะสมสาหรบทกคน หากครมขอมลของผเรยนเพยงพอกจะสามารถวางแผนการจดบรการแนะแนวไดอยางมประสทธภาพยงขน


79 นอกจากน ผเรยนซงอยในวยเดกและวยรน อนเปนชวงวยแหงการคนหาเอกลกษณของตนเองและสรางความภมใจของตนเองตามหลกทฤษฎพฒนาการทางสงคมของอรกสน (Erikson) ผเรยนจงพยายามคนหาตนเองจากการศกษาสงคมสงแวดลอมรอบตว แตสภาพสงคมปจจบนทเปลยนแปลงอยางรวดเรวโดยเฉพาะดานวตถ ทาใหผเรยนเกดการเรยนร ซมซบพฤตกรรมตางๆ ของสงคมอยางไมรตว และพยายามแสดงพฤตกรรมของตนเองใหสอดคลองกบสภาพสงคม เปนเหตใหผเรยนไมรจกตนเองอยางแทจรง ตวอยางทปรากฏไดชดเจนกคอการเลอกศกษาตอในสาขาวชาทสงคมใหความสนใจมากกวาจะเลอกศกษาตามความถนด ความสนใจ และความสามารถของตนเอง ทาใหเกดปญหาการพนสภาพการศกษาและลาออกกลางคนเพอเปลยนสาขาวชาทเกดขนมากในปจจบน ดงนน หากผเรยนไดรจกตนเองกจะทาใหเกดประโยชนสงสดตอผเรยน ครจงมบทบาทสาคญทจะทาใหผเรยนไดรจกตนเอง บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลจงมความสาคญยงและเขามาเกยวของอยางหลกเลยงไมได ครตองศกษา เกบรวบรวมขอมลของผเรยน โดยขอมลดงกลาวตองเปนขอมลทถกตองเชอถอได เพอใหการชวยเหลอแนะแนวทางแกผเรยนมประสทธภาพถกตอง ตรงตามความตองการของผเรยนมากทสด จดมงหมายของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล

การจดบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลดาเนนการโดยมจดมงหมายสรปไดดงน . เพอใหผเรยนไดสารวจตนเองในดานตางๆ รจกและเกดการยอมรบตนเอง ทาใหผเรยนสามารถพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ 2. เพอใหครและบคคลทเกยวของไดรจกผเรยนไดอยางถกตอง แทจรง . เพอใหครและบคคลทเกยวของรวบรวมขอมลของผเรยนอยางเปนระบบ สะดวกตอการนามาใชปองกน แกไข และสงเสรมพฒนาผเรยนใหเจรญงอกงามเตมตามศกยภาพแหงตน 4. เพอใหการจดการแนะแนวในสถานศกษามความสมบรณ มความสะดวกตอการบรหารจดการ และมประสทธภาพ จากทกลาวมาสรปไดวา การจดบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลนนมจดมงหมายสาคญคอการรจกผเรยนอยางแทจรงและถกตอง เพอทจะสงเสรม ปองกน และแกไขปญหาของผเรยนไดอยางมประสทธภาพ ทาใหผเรยนเกดความงอกงามเตมตามศกยภาพนนเอง


80 หลกการของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล

บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลมหลกการสาคญสรปไดดงน . การเกบรวบรวมขอมลผเรยนควรดาเนนการในลกษณะกระบวนการอยางตอเนอง โดยเรมเกบขอมลเมอแรกทผเรยนเขามาศกษา และตดตามเกบขอมลในขณะทศกษาในสถานศกษาจนกระทงออกจากสถานศกษา 2. ขอมลตางๆ ของผเรยนควรเปนความจรง มความถกตอง ไมควรเปนขอคดเหน แตหากจะเปนขอคดเหน กควรตงอยบนความสมเหตสมผล พรอมระบวาขอมลนนเปนความคดเหน . ขอมลตางๆ ของผเรยนทไดจากการสารวจควรเกบอยางมระบบในตเอกสารเปนสดสวน เพอสะดวกตอการคนหาและการนามาใช ทงมผรบผดชอบดแลชดเจน 4. ภายหลงการเกบรวบรวมขอมลของผเรยนเสรจเรยบรอยแลว ควรนาขอมลดงกลาวมาวนจฉย เพอสงเคราะหเปนสารสนเทศทมคณคา อาจนามาคดกรองประเภทผเรยนดวยหลกการตางๆ 5. การบนทกขอมลควรใชภาษาทงายตอการเขาใจ มความชดเจน ระบวนเวลา สถานท และผบนทกขอมล เพอสะดวกตอการนาไปใชพจารณาวเคราะหผเรยน 6. การวเคราะหขอมลควรดาเนนการดวยความรอบคอบ ไมควรดวนสรปขอมลเรวเกนไป ควรใชเทคนควธการทหลากหลาย อกทงหลกเลยงการตตราพฤตกรรมผเรยน 7. ระเบยนสะสม (ปพ. 8) ซงเปนแหลงรวบรวม สะสมขอมลเกยวกบผเรยนแตละคนถอเปนเอกสารสาคญทจะตองตดตวไปกบผเรยนทกครงทยายสถานศกษา สถานศกษาสดทายทผเรยนศกษาอยเปนจะผเกบระเบยบสะสม 8. เพอใหไดขอมลทมประโยชนสงสด การจดบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลเปนหนาทของบคคลทเกยวของทกคน ไมใชหนาทของครคนใดคนหนง ทกฝายควรตระหนกถงความสาคญของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล โดยการดาเนนการจดบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลควรเปนลกษณะสหวทยาการ . หากเปนไปไดอาจจดเกบขอมลจากการสารวจผเรยนเปนรายบคคลลงในระบบฐานขอมลของสถานศกษาเพอสะดวกในการจดเกบและเรยกใช โดยมการกาหนดระดบสทธของบคคลผเรยกใชและปรบปรงขอมล 1. การรจกผเรยนควรคานงถงกฎหมาย พระราชบญญตคมครองเดก และหลกสทธมนษยชน การจดบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลตามแนวคดทง 0 ประการขางตนจะทาใหไดขอมลผเรยนทมคณภาพ ทจะสงผลใหการแนะแนวประสบความสาเรจ


8 ขอมลสาคญของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล

การเกบรวบรวมขอมลของผเรยนแตละคนใหละเอยดทกแงทกมม เปนสงทปฏบตไดยาก ครควรฉลาดทจะเลอกเกบขอมลทจาเปน เออประโยชนตอการนาไปใชของผเรยน คร และบคคลทเกยวของ ขอมลสาคญของผเรยนทควรเกบรวบรวมไวมดงน . ขอมลสวนตวและภมหลงทางบานของผเรยน ไดแก ชอ สกล วนเดอนปเกด เพศ การศกษาของบดามารดาหรอผปกครอง ผรบผดชอบดแลผเรยน บคคลทมอทธพลตอผเรยน ความสมพนธระหวางบดามารดา รายละเอยดเรองพนอง ทอยอาศย เพอนบาน ฐานะทางการเงนของครอบครว ทอยปจจบน เปนตน 2. ขอมลดานการเรยน เชน ผลการเรยน สถานศกษาทเคยศกษาเลาเรยน เปนตน 3. ขอมลดานสขภาพและอนามย เชน ประวตสขภาพในอดต ประวตความเจบปวยในครอบครว น าหนก สวนสง การเจรญเตบโต อบตเหต ความพการ ความบกพรองในดานตางๆ สขภาพทางกายและทางจต เปนตน 4. ขอมลดานความสามารถและความสนใจตางๆ ของผเรยน ทงดานการศกษาและไมเกยวของกบการศกษา เชน ความสามารถทางสตปญญา ความถนด ความสนใจ เปนตน 5. ขอมลดานความรสกนกคดเกยวกบตนเอง ความมงหวง และการวางแผนเปาหมายชวต รวมทงความภมใจในตนเอง 6. ขอมลดานประสบการณและกจกรรมตางๆ เชน ความสาเรจและความลมเหลว เปนตน 7. ขอมลดานพฒนาการทางสงคม สภาพอารมณ และความสมพนธกบบคคลอนๆ นอกจากน การศกษาและรวบรวมขอมลของผเรยนจะตองคานงถงการไดขอมลทมความถกตอง แมนยา และนามาใชประโยชนตอการเขาใจผเรยนไดอยางแทจรง ซงจะตองมลกษณะดงน . มความถกตองหรอตรงตามลกษณะทเปนจรง 2. มความแมนยา หมายความวาขอมลทรวบรวมไวนนมความคงทแนนอน ไมผนแปร ไมวาจะเกบรวบรวมซากครงกตาม . มความเปนปรนย หมายถง การทขอมลทไดมานนจะตองมความเปนกลางตรงตามสภาพจรงของขอมล ไมมความรสกสวนตว หรออคตใดๆ ของผเกบขอมลเขามาเกยวของ 4. มลกษณะสะสมและตอเนอง นนคอ การรวบรวมขอมลจะตองดาเนนการมาตลอดอยางสมาเสมอเรอยมา ตงแตผเรยนเรมเขาศกษาในโรงเรยน ซงจะชวยใหมองเหนภาพพฒนาการดานตางๆ ของผเรยนไดอยางชดเจน


82 5. มการเปรยบเทยบหรอชวยใหเหนความเกยวของสมพนธกบสงอนๆ เพราะขอมลนนหากเปนขอมลดบ อาจไมชวยใหครมองเหนความเกยวของสมพนธกบสงอนๆ กไมสามารถบงบอกอะไรได 6. มการระบ วน เวลา สถานท ทเกบขอมลเพอชวยใหจดลาดบ ขอมลและทาความเขาใจหรอแปลความหมายไดถกตอง ขอมลทดจะชวยใหรจกและเขาใจเดกไดอยางถกตองทกดาน ผทศกษารวบรวมขอมล อาจจะตองใชกลวธและเครองมอตางๆ ทหลากหลายในการเกบรวบรวม เนองจากแตละเทคนควธการกจะมความเหมาะสมหรอชวยใหไดขอมลบางดานเทานน การจะไดขอมลทครอบคลมและถกตอง จงตองพจารณาเลอกใชหลากหลายเทคนควธ ซงจะไดนาเสนอในลาดบตอไป วธการรจกผเรยน

นกจตวทยาการแนะแนวนยมแบงวธการรจกผเรยนออกเปน ประเภทสาคญคอ วธการรจกผเรยนโดยไมใชแบบทดสอบไดแก วธการสงเกต สมภาษณ ระเบยนสะสม สงคมมต เปนตน และวธการรจกผเรยนโดยใชแบบทดสอบ ไดแก แบบทดสอบสตปญญา แบบทดสอบความถนด เปนตน ในทนจะนาเสนอสาระเกยวกบวธการรจกผเรยนโดยมงเนนวธการรจกผเรยนโดยไมใชแบบทดสอบ เพราะสามารถปฏบตไดงายไมยงยาก และมคณภาพไมนอยกวาวธการรจกผเรยนโดยใชแบบทดสอบ ซงตองอาศยความรและการฝกฝนเฉพาะทางเกยวกบการใชแบบทดสอบมาเปนอยางด เชน นกจตวทยาคลนก การรจกผเรยนมหลายวธแตละวธมรายละเอยดดงน

1. การสงเกต

การสงเกตเปนวธรวบรวมขอมลเกยวกบผเรยนวธหนง ทเปนวธดงเดมใชกนมานานแลว แตยงทนสมย ใชกนมากและแพรหลายทสด เพราะเปนวธทสะดวกทสด ไมตองเสยคาใชจายใดๆ ถาการสงเกตนเปนไปอยางมระบบระเบยบกจะเปนวธทใหประโยชนมากในการศกษา เพอใหเกดความเขาใจพฤตกรรมและคณลกษณะตางๆ ของผเรยน . ความหมายของการสงเกต บคคลทวไปมกเขาใจวาการสงเกตคอ การเฝามองพฤตกรรมของบคคลหรอสงตางๆ แทจรงแลวการสงเกตหมายถง การดพฤตกรรมหรอลกษณะตางๆ ของผเรยนอยางมระบบ มการใสใจรายละเอยด เพอใหทราบพฤตกรรมทแทจรง ทงน เราอาจแบงประเภทของการสงเกตออกเปน 3 ประเภท คอ


8 1.1.1 การสงเกตอยางไมเปนทางการ เปนการสงเกตพฤตกรรมตางๆ ของผเรยนอยางไมมพธการ สงเกตไดทกเวลาและสถานทตามแตโอกาสอานวย สงเกตทกสงทกอยางทปรากฏจากตวเดก ซงการสงเกตประเภทนเปนวธทครใชสงเกตพฤตกรรมของผเรยนเปนประจาอยแลว 1.1. การสงเกตโดยกาหนดระยะเวลา เปนการสงเกตทมแผนการลวงหนาวาจะสงเกตใคร เมอไร นานเทาใด

1.1.3 การสงเกตโดยเลอกเฉพาะพฤตกรรมทตองการ เปนการเจาะจงสงเกตเฉพาะอยาง อยากทราบอะไรกสงเกตเฉพาะอยาง เชน สงเกตการคบเพอน นสยการเรยนหรอการทางาน 1.2 จดมงหมายของการสงเกต การสงเกตมจดมงหมายสาคญดงน 1..1 เพอรวบรวมรายละเอยดตางๆ เกยวกบผเรยน 1.. เพอคนหาสาเหตของพฤตกรรมทเปนปญหาของผเรยน เชน เหมอลอย หนเรยน มปญหาการปรบตว กอกวนชนเรยน เปนตน 1..3 เพอใหผเกยวของไดรจกและเขาใจผเรยนอยางถกตอง 1.. เพอสงเสรมผเรยนแตละคนใหเหมาะสมกบความสนใจ ความสามารถและความถนดของผเรยน .2.5 เพอตดตามผลพฤตกรรมผเรยนทไดรบความชวยเหลอไปแลวจากบรการแนะแนว 1..6 เพอชวยใหครทราบพฤตกรรมปจจบนของผ เ รยน แลวนาไปทานายพฤตกรรมทจะเกดขนในอนาคต สรปไดวาจดมงหมายของการสงเกตกคอการไดรจกและเขาใจผเรยนมากขน เพอนาความเขาใจนนไปเปนพนฐานในการชวยเหลอผเรยน .3 หลกการสงเกต การสงเกตทจะทาใหไดขอมลทเปนจรงเชอถอไดนนจะตองยดหลกการสงเกตตอไปน .. กาหนดสงทจะสงเกตใหชดเจนกอนจะเรมสงเกต ..2 ตองสงเกตพฤตกรรมทเกดขนควบคไปกบสถานการณ หรอสงแวดลอมดวยเสมอ และพฤตกรรมทสงเกตควรเปนพฤตกรรมทเดนๆ .. การสงเกตครงหนงๆควรสงเกตนกเรยนเพยงคนเดยว ..4 ควรสงเกตในเวลา และจานวนครงทมากพอ ..5 ผสงเกตตองพยายามอยาใหเกดอคตหรอความลาเอยง ..6 ไมควรใหผถกสงเกตรตว


84 ..7 ควรบนทกและสรปผลการสงเกตทนทเมอสนสดการสงเกต โดยมขอควรคานง ดงน ..7. บนทกขอมลอยางตรงไปตรงมา ไมใสความคดเหนลงไป ..7.2 ควรรวบรวมผลการสงเกตพฤตกรรมใหมากทสด กอนจะสรปเปนขอยตเกยวกบลกษณะตางๆ ของนกเรยนแตละคน 1.4 วธการบนทกการสงเกต เมอสงเกตแลวควรมการบนทกรวบรวมไว การบนทกควรบนทกตามความเปนจรง ไมแทรกความคดเหนหรอความรสกสวนตวลงไป อาจใชอปกรณชวยได เชน กลองถายรป กลองถายวดโอ เครองบนทกเสยง แตระวงอยาใหผถกสงเกตคดวาเปนการคกคามความเปนสวนตว แบบของการบนทกพฤตกรรมม 3 แบบ คอ 1..1 การบนทกแบบพรรณนา (narrative recording) เปนการบนทกพฤตกรรมโดยวธจดบนทกแบบเลาเรองราวอยางเสร ไมกาหนดรปแบบ เขยนเปนเรองเลาดวยถอยคาสานวนของผสงเกต เชน “เดกหญงมาล รปรางผอมบาง ชอบนงหลบในหองเรยน แตงกายไมสะอาดเรยบรอย ชอบพดจาหยาบคายและตะโกนโหวกเหวก” ทงน นาเสนอตวอยางการบนทกแบบพรรณนาไดดงน

ชอ...........................................................................................................ชน......................... วนท.......................................สถานท.................................................เวลา .........................................

บนทกเหตการณ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ขอคดเหน ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

................................................ผสงเกต (................................................)


85 1.. การบนทกพฤตกรรมตรงหรอระเบยนพฤตการณ (anecdotal recording) เปนการบนทกพฤตกรรมในสถานการณใดสถานการณหนงตอเนองกน แลวนามาประมวลกนเพอใหเกดภาพทสมบรณชดเจนเกยวกบเดก การบนทกพฤตกรรมตรงกคลายกบการถายภาพของการกระทาของเดกในสถานการณหนงๆ ดวยถอยคานนเอง อยางไรกด ผสงเกตอาจมความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมทเดกแสดงออก แตจะตองแยกออกจากขอมลทไดจากการสงเกตใหชดเจน ทงน เพอปองกนความสบสนระหวางพฤตกรรมทแทจรงและความคดเหนของผสงเกต ตอไปนเปนตวอยางแบบบนทกพฤตกรรมตรงดงน

แบบบนทกพฤตกรรมตรง

ชอผเรยน.....................................................................................................ชน.................................. วนท........................................เวลา...........................สถานท.............................................................

พฤตกรรมทปรากฏ.............................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ความคดเหนเกยวกบพฤตกรรมในทศนะของผสงเกต......................................................................... ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ขอเสนอแนะของผสงเกตในการชวยเหลอหรอแกไขพฤตกรรมนนๆ................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ลงชอ.................................................ผสงเกต ตาแหนง.........................................................


86

.4. การบนทกพฤตกรรมอยางมระเบยบ เปนการบนทกทมระบบระเบยบ ผบนทกตองใชเวลาสงเกตใหถองแทแนใจจนสามารถประเมนพฤตกรรมไดเสยกอนจงบนทก การบนทกพฤตกรรมประเภทนมผนยมใชกนมาก เพราะไมมความซบซอน สะดวกในการดาเนนการ เครองมอทใชในการบนทกพฤตกรรมประเภทนคอ มาตราสวนประมาณคา ซงม 3 ประเภทไดแก (กลยา กาญจนาภรณ, , หนา 3) 1..3.1 มาตราสวนประมาณคาแบบกราฟ เปนการบนทกการสงเกตและประเมนพฤตกรรมโดยการขดหรอเขยนเครองหมายลงไปบนมาตราสวนตามทกาหนดไว เชน

ความมนคงทางอารมณ มอารมณมนคง ควบคมอารมณได ควบคมอารมณไดบางครง ควบคมอารมณไดนอย อารมณเปลยนแปลงอยเสมอ 1..3. มาตราสวนประมาณคาแบบบรรยาย เปนขอความทแสดงถงความแตกตางของพฤตกรรมทจดเรยงอยางเปนระเบยบ ใหผประมาณคาใสเครองหมายลงไป เชน ความอตสาหะพากเพยรทมตอการปฏบตงาน เกยจคราน มความพยายามนอย

ทางานไมสาเรจเปนประจา เพยงแตวาทาใหผานไปวนหนง ๆ บางครงทาไดมากกวาทกาหนด

.4..3 มาตราสวนประมาณคาแบบใชจานวนตวเลข เปนการใชตวเลขเปนเครองหมายบอกระดบชนตางๆ ของสงทตองการประมาณคา เชน

ความสนใจเรยน นอย 1 3 มาก

ความขยนหมนเพยร

นอย 1 3 มาก การบนทกพฤตกรรมของผเรยนจากการสงเกตนน ผสงเกตสามารถเลอกใชเครองมอไดตามความเหมาะสม โดยมขอควรคานงวาตองบนทกอยางเทยงธรรม ดงนนในทศนะของผเขยนสาหรบครมอใหมหรอผเรมตนการสงเกตพฤตกรรมนน ควรทจะเลอกใชการบนทกพฤตกรรมตรง


87 เพอแยกขอเทจจรงกบความคดเหนของผบนทกออกจากกน ทาใหการวเคราะหขอมลมความถกตองแมนยามากขน

2. การสมภาษณ

นอกจากการสงเกตพฤตกรรมแลว เทคนควธการทครแนะแนว หรอครทปรกษานยมใชศกษาและรจกผเรยนคอ การสมภาษณ เพราะการสมภาษณทาใหไดขอมลเกยวกบความคดและความรสกของผเรยนไดตรงตามความตองการมากขน มรายละเอยดดงน

2.1 ความหมายของการสมภาษณ การสมภาษณเปนกระบวนการรวบรวมขอมล โดยการสนทนาหรอการพดคยกนระหวางบคคล คน เพอรวบรวมขอมลตางๆ อยางมจดมงหมาย และหากเปนการสมภาษณตวผเรยนโดยตรงจะชวยใหผสมภาษณไดมโอกาสสงเกตพฤตกรรมอนๆ ของผเรยนเพอจะไดนามาประกอบการพจารณาในการทาความเขาใจพฤตกรรมของเดกไดดยงขนดวย นอกจากน อาจจะสมภาษณเพอหาขอมลจากบคคลอนๆ ทเกยวของ เชน สมภาษณเพอนของผเรยน สมภาษณครทเคยสอน พอแม หรอผปกครอง และคนอนทเกยวของทเหนวาสมควรจะสมภาษณ เพอหาขอมลเกยวกบตวผเรยน ทงน เราอาจแบงประเภทของการสมภาษณออกเปน ประเภทใหญๆ นาเสนอไดดงน .1.1 การสมภาษณเพอหาขอเทจจรง เปนการสมภาษณเพอการรจกผเรยนโดยการรวบรวมขอมลขอเทจจรง ทงปญหาและความตองการ เพอใหเขาใจเดกไดดขน นาไปส การวนจฉยปญหาและแนวทางการแนะแนวไดอยางถกตอง ทงยงชวยใหเกดความสนทสนมทาใหผเรยนเกดความรสบายใจในการถายทอดความรสกและเรองราวตางๆ .1. การสมภาษณเพอการปรกษา เปนการสมภาษณเพอการแนะแนวโดยดาเนนการเพอแกปญหา ชวยใหผรบการสมภาษณรจกและเขาใจตนเองยงขน ยอมรบสภาพของตนตามทเปนจรงมากขน 2.2 วตถประสงคของการสมภาษณ การสมภาษณมวตถประสงคหลายประการสรปไดดงน ..1 เพอเปนการรวบรวมขอมลเกยวกบผเรยน

.. เปนการศกษาเพอคนหาขอเทจจรงเกยวกบความตองการของผเรยน รวมถงความตองการขอมลในบางประเดนเพมเตมจากการรวบรวมขอมลโดยวธการอน 2.2. เปนการแจงบางสงบางอยางทผเรยนหรอผถกสมภาษณจะตองทราบ .. เพอเปนการจงใจใหผเรยนหรอผถกสมภาษณมเจตคตในทางทดตอการเกบรวบรวมขอมลซงเปนขอมลสวนตว


88 .. เพอชวยใหเกดความสนทสนมและคนเคยระหวางครผสมภาษณและผถกสมภาษณ ทาใหผเรยนกลาพดและกลาบอกความจรงโดยไมมการปดบงอาพรางมากขน .. เพอชวยผอนคลายความตงเครยด เพราะการเกบขอมลโดยการสมภาษณสามารถเปลยนแปลงอารมณและความรสกได .. เพอชวยใหผเรยนเขาใจตนเอง สามารถปรบตวใหอยในสภาพแวดลอมได .. เพอตรวจสอบขอมลทไดมาดวยวธการอนๆ ทาใหไดขอมลทเทยงตรง เชอถอไดมากขน 2. ขนตอนการสมภาษณ การสมภาษณประกอบดวยขนตอนสาคญดงตอไปน .3.1 ขนเตรยมการสมภาษณ .3.1.1 กาหนดวตถประสงคในการสมภาษณในแตละครงใหชดเจน เพอครผสมภาษณจะไดดาเนนการสมภาษณใหไดขอมลครบถวนตามเปาหมายทตองการ .3.1. จดเตรยมสถานทและอปกรณตางๆ ใหพรอม สถานทควรมบรรยากาศด เปนเอกเทศไมพลกพลาน ไมอบทบ อากาศถายเทไดสะดวก จะทาใหผถกสมภาษณรสกสบายใจและปลอดภย สามารถใหขอมลดวยความจรงใจ หากมการบนทกเทปการสมภาษณควรตรวจสอบประสทธภาพของเครองบนทกเสยงใหอยในสภาพพรอมใช .3.1.3 เตรยมหวขอประเดนการสมภาษณ โดยเรยงลาดบหวขอ เตรยมและคดเลอกขอคาถามทมงใหไดคาตอบ เนนการใชคาถามปลายเปด เพอกระตนใหผถกสมภาษณ แสดงความคดเหน .3.1. ศกษาขอมลของผถกสมภาษณลวงหนา เพอเปนพนฐานในการสมภาษณ พรอมท งนดหมาย วนเวลา สถานทใหชดเจน ถาเปนไปไดควรเปดโอกาสใหผถกสมภาษณเปนผกาหนดการนดหมาย .3.1. ผสมภาษณควรเตรยมตนเองใหพรอมทงรางกายและจตใจ สภาพอารมณปกต ไมเหนอย หรอออนเพลย เพอจะไดมสมาธในการฟงและโตตอบกบผถกสมภาษณไดอยางกระตอรอรน .3. ขนดาเนนการ .3..1 สรางสมพนธภาพกบผถกสมภาษณ เพอใหเกดความไวใจในตวครผสมภาษณเปนการสรางสายสมพนธอนดตงแตเรมสนทนา โดยชวงแรกทพบกนมกใชการทกทายปราศรยดวยไมตรจตและชวนสนทนาในเรองททาใหรสกสบายๆ เชน เรองดนฟาอากาศ ขาวสารทนาสนใจประจาวน หรอชวนพดคยถงความสามารถ งานอดเรก หรอสงอนๆ ทผถกสมภาษณมความสข ความพอใจทไดพดคยถงสงนน


89 .3.. ชแจงจดประสงคของการสมภาษณ เมอจบการทกทายปราศรยและชวนสนทนาเรองทวไปสกระยะหนง ครผสมภาษณจงควรแจงจดประสงคการสมภาษณใหผถกสมภาษณไดเขาใจ รวมทงการพดคยใหผถกสมภาษณเหนถงความสาคญของการนาขอมลทจะไดจากการสมภาษณไปใชประโยชน พรอมทงแจงใหผถกสมภาษณทราบวาขอมลตางๆ ทไดรบการสมภาษณนนถอเปนความลบ .3..3 ดาเนนการสมภาษณ สนทนาพดคยซกถามคาถามทเตรยมไวเพอรวบรวมขอมลทตองการ ขณะสมภาษณควรเปนผฟงทด สนใจผถกสมภาษณ ไมแสดงอาการเบอหนาย ไมพดขดผถกสมภาษณ รจกใชความเงยบใหเปนประโยชน ใชคาถามทเขาใจงาย หลกเลยงคาวาใช/ไมใช เพราะอาจทาใหดคลายการสอบสวน ไมปอนคาถามเรวจนเกนไป ใชคาพดสภาพ ในขณะเดยวกนผสมภาษณควรสงเกตพฤตกรรมของผถกสมภาษณทมตอคาถามหรอเหตการณตางๆ ทงคาพดและกรยาทาทาง เพอนาขอมลนนมาประกอบการพจารณาขอมลของผเรยน ระยะเวลา การสมภาษณไมควรใชเวลานานเกนควร เพราะอาจทาใหเกดการเบอหนาย สวนใหญครนยมใชเวลาสมภาษณไมเกน 1 ชวโมง .3.3 ขนยตการสมภาษณ 2... เ มอครผ สมภาษณไดขอมล เ พยงพอหรอใชระยะเวลานานพอสมควรแลว ควรจะยตการสมภาษณ โดยใหเปนไปโดยธรรมชาต ไมทาใหผถกสมภาษณรสกวาเปนการหยดอยางกะทนหน ทงน เพอสรางสมพนธภาพและความรสกทด .3.3. ครผสมภาษณอาจสรปขอมลเรองราวตางๆ ใหผถกสมภาษณฟงเพอชวยตรวจสอบความถกตอง .3.3.3 เนนย าใหผถกสมภาษณรวาขอมลทไดจากการสมภาษณจะเปนความลบ เพอใหผถกสมภาษณรสกสบายใจ 2...4 หากการสมภาษณครงหนงยงไดขอมลไมเพยงพอ อาจขอนดหมายขอสมภาษณครงตอไป ตามควรแกกรณ พรอมทงกลาวขอบคณผถกสมภาษณเพอเปนการใหเกยรต 2...5 บนทกขอมลลงในแบบสมภาษณ หลกการของการบนทกขอมลการสมภาษณทดนนควรบนทกทนทภายหลงการสมภาษณ ทงควรแยกความคดเหนกบขอเทจจรงออกจากกน โดยทวไปแบบบนทกการสมภาษณจะมลกษณะดงน


90

แบบบนทกการสมภาษณ ครงท ...... วนทสมภาษณ.................................................... สถานท ........................................... ชอผรบการสมภาษณ......................................................................................................................... จดมงหมายของการสมภาษณ............................................................................................................ ขอมล................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ขอคดเหนจากการสมภาษณ .............................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................ ………. ....................................ผสมภาษณ (................................................)

. การเยยมบาน

หากปญหาของผเรยนมความรนแรงและสลบซบซอนมากขน การแกไขปญหาและชวยเหลอผเรยนใหประสบความสาเรจครตองรจกผเรยนอยางแทจรงและตองไดรบความรวมมอจากผปกครองของผเรยนดวย จากแนวคดดงกลาวกระทรวงศกษาธการจงใหความสาคญกบการเยยมบานผเรยน โดยกาหนดเปนสปดาหการเยยมบานผเรยน พยายามสนบสนนใหสถานศกษาทกแหงไดดาเนนการเยยมบานผเรยนทกคน โดยเรมจากปการศกษา 1 เปนตนไป ดงนน การเยยมบานจงเปนหนาทของครทกคน ครทกคนจงตองมความรเพอสามารถนาไปปฏบตได .1 ความหมายการเยยมบาน การเยยมบาน หมายถง การทครไปเยยม พบปะกบผปกครองและผเรยนทบาน ซงจะทาใหครไดทราบขอเทจจรงเกยวกบสภาพแวดลอมตาง ๆทางบานของนกเรยน ชวยใหเกดความสมพนธทดระหวางบานกบโรงเรยน นอกจากน ครยงอาจไดรบขอมลอน ๆ ทมคณคาเพมขนเปนผลพลอยได ไดพดคยกบตวนกเรยนในบรรยากาศทเปนกนเอง และอยในสงแวดลอมทนกเรยนไมอาจหลกเลยงและกลาวเทจบางอยางได ไดพดคยกบบดามารดา ญาต พนอง และเพอนบานของเดก ทาใหทงฝายทางบานของนกเรยนและครตางเขาใจนกเรยนลกซงยงขน และนาจะเปนผลใหการชวยสงเสรมพฒนาของเดกและการแกปญหาไดผลด


9 3. วตถประสงคของการเยยมบาน 3.. เพอใหครไดเหนสภาพแทจรงของสงแวดลอมและสภาพความเปนอยทางครอบครวของผเรยน .2.2 เพอชวยใหครไดทราบถงเจตคตของผปกครองทมตอผเรยน คร และโรงเรยน .2. เพอสรางความเขาใจและความสมพนธอนดระหวางบานกบโรงเรยนอนจะสงผลใหเกดความรวมมอทดในการชวยแกปญหาหรอพฒนานกเรยน .2.4 เพอแลกเปลยนความคดเหนและรวมกนวางแผนในการแกไขปญหาและพฒนาผเรยน .2.5 เพอเพมเตมขอมล ขอเทจจรง บางประการทเกยวกบผเรยนทอาจไมสามารถหาไดดวยวธการอนๆ

ภาพท 3.1 การเยยมบาน ทมา (สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย, 2552, หนา 69)

3.3 ขนตอนการเยยมบาน 3.3.1 กอนการดาเนนการเยยมบานครจะตองมการเตรยมการและวางแผนอยางเปนระบบ เพอใหเกดประโยชนอยางแทจรง ครควรวางแผนการเยยมบานโดยกาหนดประเดนตางๆ เชน ความรนแรงของพฤตกรรมของผเรยน ระยะทางของบานผเรยนกบสถานศกษา ความพรอมของผเรยน ความพรอมของพอแม/ผปกครอง เปนตน 3.3. ควรจะศกษาขอเทจจรงเกยวกบผเรยนนน โดยอาจจะศกษาจากระเบยนสะสม เพอจะไดรจกสภาพทวไปของผเรยนตามความจาเปนเสยกอน


92 3.3.3 ตงจดหมายของการไปเยยมบาน เตรยมคาถาม หวขอทจะสมภาษณ ทงตองรเทคนคของการสมภาษณ แนวคดเกยวกบการชวยเหลอผเรยน เอกสารตางๆ ทเกยวของ เชน แผนทบานของผเรยน แบบบนทกการเยยมบาน เปนตน 3.3. นดหมายลวงหนา ใหบดามารดาหรอผปกครองของผเรยนอนญาตเสยกอน หากไปโดยผปกครองผเรยนไมทราบลวงหนาอาจไมไดรบความรวมมอ สวนใหญการเยยมบานนยมตดตอทางโทรศพทเพอแจงใหผปกครองทราบ จากประสบการณเยยมบานของผเขยน สงทพงระวงคอ การสนทนาเพอแจงใหผปกครองทราบวาครจะไปเยยมบาน เนองจากผปกครองสวนใหญมกจะคดวาการทครมาเยยมบานเพราะบตรหลานของตนทาความผดหรอสรางปญหาขน ครจงควรอธบายความเขาใจแกผปกครองและผเรยนใหทราบวตถประสงคทแทจรง นอกจากน วยของครทจะไปเยยมบานกมความสาคญ เพราะหากเปนครมอใหมทออนวยวฒอาจไมไดรบการยอมรบจากผปกครองได ดงนน ครทออนวยวฒอาจขอความรวมมอจากครทมประสบการณการเยยมบานใหไปเยยมบานผเรยนดวย รวมทงแตงกายและแสดงกรยามารยาททาทางทสภาพเพอสรางภาพลกษณทด 3.3. เมอไปถงบานของผเรยน ครควรทาความรจกและสรางสมพนธภาพทดกบผปกครองผเรยน เรมสนทนาเรองทวไป แลวจงจะสนทนาสมภาษณผปกครองตามทเตรยมขอมลมา ระหวางการสมภาษณตองเปดโอกาสใหผปกครองไดแสดงความคดเหน 3.3. พยายามหาขอเทจจรงเกยวกบผเรยนในทกๆ ดานโดยเฉพาะสภาพแวดลอมทางบานเศรษฐกจของครอบครว ความสมพนธในครอบครว ความอบอน ความสนใจของทางบาน สขภาพ เปนตน ครตองใชหลกจตวทยา ไหวพรบ สรางความคนเคยใหเปนทพอใจ หลกเลยงการตเตยนผเรยน หากครตองการจะบนทกภาพหรอบนทกเสยงกควรจะขออนญาตผปกครองกอน ..7 ไมควรเครงครดเรองเวลามากจนเกนไป เพราะอาจทาใหบรรยากาศของ การสมภาษณเปนไปในทางลบ ระยะเวลาทเหมาะสมในการเยยมบานแตละครง ควรใชเวลาประมาณ 3 – นาท 3.3. ควรรบจดบนทกทนทหลงจากกลบจากเยยมบานผเรยน เพอไมใหลมขอมล ในทนจะไดนาเสนอตวอยางของแบบบนทกการเยยมบานดงน


9

แบบเยยมบานผเรยน

. นกเรยนชอ – สกล………………………………………………ชน……………………เลขท……...….….. ชอครประจาชน / ครทปรกษา……………………………………………………………….………..…….. . วตถประสงคของการไปพบผปกครอง คอ………………………………………………………………... 3. สถานทไปเยยม บานเลขท………………หมท……………ถนน................................................................ตาบล…………………..………อาเภอ…………………….จงหวด………….……… โทรศพท.................... . อาชพบดา……………………………………………….……รายได…………..………………บาท / เดอน . อาชพมารดา………………………………………………….รายได…………..………………บาท / เดอน . อาชพผปกครอง…………….……………………………….รายได…………..………………บาท / เดอน . สภาพภายในบานและบรเวณทวไป………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………………………… . ขอมลเกยวกบครอบครว…………………………………….………….……………………………………. ……………………………………………………………….………………….………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….…………………... . งานในบานทนกเรยนรบผดชอบ…………….…………..…………….……………………………………. ………………………………………………………………….………………….……………………………….. 1. ความคดเหนและขอเสนอแนะของครทไปเยยมบานนกเรยน ……………………………………………………………………………………..……………………………….. ………………………………………………………………………………….…….…………………………….. ………………………………………………………………………………….…………….……………………..

แผนผงบาน


94 4. การเขยนอตชวประวต

โดยทวไปสถานศกษามกนยมใหผเรยนทกคนเขยนประวตของตนเองเพอใชเปนขอมลเกยวกบการรจกผเรยนอยแลว ดงนน ครแนะแนว/ครทปรกษาจงควรนาขอมลเกยวกบประวตของผเรยนมาใชประโยชนในการรจกผเรยน 4.1 ความหมายของการเขยนอตชวประวต อตชวประวต หมายถง เรองราวขอมลเกยวกบรายละเอยดของบคคลในเชงลก ดงนน การเขยนอตชวประวตจงเปนการใหผเรยนไดเขยนเกยวกบประวตและขอมลของตนเอง การเขยนอตชวประวตจะเปนวธการรวบรวมขอมลเพอใหเขาใจผเรยนแตละคน ไมเพยงแตเหนถงพฤตกรรมแตยงเขาใจไปถงเจตคต คานยม การอบรมเลยงด อตลกษณแหงตน พฤตกรรมในอดตและปจจบน ตลอดจนการวางแผนอนาคต โดยทวไปนยมแบงประเภทของการเขยนอตชวประวตออกเปน ประเภทคอ การเขยนอตชวประวตแบบกาหนดหวขอ และการเขยนอตชวประวตแบบเสรไมกาหนดหวขอ . วตถประสงคของการเขยนอตชวประวต การเขยนอตชวประวตมวตถประสงคสาคญสรปไดดงน 4.2. เพอใหผเรยนไดทบทวนชวตของตนเองอยางมหลกการ .. เพอใหครแนะแนวและครทปรกษาไดทราบขอมลเกยวกบผ เ รยนในภาพรวมตงแตอดตจนถงปจจบน 4. หลกการเขยนอตชวประวต การเขยนอตชวประวตมหลกการสาคญดงน .3.1 ขอคานงของการเขยนอตชวประวต 4... อตชวประวตเปนเรองสวนบคคล ดงนน จงควรใหความสาคญเกยวกบการรกษาความลบ .3.1. การทบคคลจะยอมรบเปดเผยเรองราวตนเองนน ตองจะเกดจากความไววางใจและทราบวาการเปดเผยนนกระทาเพอเหตใด จากแนวคดดงกลาวครควรสรางสมพนธภาพทดกบผเรยน และชแจงวตถประสงคการเขยนอตชวประวตใหผเรยนทราบอยางชดเจน .3.1.3 การเขยนอตชวประวตมความละเอยดออนตอความรสกของผเขยน ดงนน ครจงควรใหผเรยนเขยนอตชวประวตเพยงครงเดยวในรอบปการศกษาหรอเมอจาเปน .3.1. ธรรมชาตของมนษยมความสลบซบซอน ดงนน ครควรรหลกการในการวเคราะห/แปลความอตชวประวตของผเรยน เพอประโยชนในการหาทางชวยเหลอและสงเสรมผเรยนตอไปดวยกระบวนการและวธตางๆ


95 .3. ขนตอนการเขยนอตชวประวตเพอใหไดขอมลทมประสทธภาพ ครควรดาเนนการดงน .3..1 การเตรยมการเขยนอตชวประวต เปนขนตอนทครเตรยมความพรอมการเขยนอตชวประวต เชน หวขอหรอประเดนทครตองการทราบขอมล การสรางสมพนธภาพทดกบผเรยน เปนตน .3.. การใหผ เ ร ยน เ ขยนอต ชวประวต ครควรอธบาย ชแจง ถงวตถประสงคและความจาเปนของการเขยนอตชวประวต เพอใหผเรยนเกดความตงใจเขยน จากนนนาเสนอตวอยางการเขยนอตชวประวตแกผเรยนเพอเปนแนวทางการเขยนแกผเรยน ทงน ผเขยนขอนาเสนอตวอยางหวขออตชวประวตดงน

ประวตของฉน

ประวตสวนตวทวไป (ชอ วนเกด สถานทเกด เชอชาต สถานทตงของบาน เปนตน) ประวตและสมพนธภาพของครอบครว พนอง ประวตสขภาพและการเจบปวย ประวตการเรยน ความสนใจและงานอดเรก ครของฉน เพอนๆ ของฉน ความรก ประสบการณทประทบใจ ความสาเรจและความภาคภมใจ การทองเทยว/การพกผอน กฬา ความปรารถนาในชวต การวางแผนอนาคต


96 .3..3 การแปลความการเขยนอตชวประวต ขนตอนนมความสาคญมากเนองจากการแปลความหมายอตชวประวตทไมถกตองกอาจทาใหรจกเขาใจผเรยนผดพลาดไปดวย การแปลความหมายอตชวประวตจงตองใชเวลาในการพจารณาอยางละเอยดรอบคอบ และอาศยประสบการณความชานาญการในการวเคราะหแปลความ ซงนาเสนอแนวทางไดดงน 1) จากประวต ท เ ขยนทาใหมองเหนวา เดกมความประทบใจอะไรบาง มสงใดบางหรอไมทเดกละเลยไมกลาวถง ทงทเปนสงทควรกลาวถง อาท เมอเขยนเกยวกบครอบครวเดกไมกลาวถงพอเลย แมวาพอจะเสยชวตหรอไมไดอยกบเขาแลว ซงโดยปกตควรจะกลาวถงบาง การทผเรยนละเวนเสย อาจมปมบางอยางซอนอย ครจงควรจะศกษาหาขอมลในประเดนนนโดยใชวธการอนๆ เปนตน ) ความรสกและเจตคตของเดกเกยวกบเรองทเขยน เชน เมอเขยนเรองเกยวกบครอบครว เดกมความรสกอยางไรตอครอบครว เชน มความรสกอบอน มความรสกทดตอพอแม หรอมความรสกวาพอแมไมรกตน พอแมลาเอยง ครอบครวไมนาอย เปนตน 3) สงทเดกเขยนออกมาสะทอนการมองตนเองหรอสงตางๆ ไดตรงตามความเปนจรงมากนอยเพยงใด เดกทมองตนเองและสงตางๆ ไมสอดคลองกบความเปนจรงเปนสงทครจะตองหาทางชวยเหลอหรอพฒนาใหเกดความถกตองตามความเปนจรงโดยวธการตางๆ เพอไมใหเกดปญหาตอการพฒนาการในดานตางๆ ของนกเรยนเอง

5. สงคมมต

โดยปกตครดาเนนการรจกผเรยนดานสงคม กลมเพอนของผเรยนไดหลายวธ เชน การสงเกตหรอการสมภาษณ แตวธการทครนยมใชเพอศกษาผเรยนดานสงคมอกวธการหนงกคอ สงคมมต 5.1 ความหมายของสงคมมต สงคมมต หมายถง วธการศกษาความสมพนธทางสงคมระหวางบคคลในกลมโดยการถามความรสกของสมาชกแตละคนทมตอเพอนในกลมนน เทคนคสงคมมตทใชในสถานศกษามวตถประสงคเพอใหครและผแนะแนวไดทราบวาเดกแตละคนมความสมพนธกบเดกอนๆ อยางไร ดงนน เทคนคสงคมมตจงเปนวธการทใชมากทสดในการศกษาโครงสรางทางสงคมของกลมผเรยน 5.2 วตถประสงคของสงคมมต ..1 เพอใหทราบวาผเรยนภายในหองเรยนมการแบงกลมในลกษณะใด .. เพอใหทราบวาแตละบคคลมความคดเหน/มมมองตอเพอนในกลมอยางไร


97 5. วธการ เทคนคสงคมมตเปนวธการงายๆ อยางหนงทใชเพออธบายถงธรรมชาตทแทจรงของกลมหรอการแยกตวออกเปนกลมยอยในกลมใหญ ขอคาถามทใชมกเปนรปของคาถามทพยายามใหบคคลไดบอกถงความรสกทแทจรงทเกยวของกบสมาชกของคนอนๆ ภายในกลม คาถามทใชในสงคมมต อาจจะเปนคาถามในทางบวก หรออาจเปนคาถามในทางลบกได คาถามในทางบวก เชน “เพอนทดทสดของทานคอใครบาง” คาถามในทางลบ เชน “เพอนททานชอบนอยทสดคอใคร” คาถามทางบวกไมคอยจะเกยวกบแรงจงใจทางอารมณอยางรนแรงนกเมอเอยถง ชอเพอนทดเทากน เปนการยอมรบความสาเรจในการเขากลมเปนอยางด ในทางตรงขามคาถามในทางลบคอการบงคบใหนกเรยนเปดเผยถงความไมชอบตอบคคลอนภายในกลม อนทาใหทง ผเลอกและผถกเลอกไมสบายใจ เกดความรสกทไมดตอกน ดงนน ถาจะมการใชคาถามในทางลบกควรไดมการพจารณาถงผลไดผลเสยอยางรอบคอบเสยกอน ตอไปนเปนตวอยางคาถามในทางบวกทมกใชถามกนทวไปในสงคมมต (กลยา กาญจนาภรณ, , หนา ) ) เรากาลงจะเปลยนแปลงทนงในชนเรยนน นกเรยนอาจเลอกนงกบใครกไดทนกเรยนตองการ จงเขยนชอเพอนทนกเรยนชอบมากทสด และรองลงมาตามลาดบ ) เพอนทดทสดในกลมของนกเรยน 3 คน คอใครบาง 3) เพอนในชนเรยน 3 คน ทนกเรยนอยากเลนดวยมใครบาง ) นกเรยนคนใดในช นเรยนทนกเรยนอยากเลอกเปนเพอนสนททางาน สงสรรค รบประทานอาหารกลางวน เชอเชญไปเทยวบาน ชวนไปเลนกนทสนามหญา เลอกใหเปนหวหนาหอง เลอกใหเปนหวหนากลมทางาน เปนตน ครแจกบตรเลอกเพอนใหนกเรยนกรอกชอเพอน ดงตวอยาง

เ มอนกเรยนเขยนเสรจ ครเกบกระดาษ เพอนามาดาเนนงานทาแผนผงสงคมมต (sociogram) ตามวธการดงตอไปน

ชอ..................................................... เลอกเพอนตามลาดบ ดงน 1. …………………………………………… 2…………………….………………………. ……………………………………………..


98 1. หาจานวนครงทนกเรยนแตละคนในหองไดรบเลอกจากเพอน โดยนามาทาตารางแสดงการเลอกเพอน (ดตารางแสดงการเลอกเพอน) . ใหสญลกษณของนกเรยนหญงและชายตางกน - แทนนกเรยนหญง - แทนนกเรยนชาย 3. ใสเครองหมายเพอแสดงวาเลอกใครเปนอนดบทเทาไร

แสดงวาเดกหญง (กนกวรรณ) เลอกเดกชาย (นนทวฒน) เปนอนดบแรก 5

แสดงวาเดกชาย 1 (มหา) เลอกเดกหญง (สาวณ) เปนอนดบท 9 แสดงวาทงเดกหญง 9 (พรรณทวา) และเดกหญง 13 (ชลธชา) ตางคนตางเลอกกน 4. ในแผนผงสงคมมตจะตองเขยนสงตอไปน คอ .1 จานวนนกเรยนทงหมด นกเรยนชายทงหมด นกเรยนหญงทงหมด

4.2 ชอครททาแผนผงสงคมมต ชน สถานศกษา 4. วน เดอน ป ททา 4.4 คาถามทถามในการทาสงคมมต

5. การใหคะแนนลาดบ ถาไดรบเลอกเปนลาดบแรกให 3 คะแนน ถาไดรบเลอกลาดบสองให คะแนน ถาไดรบเลอกลาดบสามให 1 คะแนน

2

1


99 ตารางท 3. แสดงการเลอกเพอนทางานในวชาภาษาไทย

ผเลอก

ผทไดรบเลอก

1. มห

า

2. นนท

วฒน

. อร

4. สวาร

5. สาวณ

6. พรยา

7. กนก

วรรณ

8. หนง

ฤทย

9. พรรณ

ทวา

10. วร

ยา

11. สพ

ณ

12. ทพ

วลย

1.ชล

ธชา

14. ยว

นดา

มหา (ช) 1 นนทวฒน (ช) 2 อร (ญ) 3 สวาร (ญ) สาวณ (ญ) พรยา (ญ) กนกวรรณ (ญ) หนงฤทย (ญ) พรรณทวา (ญ) วรยา (ญ) 1 สพณ (ญ) 11 ทพวลย (ญ) 1 ชลธชา (ญ) 13 ยวนดา (ญ) 1

3

1

1

3

1

3

3 1 1

3

1 3

1

3

3

1

1

3 3 3

3

1 3

1

1

3

1

1

เลอกอนดบแรก (3 คะแนน)

- 1 1 1 3 1 - 1 1 - - - 3

เลอกอนดบทสอง ( คะแนน)

- - - - 1 1 1 - 1

เลอกอนดบทสาม (1 คะแนน)

1 - 1 1 3 1 - - 3 - - -

รวม 1 3 1 11


00

แผนผงสงคมมตการเลอกเพอนทางานในวชาภาษาไทย

ภาพท .2 แผนผงแสดงการเขยนแผนภาพสงคมมต ชอคร................................................................ชน.................โรงเรยน................................. วนท............................เดอน.....................................................พ.ศ. ...................................... คาถาม: การเลอกเพอนเพอทางานในวชาภาษาไทย (ใหบอกชอเพอนทจะเลอกทางานในหองเรยน 3 คน) จานวนนกเรยน 1 คน ชาย คน หญง 1 คน = เดกหญง = เดกชาย = การเลอกแตฝายเดยว = แสดงการเลอกตางคนตางเลอก หากลกศรไมมเครองหมายขดกลางแสดงวาเลอกเปนลาดบแรก ถามเครองหมายขดกลาง ขด แสดงวาเลอกลาดบสอง ถาเครองหมายขดกลาง 3 ขด แสดงวาเลอกลาดบสาม


0 6. ระเบยนสะสม

ระเบยนสะสม (ปพ. ) เปนเอกสารทบนทกและรวบรวมขอมล ขอเทจจรง ซงเปนรายละเอยดในทกดานของนกเรยนแตละคนอยางตอเนอง ตงแตเรมเขาเรยนจนสาเรจการศกษา ระเบยนสะสมจงมความสาคญและมประโยชนตอครผสอนในการรจกผเรยนเปนอยางยง ครจงควรมความรเบองตนเกยวกบระเบยบสะสม ดงน 6.1 ความหมายของระเบยนสะสม ระเบยนสะสม คอ เอกสารชนดหนงทใชสาหรบเกบรวบรวมบนทกขอมลขอเทจจรงและรายละเอยดในดานตางๆ ทเกยวของกบผเรยนแตละคนอยางมแบบแผนทตอเนองกนไป ไดแก ขอมลทงดานสวนตว สงคม ครอบครว สขภาพ และการเรยน ตงแตอดต ปจจบนและความมงหวงในอนาคต 6.2 วตถประสงคของการจดทาระเบยนสะสม ..1 เพอเกบรวบรวมขอมลของผเรยนไวอยางเปนระบบ .. เพอชวยใหครไดรจกผเรยน และตดตามพฒนาการของผเรยน .3 ขอมลระเบยนสะสม ระเบยนสะสมควรมขอมลดานตางๆ ดงตอไปน 6.. ขอมลสวนตวของผเรยน เชน ชอ – สกล เพศ อาย วนเดอนปเกด เชอชาต สญชาต ศาสนา สถานทเกด สถานทอยปจจบน 6..2 ขอมลเกยวกบครอบครว เชน ชอบดามารดาหรอผปกครอง อาชพ รายไดและการศกษาของบดามารดาหรอผปกครอง บดามารดายงมชวตอยหรอถงแกกรรม สภาพทางเศรษฐกจของครอบครว สถานภาพสมรสของบดามารดา จานวนพนอง ชอ อาย การศกษา อาชพของพนอง 6.. ขอมลเกยวกบสขภาพ เชน สวนสง น าหนก ความบกพรองทางรางกาย ประวตการเจบปวย โรคประจาตว บนทกการตรวจสขภาพ และการสรางภมคมกน 6..4 ขอมลเกยวกบประวตการศกษา เชน วนเดอนปทเขาเรยน การเลอนชน การเปลยนโรงเรยน ผลการเรยน ทนการศกษา หรอรางวลทางการศกษาทเคยไดรบ 6..5 ขอมลเกยวกบผลการทดสอบตางๆ ของผเรยน เชน การทดสอบบคลกภาพ การทดสอบความถนด ความสนใจ เชาวนปญญา 6..6 ขอมลเกยวกบพฒนาการดานอารมณและสงคม เชน เจตคตตอตนเองและผอน อาท บดา มารดา พนอง คร เพอนในชนเรยน เพอนสนท บคคลทนกเรยนไววางใจ เปนตน 6..7 ขอมลอนๆ เชน โครงการทางการศกษาและอาชพ งานอดเรก กจกรรมทเขารวม การหารายไดระหวางเรยน อตชวประวต ระเบยนพฤตการณ เปนตน


02 ทงน จะไดนาเสนอตวอยางระเบยนสะสมซงรวบรวมขอมลผเรยนตามตวอยางของชมรมบณฑตแนะแนว ดงน (กลยา กาญจนาภรณ, , หนา 8 - 9)


0


04 . ขอควรคานงเกยวกบระเบยนสะสม 6.4. การบนทกขอมลตางๆ เกยวกบผเรยนควรบนทกเปนระยะตดตอกนไปโดยสมาเสมอและเปนปจจบน 6.4.2 ควรบนทกรายละเอยดขอมลอยางตรงไปตรงมาตามความเปนจรง เปนขนตอน มความชดเจน ถกตอง อานงาย เขาใจงาย มความเปนระเบยบระบบ สะอาด ใชภาษาทเขาใจงาย ไมสบสน และควรระมดระวงอยาใชภาษาทรนแรงทจะเปนการตตราผเรยน 6.4. ขอมลตางๆ ในระเบยนสะสมถอเปนความลบของผเรยนแตละคน ดงนนควรเกบไวในทมดชด บคคลทเกยวของเทานนทจะใชได 6.4.4 ขอมลทเปนความลบเฉพาะหรอเปนเรองเสยหายสาหรบนกเรยน ควรแยกเกบตางหากในแฟมลบเฉพาะของครแนะแนว .. การโอนระเบยนสะสมใหผอนรบทาตอไป ผสงมอบควรชแจงอยางละเอยดและผรบมอบควรศกษาขอมลทนท เพอทาความเขาใจเปนเบองตน

7. แบบสอบถาม

การใชแบบสอบถามในการศกษาและรวบรวมขอมลของผเรยนเปนเทคนคทใชกนมาก เนองจากแบบสอบถามเปนเครองมอทใชในการรวบรวมขอมลตางๆ ไดทกประเภททงทเกยวกบเรองราวสวนตว สภาพครอบครว กจวตรประจาวน การใชเวลาวาง ความสนใจ สขอนามย นสยการเรยน โครงการในการศกษาตอหรอประกอบอาชพ รวมทงความรสก ความคดเหน หรอเจตคตตอสงตางๆ . ความหมายของแบบสอบถาม แบบสอบถาม หมายถง ขอคาถามตางๆ ทสรางขนเพอใหไดคาตอบขอมลตามวตถประสงคของการศกษาดวยการใหบคคลทไดรบแบบสอบถามซงเปนกลมเปาหมาย/กลมตวอยางกรอกคาตอบ/ขอมลลงไป อาจเปนขอความสนๆ หรอยาวกไดตามทผ ตอบตองการจะตอบ หรออาจเลอกขอตอบคาถามทอยในลกษณะของขอความตางๆ ตามความรสก หรอความคดเหนซงตรงกบทตนคดดวยการเขยนเครองหมายหนาขอความนนๆ ซงขอมลทไดมานนจะชวยใหเกดการรจกและเขาใจในตวผถกศกษาเพมขน (ลกขณา สรวฒน, , หนา 1) . วตถประสงคของแบบสอบถาม ..1 เพอรวบรวมรายละเอยดตางๆ เกยวกบตวผเรยน เชน ดานครอบครว สขภาพ ปญหาความตองการ ความคดเหน ความสนใจ


05 .. เพอชวยใหคร ผบรหารหรอบคคลทเกยวของไดเขาใจผเรยนดขน ไดขอมลดานตางๆ ของนกเรยน ทจะนามาจดการแนะแนวไดถกตองเหมาะสมยงขน 7. การสรางแบบสอบถาม .3.1 ตงวตถประสงคใหชดเจนวาจะตองการทราบอะไรเกยวกบผเรยน .3. ใชภาษางาย ๆ เหมาะกบระดบของนกเรยน .3.3 ไมควรใชขอคาถามจานวนมาก เพราะจะทาใหผตอบเกดความเบอหนาย ไมอยากตอบ หากจาเปนตองใชขอคาถามจานวนมากๆ ควรแบงออกเปนชดยอยๆ หลายชด .3. หลกเลยงการใชคาถามทชนาคาตอบ .3. นาแบบสอบถามทสรางขนไปทดลองใช เพอหาคณภาพแลวนามาปรบปรงกอนนาไปใชจรง

7.4 ชนดของแบบสอบถาม แบบสอบถามทใชในการแนะแนวมหลายชนด ขนอยกบวตถประสงคของการใช แบบสอบถามทนยมกนมากไดแก (กลยา กาญจนภรณ, , หนา - ) ..1 แบบเตมคาหรอประโยคส นๆ ใชเ มอตองการจะศกษาความตองการ ความรสกนกคดของนกเรยนทมตอตนเองและสงแวดลอม ตวอยางท 1 แบบสอบถามความสนใจ ชอ.......................................................................ชน............................................... 1. นกเรยนชอบทางานอะไรเปนงานอดเรก……………………………………… . นกเรยนเปนสมาชกของชมนมใด…………………………………………….. 3. นกเรยนสนใจวชาอะไรมากทสด…………….……………………………….. . นกเรยนชอบอานหนงสอประเภทไหน.............................................................. . นกเรยนชอบรวมกจกรรมใด.............................................................................

ตวอยางท 2 แบบสารวจความรสกนกคดทมตอตนเอง อานขอความแลวเตมขอความใหสมบรณ 1. ขาพเจาเคารพนบถอคนท..................................................................................... . ขาพเจาไมชอบคนท…………………………...………………….……………. 3. ขาพเจามความสขทสดเมอ…………………...…………..……….……………. . ขาพเจารสกเสยใจเมอ…………………………………..……………………… . สงทขาพเจากงวลมากทสดคอ..............................................................................


06 ตวอยางท แบบรวบรวมขอมลทวไปของนกเรยน ก. ดานครอบครว ชอ............................................นามสกล...........................................เพศ............... เกดวนท......................................เดอน...................................พ.ศ...................เกดท.......................... สญชาต.........................ศาสนา...........................ปจจบนพกอยทบานเลขท...................................... ตาบล..................................อาเภอ.............................จงหวด.....................โทรศพท..........................

.. แบบสอบถามชนดใหเลอกตอบ (check list) เพองายแกการทาและการนามาวเคราะห บางครงผออกแบบสอบถามจะกาหนดตวเลอกให เชน

ตวอยางท 1 แบบสอบถามความสนใจชนดใสเครองหมาย ชอ.................................................................................................ชน..................... คาแนะนา ใสเครองหมาย ลงใน ขางหนาขอททานสนใจทสด 1. ทานชอบอาชพใดมากทสด คร แพทย พยาบาล พอคา นกธรกจ อาชพสวนตวอน ๆ ระบ........................................................................... . ทานอยากไปเทยวทไหนมากทสด ชายทะเล ภเขา ปาไม สวนสาธารณะ อน ๆ โปรดระบ........................................................................................

ตวอยางท 2 แบบสอบถามความนกคดของบคคลทมตอตนเอง คาแนะนา ใสเครองหมาย ลงใน เฉพาะขอทเหนวาตรงกบตวทาน อารมณด อารมณขน อารมณเปลยนแปลงงาย อารมณเสยงาย ราเรง โกรธงายหายเรว อารมณออนไหว ตนเตนตกใจงาย ขอาย เกบกด ใจลอย เงยบขรม เศราหมองเสมอ ทกขรอน ประหมา


07 8. แบบทดสอบ

ครสวนใหญเชอวาขอมลททาใหรจกผเรยนไดดทสดและนาเชอถอทสดกคอ ขอมลทไดจากการใชแบบทดสอบทางจตวทยา เพราะเปนการรวบรวมขอมลจากเครองมอทผานกระบวนการทางจตวทยาและไดมาตรฐาน ดงนน ผเขยนจงนาเสนอขอมลเกยวกบแบบทดสอบดงน . ความหมายของแบบทดสอบ แบบทดสอบ หมายถง ชดของคาถามหรอสงเราทสรางขนเพอเราหรอกระตนใหบคคลแสดงพฤตกรรมตอบสนองออกมา และพฤตกรรมนนสามารถวดหรอสงเกตได ในการศกษาคณลกษณะตางๆของผเรยนนน บางอยางอาจตองใชแบบทดสอบ เชน สตปญญา ความถนด ความสนใจ บคลกภาพ สมฤทธผลทางการเรยน 8.2 วตถประสงคของการทดสอบ การทดสอบมวตถประสงคสาคญคอ เพอรและเขาใจพฤตกรรมของมนษยอยางละเอยดชดเจน เพอคดแยกและวนจฉยพฤตกรรมของมนษย และ เพอทานายควบคมพฤตกรรมของมนษย สาหรบวตถประสงคการใชแบบทดสอบเพอการรจกผเรยนนนกเพอศกษาขอมลของผเรยนทเปนนามธรรมซงยากตอการสงเกต การสมภาษณ หรอการใชวธการอนๆ ในการศกษา 8. ประเภทของแบบทดสอบทใชในการแนะแนว .3.1 แบบทดสอบสตปญญา เปนเครองมอทใชวดกระบวนการทางสตปญญาและสมอง ความสามารถของมนษยในการเรยนร ความจา การคด การแกไขปญหา การศกษาเหตผล การเขาใจสงตางๆ ตลอดจนความสามารถในการปรบตว แบบทดสอบสตปญญาทใชกนแพรหลายไดแก แบบทดสอบสแตนฟอรด-บเนต แบบทดสอบเวคสเลอร แบบทดสอบ PASS 2000 เปนตน

ภาพท 3.3 ตวอยางแบบทดสอบสตปญญาบนสออเลกทรอนกสทสามารถทาไดดวยตนเอง ทมา (ไอคว, 2552)


08 .3. แบบทดสอบความถนด ความถนดตามธรรมชาตเปนลกษณะเฉพาะในแตละบคคลซงแตละคนมความถนดในดานตางๆ แตกตางกนไป บางคนถนดอยางหนงเปนพเศษ บางคนถนดหลายดาน การวดความถนดมจดมงหมายเพอแนะนาวาใครมโอกาสจะประสบความสาเรจในทางใด และกจกรรมใดไมเหมาะกบความสามารถของเขา แบบทดสอบวดความถนดทมใชกนอยม ชนดคอ ความถนดทเปนความสามารถทางสมองเฉพาะดาน ความถนดทเปนความสามารถของกลไกของรางกาย ความถนดทเปนความสามารถทางการสมผส และความถนดทเปนลกษณะของกลามเนอและสมอง .3.3 แบบทดสอบสมฤทธผลทางการเรยน เปนแบบทดสอบทใชวดผลทไดจากการเรยนการสอน ความงอกงามกาวหนาของนกเรยน จากผลทไดจากการรบการฝกอบรมสงสอน เปนแบบทดสอบทใชวดผลการเรยนของนกเรยนในวชาตางๆ ตงแตระดบประถมศกษาจนถงอดมศกษา แบบทดสอบชนดนทมใชกนอยม ชนด คอ แบบทดสอบผลสมฤทธทางการศกษากบแบบทดสอบเพอใชคดเลอกหรอจาแนกบคคลเพอเขาทางานอาชพตางๆ .3. แบบทดสอบบคลกภาพ เปนแบบวดพฤตกรรมโดยรวมของบคคล ซงเปนลกษณะเฉพาะของบคคลนน โดยพฤตกรรมทแสดงออกมากคอ บคลกภาพ แบบวดนจะสะทอนใหเหนถงความคด ความรสก อารมณ เจตคต ความคดเหน ลกษณะนสย เปนตน การทดสอบนอาจอยในรปของการรายงานตนเอง เชน แบบทดสอบการตรวจสอบปญหาของมมน แบบทดสอบบคลกภาพมนนโซตา นอกจากนยงมแบบทดสอบบคลกภาพแบบกลวธระบายความในใจ ซงเปนแบบทดสอบทลวงเอาความรสกนกคดของบคคลออกมาโดยไมใหเจาตวรสก จงสามารถรถงบคลกภาพทแทจรงของบคคลได เชน แบบทดสอบรอรสชารค แบบทดสอบทเอท เปนตน

ภาพท 3. ตวอยางแบบทดสอบรอรสชารค แบบทดสอบทเอท (ตามลาดบจากซายไปขวา) ทมา (ทพยวรรณ กตตพร, , หนา 1)


09 แบบทดสอบทง ประเภททกลาวมาแลว ผใชจาเปนตองมทกษะเฉพาะทไดจากการฝกฝนมากอน ดงนน ครจงควรศกษาแบบทดสอบแตละอยางใหดเสยกอนจงจะนามาใช โดยเฉพาะอยางยงถาเปนแบบทดสอบดานบคลกภาพ จาเปนตองอาศยผเชยวชาญเชนนกจตวทยาคลนกหรอจตแพทยชวยดาเนนการทดสอบ ตลอดจนการวเคราะหและสรปผลการทดสอบ . ขอควรคานงในการใชแบบทดสอบ แบบทดสอบนนเปรยบเสมอนดาบสองคม หากใชโดยขาดหลกการทถกตอง กอาจทาใหไดขอมลผดพลาดและเกดผลเสยตอกระบวนการแนะแนวผเรยนได ดงนน เพอใหไดขอมลทถกตองตามความเปนจรงและเกดประโยชนสงสดตอการพฒนานกเรยน การใชแบบทดสอบจงควรคานงถงประเดนตอไปน 8.4. ครตองมความรความเขาใจเกยวกบแบบทดสอบนนๆ เปนอยางด 8.4.2 แบบทดสอบทนามาใชจะตองมลกษณะของแบบทดสอบทด มคณภาพ อนประกอบดวยความตรง ความเชอมน ปรกตวสย และความสะดวกในการนาไปใช 8.4. ครทปรกษาหรอครแนะแนวตองระมดระวงองคประกอบบางประการทอาจทาใหผลการทดสอบคลาดเคลอน เชน ความตนเตน ความเหนอยลา การขาดแรงจงใจในการทาแบบทดสอบ การไมเขาใจคาสง หรออทธพลของวฒนธรรม เปนตน 8.4.4 ครทปรกษาและครแนะแนวไมควรละเลยการเกบขอมลโดยใชกลวธและเครองมออนๆ ทไมใชแบบทดสอบประกอบดวยตามความจาเปน เพอการตรวจสอบความถกตองและเขาใจนกเรยนอยางครอบคลม

. อนทน

ตาราแนะแนวสวนใหญนาเสนอวาบนทกประจาวนหรออนทนเปนสงเดยวกน เพราะเปนการบนทกเหตการณในแตละวน โดยการบนทกประจาวนจะบนทกใน 2 ลกษณะ คอ บนทกแบบตารางเวลา กบการบนทกเหตการณพรอมความรสกนกคด ซงลกษณะหลงนเราจะเรยกวาอนทน เพอใหผเรยนเขาใจยงขน ผเขยนจงแยกอนทนออกจากบนทกประจาวน นอกจากน อนทนยงมความคลายคลงกบอตชวประวต ผเขยนจงขออธบายความแตกตางไดดงน (พนม ลมอารย, 2548, หนา 75 และจตตนนท บญสถรกล, 2549, หนา 22) อตชวประวตเปนการใหบคคลเขยนเลาเรองราวของตน ตลอดจนสงทประทบใจตางๆ ทงในดานทพอใจและไมพอใจ ซงเรองราวเหลานนอาจลวงเลยมานานแลวหรออาจเปนทกาลงประสบ แตการเขยนอนทนเลาเรองราวเกยวกบเหตการณและกจกรรมตางๆ ทตนไดประสบใน แตละวน และเหตการณหรอกจกรรมนนสงผลตอความรสกนกคดของตนเองอยางไร


0 . ความหมายของอนทน อนทนคอ เครองมอทจะชวยใหครรจกผเรยนประเภทหนง โดยการใหผเรยนเขยนเลาเรองเกยวกบกจกรรม เหตการณตางๆ ทตนเองไดประสบ ความรสกนกคดทมตอเหตการณนนๆ รวมถงการใหผเรยนไดระบายความรสก ความคบของใจ ตลอดจนความใฝฝนจนตนาการ . วตถประสงคของการเขยนอนทน 9.2. เพอใหผเรยนไดรจกตนเอง ไดระบายอารมณความรสก ความเครยด ความกดดนตางๆ ทาใหเกดความสบายใจในระดบหนง 9.2.2 เพอใหผเรยนไดฝกการเรยบเรยงความคด ถายทอด ความรสกผานการเขยนในรปแบบอนทน 9.2. เพอเปนแนวทางสาหรบครในการรจกผเรยน 9.2.4 เพอใชเปนขอมลประกอบหลกฐานพฤตกรรมและประวตผเรยน .3 หลกการเขยนอนทน การเขยนอนทนนนเหมาะสมกบผเรยนในระดบสตปญญาขนนามธรรมตามหลกทฤษฎของพอาเจต (Piaget) ซงเปนผเรยนระดบมธยมศกษาขนไป อกทงการเขยนอนทนเปนวธการทเหมาะสาหรบวยรนทเปนวยแหงการแสดงออก ดงนน การเขยนอนทนจงสอดคลองกบพฒนาการของผเรยนระดบมธยมศกษา กรณผเรยนระดบประถมศกษานน ครอาจดาเนนการลกษณะการเขยนบนทกประจาวนหรอเขยนความเรยงอยางงาย การทผสอนจะรจกผเรยนโดยผานอนทนนนครแนะแนวควรปฏบตดงน .3.1 การเขยนอนทนเปนการบนทกความคด ความรสกทมความเปนสวนตวหรอความลบ ผเขยนจงไมอยากใหผอานอานสงทตนเองเขยน ดงนน ครแนะแนวตองรอใหคนเคยกบผเรยนเปนอยางด จนผเรยนเกดความไววางใจและเตมใจทจะเขยนอนทนจงคอยดาเนนการ เพอผเรยนจะไดเขยนแสดงความรสกและความคดเหนไดอยางอสระเตมทและเปนจรง .3. ครแนะแนวตองชแจงใหผเรยนเหนความสาคญของการเขยนอนทน พรอมลกษณะและวธการเขยนอนทน .3.3 เรมแรกของการเขยนอนทน ครแนะแนวตองเรมฝกใหผเรยนเขยนอนทน แบบส นๆ เพอไมใหผเรยนรสกวาการเขยนอนทนเปนเรองยาก ครแนะแนวตองใหกาลงใจ แกผเรยนอยางเหมาะสม .3. เมอผเรยนอนญาตใหครแนะแนวไดอานอนทนแลว ครแนะแนวตองใสใจเกยวกบรายละเอยดทผเรยนเขยนมา ทงชวยวเคราะหความเปนเอกลกษณแหงตนของผเรยน เพอใหผเรยนรจกตนเองเพมขน ทงน ผเขยนนาเสนอตวอยางการเขยนอนทน ดงน


5 มถนายน 2551 วนนเปนวนเกดของฉน เมอคนกอนนอนฉนหวงวาทกคนจะใหความสาคญกบวนเกดของฉน พรงนตองมลนแนเลย จะเปนของขวญหรออะไรกนเอย อากาศเชานกเปนใจ ฉนตนสายรสกไมดเลย เพราะทาใหไมไดใสบาตร วนเกดทงทไมไดทาอะไรดๆ เปนสรมงคลกบชวตเลย แยจง จะโทษใครด คงตองโทษตวเอง พอแมไปทางานตงแตเชา ไมเหนมใครจาวนเกดของฉนไดเลย หรอเขาไมใสใจกนแน นอยใจจรงๆ เลย วนนไปโรงเรยนแบบเซงๆ ยงกวาเซงเปดอก ยงดทเพอนๆ ในกลมยงจาวนเกดของฉนได ฉนภมใจเหมอนกนนะทยงมพวกมนเปนสวนหนงของชวต ไมหรอก กลบบานไปไอพชายตวด “พตอง” ทากรอบรปพอแม พตองและฉนมาตงไวใหบนโตะหนงสอ ดใจเกอบตาย นกวาจะไมมใครจาวนเกดของฉนไดซะแลว ปอง . ขอควรคานงในการเขยนอนทน 9.4. การเขยนอนทนเปนเรองเกยวกบความคดความรสกของบคคล จงเปนเรองสวนตว ดงนน ขอมลตางๆ จงตองเกบเปนความลบ .. การเขยนอนทนตองเกดจากความเตมใจและเหนประโยชนของการเขยนอนทนอยางแทจรง ทงน ความเตมใจและการเหนประโยชนของการเขยนอนทนควรเกดจากความศรทธา ไวใจ และสมพนธภาพทดระหวางผเรยนกบครแนะแนว ..3 ปจจบนการเขยนอนทนไดพฒนาไปสการเขยนผานสออเลกทรอนกสตางๆ เชน บลอกในอนเทอรเนต (blog) เปนตน ดงนน ครควรอาจสงเสรมใหผเรยนเขยนอนทนผานบลอก ซงวธการนจะสอดคลองกบพฤตกรรมของผเรยนในโลกยคไซเบอร ทงน ครตองรจกการใชประโยชนจากการเขยนอนทนผานบลอกของผเรยน

ภาพท 3. ตวอยางการเขยนอนทนในรปแบบบลอกของ www.gotoknow.org ทมา (บลอกgotoknow, 2552)


2 . การศกษาเปนรายกรณ

ผเรยนแตละคนยอมมลกษณะเฉพาะแตกตางจากนกเรยนคนอนๆ ดงนน การศกษาพฤตกรรมของผเรยนแตละคนจงไมควรศกษาดวยวธการทางสถตหรอเปรยบเทยบกบคนกลมใหญในสงคม วธการทจะชวยใหครไดรจกและเขาใจผเรยนแตละคน ไดทราบถงทมาของพฤตกรรมหรอสาเหตของปญหาอนจะนาไปสการดาเนนการใหความชวยเหลอเพอแกไขปญหา หรอการสงเสรมและพฒนาศกยภาพของนกเรยนไดดทสดวธหนงคอ การศกษาเปนรายกรณ ซงมรายละเอยดนาเสนอไดดงน .1 ความหมายของการศกษาเปนรายกรณ การศกษาเปนรายกรณ (case study) หมายถง กระบวนการศกษาผเรยนเปนรายบคคลอยางละเอยด ตอเนอง โดยใชเทคนควธการทหลากหลายในการรวบรวมและวเคราะหขอมล เพอหาสาเหตของปญหาอนจะนาไปสการดาเนนการใหความชวยเหลอ สงเสรม และพฒนาผเรยนใหสามารถปรบตวและดาเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, , หนา 1)

. จดมงหมายการศกษารายกรณ การศกษาเปนรายกรณมจดมงหมายทสาคญคอ 0.2. เพอใหเขาใจผเรยนอยางละเอยดในทกดาน 0.2.2 เพอหาสาเหตและเงอนไขตางๆ ทเกยวของกบปญหาของผเรยน 0.2. เพอหาแนวทางชวยเหลอหรอแกไขใหผเรยนไดมการพฒนาไปสทศทางทดขน .3 ขนตอนการศกษารายกรณ เราสามารถสรปขนตอนการศกษารายกรณออกเปน 8 ขนตอน ดงน 0.. การกาหนดปญหา เปนการระบปญหาหรอสงทสนใจจะศกษาออกมาใหชดเจน เชน สมศกดมพฤตกรรมทสมควรศกษาเปนรายกรณคอ ขาดเรยนบอย ไมคอยมเพอน 0..2 การรวบรวมขอมลคอ การศกษาและหารายละเอยด ขอเทจจรงตางๆ ของนกเรยนในทกดานทงขอมลสวนตวโดยทวไป สขภาพรางกาย สขภาพจต สภาพแวดลอมทางบานและทางโรงเรยน การปรบตวทางอารมณ การปรบตวทางสงคม บคลกภาพตางๆ ขอมลดานการศกษา ขอมลจากการทดสอบตางๆ การรจกตนเองและผอน ประสบการณในการรวมกจกรรมและการทางานตางๆ ซงขอมลเหลานหาไดจากตวนกเรยนเอง พอแม ผปกครอง คร เพอนและผเกยวของอนๆ


0.. การวเคราะหขอมล เปนการนาขอมลขอเทจจรงตางๆ ทไดรวบรวมเอาไวนนมาวเคราะห และจาแนกออกเปนดานๆ เพอสะดวกในการแปลความหมายของขอมลเหลานน เชน ขอมลดานครอบครวเปนอยางไรบาง อธบายลกษณะหรอพฤตกรรมของเดกไดหรอไมอยางไร เปนตน 0..4 การสงเคราะหขอมล หลงจากการวเคราะหขอมลในแตละดานแลวกจะนาผลการวเคราะหเหลาน นมาสงเคราะหหรอเชอมโยงเขาดวยกนจนมองเหนภาพรวมทางบคลกภาพ การตอบสนองตอสถานการณตางๆ ความสมพนธกบผอน สภาพทางอารมณและจตใจ และสภาพชวตทกดานของนกเรยน 0..5 การวนจฉยหาสาเหตของปญหา เปนการนาผลทไดจากการวเคราะหและสงเคราะหขอมลมาพจารณาหาสาเหตของปญหาของนกเรยน 0..6 การชวยเหลอ เปนการวางแผนและดาเนนการใหการชวยเหลอหรอแกไข ปญหาตามสาเหตทพบ เพอชวยใหนกเรยนมการพฒนาไปสทศทางทดขน 0..7 การตดตามผล เมอไดดาเนนการชวยเหลอหรอแกไขปญหาของผเรยนแลว กควรมการตดตามผลการดาเนนการชวยเหลอวาไดผลหรอไมเพยงใด ควรปรบปรงสงใดบางดวยวธการอยางไร 0..8 การเขยนรายงานการศกษารายกรณ ในขนนจะมการสรปผลการศกษา และเขยนรายงานการศกษาตามขนตอนตางๆ โดยมรปแบบการเขยนรายงาน 2 แบบ คอ 0..8. แบบยอคอ แบบรายงานทมรายการตางๆ เทาทจาเปนในลกษณะการสรปเฉพาะทสาคญของรายงาน ซงจะมหวขอตางๆ ดงน ) ชอผทถกศกษา 2) สาเหตททาการศกษา ) วน เวลาทศกษา 4) ลกษณะหรออาการของปญหา 5) ประวตของผทถกศกษา ทงดานสวนตว ดานครอบครวดานการศกษา ดานสขภาพ 6) การวนจฉย 7) การชวยเหลอ ปองกนและสงเสรม 8) การตดตามผล 9) สรปและเสนอแนะ และ0) ชอผศกษาและตาแหนง 0..8.2 แบบสมบรณ การเขยนรายงานประเภทนแบบรายงานมลกษณะทกอยางเหมอนแบบยอ แตเพมเตมรายละเอยดอนเขาไป เชน เทคนคการรวบรวมขอมล และภาคผนวกทแสดงขอมลดบทรวบรวมมาได ทงน จะไดนาเสนอตวอยางการเขยนรายงานการศกษารายกรณในภาคผนวก ข


4 ตวอยางการวจยทเกยวของกบการจดบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล

จากการศกษางานวจยเกยวกบการจดบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลพบวา มการศกษาวจยเกยวกบการจดบรการนหลายรปแบบ เชน การวจยเกยวกบการประเมนและความตองการ การจด บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลในสถานศกษา ซงงานวจยลกษณะนสวนใหญจะศกษาระบบงานแนะแนวในภาพรวมและผวจยมกเปนผทเกยวของกบการบรหารการศกษา ทงน ผเขยนขอนาเสนอการศกษาวจยดานการจดบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลตามแนวคดของ ประดนนท อปรมย (, หนา 3) ซงจาแนกการวจยดงกลาวเปน ประเดนดงน

1. การศกษาวจยทเกยวของกบตวผเรยน

จากการศกษาการวจยทเกยวของกบผเรยน สามารถจาแนก ได ลกษณะใหญคอ . การสารวจผเรยนในลกษณะการศกษารายกรณ การศกษาวจยประเภทนเปนการศกษาผเรยนเชงลก เพอใหไดขอมลเกยวกบผเรยนมากทสด ทราบสาเหตของปญหา นามาซงการชวยเหลอผเรยน ดงตวอยางงานวจยของ วชราภรณ อภวชรางกร (3) ศกษารายกรณของนกศกษาพยาบาลวทยาลยพยาบาลสราษฎรธานทมแนวโนมกระทาอตวนบาตกรรม ธชวรรณ พมพงาม (อางถงใน กาญจนา หลวงจอก, ) ไดศกษารายกรณนกเรยนชนมธยมศกษาปท ทมปญหาการปรบตวโรงเรยนวนตศกษา ในพระบรมราชปถมภ จงหวดลพบร และสรพล สขสายชล (อางถงใน กาญจนา หลวงจอก, ) ทศกษารายกรณของผเรยนทมพฤตกรรมลกขโมย เปนตน . การสารวจผเรยนเกยวกบพฤตกรรมและคณลกษณะบางประการของผ เรยน การศกษาวจยประเภทน สวนใหญเปนงานวจยประเภทสารวจเพอศกษาผเรยนไดแก งานวจยของ พวงแกว โคจรานนท (3) ไดศกษาบคลกภาพและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน ชนประถมศกษาปท - ในโรงเรยนประถมศกษา สงกดกองการศกษาเทศบาลเมองอดรธาน สดใส นยมจนทร (254) ศกษาปญหาดานการเรยน สวนตว และสงคม และวธการเผชญปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร ประไพ เดชมา (2542) ไดใชวธการทางสงคมมตศกษาความสมพนธทางสงคมและลกษณะความเปนผนาของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดชยนาท ชอลดดา ขวญเมอง (2542) ศกษาความฉลาดทางอารมณของนกศกษาคณะครศาสตร สถาบนราชภฏกลมภาคเหนอตอนลาง ภทราภรณ แสวงทรพย (3) ศกษาอตมโนทศนแบบหลายมตของนกศกษาชนปท สถาบนอดมศกษาเอกชน สรย พฤกษทวศกด (2547) ศกษายทธวธการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 4 โรงเรยนพชญศกษา จงหวดนนทบร กรฑา พรหมเทพ () ได


5 ศกษาสภาพและสารวจความตองการการออกกาลงกายของนกศกษามหาวทยาลยราชภฏในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เจษฎา บญมาโฮม () ไดศกษาการเผชญปญหาและการใสใจในการเรยนของนกศกษาสาขาครศาสตร จงหวดนครปฐม เปนตน นอกจากน จากการศกษาวจยเกยวกบการสารวจผเรยน พบวา สภาพการวจยประเภทนจะดาเนนการในลกษณะศกษาความสมพนธระหวางขอมลทเปนขอมลสวนบคคลหรอคณลกษณะนสยกบพฤตกรรมตางๆ หรอเปนเรองเกยวกบปจจยทสงผลตอพฤตกรรมเพอนาผลการวจยมาประยกตใชพฒนาผเรยน ดงตวอยางงานวจยของ เบญจมาภรณ ชอยเครอ (254) ทศกษาปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบเจตคตตอวชาชพครและพฤตกรรมใฝสมฤทธของนกศกษาคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน เมตตา วรกลชน (2546) ทใชสงคมมตวเคราะหความสมพนธทางสงคมของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนสนตวทยา จงหวดเชยงราย และพวงรตน บารงพนธ () ศกษาองคประกอบทมอทธพลตอแรงจงใจในการเลอกศกษาตอวชาเอกการแนะแนวของนสตระดบปรญญาตร เปนตน

2. การศกษาวจยทเกยวของกบเครองมอในการสารวจผเรยน

การศกษาประเภทนจะเปนการสรางและพฒนาเครองมอทางจตวทยาเพอใชในการสารวจขอมลผเรยน ดงตวอยางงานวจยของ กมปนาท บรบรณ () พฒนาเกณฑปกตของมาตรประมาณคาคอนเนอรกบนกเรยนอาย - 7 ป ทกาลงศกษาอยในโรงเรยนในกรงเทพมหานคร ฐตวรรณ ฟตระกล () พฒนาเกณฑปกตของแบบทดสอบการวาดรปคน Draw a Person : A Quantitative Scoring System (DAP) เพอใชกบนกเรยนอาย 5 - 7 ป ทกาลงศกษาอยในโรงเรยนเขตภาคกลางของประเทศไทย ประยทธ ไทยธาน () ไดสรางและพฒนาแบบสอบความถนดทางดนตรไทย พนตานนท นชรกษ () พฒนาระเบยนสะสมบนคอมพวเตอรเพอการแนะแนวสาหรบนกเรยนระดบประถมศกษา และ กาญจนา หลวงจอก () ไดพฒนาคมอการศกษาผเรยนเปนรายกรณสาหรบครทปรกษาในจงหวดราชบร เปนตน


6 บทสรป

บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลเปนบรการแรกทครใชในกระบวนการแนะแนว บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลเปนบรการทจดในลกษณะของกระบวนการทครทาการเกบรวบรวมขอมลของผเรยนดวยเทคนควธการตางๆ อยางเปนระบบ แลวนาขอมลดงกลาวมาวเคราะหอยางละเอยดรอบคอบ เพอใหไดขอมลทถกตองและชดเจนเกยวกบตวผเรยน เพอใหสามารถนาขอมลดงกลาวมาใชในการแนะแนวไดอยางมประสทธภาพ การศกษาและรวบรวมขอมลนกเรยนเปนรายบคคลสามารถใชกลวธและเครองมอตางๆ ไดหลายรปแบบ อาท การสงเกต การสมภาษณ การเยยมบาน สงคมมต อตชวประวต แบบสอบถาม แบบทดสอบ ระเบยนสะสม อนทน และการศกษารายกรณ ซงครควรทาความเขาใจหลกการ ขนตอน รวมทงขอควรคานงของแตละกลวธและเครองมอกอนแตละชนดทจะนามาใชดวย นอกจากน ครพงตระหนกวาขอมลของผเรยนทไดมานนเปนความลบ ทตองเกบรกษาไวดวยจรรยาบรรณของวชาชพครโดยเฉพาะครแนะแนว




. จงอธบายความหมายของบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลตามทศนะของทาน 2. บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลเกยวของอยางไรกบการพฒนาผเรยน . เพราะเหตใดครจงตองศกษาผเรยนเปนรายบคคล 4. จงอธบายหลกการของบรการสารวจผเรยนมาพอเขาใจ 5. เพราะเหตใดครจงควรบนทกพฤตกรรมของผเรยนดวยการบนทกพฤตกรรมตรง 6. ครสมชายจดทาสงคมมตกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5/ ทกสปดาห ทานคดวาควรปฏบตตามการกระทาของครสมชายหรอไม เพราะเหตใด 7. หากทานตองการทราบขอมลพนฐานของผเรยน ทานควรใชวธการใด เพราะเหตใดจงเลอกวธการนน

8. ใหทานเลอกวธการรจกผเรยนมา วธการแลวอธบายเกยวกบความหมาย วตถประสงค วธการ และขอพงระวง 9. แอนเปนนกเรยนหญงในความดแลของทาน แอนมพฤตกรรมมาสาย ไมตงใจเรยน ไมสงงาน สมพนธภาพกบเพอนในหองไมด จากพฤตกรรมของแอน ทานจะดาเนนการอยางไรเพอรจกแอนอยางแทจรง 0. ทานเหนดวยหรอไม อยางไรกบขอความทวา “ครควรใชแบบทดสอบทางจตวทยาเพอการรจกผเรยนมากทสด”



กรฑา พรหมเทพ. (). สภาพและความตองการการออกกาลงกายของนกศกษามหาวทยาลย ราชภฏในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาพลศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

กมปนาท บรบรณ. (). การพฒนาเกณฑปกตของมาตรประมาณคาคอนเนอรกบนกเรยนอาย 3 - ป ทกาลงศกษาอยในโรงเรยนในกรงเทพมหานคร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

กลยา กาญจนาภรณ. (2549). “การรจกผเรยน” ใน คมอการปฏบตงานวชาชพคร (PROF ). นครปฐม: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

กาญจนา หลวงจอก. (). การพฒนาคมอการศกษาผเรยนเปนรายกรณสาหรบครทปรกษา. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

จตตนนท บญสถรกล. (2549). หลกการแนะแนว. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

จตรอาร เนตรหน. (). “บรการศกษาขอมลเกยวกบนกเรยนในงานแนะแนวระดบมธยมศกษาหนวยท ” ในเอกสารการสอนชดวชาการแนะแนวในระดบมธยมศกษา หนวยท 1 – 7. (ฉบบปรบปรงครงท 1). นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

เจษฎา บญมาโฮม. (254). รายงานการวจยเรองการศกษาและพฒนาโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมเพอเพมการเผชญปญหาและการใสใจในการเรยนของนกศกษาสาขา ครศาสตร จงหวดนครปฐม. นครปฐม: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

ชอลดดา ขวญเมอง. (2542). รายงานการวจยเรองการศกษาความฉลาดทางอารมณของนกศกษาคณะครศาสตร สถาบนราชภฏกลมภาคเหนอตอนลาง. พษณโลก: สถาบนราชภฏพบลสงคราม.

ฐตวรรณ ฟตระกล. (). การพฒนาเกณฑปกตของแบบทดสอบการวาดรปคน Draw a Person : A Quantitative Scoring System (DAP) เพอใชกบนกเรยนอาย - ป ทกาลงศกษาอยในโรงเรยน ในภาคกลางของประเทศไทย. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ทพยวรรณ กตตพร. (). เอกสารคาสอนรายวชาการพฒนาบคลกภาพ. พษณโลก: คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร.


9 นรนดร จลทรพย. (2554). การแนะแนวเบองตน. (พมพครงท 4). สงขลา: มหาวทยาลยทกษณ.

บลอกgotoknow. (2552). บลอกสวยดวยธม. คนเมอ 5 มถนายน 2552, จากhttp://www.gotoknow.org.

เบญจมาภรณ ชอยเครอ. (254). ปจจยทางจตสงคมทเกยวของกบเจตคตตอวชาชพครและ พฤตกรรมใฝสมฤทธของนกศกษาคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษา มหาวทยาลยขอนแกน.

ประดนนท อปรมย. (). “การวจยเกยวกบบรการศกษาและรวบรวมขอมลเปนรายบคคล” ใน ประมวลสาระชดวชาการวจยทางการแนะแนว หนวยท 8 - 15. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ประไพ เดชมา. (2542). การวเคราะหความสมพนธทางสงคมและลกษณะความเปนผนาโดยวธการทางสงคมมตของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนตนในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดชยนาท. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาเชยงใหม.

ประยทธ ไทยธาน. (). การสรางและพฒนาแบบสอบความถนดทางดนตรไทย. วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาจตวทยาการศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พนม ลมอารย. (2548). การแนะแนวเบองตน. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร. .

พนตานนท นชรกษ. (). การพฒนาระเบยนสะสมบนคอมพวเตอรเพอการแนะแนวสาหรบนกเรยนระดบประถมศกษา. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พวงแกว โคจรานนท. (3). บคลกภาพและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 และ 6 ในโรงเรยนประถมศกษา สงกดกองการศกษาเทศบาลเมองอดรธาน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พวงรตน บารงพนธ. (). องคประกอบทมอทธพลตอแรงจงใจในการเลอกศกษาตอวชาเอกการแนะแนวของนสตระดบปรญญาตรวชาเอกการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. สารนพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.


20 ภทราภรณ แสวงทรพย. (3). การวดอตมโนทศนหลายมตของนกศกษาชนปท

สถาบนอดมศกษาเอกชน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เมตตา วรกลชน. (2546). การใชสงคมมตเพอวเคราะหความสมพนธทางสงคมของนกเรยนชนประถมศกษาปท โรงเรยนสนตวทยา จงหวดเชยงราย. การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ลกขณา สรวฒน. (). การศกษารายกรณ. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

วชราภรณ อภวชรางกร. (3). การศกษารายกรณของนกศกษาพยาบาลวทยาลยพยาบาลสราษฎรธาน ทมแนวโนมกระทาอตวนบาตกรรม. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต. สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สดใส นยมจนทร. (254). การศกษาปญหาดานการเรยน สวนตวและสงคม และวธการเผชญปญหาของนกเรยนชนมธยมศกษา สงกดกรมสามญศกษา กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย. (2552). เอกสารรายงานการประชมใหญสามญประจาป เรอง “1 ป สนนท.: กลยาณมตรทางปญญาคณคาแหงการพฒนาเยาวชน”. กรงเทพฯ: สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย. วนท - มกราคม ณ มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (). การศกษานกเรยนเปนรายกรณ. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ.

________. (). แผนพฒนาการแนะแนวระดบการศกษาขนพนฐานในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 – 2559). กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาการ.

สรย พฤกษทวศกด .(2547). การศกษาและพฒนายทธวธการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท โรงเรยนพชญศกษา จงหวดนนทบร. สารนพนธสาขาการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

ไอคว. (2552). คณทาเองได: แบบทดสอบสตปญญาออนไลน. คนเมอ มถนายน , 2552, จาก http:// www.iqtest.dk/main.swf.


บทท 4

บรการสนเทศ


บทท 4 บรการสนเทศ

บรการสนเทศเปนบรการหนงของการแนะแนวทจดขนเพอใหผเรยนไดทราบขาวสาร ขอสนเทศตางๆ ทมประโยชนตอผเรยน ทงกระตนใหผเรยนมความสนใจ กระตอรอรนตอสงแวดลอมรอบตว มเจตคตทดตอตนเองและสงตางๆ เพอเปนตนทนทางปญญาของผเรยน สามารถนาความร ขอสนเทศดงกลาวไปใชในการวางแผนตดสนใจและการแกไข ทาใหสามารถดาเนนชวตไดอยางมประสทธภาพ ดงนน บรการสนเทศจงเปนอกกจกรรมหนงทมความสาคญตอผเรยน

ความหมายของบรการสนเทศ

ความหมายของคาวาขอสนเทศ (information) ตามแนวคดของโครงการคลงปญญาไทย (2553) นาเสนอวา ขอสนเทศคอ ผลลพธทไดรบจากการดาเนนการประมวลผลขอมล หรอขอมลทไดรบการประมวลผลมาแลว เพอนาไปใชในวตถประสงคตางๆ ตามตองการไดทนทโดยไมตองตความใดๆ อก หรอเพอการเผยแพรขาวสารขอมลในลกษณะตางๆ กน ทงน อาจกลาวโดยงายเพอสะดวกตอความเขาใจกคอ ขอสนเทศนนผานการประมวลกลนกรองมาแลว ดงนน ขอสนเทศจงเปนขอมลทเปนปจจบน มคณภาพ และเชอถอได

ปจจบนวงการวชาการตางๆ นยมใชคาวา “สารสนเทศ” เปนศพทบญญตของคาวา “information” เพอใหสอความหมายไดชดเจน แตในทนจะใชคาวาขอสนเทศเชนเดม สาหรบความหมายของบรการสนเทศ (information service) นน นกจตวทยาการแนะแนวและนกวชาการไดกลาวไวหลากหลายนาเสนอไดดงน เจยรนย ทรงชยกล (2544, หนา 60) กลาววา บรการสนเทศเปนบรการทสาคญอกดานหนงของงานแนะแนว ซงมงชวยเหลอผรบบรการสนเทศดวยการรวบรวมและใหขอสนเทศทมคณภาพในดานการศกษา อาชพ และสวนตวสงคม เพอใหผรบบรการสนเทศสามารถนาขอสนเทศไปใชประโยชนในการตดสนใจ การวางแผนชวต การปองกนปญหา และการพฒนาตนไดอยางเหมาะสม พนม ลมอารย (2548, หนา 152) ไดสรปความหมายของบรการสนเทศวา หมายถง บรการจดหาและใหขาวสารหรอขอสนเทศแกผเรยนในเรองการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม เพอทผเรยนจะไดนาความรทไดรบจากบรการสนเทศไปใชในการปรบปรงแกไข รจกและเขาใจตนเอง วางแผน


เลอกและตดสนใจเกยวกบชองทางและโอกาสทางการศกษาและอาชพของตน รวมทงสามารถดาเนนชวตอยในสงคมไดอยางเหมาะสม

นรนดร จลทรพย (, หนา ) ไดอธบายความหมายของบรการสนเทศวา หมายถง บรการทจดหารวบรวมขาวสารทงทางดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม โดยอาศยเครองมอและวธการตางๆ แลวนาขอมลเหลานนมาวเคราะหแจกแจง เพอใหเปนขอสนเทศและพรอมทจะนาเสนอใหแกผเรยนหรอผรบบรการดวยเทคนคและวธการตางๆ ตามความเหมาะสม เพอทผเรยนหรอผรบบรการสามารถทจะนามาประกอบการตดสนใจไดดวยตนเองตอไป

กบสนและมตเชลล (Gibson & Mitchell, , p. 31) อธบายความหมายของบรการสนเทศวา เปนการเตรยมขอมลดานอาชพ สงคม และการศกษาใหแกผเรยน โดยมวตถประสงคเพอพฒนาประสบการณดานอาชพศกษา ทาใหผเรยนสามารถวางแผนตดสนใจไดอยางมประสทธภาพ จากการนาเสนอความหมายของบรการสนเทศขางตน ผเขยนสรปวา บรการสนเทศหมายถง บรการหนงในบรการแนะแนว ซงจดหา รวบรวมขอมลและขาวสารตางๆ ทางดานการศกษา อาชพ สงคมและการปรบตว อยางเปนระบบ เพอใหผเรยนนาไปใชประกอบการตดสนใจ วางแผนชวตและพฒนาตนไดอยางเหมาะสม ความสาคญของบรการสนเทศ

การดาเนนชวตทมประสทธภาพของมนษยน นเชอวาเกดจากการมปญญาไตรตรอง คดวเคราะห แกไขปญหา นาพาชวตของตนเองใหเจรญงอกงามได ดงนน ปญญาจงมความสาคญตอชวตมนษยเปนอยางยง กระบวนการทางปญญาตามแนวคดพทธจตวทยามองคประกอบสาคญคอ ปรโตโฆสะ หมายถง การไดรบขอมลทด ถกตองจากกลยาณมตร และโยนโสมนสการ หมายถง วธการคดทแยบคาย เมอบคคลมองคประกอบทงสองประการแลว กจะเกดปญญานาทางชวตตนใหงอกงามได เมอเปรยบเทยบปรโตโฆสะกบหลกการแนะแนวจะพบวา ปรโตโฆสะกคอ ขอสนเทศนนเอง ขอสนเทศทมคณคาจะเปนแหลงขอมลใหผเรยนสามารถคดวเคราะหและนาไปใชในการตดสนใจได โดยเฉพาะโลกยคโลกาภวตนทมความเปลยนแปลงอยางพลวต มนษยไดรบขอมลขาวสารตางๆ อยตลอดเวลา ความทนสมยและลาสมย ขอมลเหลานนมทงคณและโทษ บคคลทมวจารณญาณและความสามารถในการแสวงหาและจดการความรสารสนเทศจงจะสามารถประมวลขอสนเทศมาใชประโยชนตอการดาเนนชวตไดอยางมประสทธภาพ ซงการดาเนนการดงกลาวนนไมใชเรองงายโดยเฉพาะเดก/เยาวชนทยงออนดอยและไมเขมแขงทางปญญา ดวยเหตนครแนะแนวจงมบทบาทสาคญทจะประมวลและสงเคราะหขอมลตางๆ เปนขอสนเทศทมประโยชนและ


เหมาะสมสาหรบผเรยน ทงนาเสนอขอสนเทศนนดวยวธการทสอดคลองกบความตองการของผเรยน เพอใหผเรยนไดรบขอสนเทศทมคณคา สามารถนามาประกอบการตดสนใจ วางแผนชวตตนเอง เพอใหมชวตทเจรญงอกงามตอไปได ดงนน จงสรปไดวา บรการสนเทศเปนบรการมความสาคญยงตอผเรยนอกดานหนง จดมงหมายของบรการสนเทศ

การจดบรการสนเทศดาเนนการโดยมจดมงหมายสาคญสรปไดดงน . เพอใหผเรยนไดรบขาวสาร เรองราวตางๆ ทมคณภาพเปนประโยชนตอตนเอง

2. เพอเปนแหลงความรและแหลงคนควาขอสนเทศ ทจะนามาเปนขอมลในการตดสนใจดานตางๆ . เพอใหขอสนเทศทถกตองและทนตอเหตการณตอผเรยนและผทเกยวของ

. เพอกระตนและสงเสรมใหผเรยนไดพจารณาโอกาสและทางเลอกตางๆ ทางการศกษาและอาชพ . เพอปลกฝงใหผเรยนมเจตคตทดตอการศกษา อาชพ และมมนษยสมพนธ ทาใหบคคลมคณลกษณะพนฐานทดตอการดาเนนชวต

6. เพอปลกฝงใหผเรยนเปนผมนสยในการทางานทด หลกการของบรการสนเทศ

การจดบรการสนเทศใหประสบความสาเรจนน ผจดบรการสนเทศควรยดหลกการสาคญ 10 ประการ สรปไดดงน (เจยรนย ทรงชยกล, 2544, หนา 73 – 76) 1. ตองมงชวยใหผเรยนไดรบขอสนเทศทมคณภาพตามความตองการและความจาเปนอยางเพยงพอ และชวยผเรยนใหสามารถนาขอสนเทศทไดรบไปใชประโยชนไดอยางเหมาะสมในการตดสนใจ การวางแผน การปองกนปญหา และการพฒนาตน ทงในดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม 2. ตองใหความสาคญกบขอสนเทศทมคณภาพทจะใหแกผเรยน การไดรบขอสนเทศทผดพลาดหรอไรคณภาพ อาจกอใหเกดอนตรายตอผเรยนมากยงกวาการไมไดรบขอสนเทศเลย ครแนะแนวตองตระหนกและใหความสาคญกบขอสนเทศทรวบรวมมาใหแกผเรยนวาเปนขอสนเทศทจาเปน ถกตอง เปนปจจบน ปรมาณเพยงพอ นาเชอถอ และสอดคลองกบพฒนาการของผเรยน


3. การจดบรการสนเทศตองใหผเรยนทกคนไดรบสทธและโอกาสไดรบบรการสนเทศ ทจดใหอยางเสมอกน หนวยงานซงจดบรการสนเทศจะตองมงใหเกดประโยชนแกผเรยนเปนสาคญ ครแนะแนวจงตองใหผเรยนกลมเปาหมายทกคนไดรบสทธและมโอกาสไดรบบรการสนเทศทจดใหอยางเสมอภาคกน เพราะการปดกนสทธและโอกาสของผเรยนบางราย ในชวงเวลาจาเปนทเขาตองการไดรบขอสนเทศเพอการตดสนใจในเรองสาคญของชวต อาจเกดผลเสยหรอเปนปญหาตอเนองอกมาก 4. ตองจดใหสอดคลองกบพฒนาการผเรยนดานสงคม และดานสตปญญาทมแบบแผนคลายคลงกนหลายประการ สวนผเรยนตางวยกน เชน เดก วยรน กจะมพฒนาการทมลกษณะเฉพาะวยแตกตางกนไป เชน เดกปฐมวยประถมศกษาจะมความสามารถคดและแกไขปญหาดวยเหตผลเชงรปธรรมได สวนวยรนจะสามารถคดและแกไขปญหาดวยเหตผลตางๆ ทงเชงรปธรรมและนามธรรมไดด เปนตน ครแนะแนวจะตองมความร ความเขาใจเกยวกบพฒนาการของมนษยและตองสามารถจดบรการสนเทศใหสอดคลองกบพฒนาการของผเรยนกลมเปาหมาย 5. ตองจดอยางตอเนองและตามขนตอนของพฒนาการของมนษย และพฒนาการทางอาชพ ครแนะแนวตองจดบรการสนเทศอยางตอเนองและตามขนตอนของพฒนาการของมนษย เชน ผเรยนทเปนเดกควรเรมไดรบขอสนเทศอยางกวางๆ ทวไปกอน และควรจะไดรบขอสนเทศอยางตอเนองเรอยไป แตขอสนเทศจะมความเฉพาะเจาะจง มรายละเอยด มความลมลกซบซอน เพมขนตามวยทสงขนของผเรยน เปนตน 6. ตองคานงถงความแตกตางของผเรยน ผเรยนทอยในชวงวยเดยวกน โดยทวไปจะมพฒนาการหลายดานทคลายคลงกน อยางไรกตาม ผเรยนในวยเดยวกน เพศเดยวกน แตละบคคลกยงมเอกลกษณเฉพาะตวทไมเหมอนใครและไมมใครเหมอน ครแนะแนวจงตองคานงถงความแตกตางของผเรยนกลมเปาหมายดวย จงจะสามารถจดบรการสนเทศใหตอบสนองความสนใจ ความตองการ ความจาเปน และศกยภาพของผเรยนแตละรายไดอยางเหมาะสม 7. ตองคานงถงปจจยดานสงแวดลอมทมอทธพลตอผเรยน ในการจดบรการสนเทศนน ครแนะแนวตองคานงถงปจจยดานสงแวดลอมตางๆ ทมอทธพลตอผเรยนกลมเปาหมาย เชน ความคาดหวงของบดามารดาทมอทธพลการเลอกสาขาการเรยนและการเลอกอาชพของลก กลมเพอนทมอทธพลตอคานยมดานอาชพและการครองตนในสงคมของวยรน สอมวลชนทมอทธพลตอการเรยนรอยางกวางไกลทงในดานบวกและดานลบของเดกและเยาวชน และการเปลยนแปลงของตลาดแรงงานทมอทธพลตอการประกอบอาชพของผใหญ เปนตน การคานงถงปจจยดานสงแวดลอมทมอทธพลตอผเรยนกลมเปาหมายดวยนน จะชวยใหครแนะแนวสามารถจดบรการสนเทศใหแกผเรยนไดอยางถกตอง


8. ตองเคารพในสทธ เสรภาพ และความสามารถในการตดสนใจของผเรยน ครแนะแนวจะทาหนาทใหความชวยเหลอและเอออานวยใหผเรยนไดรบขอสนเทศทมประโยชนอยางเพยงพอตามความจาเปนและความตองการของผเรยน เพอใหผเรยนใชขอสนเทศประกอบการตดสนใจดวยตนเองไดอยางมประสทธภาพ ครแนะแนวจะไมทาหนาทเปนผตดสนใจใหแกผเรยน อกทงจะไมโนมนาวใจหรอกดดนใหผเรยนรบเรงตดสนใจตามความเหนชอบของครแนะแนว 9. ควรใชทรพยากรในการบรหารจดบรการสนเทศทมอยจากด ใหเกดประโยชนไดสงสดตอผเรยนและสถานศกษา รวมทงสอดคลองกบนโยบายและเปาหมายของหนวยงาน ทรพยากรในการบรหารการจดบรการสนเทศทสาคญ ไดแก 4 M’s สรปอยางสนๆ ไดดงน 9.1 man หมายถง ครแนะแนว ครทปรกษา และบคลากรทเกยวของใหความรวมมอในการจดบรการสนเทศ 9.2 money หมายถง งบประมาณสาหรบใชจายในการจดบรการสนเทศ . management หมายถง การจดการทใชในการจดบรการสนเทศ 9.4 materials หมายถง ขอสนเทศ วสดอปกรณ ครภณฑ และสถานทสาหรบใชในการจดบรการสนเทศ ครแนะแนวจงตองเปนผทมความร ความสามารถ และประสบการณทจะบรหารทรพยากร 4 m’s ทมอยจากดไดอยางมประสทธภาพ เพอใหเกดประโยชนไดสงสดตอผรบบรการ รวมทงสอดคลองกบนโยบายและเปาหมายของหนวยงานดวย 10. ควรใหความสาคญตอการวางแผน การจดการภายในองคกร การประสานงาน การประชาสมพนธ และการประเมนผลงาน ครแนะแนวควรมการวางแผน กาหนดเปาหมาย วตถประสงคของการจดบรการสนเทศสาหรบผเรยนกลมเปาหมายทตองรบผดชอบ ควรมการจดองคกรใหเหมาะสมทจะปฏบตงานไดอยางสะดวกและมประสทธภาพ ควรมการประสานงานใหเกดความรวมมอรวมใจจากบคลากรทกฝายทเกยวของ เพอใหการดาเนนงานเปนไปดวยความราบรนและสาเรจตามเปาหมาย ควรมการประชาสมพนธเพอใหทกฝายทเกยวของและผสนใจไดทราบขอมล ขาวสาร เกยวกบการจดบรการสนเทศทเชอถอไดในโอกาสทเหมาะสม และควรมการประเมนผลการจดบรการสนเทศ เพอนาไปใชในการแกไขและพฒนาการจดการจดบรการสนเทศใหมประสทธภาพยงขนตอไป จากการนาเสนอหลกการจดบรการสนเทศขางตน สรปไดวา การจดบรการสนเทศทดมประสทธภาพมหลกการสาคญคอ จดบรการสนเทศใหสอดคลองกบความตองการและความจาเปนของผเรยน โดยดาเนนการอยางเปนระบบ ผานวธการทหลากหลาย ทงเนนใหผเรยนไดมสวนรวมในการจดบรการ


ประเภทของขอสนเทศ

การจดบรการสนเทศโดยทวไปมกนยมใหบรการสนเทศแกผเรยน 3 ประเภทหลกๆ คอ

1. ขอสนเทศดานการศกษา

การใหขอสนเทศดานการศกษาเปนการใหความร ประสบการณและรายละเอยดตางๆ เกยวกบการศกษาในชวงปจจบนและอนาคต รวมทงวธการศกษาเลาเรยนใหประสบผลสาเรจ ทนการศกษา หลกสตรสาขาวชา และกจกรรมเสรมประสบการณตางๆ แนวทางการศกษาตอ การฝก อบรมทงในปจจบนและอนาคต แนวทางการลงทะเบยน การถอนหรอยกเลกรายวชา ขอดและขอเสยในการศกษาเลาเรยนในแตละสาขาอาชพ เปนตน ขอสนเทศดานการศกษาทควรจดใหแกผเรยนประกอบดวย 1.1 ระเบยบกฎระเบยบ ขอบงคบ และแนวปฏบตตางๆ ของสถานศกษา 1.2 หลกสตรของสถานศกษา ซงประกอบดวยหลกการ จดมงหมาย โครงสรางของหลกสตร รายวชา แผนการเรยน การวดและการประเมนผล การสาเรจการศกษา 1.3 บรการตางๆ ทสถานศกษาจดให เชน บรการอนามย บรการสานกวทยบรการ แหลงการเรยนร บรการโสตทศนปกรณ บรการซอมเสรม บรการกยมเงนเพอการศกษา บรการอาหารกลางวน บรการแนะแนว เปนตน 1.4 กจกรรมตางๆ ทสถานศกษาจดใหแกผเรยน ไดแก กจกรรมเสรมหลกสตร กจกรรมทางสงคม กจกรรมรวมหลกสตร กจกรรมเสรมประสบการณชวต เปนตน 1.5 ลกษณะของสถานศกษา ขอกาหนด กฎเกณฑ และคณสมบตในการศกษาตอในสถาบนตางๆ เชน สถานทตง สาขาทเปดสอน วธการเขาศกษา คาใชจาย เปนตน 1.6 องคประกอบในการตดสนใจเลอกแนวทางการศกษาตอ ไดแก ความสามารถทางการเรยน ความถนด นสย ความสนใจ ทศทางและแนวโนมการประกอบอาชพ รายไดของอาชพ เปนตน 1.7 วธการเรยนอยางมประสทธภาพ ไดแก การบรหารตนเอง เทคนคการอานหนงสอและการจดบนทก การคนหารปแบบการเรยนร การควบคมตนเอง การแสวงหาแหลงการเรยนร เปนตน


2. ขอสนเทศดานอาชพ

การใหขอสนเทศดานอาชพเปนการชวยใหผเรยนไดมความรความเขาใจเรองอาชพ เชน วธการเลอกอาชพ การเตรยมตวเพอประกอบอาชพ การสมครงาน คณสมบตของผสมคร ภาระหนาทในการปฏบตงาน สภาพของงานอาชพนนๆ รายได และความกาวหนาในงานอาชพนน ตลอดจนสวสดการทไดรบ ขอสนเทศดานอาชพทควรจดใหแกผเรยนประกอบดวย . ลกษณะ ความสาคญ และเจตคตตออาชพตางๆ 2.2 รายละเอยดเกยวกบอาชพ ไดแก คณสมบตสวนตว คณสมบตเฉพาะตาแหนง วธการคดเลอกคนเขาทางาน ลกษณะของการทางาน สถานทของการทางาน ความมนคงในการทางาน รายได ความตองการของตลาดแรงงาน ความกาวหนาของงาน สวสดการ เปนตน 2.3 การเตรยมตนเองเขาสงาน การเขยนใบสมครงาน 2.4 มาตรฐานและกฎระเบยบทางอาชพ

3. ขอสนเทศดานสวนตวและสงคม

การใหขอสนเทศดานสวนตวและสงคมเปนการชวยใหผเรยนมชวตหรอความเปนอยอยางสงบ มความเจรญท งรางกายและคณลกษณะอนพงประสงค ปรบตวใหเขากบสงคม อยรวมกบผอนไดอยางมความสข รจกการเปนผนา ผตามทด มบคลกภาพและมารยาทตามกาลเทศะ รจกใชเวลาวางใหเกดประโยชน ขอสนเทศดานสวนตวและสงคมทควรจดใหแกผเรยนประกอบดวย 3.1 การรจกตนเองในดานตางๆ ไดแก ระดบเชาวนปญญา ความสามารถ ความสนใจ ความถนด ความตองการ ตลอดจนนสยใจคอ เปนตน 3.2 วธการสรางความสมพนธกบเพอนเพศเดยวกนและตางเพศ 3.3 การเขาใจในบทบาทของเพศชายและเพศหญง 3.4 การเขาใจพฤตกรรม ลกษณะนสยใจคอ คณลกษณะ และความตองการของผอน ตลอดจนความแตกตางระหวางบคคล 3.5 การปรบตว การยอมรบ และเขาใจตนเอง สภาพแวดลอม ครอบครว สถานศกษา และสงคม 3.6 การยอมรบตนเองและผอน อนไดแก ความกดดนของกลมเพอน ความคาดหวงของบดามารดา เปนตน


3.7 วางตนใหเหมาะสมกบมารยาท กาลเทศะ การพฒนาบคลกภพ 3.8 การรเทาทนตนเองและสงคม ทกษะชวต 3.9 วธการเขาสงคม การวางแผนทางการเงน การใชเวลาวาง การใชชวต หลกการคดเลอกขอสนเทศ

ขอสนเทศในยคโลกาภวตนมจานวนมาก ซงขอสนเทศเหลานนสามารถสงผลตอผเรยนและสงคมในทางสรางสรรค แตกอาจสงกระทบตอผเรยนในทางลบไดเชนกน ดงนน ครแนะแนวจงควรคดเลอกขอสนเทศทเหมาะสมกบผเรยน การคดเลอกขอสนเทศทดมหลกการดงน

1. สนองความตองการและเปนทสนใจของผเรยน 2. เหมาะสมกบวยและระดบความรของผเรยน 3. มความเทยงตรง 4. มความทนสมย 5. คมคากบราคาและความสามารถในการจดหา 6. เกดประโยชนสงสดตอผเรยน

รปแบบการใหขอสนเทศ

โดยทวไปการใหขอสนเทศมกนยมปฏบตกน 2 วธคอ

1. การใหขอสนเทศเปนรายบคคล

การใหขอสนเทศเปนรายบคคลเปนกระบวนการชวยเหลอผเรยนใหไดรบขอสนเทศขาวสารเรองราวขอมลตางๆ ทเปนประโยชน โดยจดใหแกผเรยนแตละบคคลตรงตามความตองการหรอความจาเปน เพอผเรยนจะไดนาขอสนเทศทไดรบไปใชประกอบการตดสนใจแกไขปญหาตลอดจนวางแผนชวตของตนเองไดอยางเหมาะสมและมประสทธภาพ การใหขอสนเทศเปนรายบคคลไมมลกษณะเฉพาะตายตวขนอยกบความเหมาะสมของการใหขอสนเทศ บางครงนยมใหขอสนเทศในการใหการปรกษา ประเดนสาคญประการหนงทครแนะแนวพงระวงในการใหขอสนเทศเปนรายบคคลกคอ สวนใหญมกจะนยมปฏบตในรปแบบของการสอน ในบางครงครแนะแนวอาจจะตดสนใจหรอใหขอมลตามทตนเองคดวาควรจะเปน การปฏบตเชนนจะทาใหผเรยนไมไดรบขอสนเทศทเหมาะสม


ตรงกบความตองการทแทจรง สงทควรปฏบตกคอ ควรใหขอสนเทศแกผเรยนอยางเปนธรรมและเทยงตรงทสด อกทงสงเสรมใหผเรยนไดมสวนรวมในการคนหาและจดการขอสนเทศดวยตนเอง 1.1 ลกษณะของขอสนเทศทควรใหเปนรายบคคล การจดขอสนเทศใหแกผเรยนเปนรายบคคลนน ควรศกษาความตองการหรอความจาเปนทแทจรงของผเรยน มความเฉพาะเจาะจงมากกวาการใหขอสนเทศเปนกลม เชน ผเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 สายวทยาศาสตรคนหนงตองการศกษาตอระดบอดมศกษาในสายศลปศาสตร การใหขอสนเทศดานศลปศาสตรจงอาจไมจาเปนสาหรบผเรยนทงชนเรยน แตจาเปนสาหรบผเรยนทตองการศกษาตอสายศลปศาสตรเทานน บางครงขอมลทจะใหขอสนเทศเปนรายบคคลอาจเปนความลบเฉพาะตวบคคล 1.2 ขอดของการใหขอสนเทศเปนรายบคคล 1.2.1 การใหขอสนเทศเปนรายบคคลจะทาใหผเรยนไดรบขอสนเทศทตรงกบความตองการของตนเองมากทสด 1.2.2 การใหขอสนเทศเปนรายบคคลจะเออประโยชนใหครแนะแนวไดรจกและสงเกตพฤตกรรมของผเรยน .. ขอสนเทศทจดใหแกผเรยนเปนรายบคคลจะมเนอหาสาระทเฉพาะเจาะจงเชงลก ซงมประโยชนตอผเรยนแตละคนอยางแทจรง 1.3 ขอจากดของการใหขอสนเทศเปนรายบคคล การใหขอสนเทศเปนรายบคคลมขอจากดดงน 1.3.1 การใหขอสนเทศรปแบบนเปนการใหขอสนเทศเฉพาะบคคล จงใชระยะเวลานาน ทาใหเสยเวลา อกทงหากผเรยนมจานวนมากอาจเกดอปสรรคในการดาเนนงาน 1.3.2 การใหขอสนเทศรายบคคลอาจจาเปนตองใชงบประมาณจานวนมาก 1.3.3 ในสภาพการณจรง การใหขอสนเทศเปนรายบคคลปฏบตไดยาก เนองจากผเรยนในสถานศกษามจานวนมาก ทงมความแตกตางระหวางบคคล จงเปนการยากท ครแนะแนวจะสามารถใหขอสนเทศเปนรายบคคลไดอยางทวถงและตรงความตองการทแทจรงของผเรยน

2. การใหขอสนเทศเปนกลม

การใหขอสนเทศเปนกลมเปนกระบวนการใหขอสนเทศแกผเรยนพรอมกนหลายคน เพอใหผเรยนไดรบความรขอสนเทศทมประโยชน โดยผเรยนนนมลกษณะความตองการหรอมปญหาคลายคลงกน จาเปนตองไดรบขอสนเทศเหมอนกน หรอเปนขอมลเรงดวนทผเรยนทกคนควรทราบ สถานศกษาสวนใหญนยมจดบรการใหขอสนเทศแกผเรยนเปนกลม เนองจากเปนวธการ


ทสะดวกรวดเรว และประหยดงบประมาณ การใหขอสนเทศเปนกลมทรจกกนดคอ กจกรรมโฮมรม กจกรรมแนะแนวในชนเรยน กจกรรมปฐมนเทศ เปนตน 2.1 ลกษณะของขอสนเทศทควรใหเปนกลม ลกษณะขอสนเทศทนยมจดใหแกผเรยนเปนกลมสวนใหญจะเปนเรองราวทวไปทผเรยนทกคนตองทราบ เรองราวจาเปนเรงดวน เนอหาในภาพกวางเพอเปนแนวทางใหผเรยนศกษาคนควาในเชงลกทเหมาะสมกบตนเองตอไป เชน วธการเตรยมตวสอบ มารยาททางสงคม การปรบตว อาชพในยคโลกาภวตน เปนตน 2.2 ขอดของการใหขอสนเทศเปนกลม การใหสนเทศเปนกลมมขอดดงน 2.2.1 ประหยดเวลา งบประมาณ และแรงงาน 2.2.2 เปนการจดบรการใหแกผเรยนไดอยางทวถง ผเรยนมโอกาสไดเขารบขอมลจานวนมาก 2.2.3 ดาเนนการไดอยางรวดเรว ทนตอเหตการณและความจาเปนเรงดวน 2.2.4 เปนการสรางความสมพนธอนดตอผเรยนกบผเรยน และผเรยนกบคร ทาใหเกดสมพนธภาพทดตอกน ซงจะเออตอการจดบรการแนะแนวอนๆ โดยเฉพาะบรการใหการปรกษา 2.2.5 การใหขอสนเทศรปแบบนมกเปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในการปฏบตกจกรรม โดยเฉพาะการแลกเปลยนเรยนร ทาใหเกดประโยชนทแทจรง 2.2.6 การจดบรการลกษณะนจะชวยกระตนและสงเสรมใหผเรยนใชบรการแนะแนวมากขนไมเฉพาะผทมปญหาเทานน 2.3 ขอจากดของการใหขอสนเทศเปนกลม .. ขอสนเทศบางอยางไมสามารถจดใหเปนกลมได เนองจากเปนความลบ เชน ปญหาทางอารมณ ปญหาครอบครว เปนตน 2.3.2 การจดบรการลกษณะนอาจทาใหผเรยนไดรบขอสนเทศไมทวถง และไมสอดคลองกบความตองการทแทจรง เนองจากมผเรยนจานวนมาก .. การใหขอสนเทศเปนกลมบางครงดาเนนการไดยาก เนองจากผเรยนเปนกลมใหญมความแตกตางกน ลกษณะของกจกรรมและสออาจไมสามารถกระตนใหผเรยนสนใจเกดการเรยนรไดอยางแทจรง อกทงเปนการยากทจะใหผเรยนเขารวมกจกรรมไดพรอมเพรยงกน


วธการจดบรการสนเทศ

สถานศกษานยมจดบรการสนเทศแกผ เ รยนในหลายรปแบบแตกตางกนไปตามวตถประสงคและบรบทของสถานศกษานน อยางไรกตาม วธการจดบรการสนเทศโดยทวไปมลกษณะคลายคลงกน นาเสนอไดดงน

1. กจกรรมโฮมรม

ปจจบนกจกรรมโฮมรมเปนวธการจดบรการสนเทศทสถานศกษาไดพยายามผลกดนใหมประสทธภาพสงสด ดวยมความเชอวากจกรรมโฮมรมมประโยชนตอผเรยนอยางแทจรงทงในดานการใหขอสนเทศและการรจกผเรยน ซงเปนกระบวนการสารวจของระบบดแลชวยเหลอ เปนกจกรรมทครประจาชน/ครทปรกษาดาเนนการปฏบตไดจรงในสถานศกษา 1.1 ความหมายของกจกรรมโฮมรม กจกรรมโฮมรม หมายถง กจกรรมทจดขนเพอพฒนาผเรยนใหเกดความเจรญงอกงามตามคณลกษณะอนพงประสงคของสงคม โดยมพนฐานจากการสรางสมพนธภาพ ความปรารถนาดทมตอกน การนาสารสนเทศทมประโยชนมาใหผเรยนไดรบร ไดคดวเคราะห ตดสนใจ เพอใหเขาใจตนเอง ผอน และสงคม . วตถประสงคของการจดกจกรรมโฮมรม การจดกจกรรมโฮมรมมวตถประสงคสาคญสองประการคอ การรจกผเรยนและการใหขอสนเทศแกผเรยน 1.3 แนวการจดกจกรรมโฮมรม การจดกจกรรมโฮมรมโดยทวไปนนเปนบทบาทหนาทของครทปรกษา/ครประจาชนทสถานศกษาแตงตงใหดแลผเรยน การจดกจกรรมโฮมรมอาจจะจดไดหลายลกษณะดงน .3.1 จดคาบกจกรรมโฮมรมกอนจะเรยนวชาการ ทกวนๆ ละ นาท .. จดคาบกจกรรมโฮมรมหลงเรยนวชาการ ทกวนๆ ละ นาท ..3 จดคาบกจกรรมโฮมรมกอนเรยนวชาการ นาท หลงเรยนวชาการ นาท ทกวน .. จดคาบกจกรรมโฮมรม คาบตอสปดาห .. จดคาบกจกรรมโฮมรมกอนเรยนวชาการ วนละ นาท และสปดาหละ คาบ .. จดกจกรรมโฮมรมกอนเรยนวชาการ วนละ นาท หลงเรยนวชาการวนละ นาท และสปดาหละ คาบ


อยางไรกตาม สถานศกษามกจะกาหนดชวงเวลาของการจดกจกรรมโฮมรมเปน 2 ลกษณะใหญคอ การกาหนดชวโมงการจดกจกรรมโฮมรมชดเจนในตารางเรยน ซงบางครงเรานยมเรยกวาโฮมรมยาว และการจดกจกรรมโฮมรมตามความสะดวกของผเรยนและครทปรกษา/ครประจาชนบางครงนยมเรยกวาโฮมรมสน ขนตอนการจดกจกรรมโฮมรมอาจแบงเปน ขนดงน ขนท การวเคราะหผเรยน เปนการวเคราะหผเรยนในลกษณะตางๆ เชน ธรรมชาตและพฒนาการของผเรยน ความตองการของผเรยน คณลกษณะตางๆ สวนเดน จดดอยทตองปรบปรงพฒนา สภาพความตองการของครอบครว ชมชน และสงคม ขอมลนจะทาใหไดแนวทางในการจดกจกรรมโฮมรม ขนท การกาหนดจดมงหมายของการจดกจกรรมโฮมรม ภายหลงจากการวเคราะหผเรยนแลว ผจ ดกจกรรมโฮมรมตองกาหนดจดมงหมายวาตองการใหผเรยนไดรบประโยชนอะไร หรอไดอะไรจากการเขารวมกจกรรมโฮมรม ขนท การกาหนดเนอหาและสารสนเทศของการจดกจกรรมโฮมรม ในขนนผจดกจกรรมตองวเคราะหความจาเปนและความสาคญของเนอหา/สารสนเทศทจะนาเสนอเพอใหผเรยนเกดการเรยนร โดยคานงวาปญหาหรอคณลกษณะใดทมความจาเปนเรงดวน หรอสาคญมากเพยงใด เนอหา/สารสนเทศมความยากงาย ความทนสมย หรอตรงกบความตองการ ความสนใจของผเรยนหรอไมอยางไร ตรงตามจดมงหมายของการจดกจกรรมมากนอยเพยงใด โดยเนอหา/สารสนเทศตองครอบคลมหลกการจดการเรยนรทง ดานคอ พทธพสย ทกษะพสย และจตพสย ขนท ขนวางแผนการจดกจกรรมโฮมรม เปนการนาเนอหามาวเคราะหวาควรนาเสนอประสบการณการเรยนรแกผเรยนในลกษณะใด ในขนนผจดกจกรรมตองมาวางแผนวเคราะหการจด อนไดแก เทคนควธการจด กระบวนการตางๆ สอการเรยนร ตลอดจนการวดประเมนผล โดยดาเนนการในลกษณะการเขยนแผนการจดกจกรรมโฮมรม โดยทวไปแผนการจดกจกรรมโฮมรมจะมสวนประกอบสาคญคอ . ชอแผน/กจกรรม . ระยะเวลาการจด/ชนเรยนทจด/วนเวลา/สถานท . จดประสงคการเรยนร/ผลการเรยนรทคาดหวง . เนอหา/สาระสาคญ/ความคดรวบยอด . กจกรรม (ขนนา ขนดาเนนการ ขนสรป) . สออปกรณตางๆ . การประเมนผล . อนๆ ถาม เชน บนทกหลงการจดกจกกรม ขอเสนอแนะตางๆ เปนตน


เมอดาเนนการเขยนแผนการจดกจกรรมเสรจแลวใหตรวจสอบพจารณาวาแผนการจดกจกรรมนมความสมบรณเหมาะสมมากนอยเพยงใด จดประสงค เนอหา กจกรรม สอ และการวดประเมนผลสอดคลองกนหรอไม ระยะเวลาการจดกจกรรมเพยงพอหรอไม เปนตน จากนนดาเนนการปรบปรงแกไข ขนท ข นการเตรยมการจดกจกรรม ข นนผ จดกจกรรมจะดาเนนการเตรยมการจดหาอปกรณ สอตางๆ สรางเครองมอแบบวด/ประเมนผล ซกซอมความเขาใจ จนตนาการถงการจดกจกรรม คดทบทวนแกไขขอบกพรองจดออนของแผนการจดกจกรรม วเคราะหปญหาอปสรรคทจะเกดขน โดยเตรยมหาทางแกไขไวลวงหนา ขนท ขนดาเนนการจดกจกรรม เปนการจดกจกรรมตามแผนทวางไวอยางเปนขนตอน มการจดบนทก เกบขอมลตางๆ ขณะดาเนนการจดกจกรรม ประเดนสาคญอยางหนงทผจดกจกรรมโฮมรมจะละเลยไมไดกคอ การจดกจกรรมโฮมรมแตละครงผจดตองตระหนกถงสมพนธภาพทดระหวางครกบศษย และเพอนนกเรยนกบเพอนนกเรยนดวยกน ในขนนาหรอขนสรปตองมการดแลผเรยนในเรองตางๆ เชน การแตงกาย พฤตกรรม มการอบรมคณธรรมจรยธรรมเสรมแทรกในการจดกจกรรมแตละครง อกท งตองแจงขาวสารและสารสนเทศตางๆ ทเปนประโยชนตอผเรยน โดยไมจาเปนตองใชวธบอกกลาวทกครงไป อาจนาเสนอเปนปายนเทศประชาสมพนธ หรอฝากขอความใหแกหวหนาชนหรอตวแทนไวบอกตอกนไปกได ขนท ขนประเมนผล ขนนเปนขนของการพจารณาวาการจดกจกรรมมความสาเรจและเกดประโยชนตอผเรยนเพยงใด โดยพจารณาจากวธการวดผลทกาหนดไวในแผนการจดกจกรรม สวนใหญมกจะนยมใชการสงเกตพฤตกรรมการมสวนรวม การซกถาม การใชแบบสอบถาม/แบบทดสอบ การเขยนรายงานการเรยนร เปนตน โดยวเคราะหเปรยบเทยบกบจดประสงคการเรยนรแลวสรปรวบรวม เพอนาขอมลดงกลาวมาพฒนาปรบปรงการจดกจกรรมตอไป ขนท ขนการใหขอมลยอนกลบแกผเรยน ภายหลงการประเมนผลการจดกจกรรม ผจดกจกรรมตองนาเสนอผลการจดกจกรรมและขอมลอนเปนประโยชนตอผเรยนวาการจดกจกรรมครงนผเรยนบรรลจดประสงคหรอไม ควรปรบปรงแกไข แลกเปลยนเรยนร เตมเตมผเรยน พฒนาใหเกดความเจรญงอกงามอยางไร เพอเปนแนวทางการศกษาทาความเขาใจ ผเขยนขอนาเสนอตวอยางการเขยนการจดกจกรรมโฮมรมดงน (เจษฎา บญมาโฮม, 2549, หนา 135 - 139)


แผนการจดกจกรรมโฮมรมชอกจกรรม บนทกความดชนมธยมศกษาปท / ระยะเวลา นาท จานวน คาบ โรงเรยนหอวง วนทจด พฤษภาคม เวลา . – . น.

--------------------------------------------------ความคดรวบยอด การดาเนนชวตทมคณคาบคคลตองรจกการทาความด รจกแบงบนใหความชวยเหลอผอน เพอใหอยรวมกนในสงคมอยางมความสข ดงนน การปลกฝงการทาความดรจกใหการชวยเหลอผอนจงเปนสงทพงมแกเยาวชน เพอใหเขาเหลานตระหนกถงความสาคญและสามารถชวยเหลอผอนได

จดประสงคการเรยนร . เพอใหผเรยนตระหนกถงความสาคญของการชวยเหลอผอน 2. เพอใหผเรยนไดสารวจความตองการของตนเองในการชวยเหลอผอน . เพอใหผเรยนสามารถกาหนดแนวทางและดาเนนการชวยเหลอผอนได

เนอหา การชวยเหลอผอนสามารถกระทาไดหลายวธ เชน การให การเสยสละ การเผอแผ การอนเคราะห การสงเคราะห และการตกเตอนดวยความหวงด การชวยเหลอผอนมคณคาทงผใหและผรบ การวางแนวทางปฏบตตนเพอชวยเหลอผอน จะชวยใหเกดความชวยเหลอกนในการอยรวมกนในสงคมอยางมความสข การใหความชวยเหลอผอน นบวาเปนการทาความดทสาคญเกดประโยชนตอตนเองและสงคม อกทงป พ.ศ. เปนปทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงครองสรราชสมบตครบ ป จงควรทาความดเพอถวายแดพระองคทาน การบนทกและการตดตามการใหความชวยเหลอนนจะ ทาใหผปฏบตเกดความภมใจในตนเอง และจะสามารถดาเนนการชวยเหลอไดถกตองเหมาะสมตอไป

กจกรรม ขนนา . ครตรวจสอบความเรยบรอยของผเรยน แลวแจงขาวสารตางๆ ใหผเรยนทราบ . ครสนทนากบผเรยนถงขาวบคคลทใหความชวยเหลอผอน เชน การใหทนการศกษาแกเยาวชนผยากไร เปนตน จากนนสอบถามเกยวกบคดเหนและรสกของผเรยนทมตอเหตการณ


ขนดาเนนการ . ครขออาสาสมครผเรยน – คน นาเสนอความดในรปแบบตางๆใหเพอนๆ ในหองฟง . ครสนทนากบผเรยนถงผลทไดรบหรอสงตอบแทนจากการทาความด . ครสนทนากบผเรยนโดยตงคาถามวา ภายหลงจากการทาความดชวยเหลอผอนแลวมใครเคยไมไดรบผลตอบแทน หรอไดรบผลตอบแทนไมตรงกบความตองการของตนเองหรอไมอยางไร เพราะเหตใดจงเปนเชนนน

. ครนาบตรคา “ทาดไมตองอาย” “สขใจทไดทาด” ใหผเรยนด แลวสอบถามความคดเหนเกยวกบบตรคาดงกลาว

. ครกลาวใหกาลงใจแกผเรยนโดยชแจงวา การทาดชวยเหลอผอนไมควรหวงสงตอบแทน การทาดชวยเหลอผอนนนสงตอบแทนคอทาใหเรามความสข พรอมยกตวอยางโฆษณาทแพรภาพทางโทรทศนเกยวกบการรณรงคการทาดของวยรน

. ครแบงผเรยนออกเปน กลม พรอมแจกใบงาน ใหผเรยนแตละกลมชวยกนคดวาเราสามารถทาดชวยเหลอผอนดวยวธการใดบาง . ตวแทนแตละกลมออกมานาเสนอผลการปฏบตกจกรรมตามใบงาน . ผเรยนและครชวยกนสรปการนาเสนอและเพมเตมใหขอเสนอแนะ . ครมอบบนทกความดแกผเรยนเพอใหผเรยนบนทกการชวยเหลอผอนเมอมโอกาส ในชวง สปดาห แลวนาสงครเปนการบาน ขนสรป . ครขออาสาสมครผเรยน – คน ออกมาสรปการเรยนรในคาบน โดยมเพอนผเรยนและครชวยรวมเพมเตม . ครสรปการเรยนรโดยนาเสนอ ขอความปณธานการดาเนนชวตของ พระบรมราชชนกกรมหลวงสงขลานครนทร ทวา “ขอใหถอประโยชนสวนตนเปนทสอง ประโยชนของเพอนมนษยเปนกจทหนง ลาภ ทรพย และเกยรตยศ จะตกแกทานเอง ถาทานทรงธรรมะแหงอาชพไวใหบรสทธ”

การประเมนผล . การสงเกตพฤตกรรมขณะจดกจกรรม และหลงการจดกจกรรม . การสอบถามประกอบการสนทนาและการสรปการเรยนร . การตรวจสอบการเขยนบนทกความดของผเรยน


สออปกรณ . บตรคา . ขอความปณธานการดาเนนชวตของ พระบรมราชชนก กรมหลวงสงขลานครนทร . ใบงานการปฏบตกจกรรม

บนทกภายหลงการจดกจกรรมบนทกความด

ชอ...................................................................................................................................................... คาชแจงใหผเรยนบนทกการทาความดใหความชวยเหลอผอน เปนเวลา สปดาห แลว

นาสงครตามกาหนด

วน เดอน ป ผรบความชวยเหลอ กจกรรมทชวยเหลอ ผลการชวยเหลอ


แผนการจดกจกรรมโฮมรมชอกจกรรม ระเบยบวนยของเราชนมธยมศกษาปท / ระยะเวลา นาท (ตอนเชากอนเรยนคาบแรก) โรงเรยนวดสงเวช วนทจด พฤษภาคม เวลา . – . น.

--------------------------------------------------ความคดรวบยอด สงคมไทยในปจจบนนมปญหาตางๆ เกดขนมากมายโดยเฉพาะเยาวชนไทยทจะเปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศชาตตอไปในอนาคต สวนใหญมปญหาดานความประพฤตขาดความมระเบยบวนย ความรบผดชอบของตนเอง เปนเหตใหสงคมเกดความวนวาย ดงนน การปลกฝงใหเยาวชนและประชาชนไทยใหมนสยความรบผดชอบจงเปนสงสาคญ เพอชวยกนพฒนาประเทศตอไป

จดประสงคการเรยนร . เพอใหผเรยนตระหนกถงความสาคญของการมระเบยบวนย . เพอใหผเรยนไดฝกแสดงความคดเหนและพฒนาทกษะการทางานรวมกบผอน

เนอหา ระเบยบวนยคอความประพฤตหรอการปฏบตทมระเบยบแบบแผนตามกฎ ขอบงคบ หรอขอกาหนดทสรางขน เพอชวยใหการอยรวมกนในสงคม เปนไปดวยความเรยบรอย และการทจะสรางใหเดกเกดวนยทดในตนเองไดนน มความจาเปนอยางยงทจะตองใหความร ความเขาใจ ในเรองของการมระเบยบวนยทด ตลอดจนมการสงเสรมอยางตอเนอง ทสาคญอกประการหนงคอ ผใหญควรเปนแบบอยางทด เพอใหเดกไดเหนและเกดการเลยนแบบ โดยนาไปปฏบตซงจะทาใหเกดเปนนสยทด และสงผลตอการพฒนาประเทศตอไป ระเบยบวนยมความสาคญตอการพฒนาประเทศ ถาบคคลในประเทศมวนยในตนเองแลวยอมสงผลใหประเทศชาตมความเจรญกาวหนา และเปนประเทศทมความเปนระเบยบเรยบรอย อยรวมกนดวยความสงบสข

กจกรรม ขนนา . ครสนทนากบผเรยนโดยตงประเดนใหผเรยนแสดงความคดเหนวา “ถาสงคมไมมระเบยบวนย อะไรจะเกดขน”


ขนดาเนนการ . ครแบงผเรยนออกเปน กลม จากนนใหผเรยนแตละกลมชวยกนแสดงความคดเหนเกยวกบประเดนการสนทนาในขางตน แลวบนทกลงในใบบนทกการปฏบตกจกรรมทครเตรยมให . ครขอตวแทนกลมออกมานาเสนอผลการแสดงความคดเหน จานวน กลม . ครสอบถามผเรยนกลมอนๆ ทไมไดออกมานาเสนอวามกลมใดบางทคดเหนตางจากกลมทนาเสนอ แลวใหนาเสนอประเดนทแตกตางจากเพอน ขนสรป . ผเรยนและครชวยกนสรปการนาเสนอและเพมเตมใหขอเสนอแนะ . ครตรวจสอบความเรยบรอยของผเรยน แลวแจงขาวสารตางๆ ใหผเรยนทราบ

การประเมนผล . การสงเกตพฤตกรรมขณะจดกจกรรม และหลงการจดกจกรรม . การสอบถามประกอบการสนทนาและการสรปการเรยนร . การตรวจสอบการเขยนแสดงความคดเหนของผเรยนในประเดน “ถาสงคมไมมระเบยบวนยอะไรจะเกดขน”

สออปกรณ ใบบนทกการปฏบตกจกรรมกลม

ใบบนทกการปฏบตกจกรรม คาชแจง

ใหผเรยนรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนในประเดน“ถาสงคมไมมระเบยบวนยอะไรจะเกดขน” แลวสรปบนทกลงในใบบนทกน ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................


2. กจกรรมปฐมนเทศ

กจกรรมปฐมนเทศเปนกจกรรมททกสถานศกษาตองดาเนนการ เพราะเปนกจกรรมสาคญททาใหผเรยนและผทเกยวของไดทราบขอมลเกยวกบการศกษาหรอการจดกจกรรมตางๆ ในภาพรวมอยางละเอยด 2.1 ความหมายของกจกรรมปฐมนเทศ กจกรรมปฐมนเทศ หมายถง กจกรรมหนงทจดขนเพอใหขอสนเทศแกผเรยนทเขาศกษาใหม หรอผเรยนทเขารวมกจกรรมโครงการตางๆ เพอใหผเรยนทเขารบการปฐมนเทศมความร ความเขาใจ และมเจตคตทดตอสถานศกษาหรอกจกรรมโครงการทเขารวม โดยทกจกรรมนจะดาเนนการกอนทผเรยนจะเรมเขาศกษาหรอเขารวมกจกรรม 2.2 วตถประสงคการจดกจกรรมปฐมนเทศ 2.2.1 เพอใหผเรยนไดรจกและมความเขาใจเกยวกบหลกสตร กจกรรม บคลากร และเพอนในสถานศกษาหรอโครงการนนๆ .. เพอใหผเรยนไดรบทราบขอมลขาวสาร กฎระเบยบ หลกการ วธการ หรอสงตางๆ ทควรจะทราบ 2.2.3 เพอสรางความประทบใจแรกพบ ทาใหผเรยนรสกอบอน มเจตคตทดตอสถานศกษาหรอโครงการนนๆ 2.2.4 เพอใหผเรยนสามารถปรบตวเขากบสงแวดลอมภายในสถานศกษาไดอยางรวดเรวขน สามารถวางแผนการดาเนนชวตตนเองไดอยางเหมาะสม . แนวการจดกจกรรมปฐมนเทศ เนองจากการปฐมนเทศเปนการจดกจกรรมเพอใหผเรยนเกดความเขาใจและมเจตคตทดตอสถานศกษาหรอโครงการทจดขน สวนใหญสถานศกษาจะนยมจดการปฐมนเทศกอนเรมศกษาเลาเรยนหรอกอนเขารวมโครงการดวยการประชมชแจง บางครงอาจมการแบงกลมยอยเพอฝกปฏบตซกซอมความเขาใจ ดงนน การจดกจกรรมปฐมนเทศจงควรยดหลกการดงน 2.3.1 ผเรยนทกคนตองเขารวมการปฐมนเทศ หากไมสามารถเขาปฐมนเทศได ตองดาเนนการปฐมนเทศเปนรายบคคลภายหลง นอกจากน ยงตองกระตนใหผเรยนตระหนกวาการเขารบการปฐมนเทศมประโยชน เพราะเปนการสรางความรบผดชอบตอการปฏบตงาน 2.3.2 การนาเสนอขอสนเทศในการปฐมนเทศนนควรนาเสนอรายละเอยดใหครบถวน เปนรปธรรม สะดวกตอความเขาใจ ไมนานเกนไป และใหผเรยนมสวนรวม 2.3.3 การปฐมนเทศมความสาคญตอผเรยนมาก ดงนน ผจดการปฐมนเทศตองเตรยมการอยางด เพอใหการปฐมนเทศเกดประสทธภาพสงสด


3. การจดปายนเทศ

นอกจากการจดกจกรรมโฮมรมทสามารถเขาถงผเรยนโดยตรงแลวนน การจดปายนเทศกเปนวธการใหขอสนเทศอกวธการหนงทผเรยนสามารถเขาถงขอมลไดสะดวก 3.1 ความหมายของปายนเทศ ปายนเทศ คอ แผนปายทใชจดแสดงทางการศกษา หรอเปนสอการเรยนการสอนใชถายทอดความร เรองราว ความคด ขาวสารโดยรปภาพ แผนภาพ แผนภม สถต ของจรง ของจาลองและอนๆ เสนอเรองราวดวยรปแบบทนาสนใจ ซงผเรยนสามารถเรยนรไดตามลาพง และเรยนรไดงาย 3.2 วตถประสงคของการจดปายนเทศ .. เพอใหผเรยนไดรบขอมลขาวสารทเปนประโยชน ทราบความเคลอนไหวตางๆ ของสถานศกษาหรอกจกรรมตางๆ ทมความสาคญตอผเรยน 3.2.2 เพอฝกใหผเรยนรจกแสวงหาขาวสารความร ใหทนตอเหตการณตางๆ อยเสมอ 3.2.3 เพอสรางบรรยากาศการเรยนรทดในสถานศกษา 3.3 แนวการจดปายนเทศ ปายนเทศเปนสวนหนงของการเรยนร ดงนน สถานศกษาจงควรใหความสาคญตอการจดปายนเทศ ไมควรปลอยปละละเลยการจดปายนเทศ นอกจากนควรมการวางแผนการจดปายนเทศอยางเปนระบบ มผรบผดชอบการจดชดเจน อกทงควรใหผเรยนมสวนรวมในการรบผดชอบปายนเทศในรปแบบตางๆ เชน การจดตกแตง การดแลรกษา เปนตน โดยมหลกการเพอยดเปนแนวทางปฏบตดงน 3.3.1 เนอหาการจดปายนเทศควรเปนเรองนาสนใจ อาจจดใหสอดคลองกบวชาเรยน เหตการณวนสาคญ หรอเรองจาเปนเรงดวน โดยยดหลกสอดคลองกบความตองการและพฒนาการของผเรยน 3.3.2 ปายนเทศควรตดตงอยในสถานทซงผเรยนสามารถพบเหน อานไดสะดวก มสสน การตกแตงทสวยงาม เหมาะสม และเปนปจจบน 3.3.3 เนอหาบนปายนเทศตองมความถกตอง ดงนน ตองมการตรวจสอบอยางละเอยดรอบคอบ .. การจดปายนเทศควรยดหลกความประหยด ใชวสดอปกรณใหคมคา 3.3.5 การจดปายนเทศควรนาหลกการออกแบบสอการเรยนรมาใช เชน การออกแบบโครงราง สสน และความเปนมต เปนตน เพอใหปายนเทศมความสวยงาม นาสนใจ ดงดดใหผอานมาศกษาคนควา


ภาพท 4.1 ตวอยางการจดปายนเทศ ทมา (โรงเรยนปากพะยนพทยาคาร, 2552)

. ศนยสนเทศ

ปจจบนสถานศกษาสวนใหญใหความสาคญตอเทคโนโลยและสารสนเทศ ทงมแนวคดทจะพฒนาผเรยนใหมความสามารถในการรและจดการสารสนเทศ ดงนน จงมการจดตงหนวยงานเกยวกบขอมลสารสนเทศขนโดยใชชอหนวยงานแตกตางกนไป เชน หองแหลงการเรยนร หองคลงปญญา หองสารสนเทศ ศนยการเรยนร เปนตน ในทนจะใชชอวาศนยสนเทศ 4. ความหมายของศนยสนเทศ ศนยสนเทศ คอ สถานททสถานศกษาจดขนในรปแบบตางๆ โดยมวตถประสงคหลกเพอเปนแหลงใหผเรยนไดรบความร ขอสนเทศทมประโยชน โดยทวไปสถานศกษามกจะรวบรวมเอกสาร หนงสอ แผนปลว แหลงสบขอมลตางๆ ไวใหแกผเรยน .2 วตถประสงคของการจดศนยสนเทศ 4.2.1 เพอรวบรวมขอมลดานการศกษา อาชพ และการดาเนนชวตใหเปนระบบสะดวกตอการใชงานของผเรยน 4.2.2 เพอใหผเรยนมแหลงคนควาขอมลทสอดคลองกบความตองการของตนเอง สามารถนาขอมลนนมาใชในการวางแผนตดสนใจศกษาตอ การประกอบอาชพ ตลอดจนการดาเนนชวตในสงคมไดอยางมคณภาพ 4.2.3 เพอเปนแหลงขอมลคนควาแกครอาจารย และผทสนใจในการนาขอสนเทศมาพฒนาตนเองและพฒนาผเรยน .. เพอฝกนสยการคนควาการจดการความร ซงเปนคณลกษณะสาคญของผเรยนยคปจจบน ตลอดจนฝกการสรางนสยการใชเวลาวางใหเกดประโยชน


.3 แนวการจดศนยสนเทศ การจดศนยสนเทศในสถานศกษาอาจดาเนนการไดแตกตางกนไปตามบรบทของสถานศกษา เชน อาจจดเปนมมหนงของหองเรยนหรอหองปฏบตการ จดเปนสวนหนงของหองสมด หรอจดเปนหองศนยสนเทศโดยเฉพาะ ทงน มหลกการเพอยดเปนแนวทางดาเนนการดงน .. การจดศนยสนเทศควรดาเนนการในลกษณะคณะกรรมการซงประกอบดวยบคลากรจากหลายฝาย เพอใหไดความรวมมอในการดาเนนงานมากทสด 4.3.2 ศนยสนเทศควรตงอยในสถานทเหมาะสม เพอสะดวกตอการใชงานของผเรยน/ผรบบรการ 4.3.3 การดาเนนงานน นตองมการกาหนดขอบขายของการปฏบตงานและขอสนเทศทตองการรวบรวม 4.3.4 ขอสนเทศภายในศนยควรมการจดหมวดหมอยางเปนระบบเพอสะดวกตอการใชงาน อาจจดหมวดประเภทขอสนเทศตามประเภทของการแนะแนวคอ ขอสนเทศดานการศกษา ขอสนเทศดานอาชพ และขอสนเทศดานสวนตวและสงคม 4.3.5 ควรใหผเรยนและผทเกยวของมสวนรวมรบผดชอบและใหขอเสนอแนะ 4.3.6 ขอสนเทศภายในศนยสนเทศควรมจานวนเพยงพอกบจานวนผเรยนและมความทนสมย ทงควรมโสตทศนปกรณไวบรการแกผเรยนดวย 4.3.7 ควรมมาตรการททาใหผเรยนและบคลากรในสถานศกษาเหนความสาคญของศนยสนเทศ โดยเฉพาะผบรหารสถานศกษา เพอจะไดใหการสนบสนน เชน งบประมาณ เปนตน

ภาพท 4.2 ตวอยางการจดศนยสนเทศ ทมา (โรงเรยนปากพะยนพทยาคาร, 2552)


5. การจดวนงานอาชพ

วนงานอาชพเปนกจกรรมทจดขนโดยเนนการใหขอสนเทศดานอาชพแกผเรยน โดยจดระยะเวลาระหวาง 1 - 7 วน ปจจบนอาจเรยกชอวนงานอาชพใหสอดคลองกบระยะเวลาการจดกจกรรมวา การจดงานสปดาหอาชพ โดยนยมจดกจกรรมนใหแกผเรยนในระดบมธยมศกษาและอดมศกษา เพราะผเรยนในชวงวยนมพฒนาการทางอาชพชดเจนกวาผเรยนระดบประถมศกษา 5.1 ความหมายของวนงานอาชพ วนงานอาชพ หมายถง กจกรรมทจดขนเพอเนนการใหขอสนเทศดานอาชพแกผเรยน กจกรรมในวนงานอาชพไดออกแบบเพอชวยใหผเรยนไดคดและไดรบประสบการณเกยวกบความสนใจและความสามารถของตนเองในดานความเปนไปดานอาชพ การจดกจกรรมมกนยมจดเปนนทรรศการ การเชญวทยากร และการออกรานงานอาชพตางๆ 5.2 วตถประสงคของการจดวนงานอาชพ 5.2.1 เพอใหผเรยนไดรบประสบการณเกยวกบขอมลอาชพตางๆ ทงทางตรงจากผประกอบการ และทางออมจากสอตางๆ .. เพอใหผเรยนไดทราบขอสนเทศเกยวกบอาชพตางๆ เชน การสอบเขาปฏบตงาน ลกษณะการปฏบตงาน ความกาวหนาในอาชพ คาตอบแทน ความเสยงหรอขอดอยตางๆ 5.2.3 เพอใหผ เ รยนเขาใจถงคณสมบตและความสามารถของตนเองกบคณลกษณะของอาชพตางๆ 5.2.4 เพอปลกฝงเจตคตทดตอการประกอบอาชพ 5.2.5 เพอเปนการกระตนใหผเรยนไดวางแผนการคดตดสนใจประกอบอาชพและการศกษาเลาเรยน 5.2.6 เพอปลกฝงใหผเรยนตระหนกถงความสาคญของการวางแผนชวตตนเอง อนทจะชวยใหสามารถดาเนนชวตไดอยางมคณภาพ 5.3 แนวการจดวนงานอาชพ 5.3.1 สารวจความตองการของผเรยนเพอจดหมวดหมความตองการเกยวกบอาชพ 5.3.2 กาหนดแนวทางและประเดนหลกของการจดวนงานอาชพ เชน สาระสาคญและแนวโนมการประกอบอาชพ การศกษาเลาเรยน การกาหนดรปแบบวธการ การกาหนดวนเวลาจดกจกรรม 5.3.3 ควรดาเนนการในรปแบบคณะกรรมการเพอวางแผนและแบงภาระการปฏบตงาน 5.3.4 ดาเนนการจดกจกรรมตางๆ โดยเนนความหลากหลายของกจกรรม เชน การเชญวทยากรมาบรรยาย การอภปรายเกยวกบอาชพ การสนทนากลมเกยวกบอาชพและ


ผประกอบการหรอผมประสบการณ จดนทรรศการ จดฉายภาพยนตรหรอภาพนงเกยวกบอาชพ การแจกเอกสาร การแสดงผลงานตางๆ ของผเรยน การออกรานดานอาชพ การสารวจความถนดและความสามารถของผเรยน เปนตน ทงน การจดกจกรรมทกลาวมาขางตนควรเนนใหผเรยนไดมสวนรวมในการปฏบตกจกรรมอยางทวถง เพอใหผเรยนไดรบประสบการณมากทสด 5.3.5 การประเมนผลการจดกจกรรมวนงานอาชพวาการดาเนนงานประสบความสาเรจหรอไมมากนอยเพยงใด เชน การสอบถามความคดเหนเกยวกบกจกรรม ประโยชนทไดรบ หรออาจใหผเรยนเขยนบนทกการเรยนรทไดเขารวมกจกรรม

6. กจกรรมเสรมหลกสตร

นอกจากเนอหาและกจกรรมทครจดใหแกผเรยนตามโครงสรางหลกสตรแลวผสอนควรจดกจกรรมอนทนอกเหนอจากกจกรรมในช นเรยนเปนกจกรรมเสรม เพอใหผ เ รยนไดรบประสบการณทหลากหลายมากขน 6.1 ความหมายของกจกรรมเสรมหลกสตร กจกรรมเสรมหลกสตร หมายถง กจกรรมตาง ๆททางสถานศกษาจดใหกบผเรยน โดยกจกรรมทจดนนไมไดกาหนดไวในหลกสตรและไมไดบงคบใหผเรยนตองเรยนหรอปฏบตเพอเปนเงอนไขสาเรจการศกษา แตเปนกจกรรมทสถานศกษาเหนวาจะชวยสงเสรมพฒนาการเรยนรและเพมเตมคณลกษณะอนพงประสงคแกผเรยนได 6.2 วตถประสงคของการจดกจกรรมเสรมหลกสตร 6.2.1 เพอใหผเรยนไดรบประสบการณทหลากหลายนอกเหนอจากกจกรรมทกาหนดไวในหลกสตร 6.2.2 เพอเตมเตมคณลกษณะหรอสาระเนอหาบางประการทขาดหายหรอมคอนขางนอยในหลกสตร รวมทงคณลกษณะทออนดอยของผเรยน ทาใหผเรยนมคณภาพเพมขน 6.2.3 เพอใหผเรยนไดคนพบความสามารถ ความถนด และความสนใจของตนเอง อนจะเปนพนฐานในการศกษาตอและการเลอกอาชพ 6.2.4 เพอใหผเรยนไดฝกลงมอปฏบตกจกรรมตางๆ ดวยตนเอง ทาใหผเรยนเกดการเรยนรเกยวกบการทางานรวมกบผอน การวางแผน ความคดสรางสรรค การแกไขปญหา ความรบผดชอบตอตนเองและผอน การเปนผนาผตาม การใชเวลาวางใหเกดประโยชน 6.2.5 เพอฝกทกษะ ความชานาญการดานตางๆ ของผเรยนใหมพฒนาการไปในทางทเจรญงอกงามขน


6.3 แนวทางการจดกจกรรมเสรมหลกสตร 6.3.1 วเคราะหจดออนจดดอยของหลกสตรและผเรยน รวมทงสงทตองการเสรมประสบการณใหแกผเรยน เพอวางแผนในการจดกจกรรมเสรมหลกสตร 6.3.2 ควรดาเนนการในรปแบบคณะกรรมการเพอวางแผนและแบงภาระการปฏบตงาน 6.3.3 กจกรรมเสรมหลกสตรควรจดใหสอดคลองกบพฒนาการของผเรยน โดยเนนใหผเรยนมสวนรวม ควรมการวางแผนการจดอยางรอบคอบเปนระบบ และจดอยางตอเนอง เพอใหเกดประโยชนตอผเรยนอยางแทจรง 6.3.4 การจดกจกรรมควรเนนการสงเสรมพฒนาการผเรยนเปนสาคญ 6.3.5 การจดกจกรรมเสรมหลกสตรควรจดใหสอดคลองเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษา งบประมาณ ความจาเปน รวมทงควรใชแหลงการเรยนรโดยเฉพาะชมชนเปนฐานแหงการเรยนร 6.3.6 การจดกจกรรมเสรมหลกสตรใดๆ กตาม ควรมขอกาหนด กฎกตกาของการจดกจกรรมไวใหชดเจน เพอใหผเรยนไดลงมอปฏบต 6.3.7 ลกษณะของกจกรรมเสรมหลกสตรควรดาเนนการในรปแบบของโครงการพฒนาผเรยน โดยเนนใหผเรยนเปนผวางแผนและปฏบต มครเปนทปรกษา ตวอยางกจกรรมทควรจด เชน การอบรม การจดชมนม การจดนทรรศการ การศกษานอกสถานท การจดโครงงาน เปนตน ภาพท 4.3 กจกรรมเสรมหลกสตรประเภทโครงงานนทรรศการ ทมา (งานสารสนเทศโรงเรยนหอวง, 2552)


7. การจดทาคมอผเรยน

การจดกจกรรมตางๆ เพอใหขอสนเทศแกผเรยนนน บางครงผเรยนอาจเขารวมกจกรรมไมทวถงหรอผเรยนไมสามารถเกบประเดนสาระขอสนเทศไดครบถวน ผสอนจงจดทาเอกสารสรปขอสนเทศใหแกผเรยนเพอศกษาเพมเตม หรอบางครงไมสามารถจดกจกรรมเพอใหขอสนเทศได การมเอกสารขอสนเทศกจะเกดประโยชนสงสดตอผเรยนไดเชนเดยวกน . ความหมายของคมอผเรยน คมอผเรยน หมายถง เอกสารสงพมพประเภทหนงทสถานศกษาจดขนเพอรวบรวมขอสนเทศตางๆ ทมประโยชนตอผเรยนรวมถงบคคลทเกยวของ คมอผเรยนจะประกอบดวยเนอหาเกยวกบประวตความเปนมาของสถานศกษา ผบรหาร บคลากร หลกสตร การปฏบตตน แผนผง กฎระเบยบตางๆ ของสถานศกษา สทธตางๆ ของผเรยน บรการตางๆ เชน หองสมด หองพยาบาล บรการแนะแนว บรการอาหารกลางวน ทนการศกษา เปนตน นอกจากคมอผเรยนแลวในทนยงหมายรวมถงคมอตางๆ ทรวบรวมแนวทางปฏบตตน เชน คมอการฝกประสบการณ คมอกจกรรมโครงการตางๆ . วตถประสงคของการจดทาคมอผเรยน 7.2.1 เพอใหขอสนเทศทเปนประโยชนแกผเรยนในรปแบบเอกสาร ทาใหผเรยนสามารถศกษาทบทวน ทงเปนแหลงขอสนเทศในการปฏบตตนขณะศกษาเลาเรยนหรอการเขารวมกจกรรมโครงการตางๆ 7.2.2 เพอใหผเรยนไดรบขอสนเทศทเปนประโยชน 7.2.3 เพอเปนหลกฐานในการประกนคณภาพการศกษา . แนวทางการจดทาคมอผเรยน การจดทาคมอผเรยนนนมแนวทางสรปไดดงน (พชรนทร พลเพชรพนธ, , หนา และพนม ลมอารย, 2548, หนา 165) 7.3.1 คมอผเรยนควรบรรจรายละเอยดทเปนประโยชนสาหรบผเรยนทเขาใหมและผเรยนปจจบน อนไดแก ปฏทนสถานศกษา ระเบยบขอปฏบตตางๆ รายชอครอาจารย หลกสตร บรการตางๆ สถานท หมายเลขโทรศพท 7.3.2 ขอสนเทศภายในคมอผเรยนควรนามาจากหนวยงานตางๆ ทรบผดชอบ เชน ฝายวชาการ ฝายทะเบยนวดผล ฝายธรการ ฝายกจการนกเรยนนกศกษา ฝายสวสดการ เปนตน ดงนนจงควรมผรบผดชอบหลกในการจดทา สวนใหญผรบผดชอบหลกจะเปนฝายวชาการหรอ ฝายกจการนกเรยน 7.3.3 คมอผเรยนควรมลกษณะสสนสวยงาม ขนาดกะทดรด มการจดตกแตงทดงดดความสนใจผเรยน ทาใหการจดทาคมอผเรยนตองใชงบประมาณ จงควรมการเตรยมงบประมาณใหเพยงพอกบการจดทาคมอ หรออาจจาหนายแกผเรยนในราคาตนทนกได


7.3.4 สถานศกษาควรแจกคมอผเรยนใหแกผเรยนกอนเปดภาคเรยน หรอชวงตนภาคเรยน เพอใหผเรยนนาไปศกษาและสามารถใชประโยชนไดอยางเตมท อนง ปจจบนเปนยคทมความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย สถานศกษาหลายแหงไดเปลยนรปแบบคมอผเรยนจากเอกสารแผนปลวเปนเอกสารอเลกทรอนกสบรรจในแผนซด – รอมหรอในหนาเวบไซตของสถานศกษา เพอประหยดงบประมาณและสอดคลองกบสภาพการเรยนรในปจจบนอกดวย

8. กจกรรมปจฉมนเทศ

สถานศกษาสวนใหญนยมจดกจกรรมปจฉมนเทศแกผเรยนกอนสาเรจการศกษา ดวยเชอวากจกรรมปจฉมนเทศมสาคญตอผเรยน ทงเปนการแสดงความตงใจจรงและปรารถนาดของสถานศกษาทมตอผเรยน ซงโดยหลกการแลวกจกรรมปจฉมนเทศนนเปนการใหขอสนเทศแกผเรยนครงสดทายกอนสาเรจการศกษาหรอกจกรรมโครงการนนเอง . ความหมายของกจกรรมปจฉมนเทศ กจกรรมปจฉมนเทศ หมายถง กจกรรมทจดขนกอนผเรยนสาเรจการศกษาหรอเสรจสนกจกรรมโครงการทสถานศกษาจดขน เพอใหผเรยนไดทบทวนรายละเอยดเกยวกบกจกรรม เนอหาทเรยนร และเปนการเตรยมความพรอมกอนจะสาเรจการศกษา/สรปบทเรยนจากการจดกจกรรมโครงการ 8.2 วตถประสงคของการจดกจกรรมปจฉมนเทศ 8.2.1 เพอใหผเรยนทจะสาเรจการศกษาหรอสาเรจกจกรรมโครงการไดทราบรายละเอยดตางๆ เกยวกบการศกษาตอ หรออนๆ ตามลกษณะของกจกรรมโครงการ 8.2.2 เพอใหผเรยนเกดเจตคตทดตอสถานศกษา รสกอบอนมนใจในการสาเรจการศกษา เกดความรกและผกพนตอสถานศกษา 8.2.3 เพอเปนการเตรยมความพรอมและรบขอสนเทศทมประโยชนกอนจะศกษาตอหรอดาเนนชวตตอไป 8.2.4 เพอทราบความคดเหนและความรสกของผเรยนทมตอสถานศกษาและกจกรรมโครงการทจดขน จะไดนาขอมลเหลานนมาปรบปรงพฒนาสถานศกษาตอไป 8.2.5 เพอใหผเรยนทราบถงการตดตอกบสถานศกษาเมอจาเปนเพอผลประโยชนของผเรยนเอง เชน การขอรบใบประกาศนยบตร ระเบยนแสดงผลการเรยน (ปพ. 1) และหลกฐานแสดงวฒการศกษา (ปพ. 2) เปนตน


. แนวทางการจดกจกรรมปจฉมนเทศ 8.3.1 สวนใหญแลวการจดกจกรรมปจฉมนเทศมกดาเนนการในลกษณะของโครงการโดยความรวมมอของคณะกรรมการแตละฝาย ดงนน การจดกจกรรมปจฉมนเทศควรมการเตรยมความพรอมและวางแผนการจดงานอยางเปนระบบ เพอใหผเรยนไดรบประโยชนจากการเขารวมกจกรรมมากทสด 8.3.2 ลกษณะการจดกจกรรมทนยมใชในสถานศกษามกเปนการเชญศษยเกา ทประสบความสาเรจ วทยากรจากหนวยงานภายนอก และหนวยงานภายในมาใหขอสนเทศทเปนประโยชนตอผเรยน บางครงอาจมการจดนทรรศการและการแจกเอกสารตางๆ แกผเรยน 8.3.3 ขอสนเทศทควรนามาจดกจกรรมปจฉมนเทศใหแกผเรยน ไดแก ขอคดและโอวาทจากคณะคร แนวทางการศกษาตอ การประกอบอาชพ การดาเนนชวต การสอบสมภาษณ มนษยสมพนธ การวางเปาหมายชวต เปนตน

9. กจกรรมแนะแนวในชนเรยน

กจกรรมแนะแนวในชนเรยนเปนทรจกกนโดยทวไป เนองจากเปนกจกรรมทปรากฏในหลกสตรการศกษาตงแตพ.ศ. 2496 ณ โรงเรยนเบญจมราชรงสฤษฏ จงหวดฉะเชงเทรา โดยใชชอวากจกรรมสารวจ ในสวนหลกสตรมธยมศกษาตอนตน พ.ศ.2521 หลกสตรมธยมศกษาตอนปลาย พ.ศ. 2524 หลกสตรการศกษาขนพนฐานพ.ศ. 2544 และหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพ.ศ. 2551 เรยกชอกจกรรมแนะแนวในชนเรยนแตกตางกนไป เชน กจกรรมแนะแนว ชวโมงแนะแนว กจกรรมแนะแนวในคาบเรยน และกจกรรมสารวจ เปนตน โดยเปนทเขาใจกนวากจกรรมแนะแนวในชนเรยนคอ การสอนวชาแนะแนว ซงความเขาใจนอาจไมถกตองนก เพราะตามหลกการแลวกจกรรมแนะแนวในชนเรยนไมใชการสอนเนอหาทางวชาการ แตเปนการจดกจกรรมเพอใหผเรยนเกดความเจรญงอกงามในชวต โดยเนนการรจกตนเองและผอน . ความหมายกจกรรมแนะแนวในชนเรยน กจกรรมแนะแนวในชนเรยนเปนกระบวนการวางแผนชวยเหลอผเรยนโดยการรวบรวมขอสนเทศทจาเปนและมประโยชน รวมทงการฝกทกษะและประสบการณตางๆ (Gibson & Mitchell, , p. 200) นนกคอ กจกรรมแนะแนวในชนเรยนเปนการจดบรการสนเทศเปนกลมรปแบบหนง ซงจดในคาบกจกรรมแนะแนวทกาหนดไวในหลกสตร กจกรรมแนะแนวในชนเรยนนอกจากจะนาเสนอขอสนเทศทมประโยชนตอผเรยน ซงเปนบรการสนเทศแลว ยงเปนการจดกจกรรมแนะแนวตางๆ ตามบรการทง 5 บรการของการแนะแนว เชน การรจกเขาใจและใกลชดผเรยนซงกคอ บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล รวมทงการจดวางตวบคคลและกจกรรมตดตามผลตางๆ ดวย


9.2 วตถประสงคของการจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยน 9.2.1 เพอใหผเรยนไดรบมวลประสบการณและการพฒนาตนตามโครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพ.ศ. 25 อยางครบถวน 9.2.2 เพอใหผเรยนไดรจกตนเองและผอนตามความเปนจรง 9.2.3 เพอใหผเรยนไดรบขอสนเทศทมประโยชนดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม สามารถนามาใชวางแผนตดสนใจในการดาเนนชวต 9.2.4 เพอใหผเรยนไดฝกปฏบตพฒนาตนในดานตางๆ เชน การพฒนาบคลกภาพ ความฉลาดทางอารมณ การเรยน การสรางแรงจงใจ เปนตน 9.2.5 เพอใหผ เ รยนไดรบบรการตางๆ ของการแนะแนว เปนการเพมพนประสบการณของตนเอง 9.2.6 เพอใหครแนะแนวไดรจก เขาใจ และจดกจกรรมพฒนาผเรยนไดอยางมประสทธภาพ ทงยงเปนการสรางเสรมสมพนธภาพทดระหวางผเรยนกบผเรยน และผเรยนกบผสอน . แนวทางการจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยน 9.3.1 การจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยนมประโยชนตอผเรยนเปนอยางยง ดงนนจงตองมผรบผดชอบชดเจน จดอยางจรงจงและตอเนอง โดยใหปรากฏในตารางเรยน 9.3.2 กจกรรมแนะแนวในชนเรยนไมใชการมงเนนการสอนเนอหาวชาการ แตเปนการจดกจกรรมเพอใหผเรยนไดรบขอสนเทศและประสบการณทเปนประโยชน ดงนนผรบผดชอบการจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยนควรมความร ความเขาใจ มความชานาญในการจดกจกรรม ทงตระหนกถงความสาคญของกจกรรมแนะแนวในชนเรยน 9.3.3 การจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยนตองยดหลกการจดกจกรรมทเนนผเรยนเปนสาคญ สอดคลองกบพฒนาการ ความตองการ และความจาเปนของผเรยน มขอบขายเนอหาครอบคลมดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคม 9.3.4 การจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยนควรมการวางแผนการจดกจกรรมอยางเปนรปธรรมในลกษณะแผนการจดกจกรรม โดยองหลกการเขยนแผนการจดการเรยนร รวมทงตองมการวางแผนการจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยนระยะยาวเปนภาคเรยนและปการศกษาดวย 9.3.5 การจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยนควรหลกเลยงการสอนหรอบรรยาย แตควรจดกจกรรมใหผเรยนไดคดวเคราะห ตดสนใจ แสดงออก ฝกปฏบต และมสวนรวมในกจกรรมใหมากทสด ทงยงตองสรางบรรยากาศอบอนและเปนกนเอง


9.3.6 การจดกจกรรมแนะแนวในช นเรยนควรกาหนดหวขอ วตถประสงค ความคดรวบยอด วธการจด สอ และการประเมนผลใหสอดคลองสมพนธกน ทงน เพอใหผเรยนเกดความเขาใจเกยวกบการจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยนเพมขน ทงเปนการเปรยบเทยบแผนการจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยนกบแผนการจดการเรยนรทวไป ผเขยนขอนาเสนอตวอยางแผนการจดกจกรรมแนะแนวในชนเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 6 ของวภารตน หนเธาว (2552) โรงเรยนทาพระวทยายน อ.เมอง จ.ขอนแกน ดงน

แผนการจดกจกรรมแนะแนว

กจกรรมท การแสวงหาและใชขอมลสารสนเทศ หนวยการเรยนรท กาวใหม กาวไป กจกรรมเรอง กาวใหม กาวไป ชนม. 6 จานวน คาบ

---------------------------------------------------------------------------- สาระสาคญ การรบบคคลเขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษาระบบกลาง (Central University Admission System: CUAS) โดยสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) ซงเปนองคกรของรฐทาหนาทจดระบบการทดสอบ โดยใชเครองมอทใชวดและประเมนผลมาตรฐานการจดการศกษาดานผเรยนเปน ระบบ คอ แบบทดสอบทางการศกษาแหงชาตขนพนฐาน (Ordinary National Education Test: O - NET) และแบบทดสอบการศกษาแหงชาตขนสง (Advanced National Education Test: A - NET) ซงเปนสงใหม นกเรยนจงจาเปนตองเรยนรใหเขาใจและสามารถปฏบตตนในการสมครและดาเนนการสมครใหถกตอง จดประสงคการเรยนร

เ พอใหผ เ รยนมความ รความเขาใจ เ กยวกบการรบสมครบคคลเขา ศกษาตอในสถาบนอดมศกษา โดยวธการคดเลอกระบบกลาง

สาระการเรยนร . การคดเลอกนกศกษาเขาศกษาตอโดยวธการคดเลอกระบบกลาง . สาระสาคญของการจดสอบ O - NET และ A - NET . ขอมลรายละเอยดขนตอนการสมครสอบ O - NET และ A - NET


กจกรรมการจดการเรยนร (การเรยนรแบบมสวนรวม)

ขนนาเขาสบทเรยน (การสรางประสบการณ) . ครใหผเรยนแบงกลม - คน สนทนาแลกเปลยนประสบการณเกยวกบเรองการรบผเรยนเขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษาโดยวธการคดเลอกระบบใหม . นกเรยนรวมกนอภปรายซกถามวาไดตดตามขาวมากนอยเพยงใด สมตวแทนผเรยน - กลม ตอบคาถามวาผเรยนมความเขาใจเกยวกบการสอบคดเลอกระบบใหมอยางไรบาง เพอเชอมโยงคาตอบของผเรยนเขาสกจกรรม

ขนจดกจกรรมการเรยนร (การสะทอนความคดและอภปราย) . ผเรยนแตละกลมศกษาใบความรเรอง “Admission…ฉนตองร” หลงจากนนพดคยแลกเปลยน คดวเคราะหเกยวกบเรองการรบสมครบคคลเขาศกษาตอในสถาบนอดมศกษา โดยวธการคดเลอกระบบใหม ในประเดนตางๆ เชน เกณฑการรบสมคร คณสมบตของผสมคร วธการสมคร แลวทาใบกจกรรมเรอง “Admission ฉนตองร” . ผเรยนแตละกลมนาเสนอ Mind Mapping จากใบกจกรรมโดยการตดตามผนงหองและใหเพอนๆ ไดแลกเปลยนเรยนร ผลงานของแตละกลม . ผเรยนเลอกผลงานทคดวาดทสดพรอมทงใหเหตผลทเลอกผลงานนน

ขนสรป (การสรางความเขาใจและเกดความคดรวบยอด) . ครและผเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบคณสมบตของผมสทธสอบเขาศกษาในสถาบนการศกษาในระบบกลาง . ผเรยนศกษาเอกสารเพมเตมเรองถาม-ตอบเกยวกบ Admission และผเรยนสามารถสบคนขอมลเพมเตมเกยวกบตารางการสอบ คาน าหนกคะแนนตางๆ แนวทางการปฏบต จากเวบไซต www.cuas.or.th,www.ntthailand.com และ www.entrance.mis.mua.go.th เปนตน

สอ/แหลงการเรยนร . ใบความรเรอง “Admission…ฉนตองร” . เอกสารเพมเตมเรองถาม-ตอบเกยวกบ Admission . ใบกจกรรม เรอง “Admission…ฉนตองร” . อนเทอรเนต

การวดและประเมนผล . วดความร ความเขาใจ จากการตรวจใบกจกรรม . การสงเกตพฤตกรรมการเรยน การมสวนรวมในกจกรรม


10. กระดานสนทนาอเลกทรอนกส .

ความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยทาใหวธการสอสารของมนษยเปลยนแปลงไปจากเดม ปจจบนคนสวนใหญในสงคมนยมตดตอสอสารกนผานทางสออเลกทรอนกสจนกลายเปนวถชวตของคนในยคปจจบน ดงนน ครแนะแนวตองปรบเปลยนกลยทธในการจดบรการแนะแนวใหสอดคลองกบสภาพวถชวตของผเรยน โดยเฉพาะการจดบรการสนเทศแกผเรยนควรจดในลกษณะของสออเลกทรอนกส เชน กระดานสนทนาอเลกทรอนกส 10.1 ความหมายของกระดานสนทนาอเลกทรอนกส กระดานสนทนาอเลกทรอนกสหรอเวบบอรด (web board) เปนลกษณะการสอสารของบคคลผานทางระบบอนเทอรเนต โดยนาขอมลมารวบรวมต งประเดนกระทเพอใหผ อานไดรบทราบ แสดงความคดเหน ตอบโตแนวความคด ระบายความรสก เปนตน 10.2 วตถประสงคของกระดานสนทนาอเลกทรอนกส การจดทากระดานสนทนาอเลกทรอนกสนนมวตถประสงคเพอแลกเปลยนตดตอสอสารกนเปนหลก โดยดาเนนการในลกษณะของคนเฉพาะกลม ตอมาไดขยายแนวคดไปสสากลเพมขน สาหรบการจดทากระดานสนทนาอเลกทรอนกสทางการศกษานนมวตถประสงคสาคญสรปไดดงน 10.. เพอใหครกบผเรยน ผเรยนกบผเรยนไดตดตอ แลกเปลยนเรยนรกน 10.2.2 เพอใหครสามารถจดบรการสนเทศดวยเทคนควธการทสอดคลองกบความตองการและพฒนาการของผเรยน ทาใหผเรยนเกดความสนใจในการศกษาและรบบรการ 10.2.3 เพอใหผเรยนไดรบขอสนเทศอยางทวถง และมโอกาสศกษาเรยนรดวยตนเอง 10.3 หลกการจดทากระดานสนทนาอเลกทรอนกส การจดทากระดานสนทนาอเลกทรอนกสมขอจากดสาคญคอ ตองดาเนนการผานระบบสารสนเทศทมอปกรณและความพรอมดานตางๆ ดงนน จงควรศกษาหลกการจดทากระดานสนทนาอเลกทรอนกสตอไปดงน 10.3.1 ครแนะแนวตองพฒนาตนเองใหมความรและทกษะดานคอมพวเตอร หากไมมความรตองขอความรวมมอจากผทมความร เชน ครคอมพวเตอร ผปกครอง ผเรยน เปนตน 10.3.2 ออกแบบโครงสรางเนอหาของขอสนเทศทจะจดบรการใหผเรยน รวมทงออกแบบลกษณะของกระดานสนทนาอเลกทรอนกส 10.3.3 ดาเนนการจดทากระดานสนทนาอเลกทรอนกส 10.3.4 ชแจงใหผเรยนและผทเกยวของทราบ เพอใหบคคลเหลานนไดมโอกาสใชและมสวนรวม ควรปลกฝงนสยและมารยาทการใชกระดานสนทนาอเลกทรอนกสทดแกผเรยน เชน การใชคาพดทสภาพ การใชภาษาถกตองตามหลกการ เปนตน


10.3.5 อานวยความสะดวกดานคอมพวเตอรแกผเรยนทไมมความพรอมดานระบบสารสนเทศ รวมทงฝกหดการใชงานของกระดานสนทนาอเลกทรอนกสแกผเรยนดวย 10. ขอควรคานงในการใชกระดานสนทนาอเลกทรอนกส 10.4.1 เนองจากการใชกระดานกระดานสนทนาอเลกทรอนกสอยภายใตการควบคมของพระราชบญญตวาดวยการกระทาผดเกยวกบคอมพวเตอร พ.ศ. 2550 ครแนะแนวจงตองเนนย าประเดนนอยางจรงจง 10.4.2 กระดานสนทนาอเลกทรอนกสจะมความนาสนใจหากขอมลนนมความทนสมย ครแนะแนวจงตองพยายามปรบปรงกระดานสนทนาอเลกทรอนกสใหทนสมยอยเสมอ 10.4.3 ควรสงเสรมใหผ เ รยนมสวนรวมในการจดทากระดานสนทนาอเลกทรอนกส 10.4.4 การตงและตอบกระทในกระดานสนทนาอเลกทรอนกสสามารถทาไดรวดเรวโดยไมตองผานครแนะแนว ขอมลเหลานอาจไมถกตองและเหมาะสม ครแนะแนวจงควรหมนตรวจสอบกระดานสนทนาอเลกทรอนกสอยเสมอ หากพบขอมลทไมถกตองเหมาะสมตองรบแกไข ไมควรปลอยทงไว

ภาพท 4.4 กระดานสนทนาอเลกทรอนกสของงานแนะแนวโรงเรยนเตรยมอดมศกษา ทมา (งานแนะแนวโรงเรยนเตรยมอดมศกษา, 2552)


การจดเกบรกษาขอสนเทศ

เมอครแนะแนวและผทเกยวของจดหาและคดเลอกขอสนเทศตางๆ ไดตามวตถประสงคของการจดบรการแนะแนวแลว ควรจะตองจดเกบขอสนเทศอยางเปนระบบในสถานททเหมาะสม เพอจะไดนาไปใหบรการผเรยนไดอยางมประสทธภาพ โดยอาจจะเกบไวในมมหนงของหองแนะแนวหรอหองสมด สถานทเกบรกษาขอสนเทศเพอใชในบรการแนะแนวมกนยมเรยกวา “ศนยสนเทศ” หรอ “มมสนเทศ”

. วตถประสงคของการจดเกบขอสนเทศ

การจดเกบขอสนเทศมวตถประสงคสาคญดงน 1.1 เพอใหสะดวกและมความพรอมตอการใชงานในครงตอไป 1.2 เพอเปนการดแลรกษาสออปกรณและแหลงการเรยนรใหเกดประสทธภาพในการใชงานสงสด 1.3 เพอสรางนสยการดแลรกษาสออปกรณ ทรพยสนของราชการและสรางความเปนระเบยบเรยบรอย 1.4 เพอปองกนการสญหายและถกทาลาย โดยเฉพาะขอสนเทศทหายากและไมคงทน 1.5 ชวยเพมประสทธภาพการใหการบรการสนเทศ ทงสามารถปรบปรงสอขอสนเทศใหเกดประโยชนตอไปไดโดยสะดวก

2. วธการจดเกบขอสนเทศ

การจดเกบขอสนเทศทครแนะแนวนยมปฏบตในสถานศกษามหลากหลายวธสรปไดดงน (นภาพร ปรชามารถ, , หนา 91 – 92) 2.1 จดเกบตามขอบขายของบรการสนเทศ วธการนเปนการจดเกบขอสนเทศอยางงายๆ ครแนะแนวทไมมความรทางบรรณารกษศาสตรกสามารถดาเนนการได โดยเรมจากการจดแบงขอสนเทศออกเปน 3 หมวดหมใหญ คอ ขอสนเทศทางการศกษา ขอสนเทศทางอาชพ และขอสนเทศดานสวนตวและสงคม จากนนจดเกบขอสนเทศซงเปนสงพมพทไมเขาเลมจดเกบเขาแฟม โดยใชสแฟมเปนสญลกษณ เชน แฟมสเขยวเปนแฟมทจดเกบขอสนเทศทางดานการศกษา แฟมสแดงเปนแฟมทจดเกบขอสนเทศทางอาชพ แฟมสฟาเปนแฟมทจดเกบขอสนเทศดานสวนตวและสงคม เปนตน หลงจากน นจดเรยงขอสนเทศแตละดานตามลาดบตวอกษรของหวเรอง เชน


ขอสนเทศทางอาชพจะเรยงตามลาดบตวอกษรของชองาน ขอสนเทศทางการศกษาจะเรยงตามลาดบชอมหาวทยาลย เปนตน 2.2 จดเกบตามระบบเรยงตามลาดบตวอกษรของชอเรอง วธการนจะใชตวอกษรแรกของชอเรอง เชน งานอาชพตางๆ หรอชอสถานศกษาเปนหลกในการจดเกบ ผจ ดเกบและผใชบรการมกคนเคยกบระบบจดเกบประเภทน วธการนสามารถหยบใชหรอจดเกบคนทไดสะดวกและรวดเรว นอกจากน หากมขอสนเทศเพมเตมกสามารถจดแทรกไดงาย และหากขอสนเทศลาสมยกสามารถหยบออกไดงายเชนกน แตการจดเกบวธนมขอจากด กลาวคอ อาชพตางๆ ทเกยวของอาจจะกระจดกระจายไมสามารถจดหมวดหมเดยวกนได เชน แพทย จตแพทย ทนตแพทย เปนตน 2.3 จดเกบตามรายวชาในหลกสตร วธการนเปนการจดเกบขอสนเทศโดยการนาเอาสงพมพทไมเขาเลมมาเกบไวในแฟม โดยใชชอวชาในหลกสตรทเกยวของกนมากทสดเปนแกน และขอสนเทศทเกยวของมากกวา 1 รายวชา กใสขอสนเทศนนไวในแฟมทสมพนธกนมากทสด สาหรบแฟมรายชอวชาอนๆ ทขอสนเทศนนจะรวมใหประโยชนเพมเตมได กทาบตรชแจงวาสามารถศกษาขอสนเทศเพมเตมไดจากแฟมใดบาง ตวอยางเชน แฟมวทยาศาสตร ขอสนเทศทจะนามารวบรวมไวในแฟมน ไดแก ขอสนเทศเกยวกบนกเคม อาชพนกฟสกส อาชพวศวกร เปนตน การจดเกบวธนมขอด คอ ชวยใหผเรยนศกษาขอสนเทศทเกยวกบรายวชาทตนเองสนใจไดงาย แตมขอจากดคอ อาชพตางๆ มกเกยวของกบรายวชาตางๆ มากกวา 1 รายวชา จงจาเปนทตองทาบตรชแจงใหไปศกษาขอสนเทศเพมเตมจากแฟมอนๆ ทาใหยงยากในการสบคน 2. จดเกบตามระบบแบบทตงภมศาสตร วธการนเปนการจดขอสนเทศโดยกาหนดไปตามเขตและจงหวด ตวอยางเชน อาชพในเขตภาคกลางหรออาชพในจงหวดอยธยา และเพอความสะดวกในการจดเกบและการใชงาน อาจจดเกบขอสนเทศโดยเรยงลาดบตวอกษรในแตละจงหวดเสรจแลวจงจดเรยงลาดบจงหวดและเขตตามตวอกษรอกครง การจดเกบวธนมขอดคอ ผใชสามารถศกษาขอสนเทศเกยวกบอาชพตางๆ ในทองถนทตนเองสนใจไดสะดวก ประหยดเวลา และยงงายตอการจดเกบ สวนขอจากดคอ ขอสนเทศของบางเขตทรวบรวมไวอาจไมมคนสนใจเทาทควร ในขณะทขอสนเทศบางเขตอาจมคนสนใจมากและมการใชบอย 2.5 จดเกบตามระบบพจนานกรมอาชพของกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม วธการนเปนการจดเกบตามรหสงานอาชพหลกทจดไวในพจนานกรมเปนหลก โดยจดสงพมพทไมเขาเลมซงมหวเรองทเกยวของกนเกบรวบรวมไวในแฟมเดยวกนและใชรหสสมพนธกน สงทควรระวงคอ การจดเกบขอสนเทศตามระบบพจนานกรมของกรมแรงงานและสวสดการสงคม เรมใชรหสตามพจนานกรมอาชพฉบบใด ปใด กตองใชรหสนนตลอดไป วธการนมขอดคอ ชวยให


ผเรยนเหนภาพรวมของอาชพตางๆ ทเกยวของสมพนธกนรวมอยในแฟมเดยวกน ซงสะดวกตอการคนควาและยงเปดโอกาสใหผเรยนไดสารวจอาชพอนๆ ดวย ขอจากดของการจดเกบวธนคอ ในระยะแรกอาจจะตองใชเวลาในการคนหา และอาจสบสนไดงาย 2.6 จดเกบขอสนเทศในระบบฐานขอมลคอมพวเตอร การจดเกบวธการนทาไดหลายลกษณะตามความเหมาะสมกบการใชงานและตามจานวนของขอสนเทศทมอย เชน การจดทาเปนระบบฐานขอมลบนเวบในระบบเครอขายคอมพวเตอร (computer network) ของสถานศกษา หรอเปนระบบฐานขอมลบนเวบแบบพกพา (portable web) ซงบรรลในแผนซดรอมหรอฮารดดสกแบบพกพา โดยการจดเตรยมขอสนเทศทจาเปนเชน แนวทางการสอบคดเลอกเขาศกษาระดบอดมศกษาระบบใหม ขอมลเกยวกบอาชพตางๆ ขอมลเกยวกบสถาบนการศกษาระดบอดมศกษาทงของรฐและเอกชน เปนตน การจดเกบขอสนเทศวธการน ผเรยนสามารถเขามาศกษาคนควาดวยตนเองได โดยมครแนะแนวใหคาแนะนาเกยวกบวธการใช การจดเกบวธการนมขอดคอ สะดวกในการใช แตมขอจากดคอ สถานศกษาจะตองมเครองคอมพวเตอรจานวนมากพอและครแนะแนวตองสามารถใชคอมพวเตอรไดดในระดบหนง พอทจะชวยใหคาแนะนาแกผเ รยนได และมครคอมพวเตอรในการจดทาฐานขอมล อนง การจดเกบและเรยกใชขอสนเทศดงกลาวควรดาเนนการในระบบคขนานทงทเปนเอกสาร (กระดาษ) และในรปแบบอเลกทรอนกส (ระบบฐานขอมลคอมพวเตอร) เพอสารองไวใชในสถานการณฉกเฉนเปนตนวา นาทวม ไฟฟาขดของ ระบบเนตเวรกขดของ จากการนาเสนอวธการจดเกบขอสนเทศขางตน กคงจะเปนแนวทางใหผจดบรการสนเทศหรอครแนะแนวไดนาไปประยกตใชจดเกบขอสนเทศตามความเหมาะสมตอไป

3. ลกษณะของการจดเกบขอสนเทศทด

การจดเกบขอสนเทศทดควรมลกษณะดงน 3.1 การจดเกบขอสนเทศควรมลกษณะคาคลองจองทวา “หยบกงาย หายกร ดกงามตา” กลาวคอ เมอจดเกบขอสนเทศแลว เมอนามาใชกจะดาเนนการไดสะดวกทนท หรอตรวจสอบไดวาขอสนเทศนนสญหายหรอไม ทงลกษณะการจดเกบดสวยงาม มระบบระเบยบ สรางบรรยากาศทดเออตอการจดบรการแนะแนว 3.2 การจดเกบขอสนเทศทดควรแยกประเภทหมวดหมของขอสนเทศใหเปนระบบชดเจน . การจดเกบขอสนเทศใหผใชเหนแลวดงดดความสนใจอยากนาไปใช กลาวคอ หากผพบเหนขอสนเทศแลวเกดแรงจงใจอยากนาไปใช กอาจอนมานไดวาขอสนเทศมการจดเกบทด สามารถดงดดผพบเหนใหนาไปใชงาน


. ควรมสถานทจดเกบทด เหมาะสม และปลอดภย กลาวคอการมสถานทจดเกบทปลอดภยและเหมาะสมจะทาใหขอสนเทศไมถกทาลายหรอสญหาย สามารถนามาใชประโยชนได . การจดเกบขอสนเทศทดควรจดเปนระบบทชดเจน เชน มผรบผดชอบ มการรายงานสภาพการใชงาน จดทาบญชประจาสอ สถตการใชงานและการบารงรกษา ทงจดทาระเบยบยมคน . ควรมคาอธบายการใชงาน การจดเกบและการบารงรกษาประจาสอสนเทศนน ปจจยทมผลตอความสาเรจของการจดบรการสนเทศ

การจดบรการสนเทศทมประสทธภาพขนอยกบปจจย 3 ประการสาคญตอไปน

. ครแนะแนว

กอนอนตองเขาใจวาครแนะแนวไมจาเปนตองเปนผจดบรการสนเทศดวยตนเองทกกจกรรม แตครแนะแนวตองเปนผประสานงานและมสวนรวมในรปแบบตางๆ เพอใหการจดบรการสนเทศสาเรจลลวงไปไดอยางมประสทธภาพ ดงนน ครแนะแนวคอ ปจจยหลกในการจดบรการสนเทศ ครแนะแนวตองมความตงใจและทมเทใหกบการแนะแนว มบคลกภาพเหมาะสม มความรความสามารถและทกษะในการวางแผนและดาเนนการจดบรการสนเทศเปนอยางด

2. ผเรยน

การจดบรการสนเทศจดขนเพอปองกน แกไข และพฒนาผเรยน ดงนน คณคาและประโยชนทงหมดจงเกดกบผเรยน ผเรยนจงตองตระหนกถงความสาคญของขอสนเทศและการจดบรการสนเทศ ทงตองใหความรวมมอ มสวนรวมในการจดกจกรรมบรการสนเทศอยางจรงจง เปดใจยอมรบขอสนเทศและประสบการณใหม เพอใหเกดประโยชนตอตนเอง ทงตองรจกคดเชอมโยงประยกตขอสนเทศทไดรบไปประยกตใชกบชวตตนเอง

3. กระบวนการจดบรการสนเทศ

นอกเหนอจากปจจยดานผ เ รยนและครแนะแนวแลว ปจจยหนงทเ กยวของกบความสาเรจของการจดบรการสนเทศกคอ กระบวนการจดบรการสนเทศ กลาวคอ ในสถานการณจรง สถานศกษามครแนะแนวจานวนนอย ทงครแนะแนวยงมภาระงานมาก อกทงผเรยนกมจานวนมาก ความไมสอดคลองดานการปฏบตงานจงเกดขน สถานศกษาบางแหงแกไขปญหาโดยการจดกลม


ผเรยนเปนกลมใหญใหครแนะแนวจดบรการสนเทศ หรอใหผเรยนทมความจาเปนความตองไดรบขอสนเทศ เชน จดใหผเรยนชนม.3 และ ม.6 เขารบบรการสนเทศจากครแนะแนวกอน สวนผเรยนระดบชนอนๆ ใหครประจาชน/ครทปรกษาเปนผรบผดชอบ จากสถานการณขางตน การจดบรการสนเทศจะประสบความสาเรจไดยาก หากไมมกระบวนการจดบรการสนเทศทด กระบวนการจดบรการสนเทศทดตองมการดาเนนงานอยางเปนระบบ เรมตงแตการวางแผน การจดบรการสนเทศ วธการจดบรการทสามารถเขาถงผเรยนอยางแทจรง และการประเมนผล การจดบรการสนเทศ ทงน กระบวนการจดบรการสนเทศทดตองไดรบการสนบสนนจากผบรหาร คณะคร ผเรยน ผปกครอง และชมชน รวมทงไดรบการสนบสนนดานงบประมาณในการจดหาขอสนเทศเพอนามาจดบรการสนเทศแกผเรยนอยางพอเพยง ตวอยางการวจยทเกยวของกบการจดบรการสนเทศดวยการวจย

นอกจากวธการจดบรการสนเทศทนาเสนอไปแลว ยงมการจดบรการสนเทศอยางเปนระบบหรอดาเนนการในลกษณะกระบวนการวจยอกแนวทางหนง จากการศกษาผลงานวจยดานการจดบรการสนเทศ พบวา นกวชาการและครแนะแนวไดดาเนนการจดบรการสนเทศหลายรปแบบ ซงผเขยนขอนาเสนอการจดบรการสนเทศโดยจาแนกตามประเภทของการแนะแนว ดงน

1. การจดบรการสนเทศดานการศกษา

ผเขยนไดศกษาผลการวจยการจดบรการสนเทศดานการศกษาพบวา ไมมการศกษาวจยเกยวกบบรการสนเทศเพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนโดยตรง เนองจากการวจยเกยวกบ การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนจะมงเนนดานเทคนคและวธการจดการเรยนร อยางไรกตาม ยงมงานวจยการจดบรการสนเทศดานการศกษาทเกยวกบคณลกษณะทางการเรยน เชน ยพด ปดตะค (2537) ใชชดการแนะแนวเพอพฒนาความขยนหมนเพยรในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 พชราภรณ รกชวย (2546) ใชชดกจกรรมแนะแนวพฒนาความรบผดชอบในการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 และอษยา นาคนาวา (2550) ใชโปรแกรมการเรยนรแบบมสวนรวมเพอพฒนาวนยในตนเองทางการเรยนของนกเรยน เปนตน

จากการนาเสนอตวอยางงานวจยเกยวกบการจดบรการสนเทศดานการศกษา พบวา สวนใหญผวจยมกดาเนนการจดบรการสนเทศเพอพฒนาการแนะแนวการศกษาดวยชดกจกรรมแนะแนว ผลการวจยพบวา ชดกจกรรมแนะแนวสามารถพฒนาคณลกษณะของผเรยนทเกยวของกบการศกษาไดด


2. การจดบรการสนเทศดานอาชพ

ผเขยนไดศกษาผลการวจยเกยวกบการจดบรการสนเทศดานอาชพ พบวา มผศกษาวจยจานวนมาก เชน พรศกด คงอย (2539) จดบรการสนเทศแบบทศนศกษาทางอาชพเพอพฒนาความสนใจอาชพอสระของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เนตรนภส แปงณวงศ (2540) จดบรการสนเทศดานอาชพโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรทมตอความรความเขาใจเกยวกบอาชพของนกเรยนมธยมศกษาปท 4 นงนช จงเจรญทรพย (2541) จดบรการสนเทศดานอาชพเพอพฒนาการรบรดานอาชพของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 รสสคนธ ชยศรมา () ไดพฒนาชดฝกอบรมทางการแนะแนวดานบรการสารสนเทศสาหรบครทปรกษาระดบมธยมศกษาตอนตนโรงเรยนบานแปนพทยาคม จงหวดลาพน อมรรตน อนจตร (2547) ใชโปรแกรมการแนะแนวการศกษาและอาชพตามแบบพทธปญญาสารสนเทศเพอพฒนาการรคดแหงตนและความสามารถในตดสนใจเลอกอาชพของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 ปราโมทย พลศกด (2548) ใชโปรแกรมพฒนาการวางแผนทางอาชพสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 และสกลรตน พงประดษฐ (2550) ไดสรางโปรแกรมการวางแผนการศกษาและอาชพเพอพฒนาการวางแผนการศกษาและอาชพสาหรบนกเรยนมธยมศกษาปท 5 เปนตน จากการนาเสนองานวจยเกยวกบการจดบรการสนเทศเพอพฒนาดานอาชพดงกลาวสามารถจาแนกวธการของการจดบรการสนเทศเพอพฒนาดานอาชพออกเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ การจดบรการสนเทศในลกษณะกจกรรมเฉพาะเจาะจง เชน การทศนศกษา การใชโปรแกรมคอมพวเตอร เปนตน และการจดบรการสนเทศในลกษณะโปรแกรมหรอกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาดานอาชพ อยางไรกตาม ผลการวจย พบวา วธการทง 2 ประเภทสามารถพฒนาคณลกษณะของผเรยนทเกยวของกบอาชพได

3. การจดบรการสนเทศดานสวนตวและสงคม

ผเขยนไดศกษาเกยวกบการจดบรการสนเทศดานสวนตวและสงคม พบวา มผวจยเกยวกบการจดบรการสนเทศประเภทสวนตวและสงคมมากทสดเมอเปรยบเทยบกบการจดบรการสนเทศดานการศกษาและอาชพ อาจเพราะขอบเขตของขอสนเทศดานสวนตวและสงคมกวางขวางครอบคลมลกษณะหลายประการ ตวอยางการวจยการจดบรการสนเทศดานสวนตวและสงคม เชน ศภนตย ทองหยบ (2538) ไดใชชดการสอนกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาจรยธรรมดานความมวนยในตนเองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 วรางคณา รชตะวรรณ (2545) ใชกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาทศนคตตอพฤตกรรมทางเพศของวยรน ปนดดา มณจกร (2547) ไดจดกจกรรมพฒนาผเรยน


ดวยการแนะแนวชวตและสงคมเพอพฒนาและสงเสรมทกษะทางสงคมของนกเรยนมธยมศกษาปท 1 ศประไพ ตยะบตร () ไดใชกจกรรมกลมในชวโมงโฮมรมเพอเสรมสรางความฉลาดทางจรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท และกาญจนา สพรรณคง (2550) การใชกจกรรมแนะแนวเพอสงเสรมความฉลาดทางอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เปนตน

จากตวอยางงานวจยเกยวกบการจดบรการสนเทศดานสวนตวและสงคม พบวา สวนใหญผวจยมกดาเนนการจดบรการสนเทศเพอพฒนาการแนะแนวสวนตวและสงคมดวยชดกจกรรมแนะแนว ผลการวจยพบวา ชดกจกรรมแนะแนวสามารถพฒนาดานสวนตวและสงคมไดด บทสรป

บรการสนเทศเปนบรการหนงของการแนะแนว เพอจดหา รวบรวมขอมลและขาวสารตางๆ อยางเปนระบบ ทงดานการศกษา อาชพ สงคมและการปรบตว เพอนาไปใหผเรยนศกษาและนาไปใชประกอบการตดสนใจ วางแผนชวต และพฒนาตนไดอยางเหมาะสม โดยสามารถจดใหผเรยนทงเปนรายบคคลและเปนกลม การจดบรการสนเทศมความสาคญตอผเรยนในยคปจจบนเปนอยางยง ดงนน ครแนะแนวจงควรใหความสาคญตอการจดบรการสนเทศแกผเรยนและจดบรการสนเทศดวยการคดเลอกขอสนเทศทมคณภาพ มประโยชน และเหมาะสมกบผเรยน ทงตองพยายามจดบรการสนเทศใหผเรยนอยางทวถง ดวยวธการทหลากหลายเชน กจกรรมโฮมรม กจกรรมปฐมนเทศ การจดปายนเทศ ศนยสนเทศ การจดวนงานอาชพ กจกรรมเสรมหลกสตร คมอผเรยน ปจฉมนเทศ กระดานสนทนาอเลกทรอนกส และกจกรรมแนะแนวในชนเรยน เปนตน

การจดบรการสนเทศทเหมาะสมในยคปจจบนตองกระตนใหผเรยนเปนผแสวงหาขอมลตามคณลกษณะบคคลแหงการเรยนร รจกคดวเคราะหพจารณา และใชขอสนเทศอยางเหมาะสมภายใตกรอบคณจรยธรรม นอกจากน การจดบรการสนเทศใหประสบความสาเรจตองอาศยความรวมมอจากบคคลหลายฝาย ไดแก ครแนะแนว ผเรยน ผบรหาร และชมชน เปนตน รวมถงตองมกระบวนการจดบรการสนเทศทมประสทธภาพ




1. จงอธบายความหมายของบรการสนเทศตามทศนะของทาน 2. ทานเหนดวยหรอไมกบขอความทวา “บรการสนเทศคอการสอนความรรอบตว แกผเรยน” 3. ลกษณะขอสนเทศทมคณภาพในยคปจจบนควรเปนเชนไร 4. บรการสนเทศมความสาคญตอผเรยนอยางไร 5. จงอธบายหลกการจดบรการสนเทศทมประสทธภาพ 6. หากทานไดรบมอบหมายใหจดบรการสนเทศแกผเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ทานจะมหลกการคดเลอกขอสนเทศอยางไร 7. ครองอาจเปนครทปรกษา และรบผดชอบจดบรการสนเทศแกนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 ครองอาจควรจดบรการสนเทศดานการศกษา อาชพ สวนตวและสงคมอยางไร 8. ทานเหนดวยหรอไมกบขอความทวา “ครควรจดบรการสนเทศเปนรายบคคลมากกวาเปนกลม เพราะการจดบรการสนเทศเปนรายบคคลมประสทธภาพสงสด” 9. จงยกตวอยางวธการจดบรการสนเทศททานคดวาเหมาะสมกบภาวการณปจจบน 10. หากมเพอนครมาขอคาแนะนาจากทานเกยวกบการจดเกบขอสนเทศ ทานควรใหคาแนะนาอยางไร



กาญจนา สพรรณคง. (2550). การใชกจกรรมแนะแนวเพอสงเสรมความฉลาดทางอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนอสสมชญลาปาง. การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

โครงการคลงปญญาไทย. (2553). ขอสนเทศ. คนเมอ พฤศจกายน 20, 2553, จาก http://www.panyathai.or.th

งานแนะแนวโรงเรยนเตรยมอดมศกษา. (2552). ขอมลเกยวกบงานแนะแนวโรงเรยนเตรยมอดมศกษา. คนเมอ กรกฎาคม 20, 2552, จาก http:// http://vichakarn.triamudom.ac.th /guidance/ index.php?option=com_content&task=category&sectionid =&id=&Itemid=

งานสารสนเทศโรงเรยนหอวง. (2552). สารสนเทศโรงเรยนหอวง. กรงเทพฯ: โรงเรยนหอวง.

เจษฎา บญมาโฮม. (). “กจกรรมพฒนาผเรยน” ใน คมอการปฏบตงานวชาชพคร (PROF ). นครปฐม: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

เจยรนย ทรงชยกล (2544) “หลกการและแนวคดเกยวกบบรการสนเทศ” ใน ประมวลสาระชดวชาหลกการและแนวคดทางการแนะแนว. หนวยท 7 - 11. นนทบร: บณฑตศกษา สาขาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

นงนช จงเจรญทรพย. (2541). ผลการจดบรการสนเทศดานอาชพทมตอการรบรดานอาชพของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนวดราษฎรบารง อาเภอหนองเสอ จงหวดปทมธาน. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

นภาพร ปรชามารถ. (). หลกการแนะแนว. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นรนดร จลทรพย. (2554). การแนะแนวเบองตน. (พมพครงท 4). สงขลา: มหาวทยาลยทกษณ.

เนตรนภส แปงณวงศ. (2540). ผลการใหบรการสนเทศดานอาชพโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรทมตอความรความเขาใจเกยวกบอาชพของนกเรยน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.


ปนดดา มณจกร. (2547). กจกรรมพฒนาผเรยนดวยการแนะแนวชวตและสงคมเพอสงเสรมทกษะ

ทางสงคมของนกเรยนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนนวมนทรานทศ พายพ จงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ปราโมทย พลศกด. (2548). ผลของการใชโปรแกรมพฒนาการวางแผนทางอาชพสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนบานแดง จงหวดสรนทร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พนม ลมอารย. (). การแนะแนวเบองตน. (พมพครงท ). กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

พรศกด คงอย. (2539). ผลการจดบรการสนเทศแบบทศนศกษาทางอาชพทมตอความสนใจอาชพอสระของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร.

พชราภรณ รกชวย. (2546). ผลการใชชดกจกรรมแนะแนวทมตอการพฒนาความรบผดชอบในการเรยนของนกเรยนมธยมศกษาปท โรงเรยนปากพนง จงหวดนครศรธรรมราช. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พชรนทร พลเพชรพนธ. (). การแนะแนว. เพชรบร: สถาบนราชภฏเพชรบร.

ยพด ปดตะค. (2537). ผลของการใชชดการแนะแนวทมตอความขยนหมนเพยรในการเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนศรเอยมอนสรณ สงกดกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

รสสคนธ ชยศรมา. (). การพฒนาชดฝกอบรมทางการแนะแนวดานบรการสารสนเทศสาหรบครทปรกษาระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนบานแปนพทยาคม จงหวดลาพน. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต แขนงวชาการแนะแนว สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

โรงเรยนปากพะยนพทยาคาร. (2552). สถานแนะแนวโรงเรยนปากพะยนพทยาคาร. คนเมอ พฤษภาคม 1, 2552, จาก http://www. school.obec.go.th /.../concentnaknaw/Naknaw.htm


วรางคณา รชตะวรรณ. (2545). การใชกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาทศนคตตอพฤตกรรมทางเพศ

ของวยรนหญง. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

วภารตน หนเธาว. (2552). แผนการจดกจกรรมการแนะแนว. คนเมอ มถนายน , , จากhttp://www.kruthailand.net /forum/index.zphp?topic=135.0;prev_next=prev

ศประไพ ตยะบตร. (). การใชกจกรรมกลมในชวโมงโฮมรมเพอเสรมสรางความฉลาดทางจรยธรรมของนกเรยนชนมธยมศกษาปท . การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ศภนตย ทองหยบ. (2538). ผลของการใชชดการสอนกจกรรมแนะแนวทมตอจรยธรรมดานความมวนยในตนเองของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยนเรศวร.

สกลรตน พงประดษฐ. (2550). การสรางโปรแกรมการวางแผนการศกษาและอาชพเพอพฒนาการประเมนตนเองและการวางแผนการศกษาและอาชพสาหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนนวมนทราชนทศ บดนทรเดชา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว. บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อมรรตน อนจตร. (2547). ผลของการใชโปรแกรมการแนะแนวการศกษาและอาชพตามแบบพทธปญญาสารสนเทศตอการพฒนาการรคดแหงตนและความสามารถในการตดสนใจเลอกอาชพของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 5 โรงเรยนสระบรวทยาคม. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อษยา นาคนาวา. (2550). การใชโปรแกรมการเรยนรแบบมสวนรวมเพอพฒนาวนยในตนเองทางการเรยนของนกเรยนโรงเรยนสเหรามอเซ จงหวดฉะเชงเทรา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Gibson. L. R. & Mitchell, H. M. (). Introduction to Counseling and Guidance.(th ed.). New Jersey: Merrill Prentice Hall.


บทท 5

บรการใหการปรกษา


บทท 5 บรการใหการปรกษา

การดาเนนชวตของบคคลในยคปจจบนตองเผชญกบการเปลยนแปลงตลอดเวลา ไมวาจะเปนดานเศรษฐกจ การเมอง สงคม วฒนธรรม การประกอบอาชพ กจกรรมการใชชวต ขนาดของครอบครว ภยสงคมรปแบบตางๆ รวมถงภยธรรมชาต การเปลยนแปลงดงกลาวสงผลตอความรสก ความคด และการแสดงพฤตกรรมตอบสนองของบคคลทหลากหลายรปแบบ เชน วตกกงวล หงดหงด เครยด สบสน ขดแยง ลงเล ซมเศรา มความคดความรสกทางลบ ตอตานสงคม เปนตน ความถ ระยะเวลาทประสบปญหาและระดบความรนแรงของอาการดงกลาวขางตนจะสงผลตอสขภาพจต จนอาจถงขนเปนโรคจตโรคประสาทได การใหการปรกษาเปนกลวธหนงทมบทบาทสาคญในการชวยเหลอ ปองกน และแกไขปญหาตางๆ อยางเปนระบบ ทงสาหรบบคคล ผประสบปญหาและบคคลในครอบครวหรอบคคลทเกยวของ

เปนทยอมรบกนวาการใหการปรกษาเปนหวใจของงานแนะแนว ดงจะเหนไดจากพระราชบญญตคมครองเดก พ.ศ. 2546 มาตรา 63 บญญตใหสถานศกษาตองจดใหมระบบงานและกจกรรมในการแนะแนว การใหการปรกษา และการฝกอบรมผเรยน ครแนะแนวและครทปรกษาจาเปนตองมความรและทกษะทถกตองในการใหการปรกษา เพอประโยชนในการชวยเหลอ และพฒนาผเรยนไดอยางเหมาะสมตามศกยภาพของแตละคน

ความหมายของบรการใหการปรกษา

คาวา “การใหการปรกษา” มาจากภาษาองกฤษวา “counseling” มรากศพทภาษาลาตนวา “consilium” ซงหมายถง “กบ” หรอ “ดวยกน” ไดมผนยามศพทบญญตไวหลากหลายเชน การใหคาปรกษา จตวทยาการใหการปรกษา การปรกษาเชงจตวทยา แตทเปนทนยมแพรหลายคอคาวา “การใหการปรกษา”

เ นองจากการใหการปรกษาน นประกอบดวยบคคลสองฝายคอ คร นกแนะแนว นกจตวทยา และจตแพทย โดยทบคคลเหลานไดรบการอบรมฝกฝนเพอทาหนาทเปนผใหการปรกษา ซงในบทนจะเรยกวา ผใหการปรกษา (counselor) และฝายทสองคอ นกเรยนหรอผทประสบปญหา ตองการไดรบความชวยเหลอ ซงในบทนจะเรยกวา ผรบการปรกษา (counselee or client)


1

นกจตวทยาและนกวชาการไดกลาวถงความหมายของบรการใหการปรกษา (counseling service) ไวดงน จน แบร (2549, หนา 2) กลาววาการใหการปรกษาคอ กระบวนการทมปฏสมพนธระหวางบคคล โดยอาศยการสอสารแบบสองทางระหวางบคคลๆ หนงในฐานะผใหการปรกษามหนาทเอออานวยใหอกบคคลหนง ซงเปนผรบการปรกษาไดสารวจ ทาความเขาใจถงสงทเปนปญหา และสามารถทาใหผรบการปรกษาแสวงหาทางแกไขปญหาไดดวยตนเอง ผองพรรณ เกดพทกษ (2549, หนา 5) กลาววา การใหการปรกษาเปนบรการวชาชพหนงทเนนถงสมพนธภาพของการชวยเหลอและพฒนาบคคลอยางมจดหมาย เปนเรองของชวตหนงพยายามใหความชวยเหลออกชวตหนง ซงบคคลททาหนาทใหความชวยเหลอ ปองกน แกไข หรอพฒนานนคอ ผใหการปรกษาซงจะตองเปนบคคลทมความร ความสามารถ ทกษะประสบการณในการใหการปรกษา สามารถใหความชวยเหลอและใหการปรกษาแกผรบบรการใหสามารถเขาใจเรองราวหรอปญหาตางๆ ทนามาปรกษาใหกระจางยงขน สามารถใชพลงปญญาความสามารถของตนเองในการพจารณา ตดสน ตกลงใจทจะกระทาหรอเลอกกระทาอยางใดอยางหนงในวถทางทเหมาะสม เพอแกปญหาหรอพฒนาตนไดอยางเหมาะสมในทสด วชร ทรพยม (, หนา ) ไดสรปความหมายของบรการใหการปรกษาวา เปนกระบวนการของสมพนธภาพระหวางผใหการปรกษาซงเปนนกวชาชพทไดรบการฝกอบรมกบผรบการปรกษาซงตองการความชวยเหลอ เพอใหผรบการปรกษาเขาใจตนเอง เขาใจผอน และเขาใจสงแวดลอมเพมขน ไดปรบปรงทกษะในการตดสนใจและทกษะในการแกปญหา ตลอดจนปรบปรงความสามารถในการทจะทาใหตนเองพฒนาขน เจอรจ และครสเตยน (George & Cristrani, 995, p. 2) อธบายวาการใหการปรกษาเปนกระบวนการทผใหการปรกษาใหความชวยเหลอแกผรบการปรกษา เพอชวยใหผรบการปรกษาไดรจกเขาใจตนเอง สามารถเปลยนแปลงพฤตกรรม และตดสนใจแกปญหาดวยตนเองได จากการนาเสนอความหมายของบรการใหการปรกษาขางตน ผเขยนสรปความหมายของบรการใหการปรกษาวา เปนกระบวนการทชวยใหบคคลมความร ความเขาใจเกยวกบตนเองโดยปฏสมพนธระหวางบคคลซงอาศยการสอสารแบบสองทาง คนหนงเปนผใหการปรกษาซงพรอมทจะเออใหผรบการปรกษาไดสารวจและทาความเขาใจกบปญหา ตลอดจนสามารถแสวงหาวธการแกไขปญหาและตดสนใจเลอกไดดวยตนเอง

เนองจากคาวาการใหการปรกษานนมความคลายคลงและเกยวของกบคาวา “การแนะแนว” และ “จตบาบด” อยมาก ผเขยนจงขอนาเสนอประเดนความหมายเพอใหเกดความเขาใจเกยวกบความหมายของการใหการปรกษายงขนดงน


17

การแนะแนว (guidance) เปนบรการทจดขนตามหลกการแนะแนว มกใชกบกจกรรมแนะแนวทงหมด ประกอบดวย 5 บรการหลก คอ บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล บรการสนเทศ บรการใหการปรกษา บรการจดวางตวบคคล และบรการวจยตดตามผล โดยมวตถประสงคเพอชวยเหลอบคคลใหเจรญงอกงามเตมตามศกยภาพ

การใหการปรกษา (counseling) เปนบรการหนงของการแนะแนว ทมงจดใหผรบบรการไดพฒนาและแกไขปญหาของตนเอง ดงนน ผรบการการปรกษาจงมกมปญหาคบของใจทตดสนใจไมได การใหการปรกษาจะเปนกระบวนการชวยใหผรบการปรกษาไดเขาใจตนเอง เขาใจปญหา ตลอดจนเลอกวธการเผชญกบปญหานนไดอยางเหมาะสมตามศกยภาพของตนเอง ดงนน การใหการปรกษาจงเปนการจดบรการสาหรบผรบการปรกษาทประสบปญหาทวไป ไมใชผทมปญหาหรอลกษณะอาการทางจต ซงตองใชจตบาบดในการดแลชวยเหลอ

จตบาบด (psychotherapy) เปนการบาบดผทมปญหาลกซงหรอผดปกตดานบคลกภาพหรอดานอารมณ ซงตองใชระยะเวลายาวนานและใชยาทางจตเวชรวมในการดแลรกษา เชน ผปวยโรคจตโรคประสาท การทาจตบาบดนนสวนใหญนยมดาเนนการในสถานพยาบาล โดยมผชานาญการทมความรดานจตบาบดหรอจตวทยาคลนกเปนผปฏบต

อยางไรกตาม การจดบรการแนะแนวและจตบาบดตองอาศยการใหการปรกษารวมดวย เพราะการใหการปรกษาจะชวยประคบประคองฟนฟสขภาพจต ตลอดจนชวยใหกาลงใจใหผรบบรการเผชญกบปญหาตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ

ความเปนมาของบรการใหการปรกษา

จดเรมตนของการใหการปรกษาเรมตนมาต งแตมการกาเนดมนษยบนโลกใบน โดยดาเนนการในลกษณะการพดคย ปลอบใจ หรอเปนการใหการปรกษาแบบมวยวด นนกคอไมมทฤษฎรองรบ ไมมพธรตองหรอแบบแผนขนตอนทถกตอง การใหการปรกษาทเปนแบบแผนขนตอนนนไดเรมปรากฏหลกฐานชดเจนเมอชวงสงครามโลก โดยมแฟรงค พารสนส เปนผนาการใหการปรกษามาใชในการแนะแนวอาชพ เพอใหคนสามารถเลอกงานทาใหเหมาะสมกบตน ขณะเดยวกนกไดมนกจตวทยาหลายทาน อาท ฟรอยด (Freud) แอดเลอร (Adler) และ จง (Jung) ทไดคดทฤษฎทางจตวทยาขนเพอแกไขปญหาของมนษยในลกษณะทฤษฎบคลกภาพและพฒนาการ การใหการปรกษาในยคแรกจงนยมปฏบตในลกษณะของการศกษา นนกคอ การแนะแนวนนเอง ตอมาสภาพสงคมมปญหาตางๆ มากขน ปญหาไมไดเกดขนในสถานศกษาเทานน แตเกดขนกบบคคลทกวย ทกสถานท การใหการปรกษาจงแพรหลายไปอยางกวางขวาง โดยเฉพาะการศกษา


18

คดคนแนวคดใหมๆ ในการชวยเหลอผปวย เชน การรกษาแบบจตบาบดจงเกดขนรวมกบการใหการปรกษา อยางไรกตาม เปนทยอมรบวาการใหการปรกษาเปนกระบวนการทมประสทธภาพสงในการชวยเหลอแกไขปญหาของบคคลทวไป การใหการปรกษาจงจดเปนลกษณะวชาชพ นกจตวทยาการปรกษาจงพยายามแยกการใหการปรกษาออกจากการแนะแนว โดยมเหตผลวา การแนะแนวนนมงเนนดานการศกษา แตการใหการปรกษาไมไดเจาะจงเฉพาะดานการศกษาเทานน ดงจะเหนไดจากมการใหการปรกษาในองคกรธรกจ การใหการปรกษาในสถานพยาบาล การใหการปรกษาครอบครว เปนตน ภาพสะทอนการแยกตวของการใหการปรกษาออกจากการแนะแนว เพอใหการใหการปรกษาเปนลกษณะวชาชพเฉพาะกคอ สถาบนการศกษาทเคยผลตบณฑตดานการแนะแนวกไดเปลยนแปลงการผลตบณฑตทมงเนนการใหการปรกษาแทน ตวอยางทเหนไดชดคอ หลกสตรจตวทยาของจฬาลงกรณมหาวทยาลย นกจตวทยาการปรกษาบางคนจงไมไดเรยนดานวชาชพครเลย เพราะศกษาแตการใหการปรกษาในเชงลก อยางไรกตาม นกจตวทยาการปรกษาเหลานกสามารถใหการปรกษาแกผเรยนได เพราะปญหาผเรยนอาจเปนปญหาพฤตกรรม นอกจากน การผลตเอกสารตาราตางๆ จะนยมผลตเอกสารตาราดานการใหการปรกษามากกวาการแนะแนว สวนทศทางการใหการปรกษาในอนาคตนน ดวงมณ จงรกษ (2549, หนา 2) และนเจนต และโจน (Nugent & Jones, 2005, p. 324) เหนสอดคลองกนวา การใหการปรกษาในยคโลกาภวตนจะเปนการใหการปรกษาแบบหลากหลายวฒนธรรม (Multicultural Counseling) อกทงมลกษณะหวงผลการใหการปรกษาในระยะส น มกระบวนการใหการปรกษาทรวดเรว และมความสะดวกสบายขน อยางเชน การใหการปรกษาทางอนเตอรเนต ทางโทรศพท เปนตน แมวาการใหการปรกษาจะเปลยนแปลงแนวคดไปอยางไรกตาม สาหรบในสถานศกษาแลวการใหการปรกษายงมบทบาทอยางยงในการพฒนา ชวยเหลอ ปองกนและแกไขปญหาผเรยน การใหการปรกษาจงมความสมพนธอยางแนบแนนกบการแนะแนวในสถานศกษา ความจาเปนของบรการใหการปรกษา

สภาพวถชวตของคนในปจจบนเตมไปดวยความยงยาก ซงเปนผลมาจากคานยม วฒนธรรมทเปลยนไปอยางรวดเรวตามกระแสของสงคม นาไปสการมปญหาทางพฤตกรรม การศกษาตอและประกอบอาชพ ปญหาทางอารมณและสงคม ปญหาบคลกภาพ หากไมไดรบการปองกนชวยเหลอ อาจลกลามกลายเปนปญหาทรนแรงยากจะแกไขได โดยเฉพาะในชวงวยรนซงกาลงอยในระยะของการเปลยนแปลงทงทางดานรางกาย จตใจ อารมณ และบทบาททางสงคม เปนวยทตองการแสวงหาเอกลกษณของตน อยากร อยากเหน อยากลอง ตองการอสระจากผใหญ ตองการ


1

การยอมรบจากกลมเพอน จนบางครงดเหมอนใหความสาคญตอเพอนมากกวาพอแม สงเหลานเปนธรรมชาตของวยรนทเปนสาเหตใหเสยงตอการเกดปญหาดานสขภาพจตและพฤตกรรม ดงนน การใหความชวยเหลอใหการปรกษาโดยครและผทมสวนเกยวของจะชวยใหผเรยนเขาใจตนเองและสงแวดลอมมากขน สามารถคดพจารณา และตดสนใจหาทางออกเพอแกไขความคบของใจ ความวตกกงวล เปนการลดความเสยงตอการสญเสยทอาจเกดกบผเรยนได สถานศกษาจงมบทบาทสาคญในการปองกน แกไขปญหา พฒนาพฤตกรรมผเรยนใหเกดความเหมาะสม และเปนผประสานงานระหวางบานกบสถานศกษา ทงน เพอใหการชวยเหลอผเรยนทกคนในสถานศกษา จดมงหมายของบรการใหการปรกษา

โดยทวไปการใหการปรกษาจะมจดมงหมายเพอชวยใหผรบการปรกษารบร เขาใจและแกไขปญหาไดดวยตนเอง โดยมผใหการปรกษาชวยใหผรบการปรกษาไดสารวจความคด ความรสกและการกระทาของตนเอง ตลอดจนชวยใหผรบการปรกษากระจางชดในปญหาและวธการแกไข นกจตวทยาการปรกษาสวนใหญมกจะกาหนดจดมงหมายของการใหการปรกษาไว 2 ลกษณะ คอ จดมงหมายของการใหการปรกษาระยะสน ซงเปนลกษณะการแกไขปญหาเบองตนและจดมงหมายของการใหการปรกษาระยะยาว ซงเปนลกษณะการชวยเหลอและพฒนาพฤตกรรมอยางเปนรปธรรม ทาใหผรบการปรกษาสามารถใชศกยภาพของตนเองไดอยางเตมท นอกจากน นกจตวทยาการปรกษาบางทานอาจตงจดมงหมายของการใหการปรกษาตามแนวคดทฤษฎการใหการปรกษาทนามาใช แตในทนผเขยนขอนาเสนอจดมงหมายของการใหการปรกษาในสถานศกษาโดยทวไป ดงน . เพอชวยใหผรบการปรกษารสกวาตนเองไมโดดเดยว กลาวคอเมอเกดปญหา ความทกขใจแลวยงมผรบฟงและเขาใจตนเองอย มกาลงใจและเหนคณคาในการดาเนนชวตตอไป 2. เพอชวยใหผรบการปรกษายอมรบวาทกคนลวนมปญหา ดงนน การทตนเองประสบปญหาจงเปนเรองปกต ทงยอมรบวาปญหาไดเกดขนแลวและสามารถแกไขได 3. เพอชวยใหผรบการปรกษาไดสารวจและเขาใจปญหา เพอใหสามารถเผชญปญหาตอไปได 4. เพอชวยใหผรบการปรกษาไดมโอกาสพดคยปลดปลอยความรสกตางๆ อนไดแก ความนอยใจ ความวตกกงวล เปนตน ทาใหลดความคบของใจ ความทกขใจลงได . เพอชวยใหผรบการปรกษาไดใชกระบวนการใหการปรกษา แกไขและลดความรนแรงของปญหา ทงพฒนา ปรบปรงตนเองไดอยางเตมตามศกยภาพ


17

6. เพอชวยใหผรบการปรกษามภมคมกนทางจตใจและความเขมแขงในการเผชญปญหาอนๆ ตอไป . เพอชวยใหผรบการปรกษามแนวทางการแกไขปญหาทหลากหลายและเหมาะสม รปแบบของการใหการปรกษา

โดยทวไปนกจตวทยานยมแบงรปแบบของการใหการปรกษาออกเปน 2 รปแบบคอ การใหการปรกษาเปนรายบคคลและการใหการปรกษาแบบกลม ซงการใหการปรกษาทง 2 รปแบบกมวตถประสงคตางกนดงน

1. การใหการปรกษาเปนรายบคคล

การใหการปรกษาเปนรายบคคล (individual counseling) หมายถง กระบวนการทมปฏสมพนธระหวางบคคลภายใตสมพนธภาพทดตอกน อาศยการสอสารแบบสองทาง ระหวางบคคลหนงในฐานะผใหการปรกษา ซงทาหนาทเอออานวยใหอกฝายหนงซงเปนผรบการปรกษาไดใชศกยภาพในการสารวจ รบรและทาความเขาใจตนเอง สงแวดลอม ปญหา สาเหตของปญหา และความตองการของตน ตลอดจนแสวงหาแนวทางแกไขปญหาเหลาน น และปรบเปลยนพฤตกรรมไปในทศทางทเหมาะสมไดดวยตนเอง

การใหการปรกษารายบคคลมวตถประสงคมงทจะชวยใหผรบการปรกษาเกดการเรยนร เขาใจตนเอง เขาใจปญหา สามารถตดสนใจเลอกวธการแกไขปญหาอยางชาญฉลาดและเหมาะสมกบตนเอง สามารถรบผดชอบตอตนเอง พงตนเองได ซงแสดงถงความเปนอสระ ตลอดจนปรบเปลยนพฤตกรรมทไมพงประสงคไปสพฤตกรรมทพงประสงค มความสขในชวต และไดใชศกยภาพของตนเองอยางเตมทในการแกปญหาของตนเอง

2. การใหการปรกษาแบบกลม

การใหการปรกษาแบบกลม (group counseling) คอ กระบวนการการใหบรการปรกษาแกผมารบการปรกษาตงแต 2 คน ขนไป โดยทวไปกลมจะมสมาชกประมาณ 6 – 5 คน โดยสมาชกกลมนอกจากจะมปฏสมพนธกบผใหการปรกษาแลว จะตองมปฏสมพนธกบสมาชกอนๆ ในกลมดวย ฉะนนจงเปนทงผรบและผใหความชวยเหลอกลม โดยผใหการปรกษาจะมหนาทพฒนาปฏสมพนธภายในกลม ชแจงบทบาทหนาทของผนากลมและสมาชก รบฟงอยางสนใจ เขาใจ กระตนการมสวนรวมของสมาชกภายในกลม ตลอดจนปรบความในใจกลมไปยงจดทสมาชกจะได


171

ประโยชนมากทสด สมาชกกลมมหนาทสรางสมพนธภาพ ปฏสมพนธกบสมาชกอนๆ ในแนวทางทเกอกลตอภาวะจตใจทจะนาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมของแตละบคคล การแบงประเภทของกลมจาแนกโดยคานงถงทฤษฎ และวธการทกลมใช บางครงอาจจาแนกตามลกษณะของสมาชก เชน วยหรอลกษณะปญหา โดยขอดของกลมทมลกษณะเหมอนกนคอ สมาชกมกสรางสมพนธภาพไดรวดเรว มความสนใจทจะเรยนรชวยเหลอซงกนและกน และกลมทมสตปญญาใกลเคยงกนมกไมคอยมความขดแยงและความเบอหนาย สวนกลมทมลกษณะแตกตางกน สมาชกจะเรยนรวธการสรางสมพนธภาพกบสมาชกทภมหลงแตกตางจากตน โดยหลกการสาคญทตองพจารณาในการเรมตนคอ ความเหมาะสมของเวลาในการใหการปรกษาและความเหมาะสมของผรบบรการเปนกลม วตถประสงคทวไปของการใหการปรกษาแบบกลม มประเดนสาคญดงน ) เรยนรการไววางใจตนเองและผอน 2) รจกตนเองและคนหาเอกลกษณแหงตน 3) รบรวาคนอนๆ มความตองการและมปญหา และบางปญหาคลายคลงกบตนเอง 4) เพมการยอมรบตนเอง เคารพตนเอง มนใจในตนเอง อนนาไปสการมทรรศนะใหมตอตนเอง 5) เพมประสทธภาพในการแสวงหาแนวทางในการแกไขปญหาและมองเหนวธการลดความขดแยงภายในตนเอง 6) เพมความสามารถในการนาตนเอง พงพาตนเอง รบผดชอบตอตนเองและสงคม ) รบรการตดสนใจเลอกของตนเองและการรจกเลอกอยางฉลาด ) กาหนดแผนสาหรบการเปลยนแปลงพฤตกรรมทตองการเปลยนแปลงและรบผดชอบทจะปฏบตตามแผนทวางไว 9) เรยนรทกษะทางสงคมอยางมประสทธภาพ 0) เพมความไวในการรบรความรสกและความตองการของผอน ) เ รยนรว ธการโตแย งหรอเผชญหนากบผ อนดวยความรสกหวงใย จรงใจ ตรงไปตรงมา 2) เรยนรการดาเนนชวตทเปนไปตามความมงหวงของตนไมขนอยกบการคาดหวงของผอน 3) ชวยใหคานยมทตนเองมอยชดเจนขน และเรยนรทจะปรบพฤตกรรมของตนเองไปตามครรลองของคานยมนน


17

หลกการของบรการใหการปรกษา

กรมสขภาพจต (2546, หนา 44 - 46) ไดอธบายหลกการใหการปรกษาอนเปนลกษณะเฉพาะไว ดงน 1. เปนการใหความชวยเหลอเกยวกบปญหาดานจตใจ อารมณ และสงคม อนประกอบดวยความเชอ คานยม และวฒนธรรม ซงเปนปจจยทมผลกระทบตอผรบการปรกษา ดงนนการใหความชวยเหลอจะเนนการแกไขปญหาทใหความสาคญในเรองอารมณ ความรสกทจะเปนตวสบคนตอไปถงปญหาพฤตกรรมทเกดขน และสงผลไปถงการปรบเปลยนพฤตกรรม . เนนสมพนธภาพทดระหวางผใหและผรบการปรกษาตลอดกระบวนการใหการปรกษา เพอใหผรบการปรกษาเกดความไววางใจ ผอนคลาย กลาเปดเผยตนเอง ยอมรบ ตลอดจนทาความเขาใจและแกไขปญหาของตนเองได 3. เนนการสอสารสองทาง ซงเปนการสรางความเขาใจใหตรงกนระหวางผใหการปรกษาและผรบการปรกษา โดยผใหการปรกษาเปดโอกาสใหผรบการปรกษาไดแสดงออกและแยกแยะความรสกทอยในความคดและเรองราวทเกยวของโดยสอสารดวยคาพดและทาทาง ซงขอมลทไดจะตองไดจากผรบการปรกษาไมใชไดจากการคาดคะเนหรอคาดเดาเองของผใหการปรกษา ดงนนจะตองมการซกซอมทาความกระจาง ทาความเขาใจใหตรงกนเปนระยะๆ ตลอดกระบวนการใหการปรกษา 4. เปนกระบวนการทมการพดคยกนอยางมเปาหมาย มขนตอนโดยการใชทกษะทเหมาะสม ขนอยกบโอกาส จงหวะ และสถานการณทผใหการปรกษาจะเลอกใช 5. ยดผรบการปรกษาเปนศนยกลางคอ ใหความสาคญตอความรสกนกคด ปญหา ความตองการของผรบการปรกษาในขณะนน นอกจากน การรบรปญหาการตดสนใจเลอก และการแกไขปญหาจะตองตงอยบนศกยภาพของผรบการปรกษาเปนสาคญ 6. เนนปจจบน คอ เนนปฏกรยาทแสดงออก ความรสกนกคด และความเชอทมากระทบจากทาทและคาพดของผรบการปรกษาในขณะนน ในปจจบน คอ ทน และเดยวน สวนเรองราวทเปนอดต เชน ปญหาทเกดจากการอบรมเลยงด ถอวาเปนสงทผานพนไปแลว สวนเรองราวในอนาคตกเปนสงทยงมาไมถง ปจจบนเทานนทสาคญ และเมอผรบการปรกษาไดตระหนกถงสงทกาลงกระทาอยจรงในขณะนน ผรบการปรกษาจะสามารถตดสนใจทจะกระทาสงทเปนประโยชนแกตวเขาได คอ สามารถแกไขหรอเลอกปฏบตไดเหมาะสมในปจจบน


17

. ไมมคาตอบสาเรจรปหรอตายตว เนองจากการใหการปรกษาเปนเรองราวของการสอสารระหวางผใหการปรกษาและผรบการปรกษา ผลสนสดของการใหการปรกษาอาจจบลงในขณะใดกได ขนอยกบความตองการ การตดสนใจเลอก และศกยภาพ ตลอดจนแรงจงใจของผรบการปรกษาเปนสาคญ ซงเปนปญหาเฉพาะบคคล . การใหการปรกษาไมใชการอบรม การสงสอน หรอการตดสนชถกหรอผด แตเปนการชวยใหผรบการปรกษามแนวทางแกไขปญหา สามารถพจารณาทางเลอกไดมากขน และตดสนใจไดงายขน โดยผใหการปรกษาเปนผทพยายามดงศกยภาพของผรบการปรกษาทมอยมาใชประโยชนใหมากทสด ประเภทของการใหการปรกษา

การจาแนกประเภทของการใหการปรกษานนขนอยกบวตถประสงคหรอหลกเกณฑการจาแนกประเภทการใหการปรกษา โดยทวไปนยมแบงประเภทของการใหการปรกษาตามนกจตวทยาการปรกษาได 4 ประเภท ดงน

1. การใหการปรกษาในภาวะวกฤต (crisis counseling)

วกฤตการณเปนภาวะของการทผรบการปรกษาพบกบความคบของใจอยางรนแรงในชวตและวาวนใจอยางหนกในความพยายามทจะแกปญหาน น เชน การสญเสยคนทตนรก ไมสามารถจดการกบสภาพการณตางๆ ในชวต

2. การใหการปรกษาเพอสงเสรมการแกปญหาหรอการปรบตว (facilitative counseling)

การใหการปรกษาประเภทนเปนกระบวนการทชวยใหผรบการปรกษาเกดความกระจางแจงในปญหาของตน เขาใจและยอมรบตนเอง ผใหการปรกษาจะชวยแกไขพฤตกรรมของผ รบการปรกษาไปสแนวทางทพงปรารถนา เ ชน การปรบตวกบบคคลอน การปรบปรงบคลกลกษณะ การเพมสมาธในการเรยน เปนตน


17

3. การใหการปรกษาเพอปองกนปญหา (preventive counseling)

การใหการปรกษาประเภทน เปนการใหการปรกษาทมโครงการเฉพาะเจาะจง เชน ฝกทกษะในการสรางสมพนธภาพระหวางบคคล จดโครงการใหผรบการปรกษารจกตนเองเพอผลดตอไปในอนาคต เปนการเอออานวยตอการเลอกสาขาการเรยนและอาชพทเหมาะสม

4. การใหการปรกษาเพอสงเสรมพฒนาการ (developmental counseling)

การใหการปรกษาเพอสงเสรมพฒนาการเปนการชวยเหลอใหผ รบการปรกษา มพฒนาการทดในแตละขนของพฒนาการในชวต ชวยใหผรบการปรกษามความรสกนกคดตอตนเองอยางถกตอง เรยนรทกษะในการตดสนใจ สารวจคานยมและความสนใจของตน เขาใจและยอมรบการเปลยนแปลงของสภาพการณตางๆ รวมทงการใชเวลาวางใหเปนประโยชน อยางไรกตาม การจาแนกประเภทของการใหการปรกษาตามแนวทางของนกจตวทยาการปรกษาจะครอบคลมการใหการปรกษาในทกบรบท แตสาหรบการใหการปรกษาในสถานศกษานน ผเขยนมความคดเหนวาการใหการปรกษานนจาแนกออกไดเปน ประเภทหลกคอ ) การใหการปรกษาดานการศกษา เปนบรการทมงชวยใหผเรยนไดเรยนรวธการแสวงหาความร พฒนาทกษะดานการเรยน สรางนสยทดในการเรยน เพอพฒนาการเรยนร การใหการปรกษาเกยวกบการศกษาตอ วธการเรยน การจดบนทก การแบงเวลา การปรบตวเขากบวชาเรยนตางๆ และชวยแกปญหาดานการเรยน เปนตน 2) การใหการปรกษาดานอาชพ เปนบรการทมงชวยใหผเรยนรจกตนเองและโลกของอาชพทหลากหลาย ตลอดจนไดพฒนาตนเองตามความถนด ความสนใจเพอการประกอบอาชพ เชน การใหขอมลดานอาชพ การใหขอมลดานความตองการของตลาดแรงงาน การตดสนใจเลอกอาชพทเหมาะสมกบตนเอง การทดสอบความถนด ความสนใจดานอาชพ และการพฒนาตนเองเพอเตรยมความพรอมสอาชพทตนเลอก เปนตน 3) บรการใหการปรกษาสวนตว เปนบรการทมงชวยใหผเรยนทมปญหาสวนตว ไดสารวจเรยนรทจะเขาใจตนเองและสภาพแวดลอม เรยนรวธการปรบทศนคตเพอพฒนาตนเองใหเปนผทมอารมณมนคง สามารถปรบตวอยในสงคมไดอยางมความสข เชน ปญหาการปรบตว ปญหาบคลกภาพ ปญหาการควบคมอารมณ ปญหาการจดระบบการคด ปญหาดานการสรางและรกษาสมพนธภาพ เปนตน ปญหาดานการบคลกภาพ ปรบตว และการอยรวมกนในสงคม จะตองเปนการประสานกนระหวางโรงเรยนกบบานจงจะสามารถปองกนหรอแกไขปญหาของผเรยนไดดวยด


17

กระบวนการใหการปรกษา

กระบวนการหรอขนตอนการใหการปรกษามหลากหลายวธขนอยกบผใหการปรกษาวาจะกาหนดกระบวนการหรอขนตอนการใหการปรกษาอยางไร เชน แบรมเมอร (Brammer, 9 อางถงใน ปรชญา ปยะมโนธรรม, 2549, หนา 1) และวชร ทรพยม (2550, หนา 3) ไดกาหนดกระบวนการใหการปรกษาออกเปน ขน คอ ขนเรมการใหการปรกษา ขนระบปญหา ขนระบวตถประสงคการใหการปรกษา ขนวางแผนการแกปญหา ขนดาเนนการตามแผนทวางไว ขนประเมนผล ขนยตการใหการปรกษา และขนตดตามผล สวนฮานเซน และคณะ (Hansen et al, 994 อางถงใน ดวงมณ จงรกษ, 2549, หนา 25) ไดกาหนดขนตอนของกระบวนการใหการปรกษาไว 4 ขนคอ ขนเรมการปรกษาและสรางสมพนธภาพ ขนสารวจตนเองเพอทาความเขาใจปญหา ขนจดการกบปญหา และขนยตการใหการปรกษา นอกจากน กบสนและมตเชลล (Gibson & Mitchell, , p. 18) ยงไดกาหนดขนตอนของกระบวนการใหการปรกษาไว 4 ขนคอ ขนสรางสมพนธภาพ ขนการสารวจและหาเอกลกษณของปญหา ขนการวางแผนแกไขปญหา และขนการแกไขปญหาและยตการใหการปรกษา แตในทนผเขยนขอนาเสนอขนตอนของกระบวนการใหการปรกษารปตวว 5 ขน ตามแนวคดของ จน แบร (2549, หนา 4) ดงน

ภาพท 5. ขนตอนการใหการปรกษารปตวว ทมา (จน แบร, 2549, หนา 4 )

สรางสมพนธภาพ และตกลงบรการ

สารวจปญหา

เขาใจปญหาสาเหตและความตองการของผรบบรการ

วางแผนแกไขปญหา

ยตการปรกษา

ผใหการปรกษา ผใหการปรกษา ผรบการปรกษา ผรบการปรกษา


17

จากแผนภาพท 5. ผเขยนนาเสนอรายละเอยดขนตอนการใหการปรกษาไดดงน

1. ขนสรางสมพนธภาพและตกลงบรการ

การสรางสมพนธภาพและตกลงบรการเปนขนตอนแรกของกระบวนการใหการปรกษา มจดประสงคสาคญเพอสรางความคนเคย ความไววางใจระหวางผรบการปรกษากบผใหการปรกษา เนองจากในระยะเรมกระบวนการใหการปรกษา ผรบการปรกษายงมความไมแนใจ อาจตนเตน หรอลาบากใจทจะเปดเผยรายละเอยดเกยวกบปญหาของตน นอกจากน ในระยะเรมตนของกระบวนการใหการปรกษา ผรบการปรกษาและผใหการปรกษายงไมคนเคยตอกน ผใหการปรกษาจะตองสรางสมพนธภาพทดกบผรบการปรกษาโดยอาศยเทคนคและทกษะตางๆ เชน การทกทายสนๆ การพดเรองทวไป การใสใจหรอแสดงพฤตกรรมการใสใจ และการเปดประเดนแลวนาเขาสการตกลงบรการ เปนตน เพอใหผใหการปรกษาและผรบการปรกษามความเขาใจทตรงกนในองคประกอบตางๆ ของการใหการปรกษา ไดแก การแนะนาตว การชแจงบทบาทของผใหและผรบการปรกษา การรกษาความลบ ระยะเวลาทใชในการใหการปรกษา ประเดนในการขอรบบรการ อนจะนาไปสความไววางใจและสมพนธภาพทดระหวางผใหและผรบการปรกษา ตวอยางท ผใหการปรกษา : สวสดคะ คณไพลน คณแมของนองพลอยใชไหมคะ ผรบการปรกษา : ใชคะ ผใหการปรกษา : ขอบคณคณไพลนมากนะคะ ทกรณาสละเวลางานมาในวนน รถตดมากไหมคะ ผรบการปรกษา : ไมมากเทาไหรคะ ผใหการปรกษา : เชญคณไพลนดมน ากอน ดฉนสนยคะ เปนครแนะแนวประจาระดบช น

ประถมศกษาปท ทเชญคณไพลนมาในวนนเพอแจงขอมลของนองพลอยในขณะทอยทโรงเรยนใหคณไพลนทราบ และอยากจะขอขอมลของนองพลอยในขณะทนองพลอยอยทบานจากคณไพลนดวย

ผรบการปรกษา : ไดคะ นองพลอยเปนยงไงเหรอคะ ผใหการปรกษา : กอนทจะพดคยกน ดฉนขออนญาตแจงขอมลเบองตนใหคณไพลนทราบกอน

วาดฉนมหนาทประสานกบผปกครองและครประจาชนเพอชวยใหนกเรยนพฒนาตนเองไดอยางเตมศกยภาพ และอยากขอความรวมมอจากคณไพลนในการใหขอมล โดยเรองทเราพดคยกนจะเปนความลบระหวางคณไพลนกบดฉน และหากจาเปนตองมการเปดเผยขอมลเพอประโยชนของนองพลอยและคณไพลนดฉนจะขออนญาตคณไพลนกอน ในการพบกนแตละครงดฉนจะขอ


177

รบกวนเวลาคณไพลนประมาณ 50 นาท หรอถาเราพดคยกนตดพนกจะไมเกน ชวโมง คณไพลนสะดวกไหมคะ

ผรบการปรกษา : ไดคะ ...

ตวอยางท 2 ผใหการปรกษา : สวสดคะ นงกอนสคะ ผรบการปรกษา : คะ ขอบคณคะ ผใหการปรกษา : คาบนหนเรยนวชาอะไรคะ ผรบการปรกษา : ภาษาไทยคะ แตขออนญาตอาจารยผสอนแลววาจะมาพบอาจารยทหองแนะแนว ผใหการปรกษา : เอะ... ครเคยสอนหนหรอเปลาคะ หนาคนๆ แตครจาชอหนไมไดแลว ผรบการปรกษา : หนชอมาลนคะ อาจารยเคยสอนหนตอน ม.2 ตอนนหนอย ม.5 แลวคะ ผใหการปรกษา : คะ ครเคยสอนมาลนตอนอย ม.2 นะ แลววนนทมาลนนดครไวพอจะบอก

ไดไหมคะวาวนนมาลนอยากปรกษาครเรองอะไร ผรบการปรกษา : หนมปญหากบเพอนในหอง แลวกทาใหหนเรยนไมรเรอง ผใหการปรกษา : คะ มาลนคดวาตวเองมปญหาเรองเพอนในหองและเรองการเรยน กอนทเราจะ

พดคยกนถงปญหา ครอยากบอกใหมาลนสบายใจวาเรองทเราพดคยกนนจะเปนความลบ หากครเหนสมควรวาจาเปนตองเปดเผยขอมลบางสวนครจะขออนญาตมาลนกอน และในการพดคยกนแตละครงเราจะใชเวลาประมาณ 50 นาทนะ มาลนมความคดเหนยงไงบาง

ผรบการปรกษา : ดคะ . 2. ขนสารวจปญหา

ผใหการปรกษาจะตองใชทกษะตางๆ เพอเปดโอกาสและกระตนใหผรบการปรกษาเลาถงปญหาตางๆ เพอสารวจปญหาและความตองการของผรบการปรกษา ตลอดจนไดเรยนรความคด ความรสกและพฤตกรรมของตนเอง จนไดพบปญหาและรบรความตองการหรอทาททตนเองมตอปญหา ซงในขนการสารวจปญหานจะใชระยะเวลามากนอยเพยงใดขนอยกบพนฐานสตปญญา ความสามารถ ลกษณะนสยของผรบการปรกษา และความชานาญในการใชทกษะของผใหการปรกษา


178

3. ขนเขาใจปญหา สาเหต และความตองการของผรบการปรกษา

ขนตอนนสาคญทสดถอเปนหวใจของกระบวนการใหการปรกษา ซงผใหการปรกษาตองใชทกษะเพอใหผรบการปรกษาเกดความกระจางชดในสาเหตของปญหา ไดสารวจความคดและความรสกทตนเองมตอประสบการณ บคคล หรอปญหาทเกดขน สามารถแยกแยะปญหานาและปญหาทแทจรงได สรปประเดนปญหาทผรบการปรกษาตองการแกไข ตลอดจนนาปญหาทคนพบมาจดลาดบความสาคญ ความเรงดวนรวมทงผลกระทบทจะเกดขนจากการแกไขและไมแกไขปญหาดงกลาวได บอยครงทผรบการปรกษาระบปญหาในขนตกลงบรการอยางหนงแตในขนเขาใจปญหาสาเหตเปนอกปญหาหนง ผใหการปรกษาจะตองชวยใหผรบการปรกษามองเหนแนวทางทจะแกไขปญหานนตามศกยภาพของผรบการปรกษาโดยใชทกษะตางๆ เพอเอออานวยใหผรบการปรกษาคด สารวจความรสก และความตองการของตนเอง มองเหนปญหา เขาใจสาเหตและทราบถงความตองการทชดเจนของตนเอง และมพลงใจทจะตดสนและคดวธการแกไข ตลอดจนสามารถทจะยอมรบความรสกเสยใจหรอเจบปวดจากผลของการตดสนใจของตน

4. ขนวางแผนแกไขปญหา

เปนขนตอนทผใหการปรกษาชวยใหผรบการปรกษาไดใชศกยภาพของตนเทาทมอยคนหาวธการแกปญหาโดยใชวธการทหลากหลาย วางแผนแกไขปญหาอยางเปนขนตอน และตดสนใจเลอกทางแกปญหาทเหมาะสม สอดคลองกบความตองการ ศกยภาพและสภาพแวดลอมของผรบการปรกษามากทสด โดยผใหการปรกษาไมควรเรงรบและดวนตดสนใจจดการปญหาของผรบการปรกษา แตจะคอยใหกาลงใจแกผรบการปรกษาในการวางแผนปฏบต เพอแกไขปญหาดวยตนเองกอน หากผรบการปรกษาหมดหนทางจงจะเสนอแนะและเปดโอกาสใหผรบการปรกษาไดแสดงความคดเหนในขอเสนอแนะนนๆ เพอใหผรบการปรกษาไดมสวนรวมในการคนหาวธการพจารณาความเหมาะสมและเลอกทางแกไขปญหาทเหมาะสมกบตนเองทสด ตลอดจนกระตนใหผรบการปรกษาคาดคะเนถงโอกาสประสบความสาเรจและความเปนไปไดในการใชวธแกไขปญหาทเลอก สรางความตระหนกในการรบผดชอบตอการตดสนใจและยอมรบผลทเกดขนจากการเลอกของตนเอง ไมใชเปนการบงคบใหปฏบต ซงในขนนผใหการปรกษาอาจสรางบรรยากาศทเอออานวยใหผรบการปรกษามกาลงใจ อบอนใจ ไมโดดเดยว ดวยวธการดงน .1 การประคบประคอง เปนการสนบสนน ใหกาลงใจ ใสใจกบความรสกโดยไมเนนวธการแกไขปญหา แตทงนการใหกาลงใจตองใหเปนขอมลทเปนไปไดจรง และไมใชขอมลหรอการใหกาลงใจทมงกลบเกลอนความรสก


17

. การใหขอมล ควรใหขอมลเกยวกบเรองราวทแนใจวาผรบการปรกษายงไมรและเปนขอมลสาคญทตองนามาประกอบการตดสนใจและการสรางพฤตกรรมใหม . การเสนอวธการตางๆ ในกรณผรบการปรกษาไมพรอมนาศกยภาพมาใชในการคนพบวธการแกไขปญหา ผใหการปรกษาอาจตองเสนอวธการแกไขปญหาแบบตางๆ และกระตนใหผรบการปรกษาไดมสวนรวมในการคดและเลอกวธการแกไขปญหาดวยตนเอง . การคาดการณดวยเหตผล เปนการเปดโอกาสใหผรบการปรกษาใชศกยภาพของตนเองใหมากทสดในการสารวจปจจยทเกยวของและผลทอาจเกดขนในเหตการณตางๆ หรอวธการแกปญหาแบบตางๆ หรอการแสดงพฤตกรรมใหม การแกปญหาใดๆ กตามจะไมเกดผลดตามความคาดหมายหากผรบการปรกษาไมนาพฤตกรรมใหมไปปฏบตจรง สวนใหญการใหการปรกษาจะไมสนสดตรงทมการตดสนใจเลอกวธการแกปญหา แตจะตอเนองกนไปจนใหผรบการปรกษาไปทดลองแกปญหาแลวกลบมาพดคยสนทนากบผใหการปรกษา เพอการปรบวธการจนกระทงสามารถแกไขปญหานนเสรจสน หรอผรบการปรกษาสามารถปรบตวใชชวตในสงคมได

. ขนยตการปรกษา

การใหการปรกษาอาจเกดขนเพยงครงเดยว หรอหลายๆ ครงตอเนองไปจนปญหาคลคลายแลวแตกรณ ผใหการปรกษาควรจะใหสญญาณแกผรบการปรกษาไดรตวกอนหมดเวลาของยตการปรกษา เชน มองนาฬกา หรอพด “เราเหลอเวลาอก - นาท” แลวเปดโอกาสใหผรบการปรกษาไดสรปในสงตางๆ ทไดจากการสนทนาในแตละครง โดยผใหการปรกษาสรปเพมเตมในประเดนทขาดหายไป สงเสรมใหผรบการปรกษาไดเหนคณคาของตนเอง มความรสกดานบวกตอตนเอง ผอน และสงแวดลอม ในบางครงผใหการปรกษาอาจมอบหมายการบานใหผรบการปรกษากลบไปปฏบต เชน การเปลยนการสอสาร การฝกการหายใจคลายเครยด ฝกการใชจนตนาการบาบด เปนตน

ในกรณทผใหการปรกษาไมสามารถชวยเหลอผรบการปรกษาไดหรอประเมนวาผรบการปรกษาควรไดรบการชวยเหลอจากผเชยวชาญเฉพาะดาน หรอสมพนธภาพระหวางผใหและผรบการปรกษาเปนไปในทางลบซงไมเออตอการใหการปรกษา จาเปนตองสงตอไปใหพบกบผเชยวชาญหรอผใหการปรกษาทานอน ผใหการปรกษาจะตองใหขอมลและทาความเขาใจกบผรบการปรกษาอยางชดเจน ผรบการปรกษาสามารถเลอกทจะใหสงตอหรอไมกได และถาไมมการสงตอ ผรบการปรกษาสามารถขอพบผใหการปรกษาไดตอไป หากผรบการปรกษายงตองการขอรบการปรกษา นอกจากการสรปประเดนทไดพดคยกนกอนยตการปรกษาแลว อาจตกลงหวขอการให


18

การปรกษา วน เวลา สถานทในการขอรบการปรกษาครงตอไป พรอมทงใหกาลงใจแกผรบการปรกษาในการปฏบตตามทเขาไดตดสนใจระหวางรอการนดพบในครงตอไป แลวจงกลาวอาลา

จะเหนวาการใหการปรกษามขนตอนและตองใชหลกวชาการ ดงนนจงจาเปนทผใหการปรกษาตองมความรและความสามารถในการใชทกษะตางๆ อยางมประสทธภาพเพอเอออานวยใหผรบการปรกษาไดใชศกยภาพของตนในการแกไขปญหาไดอยางเหมาะสม จรรยาบรรณการใหการปรกษา

เนองจากการใหการปรกษาจดเปนวชาชพเฉพาะชนสงจงมการกาหนดมาตรฐานและจรรยาบรรณของการใหการปรกษาไวอยางชดเจน เชน สมาคมการใหการปรกษาสหรฐอเมรกา (The American Counseling Association: ACA) ไดกาหนดจรรยาบรรณการใหการปรกษาเพอรกษามาตรฐานของผทอยในวชาชพใหปฏบตหนาทอยางมคณธรรมและอยในบรรทดฐานเดยวกน โดยไดมการทบทวนจรรยาบรรณนเมอปค.ศ. 99 สามารถสรปไดดงน (ดวงมณ จงรกษ, 2549,หนา - 2)

1. หมวด ก สมพนธภาพการใหการปรกษา

. สวสดการของผรบการปรกษา .. ผใหการปรกษาตองมความรบผดชอบเบองตนโดยการแสดงความเคารพในศกดศรและสงเสรมสวสดการของผรบการปรกษา ..2 ผใหการปรกษาตองสนบสนนใหเกดการพฒนางอกงามโดยตระหนกถงความตองการ ความสนใจ และสวสดการของผรบการปรกษา ..3 ผใหการปรกษาตองใหผรบการปรกษามสวนรวมในการวางแผนการใหการปรกษา 1.1. ผใหการปรกษาตองใหครอบครวของผรบการปรกษามสวนรวมในการใหการปรกษา .2 สทธของผรบการปรกษา ..1 ผใหการปรกษาตองแจงใหผรบการปรกษาทราบถงจดประสงค เปาหมาย เทคนค กระบวนการ ขอจากด ความเสยงของผรบการปรกษา .2.2 ผใหการปรกษาตองใหอสระในการเลอกตดสนใจดวยตนเองของผรบการปรกษา


181

.3 ผใหการปรกษาตองหลกเลยงการมความสมพนธทางเพศกบผรบการปรกษาทกรปแบบและไมใหการปรกษากบผทตนมความสมพนธทางเพศดวย .4 ผใหการปรกษาตองไมทอดทงผรบการปรกษา ในกรณทไมสามารถใหการปรกษาได กควรสงตอผใหการปรกษาทานอน

2. หมวด ข การรกษาความลบ

2. ผใหการปรกษาเคารพสทธของผรบการปรกษาในเรองความเปนสวนตว หลกเลยงการเปดเผยขอมลทเปนความลบ 2.2 ผใหการปรกษาพงมขอมลการปรกษาตามความจาเปน ทงพงรกษาขอมลนน กรณตองมการบนทกขอมลของผรบการปรกษาหรอตองกรณตองเปดเผยขอมลหรอตองสงตอขอมลการใหการปรกษาแกผอนควรไดรบการอนญาตจากผรบการปรกษา

3. หมวด ค ความรบผดชอบทางวชาชพ

3. ผใหการปรกษามความรบผดชอบในการอาน ทาความเขาใจและปฏบตตามจรรยาบรรณและบรรทดฐานของการประกอบวชาชพ 3.2 ผใหการปรกษาตองมความพรอมในการใหการปรกษา คานงถงศกยภาพของตนเองกอนใหการปรกษา นนคอ ผใหการปรกษาหลกเลยงการใหบรการเมอสภาวะรางกาย จตใจ และอารมณของตนเองไมพรอม

4. หมวด ง การประเมน การวด และการแปลผล

4. ผใหการปรกษาตองตระหนกถงขอจากดความสามารถในการใหการทดสอบและทาการประเมนเฉพาะสงทไดรบการฝกฝน มความเขาใจเรองความเทยงตรง ความเชอมน มาตรฐานความผดพลาดของการวด และรจกประยกตใชอยางถกตอง 4.2 ผใหการปรกษาตองอธบายและทาความเขาใจตอผรบการประเมนกอนการประเมน และรบผดชอบตอการอธบายผลของตนเอง 4.3 ผใหการปรกษาพงพจารณาเลอกเครองมอทางจตวทยาทเหมาะสมสาหรบผรบการปรกษา กรณทตองสรางแบบทดสอบผใหการปรกษา ตองใชกระบวนการทางวทยาศาสตร มาตรฐานทเกยวของ ความรในวชาชพททนสมย ในการออกแบบทดสอบ เพอพฒนา เผยแพร และใชในการศกษาหรอการใหการปรกษา


18

. หมวด จ การสอน การฝกปฏบต

5. ผใหการปรกษาพงเวนการมเพศสมพนธกบนกศกษาหรอผทอยภายใตการฝกปฏบต และไมมพฤตกรรมทสอไปทางชสาวหรอการลวงละเมดทางเพศ พงใหเกยรตแกผอยภายใตการฝกหด อกทงไมควรรบญาตสนทเปนผอยภายใตการฝกหด 5.2 ถานกศกษาหรอผอยภายใตการฝกปฏบตแสดงเจตจานงขอรบการปรกษา ผใหการปรกษาไมควรใหการปรกษาแกนกศกษาหรอผอยภายใตการฝกปฏบต แตควรสงตอใหแกผใหการปรกษาทานอน คณลกษณะสาคญของผใหการปรกษา

คณลกษณะของผใหการปรกษาเปนปจจยหนงทมความสาคญตอความสาเรจของการใหการปรกษา ผใหการปรกษาทมประสทธภาพจะสามารถชวยเหลอและจดกระบวนการใหการปรกษาไดเปนอยางด ผเขยนมความเหนวาผใหการปรกษาควรมคณลกษณะและมาตรฐานการบรการสอดคลองกบจรรยาบรรณของการใหการปรกษาดงกลาวมาแลวขางตน และควรพฒนาตนใหมคณลกษณะของผใหการปรกษาทมประสทธภาพ ดงตอไปน (กรมสขภาพจต, 2546, หนา 44 - 46) . รบรความรสกของตนเองและผอนไดอยางรวดเรว 2. มความอดทนไมใจรอน 3. มความสขเมอทางานกบผอน 4. สานกในคาของคน 5. มทาททอบอน เปนมตร จรงใจ ตงใจทจะชวยเหลอ 6. เปนผรบฟงทด . มเจตคตทางบวก . ยอมรบอยางไมมเงอนไข 9. เขาใจความคดของบคคลอน 0. ไมทอถอยตอปญหา . รกษาความลบ


18

ทงน ผใหการปรกษาควรมบคลกภาพทพงประสงคเพมเตมในดานอนๆ นอกเหนอจากทกลาวมาแลวดงน . มสตปญญา มเหตผลในการแกปญหา ตองอยบนขอมลทมอยจรง 2. ไมดวนตดสนถกผด และหลกเลยงการตาหนวากลาวผอน 3. รบฟงผอน เขาใจในความคด ความรสกและความตองการของผอน 4. มจตใจทเมตตากรณา ชอบชวยเหลอผอน 5. เชอมนในศกยภาพของผอนวามความสามารถแกปญหาดวยตวเองได ไมชวยเหลอหรอคดแทนไปหมดทกเรอง 6. มองโลกในแงด มองวาปญหาทกอยางมทางแกไขและมทางออกเสมอ

นอกจากน พระเทพเวท (ประยทธ ปยตโต, , หนา - ) กลาววาผใหการปรกษาควรมหลกหรอองคความประพฤต 7 ประการ เรยกวา ธรรม 7 ประการของกลยาณมตรสรปไดดงน 1. นารก (ปโย) มบคลกภาพทชวนเขาหา ตองการปรกษาดวย . นาไววางใจ (คร) นานบถอ นาเชอถอ หนกแนน รสกอบอนปลอดภย . นาเจรญใจ (ภาวนโย) เปนผมภมร มภมธรรม มภมปญญา เปนตวแบบทด ซงผรบการปรกษารสกตองการเขาใกลและปฏบตตาม . รจกพด (วตตา จ) มทกษะในการพด ถาม สรป เพอใหผรบการปรกษาระบายความทกข เขาใจในปญหาของตนเองโดยการใชคาถามใหคด กระตนใหคนหาคาตอบดวยตนเองในการแกปญหา . รจกฟง (วจนกขโม) มทกษะในการฟง มความอดทนและตงใจฟง สามารถจบประเดนได เพอจะไดรเหตปจจยตางๆ เพอเปนแนวทางในการหาวธการแกไขปญหา รจกผมารบการปรกษาและปญหาของเขาเปนอยางด . แถลงเรองลกซงได (คมภรญจ กถ กตตา) สามารถเขาใจและอธบายประเดนปญหาในเรองทลกซง ยงยากซบซอนไดอยางชดเจนและเขาใจงาย 7. ไมชกจงในทางทผด (โน จฎฐาเน นโยชเย) มทศทางหรอเปาหมายทชดเจนในการนาไปสจดหมายทตองการแกไขปญหาไดโดยมวธทดและถกตอง จากทกลาวขางตนสามารถสรปไดวา ผใหการปรกษาควรมบทบาทเปนกลยาณมตรทมคณธรรมคอ พรหมวหาร สงคหวตถ มองโลกเชงสรางสรรค และควรมหนาทชวยใหผรบการปรกษาเกดศรทธา มความเหนชอบในแนวทางทถกตอง คดเปน คดอยางถกวธถกตอง เกดปญญาในการแกปญหา สามารถเปนทพงของตนเองในทกๆ ดาน


18

การพฒนาตนสการเปนผใหการปรกษา

ผองพรรณ เกดพทกษ (2549, หนา 29 - 30) ไดเสนอแนะแนวทางการพฒนาตนสการเปนผใหการปรกษาทมประสทธภาพไวดงน . ผใหการปรกษาจะตองรจกและเขาใจบคลกลกษณะของตนเอง มเจตคตทดตอการใหการปรกษา มพฤตกรรมการแสดงออกท งภาษาถอยคาและภาษาทาทาง ตลอดจนมรปแบบปฏสมพนธทเออตอการใหการปรกษา 2. ผใหการปรกษาจะตองพฒนาตนเองดานความรเกยวกบทฤษฎตางๆ ของการใหการปรกษาทงแนวคด ทรรศนะเกยวกบธรรมชาต เปาหมาย ขนตอนและเทคนคในการใหการปรกษา ตลอดจนบทบาทของผใหการปรกษา และความกาวหนาในการประสมประสานทฤษฎตางๆ ในการใหการปรกษาใหสอดคลองกบลกษณะผรบบรการ ลกษณะปญหาและบรบททแวดลอม รวมทงความกาวหนาทางวชาการทเกยวของกบการประยกตและการวจยเกยวกบการใหการปรกษา 3. ผใหการปรกษาตองพฒนาตนเองในการประยกตทฤษฎและเทคนคตางๆ ในการใหการปรกษา พรอมทงพฒนาทกษะในการใหการปรกษาเปนรายบคคลและกลม เชน ตองฝกฝนการใชทกษะพนฐานตางๆ ในการใหการปรกษาอยางสมาเสมอ เพอใหเกดความคลองและชานาญ 4. ผใหการปรกษาตองพฒนาตนเองโดยการเขารบการอบรมการเรยนรและฝกปฏบตการใหการปรกษาทงในและตางประเทศ อกทงพยายามศกษาเรยนรจากแหลงขอมลตางๆ และฝกฝนการใหการปรกษาใหมความชานาญยงขน 5. ผใหการปรกษาตองพฒนาตนเองโดยการศกษาและวจยประเดนปญหาในการใหการปรกษา ทาการวจยเกยวกบการใชทฤษฎการใหการปรกษาแบบตางๆ ในการแกปญหา หรอพฒนาความคด ความรสก หรอพฤตกรรมทพงประสงค เพอนาผลการวจยทคนพบมาเปนแนวทางในการใหการปรกษาแกผรบการปรกษาทตองการแกไขปญหาหรอตองการทจะพฒนาตนเอง ทกษะการใหการปรกษา

ปจจบนสมาคมวชาชพดานจตวทยาไดจดใหการใหการปรกษาเปนวชาชพ ดวยเพราะการใหการปรกษาตองอาศยการเรยนรและการฝกหดอยางเขมงวด เนองจากการใหการปรกษานนเกยวของกบความคด ความรสกของบคคลทละเอยดออน ผใหการปรกษาตองไดรบการฝกฝนจนชานาญการหรอทเราเรยกวา “ทกษะการใหการปรกษา” ทกษะการใหการปรกษามดวยกนหลายทกษะ โดยทวไปนกจตวทยาการปรกษามกจะฝกฝนทกษะการใหการปรกษาตามแนวคดของ ไอวและไอว (Ivey & Ivey, 200) และคารคอฟฟ (Carkhuff, 93) เพราะนกจตวทยาทงสองนได


18

นาเสนอรปแบบของทกษะการใหการปรกษาไวอยางเปนระบบ หรอทเรยกวาการฝกทกษะการใหการปรกษาแบบจลภาค คอ การฝกแตละทกษะเปนเสยวๆ แลวนามาบรณาการใชในภายหลง ไอวและไอว (Ivey & Ivey, 200, pp. 24 - 2) ไดยนยนผลการวจยเกยวกบการฝกทกษะการใหการปรกษาทตนเองไดวจยมากวา 20 ป พบวา ผใหการปรกษาทฝกทกษะการใหการปรกษาแบบจลภาคหรอแบบเรยงทกษะเปนไปตามลาดบขนตอนจะสามารถใหการปรกษาไดอยางมประสทธภาพ ทง ไอวและไอว (Ivey and Ivey, 200, p. 9) ไดนาเสนอทกษะการใหการปรกษาในลกษณะรปปรามด มทกษะการใหการปรกษาสาคญอย ทกษะคอ พฤตกรรมการใสใจ ทกษะทสบเนองจากการฟง ทกษะการจดการลาดบขนการปรกษา ทกษะการเผชญหนา ทกษะการเพงประเดน ทกษะการสะทอนความหมาย และทกษะทเกยวของ การใหการปรกษาเปนเรองละเอยดออนตองไดรบการฝกฝนเปนอยางดจากผเชยวชาญ ในทนผเขยนจงมความมงหมายใหผอานมความรเบองตนเกยวกบทกษะการใหการปรกษาเบองตนเทานน ผทสนใจหรอตองทางานเกยวของกบการใหการปรกษา ควรศกษาเพมเตมและเขารบการฝกฝนจากผเชยวชาญ ในตาราเลมนจะนาเสนอทกษะซงครทปรกษาสามารถนาไปใชในการใหการปรกษา การทาความเขาใจผรบการปรกษาเบองตน ตลอดจนรวบรวมขอมลไดอยางถกตอง 9 ทกษะไดแก พฤตกรรมการใสใจ การฟง การถาม การสงเกต การทวนซ า การสรป การใหขอมล การใหกาลงใจ และการเงยบ ตามลาดบ

1. พฤตกรรมการใสใจ

พฤตกรรมการใสใจคอ พฤตกรรมทผใหการปรกษาแสดงออกวาใหความสาคญ ใสใจ ยอมรบผรบการปรกษา โดยปกตแลวผใหการปรกษาตองแสดงพฤตกรรมการใสใจอยตลอดเวลา และตองแสดงออกเพอสอสารใหผรบการปรกษาเขาใจและรบรเพมขนในชวงการสรางสมพนธภาพ เพราะจะทาใหการใหการปรกษามประสทธภาพ ทงน อาภา จนทรสกล (2544 ก, หนา - ) ไดกลาวถงพฤตกรรมการใสใจตอผรบการปรกษา สรปไดดงน . ทานง นงในทาทผอนคลาย สบาย แสดงความเปนกนเอง พรอมทจะรบฟง โดยระยะหางระหวางผใหและผรบการปรกษาเปนไปอยางเหมาะสมคอ 2 ฟต และไมควรนงไขวขา .2 การสบตา ประสานสายตากบผรบการปรกษาตลอดเวลา หรอประมาณรอยละ 9 .3 การแสดงออกทางสายตาทออนโยน อบอน และสนใจผรบการปรกษา .4 การแสดงออกทางใบหนา มสหนาทปรกต ไมเลกคว ไมขมวดคว ไมทาหนาผากยน ไมทาสหนาแสดงถงความเมอยลา


18

.5 การเคลอนไหวรางกาย เปนไปอยางมทศทาง สอดคลองกบเรองราวทผใหการปรกษาพด และโนมตวเขาหาผรบการปรกษาเลกนอย .6 ระดบน าเสยง ใชน าเสยงออนโยน อบอน นาฟง สอดคลองกบเรองราวทพด ใชน าเสยงทแสดงถงความสนใจ เรองราวและตวผรบการปรกษา . จงหวะการพด ไมชาหรอเรวจนเกนไป คาพดชดเจน ไมแยงผรบการปรกษาพด มจงหวะการพดทสอดคลองกบเรองราวของผรบการปรกษา . การตามประเดน หรอการตามเรองราวทผรบการปรกษาพดไปเรอยๆ ไมกระโดดไปตามเรองโนนทเรองนท แสดงถงความใสใจฟงอยางตองการเขาใจในความคด ความรสกและพฤตกรรมของผรบการปรกษาในขณะนน .9 การเงยบ ผเขยนไดนาเสนอไวตอจากน แตจะกลาวเพมเตมวา ในขณะทเงยบ ควรแสดงออกดวยพฤตกรรมการใสใจทางใบหนา สายตาทออนโยน ปลอบใจ ทาทางทโนมตวไปใกลผรบการปรกษาแทนคาพด

2. ทกษะการฟง

การฟงคอ การใหความใสใจตอเนอหาสาระทผรบการปรกษาสอสารมาทงวจนภาษาและอวจนภาษา ทาใหผใหการปรกษาเขาใจพฤตกรรม ความคด ความรสก และวธมองโลกและชวตของผรบการปรกษา การเปนผฟงทดจะทาใหผรบการปรกษารสกประทบใจ ไววางใจ โดยการฟงทด และมประสทธภาพควรจบประเดนใหไดวา ใคร อะไร ทไหน อยางไร เมอไร ทาไม ทงน อาจใชหลกการฟงอยางตงใจตามหลก (L-A-D-D-E-R) ของกรมสขภาพจต (2546, หนา 53 - 54) ซงมความหมายดงตอไปน L คอ LOOK มองประสานสายตา ตงใจฟง มสต และพยายามจบประเดนสาคญในปญหาของผรบการปรกษา A คอ ASK ซกถามในจดทสงสยประเดนปญหา และแกะรอยตามประเดนปญหาของผรบการปรกษา D คอ DON’T INTERRUPT ไมแทรกหรอขดจงหวะ ถาในกรณผรบการปรกษาพดมากและวกวน ควรสรปประเดนปญหาเปนชวงๆ เพอใหเกดความเขาใจทตรงกน D คอ DON’T CHANGE THE SUBJECT ไมเปลยนเรองไปมา ใหแกะรอยตามประเดนปญหาของผรบการปรกษาไปทละประเดน E คอ EMOTION การใสใจการแสดงออกทางอารมณของผรบการปรกษาทงวจนภาษา และอวจนภาษา


187

R คอ RESPONSE การแสดงสหนา ทาทางตอบสนอง นอกจากน ผใหการปรกษาควรหลกเลยงลกษณะทขดขวางการฟง ไดแก รบโตแยง รบตดสน รบแนะนา วจารณ คดโยงสตนเอง เปรยบเทยบ เปลยนประเดนบอย รบคาเรว (พดแทรก) และชวยพดเพมเตม

3. ทกษะการถาม

ทกษะการถามแบงไดเปน ประเภท คอ คาถามปลายเปดและคาถามปลายปด สามารถนาเสนอรายละเอยดดงน . คาถามปลายเปด เปนคาถามทมกใชคาวา “อยางไร” “เหตใด” ซงเปนการเปดโอกาสใหผรบการปรกษาไดเลาเรองตางๆ หรอแสดงความคดเหนของตนออกมา เพอการสารวจตนเองและปญหาของตน ตลอดจนชวยใหผรบการปรกษาไดเขาใจถงความคด ความรสก และพฤตกรรมของตนเอง

ตวอยาง ผใหการปรกษา : มาลนมความคดอยางไรทคณแมกลบบานหลงเทยงคนทกวน ผรบการปรกษา : หนไมชอบ ไมอยากใหแมกลบดก และสงสยวางานของแมมอะไรนกหนาถง

ตองกลบดกทกวน ผใหการปรกษา : แลวมาลนคดจะทาอยางไรตอไป ผรบการปรกษา : หนคดหลายอยางคะ บางทกอยากพดกบแมไปตรงๆ บางทกจะขอตามแมไป

ทางานดวย และไมแนหนอาจจะสะกดรอยตามไปด เพราะหนคดวาแมคงไมพดความจรงแนๆ

. คาถามปลายปด เปนประโยคคาถามทนาไปส คาตอบวา “ใช” “ไมใช” “จรง” “ไมจรง” เพอนาคาตอบทไดมาใชในการรวบรวมขอมล ทาความกระจาง การเพงประเดน และชวยกาจดขอบเขตของเรองราวในการพดคย หรออาจหยดการสนทนาในบางประเดนทผรบการปรกษาเกดความสบสนหรอหลงประเดน

ตวอยาง ผใหการปรกษา : มาลนไมชอบใหแมกลบบานหลงเทยงคนใชไหม ผรบการปรกษา : ใชคะ หนอยากใหแมมเวลาใหหนบาง ผใหการปรกษา : หนคดจะพดเรองนกบแมไหม ผรบการปรกษา : ไมแนใจ


188

ตวอยาง ผใหการปรกษา : ครเขาใจถกตองไหมคะ วาคณแมของมาลนมสามใหม และพอเลยงกพยายามจะ

ลวนลามมาลน ผรบการปรกษา : ใชคะ ผใหการปรกษา : มาลนจะบอกเรองนกบคณแมไหม ผรบการปรกษา : หนอยากจะบอก แตกกลววาแมจะไมเชอ

4. ทกษะการสงเกต

การสงเกตเปนเครองมอสาคญทจะทาใหผรบการปรกษาเขาใจบคลกภาพ ความรสก นกคดของผรบการปรกษาซงเปนขอมลเพมเตมจากขอมลจากคาพด ผรบการปรกษาควรสงเกตบคลกภาพภายนอก ทานง การสบตา การแสดงออกทางแววตา การแสดงออกทางใบหนา การเคลอนไหวรางกาย ระดบน าเสยง จงหวะการพด การเลอกประเดน ภาษาทใช ความตอเนองของเรองราว และการใชเหตผล เปนตน

5. ทกษะการทวนซา

การทวนซ าคอ การทผใหการปรกษาใชภาษาทาทาง เชน การพยกหนา การมองอยางสนใจ การรบวา “คะ” “ครบ” “ออฮ” เปนตน ในจงหวะทเหมาะสม หรอการพดซ าคาสาคญทเปนคาทายประโยคหรอขอความสาคญในประโยคทผรบการปรกษาเพงพดจบโดยใชถอยคาเดม

ตวอยาง ผรบการปรกษา : หนไมสบายใจเลยคะ ทเหนพอกบแมทะเลาะกนบอยๆ ผใหการปรกษา : (สบตา พยกหนา) คะ ผรบการปรกษา : โดยเฉพาะเวลาใกลเปดเทอมทหนตองขอเงนมาจายคาเทอม หนเหนแมถอนใจ

บอยๆ บางครงแมกแอบรองไห ผใหการปรกษา : วนวสาเหนคณแมรองไห ผรบการปรกษา : หลายครงหนคดวาตนเองเปนสาเหตทาใหพอกบแมลาบาก ตองหาเงนให

ไดมากขน พอเขาเครยดกทะเลาะกนบอยขน ผใหการปรกษา : วนวสาคดวาตนเองเปนสาเหต และไมสบายใจเลยทเหนพอแมทะเลาะกน


18

6. ทกษะการสรป

การสรปคอ การรวมประเดนสาคญๆ จากเรองราวทพดคย โดยเรยงลาดบ จดระบบ แลวสอกลบไปดวยถอยคาทกระชบไดใจความ ผใหการปรกษาควรใชทกษะนเมอจะเรมประเดนใหม เมอพดหรอเลาเรองหนงๆ มานานหรอยาวๆ อาจดซบซอนจงควรสรปเสยครงหนง รวมกอนจบการใหการปรกษาในแตละครง

ตวอยางการเรมประเดนใหม ผรบการปรกษา : ผมไมคดวาจะเอนทตด แลวกไมรวาจะเรยนอะไรด แตทแนๆ ผมจะเรยน

มหาวทยาลยเอกชน เพราะทบานผมสามารถสงได และกไมตองแยงแขงขนกบใครใหผมรสกวาผมโงกวาคนอนๆ และเมอเรยนจบผมกคดวาผมสามารถทางานไดไมแพคนทสอบตดของมหาวทยาลยของรฐ

ผใหการปรกษา : สรปวากรรชยตองการเรยนตอในมหาวทยาลยเอกชนนะ ตอไปเรามาพดคยกนถงประเดนของการเลอกคณะ กรรชยคดวาอยากเรยนคณะอะไร

ตวอยางเมอพดหรอเลาเรองยาวๆ ผรบการปรกษา : หนรสกโกรธ ไมพอใจอยางมากทเพอนคอปยไมชวยเหลองานกลมแตอยากให

หนใสชอในรายงานดวย สวนเพอนคนอนๆ ถงไมชวยมากแตกยงมน าใจชวยบาง หนเบอการทางานกลมมากๆ เพราะงานกลมทาใหหนรสกแย และทะเลาะกบเพอนหลายคน

ผใหการปรกษา : มาลนไมชอบทางานกลม คดวาเพอนเอาเปรยบโดยเฉพาะปย แตกไมอยากมปญหากบเพอน

ตวอยางกอนจบการใหการปรกษา ผใหการปรกษา : กอนทเราจะยตการพดคยกนในวนน ครอยากใหวนวสาลองบอกครวาวนนเรา

พดคยกนเรองอะไรบาง ผรบการปรกษา : เรองการทะเลาะกนของพอกบแม ความคดและความรสกทหนมตอตวเอง ผใหการปรกษา : (เงยบ) ผรบการปรกษา : (สบตาผใหการปรกษา) ผใหการปรกษา : คะ และเรายงไดพดคยกนถงวธการทวนวสาจะชวยใหแมมกาลงใจมากขน

แลววนวสากตกลงกบครวาเราจะพบกนวนพธหนา เพอรายงานผลวาวธการทเราพดคยกนวนนนาไปใชจรงไดผลหรอไมอยางไร และความรสกของวนวสาทมตอตนเองดวย

ผรบการปรกษา : คะ หนจะมาพบอาจารยประมาณเทยงนะคะ


1

7. ทกษะการใหขอมล

การใหขอมล คอ การสอสารทางวาจาโดยอาศยขอมลเปนแนวทาง เพอใหผรบการปรกษาไดรบรขอมล วธการ หรอรายละเอยดของเรองตางๆ อยางตรงไปตรงมา ซงเปนประโยชนตอการเขาใจ และการตดสนใจ เพอใหผรบการปรกษามทางเลอกมากขน เชน ขนตอนการยายคณะ การตรวจหาเชอเอชไอว การดแลตนเองเมอรวาตดโรคเอดส ขอมลเกยวกบสถาบนการศกษา การศกษาตอ เปนตน

ตวอยาง ผรบการปรกษา : ผมกงวลมาก กนไมไดนอนไมหลบ เพราะเมอเดอนกอนผมไปเทยวตามประสา

ผชาย ผมเมานดหนอยเลยลมปองกน ผมกลววาจะตดเอดส ผใหการปรกษา : ครบ ระยะเวลา เดอนกวาๆ ทผานมา หากกรรชยไปตรวจเลอดกเปนไปไดวา

จะไมพบเชอเอดส แตการไปตรวจมขอดคอทาใหกรรชยแนใจวากรรชยไมไดตดเชอเอดสมากอนหนานแลว แลวอก 3 และ 6 เดอนกรรชยคอยไปตรวจซ าอก แตกไมแนวาการตรวจซ าจะพบเชอเอดส เพราะบคคลทมรางกายแขงแรงเชอกจะไมสามารถเจรญเตบโตได แตระหวางนกรรชยจะตองรจกปองกนตนเองใหมากขนเพอไมใหตดโรค หรอถาตรวจแลวพบวาตดเชอจรงกรรชยกจะไดวางแผนชวตของตนเองไดอยางเหมาะสม

ผรบการปรกษา : (เงยบ) ผใหการปรกษา : กรรชยลองบอกครไดไหมครบวา ตอนนกรรชยคดจะทาอะไรตอไป

8. ทกษะการใหกาลงใจ

ทกษะการใหกาลงใจเปนการพดเพอสรางความเชอมน ชวยใหคลายเครยด เกดกาลงใจทจะจดการกบปญหา อาจทาโดยการปลอบใจ ชมเชย หรอคาดคะเนวาตอไปอาจจะดขน ซงเปนการกระตนใหผรบการปรกษารสกวามผใหกาลงใจ ชวยใหเขามความคดรเรมทจะตอส รวมถงมความมนใจในตนเองมากขน และจะเลาเรองตอหรอใหรายละเอยดเพมเตม หรอมนใจทจะคดหาวธการแกไขปญหา รวมถงเปลยนพฤตกรรม

ตวอยาง ผรบการปรกษา : หลงจากทหนไดเขาไปกอดแมเวลาเหนแมรองไห หรอพดคยกบแมถงอนาคต

เมอหนเรยนจบแลวไดงานทา หนสงเกตเหนแมยมแยมมากขน หนรสกอบอนและรกแมมากขน


11

ผใหการปรกษา : ครดใจดวยนะคะทวนวสาทาใหคณแมมความสขมากขน ผรบการปรกษา : ขอบคณอาจารยมากนะคะ ผใหการปรกษา : แลวกบพอละคะ วนวสาคดจะทาอยางไรตอไป ผรบการปรกษา : หนกจะใชวธการคลายๆ กน แลวหนจะเอาใจพอมากขน ผใหการปรกษา : วนวสาบอกครไดไหมคะ วาเอาใจพอมากขนเปนอยางไร ผรบการปรกษา : กคอยกน าใหพอเมอพอกลบมาบาน นวดให หรอเอาผาชบน าเยนๆ ใหพอ

เชดหนา ผใหการปรกษา : ดมากคะ ครเหนดวยกบวธการทวนวสาคด และเมอวนวสาทาไดสาเรจ

ครอบครวของวนวสากจะเปนครอบครวทมความสขมากครอบครวหนง

9. ทกษะการเงยบ

การเงยบ คอ ชวงเวลาระหวางการปรกษาทไมมการสอสารดวยวาจา ระหวางผใหการปรกษาและผรบการปรกษา ทงน เพอใหผรบการปรกษามเวลาเพอคดรวบรวมรายละเอยด ประเดนปญหาตางๆ ตลอดจนเปนการกระตนใหผรบการปรกษาไดพดถงความคด ความรสกทมตอปญหา การเงยบม ลกษณะ คอ การเงยบทางบวกและการเงยบทางลบ แสดงไดดงตารางท .1 และ .

ตารางท 5. การเปรยบเทยบการเงยบทางบวก

ผใหการปรกษา ผรบการปรกษา การเงยบบวก หมายถง . ใหผรบการปรกษาใชความคดคนหา รวบรวม

รายละเอยดประเดนตางๆ ของปญหา 2. เปดโอกาสใหผรบการปรกษาไดมการสารวจ

ความคด ความรสก 3. ใหผรบการปรกษาไดมเวลาคด ทบทวนทาความ

เขาใจ และกาลงคดถงเรองทจะพดตอไป . ใหกาลงใจแกผรบการปรกษาในสถานการณท

ผรบการปรกษารสกเจบปวด ขมขน เสยใจ 5. เงยบเพอพกฟนจากความเหนดเหนอย หลงจากท

ผรบการปรกษาแสดงถงสงทเปนอารมณความรสก เชน การรองไห โดยใชการเงยบในลกษณะทแสดงถงการรวมรบร เขาใจ

การเงยบบวก หมายถง . ผรบการปรกษาไดพดถงประเดนปญหานน ๆ จบ

แลว 2. ผรบการปรกษากาลงคดถงเรองทจะพดตอไป 3. เพอรอคอยใหผใหการปรกษาพดอะไรบางอยาง 4. เงยบเพราะอาจตองการเวลาคด และทาความ

เขาใจถงสงทผใหการปรกษาพดออกมา


1

ตารางท 5. การเปรยบเทยบการเงยบทางลบ

ผใหการปรกษา ผรบการปรกษา การเงยบทางลบ หมายถง 1. เงยบเพราะไมรวาจะพดอะไรหรอถามอะไร

ตอไป 2. เงยบเพราะคดวาผใหการปรกษาลมเหลว

รสกอดอด ไมสบายใจ 3. เ งยบเพราะผใหการปรกษารบรวาตนเอง

ทาลายความเงยบในโอกาสทไมเหมาะสม

การเงยบทางลบ หมายถง . ความไมสบายใจ ในกรณทผรบการปรกษาไมไดสมครใจมาดวยตนเอง

2. รสกอาย ขลาดกลว วตกกงวลตอการสนทนา 3. ไมอยากพดเรองตนเอง 4. เพอดวาใครจะเปนฝายพดกอน 5. เพราะไมพอใจ ตอตาน ปฏเสธไมอยากใหความรวมมอเมอถกถามในบางประเดน

การใชทกษะในการใหการปรกษาเชงจตวทยานไมมขอบงคบหรอกาหนดตายตว ขนอยกบประสบการณความชานาญของผนาไปใช อยางไรกด กรมสขภาพจต (2546, หนา 9) ไดจาแนกการใชทกษะตามประเภทของปญหา ไดแก ปญหาขาดความรควรใชทกษะการใหขอมล ปญหาดานอารมณความรสกควรใชทกษะการใหกาลงใจ ปญหาการปฏบต เชน ไมสามารถตดสนใจควรใชทกษะการพจารณาทางเลอก และไมรแนวทางปฏบตควรใชทกษะการเสนอแนะ เปนตน ทฤษฎการใหการปรกษา

เมอผใหการปรกษามความรและทกษะการใหการปรกษาแลวนน ความรอกประการหนงทเออประโยชนตอการใหการปรกษาแกผเรยนกคอ ความรเบองตนเกยวกบทฤษฎการใหการปรกษา เนองดวยทฤษฎการใหการปรกษาเปนแนวทางความคดเกยวกบธรรมชาต ลกษณะของปญหาและความเชอของผรบการปรกษาวาเปนอยางไร ทาใหผใหการปรกษาสามารถวางแผนในการใหการปรกษาได ทฤษฎการใหการปรกษาสวนใหญเปนแนวคดทฤษฎทางตะวนตก ปจจบนนกวชาการไดรวบรวมทฤษฎการใหการปรกษาทใชกนอยางแพรหลายได 2 ทฤษฎ ไดแก ทฤษฎการใหการปรกษาแบบจตวเคราะห ทฤษฎการใหการปรกษาแบบแอดเลอร ทฤษฎการใหการปรกษาแบบบคคลเปนศนยกลาง ทฤษฎการใหการปรกษาแบบเกสตอลท ทฤษฎการใหการปรกษาแบบอตถภาวะนยม ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพฤตกรรมนยม ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพจารณาอารมณ เหตผล และพฤตกรรม ทฤษฎการใหการปรกษาแบบการรคด ทฤษฎการใหการปรกษาแบบ


1

วเคราะหเชงสมพนธระหวางบคคล ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพจารณาความเปนจรง ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพทธศาสตร และทฤษฎการใหการปรกษาแบบเลอกสรร จากประสบการณของผเขยนมความเหนวา เพอใหงายแกการเขาใจและการนาไปใช สาหรบผเรยน จงแบงหมวดหมของทฤษฎออกเปน 3 กลม ตามความมงเนนของแตละทฤษฎ คอ ) ทฤษฎกลมทมงเนนความรสก ไดแก ทฤษฎการใหการปรกษาแบบจตวเคราะห ทฤษฎการใหการปรกษาแบบบคคลเปนศนยกลาง ทฤษฎการใหการปรกษาแบบเกสตอลท 2) ทฤษฎกลมทมงเนนการคด ไดแก ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพจารณาอารมณ เหตผล และพฤตกรรม ทฤษฎการใหการปรกษาแบบวเคราะหเชงสมพนธระหวางบคคล ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพทธศาสตร และ 3) ทฤษฎทเนนพฤตกรรม ไดแก ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพฤตกรรมนยม (อาภา จนทรสกล, 2545, หนา 5 - 93; คมเพชร คมฉตรศภกล, 254, หนา 5 - 3 และศภลกษณ สตยเพรศพราย, 2550, หนา 245 - 30)

. ทฤษฎกลมทมงเนนความรสก

. ทฤษฎการใหการปรกษาแบบจตวเคราะห 1.1.1 ผใหกาเนดทฤษฎ บคคลผใหกาเนดทฤษฎนคอ ซกมนด ฟรอยด เปนชาวออสเตรยเชอสายยว เกด ค.ศ.56 ในแควนโมราเวย ปจจบนอยในเขตประเทศเชโกสโลวะเกย บดามฐานะปานกลาง ประกอบอาชพคาขนสตว มภรรยาสองคน ฟรอยด เปนบตรตนโตของภรรยาคนทสอง ตอมาครอบครวมฐานะยากจนลง แตบดายงสนบสนนการศกษาแกเขาอยางสมาเสมอ จนฟรอยดไดรบปรญญาสาขาแพทยศาสตร มหาวทยาลยเวยนนาและทางานทโรงพยาบาลกลางของกรงเวยนนา โดยมงความสนใจไปทางดานประสาทกายวภาคและประสาทพยาธวทยา ค.ศ.5 ฟรอยด ไดทางานกบผมชอเสยงดานการรกษาโรคประสาททปารสจงสนใจเรองการสะกดจตและรกษาโรคฮสทเรย โดยฟรอยด เชอวาสาเหตเบองตนของโรคฮสทเรย คอ ความขดแยงทางเพศ เขาจงเรมศกษาจนพฒนาเปนทฤษฎจตวเคราะห 1.1. ความเชอเกยวกบธรรมชาตของมนษย ทฤษฎนเชอวามนษยเกดมาพรอมกบแรงขบทางสญชาตญาณ (instinctual drives) แรงขบดงกลาวเปนพลงงานทเปลยนแปลงเคลอนทได มนษยมสญชาตญาณพนฐานทสาคญคอ สญชาตญาณแหงชวต (eros or life force) แสดงออกมาในรปแบบของสญชาตญาณทางเพศ (sexual instinct) และสญชาตญาณในการปองกนตนเองเปนสญชาตญาณททาใหมนษยแสวงหาความพงพอใจ สวนสญชาตญาณแหงความตาย (thanatos or death wish) แสดงออกมาในรปของสญชาตญาณการทาลายหรอกาวราว (destructive instinct or aggressive instinct) สญชาตญาณพนฐานของมนษยแสดงออกมาในรปของพลงจต เหมอนพลงงาน


1

ทวไปทไมสามารถทาใหสญหายไปหรอสรางขนใหมได แตสามารถเคลอนทเปลยนรปไดตามระยะเวลาของพฒนาการจากขนหนงไปสอกขนหนง เมอพลงลบโด (libido) รวมอยบรเวณใดของรางกาย สวนนนจะเกดความตงเครยด วธลดคอเราหรอทาใหพลงลบโดสวนนนถายเทออกไปอยางเหมาะสม ลบโดสามารถเคลอนไปยงวตถ บคคลนอกตวเราไดดวย คอสญชาตญาณเกยวกบบคคลและสงของ (object instinct) และเมอบคคลเกดความคบของใจ กงวลใจ หรอขดแยง ระหวาง ซเปอรอโก และ อด ทาใหเสยสมดลทางจตใจ สวนของ อโกจะทาหนาทลดความวตกกงวลโดยใชกลวธานปองกนตว (defense mechanism) 1.1. เปาหมายของการใหการปรกษาคอ การแกไขและสรางโครงสรางของบคลกภาพใหมใหกบผรบการปรกษา โดยการวเคราะหเรองราวทบคคลกดทบไวในระดบจตไรสานก ใหเกดการรบรในระดบจตสานก โดยเนนทประสบการณในวยเดกรอฟนประสบการณในอดตขนมาวเคราะหและตความ เพอใหผมารบการปรกษารบรถงตนตอของพฤตกรรมอปกตของตวเอง การหยงเหน (insight) ดวยสตปญญาในระดบจตสานก ทาใหผมารบการปรกษาเกดความเขาใจในบคลกภาพของตนเอง สงผลใหเกดการแกไขและเปลยนแปลงพฤตกรรม ผใหการปรกษาทาหนาทชวยใหผรบการปรกษาถายทอดความวตกกงวลออกมาไดอยางอสระดวยการสรางสมพนธภาพทด โดยวธการฟงและแปลความหมาย ใหความสนใจตออาการตอตาน ใชวจารณญาณวาเมอใดควรแปลความหมาย เพอใหผรบการปรกษาเกดความเขาใจเรองราวในระดบจตไรสานก ซงจะเปนขอมลทนาไปสการแปลความหมาย กอใหเกดความเขาใจเกยวกบโครงสรางของบคลกภาพ และการเคลอนทของพลงทางจต . ทฤษฎการใหการปรกษาแบบบคคลเปนศนยกลาง 1..1 ผใหกาเนดทฤษฎ บคคลผใหกาเนดทฤษฎนคอ คารล อาร โรเจอร (Carl R. Rogers) เกดเมอป ค.ศ. 902 เปนบตรคนทสในจานวนหกคนของนกธรกจ ซงตอมาเปลยนอาชพไปทาไร ไดรบการเลยงดมาจากครอบครวทคอนขางมระเบยบ เขมงวดและยดมนในศาสนา สมาชกในครอบครวมความผกพนใกลชดกน ครงแรกเขาเรยนสาขาวชาเอกทางเกษตรศาสตร ตอมาเปลยนความสนใจไปทางดานศาสนาเพราะตองการเปนนกบวช ไดรบปรญญาตรทางสาขาประวตศาสตร ปรญญาโทดานศาสนาและจตวทยา โรเจอรมความเหนวาวชาการอนามยสวนบคคลและวชาจตวทยาจะชวยใหเขาใจบคคลไดดยงขน จงเปลยนมาสนใจในสาขาวชาดงกลาวโดยศกษาทวทยาลยคร มหาวทยาลยโคลมเบย ศกษาวชาปรชญาทางการศกษา ฝกงานดานคลนกเกยวกบเดกไดรบทนฝกหดของสถาบนสาหรบการแนะแนวเดก โรเจอรมความเหนวาจตบาบดแบบจตวเคราะหขดแยงกบการใหความสาคญตอวธการศกษาตามกระบวนการทางวทยาศาสตรทเขาไดศกษามา


1

เปนเวลา 2 ปทโรเจอรทางานในฐานะนกจตวทยาคลนก งานททาสวนใหญเกยวกบปญหาของเดก ค.ศ.940 - 950 ดารงตาแหนงศาสตราจารยทางดานจตวทยาคลนก ณ มหาวทยาลยแหงรฐโอไฮโอ เขาพฒนาทฤษฎและวธการใหการปรกษาของตนเองขน โดยใหความสาคญหรอศนยกลางอยทผมารบการปรกษา เนนวธการสรางสมพนธภาพทดระหวางผใหและผรบการปรกษา ค.ศ. 945 - 95 เปนชวงเวลาทโรเจอรสรางผลงานออกมาอยางมประสทธภาพ ไดพฒนาโครงสรางอยางมระบบระเบยบ และเรมทาการศกษาวจยผลของการใหการปรกษาแบบผมารบการปรกษาเปนศนยกลาง 1.. ความเชอเกยวกบธรรมชาตของมนษย ทฤษฎนเชอวา มนษยมธรรมชาตทด มแรงจงใจไปทางดานบวก เปนผมเหตผล (rational) เปนผไดรบการขดเกลา (socialized) และเปนผ สามารถตดสนเลอกทางชวตของตนเองไดถามอสระเพยงพอ และในสภาพการณทเอออานวยมนษยจะพฒนาไปไดเตมศกยภาพ (full potential) ฉะนนมนษยจงเปนผนาตนเอง (self-directing) และภายใตสภาพการณทมเงอนไขอนเหมาะสม มนษยจะพฒนาตนเองไปในทศทางทเหมาะสมกบความสามารถของแตละบคคลไปสการรจกตนเองอยางแทจรง (self-actualizations) นอกจากน โรเจอรยงเชอวาบคลกภาพของมนษยเกดขนจากความคด ความรสกของบคคลตอตนเองทเราเรยกวาอตมโนทศน (self concept) ซงอตมโนทศนนจะประกอบไปดวย ตวตนในสภาพทเปนจรง (real self) ตวตนทเราคดวาเราเปน (perceived self) และตวตนในอดมคต (ideal self) ดวยเหตนจงเชอวาปญหาทสรางความทกขของบคคลเกดจากความไมสอดคลองกนระหวางสงทบคคลตองการกบสงทบคคลเปนอย 1.. เปาหมายของการใหการปรกษาคอ การชวยใหผมารบการปรกษารจกและยอมรบตนเองตามความเปนจรง เขาใจตนเอง สามารถตดสนใจเรองตางๆ เลอกเปาหมายในชวต และรบผดชอบตอตนเองได ผต งเปาหมายในการใหการปรกษาวธนคอผมารบการปรกษา เพราะโรเจอรเชอวา ทกคนมพลงมงไปสการรจกตนเองอยางแทจรง ในสภาพการณทเหมาะสมบคคลสามารถตดสนใจวา เขาตองการอะไร การใหการปรกษาคอการชวยใหผมารบการปรกษาสามารถตดสนใจเลอกและรบผดชอบชวตของตนเองได จดมงหมายจงอยทการชวยใหผรบการปรกษาคนพบคาตอบของคาถามของตนเองดวยตนเอง โดยการสรางบรรยากาศของการยอมรบ อบอน ปลอดภย ทาใหผรบการปรกษากลาทจะเปดเผยตนเอง ยอมรบตนเอง และตดสนใจเลอกแนวทางในการดาเนนชวตตอไปได กคอผรบการปรกษามพฤตกรรมมงไปสการรจกตนเองอยางแทจรง สวนเปาหมายเฉพาะในการขอรบการปรกษานนผรบการปรกษาตองวางเปาหมายเอง กระบวนการใหการปรกษาจะสนสดเมอผใหการปรกษาประเมนแลวพบวา พฤตกรรมของผรบการปรกษาเปลยนไปตามแบบแผน ผรบการปรกษาสามารถนาแบบแผนการเรยนรดงกลาวไป


1

ใชแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ ซงจะเหนไดจากผลของพฤตกรรมทผรบการปรกษาแสดงในสภาพแวดลอมทเปนจรงของเขาภายหลงการใหการปรกษา . ทฤษฎการใหการปรกษาแบบเกสตอลท 1..1 ผใหกาเนดทฤษฎ บคคลผใหกาเนดทฤษฎนคอ เฟรดรค โซโลมอน เพรลส (Frederick Solomon Perls) จตแพทยชาวอเมรกน เชอสายยว เกดทกรงเบอรลน รบปรญญาแพทยศาสตรในป ค.ศ.920 เคยผานการฝกจตบาบดแบบวเคราะหจากสถาบนจตวเคราะหทเบอรลน แฟรงคเฟรท และเวยนนา ไปทางานทอมสเตอรดม 2 ป คอในปค.ศ. 933 และยายไปอยทแอฟรกาใต ในป ค.ศ.946 เพรลสยายไปตงรกรากในสหรฐอเมรกา ไดเขยนหนงสอเสนอแนวความคดเกยวกบการบาบดแบบเกสตอลทในประมาณกลางศตวรรษท 20 ในชวงป ค.ศ.96 – 969 เขาทมเทเวลาใหกบการฝกอบรมการบาบดแบบเกสตอล โดยมสถาบนฝกอบรมเกดขนตามเมองใหญๆ ในสหรฐอเมรกา ในป ค.ศ. 90 เพรลสไดกอตงสถาบนเกสตอลทบาบดขนทเมองแวนคเวอร บรตชโคลมเบย ในประเทศแคนนาดา และเขาไดเสยชวตทเมองน 1.. ความเชอเกยวกบธรรมชาตของมนษย ความเชอของทฤษฎนคลายกบความเชอของจตวทยามนษยนยมและกลมอตถภาวะนยม คอ บคคลมความสามารถในการเลอกตดสนใจสงตางๆ ดวยตนเองได สามารถรบผดชอบการกระทาของตน บคคลทอยอยางเตมประสทธภาพ (a fully functioning person) คอบคคลทใชการรบรอยางมประสทธภาพ ทงการตระหนกรในตนเองและการรบรตอสภาพแวดลอม บคคลจะพฒนาไปไดเตมศกยภาพ โดยเพรลสสรปไว 7 ประการคอ ...1 มนษยเ ปนสวนเตม ทประกอบขนดวยสวนตางๆ ททางานประสานกน (องครวม) คอ รางกาย ความคด ความรสก การรบร ซงสวนตางๆ เหลานจะเขาใจในแตละสวนเฉพาะไมได ตองเขาใจในลกษณะของสวนเตมทงตวบคคล 1...2 มนษยเปนสวนหนงของสภาพแวดลอม การจะเขาใจบคคลใดโดยปราศจากการเขาใจสภาพแวดลอมของเขาไมได 1.3.. มนษยเปนผเลอกวาเขาจะตอบสนองตอสงเราภายนอกและสงเราภายในตวเขาอยางไร มนษยเปนผแสดงพฤตกรรม 1...4 มนษยมศกยภาพทจะรบร สมผสในตวเองไดเกยวกบความคด ความรสกและอารมณของตนเอง 1...5 มนษยสามารถตดสนใจไดเพราะเขาเกดการรบร 1...6 มนษยสามารถรบผดชอบตอชวตของตนเองไดอยางมประสทธภาพ 1... มนษยไมสามารถนาตนเองกลบไปสอดตหรออนาคตได เขาสามารถรบรเหตการณตางๆ ไดในสภาวะปจจบนเทานน


17

1.. เปาหมายของการใหการปรกษา เปาหมายโดยทวไปของการใหการปรกษาแบบเกสตอลทคอ การใหผรบการปรกษาเปลยนพฤตกรรมจากการพงพาสภาพแวดลอม หรอพงพาผอนไปสการพงพาตนเอง ชวยใหผมารบการปรกษาคนพบวาตวเขาสามารถทาอะไรไดหลายๆ อยางดวยตนเองมากกวาทเขาคด และเลกจานนตอสภาพแวดลอม เปาหมายสาคญของการใหการปรกษาแบบเกสตอลทคอ การชวยใหผรบการปรกษาใชชวตใหเตมศกยภาพกวาทเคยเปนอย ไมใหผรบการปรกษาปรบตวคลอยตามสงคม แตควรรบรความรสกของตนเอง การชวยใหบคคลคนพบตวเองและกลาพฒนาตวเองใหเตมศกยภาพเปนแนวทางทจะชวยใหบคคลปรบตวได เขาใจตนเองและมสขภาพจตทด การรบรเปนเครองมอทจะใชในการเปลยนแปลงบคลกภาพ ทาใหผรบการปรกษาสามารถเผชญและยอมรบความรสกทเขาเคยปฏเสธ ชวยใหเขาขจดความรสกทคงคาง และชวยใหผรบการปรกษาปลอยวางอดต และอยกบปจจบนไดอยางเตมประสทธภาพ

. ทฤษฎกลมทมงเนนการคด

. ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพจารณาอารมณ เหตผล และพฤตกรรม .1.1 ผใหกาเนดทฤษฎ บคคลผใหกาเนดทฤษฎนคอ อลเบรต เอลลส (Albert Ellis) เกดในป ค.ศ. 93 ทเมองพทสเบรก รฐเพนซลวาเนย และยายมาอยทนวยอรกในชวงวยเดกเขาตองดแลตนเองตงแตอาย ขวบ เพราะพอแมหยาราง มกจะไมสบายดวยโรคไตอกเสบ เขาตงใจเอาชนะอาการเจบปวยดวยการสรางความหวงในแงดตอตนเอง ดงนน เขาจงเรยนรวาวธคดเปนสงททาใหเอาชนะอปสรรคไดตงแตวยเดก เขาไดรบปรญญาตรทางดานบรหารธรกจจากมหาวทยาลยนวยอรก และทางานดานธรกจ ในขณะเดยวกนกสนใจแกปญหาใหกบเพอนรวมงานโดยเฉพาะปญหาทางดานความสมพนธทางเพศภายในครอบครว จากความสนใจดงกลาวเขาจงตดสนใจศกษาตอดานจตวทยาคลนก

ค.ศ. 1 เขาสาเรจการศกษาระดบปรญญาโทและปรญญาเอกจากมหาวทยาลยโคลมเบย เอลลสเปดคลนกสวนตวใหการปรกษาปญหา โดยนยมใชการบาบดแบบจตวเคราะห แตเขากไมคอยประทบใจกบประสทธผลของการบาบด และเหนวาวธการบาบดของจตวเคราะหนนไมเปนระบบวทยาศาสตร เขาจงหนมาพจารณาวธการใหผรบการปรกษาเผชญหนากบปญหาของตน โดยผใหการปรกษาอธบายชแจงถงสาเหตของปญหา วเคราะหความคดและอารมณทเปนสาเหตของปญหา เนองจากเอลลสเชอวา ปญหาทางอารมณของบคคลเกดจากความคด ความเชอทบคคลมตอตนเองและเหตการณนนๆ ซงความเชอดงกลาวเปนความเชอดานลบคอ ความเชอทไรเหตผล เชอในความไมมคณคาของตวเอง และคนเหลานนบอกย ากบตนเองถงขอหามตางๆ และความเชอทผดๆ ทเกบ


18

สะสมจากอดต ซงเอลลสเชอวาวธการแกไขคอการเปลยนแปลงความคดของบคคลเสยใหม จากการศกษาปรชญากรกและปรชญาเอเชยทาใหเอลลสเกดแรงบนดาลใจทจะชวยเหลอผทมปญหาโดยใหความสาคญกบความคด เขาเรมคดทฤษฎของตนเองและนามาใชครงแรกในป ค.ศ. 955 ชอทฤษฎ Rational Therapy (RT) ชอนทาใหเกดความเขาใจวา เอลลสไมใหความสาคญกบการสารวจอารมณของผรบการปรกษา ในป ค.ศ. 96 เขาไดเพมคาวา Emotion เปน Rational Emotion Therapy (RET) เพอแสดงถงความสาคญของทงความคดและอารมณในกระบวนการเปลยนแปลง แตยงขาดบทบาทของการแสดงพฤตกรรม ดงนนในป ค.ศ. 993 จงเปลยนเปน Rational Emotion Behavior Therapy (REBT) .1. ความเชอเกยวกบธรรมชาตของมนษย ทฤษฎนเชอวามนษยเปนทงผทมเหตผลและไมมเหตผล มทงสวนทเปนความสข การคด การบอกตวเองถงสงทดงามเกยวกบตนเองและผอน เปนสวนทชวยพฒนาไปสการรจกตนเองอยางเตมศกยภาพ ในอกสวนหนงมนษยมลกษณะความคดในดานการทาลายตนเอง ทาผดซ าๆ ซากๆ ลงโทษตนเอง ตองการเปนบคคลสมบรณแบบ ไมยอมรบตนเองในดานลบ เปนสวนทขดขวางการพฒนาไปสการรจกตนเองอยางแทจรง และเชอวามนษยเกดมาพรอมกบแนวโนมทจะตอสใหไดมาซงสงทเขาตองการ ปรารถนาตอความสาเรจในชวต ถาไมไดตามทตองการมนษยจะลงโทษทงตนเองและผอน เอลลสยนยนวามนษยคด เกดอารมณ และแสดงพฤตกรรมเปนกระบวนการทเกดขนอยางตอเนองกน เพราะความรสกเกดจากการรบรตอสภาพการณเฉพาะสภาพการณใดสภาพการณหนง ฉะนนเพอแกไขพฤตกรรมลงโทษตนเอง (self–defeating behavior) บคคลตองเขาใจถงแบบแผนในสวนของสตปญญาทใชในดานการรบร (perceptual cognitive) สวนของอารมณทเกดขน และการเรยนรใหมในการแสดงพฤตกรรม (behavioristic reductive method) .1. เปาหมายของการใหการปรกษา เปาหมายหลกของ REBT คอ การลดเจตคตทมผลเสยตอตน ลดการโทษตนเอง และพยายามใชความสามารถของตนเองพฒนาไปสเปาหมายในชวตทเปนไปไดตามสภาพความเปนจรง ผรบการปรกษาตองเรยนรทจะควบคมตนเอง ระงบอารมณรนแรงทางดานลบดวยความคดทมเหตผล เปลยนเจตคต ความเชอเกยวกบสภาพการณทกอใหเกดอารมณดานลบ ประการถดมาคอลดความรสกเปนปฏปกษ หรอลดการตาหนผอน การมองโลกในแงราย รจกตรวจสอบและโตแยงความคดความเชอทไรเหตผลของตนเอง สาหรบเปาหมายระยะยาว คอ การชวยใหผรบการปรกษารจกเขารวมกจกรรม หรอมพฤตกรรมใหมทสามารถทาจนกลายเปนนสยใหม และจดการกบอปสรรคทขดขวางการดาเนนชวตทมความสขได


1

. ทฤษฎการใหการปรกษาแบบวเคราะหเชงสมพนธระหวางบคคล ..1 ผใหกาเนดทฤษฎ บคคลผใหกาเนดทฤษฎนคอ อรก เบรน (Eric Berne) เกดในป ค.ศ. 90 ทเมองมอนทรออล ประเทศแคนนาดา บดาเปนแพทย มารดาเปนนกเขยนและบรรณาธการหนงสอ เบรนไดรบปรญญาแพทยศาสตรบณฑต ป ค.ศ. 935 ปรญญาเอกสาขาแพทยศาสตรจากมหาวทยาลยแมคกล ในป ค.ศ. 955 เลอกเรยนตอจตเวชศาสตรทมหาวทยาลยเยล และทางานเปนจตแพทยประจาบานทคณะแพทยศาสตร และเปดคลนกสวนตวทรฐคอนเนคตกตและนวยอรก การทางานดานจตบาบดชวง 20 ปแรกเขาใชวธการบาบดรกษาตามแบบจตวเคราะห

ตอมาเบรนสงเกตพฤตกรรมของผปวยจงความคดเหนวาประสบการณตางๆ ทเกดขนในชวตของบคคลนนไมไดเลอนหายไปไหน บคคลจะบนทกประสบการณเหลานนไวในความทรงจาและจะนาสงตางๆ เหลานนกลบมาแสดงอก นอกจากน เบรนพบวา บคลกภาพของบคคล บางครงจะถกควบคมดวยสวนของสภาวะความเปนพอแม ไมวาจะเปนคาพด การแสดงออกหรอการตดตอสอสารกบบคคล บางครงกถกควบคมดวยสวนของสภาวะความเปนผใหญทพจารณาสงตางๆ ตามขอมลทเปนจรงโดยไมมอารมณความรสก และบางครงกถกควบคมดวยสภาวะความเปนเดก บคลกภาพทง 3 สวนทมอยภายในบคคลสามารถวเคราะหไดจากการสอสารสมพนธกบบคคลอน นอกจากน เขายงวเคราะหไดถงแรงจงใจ บทบาทชวต ตาแหนงชวต และเกมทเขาเลน จากขอสงเกตดงกลาว เบรนจงไดพฒนาทฤษฎการใหการปรกษาแบบวเคราะหการสอสารสมพนธระหวางบคคลขนอยางมระบบ .. ความเชอเกยวกบธรรมชาตของมนษย ทฤษฎนเชอวาบคคลสามารถทจะเขาใจบคลกภาพทเปนผลมาจากประสบการณในอดตของตนได และบคคลสามารถตดสนใจเลอกแนวทางในการดาเนนชวตใหมได ถาเขากลาทจะเปลยนแปลงตนเอง โดยการเปลยนบทบาทและตาแหนงชวตของตนเองเสยใหม วางเปาหมายทจะนาไปสพฤตกรรมใหมๆ ในอนาคต บคคลเกดมาอยางอสระ มเสรภาพ แตบคคลกไดรบอทธพลจากความคาดหวง ความตองการทบคคลอนรอบตวมตอเขา ตงแตยงเปนเดก เนองจากเขาตองพงพาและทาตามผทมอทธพลเหนอกวา ฉะนนถาบคคลไดมการสารวจและเขาใจบคลกภาพของตนเองไดอยางมเหตผล และพรอมทจะเปลยนแปลงบทบาทชวต ตาแหนงชวต และแบบแผนในการดาเนนชวตโดยกลาทจะสลดวธการใชชวตแบบเดมๆ กลาหลดพนจากอทธพลการใชชวตทสบเนองมาจากเจตคตทพอแมถายทอดใหบคคลกจะสามารถเปลยนแปลงตนเอง เปนตวของตวเองไดอยางเตมท กลาตดสนใจเลอก โดยเชอมนในความสามารถทจะพงพาตนเองใหเตมศกยภาพ .. เปาหมายของการใหการปรกษา เบรนไดกลาวถงเปาหมายของการใหการปรกษาแบบการวเคราะหการสอสารสมพนธระหวางบคคลไว 4 ประการ สรปไดดงน


... ชวยใหผรบการปรกษาหลดพนจากอาการผดปกตทางบคลกภาพทเกดขนจากความเลอะเลอนของลกษณะทเปนผใหญ เพราะเมอหลดพน ผรบการปรกษากสามารถใชวจารณญาณ เหตผลขอมลตางๆ วเคราะหหาแนวทางในการแกปญหาไดอยางมประสทธภาพ การรบรจะถกตองเหมาะสมตามสภาพความเปนจรง สามารถใชโครงสรางบคลกภาพ ทง 3 สวนไดอยางเตมทและสอดคลองกบกาลเทศะ 2... ชวยใหผรบการปรกษาหลดพนจากการถกปดกนของโครงสรางบคลกภาพ ...3 ชวยใหผรบการปรกษาหลดพนจากการเปลยนแปลงทเรวเกนไปของโครงสรางบคลกภาพและชวยใหผรบการปรกษารจกและเขาใจตนเองในแงมมตางๆ ทงสวนดและสวนทตองเปลยนแปลงแกไข ...4 ชวยใหผรบการปรกษาหลดพนจากตาแหนงของชวตทไมเหมาะสม รบผดชอบทจะเปลยนแปลงตนเองไปสตาแหนงชวตแบบ “I am OK – You are OK” สามารถผกพนและสรางสมพนธภาพทใกลชด จรงใจกบบคคลอนได . ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพทธศาสตร ..1 ผใหกาเนดทฤษฎ ผใหกาเนดแนวคดนคอ พระพทธเจาหรอเจาชายสทธตถะซงคนพบและสอนเกยวกบความจรงของธรรมชาตความจรงของชวต และไดรบการสบทอดเผยแพรมานานกวา 2,500 ป ซงจรงๆ แลวผเขยนมความเหนวาการใหการปรกษาตามแนวพทธศาสตรมมาตงแตสมยพทธกาล ซงพระพทธเจาเปนผใหการปรกษาชวยใหผรบการปรกษาพนทกขโดยหลกอรยสจ 4 ตวอยางเชนเรองราวของปฏาจารา นางปฏาจาราเปนธดาเศรษฐ ในเมองสาวตถ เมออาย 6 ป ไดลกลอบไดเสยกบคนใชของตน จงพากนหนไปอย ณ บานปาแหงหนง ตอมานางตงครรภ เมอทองแกจะคลอด นางขอรองสามใหพานางกลบไปบานเดมเพอคลอดบตร เพราะทบานปาไมมญาตพนอง หรอใครๆทจะชวยเหลอในการคลอดได แตสามไมยอมไปเพราะกลวพอตา แมยาย จะทาราย หรอฆาใหถงตาย นางออนวอนอยนานกไมมผล วนหนงเมอสามออกไปทางานในปา นางสงเพอนบานวา หากสามกลบมาถามถงนาง ขอใหบอกวานางกลบไปคลอดทบานเดม จากนนออกเดนทางจากบานปามงหนาสนครสาวตถ สามกลบจากปาทราบความเขา จงรบออกตดตามหวงจะเอาตวกลบ มาทนเขาระหวางทาง ออนวอนใหนางกลบ พอดนางคลอดบตรกลางทางจงยอมเดนทางกลบไปพรอมสาม ตอมานางตงครรภอก จงประสงคจะไปคลอดทบานเหมอนเดม จงออกเดนทางจากปา สามมาตามทนเขาออนวอนใหกลบ นางกไมยอมกลบ ระหวางนนสามถกงกดตาย


1

ฝายนางปฏาจารา ประสบทกขอยางหนก นางเดนทางมาถงลาน าอจรวด ซงขณะนนน าเตมฝงลกถงอกของนาง นางจงไมสามารถนาบตรทงสองขามไปพรอมกนได จงใหบตรคนโตรออยกอน สวนนางพาบตรคนเลกทเพงคลอดขามไปวางไวบนฝงแลวกลบมาเพอรบบตรคนโต ขณะทนางมาถงกลางแมนา เหยยวใหญตวหนงบนมาโฉบลงมาเอาบตรคนเลกไป นางจงสงเสยงและทาทาไลนก ฝายบตรคนโตยนอยรอแมอยฝงน ไดยนเสยงแมและเหนแมยกมอทงสองขน เขาใจวาเรยกตนจงกระโดดลงนา แมนานนกาลงไหลเชยวจงไดพดเดกนอยจมลงทนท ปฏาจาราตองสญเสยบตรทงสอง ในเวลาเดยวกน มความโศกเศราเปนอนมาก ตอมานางพบชายคนหนงเดนสวนทางมา จงถามถงมารดาบดาในเมองสาวตถ ชายนนตอบวา เมอคนนฝนตกหนกเรอนของเศรษฐพงทบคนทง ถงตาย คอเศรษฐ ภรรยา และบตรชายคนหนง คนทง กาลงถกเผาทเชงตะกอนเดยวกน ควนยงปรากฏใหเหนอย นางปฏาจาราไดทราบความนนถงกบตะลงงน ไมรสกแมผานงหลดลยออกจากกาย รองไหราพน บนเพอ มอาการคลายคนบา ตอมานางไดพบกบพระพทธเจา พระศาสดาตรสวา "นองหญงจงไดสตเถด" ดวยพระพทธานภาพนนเอง นางกลบไดสตนางนงผาแลวเขาไปเฝาพระพทธเจา ทลวา "ขอไดโปรดเปนทพงของหมอมฉนดวยเถดพระเจาขา เหยยวเฉยวบตรคนหนงไป คนหนงถกน าพดไป สามตายในทางเปลยว มารดา บดา และพชายถกเรอนทบตาย" พระศาสดาทรงปลอบนางวา "ปฏาจารา! บดนเธอไดมาอยเฉพาะหนาของผอนจะเปนทพงของเธอไดแลว อยาคดอะไรมาก อยาเสยใจเลย เธอจะไดสงอนยงใหญอนมาชดเชยสงทสญเสยไป ปฏาจาราเอย! น าตาของคนทรองไหเพราะสญเสยปยชนมบตร เปนตน ในสงสารอนยาวนานนมมากกวาน าในมหาสมทรทง เมอเปนเชนน เหตไร เธอจงประมาทอยเลา" แลวตรสตอไปวา "ปฏาจารา ปยชนมบตร เปนตน ไมสามารถตานทาน หรอปองกนบคคลผไปสปรโลกได แมมกเหมอนไมม บณฑตทราบดงนแลว รบเรงชาระศลใหบรสทธ ทาทางไปสพระนพพานของตน" เมอจบเทศนานางปฏาจารากไดบรรลโสดาปตตผล คนอนๆ กไดรบประโยชนจากพระธรรมเทศนานมาก จากกรณของนางปฏาจาราแสดงใหเหนถงความสมพนธแหงทกข ตามหลกการอรยสจ ซงเปนหลกธรรมเบองตนของการใหการปรกษาแบบพทธศาสตร ทงน อาภา จนทรสกล (2544ข, หนา 6) ไดกลาวถงความเปนมาวา การใหการปรกษาตามหลกธรรม เปนการใหการปรกษาทผใหการปรกษาชวยใหผรบการปรกษาไดสารวจตรวจสอบถงคานยมความเชอตางๆ ทเขามวาสอดคลองกบหลกธรรมทางศาสนาทเขาศรทธาหรอไม สงผลใหเกดความเขาใจในเรองของชวต เปาหมายของชวต ตลอดจนระบบจรยธรรมทเขาใชในการดาเนนชวต และนามาเปนหลกในการไขปญหาตางๆ รวมทงนามาพฒนาคณภาพชวตของตนเอง


.. ความเชอเกยวกบธรรมชาตของมนษย พระธรรมปฎก (อางถงใน อาภา จนทรสกล, 2544ข, หนา - 9) กลาวถงความเชอเกยวกบธรรมชาตมนษยไว โดยสรปไดดงน ... มนษยเกดมาพรอมกบความไมร (อวชชา) คอ ไมรความจรงของโลกและชวต ไมเขาใจสงทงหลายวาเปนไปตามกระบวนการแหงเหตปจจย ทเรยกวากฎแหงไตรลกษณ เมอมนษยไมไดในสงทตนเองตองการกเกดทกขหรอเกดปญหา 2... มนษยทกคนมความอยากเปนพนฐานคอ อยากใหชวตรอด เนองจากมนษยไมเขาใจโลกและชวต จงเอาความอยากเปนตวนาชวตทาใหเกดปญหามากขน และซบซอนมากขน ...3 มนษยสามารถแกปญหาไดโดยการพฒนาสงทเรยกวา ปญญา โดยจะตองมความรเขาใจชวตตนเอง สงทงหลายทอยแวดลอม ทงสงคมและธรรมชาตภายนอก เมอเกดความรตอสงทงหลายแลวกสามารถปฏบตตอสงทงหลายไดถกตอง สามารถแกปญหาดบทกขได ...4 มนษยมศกยภาพทจะฝกฝนพฒนาตนเองไปสความสมบรณอยางเตมศกยภาพได โดยมความอดทน ขยนหมนเพยร มจตใจสงบ รจกแสวงหาขอมล รจกคดตามความเปนจรงของเหตปจจยเพอใหเกดปญญาในการแกปญหาหรอดบทกขได ...5 มนษยจะดหรอไมนนขนอยกบการกระทา (กรรม) ของตนเอง ไมมใครทาใหใครดหรอเลวไดโดยกาเนด .. เปาหมายของการใหการปรกษา อาภา จนทรสกล (2544ข, หนา 20 - 22) ไดกลาววา เปาหมายของการใหการปรกษาตามแนวพทธศาสตรนน กคอ การพฒนาปญญา ซงสามารถสรปและอธบายไดดงน ... เพอใหผรบการปรกษาไดสารวจตรวจสอบตนเอง ปญหา สาเหต ททาใหตนเองหาวธแกไขตามแนวทางอรยสจไมได เมอสารวจและแกไขตนเองไดแลวกจะมความมนใจในศกยภาพของตนเองเพมขนและพฒนาตนเองตอไป 2... เพอใหผรบการปรกษามแนวทางในการดาเนนชวตทถกตอง ดงาม มจตใจเปนอสระพนจากการครอบงาของกเลสและความทกข คอ การดาเนนชวตใหบรรลจดมงหมาย 3 ระดบ คอ ประโยชนปจจบน ประโยชนเบองหนา และประโยชนสงสด และดาเนนชวตใหบรรลจดมงหมาย 3 ประเภท คอ ประโยชนตน ประโยชนผอน และประโยชนรวมกนทง 2 ฝาย ...3 เพอใหผรบการปรกษาพฒนาตนใหมอสรภาพหรอความหลดพน ไดแก ความปลอดโปรงโลงใจ พนจากความบบคน เปนทกข ซงม 4 ดาน คอ


) อสรภาพทางกายคอ กายทปลอดพนจากการเบยดเบยน มปจจย 4 เพยงพอ ไมมภยธรรมชาต ตลอดจนรจกใชเทคโนโลยอยางถกตอง 2) อสระทางสงคมคอ ความปลอดพนจากการบบคนเบยดเบยนระหวางมนษย ความอยตธรรมและการเอารดเอาเปรยบ มอาชพสจรต พงตนเองได รวมถงหลดพนจากความบบคนในการใชสตปญญา 3) อสรภาพทางใจ เชน มจตใจทมคณธรรม มความเขมแขงมนคงทางจตใจ ไมหวนไหว ไมถกกเลสและความทกขบบคน ครอบงา ไมมความโศก ปราศจากความขนมวเศราหมอง 4) อสรภาพทางปญญาคอ ภาวะทมการรบรอยางถกตองตามความเปนจรง ไมเอนเอยงดวยอคต รจกคด คดเปนคดดวยโยนโสมนสการ นอกจากน พระธรรมปฎก (อางถงใน อาภา จนทรสกล, 2544ข, หนา 3-32) ยงไดกลาวถงเปาหมายของการปรกษาตามแนวพทธศาสตรวาหมายถง การพฒนาใหผรบการปรกษามคณลกษณะทพงประสงค 6 ประการ เพอสงผลใหผรบการปรกษาสามารถแกไขปญหาทมได รวมทงสามารถเปลยนแปลงตนเองใหมสขภาพจต คณภาพจต สมรรถภาพจต และวธคดทเหมาะสม ดงน ) เพอใหผรบการปรกษามทาททถกตองตอประสบการณท งหลาย ไดแก มองสงทงหลายเปนการเรยนร มองตามทมนเปน ไมใชมองตามทเราอยากใหเปน 2) ความมนใจในศกยภาพของมนษยทมอยในตน ดวาเขามความมนใจในตวเอง เหนวาพฒนาตนไดและจะตองพฒนาตนนนหรอไม 3) จตสานกในการพฒนาปรบปรงตนเอง เรมตงแตเอาใจใสในการทจะเรยนร 4) มแรงจงใจทเออตอการพฒนาตนคอ มความใฝรใฝสรางสรรค ใฝปญญา 5) จตสานกตอกาลเวลาและความเปลยนแปลงททาใหเ กดความกระตอรอรน เรงรดตวเองในการทาหนาทและเอาจรงเอาจงในการเรยนรและพฒนาตนบนความไมประมาท 6) ความรจกคดพจารณาดวยปญญาหรอทเรยกวาคดเปน คดตามแนวความสมพนธแหงเหตปจจยหรอคดตามแนวโยนโสมนสการ 0 วธ


. ทฤษฎทเนนพฤตกรรม

ทฤษฎทเนนพฤตกรรมในทนคอ ทฤษฎการใหการปรกษาแบบพฤตกรรมนยม . ผใหกาเนดทฤษฎ บคคลสาคญทเกยวของในการใหกาเนดทฤษฎและวธการใหการปรกษาแบบพฤตกรรมนยม โดยพฒนาพนฐานมาจากทฤษฎการเรยนรทเนนความสาคญของการจดสภาพการณเพอใหบคคลเกดการเรยนรใหมทเหมาะสม คาวา “behavioral Counseling” นน ครมโบลตซ (Krumboltz) เปนผรเรมใชคานเมอป ค.ศ.964 ในรายงานประจาปของสมาคมจตวทยาแหงสหรฐอเมรกา

อยางไรกตาม ว ธการเปลยนแปลงพฤตกรรมโดยเนนความสาคญทการจดสภาพแวดลอมเพอใหเกดการเรยนรใหมน เกดขนจากหลกการวางเงอนไขของ พาฟลอฟ (Pavlov) และ สกนเนอร (Skinner) ซงตอมา โวเป (Wolpe) ไดนาหลกการวางเงอนไขดงกลาวมาใชในการรกษาอาการปวยทางจต และในหนงสอบางเลมไดกลาววาผกอตงทฤษฎนคอ สกนเนอรโดยเขาเชอวา พฤตกรรมและบคลกภาพถกกาหนดโดยเหตการณในอดตและปจจบนทวดได หรอพฤตกรรมทสงเกตไดเทานน . ความเชอเกยวกบธรรมชาตของมนษย ทฤษฎนเชอวามนษยเกดมามทงดและเลว มนษยตกอยภายใตอทธพลของสงแวดลอม พฤตกรรมทงปกตและอปกตของมนษยเปนผลมาจากการเรยนร ซงการเรยนรนสามารถทาใหเกดขนไดโดยการจดสภาพสงแวดลอม ภายใตเงอนไขแบบตางๆ และการเรยนรเกาสามารถเปลยนแปลงได และมนษยสามารถสรางความรใหมได มนษยมความสามารถทจะควบคมเปลยนแปลงพฤตกรรมของตนเองได แมจะตกอยภายใตอทธพลของสงแวดลอมกตาม . เปาหมายของการใหการปรกษา การใหการปรกษาแบบพฤตกรรมนยมนน ผรบการปรกษาเปนผเลอกเปาหมาย จากเปาหมายจะนาไปสการพจารณาถงวธการใหการปรกษา เปาหมายโดยทวไป คอ การสรางสภาพการณเพอใหเกดการเรยนรใหม ขจดพฤตกรรมทไมเหมาะสม และจดประสบการณเพอใหเกดการเรยนรพฤตกรรมใหมทพงประสงค ทตงอยพนฐานของความจรง ผใหการปรกษาตองรวมมอกบผรบการปรกษาในการวางเปาหมาย ซงเปาหมายทกาหนดขนตองมความชดเจน เปนรปธรรม และผรบการปรกษาตองใหความรวมมอในการปฏบตตามขนตอนและวธการ ซงควรดาเนนการตกลงรวมกนเปนสญญาเพอชนาการปรกษา และควรเปนเปาหมายทสามารถประเมนได ผใหการปรกษาตองใหความสนใจ เขาใจ โดยการรบฟงสงทผรบการปรกษาสอมา แลวสะทอนกลบไปใหผรบการปรกษาเขาใจวา ตวเขามความคด ความรสกอยางไร ตองการจะมพฤตกรรมอยางไร และปจจบนเขามพฤตกรรมอปกตทตองการเปลยนแปลงอยางไร และชวยให


ผรบการปรกษาสามารถวางเปาหมายในลกษณะรปธรรมและเปนพฤตกรรมทสามารถประเมนผลของการเปลยนแปลงได การนาเสนอสาระในประเดนขางตนนนคงพอทาใหผอานมความรเกยวกบทฤษฎการใหการปรกษาเปนเบองตน ทงน การใหการปรกษาตามแนวคดทฤษฎตางๆ มความละเอยดออนลกซง มเทคนควธการเฉพาะทฤษฎ ผอานควรศกษาเนอหาเกยวกบทฤษฎการใหปรกษาอยางละเอยด เพอใหสามารถนาความรไปดแลชวยเหลอผเรยนไดอยางมประสทธภาพ ตวอยางการวจยทเกยวของกบการจดบรการใหการปรกษา

ทศทางการวจยเชงพฒนาดานการแนะแนวยคปจจบนใหความสาคญเกยวกบการใหการปรกษาอยางยง เพราะการใหการปรกษาเปนบรการทสามารถชวยเหลอบคคลโดยเฉพาะผเรยนทกาลงประสบปญหาไดอยางมประสทธภาพ จากการศกษางานวจยดานการใหการปรกษาพบวา มการศกษาวจยหลายลกษณะดวยกน เชน การศกษารปแบบและสภาพการดาเนนการของการใหการปรกษา อาท นชยาพรรณ ดศรศกด () ไดศกษาวธการใหการปรกษาของนสตปรญญาโทภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรกบผใชยาเสพตด สวสด บนเทงสข () ศกษารปแบบและปญหาการดาเนนงานแนะแนวและการใหคาปรกษาในโรงเรยนมธยมศกษาในภาคเหนอ วชรา จนตนสนธ (8) ทาการศกษาสภาพและปญหาการบรหารจดการบรการปรกษาสาหรบผเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลายท โรงเรยนมธยมศกษาของรฐ กรงเทพมหานคร สกญญา เทพโซะ และรอฮาน เจะอาแซ (1) ศกษาปญหาและความตองการบรหารใหการปรกษาของนกศกษาคณะพยาบาลศาสตร เปนตน

สวนการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคของผใหการปรกษามผศกษาวจยหลายเรองอาทเชน อาภา จนทรสกล และวรพมพ ถระวฒน () ไดสรางชดฝกอบรมเพอพฒนาทกษะการใหการปรกษาสาหรบคร ประกา มณวรรณ (7) ไดฝกการเพมความรสกรวมของนกศกษาดวยโปรแกรมการฝกทกษะเบองตนในการปรกษาเชงจตวทยา และเพอนอาร วเศษนคร () ไดใชการปรกษาเพอพฒนาทกษะการปรกษาสาหรบนกศกษาในหอพกมหาวทยาลย เปนตน

นอกจากน ยงมการวจยเกยวกบการใหการปรกษาในลกษณะการชวยเหลอและการพฒนาคณลกษณะอนพงประสงคของผรบการปรกษา ซงสวนใหญนยมดาเนนการในรปแบบการใหการปรกษาแบบกลม ในทน ผเขยนขอนาเสนอการจดบรการใหการปรกษาโดยจาแนกตามประเภทของการแนะแนว ดงน


. การจดบรการใหการปรกษาดานการศกษา

ผ เ ขยนไดสารวจการวจยการจดบรการใหการปรกษาดานการศกษา พบวา มผดาเนนการวจยดงน นยนา เอออานวยชย () ไดพฒนาพฤตกรรมตงใจเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท ดวยการใหการปรกษาตามทฤษฎพฤตกรรมนยม พาณ ขอสข () ใชการปรกษากลมแบบพจารณาความเปนจรงเพอแกไขปญหานกเรยนชนมธยมศกษาปท ทมผลสมฤทธทางการเรยนตา สงห ไทยวงศ () ทดลองใชการใหการปรกษาแบบกลมตามแนวทฤษฎพจารณาเหตผล อารมณ พฤตกรรมเพอพฒนายทธวธการเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทมสถานภาพรอพนจ และเจษฎา บญมาโฮม (8) ศกษาเกยวกบการใหการปรกษาเพอเพมการใสใจในการเรยนของนกศกษาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม เปนตน

. การจดบรการใหการปรกษาดานอาชพ

สาหรบการศกษาวจยการจดบรการใหการปรกษาดานอาชพมผศกษาวจย ดงน ปต วทยาการ (253) ไดใชการใหการปรกษาเพอพฒนาการตระหนกรในอาชพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 จนตนา อนทรทศน (1) ศกษาเรองการใหการปรกษาเปนรายบคคลตามทฤษฎพฒนาการทางอาชพของทเดอแมนและโอฮาราทมตอความสอดคลองในการเลอกอาชพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท โรงเรยนศกษาสงเคราะหเขาพนมเบญจา จงหวดกระบ ดรณ นาคฤทธ () ทาการวจยการใหคาปรกษาดานอาชพโดยการชกจงดวยคาพด และตวแบบตอการรบรความสามารถของตนเองในการตดสนใจเลอกอาชพของนกเรยนช นมธยมศกษาปท และ พฒนา สนทรประภสสร () ศกษาการใชการปรกษาเชงจตวทยาทางอาชพแบบกลมตามแนวพฒนาการตอการเพมเอกลกษณเชงอาชพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท เปนตน

. การจดบรการใหการปรกษาดานสวนตวและสงคม

สาหรบการศกษาวจยการจดบรการใหการปรกษาดานสวนตวและสงคมมผศกษาวจยนาเสนอไดดงน ทศไนย วงศสวรรณ () ศกษาผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวคดพจารณาเหตผล อารมณ และพฤตกรรมตอความโกรธของนกเรยนวยรน ขวญเรอน อศดรศกด () ไดใชการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวคดพทธจตวทยาตอการพฒนาวธคดตามแนวปญญาและกลวธการเผชญปญหาของนกเรยนมธยมศกษาทมผลสมฤทธทางการเรยนตาในโรงเรยนอทอง พชรนทร อรณเรอง () ใชการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมเพอพฒนาความสามารถในการฟนพลงและกลวธการเผชญปญหาของวยรนตอนตน ประกายดาว โทสนธต ()ใชการ


7

ปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวทฤษฎของโรเจอรสเพอแกปญหาพฤตกรรมกลาแสดงออกและความฉลาดทางอารมณของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย เจษฎา บญมาโฮม (8) ศกษาวจยเรองการใหการปรกษาเพอเพมการเผชญปญหาของนกศกษาคณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม และพชราภรณ ศรสวสด () ไดสรางโมเดลการใหการปรกษากลมเพอพฒนาการตระหนกรทางสงคมของวยรนไทย เปนตน จากการนาเสนอผลการศกษาวจยขางตนแสดงใหเหนวา งานวจยเกยวกบการใหการปรกษานนสามารถปองกน แกไข และสงเสรมพฒนาผเรยนได โดยการศกษาวจยสวนใหญนยมใชกบผเรยนระดบมธยมศกษาขนไป เนองจากเปนวยทประสบปญหาตามลาดบขนพฒนาการมากทสด อกทงสวนใหญการใหการปรกษาเนนการเผชญกบความจรงและการปรบเปลยนความคด จงไมนยมใชกบผเรยนระดบปฐมวยและประถมศกษา บทสรป

บรการใหการปรกษาเปนหวใจของการแนะแนว เพราะเปนการกระบวนการทชวยใหผเรยนมความร ความเขาใจเกยวกบตนเอง ผานปฏสมพนธระหวางบคคลโดยอาศยการสอสารแบบสองทาง คนหนงเปนผใหการปรกษาซงพรอมทจะเออใหผรบการปรกษาไดสารวจและทาความเขาใจกบปญหา ตลอดจนสามารถแสวงหาวธการแกไขปญหาและตดสนใจเลอกไดดวยตนเอง ซงกระบวนการดงกลาวสามารถชวยใหผเรยนแกปญหาได การใหการปรกษาเปนศาสตรทเกยวของกบความคด ความรสกของผเรยน จงมความละเอยดออน ครแนะแนวตองตระหนกและใหความสาคญเปนอยางยง ทงตองพฒนาตนสการเปนผใหการปรกษาทมประสทธภาพ อนไดแก การแสวงหาความรเกยวกบหลกการ ขนตอน ทกษะและทฤษฎการใหการปรกษา รวมถงการพฒนาบคลกภาพของตนใหเหมาะสมกบการเปนผใหการปรกษาดวย

การใหการปรกษาสามารถดาเนนการไดทงเปนรายบคคลและเปนกลม ผานกระบวนการการใหการปรกษาซงประกอบดวย ขนตอนสาคญคอ การสรางสมพนธภาพและตกลงบรการ การสารวจปญหา การเขาใจปญหา สาเหต และความตองการของผรบการปรกษา การวางแผนแกไขปญหา และการยตการปรกษา รวมกบการใชทกษะตางๆ เชน การใสใจ การฟง การใชคาถาม การเงยบ การใหกาลงใจ และการสรป เพอทาใหการใหการปรกษาบรรลตามวตถประสงคทตงไว


8



1. การใหการปรกษา การแนะแนว และจตบาบดเหมอนหรอตางกนอยางไร . เพราะเหตใดเราจงกลาววาการใหการปรกษาเปนหวใจของการจดบรการแนะแนว . จงอธบายหลกการของการใหการปรกษา . การใหการปรกษาเกยวของอยางไรกบการพฒนาผเรยน . ทานมหลกเกณฑอยางไรในการเลอกจดการใหการปรกษารายบคคลและการใหการปรกษากลม . การใหการปรกษากลมแตกตางจากการแนะแนวกลมอยางไร 7. จงวเคราะหบคลกภาพของตนเองวาเหมาะสมกบการเปนผใหการปรกษาหรอไม และบอกแนวทางการพฒนาตนเองใหเปนผใหการปรกษาทมประสทธภาพ 8. หากทานไดรบมอบหมายใหเปนผใหการปรกษาแกนายอรรถพล นกเรยนชนม./ ซงมปญหาเกยวกบความคดทวาเพอนๆ ในหองไมอาจคบหาสมาคมดวยได ทานจะเลอกใชทฤษฎการใหการปรกษาแบบ . จากขอ 8 จงวางแผนการใหการปรกษาตามกระบวนการรปตวว พรอมยกตวอยางคาพดทแสดงถงการทกษะการใหการปรกษา 1. จงเลอกทฤษฎการใหการปรกษา 1 ทฤษฎททานชอบ แลวอธบายลกษณะเดน แนวคดของการใหการปรกษาของทฤษฎนน



กรมสขภาพจต. (2546). คมอการใหการปรกษาขนพนฐาน. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก.

ขวญเรอน อศดรศกด. (). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวคดพทธจตวทยาตอการพฒนาวธคดตามแนวปญญาและกลวธการเผชญปญหาของนกเรยนมธยมศกษาทมผลสมฤทธทางการเรยนตาในโรงเรยนอทอง. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

คมเพชร ฉตรศภกล. (254). ทฤษฎการใหคาปรกษา. กรงเทพฯ: สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ.

จนตนา อนทรทศน. (1). ผลของการใหคาปรกษาเปนรายบคคลตามทฤษฎพฒนาการทางอาชพของทเดอแมนและโอฮาราทมตอความสอดคลองในการเลอกอาชพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท โรงเรยนศกษาสงเคราะหเขาพนมเบญจา จงหวดกระบ. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

จน แบร. (2549). การใหการปรกษา. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: เจรญวทยการพมพ.

เจษฎา บญมาโฮม. (8). รายงานการวจยเรองการศกษาและพฒนาโปรแกรมการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมเพอเพมการเผชญปญหาและการใสใจในการเรยนของนกศกษาสาขาครศาสตร จงหวดนครปฐม. นครปฐม: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

ดรณ นาคฤทธ. (). ผลของการใหคาปรกษาดานอาชพโดยการชกจงดวยคาพด และตวแบบตอการรบรความสามารถของตนในการตดสนใจเลอกอาชพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5.วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการใหคาปรกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง.

ดวงมณ จงรกษ. (2549). ทฤษฎการใหการปรกษาและจตบาบดเบองตน. กรงเทพฯ: สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย – ญปน).

ทศไนย วงศสวรรณ. (). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวคดพจารณาเหตผล อารมณ และพฤตกรรมตอความโกรธของนกเรยนวยรน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการปรกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.


1

นยนา เอออานวยชย. (). ผลของการใหคาปรกษาตามทฤษฎพฤตกรรมนยมทมตอพฤตกรรมตงใจเรยนของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนประชานเวศน กรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาจตวทยาการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.

นชยาพรรณ ดศรศกด. (). วธการใหการปรกษาของนสตปรญญาโทภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว มหาวทยาลยเกษตรศาสตรกบผใชยาเสพตด. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ปรชญา ปยะมโนธรรม. (2549). จตวทยาการใหคาปรกษาเพอพฒนาคณภาพชวตพนกงาน. กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง.

ประกายดาว โทสนธต. (). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวทฤษฎของโรเจอรทมตอพฤตกรรมกลาแสดงออกและความฉลาดทางอารมณของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

ปต วทยาการ. (253). ผลของการใหคาปรกษากลมตอการตระหนกรในอาชพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการปรกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ประกา มณวรรณ. (7). การเพมการรวมรสกดวยโปรแกรมการฝกทกษะเบองตน ในการปรกษาเชงจตวทยา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการปรกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ผองพรรณ เกดพทกษ. (2549). “การใหบรการปรกษาในองคกร” ใน ประมวลสาระชดวชาการแนะแนวในองคกร หนวยท 8 - 1. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พระเทพเวท (ประยทธ ปยตโต). (2535). พทธศาสตรกบการแนะแนว. (พมพครงท 4). กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

พชราภรณ ศรสวสด. (). การศกษาการตระหนกรทางสงคมและการสรางโมเดลการใหการปรกษากลมเพอพฒนาการตระหนกรทางสงคมของวยรนไทย. ปรญญานพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาจตวทยาการใหคาปรกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.


11

พชรนทร อรณเรอง. (). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตอความสามารถในการฟนพลงและกลวธการเผชญปญหาของวยรนตอนตน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการปรกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พฒนา สนทรประภสสร. (). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาทางอาชพแบบกลมตามแนวพฒนาการตอการเพมเอกลกษณเชงอาชพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. วทยานพนธศลปศาสตร มหาบณฑต สาขาจตวทยาการปรกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พาณ ขอสข. (). ผลของการใหการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวคดพจารณาความเปนจรงของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 ทมผลสมฤทธทางการเรยนตา. วทยานพนธศลปศาสตร มหาบณฑต สาขาจตวทยาการปรกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เพอนอาร วเศษนคร. (). ผลการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมเพอพฒนาทกษะการปรกษาและวธคดแบบโยนโสมนสการสาหรบนกศกษาในหอพกมหาวทยาลย. วทยานพนธ ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วชรา จนตนสนธ. (8). สภาพและปญหาการบรหารจดการแนะแนวระดบชวงชนท โรงเรยนมธยมศกษาของรฐ กรงเทพมหานคร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วชร ทรพยม. (2550). กระบวนการปรกษา ขนตอน สมพนธภาพ ทกษะ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

________ (2556). ทฤษฎใหการปรกษา. (พมพครงท ). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศภลกษณ สตยเพรศพราย. (2550). จตวทยาการแนะแนวและการใหคาปรกษา. กาญจนบร: คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร.

สวสด บนเทงสข. (). รายงานการวจยเรองการศกษารปแบบและปญหาการดาเนนงานแนะแนวและการใหคาปรกษาในโรงเรยนมธยมศกษาในภาคเหนอ. เชยงใหม: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม.

สงห ไทยวงศ. (). ผลการใหคาปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตามแนวทฤษฎพจารณาเหตผล อารมณ พฤตกรรมตอยทธวธการเรยนและผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาทมสถานภาพรอพนจ. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการใหคาปรกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรามคาแหง.


1

สกญญา เทพโซะ และรอฮาน เจะอาแซ. (1). รายงานการวจยเรองปญหาและความตองการบรหารใหการปรกษาของนกศกษาคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร. นราธวาส: คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร.

อาภา จนทรสกล.. (2544 ก). การปรกษาแบบจลภาค. กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

________. (2544 ข). การใหการปรกษาเชงจตวทยาตามแนวพทธศาสตร . กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

________. (2545). ทฤษฎและเทคนคในการใหคาปรกษา. กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อาภา จนทรสกล และวรพมพ ถระวฒน. (). รายงานการวจยเรองการสรางชดฝกอบรมเพอพฒนาโยนโสมนสการและทกษะการปรกษาสาหรบคร. กรงเทพฯ: ภาควชาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Brammer, L. M. (9). Outplacement and Inplacement counseling. New Jersey: Merrill Prentice Hall.

Carkhuff. R. (93). The Art of Problem Solving. Amherst, Mass: Human Resource Development.

George, R.L. & Cristrani, T.S. (995). Counseling: Theory and practice. (4th ed.). Boston: Allyn and Bacon.

Gibson. L. R. & Mitchell, H. M. (). Introduction to Counseling and Guidance.(th ed.). New Jersey: Merrill Prentice Hall.

Hansen, J. C. Rossberg, R. H. & Cramer, S. H. (994). Counseling: theory and process. (th ed.). Needham Heights: Allyn and Bacon.

Ivey. A. E. & Ivey. M. B. (200). Intentional Interviewing and Counseling: Facilitating Client Development in A Multicultural Society. (6th ed.). Australia: Thomson Brook/Cole.

Nugent, A. F & Jones, K. D. (2005). Introduction to the Profession of Counseling. New Jersey: Merrill Prentice Hall.


บทท 6

บรการจดวางตวบคคล


บทท 6 บรการจดวางตวบคคล

หลกการบรหารจดการทรพยากรมนษยทมคณภาพคอ “put the right man in the right job”เพราะเปนการสงเสรมใหบคคลไดปฏบตงานใหประสบความสาเรจและมความสขในการปฏบตงาน จากหลกการนนามาสกระบวนการแนะแนวเรองบรการจดวางตวบคคลซงเปนบรการทชวยใหผเรยนไดดาเนนการตามแผนทไดตดสนใจเลอกสงทเหมาะสมกบความสามารถ ความถนด ความสนใจ และศกยภาพของตนเอง เพอใหผเรยนมคณภาพชวตทงดงาม โดยทวไปเรามกจะเขาใจวาการจดวางตวบคคลคอ การพจารณาบคคลทเหมาะสมเพอมอบทนการศกษาเทานน แทจรงแลวการจดวางตวบคคลมขอบขายกวางขวางมากกวานน ดงนน ครแนะแนวจงควรศกษาแนวคดเกยวกบการจดวางตวบคคลใหเขาใจ เพอสามารถนามาสงเสรมชวยเหลอผเรยนได

ความหมายของบรการจดวางตวบคคล

นกจตวทยาและนกวชาการแนะแนวไดกลาวถงความหมายของบรการจดวางตวบคคล (placement service) ไวดงน นงลกษณ ประเสรฐ และจรนทร วนทะไชย (2548, หนา 116) อธบายวาบรการจดวางตวบคคล เปนบรการแนะแนวทจดโอกาสหรอสงเสรมใหเอกตบคคลไดรวมกจกรรมหรออยในสงแวดลอมทเหมาะสมกบสภาพรางกาย ความตองการ ความสามารถ ความสนใจ ความถนด คานยม ความเชอ ฐานะทางเศรษฐกจ และอตลกษณ เพอชวยกระตนใหเกดกาลงใจในการปฏบต พฒนาตนเตมตามศกยภาพ ทงดานการศกษา การประกอบอาชพ การดารงชวตอยในสงคม และประสบความสาเรจตามเปาหมาย นรนดร จลทรพย (, หนา 263) ไดสรปความหมายของบรการจดวางตวบคคลวา หมายถง บรการทจดขนเพอใหความชวยเหลอแกนกเรยนดานการเพมพนประสบการณ การไดรบการสงเคราะหตามควรแกกรณและการปฏบตหรอดาเนนการตามแผนทวางไว โดยจดใหเหมาะสม สอดคลองกบความตองการและสภาพปญหาของผเรยนแตละคนทงดานการศกษา อาชพ และสวนตวและสงคม

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา (, หนา 7) ไดสรปความหมายของบรการจดวางตวบคคลวาหมายถง บรการทชวยใหผเรยนไดรบประสบการณ การฝกฝนหรอไดรบการชวยเหลอทหลากหลายและความตองการ ความถนด ความสามารถ และสงเสรมพฒนาการของ


214 ผเรยนใหถงขดสงสดเพอชวยกระตนใหเกดกาลงใจในการปฏบตพฒนาตนเตมตามศกยภาพทงดานการศกษา การประกอบอาชพ การดารงชวตอยในสงคม และประสบความสาเรจตามเปาหมาย จากการนาเสนอความหมายของบรการจดวางตวบคคลขางตน ผเขยนสรปความหมายของบรการจดวางตวบคคลวาหมายถง บรการหนงของการแนะแนวทจดขนเพอใหความชวยเหลอผเรยนในการตดสนใจแกไขปญหา รวมทงดาเนนชวตอยในสงคมอยางเหมาะสม โดยการยดหลกความแตกตางของบคคล และตรงตามความตองการของผเรยนใหมากทสด หากพจารณาความหมายของบรการจดวางตวบคคลจะเหนวามความสมพนธกบบรการใหการปรกษาและบรการสนเทศเปนอยางยง ทงสามารถอธบายไดวา บรการจดวางตวบคคลแตกตางจากการใหการปรกษา ถงแมวาบรการทงสองนจะมความสมพนธกนอยางมากกตาม การใหการปรกษาเปนการใหความชวยเหลอแกผเรยนในการวางแผนและการตดสนใจเลอกอยางชาญฉลาด แตการจดวางตวบคคลเปนบรการทจะชวยใหผเรยนดาเนนการตามแผนและปฏบตการในสงทตนไดเลอกไวอยางชาญฉลาดแลว (นรนดร จลทรพย, , หนา ) สวนบรการสนเทศนนเปนการใหขอมลทมประโยชน ดงนน การจดวางตวบคคลตองอาศยบรการสนเทศเปนพนฐาน ปจจบนกระทรวงศกษาธการไดใหนยามของการใหบรการจดวางตวบคคลเปนรปธรรมสะดวกตอการปฏบตและความเขาใจมากขนโดยใชชอวา “งานปองกน สงเสรม พฒนา และชวยเหลอ” ใหครปฏบตไดครอบคลมขอบขายของบรการจดวางตวบคคล ความจาเปนของบรการจดวางตวบคคล

การพฒนาทย งยนกคอ การพฒนาคนใหมคณภาพชวตทดอยางแทจรง สามารถดาเนนชวตไดอยางมความสขตามอตภาพแหงตน ตามครรลองปรชญาการดาเนนชวตแบบเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ซงตรงกบหลกปรชญาการแนะแนวทวา “help him to help himself” ดงนน การสงเสรมใหบคคลไดอยในบรบททเหมาะสมกบตนเองยอมจะเออตอการเจรญงอกงามในชวตของแตละบคคลใหเปนมนษยทสมบรณแบบตามแนวคดของมาสโลว (Maslow) นกจตวทยามนษยนยมชอดง นอกจากน ลาเฮย (Lahey, 2001, p. 644) ไดสนบสนนแนวคดของมาสโลววา หากบคคลไดทางานและดาเนนชวตทเหมาะสมกบความตองการของตนเองกจะทาใหบคคลมความสขในการทางานและการดาเนนชวต สงผลใหการทางานมประสทธภาพและสงคมเกดความสงบสข แนวคดขางตนแสดงใหเหนวา การทบคคลไดอยในบรบททเหมาะสมจะทาใหเกดประโยชนสงสดทงตอตนเอง สงคม และประเทศชาต อยางไรกตาม หลกการนอาจไมสอดคลองกบ


215 สภาพความเปนจรงโดยเฉพาะภาวการณปจจบนทสภาพสงคมมความเปลยนแปลงอยางไรทศทาง การจดวางตวบคคลใหอยในบรบททเหมาะสมกบตนเองจงปฏบตไดยาก เนองจากการจะจดวางตวบคคลไดอยางถกตองเหมาะสมตองเรมจากการรจกตนเองวาตนเองเปนอยางไร สภาพบรบททเหมาะสมกบตนเองควรเปนเชนไร ซงบรการแนะแนวจะชวยในการจดวางตวบคคลได โดยเรมจากบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล ทาใหครรจกเขาใจผเรยน ผเรยนรจกเขาใจตนเองและสงแวดลอม บรการสนเทศทาใหผเรยนไดรบประสบการณทหลากหลาย ทรงคณคาตอการดาเนนชวต เปนการเปดโลกกวางแหงการเรยนร และบรการใหการปรกษา เพอชวยวางแผนตดสนใจ จากบรการท งสามขางตนจะนามาสการจดวางตวบคคลของผเรยนไดอยางมประสทธภาพ แตสภาพแวดลอมในชวตจรงมความหลากหลายและซบซอน สงทไดรบมาจากบรการทงสามอาจไมเพยงพอตอการดาเนนชวตดวยตนเอง แตหากบคคลไดรบความชวยเหลอใหอยในบรบททเหมาะสมกจะทาใหบคคลมความสาเรจในการดาเนนชวตได

เพอใหเกดความกระจางยงขน ผเขยนขอยกตวอยางเปรยบเทยบบรการจดวางตวบคคลกบการฝกวายน า บรการสารวจผเรยนเปนรายบคคลคอการชวยใหเขารจกตนเองวาชอบ ถนด สนใจกบการวายน าหรอไม บรการสนเทศจะทาใหเขาไดรบประสบการณ เทคนค กลยทธทเออประโยชนตอการฝกวายน า บรการใหการปรกษาจะชวยใหเขาวางแผนตดสนใจเลอกวาจะฝกวายน าหรอไม จะฝกซอมอยางไร หากครชวยผเรยนในกระบวนการเหลานไดกนบวาเปนสงทด แตชวตจรงผเรยนอาจมประสบการณทออนดอยตอการวายน า การวายน าในทะเล ในลาคลอง หรอน าลก ไมเหมอนกบการวายน าในสระวายน า หากผเรยนไมมความพรอมและมทกษะการวายน าทดพอกอาจจมน าได หากครชวยจดสถานการณใหเหมาะสมกบความสามารถของผเรยนกอน กจะทาใหผเรยนไมจมนาซงเปนอนตรายตอผเรยน แลวเรยนรทจะวายน าในบรบททยากขนได ผลการฝกวายนาจะทาใหผเรยนเกดการรบรตนเองในดานสรางสรรค

ทงน ความสาเรจของผเรยนเปนสงทครไมควรละเลย เพราะความสาเรจของผเรยนทมเหตผล มคณคา และมคณธรรมจรยธรรมจะทาใหผเรยนเกดประสบการณทดในชวต กอใหเกดความรสกภมใจ เหนคณคาในตนเองและผอน อนเปนคณลกษณะทพงประสงคสาหรบบคคล

ในทางตรงกนขามหากครจดวางตวบคคลผ เ รยนไมเหมาะสม ทาใหผ เ รยนไดรบประสบการณทไมสรางสรรค กจะทาใหผเรยนเกดการเรยนรตนเองในดานลบ ดงมผลการวจยยนยนวาชวตการทางานทลมเหลวบอยจะทาใหบคคลไดรบประสบการณทางดานลบ มองตนเองวามคณคาตา นาไปสการขาดเพอน ไมมความคดสรางสรรค ขาดแรงจงใจในการทางาน ปฏบตงานไดไมด ทาใหไมมความสขและไมมความเจรญกาวหนาในหนาทการงาน หากมการชวยจดบรการ


216 จดวางตวบคคลใหเหมาะสมกจะทาใหบคคลประสบความสาเรจในการปฏบตงาน เกดประโยชนสงสดตอชวตและการทางาน (ปราณ รามสตร, 9, หนา 7)

จากทกลาวมาจะเหนไดวา บรการจดวางตวบคคลมความสาคญและจาเปนตอผเรยนเปนอยางยง เพราะหากผเรยนไดอยในบรบททเหมาะสมกบตนเองกจะทาใหมความสข ประสบความสาเรจในการปฏบตกจกรรมการงานตางๆ เตบโตเปนทรพยากรบคคลททรงคณคาตอการพฒนาประเทศตอไป จดมงหมายของบรการจดวางตวบคคล

การจดบรการจดวางตวบคคลมจดมงหมายสาคญสรปไดดงน (บวทอง สวางโสภากล, 7, หนา 216; พนม ลมอารย, 2548, หนา 228 และนรนดร จลทรพย, , หนา ) 1. เพอใหผเรยนไดรบบรการหรอสวสดการทจาเปนสอดคลองกบปญหาและความตองการ 2. เพอชวยใหผเรยนไดเขารวมกจกรรมตางๆ สอดคลองกบความถนด ความสามารถและความสนใจของตน 3. เพอใหผเรยนไดมโอกาสกาวหนาหรอพฒนาประสบการณใหมทเหมาะสมและมคณคาตอตนเองในการศกษา อาชพ ทงสวนตวและสงคม

. เพอใหผเรยนไดเลอกศกษาในรายวชา สาขาวชาทเหมาะสมกบตนเอง . เพอชวยใหผเรยนสามารถปรบตวและปฏบตตนไดอยางถกตองเหมาะสมกบโอกาสและสถานท . เพอชวยใหผเรยนไดดาเนนการตามแผนทตนวางไว

. เพอใหการจดการแนะแนวในสถานศกษามความสมบรณ ผเรยนมโอกาสไดรบบรการและประสบการณทสถานศกษาจดใหตามความเหมาะสม ดงนน สรปไดวา บรการจดวางตวบคคลมจดหมายเพอชวยใหผเรยนไดรบประสบการณทเออตอการพฒนาตนเองตามความตองการและความเหมาะสม หลกการของบรการจดวางตวบคคล

การจดบรการจดวางตวบคคลควรดาเนนการตามแนวคดพนฐานหรออาจเรยกวาปรชญาพนฐานของการจดวางตวบคคลคอ การพฒนามนษยใหใชศกยภาพของตนเองไดอยางสงสดโดยผานกระบวนการเรยนร การฝกทกษะ และการตดสนใจในเรองตางๆ ทงในสถานศกษาและในสถานประกอบการ การทางานทเหมาะสมกบวย ยคสมย และความพอใจสวนตวเปนการเสรมสราง


21 คณคาใหกบชวต บคคลควรมสทธทจะเลอกวถชวตในการศกษาและการทางานไดตรงความตองการของตนเองมากทสด เพอใหไดชวตทมคณภาพ และไดผลงานทมประสทธภาพสง บคคลควรไดรบประสบการณจากสงคมภายนอกในเรองของการศกษา อาชพ และการดาเนนชวต ซงจะชวยใหบคคลประสบความสาเรจในชวตไดดวยการตดสนใจเลอกสงทเหมาะสมกบตนเองมากทสด บรการจดวางตวบคคลจงเปนบรการทเนนคณคาของมนษยทควรไดรบความสขและความพอใจในการดาเนนชวต เหนความสมพนธของความเปนจรงของชวตและงาน สามารถทาคณประโยชนใหกบครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาตไดอยางเตมตามศกยภาพ (พรพมล ไวทยางกรและนชล อปภย, , หนา - ) ทงน สามารถสรปหลกการของบรการจดวางตวบคคลไดดงน (บวทอง สวางโสภากล, 7, หนา 7 และ วชร ทรพยม และจร วาทกทนกร, , หนา – 9) 1. บรการจดวางตวบคคลควรจะเปนบรการเพอผเรยนทกคน โดยมงใหผเรยนทกคนไดรบประโยชนจากสงแวดลอมใหมากทสด 2. บรการจดวางตวบคคลเปนบรการทตองมาทหลงบรการสนเทศและบรการใหการปรกษา กลาวคอ กอนทผเรยนจะไดรบการจดวางตวบคคลไวใหเรยนวชาใด หรอฝกหดปฏบตงานใดนน เขาจะตองไดรบขอสนเทศเกยวกบการศกษา อาชพ และสงคมสวนตว และไดมโอกาสคดไตรตรองดแลววา ตนเองตองการอะไรแลวจงรบบรการจดวางตวบคคลนได 3. การจดวางตวบคคลควรกระทาเมอผแนะแนวไดรจกผเรยนอยางถองแทแลว เพอใหเกดการจดวางทเหมาะสมกบผเรยนแตละคน . บคลากรทกฝายของสถานศกษาควรเขารวมในการใหบรการทางดานนแกผเรยน . สทธและเสรภาพในการเลอกโอกาสและตดสนใจของผเรยน เปนสงทผแนะแนวตองเคารพอยเสมอ ผเรยนจะตองไมถกจดวางตวโดยขดตอความตองการความสนใจ หรอคานยมของเขา ประเภทของบรการจดวางตวบคคล

บรการจดวางตวบคคลแบงออกไดเปน ประเภทสาคญดงน

1. การจดวางตวบคคลทางดานการศกษา

การจดวางตวบคคลทางดานการศกษา เปนการจดใหผเรยนไดเรยนตามความเหมาะสมกบวชาและหลกสตรตางๆ ตลอดจนใหไดเขารวมกจกรรมทเหมาะสมกบความถนด ความสามารถ ความสนใจ สภาพรางกายและฐานะทางเศรษฐกจของตน ทงน การจดวางตวบคคลดานการศกษาสามารถดาเนนการไดดงน


218 1.1 การจดวางตวผเรยนในชนเรยน เ บองตนครควรจดใหผ เ รยนไดเรยนรในบรรยากาศทางกายภาพทเหมาะสมกบผเรยนกอน ตวอยางทเดนชดกคอ การจดชนเรยนดานกายภาพในระดบชนปฐมวยทมสสนสวยงาม กระตนการเรยนร สวนบรรยากาศทางจตวทยาควรสงเสรมสภาพชนเรยนทอบอน เปนกนเอง มการใหการยอมรบซงกนและกน ครผสอนมเจตคตทดตอผเรยน มองเหนคณคาของผเรยน ยอมรบความสามารถของผเรยน นอกจากนน ครควรจดใหผเรยนไดเรยนในชนเรยนทเหมาะสมกบระดบสตปญญาและความสามารถ เชน การจดหองเรยนสาหรบผเรยนทมความสามารถพเศษ แตไมควรจดชนเรยนทรวมผเรยนทมพฤตกรรมทไมดและเรยนออนไวดวยกนทงหองเหมอนหองเรยนสาหรบผเรยนทมความสามารถพเศษ เพราะจะเกดผลเสยมากกวาผลด หากครแนะแนว/ครทปรกษาสามารถดาเนนการไดตามทกลาวมาจะชวยใหผเรยนมความสขในการเรยนและไดรบประโยชนจากการเรยนรอยางเตมท 1.2 การจดวางตวผเรยนเรองวชาเรยนและแผนการเรยน ปจจบนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. ไดกาหนดโครงสรางเวลาเรยนเพมเตม เพอจดใหเปนรายวชาเลอกเพมเตมหรอกจกรรมพฒนาผเรยน โดยจดใหสอดคลองกบความตองการของผเรยน ดงน น สถานศกษาจงควรนาหลกการจดวางตวบคคลมาประยกตใชกบการเลอกวชาของผเรยน สาหรบระดบมธยมศกษาตอนตนควรเปดโอกาสใหผเรยนไดเลอกรายวชาเลอกเสรตามความถนด ความสามารถ และความสนใจปละไมเกน ชวโมง เพอใหผ เ รยนไดคนพบความถนด ความสามารถ และไดพฒนาความสามารถไดสงสดตามศกยภาพ สวนระดบชนมธยมศกษาตอนปลายกระทรวงศกษาธการไดเปดใหผเรยนไดเลอกเรยนรายวชาตางๆ อยางกวางขวางและหลากหลายตามความถนด ความสามารถ และความสนใจของแตละคนเฉลยปละ ชวโมง เพอใหผเรยนมทกษะเฉพาะดานตามศกยภาพของตน เหนชองทางในการศกษาและประกอบอาชพ สาหรบผเรยนระดบอดมศกษาตองเลอกเรยนอยางเหมาะสม ผเรยนแตละคนตองไดรบความชวยเหลอใหสามารถเลอกวชาเรยนและแผนการเรยนทตนถนดและสนใจ โดยกอนทผเรยนจะเลอกวชาเรยนหรอแผนการเรยนใด ควรจดไดเตรยมความพรอมของผเรยนในประเดนตอไปน .. ใหขอมลเกยวกบหลกสตรของสถานศกษา .. ใหผเรยนสารวจตนเองในดานการเรยน ผลสมฤทธในวชาตางๆ สารวจความถนด ความสนใจ และบคลกภาพดวยแบบทดสอบหรอแบบสารวจ และอภปรายรวมกบ ครแนะแนวเพอการรจกตนเองและเขาใจตนเองอยางถกตอง .. ประชมผปกครองและนกเรยนเพอชแจงเกยวกบหลกสตรของสถานศกษาและแนวทางในการศกษาตอ


21 .. เปดโอกาสใหผเรยนและผปกครองมาปรกษากบครแนะแนวเกยวกบ การเลอกวชาเรยน แผนการเรยน หรอการเตรยมตวเพอศกษาตอ

จากการชวยเหลอผเรยนดวยวธการขางตนจะชวยปองกนไมใหนกเรยนเลอกวชาเรยนเพราะคดวางาย หรอเลอกวชาเรยนและแผนการเรยนทไมสอดคลองกบความสามารถและความถนดของตน แตเลอกตามเพอนโดยขาดความร ความเขาใจเกยวกบวชาเรยนหรอแผนการเรยนนนๆ 1.3 การจดวางตวผเรยนในเรองกจกรรม นอกจากการเรยนรายวชาดานวชาการ/ทฤษฎแลว หลกสตรยงกาหนดใหผเรยนตองรวมกจกรรมเพอพฒนาบคลกภาพและเสรมสรางอปนสยทดงามใหแกผเรยนดวย ดงน น สถานศกษาจงตองจดกจกรรมเสรมหลกสตรตางๆ ทเหมาะสมกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของผเรยน เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดฝกภาคปฏบต ทกษะดานอาชพตางๆ ตลอดจนทกษะการปรบตวเขาสงคม ซงจะเปนการสงเสรมความเจรญงอกงาม สรางประสบการณ และเปนพลเมองดของสงคม กจกรรมเสรมหลกสตรในแตละสถานศกษาจะมความแตกตางกนไป ขนอยกบความพรอมของสถานศกษาและความตองการของผเรยน กจกรรมเสรมหลกสตรทสถานศกษาอาจจดใหแกผเรยน อาจมทงชมรมทสงเสรมดานวชาการหรอชมรมดานนนทนาการ การสงเสรมอนรกษศลปวฒนธรรมและสงแวดลอม เชน ชมรมเพอนเรยน ชมรมกจกรรมวทยาศาสตร ชมรมคณตศาสตร ชมรมภาษาองกฤษ ชมรมอนรกษวฒนธรรมไทย ชมรมไมโครคอมพวเตอร ชมรมถายภาพ ชมรมการแสดง ชมรมยวเกษตรกร และอนๆ หรออาจจดโครงการสงเสรมความถนดพเศษตางๆ เชน ความถนดดานดนตรและนาฏศลป ความถนดดานศลปะ ความถนดดานกฬา เปนตน

เนองจากกจกรรมเสรมหลกสตรทแตละสถานศกษาจดใหแกผเรยนนนมมากมาย ดงนน ครแนะแนวจะตองชวยเหลอผเรยนใหไดเขารวมกจกรรมทเหมาะสมกบความตองการ ความถนด และความสนใจของตน ท งน ครแนะแนวควรประสานงานกบครทปรกษาชมรม หรอครทรบผดชอบการจดกจกรรมเสรมหลกสตรตางๆ เพอนาขอมลเกยวกบกจกรรมตางๆ มาชแจงใหผเรยนเขาใจ เปนตนวา วตถประสงค ขอบขายของกจกรรมในแตละชมรม และเกณฑการเขาเปนสมาชก นอกจากนนในการจดผเรยนเขากจกรมเสรมหลกสตรตางๆ ครทปรกษากจกรรมเสรมหลกสตรตองจดใหผเรยนทเขารวมกจกรรมไดฝกความรบผดชอบ โดยมอบหมายใหผเรยนวางแผนงาน กจกรรม ดาเนนกจกรรมและประเมนผลดวยตนเอง ทงน เพอใหผเรยนรจกวธการทางานรวมกน การแบงงานกนทา การรบฟงและการแสดงความเหนซงกนและกน การเปนผนาและผตาม เปนตน (นภาพร ปรชามารถ, , หนา - )

1.4 การจดวางตวผเรยนเขาโครงการพเศษ เนองจากผเรยนมระดบสตปญญาและทกษะการเรยนรทแตกตางกน ทาใหผเรยนบางคนประสบปญหาการเรยนในภาพรวมทกรายวชา


220 บางคนประสบปญหาบางวชา ดงนน หากสถานศกษาละเลย ไมใสใจกบประเดนนกอาจทาใหผเรยนพลาดโอกาสในการประสบความสาเรจในการเรยนได นอกจากน ผเรยนทมระดบสตปญญาสงหรอมความสามารถดานการเรยนหากไมไดรบการจดวางตวบคคลในลกษณะการสงเสรมจะทาใหบคคลนนไมสามารถพฒนาตนสศกยภาพสงสดอยางแทจรง การชวยเหลอและสงเสรมพฒนาผเรยนนยมดาเนนการในลกษณะรปแบบการซอมเสรม การซอมเปนการชวยเหลอผเรยนทเรยนออน สวนการเสรมเปนการพฒนาผเรยนทมความสามารถ ทงน ผเขยนขอนาเสนอแนวทางการจดวางตวผเรยนใหเขาโครงการพเศษดงน .. การจดวางตวผเรยนทมผลการเรยนตา ครแนะแนวควรศกษาผเรยนทมผลการเรยนตาวามาจากสาเหตใดตามกระบวนการสารวจผเรยนเปนรายบคคล จากประสบการณของผเขยนพบวา ผเรยนทมผลการเรยนตาไมไดเกดจากสาเหตดานสตปญญาไมดเทานน แตอาจมสาเหตจากลกษณะนสยสวนตวทไมเออตอการเรยนร หรอทนกวชาการเรยกวา ผเรยนทมผลการเรยนตาเทยมหรอเดกดอยสมฤทธ เชน ไมตงใจเรยน ขาดแรงจงใจในการเรยน ตดสงแวดลอมทไมด เปนตน ดงนน การจดวางตวบคคลเพอชวยเหลอผเรยนทมผลการเรยนตาแท ครควรจดกจกรรมสอนเสรมเพอแกไขปญหาการเรยน สวนการจดวางตวบคคลเพอชวยเหลอผเรยนทมผลการเรยนตาเทยมหรอเดกดอยสมฤทธ ครควรจดกจกรรมเพอชวยแกไขลกษณะนสยสวนตวทไมเออตอการเรยนร เชน กจกรรมการสรางแรงจงใจในการเรยน การวางแผนการเรยน การสรางยทธวธการเรยน และการเพมการใสใจในการเรยน เปนตน ปจจบนสถานศกษาหลายแหงไดใหความสาคญกบผเรยนทมผลการเรยนตาเทยมเปนอยางยง ดวยการนาเทคนควธการตางๆ มาพฒนาแกไขปญหาผเรยนโดยเฉพาะเทคนคการใหการปรกษา ในทนผเขยนขอนาเสนอการจดวางตวผเรยนใหเขารวมโครงการพเศษของมหาวทยาลยศรปทม () เพอเปนตวอยางประกอบการศกษาดงน

โครงการการใหการปรกษานกศกษาทมผลการเรยนตากวา .00 ผรบผดชอบโครงการ ศนยใหคาปรกษาดาเนนการใหคาปรกษา มหาวทยาลยศรปทม วตถประสงค . เพอชวยเหลอผเรยนทมผลการเรยนตากวา . ใหมผลสมฤทธทางการเรยนดขน . เพอชวยใหผเรยนมเจตคตทดตอการเรยนและการแกไขปญหาการดาเนนชวต เปาหมาย

นกศกษาทมผลการเรยนตากวา 2.00 ทง 5 คณะ ไดแก คณะนตศาสตร คณะบรหารธรกจ คณะนเทศศาสตร คณะเศรษฐศาสตร และคณะสารสนเทศศาสตร จานวน 320 คน


221 ระยะเวลา สถานท

ชวงเดอน กมภาพนธ เปนเวลา วน ณ ศนยใหคาปรกษา มหาวทยาลยศรปทม การประเมนผลโครงการ จากการประเมนโครงการโดยใชแบบประเมนผลพบวา นกศกษาทกคนทไดรบการปรกษาและวางแผนการเรยนมความพงพอใจและอยากใหมการดแลจากคณะและศนยใหคาปรกษาในเรองการเรยน เพราะรสกวามความมนใจและสบายใจในการเรยนหากวาเกดปญหาหรอขอสงสยใดๆ กมผดแลอยางใกลชด ตลอดทงผปกครองททราบวามหาวทยาลยดแลนกศกษาทมผลการเรยนตากวา 2.00 ตางกมความชนชอบและพอใจอยางยง เพราะเรองการเรยนถอเปนเรองทมความสาคญอยางยงสาหรบนกศกษาและผปกครอง

อยางไรกตาม หากครแนะแนวพบวา ผเรยนทมผลการเรยนตาเนองจากสาเหตอนๆ เชน ความผดปกตทางสมอง มภาวะสมาธสน บกพรองทางการเรยนร หรอทเราเรยกเดกเหลานวาเดกทมความตองการพเศษกควรใหผเรยนประเภทนเขาโครงการการศกษาพเศษแทน 1.4.2 การจดวางตวผเรยนทมความสามารถพเศษ นอกจากครแนะแนวจะใหความสาคญกบผเรยนทมผลการเรยนตาแลว ผเรยนทมผลการเรยนสงหรอมความสามารถพเศษกควรไดรบการจดวางตวบคคลเชนกน ผเรยนทมความสามารถพเศษ คอเดกทแสดงออกถงความสามารถอนโดดเดนดานใดดานหนงหรอหลายดาน เชน ดานสตปญญา ความคดสรางสรรค การใชภาษา การสรางงานดานทศนศลป ศลปะการแสดง ความสามารถดานดนตร ความสามารถดานกฬา และความสามารถดานวชาการสาขาใดสาขาหนง หรอหลายสาขาอยางเปนทประจกษเมอเปรยบเทยบกบเดกทมอายระดบเดยวกนในสภาพแวดลอมเดยวกน สาหรบผเรยนประเภทนครแนะแนวควรจดวางตวบคคลโดยการจดกจกรรมทสงเสรมศกยภาพการเรยนขนสง การจดโปรแกรมพเศษสาหรบเดกอจฉรยะ การจดชนเรยนทแยกกลมเรยนเกงหรอทเรยกวาการจดชนเรยนพเศษ การเรงการเรยนโดยการใหผเรยนขามชนเรยนไปเรยนชนทสงขน ทงสงเสรมผเรยนไดศกษาตอในโรงเรยนสาหรบผเรยนทมความสามารถพเศษ เปนตน .. การจดวางตวผเรยนทมความตองการทวไป สาหรบผเรยนประเภทน ครแนะแนวควรดาเนนการจดวางตวบคคลในรปแบบการสงเสรมในภาพรวม ดวยการจดกจกรรมบรณาการไปกบการจดการเรยนรในชนเรยน เชน การอธบายและมอบหมายงานใหผเรยนตามระดบความสามารถและการจดกจกรรมเสรมหลกสตร เชน โครงการเตรยมความพรอมกอนการเรยน โครงการปรบพนฐานการเรยนสาหรบผเรยนใหม สาหรบนกเรยนชนม. และ ม. รวมทงนสตนกศกษาใหม


222 .5 การวางตวผเรยนใหเขาโครงการการศกษาพเศษ การจดการศกษายคปจจบนเปนการศกษาเพอปวงชน (education for all) เปดโอกาสใหผเรยนทกคนไดมโอกาสทางการศกษาเทาเทยมกน ผเรยนทมความตองการพเศษจงเขามาศกษาในสถานศกษาทรบนกเรยนประเภททวไปเพมขน ดงนน ครแนะแนวควรใหความสาคญกบผเรยนทมความตองการพเศษเหลาน เพราะผเรยนกลมนมลกษณะเฉพาะและความตองการความชวยเหลอดานการเรยนเปนอยางยง ในเบองตนผเขยนขอนาเสนอความรเกยวกบผเรยนทมความตองการพเศษทง ประเภท เพอเปนพนฐานความรสาหรบครแนะแนวดงน 1.. ผเรยนทมความบกพรองทางสตปญญา เดกทมภาวะพฒนาการทงทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาตากวาเดกปกตทวไป อนเนองมาจากระดบสตปญญาตากวาเกณฑปกต (100 – 110) เปนเหตใหความสามารถในการเรยนรนอย มขอจากดในการปรบตวตอสงแวดลอม แบงเปน 2 ประเภทคอ เดกเรยนชาและเดกปญญาออน 1.5.2 ผเรยนทมความบกพรองทางการไดยน เดกประเภทนคอเดกทมระดบการไดยนแตกตางไปจากปกต สญเสยการไดยนตงแตระดบเลกนอยถงระดบรนแรงหรอหหนวก ซงโดยปกตจะใชเกณฑทระดบ 8 เดซเบล ทาใหมปญหาในการรบฟงเสยงตางๆ รอบขาง ทงเสยงธรรมชาต เสยงสตว และเสยงคนพด สงผลใหเกดความลาบากในการแสดงออกทางภาษา ซงโดยทวไปจะแบงเปนเดกหหนวกและเดกหตง ..3 ผเรยนทมความบกพรองทางการมองเหน หมายถง ผทมองไมเหนหรอพอเหนแสง เหนเลอนราง และมความบกพรองทางสายตาทงสองขาง โดยมความสามารถในการเหนไดไมถง1/10 ของคนสายตาปกต หลงจากทไดรบการรกษาแกไขทางการแพทยแลว หรอมลานสายตากวางไมเกน 30 องศา เดกทมความบกพรองทางการมองเหนแบงออกเปน 2 ประเภทใหญคอ เดกตาบอดและเดกสายตาเลอนราง 1.5.4 ผเรยนทมความบกพรองทางรางกายและสขภาพ คอ เดกทมความบกพรองหรอสญเสยสมรรถภาพทงทางรางกายและสขภาพ เชน แขนขาด ขาขาด เปนตน ทาใหไมสามารถทาหนาทประกอบกจวตรประจาวน ไมสามารถศกษาเลาเรยน อบรมฝกฝนวชาชพ และใชชวตในสงคมไดเหมอนเดกปกตทวไป 1.5. ผเรยนทมความบกพรองทางการพดและสอสาร หมายถง ผทพดไมชดและลลาจงหวะการพดผดปกต ออกเสยงเพยน อวยวะทใชพดไมสามารถทางานใหเปนไปตามลาดบขน การใชอวยวะเพอการพดไมเปนไปดงตงใจ คาพดทยากหรอซบซอนหรอยาวจะยงมปญหามาก หรอมอาการพดและใชภาษาทผดปกต โดยการพดนนเหนไดชดเจนวาผดแปลกไปจากการพดของคนทวไป ทาใหฟงไมรเรอง สอความหมายตอกนไมได หรอมอากปกรยาทผดปกตขณะพด สาหรบ


223 ภาษาถน เชน การพดเหนอของคนนครปฐม ราชบร และสพรรณบรนนไมจดเปนผเรยนทมความบกพรองทางการพดและสอสาร ..6 ผ เ รยนทมปญหาทางพฤตกรรมและอารมณ คอ เดกทมอารมณและพฤตกรรมทเบยงเบนไปจากเดกทวไป เชน มอารมณรนแรง กาวราว เงยบเฉย มพฤตกรรมแปลกๆ สงผลตอพฒนาการ การปรบตว เปนอปสรรคในการเรยนรและการดาเนนชวตทดของตนเองและผอน 1.5. ผเรยนทมปญหาทางการเรยนร หมายถง เดกทมความผดปกตอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางของกระบวนการทางจตวทยาทเกยวของกบความเขาใจหรอการใชภาษา ทงภาษาพดและภาษาเขยน ซงความผดปกตนจะแสดงออกในลกษณะของการมปญหาในการรบฟง การคด การพด การเขยน การอาน การสะกดคา หรอการคานวณ เปนตน นอกจากน ความผดปกตนยงรวมถงความบกพรองในการฟงและพด ความบกพรองทางการอาน ความบกพรองในการรบร และการไดรบบาดเจบทางสมอง แตไมครอบคลมเดกทมปญหาการเรยนรอนเนองมาจากความบกพรองทางสายตา ความบกพรองทางสตปญญา การดอยโอกาสทางวฒนธรรม เศรษฐกจ และสงแวดลอม 1.5.8 ผเรยนออทสตก คอ เดกทมความบกพรองอยางรนแรงในการสอความหมาย พฤตกรรม สงคม และการเรยน ความบกพรองมกเกดขนในวยเดก ซงจะมปญหาในการใชความคด สตปญญา การรบร เปนผลใหเดกไมสามารถเรยนรไดด ขาดความเขาใจในวชาทเรยน มปญหาในการสอสาร และการคบเพอน ..9 ผเรยนพการซอน คอ เดกทมความบกพรองของการทางานของอวยวะตงแตสองอยางขนไปในบคคลเดยวกน เปนผลใหประสทธภาพ และความสามารถในการดาเนนชวตและการศกษาดอยกวาเดกอนในวยเดยวกน เชน เดกทมความบกพรองของการเคลอนไหวของกลามเนอรางกาย แขน ขา รวมกบความบกพรองทางการมองเหน หรออาจรวมถงมความบกพรองของสตปญญาดวย เดกกลมนตองไดรบการศกษาทเหมาะสมกบความบกพรอง เชน ตองชวยเหลอในการเพมทกษะทางการเคลอนไหวของกลามเนอ เพมความคลองตว ในขณะเดยวกนตองมหลกสตรพเศษเกยวกบการมองเหน เปนตน จากการนาเสนอขางตนจะเหนไดวา การบรหารจดการศกษาสาหรบผเรยนทมความตองการพเศษมหลกการเบองตนคอ การคดกรองวนจฉยความบกพรองของผเรยน แมปจจบนจะมประกาศกระทรวงศกษาธการเมอ ปพ.ศ. 2548 เรองการคดกรองเบองตนสาหรบผเรยนทมความตองการพเศษใหครสามารถคดกรองความตองการพเศษและความบกพรองของผเรยนได แตการรบรองความบกพรองตองดาเนนการโดยแพทยเทานน สาหรบการจดวางตวผเรยนใหเขาโครงการ


224 การศกษาพเศษกบผเรยนประเภทนสามารถดาเนนการไดหลายรปแบบขนอยกบความพรอมของผเรยน สถานศกษา และความเหนชอบของผปกครอง ปจจบนนยมปฏบตในรปของการศกษาแบบเรยนรวมและเรยนรวม ซงจะมโครงการเสรมประสบการณ เชน โครงการการศกษาพเศษสาหรบเดกสมาธสน เดกออทสตก และแอลด เปนตน หากสถานศกษาใดมความพรอมกอาจจดการศกษาสาหรบผทมความตองการพเศษโดยเฉพาะ เชน โรงเรยนสาธตแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร 1. การจดวางตวผ เ รยนดานทนการศกษา โดยทวไปแลวสถานศกษาจะจดทนการศกษาใหผเรยน 3 ประเภท คอ .. ทนการศกษาสาหรบผเรยนทเรยนดและมความประพฤตด การจดทนประเภทน สถานศกษาจะคดเลอกผเรยนมผลการทเรยนดตามมาตรฐานทกาหนด และมความประพฤตดเขารบทนการศกษา เพอเปนกาลงใจใหแกผเรยนทเอาใจใสในการเรยนและประพฤตตนอยในกรอบระเบยบวนยกฎเกณฑของสถานศกษา รวมทงเปนผมคณธรรมจรยธรรมดานอนๆ เปนทประจกษ เพอเปนแบบอยางทดแกผเรยนคนอนๆ

ภาพท . การมอบทนการศกษา ทมา (โรงเรยนวดแกงหางแมว, )

.. ทนการศกษาสาหรบผเรยนทขาดแคลนทนทรพย การจดทนประเภทนสถานศกษาจะประกาศใหผเรยนทขาดแคลนทนทรพยและประสงคจะมาขอรบทนมายนใบสมครขอรบทน จากนนสถานศกษาจะคดเลอกผเรยนทครอบครวยากจน มปญหาทางเศรษฐกจใหไดรบทน เพอชวยเหลอผเรยนทขาดแคลนทนทรพยใหสามารถเรยนไดโดยไมตองออกจากสถานศกษากลางคน ในกรณนสถานศกษาจะจดสรรทนใหตามความจาเปนของผเรยน เชน ผเรยนบางคนอาจจะขาดแคลนอปกรณการเรยนทจาเปนบางอยาง บางคนอาจจะขาดแคลนอาหารกลางวน


225 บางคนอาจจะขาดแคลนเครองแตงกาย เปนตน ดงนน ผเรยนทขาดแคลนเหลานควรไดรบความชวยเหลอจากสถานศกษาโดยอาจไดรบทนการศกษา หรอบรการอาหารกลางวนฟร หรอไดรบความชวยเหลอทางดานอปกรณการเรยน หนงสอเรยน เครองแตงกาย ตลอดจนบรการหอพกสาหรบผเรยนตางจงหวดทขาดแคลนทพก โดยจะตองพจารณาใหเหมาะสมกบเงอนไขทโรงเรยนกาหนด 1.6.3 เงนทนกยมเพอการศกษา สบเนองจากมตคณะรฐมนตร เมอวนท 28 มนาคม พ.ศ. 2538 ไดสงเสรมความเปนธรรมทางการศกษาโดยการสนบสนนดานงบประมาณในลกษณะการกยมเงนรฐบาลเรยนหนงสอในระดบมธยมศกษาตอนปลายและอดมศกษา รฐบาลจงจดต งกองทนเงนใหกยมเพอการศกษา (กยศ.) ขน มวตถประสงคเพอใหเงนกยมแกนกเรยน นกศกษาทขาดแคลนทนทรพยเพอเปนคาเลาเรยน คาใชจายทเกยวเนองกบการศกษา และคาใชจายทจาเปนในการครองชพ ระหวางศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย ระดบอาชวศกษา และระดบอดมศกษาใหไดรบโอกาสทางการศกษาอยางทวถง ชวยแบงเบาภาระดานการเงนของผปกครอง และเปนการพฒนาทรพยากรมนษยของชาตโดยรวม โดยมงหวงวาผกยมจะสามารถเลาเรยนไดจนสาเรจตามหลกสตร มความรบผดชอบตอตนเองและสงคม รวมถงมจตสานกในการชาระหนคนเพอสรางโอกาสทางการศกษาใหแกรนนองตอไป การขอรบทนกยมเงนการศกษาจากกองทนเงนใหกยมเพอการศกษาสามารถตดตอผานสถานศกษาทตนศกษาอยโดยจะตองมคณสมบต ดงน

1) เปนผมสญชาตไทย 2) เปนผขาดแคลนทนทรพย ซงหมายถงเปนผมรายไดตอครอบครวไมเกน

200,000 บาท/ป 3) เปนผทมผลการเรยนด ผานเกณฑการวดและประเมนผลการเรยนของ

สถาบนการศกษา 4) เปนผมความประพฤตด 5) เปนผมคณสมบตครบถวนตามระเบยบประกาศสอบคดเลอกบคคลเขา

ศกษาในสถานศกษา 6) ไมเคยเปนผสาเรจปรญญาตรในสาขาใดๆ มากอน ) ไมเปนผททางานในระหวางศกษา 8) ไมเปนบคคลลมละลาย ) ไมเปนหรอเคยเปนผไดรบโทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคก

เวนแตเปนโทษสาหรบความผดทไดกระทาโดยประมาท หรอความผดลหโทษ


226 สาหรบการจดวางตวผเรยนทนกยมเงนการศกษาจากกองทนเงนใหกยมเพอการศกษานน ครแนะแนวควรดาเนนการชแจงขนตอน คณสมบตของผก วธการจดทาคากยม และวนเวลา การดาเนนการ ทงน ครแนะแนวควรใหขอสนเทศแกผเรยนเกยวกบการปฏบตตนขณะกยมเงนคอ ควรตงใจศกษาเลาเรยน และภายหลงการกยมเงน เชน การตงใจทางานและรบผดชอบการชดใชทน รวมไปถงคานยมการปฏบตตนตามหลกความพอเพยง เปนตน .7 การจดวางตวผเรยนดานการศกษาตอ เปนการจดวางตวผเรยนทสาเรจจากสถานศกษาและกาลงตองการศกษาตอในสถาบนอน เมอผเรยนสาเรจการศกษาจากสถานศกษาแลว ผเรยนจะตองเตรยมตวเพอศกษาในระดบสงตอไป หรอบางคนอาจจะออกไปประกอบอาชพ ผเรยนเหลานจะมโอกาสประสบความสาเรจในโครงการทเขาไดเลอกและตดสนใจเลอกแลวได สถานศกษาจะตองชวยเตรยมความพรอม เพอใหผเรยนสามารถเผชญชวตภายนอกสถานศกษาไดอยางมนใจ การจดวางตวผเรยนทตองการศกษาตอ ปฏบตไดดงน .7. ชวยใหผ เ ร ยนไดทราบ เ ก ยวกบหลก สตรการ เ ร ยนการสอนของสถาบนการศกษาตางๆ ทเปดสอนในสาขาวชาทผเรยนสนใจ ขอมลการศกษาตอมหลายแนวทาง นาเสนอไดดงน (นงลกษณ ประเสรฐ และจรนทร วนทะไชย, , หนา 120 - 121) .7.. ศกษาตอในมหาวทยาลยปด มหาวทยาลยปดเปนมหาวทยาลยของรฐทรบนสตนกศกษาจานวนจากด ตงอยในทกภาคของประเทศไทย เชน จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยบรพา มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยนเรศวร และมหาวทยาลยสงขลานครนทร เปนตน การศกษาตอในมหาวทยาลยปดผเรยนจะตองผานการคดเลอก ซงมการแขงขนสง 1..1.2 ศ ก ษ า ต อ ใ น มห า ว ท ย า ล ย เ ป ด มห า ว ท ย า ล ย เ ป ด เ ป นสถาบนอดมศกษาของรฐและเอกชนทรบนกศกษาโดยไมจากดจานวนและไมตองสอบคดเลอก .7.. ศกษาตอดานการพยาบาลและสาธารณสข สถานศกษาทรบผเรยนเขาศกษาตอในหลกสตรดานการพยาบาลสาธารณสข ทงในระดบปรญญาบตรและประกาศนยบตร ปจจบนมหลายแหงทงของรฐบาลและเอกชน .7.. ศกษาตอดานทหารตารวจ ผ เ รยนทประสงคจะศกษาตอในสถานศกษาทางดานทหารตารวจ นอกจากจะตองสอบขอเขยนแลวยงตองผานการทดสอบสมรรถภาพรางกายดวย .7.. ศกษาตอในสถาบนการพลศกษา ปจจบนวทยาลยพลศกษาไดเปลยนชอเปนสถาบนการพลศกษา ม 7 วทยาเขตทวประเทศไทย เปดสอนหลกสตรศกษาศาสตรบณฑตสาขาพลศกษา หลกสตรวทยาศาสตรบณฑตสาขาวทยาศาสตรการกฬา สาขาการฝกสอน


22 กฬา และการสงเสรมสขภาพ หลกสตรศลปศาสตรบณฑตสาขาสอสารการกฬา สาขาธรกจสขภาพ สาขานนทนาการเชงพาณชยและการทองเทยว และสาขาการจดการกฬา .7.. ศกษาตอหลกสตรวชาชพ สถานศกษาหลกสตรวชาชพสวนใหญมงผลตบคลากรใหมความสามารถเฉพาะทาง ดงนน ผเขาศกษาในสายน เมอสาเรจการศกษาจงมกประกอบอาชพตามสาขาทไดศกษามา ผเรยนจงควรตดสนใจเลอกอยางรอบคอบและมนใจวาตนเองมความถนด มความสนใจอยางแทจรง ทงนแตละหลกสตรใชเวลาศกษาแตกตางกนมตงแต เดอน– ป เชน หลกสตร เดอนไดแก พนกงานตอนรบบนเครองบน การประกอบอาชพหลกสตรระยะสน เปนตน หลกสตร เดอน ไดแก พนกงานตอนรบสวนหนา นาวกวาณชย เปนตน หลกสตร ป ไดแก จาทหารเรอ ไปรษณย การดแลผสงอาย เปนตน หลกสตร ป ไดแก โรงเรยนแผนทกรมทหารจาอากาศ เปนตน .7. ชวยใหผเรยนไดสารวจตนเองอยางถองแท ผานกระบวนการการประเมนศกยภาพเพอคนหาความถนด ความสนใจ และความสามารถทแทจรงของตนเอง ผเขยนขอนาเสนอตวอยางโครงการประเมนศกยภาพแหงตนของงานแนะแนวโรงเรยนเตรยมอดมศกษา () ดงน

โครงการประเมนศกยภาพแหงตน (Self Potential Assessment Project: SPA Project) ผรบผดชอบ งานแนะแนวโรงเรยนเตรยมอดมศกษา หลกการและเหตผล การจดกจกรรมแนะแนวตามแนวคดหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 มงสรางเสรมผเรยนใหมคณภาพเหมาะสมตามความแตกตางระหวางบคคล คนพบ และพฒนาศกยภาพแหงตน มทกษะในการดาเนนชวต มวฒภาวะทางอารมณ รจกคด ตดสนใจ วางแผนศกษาตอและประกอบอาชพ รวมทงดาเนนชวตอยางมความสขในสงคม โรงเรยนเตรยมอดมศกษาจงจดใหมโครงการประเมนศกยภาพแหงตน โดยจดหาเครองมอตางๆ เชน แบบทดสอบ แบบสารวจ แบบประเมน มาใชกบผเรยนใหไดคนพบตนเอง ไดพฒนาตนเอง ซงนบวาเปนประโยชนอยางยงแกผเรยน วตถประสงค

. เพอจดหาเครองมอตางๆ เชน แบบทดสอบ แบบสารวจ แบบประเมนมาใชกบผเรยน . เพอใหผเรยนไดคนพบตนเองในดานความถนด ความสนใจความสามารถ และ

บคลกภาพของตนเอง . เพอใหผเรยนไดพฒนาตนเองในดานตางๆ


228 วธการดาเนนงาน

. สารวจแบบทดสอบตามหนวยงานตางๆ . คดเลอกแบบทดสอบทจะนามาใชกบผเรยน . ประสานงานขอใชแบบทดสอบจากหนวยงานตางๆ ดาเนนการทดสอบ แปลผล

แบบทดสอบและแจงใหผเรยนทราบ . จดกจกรรมพฒนาศกยภาพผเรยน

เครองมอแบบทดสอบ/แบบประเมน/แบบสารวจ งานแนะแนวดาเนนการรวบรวมแลวจดบรการแบบทดสอบตอไปน

. แบบทดสอบความรความสามารถเชงวชาการ . ขอสอบวดสมทธภาพทางภาษาองกฤษ (Chulalongkorn University Test of English

Proficiency: CU-TEP) . ขอสอบวดสมทธภาพทางภาษาไทย (Chulalongkorn University Test of Thai

Proficiency: CU-TTP) . ขอสอบวดความสามารถในการสอสารภาษาองกฤษ (Chulalongkorn University Test

of Communicative English Test: CU-CET ) . ขอสอบวดความรภาษาไทยเพอการทางาน (Chulalongkorn University Test of Thai

Proficiency at Work: CU-TTW) . ขอสอบวดความรภาษาญปน (Chulalongkorn University Test of Japanese Proficiency:

CU-TJP) 7. ขอสอบวดความสามารถการใชภาษาจน (Chulalongkorn University Test of Chinese

Proficiency: CU-TCP) . ขอสอบวดความรความสามารถดานคอมพวเตอร (Chulalongkorn University Test of

Computer Competency Test: CU-TCC) 9. ขอสอบวดความรความสามารถดานคอมพวเตอรในการทางาน (Chulalongkorn

University Test of Computer of Work : CU-TCW) . ขอสอบวดความถนดดานคณตศาสตร (CU-General Mathematics Aptitude Test in

Thai: CU-THAI GMAT) 11. Thammasat University Graduate English Test (TU-GET) . แบบทดสอบ/แบบสารวจตนเพอตดสนใจเพอศกษาตอ และอาชพ


22

. แบบสารวจความสนใจในอาชพ (The Vocational Interest Experience and Skill Assessment : VIESA)

. แบบทดสอบจดเดนของตนเอง . แบบสารวจคานยมเกยวกบงาน (Form D) . แบบทดสอบบคลกภาพ (Edwards Personal Preference Schedule: EPPS) 7. แบบทดสอบ Self Directed Search (S.D.S.) . แบบทดสอบความสามารถ 9. แบบทดสอบความพรอมทางอาชพ . แบบประเมนความฉลาดทางอารมณ (Emotional Quotient : EQ) . แบบทดสอบความฉลาดทางเชาวนปญญา (Intelligence Quotient : IQ) . แบบประเมนและวเคราะหความเครยดดวยตนเอง (Thai Computerized-Self analysis

Stress Test : TCSS) 23. Sentence Completion

ผลการประเมน ผเรยนมโอกาสความพรอมในการรจกตนเองและการศกษาตอดขน

.7. ชวยใหผเรยนไดเลอกตดสนใจแนวทางการศกษาและอาชพไดถกตอง และเหมาะสมกบตนเอง โดยอาจใชประเดนตอไปนในชวยตดสนใจ .7.. โอกาสและความเปนไปในการศกษาตอในสาขานน .7.. ความพรอมของตนเองในดานตางๆ เชน การเงน สขภาพ ครอบครว .7.. คณสมบตของผเขาเรยนในแตละสาขาเหมาะสมกบตนเองหรอไม .7. ชวยใหผเรยนวางแผนการศกษาตอ เพอไปสสาขาวชาชพทนกเรยนสนใจ .7. ชวยอานวยความสะดวกใหแกผ เ รยนในการสมครสอบคดเลอกในสถาบนการศกษาทผเรยนเลอกแลว

2. การจดวางตวบคคลดานอาชพ

การจดบรการประเภทนเปนการชวยใหผเรยนไดเลอกประกอบอาชพทเหมาะสม ตรงตามศกยภาพ มความรความเขาใจในขอมลเกยวกบตนเอง ขอมลเกยวกบดานอาชพ ทาใหผเรยนสามารถตดสนใจแกไขปญหา มรายไดเสรม ไดรบประสบการณทมคณคาไดเรยนรการทางานอยางปลอดภย และคมคาท งดานคาตอบแทนทเปนรายไดและคาตอบแทนทเปน


230 ประสบการณตลอดจนสามารถรบผดชอบตนเองได นอกจากน ยงเปนการปลกฝงใหผเรยนเปนคนรกการทางาน รจกใชเวลาวางใหเปนประโยชน มเจตคตทดตอการทางานทสจรตทกชนด ทงน สามารถนาเสนอการจดวางตวบคคลดานอาชพไดดงน . การจดหางานใหผเรยนทสาเรจการศกษาและทออกจากสถานศกษากลางคน/ศษยเกาทวางงาน สถานศกษาควรดาเนนการดงน .. จดให บคลากรทาหนา ท จดวางตวผ เ ร ยน เ ก ยวกบงานและอา ชพ ประกอบดวยครแนะแนวและครบางคนรวมเปนกรรมการ โดยคณะกรรมการชดนควรมความรเกยวกบการแนะแนว และรจกแหลงงานในชมชน ตลอดจนมความรเกยวกบกฎหมายแรงงาน 2.1.2 จดหาเครองอานวยความสะดวกในการทางาน โดยอาจมโทรศพท เพอความสะดวกในการตดตอ มวสด ครภณฑสานกงาน เชน โตะ เกาอ แฟมเอกสาร เครองคอมพวเตอร และเจาหนาทประจา .. สารวจความตองการในดานอาชพของผเรยนทกาลงจะสาเรจการศกษา ผเรยนทออกจากสถานศกษากลางคน และศษยเกาทวางงาน .. แสวงหาแหลงงานจากสถานประกอบการตางๆ ทงภาครฐและเอกชน ทงเปนสอกลางระหวางนายจางกบผเรยน โดยเสนอคณสมบตตางๆ ของผเรยนทตองการงานทาแจกจายไปยงนายจาง หางราน สถานประกอบการ หรอองคกรตางๆ .. จดเตรยมแบบฟอรมไวใชในการจดวางตวผเรยนดานการงานและอาชพ เชน แบบกรอกประวตผสมครงาน แบบตดตามผลการทางานของผเรยน .. เตรยมสอประเภทตางๆ เพอใหขอสนเทศดานอาชพ โอกาสในการฝกฝนอาชพตางๆ ตลอดจนความตองการของตลาดแรงงานในชมชน ..7 ประชมชแจงทาความเขาใจกบบคลากรภายในสถานศกษา เพอขอความรวมมอและประสานงานกนอยางเปนระบบ และประชาสมพนธใหบคลากรภายนอกสถานศกษาไดรบทราบผานสอตางๆ ตามความเหมาะสม .. เตรยมความพรอมของผเรยนในการสมครงาน อาทเชน การเขยนจดหมายสมครงาน การสอบขอเขยน ตลอดจนการเตรยมตวสาหรบการสอบสมภาษณ ..9 ใหผเรยนเขาทางานใหตรงตามลกษณะนสย ความสนใจ ความสามารถ รวมทงคณวฒทมอย 2.1.10 ตดตามผลการทางานของผเรยน โดยวธสอบถามจากผวาจาง และจากตวผเรยนเอง เพอนาขอมลมาปรบปรงบรการจดวางตวผเรยนดานการงานอาชพใหมประสทธภาพมากยงขน และรายงานใหผทเกยวของทราบ


231 นอกจากน ผเขยนขอนาเสนอเกณฑการเลอกอาชพทเหมาะสมกบตวผเรยน เพอเปนแนวทางใหครแนะแนวไดนาไปประยกตใชดงน ) ความสามารถ ผเรยนควรเลอกอาชพใหเหมาะสมกบความสามารถ ความสนใจ และความถนดของตนเอง เพราะแตละอาชพตองการคนทมความสามารถ ความสนใจ และความถนดตางกน เชน บางอาชพตองการการใชเหตผลและความจา บางอาชพตองการคนทมทกษะในการกฬาด เคลอนไหวคลองแคลว เปนตน ) ความสนใจและเจตคต ผเรยนทชอบอาชพใดมกจะสนใจวชานนจะมใจจดจอ อยากรอยากเหน และมความสขทไดทางานนน เชน การเปนนกแสดง นกเทนนส พธกร เปนตน ) สขภาพทางรางกายและจตใจ ผเรยนตองมสขภาพทแขงแรง หรอถาปวยกสามารถควบคมไดจากการดแลของแพทย ) ความถนด ผเรยนแตละคนมความถนดตามธรรมชาตไมเหมอนกน ผเรยนควรเลอกทางานใหเหมาะสมกบความถนดของตน บางคนถนดเขยน บางคนถนดพด บางคนถนดคดคานวณตวเลข เปนตน 5) โอกาส รายได และความกาวหนาในการประกอบอาชพ ผเรยนควรศกษาวางานแตละอยางมโอกาสในการกาวหนาอยางไร รายไดเพยงพอกบความตองการหรอไม ความตองการอาชพนในตลาดแรงงานเปนอยางไร เปนตน . การจดวางตวผเรยนดวยการหางานพเศษใหผเรยนระหวางเรยน สถานศกษาควรดาเนนการดงน .. สารวจจานวนผเรยนทตองการหางานทาระหวางเรยนเพอเปนการหารายได โดยใหผเรยนแจงความจานงไวทงานแนะแนว พรอมทงระบลกษณะงานทตองการทา รายได และประสบการณในการทางาน ..2 หาแหลงงานใหผเรยนไดทาตามความตองการและความสามารถ โดยตดตอกบบคลากรภายในสถานศกษา ภายนอกสถานศกษา หนวยงานและบรษทหางรานตางๆ ทงน ผเรยนจะตองอยในความดแลของอาจารยทสถานศกษามอบหมาย 2.2.3 พจารณาคดเลอกผเรยนเขาทางานทสอดคลองกบความตองการของนายจางและเหมาะสมกบคณสมบตและประสบการณของผเรยนแตละคน ทงน จะตองระวงอยาใหผเรยนถกเอารดเอาเปรยบ และตองคานงถงสขภาพ ความปลอดภยของผเรยนดวย และไมควรปลอยใหผเรยนทางานมากจนกระทงเสยการเรยน


232 2.2.4 กอนทจะสงผเรยนไปทางาน ครแนะแนวควรชแจงระเบยบปฏบตงานใหผเรยนเขาใจ เพอผเรยนจะไดปฏบตตวไดเหมาะสมและปรบตวในการทางานไดดเปนทพอใจของนายจาง .. ตดตามผลการทางานของผเรยน โดยการสอบถามจากนายจาง และตวผเรยน . การจดวางตวผเรยนไปฝกงานในสถานประกอบการ หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐานพ.ศ. เปดโอกาสใหผเรยนไปศกษาหาความรจากแหลงประกอบการตางๆ ได ดงนน สถานศกษาจงควรจดใหผเรยนไดมโอกาสไปฝกงานในสถานประกอบการ เพอชวยใหผเรยนไดมประสบการณตรงในอาชพทตนสนใจ เหนแนวทางในการประกอบอาชพ และสรางโอกาสในการทางาน ชวยใหผเรยนสามารถตดสนใจเลอกอาชพในอนาคตของตนไดเหมาะสมยงขน การจดผเรยนไปฝกงานในสถานประกอบการ สถานศกษาควรดาเนนการดงน ..1 สารวจผเรยนทตองการไปฝกงานในสถานประกอบการ โดยใหผเรยนแจงความจานงไวทงานแนะแนว พรอมทงระบลกษณะงานทตองการฝก 2.3.2 หาแหลงฝกงาน โดยพจารณาจากความพรอมและความเตมใจของสถานประกอบการตางๆ และจากความตองการของผเรยน .. ชแจงใหผเรยนเขาใจเกยวกบสถานประกอบการตางๆ ทพรอมจะรบผเรยนเขาฝกงานวามทใดบาง และแตละแหงมงานอะไรทผเรยนจะฝกได ..4 ใหผเรยนเลอกแหลงฝกงานตามความตองการ พรอมทงกาหนดผรบผดชอบการฝกงานของผเรยนทงฝายสถานศกษาและสถานประกอบการ

..5 ปฐมนเทศผเรยนกอนการฝกงานเพอใหผเรยนเขาใจวตถประสงคของการฝกงาน ประโยชนทผเรยนจะไดรบจากการฝกงาน และการปฏบตตนในระหวางฝกงาน ทงน เพอใหผเรยนจะไดปฏบตตนไดเหมาะสมและปรบตวไดด

..6 ตดตามผลการทางานของผเรยน โดยพจารณาทงความสามารถในการทางานและบคลกภาพ

นอกจากทกลาวมา ยงมผเรยนอกกลมหนงทหลกสตรการศกษากาหนดใหตองฝกงานในสถานประกอบการ เชน ผเรยนสายอาชพและระดบอดมศกษา ผเรยนกลมนจะมผรบผดชอบการฝกงานดวยระบบการนเทศตดตามของอาจารยประจาวชา/อาจารยทปรกษาอยแลว บทบาทของครแนะแนวตอการจดวางตวผเรยนไปฝกงานสถานประกอบการจงนอยลง ครแนะแนวอาจใหความชวยเหลอดวยการใหการปรกษาปญหาตางๆ เชน การปรบตว เปนตน


233 2.4 การจดวางตวผเรยนเพอเสรมประสบการณดานอาชพ นอกจากครแนะแนวจะจดวางตวผเรยนดวยการจดงานหาและฝกงานแลว การจดกจกรรมเสรมหลกสตรเพอเพมประสบการณดานอาชพแกผเรยนกเปนสงจาเปนทครแนะแนวควรปฏบต เพราะการจดกจกรรมเพอเสรมประสบการณดานอาชพจะชวยใหผเรยนไดรบประสบการณตรง จากการฝกปฏบตเบองตนสงผลใหเกดเจตคตทดตออาชพนน การจดกจกรรมเพอเสรมประสบการณดานอาชพสามารถดาเนนการไดหลายลกษณะตามความพรอมของสถานศกษา เชน นทรรศการ การจดโครงงาน การทศนศกษา สาหรบผเรยนระดบอดมศกษาครแนะแนวควรสงเสรมใหผเรยนไดจดกจกรรมทสงเสรมเตมเตมคณลกษณะอนพงประสงคดานอาชพดวยตวผเรยนเอง ทงน ผเขยนขอนาเสนอตวอยางการจดวางตวผเรยนเพอเสรมประสบการณดานวชาชพครดวย “โครงการพฒนาคณลกษณะความเปนคร: จตอาสาและสบสานวฒนธรรมครรลองวชาชพคร” กอนสาเรจการศกษาไปประกอบวชาชพคร สาหรบนกศกษาระดบปรญญาตรหลกสตรครศาสตรบณฑต ป คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม ดงน (เจษฎา บญมาโฮม, , หนา - )

โครงการพฒนาคณลกษณะความเปนคร: จตอาสาและสบสานวฒนธรรมครรลองวชาชพคร ผรบผดชอบ นายเจษฎา บญมาโฮม หลกการและเหตผล พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ .ศ . หมวดท 7 มาตรา ไดบญญตใหกระทรวงศกษาธการสงเสรมใหมระบบกระบวนการผลต การพฒนาคร คณาจารย และบคลากรทางการศกษาใหมคณภาพและมาตรฐานทเหมาะสมกบการเปนวชาชพชนสง โดยการกากบและประสานใหสถาบนทาหนาทผลตและพฒนาคร คณาจารย รวมทงบคลากรทางการศกษาใหมความพรอมและมความเขมแขงในการเตรยมบคลากรใหม และการพฒนาบคลากรประจาการอยางตอเนอง สถาบนผลตครควรทจะพฒนาผเรยนใหมความพรอมดานวชาการและคณลกษณะความเปนคร จากการประชมคณะกรรมการโครงการผลตครการศกษาขนพนฐานระดบปรญญาตร (หลกสตร ป) ไดมความคดรวมกนวาควรจดใหมการจดคายอาสาพฒนาการเรยนรใหแกผเรยนในถนทรกนดาร เพอเสรมสรางเจตคตตอการประกอบวชาชพครและปลกฝงคณลกษณะอนพงประสงคดานความเสยสละใหแกนกศกษา โดยจดกจกรรมกบผเรยนในโรงเรยนตารวจตระเวนชายแดนบานปลอกค ต.ปลอกค อ.ทองผาภม จ.กาญจนบร วตถประสงค . เพอเสรมสรางเจตคตทดตอการประกอบวชาชพครแกนกศกษา . เพอฝกใหนกศกษาไดพฒนาตนและสงคม


234 . เพอเสรมสรางคณลกษณะในดานจตอาสาและความเสยสละเพอสวนรวมใหแกนกศกษา . เพอบรการวชาการ พฒนาคณภาพการศกษาของผเรยนโรงเรยนตารวจตระเวนชายแดนบานปลอกค 5. เพอสบสานและทานบารงศลปวฒนธรรมเสรมสรางคณธรรมจรยธรรมดานวชาชพคร ลกษณะการดาเนนการ การจดกจกรรมประกอบดวย . การปรบปรงสภาพหองเรยนใหมสภาพแวดลอมเหมาะสมตอการจดเรยนร ไดแก การจดปายนเทศ จดทาสออปกรณ และมมรกการอานภายในชนเรยน . การจดกจกรรมฐานเสรมความรกลมสาระภาษาไทยแกนกเรยน ไดแก กจกรรมชวนนองอาน พานองเขยน เปลยนสาเนยง และเรยบเรยงประโยค . การปรบภมทศนโดยรวมบรเวณโรงเรยนดวยการปลกตนไม ไมดอก ไมประดบ ผลการประเมน จากการประเมนผลโครงการพบวา กจกรรมฐานเสรมความรกลมสาระภาษาไทยและการปรบปรงสภาพหองเรยนอยในระดบดมาก สวนกจกรรมการปรบภมทศนอยในระดบมาก และภาพรวมของการปฏบตกจกรรมอยในระดบด ทงน นกศกษาไดเขยนรายงานการเรยนรวา กจกรรมนทาใหตนเองไดรบประสบการณทมคณคา ไดรเรยนใหรกและศรทธาในวชาชพคร ทาใหอยากไปปฏบตหนาทครจรงๆ รกและเขาใจเพอนๆ มากขน เรยนรวาการดแลผเรยนในสภาพจรงนนไมงายเหมอนกบทเรยนภาคทฤษฎในหองเรยน เปนตน

ภาพท 6.2 กจกรรมโครงการพฒนาคณลกษณะความเปนคร: จตอาสาและสบสาน วฒนธรรมครรลองวชาชพคร

ทมา (เจษฎา บญมาโฮม, , หนา )


235 3. การจดวางตวบคคลดานสวนตวและสงคม

การจดบรการประเภทนเปนการชวยเหลอผเรยนใหสามารถปรบตวและดารงตนอยในสงคมไดอยางมความสข เหมาะสมกบศกยภาพของตนเอง โดยการชวยใหผเรยนไดเขารวมกจกรรมตางๆ ทงภายในและภายนอกสถานศกษา ทาใหผเรยนรจกและเขาใจตนเองดขน เกดทกษะทางสงคม สามารถวางตวในสงคมไดอยางถกตองเหมาะสมกบโอกาสและสถานท มโลกทศนทกวางขวาง ผเรยนจะมชวตอยในสงคมไดอยางผาสก เพราะบรการจดวางตวบคคลไมเพยงแตชวยในการแกปญหา แตยงใหประสบการณตรงเพอพฒนาทกษะดานตางๆ ของผเรยนอนเปนการเตรยมตวผเรยนในอนาคตดวย ทงน การจดวางตวบคคลดานสวนตวและสงคมสามารถดาเนนการไดดงน 3.1 การจดวางตวผเรยนใหไดรบความชวยเหลอดานสงของตางๆ ดวยความแตกตางกนดานเศรษฐกจ ฐานะทางครอบครวทาใหผเรยนมความพรอมในการศกษาไมเทากน บางคนประสบปญหาขาดแคลนทนทรพยและสงของอปกรณการเรยนตางๆ แมปจจบนรฐบาลมนโยบายเรยนฟร ป และสนบสนนการกยมเงนเรยนตอระดบอดมศกษา แตกเปนเพยงการชวยแกปญหาแบงเบาภาระผเรยนและครอบครวไปไดบาง ปญหาการขาดแคลนวสดอปกรณของผเรยน ดงนนครแนะแนวจงตองใหความชวยเหลอผเรยนกลมนคลายการสงคมสงเคราะห ดวยการจดหาสงของตางๆ เชน การมอบอปกรณการเรยน ทนอาหารกลางวน จกรยานยมเรยน เปนตน 3.2 การจดวางตวผเรยนเกยวกบความปลอดภยและสขภาพอนามย พนฐานการดาเนนชวตทดตองเรมจากความปลอดภยในชวตและสขภาพอนามย ดงน น ครแนะแนวจงควรใหความสาคญตอการชวยเหลอใหผเรยนเตบโตอยางมคณภาพ การจดวางตวผเรยนประเภทนจะดาเนนการในลกษณะการสงเสรมและกระตนพฒนาการของผเรยนใหดขน เชน โครงการพฒนาสมรรถภาพทางรางกาย โครงการสงเสรมสขภาพ เปนตน 3.3 การจดวางตวผเรยนเกยวกบทกษะการดาเนนชวต การจดวางตวผเรยนประเภทนจะเปนการสงเสรมใหผเรยนไดรบประสบการณ ความร ทกษะ และเจตคตทดตอการดาเนนชวตในรปแบบตางๆ ครแนะแนวสามารถจดวางตวผเรยนเกยวกบการพฒนาบคลกภาพ การฝกสมาธ การพฒนาการเปนผนา เปนตน ผเขยนขอนาเสนอตวอยางการจดกจกรรมเพอการจดวางตวผเรยนเกยวกบทกษะทางสงคมและการปฏบตตนตอเพอนตางเพศ ดวยโครงการเรยนรรกใหสมวย ของปญญา ทองคาเภา และคณะ ()


236

โครงการเรยนรรกใหสมวย ผรบผดชอบโครงการ นกศกษาฝกประสบการณวชาชพครโรงเรยนรตนโกสนทรสมโภชบวร

นเวศศาลายา หลกการและเหตผล จากสภาพสงคมในปจจบนทบคคลกลาทจะแสดงความรกตอกนอยางเปดเผยมากขน โดยเฉพาะในกลมวยรน อนเปนผลมาจากความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยทวยรนสามารถรบขอมลเรองเพศผานสอตางๆ ไดสะดวกและรวดเรว เชน สอโทรทศน อนเทอรเนต และการรบสงขอมลทไมเหมาะสมผานเครองมอสอสารตางๆ การรบรขอมลในเรองเพศทงายดายลวนสงผลตอพฤตกรรมของวยรนในปจจบน ซงบางพฤตกรรมขดตอคานยมทดงามของคนไทย และไมเหมาะสมกบวย เชน จากผลการสารวจชวงอายของการมเพศสมพนธครงแรก พบวาในแตละปชวงอายของการมเพศสมพนธครงแรกจะอยในชวงวยรนและมแนวโนมทชวงอายนนจะนอยลงเรอยๆ หรอจากการสงเกตพฤตกรรมของผเรยนในโรงเรยนจะพบวา มผเรยนทมพฤตกรรมการคบเพอนตางเพศไมเหมาะสมเปนจานวนมาก มการแสดงความรกตอกนอยางเปดเผย รวมถงการมเพศสมพนธกอนวยอนควร จากพฤตกรรมทางเพศทไมเหมาะสม ประกอบกบการขาดวฒภาวะทางอารมณเพราะยงอยในชวงวยรน เมอเกดความผดหวงในเรองความรก ปญหาตางๆ จงเกดตามมา ดงทพบเหนเปนขาวในหนาหนงสอพมพและปรากฏในสอตางๆ เชน การทารายรางกายจนบางครงถงขนเสยชวต เพราะเกดจากความหงหวง การทาแทง หรอการมวสมทางเพศ การหาวธการแกปญหาและปองกนปญหาจงเปนเรองสาคญททกฝายตองใหความรวมมอ โรงเรยนเปนสถานศกษาทสาคญในชวงชวตของการเปนวยรนรองจากบาน มหนาทใหการศกษาอบรมทงทางดานความรทางวชาการและการปลกฝงคณธรรม จรยธรรม ตลอดจนคานยมทเหมาะสมดงาม คณะนกศกษาฝกสอนไดตระหนกถงบทบาทหนาทของการเปนครทจะตองปลกฝงคานยมทถกตองเหมาะสมใหกบผเรยน และเลงเหนวาปญหาพฤตกรรมทางเพศทกลาวไวขางตนเปนปญหาทสาคญและนบวนจะทวความรนแรงมากขน ประกอบกบใกลทจะถงเทศกาลวนแหงความรก จงเหนสมควรจดโครงการ “เรยนรรกใหสมวย” ขนในวนท 14 กมภาพนธ เพอทจะชวยใหผเรยนไดเรยนร มภมคมกนทด มคานยมในการแสดงความรกและมพฤตกรรมการคบเพอนตางเพศทถกตองและเหมาะสมกบวย อนเปนการปองกนและลดปญหาทางเพศและความรนแรงตางๆ ทกลาวไวขางตน


23 วตถประสงค 1. เพอปลกฝงคานยมทถกตองเหมาะสมในการคบเพอนตางเพศใหแกผเรยน 2. เพอใหผเรยนรจกวธการแสดงความรกตอบคคลอนอยางเหมาะสม เปาหมาย นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 จานวน 150 คน ปฏบตกจกรรมฐานเพอเสรมสรางคานยมและฝกปฏบตวธการแสดงความรกอยางเหมาะสมกบผอน ผลการประเมนผล ผเรยนคดเหนวาโครงการนมประโยชนสามารถชวยใหตนเองพรอมทจะปฏบตตนกบเพอนตางเพศไดอยางเหมาะสม สนกกบการไดรวมกจกรรมทหลากหลาย ไดฝกคดในสงทเคยทา ไดรในสงทอยากรอยากเหน อยากใหครจดกจกรรมนอก

จากทกลาวมา หากสถานศกษาดาเนนการการจดวางตวผเรยนไดเหมาะสม ผเรยนไมเพยงแตจะไดเรยนในหลกสตรทเหมาะสมแกตนเอง ยงมโอกาสไดเขารวมกจกรรมโครงการพเศษทเปนประโยชน ตลอดจนไดมโอกาสฝกงานในสถานประกอบการตางๆ ซงเปนการเรยนจากประสบการณจรงทเปนประโยชนยง เพราะทาใหผเรยนไดฝกปฏบต ไดทาไดคด คดเปน ทาเปน ถอเปนการเตรยมตวใหผเรยนพรอมทจะทางานในอนาคตทมประสทธภาพวธหนง ประโยชนของการจดบรการจดวางตวบคคล

การจดบรการจดวางตวบคคลมประโยชนหลายประการสามารถสรปไดดงน . ผเรยนไดมโอกาสเรยนรในสาขาวชาทเหมาะสมตามความสามารถและความถนดของ

ตนเอง . ผเรยนไดรบประสบการณทหลากหลายและมคณคาตอการดาเนนชวต . ผเรยนมโอกาสเขารวมกจกรรมเสรมหลกสตรตามความสนใจ ความสามารถของตนเอง . ผเรยนไดใชเวลาวางทางานพเศษตามทตนเองถนด ทงสรางรายไดแกผเรยน . ผเรยนไดเลอกอาชพตามความถนดของตนเอง . ผเรยนทสาเรจการศกษาไปแลวมโอกาสไดรบผลสาเรจจากการปฏบตงาน 7. ผ เ รยนทจา เปนตองออกจากโรงเรยนกลางคนไดมงานทาตามความถนดและ

ความสามารถของตนเอง . ผเรยนรจกวางแผนการตางๆ และสามารถดาเนนการตามแผนในการปฏบตงานท

เหมาะสมกบตนเองอยางชาญฉลาด


238

9. ผเรยนไดรบการดแลจากโรงเรยนเปนอยางด ทาใหเกดความมนใจและเหนคณคาในตนเองเพมขน

. ชวยพฒนาเศรษฐกจของประเทศชาต การจดบคคลใหเหมาะสมกบงาน ผลงานทมประสทธภาพออกมาจากบคคลทมความรความสามารถทแทจรงชวยเพมพนรายไดใหแกประเทศชาต

จากทกลาวมาสรปไดวา การจดบรการจดวางตวบคคลมประโยชนตอผเรยนหลายประการ อาท การชวยใหผเรยนไดศกษาเลาเรยน เลอกสาขาการเรยน อาชพทเหมาะสมกบตนเอง ผเรยนมความพรอมดานตางๆ ในการดาเนนชวต เปนผลจากการทครแนะแนวจดวางผเรยนไดอยางมประสทธภาพ ทาใหผเรยนเตบโตเปนทรพยากรบคคลททรงคณคาตอการสรางประโยชนตางๆ แกประเทศตอไป ตวอยางการวจยทเกยวของกบการจดบรการจดวางตวบคคล

สถานศกษาตางๆ ไดดาเนนการจดบรการจดวางตวบคคลดวยวธการทหลากหลาย อยางไรกตาม จากการศกษาผลงานวจยดานการจดบรการจดวางตวบคคล พบวา นกวชาการและครแนะแนวไดดาเนนการจดบรการจดวางตวบคคลจานวนมาก ซงผเขยนขอนาเสนอการจดการจดบรการจดวางตวบคคลโดยจาแนกตามประเภทของการแนะแนว ดงน

. การจดบรการจดวางตวบคคลดานการศกษา

การจดวางตวบคคลดานการศกษาทดาเนนการในลกษณะการวจยสามารถนาเสนอไดดงน ดาเรษฎ เผาพฒน () ไดศกษาสภาพและปญหาของการจดการสอนซอมเสรมในโรงเรยนประถมศกษาสงกดเทศบาลและเมองพทยา กนษฐา รตนบร () ไดใชการใหการปรกษาแบบกลมปรบปรงพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท โรงเรยนวมตยารามพทยากร อรณ ราชพฒน () ไดจดสงแวดลอมและกจกรรมเสรมหลกสตรของโรงเรยนในโครงการปฏรปการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดเลย ปารม ศรบญทพย () สรางชดการสอนชวยจาทใชเทคนคอกษรตวแรกเพอพฒนาความจาสาหรบนกเรยนทมปญหาทางการเรยนรระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานเขารวก จงหวดลพบร และสกลรตน พงประดษฐ () ไดสรางโปรแกรมการวางแผนการศกษาและอาชพเพอพฒนาการวางแผนการศกษาและอาชพสาหรบนกเรยนมธยมศกษาปท เปนตน


23

. การจดบรการจดวางตวบคคลดานอาชพ

การจดวางตวบคคลดานการอาชพทดาเนนการในลกษณะการวจยปรากฏดงน พศษฐ พนธด () ใชชดแนะแนวอาชพเพอพฒนาเจตคตทดตออาชพอสระของนกเรยนชนประถมศกษาปท โรงเรยนวดพระพทธบาท จงหวดสระบร สมคด พรมจย และคณะ () ไดศกษาการสงเสรมอาชพอสระเพอการมรายไดระหวางเรยนในโรงเรยนมธยมศกษา สชาดา ดษบรรจง () ไดศกษาสภาพการฝกงานของนกศกษาประเภทวชาบรหารธรกจ วทยาลยอาชวศกษาในเขตกรงเทพมหานคร และ พฒนา สนทรประภสสร (2544) ไดใชการปรกษาเชงจตวทยาทางอาชพแบบกลมตามแนวพฒนาการตอการเพมเอกลกษณเชงอาชพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 เปนตน

. การจดบรการจดวางตวบคคลดานสวนตวและสงคม

การจดวางตวบคคลดานสวนตวสงคมทดาเนนการในลกษณะการวจยปรากฏดงน รงแสง อรณไพโรจน () ไดศกษาความสมพนธระหวางการเขารวมกจกรรมคายพกแรมลกเสอผ บ า เพญประโยชน และ สง ทนก เ ร ยนได รบการพฒนาตนและดา เ นน ชว ต ในสงคม เจษฎา บญมาโฮม () ไดพฒนานกเรยนชนมธยมศกษาปท ทมความฉลาดทางอารมณตาดวยโปรแกรมการแนะแนวกลม พชรนทร อรณเรอง (2545) ใชการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมเพอพฒนาความสามารถในการฟนพลงและกลวธการเผชญปญหาของวยรนตอนตน ปนดดา มณจกร (7) ไดจดกจกรรมพฒนาผเรยนดวยการแนะแนวชวตและสงคมเพอสงเสรมทกษะทางสงคมของนกเรยนมธยมศกษาปท เปนตน จากการนาเสนอผลการวจยขางตนแสดงใหเหนวาการจดวางตวบคคลสามารถดาเนนการไดหลายลกษณะขนอยกบวตถประสงคและแนวคดของผวจย การวจยเกยวกบการจดวางตวบคคลสวนใหญจะดาเนนการกบผเรยนระดบการศกษาขนพนฐานและระดบอดมศกษา และดาเนนการผานการจดกจกรรมแนะแนวและการใหการปรกษาแบบกลม


240 บทสรป บรการจดวางตวบคคลเปนบรการหนงในการแนะแนวทจดขนเพอใหความชวยเหลอผเรยนในการตดสนใจแกไขปญหา รวมทงใหสามารถดาเนนชวตอยในสงคมอยางเหมาะสมโดยยดหลกความแตกตางของบคคล และตรงตามความตองการของผเรยนใหมากทสด ดงนนบรการจดวางตวบคคลจงมความสาคญตอผเรยนเปนอยางยง การจดบรการจดวางตวบคคลสามารถปฏบตไดหลายวธ เชน การใหทนการศกษา การสนบสนนการศกษาเลาเรยน การจดงานทเหมาะสม เปนตน อยางไรกตาม บรการจดวางตวบคคลไมสามารถดาเนนการไดเพยงลาพง แตตองอาศยบรการสนเทศและการใหการปรกษารวมดวย เพอทาใหการจดวางตวประสบความสาเรจ บรการจดวางตวบคคลม ประเภทสาคญคอ การจดวางตวบคคลดานการศกษา ไดแก การจดวางตวผเรยนในชนเรยน วชาเรยนและแผนการเรยน กจกรรม โครงการพเศษ โครงการการศกษาพเศษ ทน และการศกษาตอ และการจดวางตวบคคลดานอาชพ เชน จดหางานใหผเรยนทจบการศกษาและทออกจากสถานศกษากลางคน การหางานพเศษใหผเรยนระหวางเรยน ฝกงานในสถานประกอบการ การเสรมประสบการณดานอาชพ เปนตน และการจดวางตวบคคลดานสวนตวและสงคม เชน การจดวางตวผเรยนใหไดรบความชวยเหลอดานสงของตางๆ ความปลอดภยและสขภาพอนามย และทกษะการดาเนนชวต เปนตน



จงตอบคาถามตอไปน โดยอธบายพรอมยกตวอยางประกอบ 1. บรการจดวางตวบคคลมความหมายอยางไรตามทศนะของทาน

. บรการจดวางตวบคคลมความสาคญกบการแนะแนวอยางไร . บรการจดวางตวบคคลมความจาเปนตอผเรยนในยคปจจบนอยางไร . คาศพทภาษาองกฤษทวา put the right man in the right placement เกยวของกบบรการ

จดวางตวบคคลอยางไร 5. จงยกตวอยางบรการจดวางตวบคคลททานเคยไดรบบรการจากสถานศกษา 6. จากคาตอบขอ ใหทานจดประเภทขอมลประสบการณเหลานน ตามประเภทของการ

จดบรการจดวางตวบคคล 7. “ครสมชาตเปนครทปรกษานกเรยนชนมธยมศกษาปท ดงนน ครสมชาตจงควรจด

วางตวผเรยนใหผเรยนในชนเรยนเหมอนกนทกคน” จากขอความเหตการณนทานคดเหนอยางไร . หากทานเปนครบรรจใหมแลวไดรบมอบหมายใหเปนครประจาชนประถมศกษาปท

ทานจะมหลกการจดวางตวผเรยนทตนเองรบผดชอบอยางไร 9. จากแนวคดในขอ 8 ทานจะมแนวทางและวธการจดกจกรรมอยางไร

. เมอทานศกษาเนอหาในบทนจบแลว ทานคดวาครแนะแนวทสามารถจะจดวางตวบคคลใหประสบความสาเรจควรมบคลกภาพอยางไร



กนษฐา รตนบร. (). ผลของโปรแกรมการปรกษาแบบกลมในการปรบปรงพฤตกรรมการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท โรงเรยนวมตยารามพทยากร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

งานแนะแนวโรงเรยนเตรยมอดมศกษา. (2551). โครงการประเมนศกยภาพแหงตน. คนเมอ มถนายน 28, 2551, จาก http://www. vichakarn.triamudom.ac.th/guidance/index.

เจษฎา บญมาโฮม. (). ผลของโปรแกรมการแนะแนวกลมตอการพฒนาความฉลาดทางอารมณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 โรงเรยนราชวนต บางเขน กรงเทพมหานคร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

________. (). เอกสารรายงานโครงการพฒนาคณลกษณะความเปนครดานจตอาสา: จตอาสาและสบสานวฒนธรรมครรลองวชาชพคร นครปฐม: โครงการผลตครการศกษาขนพนฐานระดบปรญญาตร (หลกสตร ป) คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

ดาเรษฎ เผาพฒน. (). สภาพและปญหาของการจดการสอนซอมเสรมในโรงเรยนประถมศกษาสงกดเทศบาลและเมองพทยา.วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นงลกษณ ประเสรฐ และจรนทร วนทะไชย. (2548). หลกการแนะแนว. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณวทยาลย.

นภาพร ปรชามารถ. (2544). หลกการแนะแนว. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นรนดร จลทรพย. (). การแนะแนวเบองตน. (พมพครงท ). สงขลา: มหาวทยาลยทกษณ.

บวทอง สวางโสภากล. (7). เอกสารคาสอนรายวชาการแนะแนว. (พมพครงท ). กรงเทพฯ: ภาคจตวทยา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ปนดดา มณจกร. (7). กจกรรมพฒนาผเรยนดวยการแนะแนวชวตและสงคมเพอสงเสรมทกษะทางสงคมของนกเรยนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนนวมนทรานทศ พายพ จงหวดเชยงใหม. การคนควาอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.


243 ปญญา ทองคาเภา และคณะ. (2551). รายงานโครงการเรยนรรกใหสมวยกบนกเรยนโรงเรยนรตนโกสนทร

สมโภชบวรนเวศศาลายา. นครปฐม: ศนยฝกประสบการณวชาชพคร คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม. (เอกสารประกอบการฝกปฏบตการสอนในสถานศกษา 1)

ปารม ศรบญทพย. (). การสรางชดการสอนชวยจาทใชเทคนคอกษรตวแรกเพอพฒนาความจา สาหรบนกเรยนทมปญหาทางการเรยนร ระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานเขารวก จงหวดลพบร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ปราณ รามสตร. (9). “การใหบรการจดวางตวบคคลเพอการแนะแนวในองคกร” ใน ประมวลสาระชดวชาการแนะแนวในองคกร หนวยท 8 - 1. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พนม ลมอารย. (2548). การแนะแนวเบองตน. (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

พรพมล ไวทยางกร และนชล อปภย. (). “หลกการและแนวคดเกยวกบบรการจดวางตวบคคล” ใน ประมวลสาระชดวชาหลกการและแนวคดทางการแนะแนว หนวยท 1 - . นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

พชรนทร อรณเรอง. (2545). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาแบบกลมตอความสามารถในการฟนพลงและกลวธการเผชญปญหาของวยรนตอนตน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการปรกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พฒนา สนทรประภสสร. (2544). ผลของการปรกษาเชงจตวทยาทางอาชพแบบกลมตามแนวพฒนาการตอการเพมเอกลกษณเชงอาชพของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการปรกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พศษฐ พนธด. (). ผลของการสรางเสรมเจตคตทดตออาชพอสระโดยใชชดการแนะแนวอาชพของนกเรยนชนประถมศกษาปท โรงเรยนวดพระพทธบาท จงหวดสระบร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

รงแสง อรณไพโรจน. (). รายงานการวจยเรองความสมพนธระหวางการเขารวมกจกรรมคายพกแรมลกเสอผบาเพญประโยชนและสงทนกเรยนไดรบการพฒนาตนและดาเนนชวตในสงคม. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.


244 โรงเรยนวดแกงหางแมว. (2552). พธมอบทนการศกษา "วนเดก ป 55." คนเมอ พฤษภาคม ,

, จาก http://www.212cafe.com/.../picture/00235_1.jpg

วชร ทรพยม และจร วาทกทนกร. (). “บรการจดวางตวบคคลในงานแนะแนวระดบมธยมศกษา” ใน เอกสารการสอนชดวชาการแนะแนวในระดบมธยมศกษา. (ฉบบปรบปรงครงท ). นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ศนยใหคาปรกษา. (2552). โครงการการใหคาปรกษานกศกษาทมผลการเรยนตากวา .00. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรปทม.

สกลรตน พงประดษฐ. (). การสรางโปรแกรมการวางแผนการศกษาและอาชพเพอพฒนาการประเมนตนเองและการวางแผนการศกษาและอาชพสาหรบนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท โรงเรยนนวมนทราชนทศ บดนทรเดชา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยาการศกษาและการแนะแนว บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สมคด พรมจย และคณะ. (). รายงานการวจยเรองการศกษาการสงเสรมอาชพอสระเพอการมรายไดระหวางเรยนในโรงเรยนมธยมศกษา. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (). แผนพฒนาการแนะแนวระดบการศกษาขนพนฐานในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2 – 29). กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาการ.

สชาดา ดษบรรจง. (). การศกษาสภาพการฝกงานของนกศกษาประเภทวชาบรหารธรกจ วทยาลยอาชวศกษาในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมบณฑต สาขาบรการการศกษา บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

อรณ ราชพฒน. (). การจดสงแวดลอมและกจกรรมเสรมหลกสตรของโรงเรยนในโครงการปฏรปการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดเลย. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

Lahey, B. B. (). Psychology: An introduction. (th ed.). Boston: McGraw – Hill.


บทท 7

บรการตดตามผล


บทท 7 บรการตดตามผล

ปจจบนนกบรหารใหความสาคญตอการประเมนผลการปฏบตงานอยางเปนระบบ

มกระบวนการทชดเจน เพอใชเปนเครองมอในการตรวจสอบการดาเนนกจการตางๆ วามคณภาพมประสทธภาพเพยงใด จะซงนาไปสการพฒนาปรบปรงกจการหรอองคกร การแนะแนวเปนกจกรรมหนงซงสถานศกษาจดใหมการดาเนนการตดตามผลอยางเปนระบบตามแนวคดดงกลาว เพอใหทราบจดแขงจดออนขอบกพรองของการใหบรการ แลวนาผลนนมาปรบปรงและพฒนาใหมความทนสมยสอดคลองกบความตองการของผเรยนและสงคม ดงนนครแนะแนวจงตองจดใหมบรการตดตามผลขนถอเปนสวนหนงของระบบจะขาดเสยมได ความหมายของบรการตดตามผล

นกจตวทยาและนกวชาการไดกลาวถงความหมายของบรการตดตามผล (follow–through service) สามารถนาเสนอไดดงน สมร ทองด (2544, หนา 221) กลาววา บรการตดตามผล หมายถง บรการทจดขนเพอศกษาผลของการจดบรการแนะแนวใหแกผรบบรการทกบรการ โดยจดใหครอบคลมผรบบรการทกคน ทงน เพอชวยใหผใหบรการแนะแนวทกบรการสามารถนาขอมลทไดจากการตดตามผลเปนแนวทางในการใหบรการตางๆ ไดเหมาะสมและสอดคลองกบความตองการของผรบบรการไดมากขน จตตนนท บญสถรกล (2549, หนา 214) สรปความหมายของบรการตดตามผลวา หมายถง บรการททางสถานศกษาจดขน เพอศกษาตดตามผลการใหความชวยเหลอททางสถานศกษาจดใหแกผเรยนของตน ไมวาจะยงอยในสถานศกษาหรอออกจากสถานศกษาไปแลววามการพฒนาหรอเปลยนแปลงไปในทางทดขนหรอไม และมขอบกพรองของบรการแนะแนวใดบางทควรไดรบการปรบปรง วงพกตร ภพนธศร และศรนนท ดารงผล (2549, หนา 270) กลาววา บรการตดตามผลเปนบรการทจดขนเพอตรวจสอบวา การชวยเหลอผเรยนทเคยมารบบรการแนะแนวนน ทาใหผเรยนประสบผลสาเรจมากนอยเพยงใดหรอตองชวยเหลอเพมเตมตอไปหรอไมอยางไร ตลอดทงบรการนจะเปนการประเมนผลบรการแนะแนววาบรการตางๆ ทสถานศกษาจดนนไดผลมากนอยเพยงใด


6 จากการนาเสนอความหมายของบรการตดตามผลขางตน ผเขยนสรปความหมายของบรการตดตามผลคอ บรการหนงของการแนะแนวทจดขนเพอตดตามผเรยนทไดรบบรการแนะแนวทง 5 จากงานแนะแนวของสถาบนการศกษาสามารถสงเสรมใหผเรยนมศกยภาพในการพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญารวมถงการสงเสรมความสามารถผเรยน การปองกน และแกไขปญหาใหแกผเรยน สาหรบผเรยนทกาลงศกษาอยในทกระดบการศกษาและผทสาเรจการศกษาแลวเพอใหทราบวามความสาเรจในการศกษาตอ หรอการประกอบอาชพอยางไร มากนอยเพยงใด ปจจบนนกวชาการและครแนะแนวไดพฒนาการจดบรการตดตามผลในรปแบบของการวจยเพมขน เพอใหขอมลทไดจากการตดตามผลนนมความเทยงตรงทสด เพอใหสามารถนามาใชใหเกดประโยชนสงสด ดงนนในบางกรณอาจใชคาวาบรการวจยตดตามผลกได ความจาเปนของบรการตดตามผล

การประเมนผลการจดบรการมความสาคญไมยงหยอนไปกวาการดาเนนการจดกจกรรมตางๆ เพราะจะทาใหงานแนะแนวมประสทธภาพเพมขน โดยทวไปสถานศกษามกจะใหความสาคญตอการจดบรการสารวจผเรยนเปนรายบคคล บรการสนเทศ บรการใหการปรกษา และบรการจดวางตวบคคล โดยละเลยการตดตามผลการจดบรการแนะแนว ดวยครแนะแนวและบคลากรในสถานศกษาเหนวาบรการแนะแนวทกลาวมานนสามารถชวยเหลอผเรยนไดด กอปรกบการตดตามผลมปญหาอปสรรคในการดาเนนการ โอกาสในการตดตามไมเอออานวยตอการปฏบตงานและตดตอกบผเรยนไดยากลาบาก แทจรงแลวบรการตดตามผลมความสาคญไมนอยไปกวาบรการแนะแนวอนๆ เพราะการตดตามจะชวยใหครแนะแนวทราบขอมลทเกดขนกบผเรยนภายหลงไดรบการจดบรการแนะแนววาเปนเชนไร บรการแนะแนวทผเรยนไดรบการสนบสนนใหเกดพฒนาการตามจดมงหมายทวางไวทาใหเกดความงอกงามแกชวตของตนเอง นอกจากน การตดตามผลไมไดหมายถง ผเรยนเพยงอยางเดยว แตหมายรวมถงประสทธภาพและประสทธผลของกระบวนการแนะแนวของแตละสถานศกษาดวย ซงจะชวยใหสถานศกษามฐานขอมลสาหรบวางแผนปรบปรงและพฒนาบรการแนะแนวใหมประสทธภาพและประสทธผลยงขน


จดมงหมายของบรการตดตามผล

การจดบรการตดตามผลมจดมงหมายสรปไดดงน . เพอตดตามขอมลเกยวกบสภาพและปญหาของผเรยนทกาลงศกษาอย . เพอตรวจสอบผเรยนทลาออกจากสถานศกษากลางคนวามปญหาและอปสรรคอยางไร 3. เพอทราบความกาวหนาดานตางๆ ของผเรยน เชน โอกาสในการศกษาตอ การประกอบอาชพ และการใชชวตในสงคม . เพอรวบรวมขอมลตางๆ ขอคดเหนและขอเสนอแนะเกยวกบการศกษา อาชพจากผเรยน เพอประโยชนในการปรบปรงบรการแนะแนวของสถานศกษา อนจะเกดประโยชนตอผเรยนคนอนตอไป 5. เพอสารวจปญหาตางๆ อนจะเปนประโยชนตอการพจารณาปรบปรงพฒนาหลกสตรและบรการแนะแนวของสถานศกษา . เพอสรางสมพนธภาพทดระหวางสถานศกษากบชมชน แสวงหาความรวมมอจากหนวยราชการ องคกรตางๆ บรษท รานคา เปนตน เพอประโยชนในการจดหางานใหแกผเรยน หลกการของบรการตดตามผล

หลกการสาคญของการจดบรการตดตามผลเพอมงพฒนาและชวยเหลอแกไขปญหาผเรยน บคลากรททาหนาทในการแนะแนวควรไดรบรจดออน จดแขงและขอบกพรองในการใหบรการเพอการปรบปรงและพฒนาใหงานแนะแนวมประสทธภาพยงขน ซงนกวชาการหลายทานไดกลาวไวสรปไดดงน (สมร ทองด, 2544, หนา และพชรนทร พลเพชรพนธ, 2545, หนา 6) 1. บรการตดตามผลควรเนนการใหบรการรายบคคล เพอสารวจวาผเรยนแตละคนทรบบรการแนะแนวแลวไดผลเปนอยางไร และบรการตดตามผลเปนบรการทใหความสาคญกบผเรยนทกคนมสวนรวมในการใหขอมลเกยวกบการจดบรการตางๆ เพอนาไปสการปรบปรงพฒนาการจดบรการและกจกรรมตางๆ ในโอกาสตอไป 2. บรการตดตามผลควรตดตามผเรยนหรอกจกรรมตางๆ ทกบรการทฝายแนะแนวจดใหโดยครอบคลมทงผไดรบการศกษารายกรณ ผเรยนแนะแนวทกคน ผทสาเรจการศกษา ผออกกลางคน และผทเกยวของกบการจดบรการแนะแนว เชน ครประจาชน ผปกครอง เจาของสถานประกอบการ เปนตน


8 3. สถานศกษาทกระดบชนควรจดบรการตดตามผลอยางสมาเสมอและเปนระบบ และทกหนวยงานหรอองคกร ทมการจดบรการหรอสวสดการตางๆ ใหแกบคลากร ควรมการตดตามผลการใหการบรการหรอสวสดการตางๆ อยางมระบบเชนกน 4. บรการตดตามผลทมประสทธภาพมองคประกอบทสาคญคอ บคลากรผดาเนนการ วตถประสงค วธการ เครองมอ ระยะเวลา และการอานวยความสะดวกในการดาเนนงานตามความจาเปน องคประกอบตางๆ เหลานจะชวยใหสามารถดาเนนงานแนะแนวไดอยางราบรน 5. บรการตดตามผลเปนบรการทชวยใหผจดบรการแนะแนวทกบรการและผจดกจกรรมตางๆ ไดรผลของการใหบรการเปนรายบคคล และหากผดาเนนการตดตามผลดาเนนการรวบรวมขอมลรายบคคลอยางมระบบแลวนาไปสกระบวนการวจย และประเมนผลการจดบรการแนะแนวกจะเกดประโยชนอยางยงตอการพฒนางาน ดงนนจงอาจกลาวไดวา บรการตดตามผลเปรยบเสมอนจดเรมตนของการพฒนาการจดบรการแนะแนวและกจกรรมตางๆ ทสถานศกษาหรอหนวยงานจดใหแกผเรยน . การจดบรการตดตามผลใหประสบความสาเรจนนควรจดต งคณะกรรมการปฏบตหนาทตดตามผลโดยเฉพาะ มการกาหนดจดมงหมาย ขอบขายและประชาสมพนธการตดตามผล 7. ควรนาขอมลจากการจดบรการตดตามผลมาพจารณาปรบปรงหลกสตร การดาเนนงานโครงการตางๆ เพอชวยใหมประสทธภาพยงขน ทงควรมการเผยแพรขอมลใหผเรยน และผทเกยวของไดรบทราบ บคคลทควรไดรบการตดตามผล

การบรการตดตามและประเมนผลงานแนะแนวท ง บรการ เปนการประเมนเพอตรวจสอบแผนงาน/กจกรรมวามประสทธภาพเพยงใด มความสอดคลองเหมาะสมกบผเรยนหรอไม จงมความจาเปนตองประเมนผรบบรการใหครอบคลมดงน (ลกขณา สรวฒน, 3, หนา 38; นภาพร ปรชามารถ, , หนา 3 - 3 และจตตนนท บญสถรกล, , หนา 8 - )

1. ผเรยนทวไป

ผเรยนทวไปหรอผรบบรการแนะแนวในสถานศกษาทกคน การตดตามผเรยนกลมนเปนการตดตามวาผเรยนไดรบประโยชนจากบรการและกจกรรมตางๆ ททางสถานศกษาจดใหหรอไม มากนอยเพยงใด เพอนาขอมลมาปรบปรงการจดบรการของสถานศกษาใหมประสทธภาพยงขน


2. ผเรยนทไดรบบรการแนะแนวไปแลว

สวนใหญการตดตามผเรยนกลมนเปนการตดตามวาผเรยนไดปฏบตตามขอตกลงหรอแนวทางทไดรบจากการแนะแนวไปแลวหรอไม เพยงใด และผลการปฏบตตามขอตกลงชวยใหผเรยนมพฤตกรรมเปลยนแปลงไปในทางทดขนหรอไม การแนะแนวนนสงเสรมคณภาพชวตของผเรยนอยางไร

3. ผเรยนทไดศกษาเปนรายกรณ

การตดตามรปแบบนเปนการตดตามผเรยนทเคยไดรบการชวยเหลอเนองจากมปญหารนแรงบางประการ อาจเปนดานการเรยน ดานอารมณหรอการปรบตวทจาเปนตองไดรบการปรกษาเปนระยะเวลายาวนานพอสมควร การไดรบทนการศกษาของผเรยนทขาดแคลนทนทรพย ครแนะแนวควรจะตดตามผลผเรยนกลมนเปนระยะๆ อยางตอเนอง เพอดวาผลการใหความชวยเหลอเปนอยางไร ทงผลตรงและผลทางออมทอาจเกดขนในลกษณะตางๆ การตดตามเชนนจะชวยให ครแนะแนวสามารถใหความชวยเหลอผเรยนไดทนทวงท และยงไดขอมลเพมเตม ซงจะเปนประโยชนตอการวางแผนแนวทางในการปฏบตและพฒนาวธการใหความชวยเหลอไดอยางเหมาะสมและเกดประโยชนแกผเรยนมากขน

4. ผเรยนทสาเรจการศกษาจากสถานศกษาไปแลว

ผเรยนทสาเรจการศกษาไปแลวหรอทเราเรยกวาศษยเกา บคคลกลมนเมอสาเรจการศกษาตามหลกสตรแลวอาจมงไปสการศกษาตอในระดบสงตอไป หรอออกไปประกอบอาชพ ผเรยนกลมนอาจจะยงตองการความชวยเหลอจากสถานศกษาตอไป ครแนะแนวควรจะไดตดตามผรบบรการกลมนดวย เพอดวาสดสวนของผทเรยนตอและผทไมเรยนตอเปนอยางไร ผเรยนมเหตผลอะไรในการเลอกเรยนตอและไมเรยนตอ หรอหากตดตามผเรยนทจบการศกษาจากสถานศกษาไปแลว 3 - ป ซงเปนระยะทผเรยนไดศกษาตอหรอทางาน และเปนผใหญมากขน ผเรยนจะสามารถประเมนสงตางๆ ไดตรงตามความเปนจรง ทาใหบรการแนะแนวมโอกาสในการรวบรวมขอมลตางๆ เพอนาไปสการประเมนผลการจดการเรยนร ตลอดจนหลกสตรทใชในสถานศกษาตอไป ขอมลทไดจากการตดตามผลนควรนาเสนอใหฝายบรหารและผทเกยวของไดใชเปนแนวทางในการปรบปรงหลกสตร การเรยนการสอน ตลอดจนกจกรรมและบรการตางๆ ของสถานศกษาตอไป เพอเปนการเตรยมตวผเรยนปจจบนในการเขาสสถานศกษาหรออาชพทตองการ


ขณะเดยวกนในการจดบรการตดตามผลผเรยนกลมศษยเกาจะทาใหทราบถงสภาพปญหาซงอาจเกดขน หากสถานศกษาสามารถชวยไดกควรดาเนนการเพราะเทากบเปนการชวยเหลอสงคม

5. ผเรยนทออกจากสถานศกษากลางคน

ผเรยนกลมน หมายถง ผเรยนทออกจากสถานศกษากอนสาเรจการศกษาดวยเหตผลตางๆ โดยทวไปผเรยนทเขาศกษาในสถานศกษาตางๆ ไมจาเปนตองสาเรจการศกษาตามหลกสตรทกาหนดไวทกรายไป ผเรยนบางคนอาจมความจาเปนหรอมเหตผลบางประการทจะตองหยดเรยนเพอออกไปประกอบอาชพ หรอไปศกษาตอทอน หรอยตการเรยนดวยปญหาอนๆ เชน ตงครรภ เปนตน แมวาผเรยนกลมนจะมจานวนไมมากนก แตควรมบรการแนะแนวตดตาม เพอหาสาเหตทตองออกจากสถานศกษากลางคน รวบรวมปญหาและความตองการของผเรยนเหลาน รวมท งตดตามวาผเรยนสามารถออกไปดารงชวตอยในสงคมประสบความสาเรจมากนอยเพยงใด และตองการความชวยเหลออะไรบางหรอไม สถานศกษาอาจใหความชวยเหลอตามความเหมาะสม เชน หางานใหทา ฝกอาชพอสระ เปนตน การใชกระบวนการบรการตดตามผลนนจะทาใหครแนะแนวทราบสาเหตของปญหา เชน ขาดแคลนทนทรพย การจดหลกสตรไมสอดคลองกบความตองการของผเรยนและชมชน เปนตน ซงจากสาเหตตางๆ ทรวบรวมไดจะชวยใหครแนะแนวมแนวทางในการใหความชวยเหลอผเรยนรนหลงไดดยงขน

6. บคคลทเกยวของกบบรการแนะแนว

เนองจากการแนะแนวเปนกระบวนการพฒนาผเรยนทตองเกยวของกบบคคลหลายฝาย ดงนนเพอใหไดขอมลทแทจรง ครแนะแนวควรตดตามขอขอมลตางๆ เกยวกบการจดบรการแนะแนว อนไดแก ขอมลผเรยนทไดรบบรการแนะแนวไปแลว และขอมลปญหาอปสรรค การดาเนนงานตางๆ ขณะมสวนรวมจดบรการแนะแนวจากบคคลทเกยวของกบบรการแนะแนวดวย เชน ครประจาชน/ครทปรกษา เพอนผเรยน ผปกครอง และบคคลในชมชน เปนตน หากครแนะแนวสามารถตดตามผลกบบคคลเหลานไดครบถวน กจะทาใหการจดบรการแนะแนวมประสทธภาพสงสด เกดประโยชนแกผเรยนซงเปนผรบบรการอยางเตมท


การดาเนนการตดตามผลบรการแนะแนว

การจดบรการตดตามผลบรการแนะแนวใหประสบผลสาเรจตรงตามวตถประสงคนน คณะทางานตดตามและประเมนผลควรมการดาเนนการเปนระบบตามลาดบขนตอนและตอเนอง ปจจบนนยมการควบคมคณภาพตามวงจรเดมง (Deming Cycle) หรอกระบวนการคณภาพ PDCA มงพฒนางานใหมคณภาพในระดบทสงขนดวย โดยดาเนนการ ดงน (สมศกด สนชระเวชญ, 2542, หนา 187 – 188)

. ศกษาวเคราะหสถานการณปจจบน และความตองการในการแกปญหาหรอพฒนางาน โดยกาหนดเปนแผน (Plan – P) หรอ แผนปฏบตการ (Action Plan) โดยเนนการมสวนรวมอยางเตมท (full participation)

. นาไปสการปฏบต ตามแผนทกาหนด (Do – D) โดยสงเสรมการทางานเปนทม เพอใหบรรลเปาหมาย อยางมประสทธภาพ ทงน ตองอาศยความรวมมอ รวมพลง (Participation and Collaboration) ของบคลากรทกกลมทกงาน

3. ตดตามตรวจสอบและประเมนผลการปฏบตงานอยางเปนระบบ (Check – C) โดยการเปรยบเทยบขอมลกอนการปฏบตงาน และหลงการปฏบตงาน ถาผลลพธออกมาตามเปาหมาย กจะนาไปจดทามาตรฐานสาหรบการปฏบตงานครงตอไป แตถาผลลพธไมเปนไปตามเปาหมาย จะตองศกษาวเคราะห และหาทางแกไขปรบปรงใหมประสทธภาพ และประสทธผลเพมขน

. การปรบปรง (Act – A) ผลจากการตรวจสอบ ประเมนผลงานทปฏบตและศกษาวเคราะห หาแนวทางการแกไข ปรบปรง แลวตองดาเนนการปรบปรง และแกไขใหไดผลลพธ ตามเปาหมาย มงเนนการพฒนาคณภาพใหเกดขนทกกลม ทกงาน ทวทงองคกร

วงจรเดมงหรอวงจร PDCA จะไมหยดหรอจบลงเมอหมนครบรอบ แตวงจรหรอวงลอ PDCA จะหมนไปขางหนาเรอยๆ โดยจะดาเนนการพฒนาในระดบทสงขน ซบซอนขน และยากขน เปนการเรยนรทไมสนสด กระบวนการ PDCA จงเปนการพฒนาอยางตอเนอง ทตองดาเนนการอยางมวนย ใหครบวงจร อยางตอเนอง เปนระบบ หมนเวยนไปไมมทสนสด จากหลกการวงจรกระบวนการ PDCA สามารถนามาใชกบการจดบรการแนะแนวได ดงตอไปน


1. วางแผนการใหบรการเพอกาหนดปฏทนกจกรรมลวงหนาในการตดตามประเมนผล

โดยการกาหนดขนตอน การดาเนนกจกรรม ทเปนรปธรรม สามารถนามาปฏบตได ซงประกอบดวยยทธศาสตรของสถานศกษา เปาหมายของสถานศกษาทตงไว การใหบรการตดตามประเมนผล และการชวยเหลอหลงการตดตามและประเมนผล การวางแผนควรมเปาหมายทชดเจน ทงในระยะสนและระยะยาว รวมทงการเลอกกลยทธมาใชอยางมประสทธภาพโดยดาเนนการดงน

1.1 การตงเปาหมาย 1.1.1 ผเรยนทกคนสามารถจบการศกษาไดตามเกณฑ 1.1.2 ผเรยนทกคนสามารถไดรบการบรการแนะแนวอยางทวถงและตรงตามความตองการ 1.1. ผเรยนทกคนสามารถทราบถงความสนใจ ความถนดและความสามารถของตนไดอยางแทจรง 1.1.4 ผเรยนทกคนสามารถรบรคณคาและภมใจในตนเองและยอมรบความรความสามารถของผอน 1.1.5 ผเรยนทกคนสามารถตดสนใจและแกปญหาของตนเองได 1.1. ผเรยนทกคนมคณสมบตตามมาตรฐาน คณลกษณะ ตามตวบงชทกาหนด 1.1.7 จดสรรทรพยากรไดสอดคลองกบจานวนผใชบรการ 1.1. การบรหารงานบคคลเปนไปอยางมประสทธภาพเหมาะสมและสรางความพงพอใจแกทกฝาย

1.2 แหลงขอมล ไดแก 1.2.1 ผบรหารสถานศกษา 1.2.2 ตวผเรยน 1.2. ครและครทปรกษา 1.2.4 ครอบครว 1.2.5 เพอนผเรยน


3

1.3 การใหบรการตดตามและประเมนผล ประกอบดวย 1..1 เครองมอทนามาใช แบบสอบถาม แบบสมภาษณ แบบสงเกต แบบบนทกการเยยมบาน แบบทดสอบ 1..2 วธการรวบรวมขอมล วธการวเคราะห ซงตองพจารณาถงสงทจะวด เครองมอทจะเลอกนามาใช คณภาพของเครองมอ

1.4 การรายงานผล 1.4.1 ศกษา วเคราะห วสยทศน พนธกจของสถานศกษา 1.4.2 เกณฑในการประเมน 1.4. ทดสอบคณภาพมาตรฐานตนแบบแลวนามาปรบปรง 1.4.4 จดทาคมอการประเมน

2. การลงมอปฏบตตามแผนทกาหนดไว

ดาเนนการโดยเนนการมสวนรวมในการปฏบตงาน ลาดบความสาคญ แผนงาน โครงการ กจกรรม นาไปสการปฏบต

3. การตดตามประเมนผลการปฏบตงาน

ตรวจสอบผลการปฏบตงานโดยวธการสงเกต สมภาษณ สารวจ สอบถาม วจย เปนตน ใหการปฏบตงานมประสทธภาพ โดยเนนทวธการกากบดแลตดตามและประเมนผลการปฏบตงานอยางสมาเสมอ เพอวเคราะหในประเดนตอไปน

3. การทางานเปนไปตามวตถประสงคหรอไม 3. การทางานเปนทมหรอไม 3.3 วธการทใชเปนประโยชนตอแผนหรอไม 3. กระบวนการและขนตอนการทางานเปนประโยชนตอแผนหรอไม 3. มวธการใหมๆ ทสามารถทาใหกระบวนการพฒนาเพมขนหรอไม

ทงน สามารถนาเสนอเปนภาพแผนวงจรกระบวนการ PDCA ไดดงน


3. กากบตดตามประเมนผลและตดตาม (C) 3. กากบ ตดตาม ประเมนผลและตดตาม 3. ตรวจสอบ ทบทวน

ภาพท . แผนภาพวงจรกระบวนการ PDCA

1. วางแผน (P) . แตงตงคณะอนกรรมการแนะแนว . ศกษาขอมล ความตองการ ความจาเปนของสถานศกษา .3 จดทาแผนปฏบตการประจาป

4. ปรบปรงและพฒนา (A) . ปรบปรงพฒนา . รายงานผลการดาเนนงาน .3 เผยแพรประชาสมพนธ

2. ปฏบตตามแผน (D) . สรางความตระหนกและความ

เขาใจกบบคลากร . ดาเนนการตามแผน


แผนภาพแสดงขนตอนและแนวปฏบตการตดตามและประเมนผล

ขนตอน แนวปฏบต

ภาพท . แผนภาพแสดงขนตอนและแนวปฏบตการตดตามและประเมนผล

ขนวางแผน

. แตงตงคณะกรรมการประกอบดวย คณะอนกรรมการแนะแนวของสถานศกษา

. กาหนดวตถประสงค เปาหมาย ตวชวดความสาเรจของงาน เครองมอและวธการ

3. ชแจงและพฒนาผมสวนรวม ใหเกดความเขาใจ

. กาหนดแผนงาน/ปฏทน

ขนดาเนนงาน ดาเนนการนเทศ ตดตาม ประเมนผล ตามแผนทกาหนดไวดวยวธการทหลากหลายตามสภาพจรงโดยนาเทคโนโลยมาใชในการพฒนาระบบ

ขนสรปรายงานผล . นาแบบประเมนไปวเคราะหและสรปผล . จดทารายงาน 3. เผยแพรประชาสมพนธภายในสถานศกษา

ขนปรบปรงและพฒนางาน นาขอมลและผลการประเมนไปใชในการตดสนใจ ปรบปรงและพฒนางาน


6 วธการตดตามผล

วธการตดตามและประเมนผลมหลายวธซงในอดตมกจะนยมใชเปนการสมภาษณผเรยน ผปกครอง นายจางของศษยเกาทประสบความสาเรจ การใชแบบสอบถาม การประชมศษยเกา การสงจดหมาย/ไปรษณยบตรเพอตดตามผลผสาเรจการศกษา การประชมผปกครอง การประชมคร การประชมนายจางเพอหารอความตองการผสาเรจการศกษาในแตละสาขาอาชพ การสนทนาทางโทรศพท สาหรบในปจจบนซงมเครองมอในการตดตอประเมนผลไดหลายรปแบบ มความทนสมยรวดเรว และมวตถประสงคของการใชเครองมอทแตกตางกน ทาใหกระบวนการตดตามประเมนผลมประสทธภาพสงขน เพยงแตบคลากรททาหนาทในการตดตามและประเมนผลตองศกษาและทาความเขาใจขอดและขอจากดของเครองมอแตละชนดใหชดเจนกอนทจะตดสนใจเลอกใชเครองมอ ผเขยนขอนาเสนอเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลของสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2547, หนา 4 – 5) ตามตารางท . ดงน ตารางท . ตวอยางเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลสาหรบใชกบผเรยน

เครองมอ วธการใช/ประโยชนของเครองมอ ขอมลทได . แบบสงเกต ใชตรวจสอบพฤตกรรมของ

ผเรยนในสถานการณตางๆ ไดขอมลทสมบรณ ละเอยด ชดเจน ถกตอง

. แบบสมภาษณ ใ ช ส อ บ ถ า ม ผ เ ร ย น แ ล ะผ เ กยวของกบผ เ รยนทกคน ทงในและนอกสถานศกษา

ไ ด ข อ เ ท จ จ ร ง เ ป น ขอ ม ลพฤตกรรมของผถกสมภาษณ เปนขอมลตรง

3. การเขยนอตชวประวต สาหรบใหผเรยนเขยนบรรยายเรองราวเกยวกบตวเองท งทเ ป น ค ว า ม ค ด ค ว า ม ร ส ก พฤตกรรม ความสมพนธกบผเกยวของและความใฝฝนในอนาคต

ไดขอมลของผ เ รยนเกยวกบความคด อารมณ ความร สก ความตองการ สมพนธภาพของผ เ ร ย น ผ เ ก ย ว ข อ ง ท ผ า นกระบวนการคดวเคราะหแลว

. ระเบยนสะสม ใชรวบรวมขอมลเบองตนของผเรยนทกดาน ทงสภาพทวไป ประว ต ก า ร เ ร ยน ส ขภ าพ พฤตกรรม

ไ ด ข อ ม ล ท เ ป น ห ล ก ฐ า นสาหรบนาไปใชในการวางแผนการดแลชวยเหลอและพฒนาผเรยน


เครองมอ วธการใช/ประโยชนของเครองมอ ขอมลทได . แบบบนทกการเยยมบาน ใช เ ม อค รตอ งก าร ร ขอม ล

เ บองตนเ กยวกบครอบครวความเปนอยของผเรยน

ไดรจกและเขาใจถงเจตคตสภาพแวดลอม สภาพครอบครว และฐานะทางเศรษฐกจของผเรยนตามสภาพทเปนจรง

6. สงคมมต ใชสารวจสมพนธภาพของผเรยนกบเพอนๆ

ได ร ถ ง ค ว ามส มพน ธ ขอ งผเรยนในหองเรยน เพอนามาจดกลมการเรยนรหรอใหความชวยเหลอผเรยนไดสอดคลองกบสภาพสงคมทเปนอย

. แบบสอบถาม ใชสารวจขอมลผ เ รยน ในเรองราวตางๆ ทตองการทราบอาจใชเปนกลมหรอรายบคคล

ไดขอ ม ล ในประ เ ด น ท ค รตองการทราบ สามารถใชกบผ เ ร ยนคราวละมากๆ และประหยดเวลา

8. แบบสารวจ ใชร วบรวมขอ ม ลพ น ฐ านความรสกนกคด เจตคต

ไ ดขอ ม ล ท ตอ ง ก า ร ร ต า มจดประสงคทวางไว เพอการรจกผเรยนและสงแวดลอมของผเรยน

. แบบบนทกสขภาพ ใ ช บ น ท ก ข อ ม ล ท า ง ด า นสขภาพของผเรยน

ไดขอมลสขภาพผเรยน

. แฟมสะสมงาน ใชรวบรวมขอม ล เ ก ยวกบผลงานของผเรยน

ไดขอมลทครจะใชประเมนการทางานและผลงานของผเรยน ซงนามาเ พอจดการปองกน ชวยเหลอ หรอสงเสรม

. การศกษารายกรณ เกบรวบรวมขอมลทงหมดของผเรยนเปนรายบคคลมาศกษาวเคราะห และตความไดอยางถกตอง

ไดร ายละ เ อ ยด เ ก ยวกบตวผเรยนเพอใชในการสงเสรม ปองกนชวยเหลอเฉพาะบคคล


8

เครองมอ วธการใช/ประโยชนของเครองมอ ขอมลทได . การเขยนเรยงความ ใชศกษาความรสกนกคดของ

ผเรยน สภาพแวดลอม บคคลท เ ก ย วขอ งกบผ เ ร ยนต ามวตถประสงคทกาหนดไว

ไดขอมลตรงจากผ เ รยนตรงตามวตถประสงคหรอหวขอทตงไว

3. แบบระเบยนพฤตการณ ใชรายงานพฤตกรรมผเรยนวาทาอะไร ทไหน เมอไรอยางไรโดยค รหลายคน ในหลายเหตการณ

ไดรบรพฤตกรรมของผเรยนในหลายสถานการณและจากบคคลหลายฝายทเกยวของกบผเรยน

. การเขยนบนทกประจาวน ใ ช โ ด ย ใ ห ผ เ ร ย น บ น ท กพฤตกรรมทตนเองไดทาในแตละวน

ไดขอมลเ กยวกบพฤตกรรมของผเรยนในแตละวน

ตวอยางการตดตามผลบรการแนะแนว

เนองจากบรการแนะแนวมหลายประเภท ทงสามารถจดไดหลายกจกรรมดวยกนตาม ความเหมาะสมของบรบทของแตละสถานศกษา ผเขยนจงขอนาเสนอตวอยางการตดตามผลบรการแนะแนวเปนความรเบองตน ดงน


259

ต

ารางท

7. ภาระ

งานแน

ะแนว

งานบร

การรวบ

รวมขอ

มล

individ

ual se

rvices

งาน

บรการ

สนเทศ

inf

ormati

on ser

vices

งานบร

การใหก

ารปรกษา

cou

nselin

g serv

ices

งานบร

การวาง

ตวบค

คล

placem

ent se

rvices

งาน

บรการ

ตดตาม

ผล

follow

up se

rvices

-

จดท

าระเบย

นสะส

ม -

การส

รางรวบร

วมแบ

บสอบ

ถามแ

ละแบ

บทดส

อบ

- การเ

ยยมบ

านแล

ะตดต

อผป

กครอง

- ก

ารทาสถต

และวเคร

าะหขอ

มล

- การจ

ดทาค มอ

แนะแนว

-

การจ

ดทาจล

สารแนะ

แนว

สมพน

ธ -

การส

ารวจค

วามสน

ใจใน

อาชพ

การศกษ

ารายกรณ

- ก

ารรวบ

รวมข

อมลด

านการศกษ

าตอแ

ละอาชพ

-

การจ

ดทาปายน

เทศ

- ก

ารจดก

ารศกษ

านอก

สถาน

ท -

การจ

ดนทร

รศการแนะ

แนว

การศกษ

าและอ

าชพ

- ก

ารเชญ

วทยาก

รมาบรรยาย

เพอให

ความรแกผ

ปกครอง

และผ

เรยน

- บ

รการห

องสม

ดแนะ

แนว

การจ

ดกจก

รรมแ

นะแน

วในช น

เรยน

กา

รจดก

จกรรมโ

ฮมรม

- ก

ารใหค

าปรกษาเปน

รายบค

คลแล

ะรายก

ล ม

- (

case s

tudy )

-

การท

า Case

Confe

rence

- ก

ารชวยเหล

อผเรย

นทม

ปญหา

ดานก

ารเรยน

- การส

ารวจและ

พจารณ

าทน

การศกษ

า -

การช

วยเหล

อในก

ารเลอ

กแผ

นการเ

รยน

- ก

ารตดต

อแหล

งงานใ

หผเร

ยน

- การส

งเสรม

ความสามารถ

พเศษข

องผเร

ยน

การส

งตอน

กเรยน

ทตอ

งการค

วามช ว

ยเหลอ

ไปยงผ

เชยวช

าญ

- การต

ดตอผ

เรยนท

จบการศกษ

า -

การต

ดตามผล

โครงก

ารตางๆ

ของงา

นแนะ

แนว

- การต

ดตามผล

ผเรยน

ทมา

รบการป

รกษา

-

การต

ดตามผล

ผเรยน

ทไดรบ

ทนแล

ว -

การจ

ดทาสถต

วเคราะห

ขอมล


260

ตาราง

ท 7.3 ต

วอยาง

แนวท

างการต

ดตามแล

ะประเมน

ผลกระบ

วนการแนะ

แนว

บรการ

/งาน

วตถป

ระสงค

วธการ

เครองม

อทใช

ตว

ชวด

แนวท

างการป

ระเมน

แน

วทางก

ารสงเส

รม

การจดก

จกรรม

แนะแนว

ในสถ

าบนก

ารศกษ

า

1) เพ

อตดต

ามผล

การจดบ

รการแ

นะแน

วในสถ

าบนก

ารศกษ

าท ง 5

บรการ

การแตงต ง

คณะก

รรมก

าร

) มค

าส งแตงต ง

คณะก

รรมก

าร ) มก

ารประชาสม

พนธให

ผทเกย

วของทร

าบ

ตรวจสอ

บการด

าเนนก

าร ให

การส

งเสรม

การจ

ดต ง

คณะก

รรมก

าร

2) เพอใ

หการดา

เนนง

านแน

ะแนว

มการ

กาหน

ดภารก

จและ

แนวท

างในก

ารจดท

าแผ

นการ

ปฏบ

ตงาน

ทมกา

รสงเส

รมพฒ

นาการบ

คคลใน ด

านราง

กาย อ

ารมณ

สงคม

และส

ตปญญ

า

มการปร

ะชมห

ารอ

การจดท

าแผน

) มผ

ลการส

รปการ

ประช

มจดท

าแผนแ

ละนาแผ

นการป

ระชม

มาจด

ทาแผ

น )

มแผน

การป

ฏบตงาน

ทสอ

ดคลอ

งกบน

โยบาย

มผลก

ารสร

ปการปร

ะชม

จดทาแผ

น สง

เสรมก

ารประชม

จดทาแผ

นทม

ประส

ทธภาพแ

ละเนน

การ

มสวน

รวม

) เพ

อจดท

าแผน

กจกร

รม /โคร

งการ

ใหม

ความ

สอดค

ลองก

บยทธ

ศาสต

รและ

วตถป

ระสง

ค

มการป

ระชม

ปฏบต

การเพ

อจดท

าแผ

นกจก

รรม/

โครงก

าร

แผนก

ารปฏบ

ตงานแน

ะแนว

ประจ

าปสา

มารถ

นาแผ

นทมม

าปฏบ

ตงานไดจรง

ประเม

นความ

สอดค

ลองของ

ยทธศาสตร

บรการ

แนะแนว

ท ง 5

บรการ

กบโครงก

าร/กจกรรมในแผนป

ฏบตก

าร

ใหผร

บผดช

อบสา

มารถ

นาไป

ปฏบต

ไดจรง

4) เพ

อใหค

ณะกร

รมการแ

ละผร

บผดช

อบนาแผ

นไปส

การป

ฏบต

มการจด

ทาคม

อการ

จดกจ

กรรม

แนะแนว

ประจ

าปแจ

กใหผ

ทเกย

วของทร

าบ

จานว

นกจก

รรมท

เกดขน

ในรอ

บปมค

วามสอ

ดคลอ

งกบ

แผน

ผลการจดก

จกรรม

สอดค

ลอง/เป

นไปต

ามท

กาหน

ดไวใน

แผน

มการต

ดตามผล

การดาเน

นงาน

ทกภารกจอ

ยางตอ

เนองให

ขอ

เสนอแ

นะเพอ

การป

รบปร

งใน

แตละ

กจกรรม


261

บรการ

/งาน

วตถป

ระสงค

วธการ

เครองม

อทใช

ตว

ชวด

แนวท

างการป

ระเมน

แน

วทางก

ารสงเส

รม

5)

เพอใหค

ณะกร

รมการด

าเนนก

ารตดต

ามปร

ะเมนผ

ลการด

าเนนง

าน

ออกแ

บบการ

ประเม

นผลให

สอดค

ลองกบ

บรการท

ง 5

-แบบส

มภาษณ

-แบบส

อบถาม

-แบบท

ดสอบ

-แบ

บวดค

ณลกษ

ณะ

-แบบป

ระเมน

ผลโครงก

าร

) คว

ามพง

พอใจข

องผใชบ

รการแ

ละผเก

ยวขอ

ง ) งบ

ประม

าณราย

งานการ

ใช

3) ระยะเวล

าทใชใน

การจด

กจกรรม

) ผล

สมฤท

ธทเกด

ขนกบ

ผเรยน

) วเค

ราะห ส

รปผล

การ

ดาเนน

งาน

) จด

ทาราย

งานเพอ

การ

นาเส

นอจด

อ อนจ

ดแขง

การจดก

จกรรม

3) คว

ามพง

พอใจข

องผรบบ

รการ

) คว

ามเหม

าะสมข

องครท

ปรกษ

า และ

ผเกยวขอ

งใน

การป

ฏบตงานตาม

แผน

ประช

มหารอ

ตดตามผ

ล

6) เพ

อปรบ

ปรงและ

พฒนา

งานใน

รอบป

ทผาน

มา

ประช

มจดท

าแผน

การพ

ฒนางา

น แต

งต งผรบ

ผดชอ

บตด

ตามงาน

สวนท

ยงไมผ

านการ

ประเม

น

ผลการวเคร

าะห และ

ตดตามผ

ลโครงการต

าง ๆ

) มว

ธการแ

กไขส

วนท

บกพร

อง

) มแ

ผนการดาเน

นการ

แกไข

3)

มผรบ

ผดชอ

บ

ประช

มหารอ

ตดตามผ

ล ผล

สรปก

ารดาเน

นงาน


262

บรการ

/งาน

วตถป

ระสงค

วธการ

เครองม

อทใช

ตว

ชวด

แนวท

างการป

ระเมน

แน

วทางก

ารสงเส

รม

บรการส

ารวจ

ผเรยน

เปนราย

บคคล

1) เพ

อใหผ

เรยนไ

ดสารวจ

ตนเอง

ในดา

นตางๆ

นามาซง

การรจก

และยอม

รบตน

เอง

ทาให

ผเรย

นพฒน

าตนเอง

ไดเตมต

ามศก

ยภาพ

-แบบท

ดสอบ

บคลก

ภาพ

-แบบส

ารวจ

-แบบส

มภาษณ

-แบบท

ดสอบ

ความ

ถนด

-แบบว

ดความ

สนใจ

-แบบท

ดสอบ


) ผเรยนไ

ดสารว

จตนเอ

ง รจกแ

ละยอมร

บตนเอ

งรอยละรอย

)

สามารถบร

การผ

เรยน

ไดตล

อดท ง

ป

ผเรยน

สามารถพฒ

นาตน

เองไดตามค

วามสามารถ

สง

เสรมใหผ

เรยนท

กระดบ

ช นมาใชบร

การโดย

ความสะ

ดวก

2) เพ

อใหค

รและ

บคคล

ทเกยวขอ

งไดร

จกผเร

ยนไดอยางถ

กตองแท

จรง

-แฟมป

ระวต

-ระ

เบยนส

ะสม

-แบบท

ดสอบ

sdq

-ขอมล

ผเรยน

กล ม

สงเสร

ม ปองกน

แล

ะแกไข

ครทป

รกษาแล

ะผเกย

วของ

รจกผ

เรยนท

ตอง

รบผด

ชอบใ

นการร

จกผเร

ยนรอยละรอย

ครทป

รกษา

และผ

เกยวข

องรจกผ

เรยนส

ามารถ

นาขอ

มลมา

สงเส

รม ป

องก น

และ

แกไขผเร

ยนได

สงเสร

มใหผ

เกยวข

องจด

เก บฐา

นขอม

ลอย างเป

นระบ

บ ถก

ตอง แ

ละสามารถนา

มาให

ไดทน

กบสถ

านการณ


26

บรการ

/งาน

วตถป

ระสงค

วธการ

เครองม

อทใช

ตวชว

ด แน

วทางก

ารประเ

มน

แนวท

างการส

งเสรม

บร

การส

ารวจ

ผเรยน

เปนราย

บคคล

) เพ

อใหค

รและ

บคคล


งรวบร

วมขอ

มลขอ

งผเรย

นอยาง

เปนระบบ

สะด

วกตอ

การน

ามาใชป

องก น

แก ไ

ข แล

ะสง

เสรม

พฒนา

ผเรยน

ใหเจร

ญงอก

งามเตม

ตามศ

กยภาพแ

หงตน

ระบบ

ฐานขอ

มลนก

เรยนก

ลมสง

เสรม

ปกต

ปองกนแ

ละแก

ไข

มระบ

บหรอ

ฐานข

อมล

ผเรยน

เปนร

ายบค

คลแล

ะภาพร

วม

มการน

าขอม

ลมา

ใชใน

การว

างแผ

นงาน

และป

รบหล

กสตร

จดเกบข

อมลท

ตองก

ารปร

ะเมนท

กดาน

อย างเปน

ระบบ

สงเสร

มใหผ

เกยวข

องจด

เกบฐาน

ขอมล

อยางเ

ปนระบบ

ถกตอ

ง และ

สามารถ

นามาใชได

ทนกบ

สถาน

การณ

4) เพอ

ใหการจดก

ารแนะ

แนวใน

สถาน

ศกษามค

วามสม

บรณ

และม

ประส

ทธภาพ

วเคราะ

หผลก

ารปร

ะเมน

มการด

าเนนง

านไม

ตากว

ารอยละ 9

0 ปร

ะเมนผ

ลการด

าเนนง

านทก

กจกรรม

/โครงก

ารจาก

ทกฝาย


ง

สงเสร

มการป

ระเมน

โดย

อสระ

บรการจดว

างตว

บคคล

1)

เพอใหผ

เรยนร

สามารถ

ตนพฒ

นาตน

เองได

เตมตามศ

กยภาพเห

มาะส

มสอด

คลอง

กบตน

เอง

) คณ

ะกรรมก

ารพจ

ารณาทน

การศกษ

า )

คณะก

รรมก

ารสง

เสรมศ

กยภาพ


3) คณ

ะกรรมก

ารดแ

ลและ

ชวยเห

ลอผเร

ยนทป

ระสบ

ปญหา

) คด

เลอกผ

เรยนท

ประส

บปญ

หาการ

รบทน

ไดตรงตาม

ความเ

ปนจรง

รอยละรอย

)

สามา

รถสง

เสรมผ

เรยน

ใหพฒ

นาตน

เองเพอก

ารแข

งขน

ประก

วดเลอก

สาขาเรย

น เลอ

กอาชพไ

ดเหม

าะสมร

อยละ

90

3) ผเร

ยนทป

ระสบ

ปญหา

สามารถปร

บตวและ

แกไข

) คด

เลอกผ

เรยนท

ประส

บปญ

หาการรบท

นใหต

รงตามค

วามเปน

จรง

) สา

มารถ

สงเสร

มผเรย

นให

พฒนา

ตนเอง

เพอการ

แข งข

น ปร

ะกวด

เลอก

สาขา

เรยน เลอ

กอาช

พไดเหม

าะสม

3) แน

ะแนว

ผเรยน

ทปร

ะสบป

ญหาให

สามารถแก

ไขปญ

หาได

) จด

หาแห

ล งทน

ได

สอดค

ลองกบค

วามตอ

งการ

) เป

ดโอก

าสให

ผเก

ยวขอ

งสามารถ

จดกจ

กรรม

ทสอด

คลอง

เหมาะส

ม 3)

มคณะ

กรรม

การดแล

และช

วยเหล

ออยาง

เปนระบบ

และม

ความร

ความสามารถเหม

าะสม


264

บร

การ/งา

น วต

ถประส

งค

วธการ

เครองม

อทใช

ตวชว

ด แน

วทางก

ารประเ

มน

แนวท

างการส

งเสรม

บร

การจดว

างตว

บคคล

2)

เพอใหค

รและ

บคคล

มความ

รคว

ามสามารถใน

การใช

เกณฑ เคร

องมอ

ในการรจก

ผเรยน

ไดอยางถ

กตอง

อบรม

พฒนา

ครแล

ะบคค

ลทเกย

วของให

มคว

ามสามารถใน

การใช

เครองมอ

และ

การท

างานเป

นทม

ครมค

วามสามารถใน

การ

วเคราะ

หประเมน

และ

สงเสร

มผเรย

นไดส

อดคล

องกบ

ตวบค

คลรอยละ 9

0

ประเม

นความ

สามารถใน

การวเคร

าะหปร

ะเมนแ

ละสง

เสรมผ

เรยนไ

ดสอ

ดคลอ

งกบล

กษณะ

ปญหา

ของแต ล

ะบคค

ล

สนบส

นนงบ

ประม

าณใน

การ

อบรม

พฒนาคร

) เพ

อใหส

ถานศ

กษามทศ

ทางใน

การจดท

าแผ

นการพฒ

นาแล

ะจดส

รรงบ

ประม

าณไดสอ

ดคลอ

ง และ

เหมาะส

ม

แบบต

ดตาม

ประเม

นผลผ

เรยนท

กาลงศก

ษาใน

สถาน

ศกษาแล

ะผท


าไปแล

ว

) ป ร

ะดบค

วามกาว

หนา

มเปา

หมายใ

นการเ

รยน/

รอยละ9

0 ของผเร

ยนทจ

บแล

วมงาน

ทาตรงตาม


) ผเร

ยนทางาน

รวมก

บผอ

นได

3) เป

นทยอมร

บในส

ถาน

ประก

อบการ

) ปร

ะเมนผ

ลผเรย

นใน

สถาน

ศกษา

) ปร

ะเมนผ

ลผเรย

นหลง


า 3)

ประเม

นนายจ

างทใช

บณฑต

) แต

งต งคณะ

กรรม

การ

ตดตามป

ระเมน

ผล

) นา

ผลการวจย

สอบถ

ามมา

สรางแ

ผนแล

ะกลยทธ


265

บร

การ/งา

น วต

ถประส

งค

วธการ

เครองม

อทใช

ตวชว

ด แน

วทางก

ารประเ

มน

แนวท

างการส

งเสรม

บร

การส

ารสนเท

ศ 1)

เพอใ

หผเรย

นไดร

บข าว

สาร เ

รองราว

ตางๆ

ทเปน

ประโยช

นตอต

นเอง

) แผ

นพบ

) ปร

ะชาสมพ

นธ

3) นท

รรศก

าร )

ปายน

เทศ

) เส

ยงตามสาย

) สอ

อนเตอ

รเนตt

) รอ

ยละร

อยขอ

งจาน

วนผเร

ยนได

รบข าวส

ารท

ถกตอ

งและ

ทนตอ

เวลา

สถาน

การณ

) รอยละ9

0ของผเร

ยนท

ไดรบ

ข าวส

ารมคว

ามพอ

ใจและ

สามารถ

นาไป

ใชได

) จาน

วนขอ

มลทเ

ปนปร

ะโยช

นตอผ

เรยน

) ความนาสน

ใจของสอ

ทใช

3) ส

อทใช

สอดค

ลองก

บเวล

า สถา

นการ

ณและ

ความตอ

งการ

) สน

บสนน

งบปร

ะมาณ

) มค

ณะกรรม


นงาน

) เพ

อเปนแ

หล งค

วามร

และแ

หลงค

นควา

ขอสน

เทศทา

งการศ

กษาและ

อาชพ

เปน

ขอมล

ในการตดส

นใจ

) มห

องสารส

นเทศ

บรการ

) มเ

วปไซ

ดงาน

แนะแนว

มบรการ

สารส

นเทศ

) จา

นวนผ

รบบร

การจาก

แหลงสน

เทศตาง ๆ

)

ความพง

พอใจข

องผรบบ

รการ

สถตข

องผใชบ

รการ

ความทน

สมยของสอ

)

สนบส

นนงบ

ประม

าณ

) มค

ณะกรรม


นงาน

) เพ

อใหผ

เรยนส

ามารถป

รบตว

ก บกา

รเรย

นในข

ณะทศ

กษาอย

โครงก

ารปฐม

นเทศ

รอยล

ะรอย

ของกล ม

ผเรยน

ไดเขา

รวมก

จกรรม

ผเรยน

ทราบราย

ละเอย

ดขอ

งหลก

สตร

การตดต

ามผล

การเร

ยนการลงท

ะเบยน

การเร

ยนซอ

มเสรม

) สง

เสรมใหม

การจดก

จกรรม

) สง

เสรมก

ารเขารวมก

จกรรม


266

บร

การ/งา

น วต

ถประส

งค

วธการ

เครองม

อทใช

ตว

ชวด

แนวท

างการป

ระเมน

แน

วทางก

ารสงเส

รม

บรการส

นเทศ

4) เพอก

ระตน

และส

งเสรม

ใหผเรย

นได

พจารณ

าโอกาสแ

ละทา

งเลอก

ตางๆ

ทาง

การศกษ

าและอ

าชพ

โครง

การป

จฉม

นเทศ

) รอยละรอยขอ

งกลม

ผเรยน

ไดเขา

รวมก

จกรรม

) จาน

วนขอ

งกจก

รรม

ทางเล

อกทจ

ดใหแ

กผเร

ยน

ผเรยน

ทสาม

ารถเล

อกใน

การศ

กษาต

อ ป

ระกอ

บอาชพ

อสระหร

อทางา

นใน

สถาน

ประก

อบการได

กระต

นใหผ

เรยนต

ระหน

กถง

ความสาคญ

ของกจก

รรม

5) เพอ

ปลกฝ

งใหผเร

ยนมเจ

ตคตท

ดตอ

สถาน

ศกษา

สาข

าวชา

ทเรย

น อา

ชพท

สามา

รถทา

ไดใน

อนาค

ต แล

ะมคณ

ลกษณ

ะพ น

ฐานท

เหมา

ะสม

สอดค

ลองใน


นชวต

) โครงก

ารจต

สาธาร

ณะ

) กจ

กรรม

ลกเสอ

กจ

กรรม

เนตร

นาร

3) โค

รงการพ

ฒนา

ทกษะ

ชวต

3) โค

รงการส

รางมน

ษยสม

พนธ

) กจ

กรรม

ดนตร

นนทน

าการ

) จาน

วนขอ

งผเรย

นสามารถเรย

นตอไดจ

นจบ

การศกษ

า ) จาน

วนขอ

งผเรย

นสามารถปร

ะกอบ

อาชพ

ไดสอ

ดคลอ

งกบค

วามตอ

งการข

องตน

เอง

3) จา

นวนข

องผเร

ยนสามารถดารงช

วตอย

ในสง

คมไดอยางม

ความสข

ขณะท

กาลงศก

ษาอย

และ

ในสถ

านปร

ะกอบ

การ

) ผเร

ยนทส

ามารถ

เรยนต

อไดจน


า ) ผเร

ยนทส

ามารถ

ประก

อบอาชพ

ได

สอดค

ลองกบค

วามตอ

งการข

องตน

เอง

3) ผเรยนท

สามารถ

ดารงช

วตอย

ในสง

คมได

อยางม

ความสข

ขณะท

กาลงศก

ษาอย

และใน

สถาน

ประก

อบการ

สงเสร

มใหม

การจดก

จกรรม


26

บรการ

/งาน

วตถป

ระสงค

วธการ

เครองม

อทใช

ตว

ชวด

แนวท

างการป

ระเมน

แน

วทางก

ารสงเส

รม

บรการให

การ

ปรกษ

า )

เพอช

วยให

ผเรยน

ไดมห

นวยงา

นสาห

รบพด

คยปร

กษาป

ญหาท

กาลง

ประส

บอย

อยางเ

สร

) หอ

งใหบร

การ

ใหการป

รกษา

)

ผใหก


ทมคว

ามรความ

ชานา

ญ 3) ม

การแตงต ง

คณะก

รรมก

ารดาเ

นนงาน

3) แบ

บประเมน

ความพง

พอใจ

) ลก

ษณะห

องทบ

รการใ

หการป

รกษามค

วามเหม

าะสม

) จาน

วนผใหก


ทมคว

ามรความ

ชานา

ญ 3) คาส ง

แตงต

งคณ

ะกรรมก

ารดาเน

นงาน

) รอยละ

90 ขอ

งผรบบร

การ

มความ

พงพอ

ใจหลงการ

ใหการป

รกษา

) สภ

าพหอ

งโปรงส

บาย

ไมมค

นเดนผ

านขณ

ะให

คาปร

กษา

) ผใหค

าปรกษามค

ณวฒ

โดยตรงห

รอผาน

การ

อบรม

ตามเก

ณฑ

มาตรฐาน

3) สถ

ตความ

พงพอ

ใจหลง

การให

การป

รกษาแล

ะคว

ามกาวห

นาใน

การ

นาไป

แกไขปญ

หา

) สน

บสนน

สถาน

ท งบ

ประม

าณ

) การพ

ฒนาคร อ

าจารยให

มค

วามรดาน

การให

การ

ปรกษ

าทถก

ตอง

) เพอ

ชวยให

คร คร

ทปรก

ษาสามารถ

คนหา

สาเหตท

ทาให

ผเรยน เ

กด ปญ

หา เข

าใจใน

สาเหตท

สงผล

ตอคว

ามคด

ความ

เชอ

เจตคต

จนมผ

ลตอพ

ฤตกร

รมแล

ะอารม

ณขอ

งผเร

ยน และ

มแนว

ทางใ

นการ

ชวยเห

ลออย

างเปน

ระบบ

ผโดย

ใชผเร

ยนเปน

ศนยกลาง

ค มอก

ารใหก

ารปร

กษาสาห

รบคร

และค

รทปร

กษา

) จาน

วนครแล

ะครท

ปรกษ

าทสามารถให

การ

ปรกษ

าแกผเร

ยนได

) มข

นตอน

และวธก

ารสง

ตอผเร

ยนทม

ปญหา

ไปยง

ผเชยวชาญไ

ด 3) ครมจ

รรยาบ

รรณใ

นการ

ใหการป

รกษา

) ความส

ามารถขอ

งครท

ปรกษ

าในการ

ใหการ

ปรกษ

าแกผเร

ยนดาน

ปญหาสว

นตว ก

ารเรยน

และอนๆ

ได

) ปร

ะเมนส

ถานก

ารณแล

ะความ

จาเปน

การส

งตอ

ได

ตดตามผ

ลการด

าเนนง

าน

การพ

ฒนาศกย

ภาพข

องคร

แนะแน

วและ

ครทป

รกษา


268

บรการ

/งาน

วตถป

ระสงค

วธการ

เครองม

อทใช

ตว

ชวด

แนวท

างการป

ระเมน

แน

วทางก

ารสงเส

รม


การ

ปรกษ

า 3)

เพอช

วยให

ผเรยน

ทกาลงป

ระสบ

ปญหา

สามารถ

คนหา

สาเหต

ททาให

เกดป

ญหา

เขาใจใน

สาเหต แ

ละมแ

นวทา

งในก

ารเลอ

กทจะใชแก

ไขปญ

หา ท ง

ทเปนป

ญหา

เรงดว

น ปญห

าระย

ะยาวทอ

าจสง

ผลตอ

ความ

คด คว

ามเชอ ท

ศนคต

ปญห

าทสง

ผลตอ

อารม

ณพฤต

กรรม

ของผ

เรยน

โดยใช

ผเรยน

เปนศน

ยกลาง

) การให

การ

ปรกษ

าแบบ

รายบค

คล

) การให

การ

ปรกษ

าแบบก

ลม

3) แบ

บสรป

ผลการ

ใหคาปร

กษา

) ค

วามพ

งพอใ

จของ

ผเรย

นทมา

รบกา

รปร

กษา

) ผเร

ยนเกด

การย

อมรบ

และป

รบเป

ลยน

พฤต

กรรม

เพอ

แกปญ

หา

สถตค

วามพ

งพอใ

จหลง

การใ

หคาป

รกษา

และ

ความกาวห

นาใน

การน

าไปแก

ไขปญ

หา

ตดตามผ

ลการด

าเนนง

าน

4) เพ

อชวยให

ผเรยน

ทมารบ

การป

รกษา

มทก

ษะชว

ตในก

ารเลอก

แนวท

างกา

รดา

เนนช

วตแล

ะแนว

ทางในก

ารแก

ไขปญ

หาทเก

ดขนไ

ดดวยตน

เอง

) แบ


.

) ทกษ

ะชวต

.

) บคล

กภาพ

) แน

วคดในก

ารแก

ปญหา

ทกษะ

ในการวางแ

ผนชว

ตท ง

กระบ

วนการให

การป

รกษา

แนวค

ด และ

ทฤษฎ


ง

) ผรบก

ารปรกษาม

อารม

ณความ

รสก

ความคด

และ

พฤตก

รรมด

านบว

กหล

งการป

รกษา

)

สามารถวาง

แผน

อนาคตแ

ละเปา

หมาย

ชวตระยะส

นและ

ระยะ

ยาวไดดว

ยตนเอ

งระยะ

ส นแล

ะระยะยาวข

องผเร

ยน

) กา

รแสด

งออก

ดาน

บคลก

ภาพท

พงปร

ะสงค

)

แผนก

ารดาเน

นชวต

3)

ความคด

ความเชอ

ผลการดาเน

นงาน


269

บรการ

/งาน

วตถป

ระสงค

วธการ

เครองม

อทใช

ตว

ชวด

แนวท

างการป

ระเมน

แน

วทางก

ารสงเส

รม


การ

ปรกษ

า 5)

เพอชว

ยใหผเร

ยนทม

ารบการป

รกษาได

รจก

และเข

าใจตน

เองอย

างถอง

แทใน

เรองข

องเจต

คต คว

ามสามารถ

ความสน

ใจบคล

กภาพ

ทมอท

ธพลต

อการด

าเนนช

วตแล

ะอาชพ ใ

ชกร

ะบวน

การใหก

ารปร

กษา แ

ก ไขแ

ละลด

ความ

รนแร

งของ

ปญหา

เพอก

ารพฒ

นา

ปรบป

รงตนเอ

งไดเตม

ตามศ

กยภาพ

แบบท

ดสอบ

ผล

การให

การป

รกษา

กา

รตดส

นใจเลอ

กการ

แก ไข

พฒน

าตนเอง

ของ

ผรบก


ประเม

นความก

าวหน

าในทก

ษะการให

การป

รกษา

การต

ดสนใ

จและ

การแกไ

ขปญ

หาอย

างมเหต

ผลขอ

งผรบก


ตดตามผ

ลการด

าเนนง

าน

บรการตดต

าม

ประเม

นผล

1) เพ

อตดต

ามขอ

มลผเร

ยนแน

วทางก

ารแก

ปญหา

ของผเรย

นทกาลงศก

ษาอย

ในสถ

านศก

ษาทไ

ดรบค

วามชว

ยเหลอ

จากบร

การแนะ

แนวไปแ

ลววา

มปร

ะสทธ

ภาพอ

ยางไร

แบบป

ระเม

นผล

กระบ

วนกา

รแนะ

-แน

วในส

ถานศ

กษา

ท ง 5 บ

รการ

) ผล

สมฤท

ธการบ

รการ

สารวจข

อมลเป

นราย

บคคล

)

ผลสม

ฤทธก

ารบร

การ

สารส

นเทศ

3) ผล

สมฤท

ธการบร

การ

จดวาง

ตวบค

คล

) ผล

สมฤท

ธการบ

รการ

ใหการป

รกษา

)

ผเรยน

สามา

รถจบ

การศ

กษาในส

ถาบน

ตามเกณ

ฑของห

ลกสต

ร

) รวบร

วมขอ

มลจาก

ผบรห

าร คร

ครท

ปรกษ

า คณะ

กรรม

การ

บรหา

รงานแ

นะแน

ว )

มขอม

ล แผน

การ

ดาเนน

งาน

3) มค

มอการดาเน

นงาน

)

ผลสร

ปการด

าเนนง

านแน

ะแนว

ขอเสน

อแนะ

และแนว

ทางการแ

กไข

สงเสร

มใหม

การ

ประเม

นผล ว

จย พฒ

นากระบ

วนการแนะ

แนวให

สอ

ดคลอ

งกบน

โยบายของ

รฐ แล

ะสภาพแ

วดลอ

มของ

สงคม

ททนส

มย


20

บรการ

/งาน

วตถป

ระสงค

วธการ

เครองม

อทใช

ตว

ชวด

แนวท

างการป

ระเมน

แน

วทางก

ารสงเส

รม

บรการตดต

าม

ประเม

นผล

2) เพ

อศกษ

าหาสาเห

ตทผเร

ยนลาออ

กจาก

สถานศก

ษากล

างคนแ

ละแก

ปญหา

การออก

กลางค

นของนก

เรยนด

วยบร

การแนะ

แนว

สอบถ

ามผเร

ยนท

ลาออ

ก จา

นวนผ

เรยน

ทลาอ

อกลด

ลง

ประเม

นวธก

าร/ข นต

อนการป

ฏบตงาน

สง

เสรม

ใหมก

ารชว

ยเหลอ

นกเรย

นทปร

ะสบป

ญหาท

กระดบ

ช น

3) เพ

อศกษ

าความต

องกา

รของ

ผทมค

วาม

ประส

งคจะศก

ษาตอ

ในสถ

าบน ก

ารศกษ

ารวมถ

งการข

ยายโอ

กาสใ

นการศ

กษาให

แกบค

คลใน

ชมชน

และท

องถน

แบบส

ารวจผ

เรยนท

มความป

ระสง

คจะ

ศกษา

ตอใน

แต ละ

ระดบ

ช น

สามารถจด

การศกษ

าได

สอดค

ลองกบค

วามตอ

งการไ

ดรอยละ

รอย

ความสอ

ดคลอ

งของคว

ามตอ

งการข

องผเร

ยนกบ

นโยบ

ายของสถ

าบนแ

ละหล

กสตร

สงเสร

มใหม

กระบ

วนการ

สารส

นเทศท

มประสท

ธภาพ

4) เพ

อศกษ

าความ

ตองการข

องผป

ระกอ

บการ

ในการใชผ

สาเรจ

การศ

กษาใน

แตละ

สาขา

อาชพ

เพอก

ารปร

บปรง

และพ

ฒนา

หลกส

ตรขอ

งผเรย

นใหม

ความสอ

ดคลอ

ง

การส


กา

รวจยเกย

วกบ

แนวโนม

ของ

ตลาดแรงงา

น

มการพ

ฒนาปรบ

ปรง

หลกส

ตรไดสอ

ดคลอ

งกบ

ความตอ

งการข

องตล

าดแรงงา

น

มขอม

ลในก

ารพฒน

าปร

บปรงห

ลกสต

รได

สอดค

ลองกบค

วามตอ

งการข

องตล

าดแรงงา

น

จดต งคณ

ะกรรมก

ารดาเนน

การวจย

/สารวจ

) เพ

อศกษ

าและ

ตดตามผ

ลความ

กาวห

นาใน

อาชพ

ของผ

สาเรจก

ารศก

ษาปญ

หาอป

สรรค

ในกา

รนาค

วามร

วชา

การ

ศกยภ

าพแล

ะความส

ามารถท

ไดรบ

จาก

สถาบ

นไปใ

ชในก

ารปร

ะกอบ

อาชพ

และ


นชวต

การส


การวจยเกย

วกบ

ความสาเรจ

ของ

ผสาเร

จการศ

กษา

จากสถ

าบน

รอยละ 9

0 ของผส

าเรจ

การศกษ

าประสบ


และเป

นตว

แบบท

ดใหแ

กผทย

งคง

ศกษาอย

) มค

วามกาวห

นาใน

อาชพ

เป

นทยอ

มรบใ

นสถา

นปร

ะกอบ

การ

) มคว

ามภา

คภมใ

จใน

สถาบนก

ารศกษ

าทสาเรจ

จดต งคณ

ะกรรมก


การวจย


21

บรการ

/งาน

วตถป

ระสงค

วธการ

เครองม

อทใช

ตวชว

ด แน

วทางก

ารประเ

มน

แนวท

างการส

งเสรม

บร

การตดต

าม

ประเม

นผล

) เพ

อศกษ

าและ

ตดตา

มผลผ

ทสาเร

จการศ

กษาจากสถ

าบนแ

ลวมโ

อกาส

ในการศกษ

าตอในร

ะดบส

งขน

แบบส


แบ

บสอบ

ถาม

ผสาเร

จการศ

กษาท

เรยนต

อในร

ะดบท

สงขน

จานวน

ผสาเร

จการศ

กษาท

เรยนต

อในร

ะดบท

สงขน

ผส

าเรจก

ารศกษ

าสามารถ

สอบเข

าศกษาตอ

ในระดบ

สงขน

ตามแ

ผนแล

ะเปา

หมายท

ต งไว

จดต ง

คณะก

รรมก

ารดา

เนนก

ารวจ

ย/ตดต

ามผล

) เพ

อศกษ

าและ

ตดตา

มผลผ

ทสาเรจ

การศ

กษาจากสถ

าบนแ

ลวมโ

อกาส

ในกา

รประ

กอบอ

าชพไ

ดตรง

ตาม

ความสามารถแล

ะความ

ตองการ

แบบส

ารวจ/

แบบส

อบถาม

ผสาเร

จการศ

กษาท

ประส

บความ

สาเรจ

ในการ

เลอกอ

าชพ

จานวน

ผสาเร

จการศ

กษาท

มงานทาแล

ะไดร

บค าตอ

บแทน

ในระดบ

ทนา

พงพอ

ใจ

ผสาเร

จการศก

ษาสา

มารถ

เลอก

งานไ

ดตรง

ก บคว

ามสา

มารถ

และค

วาม

ถนด

ไดรบ

ผลตอ

บแทน

ทเหม

าะสม

จดต ง

คณะก

รรมก


การวจย

/สารวจ


22

ตาราง

ท 7.

ตวอยางก

ารออก

แบบก

ระบว

นการจ

ดการง

านแน

ะแนว

กระบ

วนการ

วธการ

มาตร

ฐาน

ตวชว

ดความ

สาเรจ

/เกณฑ

บน

ทกมาตร

ฐาน

ม/ไมม

1. ดาเน

นการส

ารวจค

วามตอ

งการก

ารแนะ

แนวข

องสถ

านศก

ษาตางๆ

ดงน

1

.1 ประชม

คณะก

รรมก

ารงาน

แนะแนว

และให

การป

รกษาเพอ

กาหน

ดสถานศ

กษาทเปน

กล มเป

าหมาย

1.2

ทาห

นงสอ

ถงสถ

านศก

ษาเพอ

ใหขอ

มลขอ

งสถานศ

กษา

- รอยละ

100 ข

องกล

มเปาหมาย

ไดรบ

แบบส

ารวจค

วามตอ

งการก

ารแนะ

แนว

- ผลข

องการส

ารวจ

ความตอ

งการก

ารแน

ะแนว

ในสถ

านศก

ษา

การดาเ

นนการ

2. สถานศ

กษาแส

ดงคว

ามจาน

งในการรบก

ารแนะ

แนวใน

สถาน

ศกษา

ดงน

2.1 น

าหนง

สอตอ

บรบก

ารแนะ

แนวใน

สถาน

ศกษาขอ

งสถ

านศก

ษากล

มเปาห

มาย

2.2 ก

รณมค

วามจาน

งในการรบก

ารรบก

ารแนะ

แนวใน

สถาน

ศกษา

คณะก

รรมก

ารพจาร

ณาจด

ลาดบ

สถาน

ศกษา

สถาน

ศกษาทจ

ะออก

ไปให

การแนะ

แนว

2. จ

ดทาแผ

น การแ

นะแน

ว/ปฏท

นปฏบ

ตงาน

2

.4 สงห

นงสอ

ตอบพ

รอมก

าหนด

การการแ

นะแน

วให

สถาน

ศกษาทต

อบรบ

- รอยละ

0 ขอ

งกลม

เปาหม

าย ตอบ

รบการแนะ

แนวใน

สถาน

ศกษา

- หนง

สอตอ

บรบก

ารแน

ะแนว

ในสถ

านศก

ษาขอ

งสถ

านศก

ษาตาง ๆ

การดาเ

นนการ

สารวจค

วามตอ

งการ

การแนะ

แนวภ

ายนอก

สถาน

ศกษา

/ โรงเ

รยน

มธยม

สถาน

ศกษา

แสดง

ความ

ประส

งคใน

การร

บการ

แนะแนว

ในสถ

านศก

ษา

ตองการ


2

กระบ

วนการ

วธการ

มาตร

ฐาน

ตวชว

ดความ

สาเรจ

/เกณฑ

บน

ทกมาตร

ฐาน

ม/ไมม

. ดาเน

นการแ

นะแน

วทางก

ารศกษ

าสาห

รบนก

เรยนม

ธยม ด

งน

.1

จดทา

แผ นพ

บ/ค มอ

การแนะ

แนวก

ารเขาศก

ษา แล

ะเอกส

ารปร

ะชาสมพ

นธหล

กสตร

.2 แ

ตงต งคณ

ะทางา

นในก

ารออก

ไปแน

ะแนว

ภายน

อกสถ

านท

.ด

าเนนก

ารแนะ

แนว ณ

สถาน

ศกษา

ทเปนก

ลมเปา

หมายต

ามกาหน

ด

- รอยละ

รอยของกล

มเปาห

มาย

ไดรบ

เอกสาร

- จดก

จกรรมแ

นะแน

วในสถ

านศก

ษากล

มเปาห

มาย

ไดครบร

อยละ

รอย

- บนท

กการแ

นะแน

วนอ

กสถานท

- ม

เอกสารการต

อบรบ

เอกสาร

- มรองรอ

ย/หลก

ฐานการจดก

จกรรม

การดาเ

นนการ

4. สรป

ผล

4.1 จ

ดทาแบ


การแนะ

แนวก

ารเขาศก

ษา

4.2 ป

ระเมน

ผลคว

ามพง

พอใจข

องผใชบ

รการแ

นะแน

ว 4

. วเคร

าะหขอ

มล

4.4 ส

รปผล

การวเคร

าะหขอ

มล

4.4 จ

ดทารา

ยงานส

รปผล

การด

าเนนก

จกรรม

- รอ

ยละ

0 ขอ

งนกเร

ยนท

ไดรบ

การแ

นะแน

วใน

สถาน

ศกษา

มคว

ามพง

พอใจใ

นระด

บมากขน

ไป

- รายง

านสร

ปผลก

ารปร

ะเมน

การดาเ

นนการ

ดาเน

นการแ

นะแน

วทางก

าร

ศกษาสาหร

บผเรย

น

สรปผ

ล


24

กระบ

วนการ

วธการ

มาตร

ฐาน

ตวชว

ดความ

สาเรจ

/เกณฑ

บน

ทกมาตร

ฐาน

ม/ไมม

1. ดาเน

นการส

ารวจค

วามตอ

งการบ

รการแ

นะแน

วของผเร

ยนใน

สถาบนด

งน

1.1 ป

ระชม

คณะก

รรมก

ารงาน

แนะแนว

และให

การป


จดทาแบ

บสารว

จความ

ตองการก

ารแนะ

แนวข

องผเร

ยน

1.2

จดท

าแบบส

ารวจค

วามตอ

งการก

ารแนะ

แนวส

าหรบ

ผเรยน

1. ดา

เนนการส

ารวจค

วามตอ

งการก

ารแนะ

แนวข

องผเร

ยนทก

หลกส

ตรทก

ช นป

- รอยละ

100 ข

องกล ม

เปาหม

าย ไดรบ

แบบส

ารวจค

วามตอ

งการก

ารแนะ

แนว

- ผลก

ารสารว

จ สอ

บถามคว

ามตอ

งการกา

รจด

บรการ

แนะแนว

ในสถ

านศก

ษา

การดาเ

นนการ

2.ดาเน

นจดท

าแผน

งาน/โค

รงการในก

ารจดก

จกรรมพ

ฒนาตนเอ

งแล

ะเสรม

สรางท

กษะช

วต ดง

น 2

.1 ปร

ะชมค

ณะกร

รมการห

นวยแนะ

แนวแ

ละให

การป


พจารณ

าความ

ตองก

ารการแ

นะแน

วของผเร

ยน แล

ะพจารณ

าคว

ามสอ

ดคลอ

งกบแ

ผนยท

ธศาส

ตรแล

ะแนว

ทางการป

ระกน

คณภาพข

องสถ

าบน

2.2

จดทา

แผนง

าน/โค

รงการเพ

อจดก

จกรรมพ


งและ

เสรมส

รางท

กษะช

วตตามค

วามต

องการข

องผเร

ยนแล

ะแนว

ทางการป

ระกน

คณภาพข

องสถ

าบน

2. เสน

อโครงกา

รต อผ

บรหาร

- รอย

ละ 90

ของโค

รงการผ

านการอนม

ต- แ

ผนปฏ

บตการ

ประจาป

งบปร

ะมาณ

- แ

ผนงาน

/โครงก

าร - ผ

รบผด

ชอบ

การดาเ

นนการ

สารวจค

วามตอ

งการ

การแนะ

แนวข

องผเร

ยนใน

สถาบน

จดทาแผ

นงาน

/โครงก

ารใน

การ

จดกจ

กรรม

พฒนา

ตนเอง

และ


25

กระบ

วนการ

วธการ

มาตร

ฐาน

ตวชว

ดความ

สาเรจ

/เกณฑ

บน

ทกมาตร

ฐาน

ม/ไมม

. จดก

จกรรมพ


งและ

เสรมส

รางทก

ษะชว

ต

.1 แตงต งคณ

ะกรรมก

าร ใน

แตละ

กจกรรม

และก

าหนด

หนาท

ความรบ

ผดชอ

บ

.2 ดาเน

นการต

ดตอป

ระสานง

านฝายตาง

ๆ /ตด

ตอวท

ยากร

. จ

ดเตรยมส

ถานท

โสต ว

สดอป

กรณ เอก

สาร

.4 ป

ระชาสม

พนธก

จกรรมใหผ

เรยนแ

ละผเก

ยวขอ

งทราบ

โดยท

วกน

.5 ด

าเนนก

จกรรมต

ามกาหน

ดการ

- รอ

ยละ 8

0 ขอ

งกจก

รรม

พฒนา

ตนเอ

งและ

เสรมส

รางท

กษะช

วตได

ดาเนน

การตามกาหน

ด

- แบบ

ประเม

นผล

โครงก

าร/กจ

กรรม

การ

ดาเนน

การ

4. การป

ระเมน

ผล

4.1 จ

ดทาเอ

กสารป

ระเมน

ผลตามต

วชวด


ของ

กจกรรม

/โครงก

ารน นๆ

4

.2 ดาเน

นการป

ระเมน

ผลกจ

กรรม

/โครงก

าร

-รอยละ 1

00 ขอ

งกจก

รรม/

โครงก

ารทไดดาเนน

การ

ไดรบ

การป

ระเมน

ผลตาม

วตถป

ระสง

ค/ตวช

วดคว

ามสาเรจ

- แบบ

ฟอรม

การ

ประเม

นกจก

รรม/

โครงก

าร - ผ

ลการป

ระเมน

กจกรรม

/โครงก

าร

การดาเ

นนการ

ปร

ะเมนผ

ล

บรรลวต

ถประสง

ค

จดกจ

กรรม

พฒนา

ตนเอง

และ

เสรมส

รางทก

ษะชว

ต


26

กระบ

วนการ

วธการ

มาตร

ฐาน

ตวชว

ดความ

สาเรจ

/เกณฑ

บน

ทกมาตร

ฐาน

ม/ไมม

5. สรป

ผล

5.1 ว

เคราะห

ขอมล

5

.2 สรป

ผลการวเคร

าะหขอ

มลให

งานสารส

นเทศ

5. ง

านสารส

นเทศจดท

ารายงา

นสรป

ผลการดาเน

นกจก

รรม/

โครงก

าร

- รอยละ

80 ขอ

งผเรย

นทได

เขา

รวมก

จกรรม ม

ความ

พงพอ

ใจในร

ะดบม

ากขน

ไป

- รอยละ

100 ข

องกจ

กรรม

มการส

รปผล

การ

ดาเนน

งานเสร

จสนใ

นปง

บประมาณ

- ราย

งานสร

ปผล

การป

ระเมน

สรปผ

ล

ปรบป

รงแก

ไข


2

ตาราง

ท 7. ต

วอยาง

การออก

แบบร

ะบบก

ารใหก


กระบ

วนการ

วธการ

มาตร

ฐาน

ตวชว

ดความ

สาเรจ

/เกณฑ

บน

ทกมาตร

ฐาน

ม/ไมม

1. ดาเน

นการจ

ดทาค มอ

ครทป

รกษา

1

.1 ประชม

คณะก

รรมก

ารหนว

ยแนะ

แนวและ

ใหการป

รกษา

เพอพจ

ารณารา

ยละเอ

ยดใน

การจดท

าค มอ

คร/คร

ทปรกษา

1

.2 จดท

าค มอ

ครทป

รกษาสาหร

บครท

กคนท

ทาหน

าทเปน

คร

ท

ปรกษ

าเพอใหก

ารปฏบ

ตไปใ

นแนว

ทางเด

ยวกน

โดย

สอดค

ลองกบส

มรรถนะ

ของส

ถาบน

1

. แจก

ค มอค

รทปร

กษาให

กบอาจาร

ยททาหน

าทเปน

อาจาร

ยทป

รกษาทก

คน

- รอยละ

100 ข

องอาจาร

ย ม

ค มอค

รทปร

กษา

- ค มอ

ครทป

รกษา


นงาน

2. ดาเน

นการจ

ดอาจา

รยทป

รกษาสาหร

บผเรย

น 2

.1 จาน

วนผเร

ยนในความด

แลขอ

งอาจาร

ย 2

.2 ราย

ละเอย

ดผเรย

นทอยในความด

แล

- รอ

ยละ 1

00 ผเร

ยนมค

รทปร

กษา

-ทาเนย

บครท

ปรกษ

า - แ

บบสอ

บถามคว

ามตอ

งการข

องผเร

ยน

- ประวต

ผเรยน


นงาน

. การด

าเนนก

ารตดต

ามดแล

ใหการ

ปรกษ

า ของค

รทปร

กษา

.1 จ

ดทาสมด

ประจาตว

ผเรยน

.2จดท

าแผนก

ารพบผ

เรยนเด

อนละ

ครง

- รอ

ยละ

ขอ

งครท

ปรกษ

ามแผ

นการ

พบผเร

ยน

- สมด

ประจาตวผ

เรยน

มการบน

ทกขอ

งคร

ทปรกษา


นงาน

ตดตามก

ารดแล

/ใหการป

รกษา

ขอ

งอาจา

รยทป

รกษาจาก

บนทก

ราย

งานการป

รกษา

จดทาคม

อคร/อ

าจารยท

ปรกษ

า

จดคร

/อาจาร

ยทปร

กษาสาห

รบ

ผเรยน


28

กระบ

วนการ

วธการ

มาตร

ฐาน

ตวชว

ดความ

สาเรจ

/เกณฑ

บน

ทกมาตร

ฐาน

ม/ไมม

. ค

รทปร

กษารว

บรวม

สมดป

ระจาต

วของสง

งานครทป

รกษา

/ หน

วยแน

ะแนว

และให

การป

รกษาภาคก

ารศกษ

าละ 1

ครง

.4 ก

รณทพ

บวาผเรย

นมปญ

หาทม

ความจาเ

ปนใน

การส

งตอให

ป

ระสานง

านคณ

ะกรรมก

ารระบ

บดแล

ชวยเห

ลอ

- รอย

ละ

มการส

รปการ

ใหการป

รกษาแล

ะการส

งตอ

บนทก

สรปก

ารสงตอ


นงาน

4. การด

าเนนก


อโดย

ครทป

รกษา

4

.1 คนห

าปญห

า/ขอม

ลทชด

เจนจาก

ผเรยน

และบ

คคลท

เกยวข

อง

4.2 พ

จารณา

ทาคว

ามเขา

ใจปญห

า สาเห

ต และ

ความตอ

งการ

การช

วยเหล

อ 4

. ดาเน

นการแ

กปญห

ารวมก

บผเรย

น 4

.4 ตดต

ามปร

ะเมนค

วามกาวห

นาใน

การแก ป

ญหา

4.5 ป

ระเมน

ผลการแกป

ญหาตามแน

วทางท

เลอก

- รอย

ละ

มการบ

นทกก

ารให

การป

รกษา

- บน

ทกกา

รใหก

ารปร

กษา


นงาน

5. การร

ายงานผล

ในใบ

บนทก

รายงาน

ของครท

ปรกษ

า 5

.1 ลง

บนทก

ปญหา

และก

ารให

การป

รกษา

ตามข

นตอน

กระบ

วนการใหก

ารปร

กษาใน

สมดป

ระจาตว

ผเรยน

และ

บนทก

รายงาน

ของครท

ปรกษ

าในค ม

อครท

ปรกษ

าทกค

รงทมก

ารพบป

ะใหการป

รกษาใน

เรองตาง

ๆ

- รอย

ละ

มบนท

กรายง

านผล

ใหการป

รกษา

- บนท

กรายง

านผล

การ

ใหการป

รกษา


นงาน

ครทป

รกษาดาเนน

การ

ชวยเห

ลอ

รายงาน

ผลใน

ใบบน

ทกราย

งานขอ

งคร ท

ปรกษ

า

มปญห

า


29

กระบ

วนการ

วธการ

มาตร

ฐาน

ตวชว

ดความ

สาเรจ

/เกณฑ

บน

ทกมาตร

ฐาน

ม/ไมม

5.2

กรณ

ทมปญ

หาซบ

ซอน ไ

มสามารถ

ดาเนน

การช

วยเหล

อให

ปญหา

เสรจ

สนให

บนทก

สงตอ

งานแน

ะแนว

และใหก

ารปร

กษา

- รอยละ

มบ

นทกก

ารสง

ตอ

- บนท

กการส

รปคว

ามจาเ

ปนใน

การส

งตอ


นงาน

6. การด

าเนนก

ารสงตองาน

แนะแนว

และให

การป

รกษา

6

.1 งาน

แนะแนว

และให

การปร

กษาจด

ทาแบ

บฟอรมก

ารสงตอ/

ขอปร

กษากรณ

ปญหา


น 6

.2 คร

ทปรก

ษาจด

ทาบน

ทกขอ

ความเกย

วกบป

ระเดน

ปญหา


นเพอด

าเนนก

ารสงตอก

บผเกย

วของ

- รอย

ละ

มบน

ทกการส

งตอ

ใหหน

วยงาน

ภายน

อก

- มราย

งานผล

การส

งตอ

หนวยงาน

ภายน

อก


นงาน

. การด

าเนนก


อ / ปร

ะสาน


ง / ผป

กครอง

.1

คนหา

ปญหา

/ขอมล

ทชดเจ

นจากผเร

ยนแล

ะบคค

ลทเกย

วของ

.2 ด

าเนนก

ารแกป

ญหารว

มกบผ

เรยน

ผปกค

รอง อ

าจารยท

ปรกษ

า และ

บคคล


งอน ๆ

. ตด

ตามป

ระเมน

ความกาวห

นาใน

การแกป

ญหา

- รอย

ละ 8

มบน

ทกกา

รตด

ตามผ

ลความ

กาวห

นา

- มผล

การส

รปคว

ามกาวห

นาใน

การดแล

ชวยเห

ลอจาก

หนวยงาน

ภายน

อกเปน

ระยะๆ


นงาน

ปญหา

ซบซอ

นไม

สงตอ

งานแน

ะแนว

ประเม

นผล

ดาเนน

การชวยเหล

อ/ประสาน


ง /ผปก

ครอง


280

กระบ

วนการ

วธการ

มาตร

ฐาน

ตวชว

ดความ

สาเรจ

/เกณฑ

บน

ทกมาตร

ฐาน

ม/ไมม

. การป

ระเมน

ผล

8.1 ป

ระเมน

ผลสม

ฤทธก

ารแกป

ญหาตามแน

วทางท

เลอก

รวมก

บผเรย

นและ

ครทป

รกษา

8.

2 ประเมน

ความพง

พอใจใ

นการแ

กปญห

าของผเร

ยนแบ

บปร

ะเมนค

วามพง

พอใจใ

นการแ

กปญห

า

- รอยละ

สา

มารถ

แกปญ

หาได

- รอย

ละ

มพงพ

อใจใน

การ

แกปญ

หา

- บนท

กรายง

านผล

การ

แก ปญ

หาขอ

งครท

ปรกษ

า - แ

บบปร

ะเมนค

วาม

พงพอ

ใจในก

ารแก

ปญหา


นงาน

9. สรป

ผล

9.1 ร

วบรวมข

อมล ส

ถตเกย

วกบก

ารใหก

ารปรกษาผเร

ยนทม

ปญหา

จากการส

งตอจ

ากครทป

รกษา

9

.2 สรป

ผลการตดต

ามดแ

ลผเรย

นบนท

กรายง

านขอ

งอาจา

รยท

ปรกษ

าในค ม

อครท

ปรกษ

า 9

. สรป

ผลการไดรบก

ารตดต

ามดแ

ลจากอาจาร

ยทปร

กษา

9.4 ง

านสารส

นเทศจ

ดทารา

ยงานส

รปผล

การด

าเนนก

จกรรม/

โครงก

าร

- รอยละ

100 ข

องผเร

ยนไดรบ

การดแล

ตามร

ะบบ

ครทป

รกษา

- ราย

งานสร

ปผลก

ารปร

ะเมน

- บนท

กรายง

านขอ

งคร

ทปรก

ษาใน

ค มอค

รทป

รกษา

- ส

มดปร

ะจาตวผ

เรยน


นงาน

สรปผ

ล

ปญหา

ไดรบ

การแกไขล

ล วง


281 ประโยชนของบรการตดตามผล

การบรการตดตามผลของงานแนะแนวจะมความหมายตอเมอสามารถสรางประโยชนไดดงน

1. สามารถตดตามผลการบรการแนะแนวทง 5 บรการทใหบรการแกผเรยนเพอพจารณาถงความเหมาะสมและสอดคลองกบแผนการบรการแนะแนว

2. สามารถตดตามผเรยนทมาใชบรการทงกลมปกต กลมสงเสรม กลมปองกน และกลมแกไขวามพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ สงคม และสตปญญาไดเหมาะสมสอดคลองกบ วฒภาวะ

3. สามารถเลอกกลมผเรยนไดตรงตามเปาหมายและวางแผนบรหารและจดกจกรรมไดเหมาะสม

4. สถานศกษามขอมลความตองการของสถานประกอบการในการใชผสาเรจการศกษา เพอใหสถานศกษาสามารถจดหลกสตร กจกรรมเสรมศกยภาพ และพฒนาการดานตางๆไดสอดคลองกบความเปนจรง

5. สถานศกษามขอมลผสาเรจการศกษาทศกษาตอในระดบทสงขนเพอเปนขอมลพนฐานในการปรบปรงคณภาพการศกษาของผเรยนในปจจบนใหมความมนใจ ตอหลกสตร ตอสาขา และภาคภมใจตอสถาบน

6. คณะกรรมการแนะแนวมทศทางในการชวยเหลอผเรยนใหสามารถเรยนจบหลกสตรตามเกณฑของสถาบน

7. สถานศกษาสามารถรจดออน จดแขงของการบรการแนะแนวในทกระดบช น เพอนามาปรบแผนการปฏบตงานไดทนสถานการณ

8. สถานศกษาสามารถจดทาระบบฐานขอมล ระบบดแลชวยเหลอผเรยนไดอยางตอเนองทกระดบชนตามขอเทจจรง

9. สถานศกษามขอมลทไดรบจากการตดตามและประเมนผลมาใชในการบรหารและพฒนาผเรยนตอไป

10. บคคลากรทกฝายในสถานศกษามความรความเขาใจเกยวกบกระบวนการแนะแนวและสามารถนาผลทไดรบมาพฒนาผเรยนตอไป


282 ตวอยางการวจยทเกยวของกบการจดบรการตดตามผล

จากการศกษาเอกสารงานวจยเกยวกบการจดบรการตดตามผล ผเขยนพบวา ไมมการวจยเกยวกบการบรการตดตามผลโดยตรง แตจะมงานวจยทเกยวของบาง เชน การประเมนหลกสตร การประเมนคณภาพผเรยนจากสถานประกอบการ หรอการประเมนสภาพปญหาและความตองการของการแนะแนวในสถานศกษา ตวอยางงานวจยเชน วชรา จนตนสนธ (2548) ไดศกษาสภาพและปญหาการบรหารจดการแนะแนวระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนมธยมศกษาของรฐ กรงเทพมหานคร สภทรา จตรเพง () ศกษาการนเทศแบบคลนกเพอพฒนาสมรรถภาพการจดกจกรรมแนะแนวของครประถมศกษา อภษฎา จลพนธ (2550) ศกษาสภาพการดาเนนงานแนะแนวในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระบร และผกาวรรณ อยสกล () ไดประเมนความจาเปนเพอการพฒนาบรการใหการปรกษาของครแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษา เปนตน บทสรป

บรการตดตามผลเปนบรการสดทายของการแนะแนวจดขนเพอตดตามผเรยนทไดรบบรการแนะแนวทง 5 บรการ จากงานแนะแนวของสถาบนการศกษาวาบรการแนะแนวสามารถสงเสรมใหผเรยนมศกยภาพในการพฒนาการทางดานรางกาย อารมณ สงคมและสตปญญา รวมถงการสงเสรมความสามารถของผเรยน การปองกน และแกไขปญหาใหแกผเรยนไดมากนอยเพยงใด โดยจดบรการ สาหรบผเรยนทกาลงศกษาอยในทกระดบการศกษาและผทสาเรจการศกษาแลววามความสาเรจในการศกษาตอ หรอการประกอบอาชพหรอไมอยางไร สามารถดาเนนการไดกบผเรยนทวไป ผเรยนทไดรบบรการแนะแนว ผเรยนทจาเปนตองมการศกษารายกรณ และบคคลทเกยวของกบการจดบรการแนะแนว การจดบรการตดตามผลจะชวยใหครแนะแนวทราบขอมลในการปรบปรงงานแนะแนวใหดขน



จงตอบคาถามตอไปน โดยอธบายพรอมยกตวอยางประกอบ 1. จงอธบายความหมายของบรการตดตามผล 2. บรการตดตามผลมความจาเปนตอผเรยนและสถานศกษาอยางไร 3. สถานศกษาจดบรการตดตามผลดวยจดมงหมายใด 4. จงยกตวอยางวธการตดตามผลผเรยนททานรจกสก 3 วธ 5. หากทานไดรบมอบหมายใหตดตามผลผเรยนทสาเรจการศกษาระดบชนมธยมศกษาปท 6 ไปแลว ทานจะมหลกการดาเนนงานอยางไร 6. จากคาตอบขอ 5 ทานจะเลอกใชวธการตดตามผลผเรยนอยางไร 7. วงจร PDCA เกยวของกบบรการตดตามผลอยางไร 8. อปสรรคของการจดบรการตดตามผลในสถานศกษาคออะไร 9. จากคาตอบขอ 8 ขอใหทานเสนอแนะแนวทางแกไขอปสรรคนน 10. ประโยชนของบรการตดตามผลทเกดขนกบสถานศกษามอะไรบาง



จตตนนท บญสถรกล. () หลกการแนะแนว. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

นภาพร ปรชามารถ. (2544). หลกการแนะแนว. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ผกาวรรณ อยสกล. (). การวจยประเมนความจาเปนเพอพฒนาการบรการใหการปรกษาของครแนะแนวในโรงเรยนมธยมศกษา. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวจยการศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พชรนทร พลเพชรพนธ. (2545). การแนะแนว. เพชรบร: สถาบนราชภฏเพชรบร.

ลกขณา สรวฒน. (). การแนะแนวเบองตน. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

วชรา จนตนสนธ. (2548). สภาพและปญหาการบรหารจดการแนะแนวระดบชวงชนท 4 โรงเรยนมธยมศกษาของรฐ กรงเทพมหานคร. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วงพกตร ภพนธศร และศรนนท ดารงผล. (). จตวทยาพฒนาการประยกตทางการศกษา. (พมพครงท ). กรงเทพฯ: สานกพมพมหาวทยาลยรามคาแหง.

สมร ทองด. (). “หลกการและแนวคดเกยวกบบรการตดตามและประเมนผล” ใน ประมวลสาระชดวชาหลกการและแนวคดทางการแนะแนว. หนวยท 7 – 11. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

สมศกด สนธระเวชญ. (). มงสคณภาพการศกษา. กรงเทพฯ: วฒนาพานช.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (). คมอวทยากรเครอขายระบบการดแลชวยเหลอนกเรยน. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ.

สภทรา จตรเพง. (). การนเทศแบบคลนกเพอพฒนาสมรรถภาพการจดกจกรรมแนะแนวของครประถมศกษา. วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาหลกสตรและการนเทศ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร.

อภษฎา จลพนธ. (2550). สภาพการดาเนนงานแนะแนวในโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระบร. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารการศกษา วทยาลยการฝกหดครไทย มหาวทยาลยราชภฏพระนคร.


ภาคผนวก


ภาคผนวก กธ คอครจตวทยาแนะแนวของแผนดน

281


ธ คอ ครจตวทยาแนะแนวของแผนดน1

รศ.ดร.ชอลดดา ขวญเมอง2 พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชมหาราช ทรงเปนพระมหากษตรยผทรงพระคณอนประเสรฐยงสาหรบเพอนครแนะแนวทกทาน เพราะทรงเปนแบบอยางอนลาเลศในดานพระจรยวตรอนงดงาม พระอจฉรยภาพอนสงสง และพระปรชาสามารถในทกๆ ดาน ควรทครแนะแนวทวทงแผนดนไทยไดนอมรบไวเหนอเกลาฯ และเจรญรอยตามเบองพระยคลบาท โดยการยดถอเปนเขมทศในการดาเนนชวต และการทางานแนะแนวของพวกเราในการพฒนาเยาวชนไทยใหเปนคนดมคณธรรม เปนคนเกง สามารถดารงชวตแบบพอเพยงไดอยางสนตสขและยงยน เปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศชาตใหเจรญกาวหนายงๆขนไป ตลอดระยะเวลากวาหกทศวรรษทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดชมหาราชทรงครองสรราชสมบตดวยทศพธราชธรรม ไดทรงพระราชทานพระบรมราโชวาท พระราชดาร พระราชดารส และพระจรยวตรอนงดงามทเปนแบบอยางดยงสาหรบเพอนครแนะแนวทกๆ ทาน ซงผเขยนในนามของสมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย ขอนอมนามากลาวไว ดงตอไปน

1. ทรงเปนเลศในการพฒนาบคลากรใหพงพาตนเองได

โครงการพระราชดารหลายโครงการทเนนใหชมชนและประชาชนพ งตนเองและชวยเหลอตนเองได ทรงเนนความเขมแขงของชมชน ดงจะเหนไดจากโครงการหลวงพฒนาภาคเหนอ โครงการหลวงพฒนาชาวเขา โครงการเกษตรทราบสง โครงการอาหารหลวงสาเรจรป ทรงเนนใหหยดย งการทาลายปาตนนาลาธาร การทาไรเลอนลอย การปลกฝนของชาวเขาดวยความรเทาไมถงการณ ทรงแนะนาใหมการปลกพชเมองหนาวและพชเศรษฐกจตางๆ เชน ผลไม ผก ไมดอก ไมประดบ ฯลฯ และสนบสนนใหมการปลกพชแบบขนบนได ชวยใหชาวเขามระดบชวตทดขน สามารถพงตนเองได กลายเปนชมชนทเขมแขงอกชมชนหนงในหลายๆ ชมชน โครงการพระราชดารเปนโครงการทมประโยชนตอสวนรวม ใชเงนทนไมมากนก ใชภมปญญาทองถนและภมปญญาไทยในการแกไขปญหา

1 ชอลดดา ขวญเมอง. (2552). “ธ คอ ครจตวทยาแนะแนวของแผนดน”. ในเอกสารรายงานการประชมใหญสามญประจาป 551.(-9) กรงเทพฯ: สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทย.

รองศาสตราจารย ระดบ คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม


88 เชน การทาไรนาสวนผสมตามทฤษฎใหม เพอการใชชวตแบบพอเพยง พออยพอกน มความพอเพยงในการยงชพและเพอการกนดอยดในอนาคต ดงพระราชดารสเกยวกบเรองการพงพาตวเอง ชวยเหลอตวเองและเศรษฐกจพอเพยงตอนหนงวา

ครแนะแนวทกทานควรมความอดทน ทมเทกาลงกายกาลงใจ เพอหาวธการตางๆ ทจะชวยใหผเรยนและประชาชนในทองถน ใหสามารถชวยเหลอตนเองไดตามศกยภาพของตนทงในดานการเรยนร การประกอบอาชพและการปรบตว ไมวงตามกระแสของสงคมจนไมสามารถทจะหาเปาหมายของชวตทแทจรงได ควรหาทางชวยใหผเรยนเขาใจในตนเอง รเทาทนสภาพแวดลอมและเลอกตดสนใจไดดวยตนเอง มความพอเพยงในการดาเนนชวตและประสบความสาเรจในการพฒนาตน พฒนาอาชพ และพฒนาสงคม

. ทรงเปนเลศในปรชญาของการพฒนาบคคลไดอยางสมบรณแบบ

ทรงแสดงใหเหนวาทกคนมคณคาและมศกดศรเทาเทยมกน พระจรยวตรของพระองคเทาทรบทราบโดยทวกนแสดงใหเหนถงความไมถอพระองค ชวยใหผทไดมโอกาสเขาเฝารสกซาบซงในน าพระทยของพระองคทาน สวชา (253, หนา 7) ไดเขยนเลาไวสรปไดวา ในวนเฉลมพระชนมายครบ 5 รอบ ไดเขาเฝาเพอถวายพระพร ทรงแยมพระสรวลกบทกคน และมพระราชปฏสนถารถงทกขสขถวนหนาดวยพระพกตรทเอบอม กระแสพระราชดารสเตมไปดวยพระเมตตาอนเหลอลน ทาใหทกคนหายตนเตน หายประหมาหมดสน เหลอแตความชนใจอยางใหญหลวง และเมอกราบบงคมทลขอพระบรมราชานญาตถายภาพหมไวเปนมงคล กทรงอนญาตและตรสวา

“เราไมควรใหปลาแกเขา แตควรจะใหเบดตกปลาและสอนใหพวกเขารจกวธตกปลาจะดกวา”

“…การจะเปนเสอนนไมสาคญ สาคญอย ทเราพออย พอกน และมเศรษฐกจการเปนอย แบบพอมพอกน แบบพอมพอกนหมายความวาอมชตวเองได ใหมพอเพยงกบตวเอง…”

“…ถาสามารถทจะเปลยนใหกลบเปนเศรษฐกจแบบพอเพยง ไมตองทงหมด อาจจะเศษหนงสวนส กจะสามารถทจะอยได การแกไขตองใชเวลา ไมใชงาย ๆ โดยมากคนกจะใจรอนเพราะเดอดรอน แตวาถาทาตงแตเดยวน กจะสามารถทจะแกไขได…”


89 “เขามาใกลๆ ซ มาใหชดเลย นตองนงใหสงขนมาหนอย ไมงนถกขางหนาบงหมด ขางหลงตองขยบใหสงขนอก ใหเหนหนาทกคน” พระองคทรงชใหเหนวาปญหาตางๆ ยอมมสาเหต ทรงมพระวรยะอตสาหะ อดทน เพอทจะตรวจสอบคนควาหาสาเหตของปญหาทแทจรง ทรงเปนหวงความรมเยนเปนสขของไพรฟาประชาชน จงไดทมเทพระวรกายและพระสตปญญา ในการชวยเหลอพสกนกรใหพนจากการ อดอยากยากแคน ใหสามารถลมตาอาปากเลยงชพตนเองและครอบครวได ดวยเหตน ในการแกไขปญหาตางๆ พระองคจะทรงศกษาคนควาดวยพระองคเองอยางใกลชด จนทราบถงสาเหตทเปนแกนแทของปญหา และหาทางแกไขโดยใชกลวธการงายๆ ไมยงยากซบซอน สามารถทาไดดวยตนเอง เชน สาเหตของปญหาความยากจน สวนหนงเปนเพราะความไมรจกพอเพยงในการดาเนนชวต การเกดความโลภ ทาใหตองเบยดเบยนผอน ทาใหเรายงถลาลกลงไปมากขนทกท พระองคทรงเตอนใหเราถอยกลบ 2 - 3 กาว เพอทจะไดกาวตอไปไดดวยการพงพาตนเอง ในการใหความรหรอแกไขปญหาตางๆ ของพสกนกร พระองคทรงคานงถงความแตกตางระหวางบคคล ดงจะเหนไดจากการทพระองคทรงตระหนกวาเกษตรกรสวนใหญมการศกษานอย จงยากทจะเขาใจถงหลกวชาการและเทคโนโลยสมยใหม การถายทอดอบรมเพมพนความรจงตองใชวธการพเศษทถกตองเหมาะสมกบระดบความร ภมประเทศและขนบธรรมเนยมของแตละทองถน การแกปญหาของพระองคจงทรงใชภมปญญาชาวบานทไมขดกบขนบธรรมเนยมประเพณ วฒนธรรมและวถชวตของคนในทองถนเปนหลกเสมอมา นอกจากน ในการปฏบตพระราชภารกจตามโครงการตางๆ ทรงใหเสรภาพในการตดสนใจเลอกแกพสกนกรของพระองคเสมอ พระองคทรงย าเสมอๆ วาพระราชดารของพระองคเปนเพยงขอเสนอแนะเทาน น หากผรหรอนกวชาการเหนวาไมเหมาะสมกสามารถทกทวง แกไขไดตลอดเวลา โครงการหลายโครงการจะยดหลก “ระเบดจากขางใน” ใหประชาชนผมสวนไดเสยเปนผกาหนดวถทางของตนเองเพอเลอกแนวทางพฒนา ทรงใชหลกประชาพจารณ ถามความสมครใจ ตกลงรวมกน แลวจงใหผนาในทองถนไดรบทราบและดาเนนการตามขนตอนรวมกน ครแนะแนวทกทานควรจะไดเจรญรอยตามเบองพระยคลบาทในการเหนคณคาและศกดศรของผเรยน ใหความเสมอภาคเทาเทยมกน ไมเลอกทรกมกทชง มความเปนกนเองกบผเรยน ยมแยมแจมใส รกใครและหวงดตอลกศษยทกคนดวยความจรงใจ ไมเสแสรง คานงถงสทธและเสรภาพของผเรยนในการตดสนใจ ทงในการเรยนการสอนและการปฏบตการแนะแนวอยางสมาเสมอ ใชสตปญญาในการหาวธการตางๆ ทจะชวยใหทราบถงสาเหตของพฤตกรรมทเปนปญหาเพอจะไดชวยเหลอไดอยางถกตองและเหมาะสมกบความแตกตางของแตละคน ดวยความอตสาหะ วรยะ


90 อดทน เสยสละประโยชนสขสวนตนเพอพฒนาผเรยน ใหเปน “คนเกง ด มสข รกไปขางหนา พฒนาสงคม” ตอไป

3. ทรงเปนเลศในการแนะแนวทางดานการศกษา

องคพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ ทรงสนพระทยและตระหนกถงความสาคญของการศกษาเสมอ ดงพระบรมราโชวาททวา เดจพระเจาอยหวฯ มแนวพระราชดารเกยวกบระบบการศกษาวา ระบบ

การศกษาตองมการจดเนอหา วธการศกษาใหบรรลตามวตถประสงค ตองไดรบการแนะนาสงเสรมใหมความเจรญงอกงามในการเรยนร การคดอาน การกระทา และใหสามารถนาเอาคณสมบตทงปวงทมในตวออกมาใชใหเปนประโยชนเกอกลตน เกอกลผอน เพอใหอยรวมกนไดอยางสนตสข พระองคทรงเปนนกคด นกประดษฐ และนกวจย ทรงใหความรดวยการปฏบตจรงและมประสบการณตรง ทรงสรางองคความรใหมๆ ดวยพระองคเอง ทรงพสจน คนควา ทดลอง กอนทจะสรปเปนองคความรและเผยแพรตอไป ทรงเปนครทดสามารถอธบายสงทเขาใจยากใหเขาใจไดงาย มการวาดภาพหรอเขยนแผนผง แผนทประกอบการอธบาย ทรงใชเทคโนโลยงายๆ ทไมสงจนเกนไปจนไมเหมาะกบสภาพของทองถนและบคคล ทรงคานงถงความเปนอยและระบบนเวศโดยสวนรวมของธรรมชาตและสภาพทางสงคมของชมชนนน ๆ ทรงเนนการเรยนรทใหผเรยนไดลงมอปฏบตจรง ทรงยดหลก ทาใหงาย (simplify) ไมยดตดกบตารา มการจดการเรยนรหลายรปแบบทงในหองเรยนและนอกหองเรยน การเรยนตวตอตวในวชาทกษะ เชน โครงการพระดาบส ทรงเนน “การเรยนรในทกท การศกษาในทกเมอ” ทรงใชหลกการศกษาตลอดชวต ใฝร ใฝเรยน ทรงยดหลกใหผเรยนและชมชนเปนศนยกลางของการเรยนร เชน มหองสมดศาลารวมใจ โรงเรยน

“การพฒนาบานเมองใหเจรญยงขนไปนนยอมตองพฒนาบคคลกอน เพราะถาบคคลอนเปนองคประกอบของสวนรวมไมไดรบการพฒนาแลว สวนรวมจะเจรญและมนคงไดยากยง การทบคคลจะพฒนาไดกดวยปจจยประการเดยวคอการศกษา การศกษานนแบงเปนสองสวน คอ การศกษาดานวชาการสวนหนง กบการอบรมบมนสยใหเปนผมจตใจใฝดใฝเจรญ มปกตละอายชวกลวบาปสวนหนง การพฒนาบคคลจะตองพฒนาใหครบถวนทงสองสวน เพอใหบคคลไดมความรไวใชประกอบการ และมความดไวเกอหนนการประพฤตปฏบตทกอยาง ใหเปนไปในทางทถกทควร และอานวยผลเปนประโยชนทพงประสงค”


91 รมเกลา โรงเรยนศกษาสงเคราะห เนนใหสามารถพงตนเองไดแบบครบวงจร โครงการสารานกรมไทยสาหรบเยาวชน สาหรบใหเปนโรงเรยนประจาบานเพอใหพอแมใชสอนลกและพใชสอนนอง นอกจากน พระองคทรงเนนการสรางเครอขายของการเรยนรและการแกปญหาของชมชนรวมกนในลกษณะของสามประสาน คอ บ-ว-ร (บาน วดและโรงเรยน) ทรงใชภาษาทสรปเปนความคดรวบยอดเพอใหจดจาไดงายและจดจาไดนาน สามารถพดกนไดจนตดปาก เชน “รรก สามคค” “น าดไลน าเสย” “4 น า 3 รส” “แกลงดน” “ปลกปาในใจคน” “ปลกปาแบบไมปลก” “ปาสามอยาง ประโยชนสอยาง” “ขาดทนเปนกาไร” “ทฤษฎใหม” “เศรษฐกจพอเพยง” “โครงการแกมลง” “โครงการดาบส” “เสนทางเกลอ” “ไตธรรมชาต” “ปอด” “ระเบดจากขางใน” “ขาวกลอง” พระภารกจของพระองคทางดานการศกษามมากมาย ทครแนะแนวควรจะไดศกษาและนอมนามาเปนแนวทางในการปฏบตงานทงในดานการจดการเรยนการสอนในหลายๆ รปแบบ เนนจดกจกรรมใหผเรยนไดศกษาคนควาดวยตนเองจากการมประสบการณตรง ไดมโอกาสไปสมผสกบปญหาของประชาชนในชมชน ไดชวยเหลอสงคมในการแกไขปญหาตามทไดรบความรจากชนเรยน แลวนามาสรปอภปรายรวมกนเพอสรางองคความรใหม ทาสงทยากใหงาย หรออาจจดกจกรรมแนะแนวเพอพฒนาผเรยนในหลายๆ รปแบบ เพอใหผเรยนสามารถชวยเหลอตนเองไดทงทางดานการเรยน การประกอบอาชพและการดาเนนชวต

4. ทรงเปนเลศในทางการแนะแนวดานอาชพ

โครงการตางๆ ของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ กวา 2, โครงการ สวนใหญเปนโครงการเพอความเปนอยทด เนนการแกไขและพฒนาดานการทามาหากนของประชาชนเปนสาคญ เชน โครงการเกษตรทฤษฎใหม พระองคมงชวยผประกอบอาชพเกษตรกร เพราะเปนกลมชนทมความยากจนและเปนชนกลมใหญของประเทศ ทรงเนนการพออย พอกน และปพนฐานความอยด กนดในอนาคตของประชาชนทเรยกวา “เศรษฐกจพอเพยง” นอกจากน โครงการพระดาบส เปนโครงการชวยบคคลทยากจนหรอเปนขาราชการ ทหาร ตารวจ พลเรอนททพลภาพไดศกษาวชาชพตางๆ โครงการอนๆ ทสาคญ เชน โครงการอนรกษฟนฟบนดอยตางๆ เพอสงเสรมการประกอบอาชพของชาวเขาทมนคงถาวร โครงการอดนมเมด โครงการนมสด โครงการทดลองเรองขาว (ขาวกลอง) และทรงตงศนยการศกษาการพฒนาอนเนองมาจากพระราชดารตาม ภมภาคตางๆ ดงจะเหนไดจากพระราชดารสเกยวกบเรองนวา


9 พระองคทรงสนพระทยในเรองความเปนอย และการประกอบอาชพของประชาชนทกๆ ชมชน ซง สวชา (253, หนา ) ไดกลาวถงพระราชดารสทแสดงถงน าพระทยอนงดงามของพระองคททรงหวงใยตอพสกนกรชาวไทยทยากจน ทไมมททามาหากน โดยเนนใหทกฝายชวยกนดแลใหมหนทางทามาหากน ชวยตวเองได ดงน ในเรองการแนะแนวอาชพนน ครแนะแนวควรปลกฝงจตสานกใหผเรยนรกในอาชพของครอบครวหรอชมชน พยายามนาความรทไดรบไปใชในการพฒนาอาชพของตนและชมชนใหกาวหนา ไมทอดทงชมชน ไมดถกอาชพของครอบครว ใหผเรยนไดสมผสกบผประกอบอาชพในชมชนของตน เพอใหมประสบการณตรงใหมากทสด เพอจะไดเขาใจถงสภาพปญหา และตระหนกในความจาเปนทจะตองชวยกนแกไขปญหา ในฐานะทไดเรยนรมาหลายๆ ดาน เนนการนาความรสากลมาผสมผสานกบความรทองถน หรอภมปญญาชาวบานหรอภมปญญาไทย ใชแนวทฤษฎใหมของพระองค เพอใหสามารถพงตนเองและยนอยบนจดทมความแขงแรงมากทสดได มความพอเพยงในการดาเนนชวต มสตรเทาทนของกระแสนยมและไมตกเปนทาสของกระแสนยมซงเปนจดทออนแอทสด จนทาใหไมสามารถทจะพฒนาหรอแกไขปญหาตางๆ ได ครแนะแนวควรจดทาโครงการตาง ๆ เพอพฒนาอาชพและพฒนาชวตของผเรยน เชน อาจมโครงการพฒนาศกยภาพมนษย โดยการจดกจกรรมทหลากหลายเพอสรางคนและใหคนสรางงานตอไป

5. ทรงเปนเลศในทางการแนะแนวดานสงคมและการปรบตว (ดานสวนตว)

พระองคทรงมวธการแนะแนวในหลายๆ รปแบบ ทเหมาะสมกบเหตการณและชวงเวลา ซงขอนอมนามากลาวไวบางประเดน ดงน

“...ทตงของศนยศกษาน เพอประสงคสาคญยงสองทาง ทางหนงเพอเปนการสาธตการพฒนาเบดเสรจ หมายถงวา ทกสงทกอยางทกดานของชวต ประชาชนจะหาเลยงชพในทองถนทจะทาอยางไร และไดเหนวทยาการแบบใหมทสามารถจะหาดวธการทามาหากนใหมประสทธภาพ…”

“...แบกะดนสโตรนมมานานแลวนะ เรยกวาเปนเอกลกษณของไทยไดเลย ใชไหมคณ…ความจรงแบกะดนสโตรกนาจะรกษาไวนะ เปนเอกลกษณน แตตองจดเปนระเบยบใหรกษาความสะอาดใหด…พวกนคนจนทงนน ไมรจะทาอะไรไมมงานทา กทาของขาย ทาขนม ทาขาวแกง กพอเลยงชพได”


9 ในทกๆ ปจะทรงพระราชทาน ส.ค.ส. แกพสกนกรชาวไทย โดยแฝงแงคด คตธรรมในการดาเนนชวตเพอใหมความสขตลอดปใหม เชน ในป 2542 ทกคนเผชญกบยค IMF บางคนตกงาน บางคนสนเนอประดาตว บางคนมหนสนมากมาย เดอดรอนกนไปทว บางคนถงกบทอถอยสนหวงในชวตถงกบฆาตวตายกม พระองคทรงใหกาลงใจพสกนกรชาวไทยใหสกบชวต มความอดทนและมความหวงในชวต ผทไดอานพระราชนพนธพระมหาชนกของพระองคแลว จะรสกมกาลงใจทจะสกบชวตตอไป ไมสนหวงเชนเดยวกบพระมหาชนกทแมจะวายน าทามกลางมหาสมทรและมองไมเหนฝง กตาม พระองคทรงสอนโดยผานบทพด (คาถา) ระหวางเทพธดามณเมขลากบพระมหาชนก ดงน (พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดยเดชฯ, 253, หนา 2 - 23) มณเมขลากลาววา: “นใคร เมอแลไมเหนฝงกอตสาหพยายามวายอยทามกลางมหาสมทร ทานรอานาจประโยชนอะไร จงพยายามวายอยอยางนนกหนา” พระมหาชนกตรสวา: “ดกอนเทวดา เราไตรตรองเหนปฏปทาแหงโลก และอานสงสแหงความเพยร เพราะฉะนน ถงจะมองไมเหนฝง เรากตองพยายามวายอยทามกลางมหาสมทร” มณเมขลากลาววา: “ฝงมหาสมทรลกจนประมาณไมได ยอมไมปรากฏแกทาน ความพยายามอยางลกผชายของทานกเปลาประโยชน ทานไมทนถงฝงกจกตาย” พระมหาชนก : “บคคลเมอกระทาความเพยร แมจะตายกชอวา ไมเปนหนในระหวางหมญาต เทวดาและบดามารดา อนง บคคลเมอทากจอยางลกผชาย ยอมไมเดอดรอนในภายหลง” นอกจากน พระองคทรงแนะแนวทางในการดาเนนชวตและการงานแกพสกนกรชาวไทยทกหมเหลา เชน กลมครอาจารย พระองคทรงแนะแนวทางในการครองตน และการสงสอนลกศษย ดงน

“...จะตองฝกหดจตใจของตวใหเขมแขง หนกแนน สจรต ซอตรง ประกอบดวยเมตตา และความสภาพออนโยน จะทาใหศษยมองเหนและประทบใจในความสามารถและความดของคร แลวกาหนดจดจาเปนแบบฉบบ”

“…ควรยดถอเปนหลกการวา ในการสงสอนศษยนนมความจาเปนอยางหนงทสาคญมากดวยทจะตองพยายามหาทางใชหลกวชาและวธการสอนทมประสทธภาพ เพอทจะชวยใหนกเรยนสามารถคด เขาใจ และเหนจรงดวยตนเองในเนอหาสาระ ตลอดจนกฎและหลกเกณฑทไดเรยน ทงสามารถนากฎหรอหลกเกณฑทไดเรยนรแลวไปใชไดเอง โดยมองเหนและทราบถงประโยชนของการใชหรอการทาตามบทเรยนนนๆ อยางแนใจดวย…”


9 จะเหนวา แนวพระราชดารในสวนทเกยวกบความเปนคร อาจารยและความเปนนกเรยน นกศกษา พระองคทรงเนนความสาคญของระบบความคดเกยวกบกระบวนการเรยนการสอน และคณสมบตของความเปนครอาจารย นกเรยนนกศกษา โดย “ทาในสงทสรางสรรคตามหนาทของตน” สมาคมแนะแนวแหงประเทศไทยหวงวาพระบรมราโชวาท พระราชดารส พระราชดารและพระจรยาวตรอนงดงามทไดรวมรวมและเรยบเรยงไวดงกลาวน จะเปนเสมอนเขมทศในการดาเนนงานแนะแนวสาหรบเพอนครแนะแนวทกทาน และนอมระลกถงความเปนเลศของพระองคทานในทกๆ ดาน โดยเฉพาะความเปน “ธ คอ ครจตวทยาแนะแนวของแผนดนทเลศลา” ซงเปนทประจกษแกใจของเพอนครแนะแนว และพรอมทจะนาไปประพฤตปฏบตเพอเจรญรอยตามเบองพระยคลบาทใหสมกบทพระองคไดทรงประพฤตเปนแบบอยาง และพราสอนพวกเรามากวาหกทศวรรษ ขอพระองคทรงพระเจรญยงยนนาน สถตเปนมงขวญ และเปนศนยรวมแหงดวงใจของพสกนกรชาวไทยชวกาลนานเทอญ. เอกสารอางอง

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดยเดชฯ. (253). พระมหาชนก. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

วาร อมไพรวรรณ. (254). พระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช ในหลวงของเรา. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ: ภทรนทร.

สถาบนราชภฏพบลสงคราม. (2542). พระภมพลมหาครราชาผทรงเปนครจตวทยาและการแนะแนวของแผนดน. พษณโลก: สถาบนราชภฏพบลสงคราม.

สานกงานสภาสถาบนราชภฏ. (253). วสยทศน: ราชภฏกบการพฒนา. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

สานกราชเลขาธการ. (254). ประมวลพระราชดารสและพระบรมราโชวาททพระราชทานในโอกาสตางๆ ปพทธศกราช 539. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

สวชา (นามแฝง). (253). ตะวนสองหลา. กรงเทพฯ: ดวงกมล.


ภาคผนวก ขตวอยางรายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณ (แบบสมบรณ)


ตวอยางรายงานการศกษานกเรยนเปนรายกรณ (แบบสมบรณ)1 1. ชอนกเรยนทศกษา ชนทกาลงศกษา นายชาย สขใจ (นามสมมต) ชนมธยมศกษาปท 5

2. ผศกษา นางสาวทวพร เพมสโข (นามสมมต) ครประจาชน

3. ระยะเวลาในการศกษา วนท 16 มถนายน 2548 ถงวนท 17 กนยายน 2548 รวมเวลา 3 เดอน

4. สาเหตของการศกษา ไมสนใจเรยนและกอกวนเพอนขณะเรยน

5. เครองมอและเทคนคทใชในการรวบรวมขอมล . ระเบยนสะสม . การสงเกต . การสมภาษณ . การใหการปรกษา . แบบสอบถามใครเอย . แบบสารวจเจตคตทดตอตนเอง . แบบประเมนความฉลาดทางอารมณ . การเยยมบาน

6. ขอมลทไดจากการสงเคราะหขอมล 6.1 ขอมลสวนตว เกดวนท 15 พฤศจกายน 2531 ปจจบนอาย 16 ป เชอชาตไทย สญชาตไทย ศาสนาพทธ มผวขาว รปรางสง 175 เซนตเมตร น าหนก 60 กโลกรม ปจจบนอาศยอยกบบดาและมารดา ไดคาใชจายมาโรงเรยนวนละ 40 บาท บานอยใกลโรงเรยน ไมเคยไดรบทนการศกษา ไมเคยหางาน

1 สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2550). การศกษานกเรยนเปนรายกรณ. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ.


298

พเศษทา มเพอนสนทในหองหลายคน ไมสบบหร ดมเหลาบางบางครงถาเขาสงคมกบเพอน ชอบขบรถจกรยานยนตดวยความเรว เคยประสบอบตเหตรถลมอยางแรง . ขอมลครอบครว บดาชอ นายอวน สขใจ (นามสมมต) อาย 47 ป จบชนประถมศกษาอาชพเปดรานซอมรถและบรการรบ-สงนกเรยนอนบาลใกลบาน รายไดประมาณ 6,000 บาทตอเดอน มารดาชอ นางชม สขใจ (นามสมมต) อาย 40 ป จบชนประถมศกษา อาชพชวยสามดแลกจการและชวยบรการรบสงนกเรยน มพนอง 3 คน เปนผชายทงหมด ชายเปนลกคนกลาง ครอบครวมสมาชก 5 คน คอ ชาย บดา มารดา พชาย และนองชาย ความสมพนธในครอบครวอบอน มการทะเลาะกนบาง ทอยอาศยเปนบานไม 2 ชน คอนขางเกา คนทชายไวใจมากทสด คอ ยาย แตเสยชวตเมอตนเดอนกนยายนทผานมา 6.3 ขอมลสขภาพ .. สขภาพกาย เปนคนสขภาพแขงแรง ไมมโรคประจาตว ชวงปดภาคเรยนชนมธยมศกษาปท 3 เคยถกแทงทใกลราวนม เนองจากขบรถเรว เสยงดงทาใหผอนไมพอใจ .. สขภาพจต เปนคนสนกสนานราเรง จากการทาแบบประเมนความฉลาดทางอารมณ (EQ) พบวา มความรบผดชอบ แตการควบคมตนเองอยในระดบตา 6.4 ขอมลดานการเรยน ผลการเรยนเมอจบชนประถมศกษาปท 6 อยในเกณฑพอใช เคยเปนนกกฬาของโรงเรยน เรยนจบชนมธยมศกษาปท 3 ดวยคะแนนเฉลย 1.41 ขณะเรยนมธยมศกษาตอนตน มพฤตกรรมขาดเรยน หนเรยน ไมนาสมดหรออปกรณการเรยนมาเปนประจา และเมอเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ไดผลการเรยนเฉลย 0.99 6. ขอมลทางสงคม .. ทางบาน ชายไมคอยสนทกบพนอง จะคยดวยเมอจาเปน มกเอาแตใจตนเอง บดาและมารดามกจะตาหนและเปรยบเทยบกบพชายเสมอ ทาใหชายรสกนอยใจ ไมชอบอยบาน มกเทยวเตรกบเพอนๆ กลบบานดกเปนประจา ไมเชอฟงคาคาตกเตอนของบดาและมารดา .. ทางโรงเรยน ชายเปนคนสนกสนาน มเพอนสนทในหองประมาณ 10 คน มกถกครตาหนและตกเตอนเสมอ ในเรองความรบผดชอบดานการเรยน การแตงกายและการพดจา 6.6 ความสนใจ งานอดเรก และประสบการณในดานตางๆ .. ชายมความสนใจเกยวกบการแขงรถ การเทยวเตร และการคบเพอนตางเพศ .. งานอดเรกชอบขบรถเลนและเลนกฬาฟตบอล


299

.. ประสบการณในดานตางๆ เคยเปนตวแทนนกกฬาของโรงเรยนเขาแขงขนในระดบกลมโรงเรยน เคยฝกซอมเครองยนตกบบดาชวงปดภาคเรยน 6.7 เปาหมายและความคาดหวงในอนาคต .. อยากเปนเจาของอซอมรถ .. อยากมบานเปนของตนเอง 6.8 ความภาคภมใจ ปญหาและอปสรรคในการดาเนนชวต .. ความภาคภมใจคอ เปนทยอมรบของกลมเพอน .. ปญหาและอปสรรคในการดาเนนชวตคอ คดวาบดา – มารดาไมรก

7. การวเคราะหและวนจฉยปญหา ชายมผลสมฤทธทางการเรยนตามาตลอด เนองจาก 7.1 ขาดแรงกระตนและกาลงใจจากครอบครว ทาใหชายขาดแรงจงใจในการเรยนและหนไปสนใจกจกรรมอนๆ ทดแทน 7.2 ชายมพฤตกรรมการเรยนทไมเหมาะสม เชน ไมตงใจเรยน กอกวนชนเรยน ขาดความรบผดชอบในการสงงานทไดรบมอบหมาย ไมนาอปกรณการเรยนมาเรยน

8. การชวยเหลอ สงเสรม และพฒนา 8.1 ผศกษาใหคาปรกษาแกชาย เพอสรางแรงจงใจในการเรยน 8.2 ผศกษาพดคยกบผปกครอง เพอทาความเขาใจในเรองการสอสารกบชายและการเสรมสรางกาลงใจ 8.3 ผศกษาขอความรวมมอกบผสอน ในการปรบพฤตกรรมการเรยนของชาย

9. การตดตามผล 9.1 จากการสมภาษณผปกครองของชาย เกยวกบพฤตกรรมการเรยนเมออยทบาน พบวา ชายเรมมพฤตกรรมการเรยนทดขน แตการเทยวเตร และกลบบานดกยงคงเดม 9.2 จากการสงเกตและสมภาษณครผสอน พบวา ชายมพฤตกรรมการเรยนดขน มความรบผดชอบตอตนเอง สงเกตจากการนาสมดงานในรายวชาตางๆ มาใหด พบวา ชายทางานเรยบรอยพอใช แมวาจะยงไมครบทกวชา แตกถอวาไดปรบปรงตนเองดานความรบผดชอบไดในระดบหนง และจากการสอบถามเพอนๆ ในหองยอมรบวา ชายพยายามปรบตวดขน


300

10. ขอเสนอแนะ 10.1 สาหรบนกเรยน เนองจากชายถกเลยงดแบบตามใจมาตงแตเลกไมเคยถกฝกใหรบผดชอบงาน ตองการอะไรทางบานจะหามาให เนองจากทางบานมฐานะพอทจะดแลได ซงมสวนทาใหชายขาดความรบผดชอบตอตนเอง ดงนน บดา มารดา ควรใหเวลาและเอาใจใสชายมากขน โดยการพดคย และมอบหมายงานบานทชายพอจะทาได ใหกาลงใจเมอชายทาไดสาเรจ รวมทงคอยตดตอประสานงานกบครในโรงเรยนอยางใกลชดทงในเรองการเรยนและความประพฤต 10.2 สาหรบครแนะแนว ควรหาโอกาสพดคยกบชาย คอยใหกาลงใจและสนบสนนในดานตางๆ เนนการจดการเรยนการสอนแบบกจกรรมกลมหรอจดโปรแกรมเพอฝกใหชายรบผดชอบตอตนเอง และตดตามผลอยางตอเนอง เพอสรางภมคมกนใหชายดแลตนเองอยางมคณภาพ 10.3 สาหรบครประจาวชา ควรชวยดแล สงเกต กระตน และจงใจใหชายเขารวมกจกรรมตาง ๆภายในหองเรยน โดยเปดโอกาสใหชายไดแสดงความสามารถมอบหมายงานใหรบผดชอบ และชนชม เมอทาอะไรไดสาเรจ ไมควรตาหนการกระทาของชายตอหนาเพอใหเกดความอบอาย แตใชการตกเตอนเปนสวนตวกบชาย และไมใหความสนใจกบพฤตกรรมทไมเหมาะสม 10.4 สาหรบครทปรกษา มความสาคญมากในการทจะชวยเหลอชายเนองจากเปนบคคลทใกลชด และไดรบความไววางใจ ดงนน ครทปรกษาควรทาหนาทในการประสานงานกบผทเกยวของอยางใกลชด โดยขอความรวมมอจากครแนะแนวครผสอน และครอบครวในการแกปญหา

11. ภาคผนวก ขอมลทควรนามาใสในภาคผนวก ผศกษาควรนาขอมลดบทเกบรวบรวมไดจากเครองมอตางๆ เชน บนทกการสงเกต บนทกการสมภาษณ บนทกการใหคาปรกษา บนทกการเยยมบาน เปนตน โดยปกปดชอ–สกล และรายละเอยดของนกเรยนทศกษาทอาจถกอางองได และนาขอมลทไดมาสรป ดงน


301

ตวอยาง การสรปขอมลทไดจากการรวบรวมดวยเครองมอตาง ๆ

1. ระเบยนสะสม จากการสงเกตขอมลจากระเบยนสะสม สรปขอมลได ดงน ขอมลสวนตว ชายมภมลาเนาเดม เปนคนจงหวดนครราชสมา อาย 16 ป ลกษณะทอยอาศยเปนบานของตนเอง คอนขางเกา ไดคาใชจายมาโรงเรยนวนละ 40 บาท บานอยใกลโรงเรยนไมเคยไดรบทนการศกษา ไมเคยหางานพเศษทา มเพอนสนทในหองหลายคน ไมสบบหร ดมเหลาบางบางครง ถาเขาสงคมกบเพอน ชอบขบรถจกรยานยนตดวยความเรวเคยประสบอบตเหตลมอยางแรง ขอมลครอบครว บดาชอ นายอวน สขใจ (นามสมมต) อาย 47 ป จบชนประถมศกษาอาชพเปดรานซอมรถและบรการรบ-สงนกเรยนอนบาลใกลบาน รายไดประมาณ 6,000 บาทตอเดอน มารดาชอ นางชม สขใจ (นามสมมต) อาย 40 ป จบชนประถมศกษา อาชพชวยสามดแลกจการและชวยบรการรบสงนกเรยน มพนอง 3 คน เปนผชายทงหมด ชายเปนลกคนกลาง ครอบครวมสมาชก 5 คน คอชาย บดา มารดา พชาย และนองชาย ความสมพนธในครอบครวอบอน มการทะเลาะกนบาง ทอยอาศยเปนบานไม 2 ชน คอนขางเกา คนทชายไวใจมากทสด คอ ยาย (แตเสยชวตเมอตนเดอนกนยายนทผานมา) ขอมลสขภาพ สขภาพกาย เคยรถลมอยางแรงและเคยถกแทงใตราวนม สขภาพจต ควบคมตนเองไมคอยได ขอมลการเรยน จบชนมธยมศกษาตอนตน ไดผลการเรยนสะสม 1.41

2. จากการสงเกตและการบนทกการสงเกต จากการสงเกตและบนทกการสงเกต จานวน 5 ครง สรปขอมลไดดงน พฤตกรรมทวไป เปนคนสนกสนานราเรง เมออยกบเพอนไมคอยมมารยาท ชอบพดจาเสยงดงกวนเพอนๆ ขณะเรยน ครเคยใหออกจากหองเรยน เนองจากไมสนใจเรยนและเสยงดงแตงกายผดระเบยบบอยครง ตองตกเตอนเสมอ มกตามเพอนเมอถกชกชวน ไมนาอปกรณมาเรยน ถานามากมกจะทาหายบอยๆ


302

การเรยน ไมตงใจเรยน ลกเดนไปมา สงเสยงดงรบกวนเพอนและคร นอนหลบในหองเรยนเปนประจา ชอบคยและหยอกลอกบเพอนทสนท นงรองเพลง เคาะโตะ ไมสงงาน ไมสงการบานและไมมสมดงานมาเรยน บางครงไมนาอปกรณมาเรยนจนตองตกเตอนเสมอ อานหนงสอไดคลอง แตยงสรปเรองทอานไดไมด

3. การสมภาษณ จากการสมภาษณนกเรยน 7 ครง สมภาษณผปกครอง 3 ครง สรปขอมลไดดงน สมภาษณนกเรยน ครอบครวของชายไมมปญหาเรองรายได แตชายรสกวาบดา มารดารกพและนองมากกวา ชายถกตาหนเสมอบางครงถกตาหนโดยไมเขาใจสาเหตวาเพราะอะไรชายมเพอนสนทหลายคน สวนใหญจะพากนไปเทยว ขบรถเลน นงคยจนดก จงกลบบานอยบานไมชอบทางานบาน รบผดชอบเพยงแคดแลตนเอง สมภาษณผปกครอง ชายเปนคนทไมรบผดชอบตอตนเอง ทงดานการเรยนและการทางานตางๆ บดา มารดาของชายยอมรบวาเลยงลกแบบตามใจมาตงแตเดก เพราะอยากใหลกมเหมอนคนอน ตอนเดกกพอตกเตอนไดบาง แตพอโตขนจะตามเพอน รสกหนกใจกบพฤตกรรมของลก กลวเรยนไมจบ ขาดความรบผดชอบตอตนเองมาก ไมคอยชวยทางานบานชอบเถยง เอาแตใจตนเอง

4. การใหการปรกษา จากการใหคาปรกษาจานวน 6 ครง สรปขอมลไดดงน ชายยอมรบวา ตนเองไมสนใจเรยน แตอยากเรยนใหจบพรอมเพอนในหอง ไมเคยอานหนงสอเรยน ในหองกไมสนใจ ไมชอบเรยนเพราะมนยาก แตพยายามจะปรบปรงตวเอง จะพยายามทางานสงใหครบ จะนาอปกรณการเรยนมาเรยนโดยทาสญญากบครเปนลายลกษณอกษร และอยบานชวยพอ-แมทางานบานบางจะไมพดคยเสยงดงในหอง

5. แบบสอบถามใครเอย จากการทาแบบสอบถามใครเอย จานวนนกเรยน 40 คน พบวา ชายไดรบการคดเลอกจากเพอนในหวขอตอไปน เปนคนทเทยวเกงทสด (ไดรบเลอกจากเพอน 29 คน) เปนคนทชอบยมของเพอนบอยทสด (ไดรบเลอกจากเพอน 21 คน) เปนคนทชอบขดคอเพอนมากทสด (ไดรบเลอกจากเพอน 21 คน)


303

. แบบสารวจเจตคตทดตอตนเอง จากการสารวจเจตคตทดตอตนเอง พบวา ชายเปนคนทมน าใจ สนกสนาน ตองการความรก บางครงขาดความมนใจในตนเอง และไมชอบอานหนงสอเรยน

7. แบบประเมนความฉลาดทางอารมณ จากการทาแบบประเมนความฉลาดทางอารมณ ของกรมสขภาพจต สรปขอมลไดดงน . ดานสมพนธภาพ พบวา ชายมความภมใจในตนเอง ความสขสงบทางใจ ผลการประเมนอยในระดบสง . ดานเหนใจผอน พบวา ชายมแรงจงใจ ตดสนใจแกปญหา พอใจในชวต ผลการประเมนอยในระดบปกต . ดานการควบคมตนเอง พบวา ชายมความรบผดชอบ ผลการประเมนอยในระดบตา

8. การเยยมบาน จากการเยยมบาน 2 ครง สรปขอมลไดดงน

ทพกอาศยเปนบานไม 2 ชน คอนขางเกา เปนครอบครวเดยว ภายในบานไมคอยเปนระเบยบ มสมาชกในบาน 5 คน ชายไมชวยงานบานชอบเทยวเตร ไมเชอฟง บดา มารดา ทบานตองการใหโรงเรยนชวยดแลเรองการเรยนและความประพฤต

บทที่ 1...

Documents

Transcript of บทที่ 1...