บทท 2

แนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

2.1 ทฤษฎทเกยวของ

2.1.1 ทฤษฎเกยวกบความพงพอใจ

ทฤษฎแรงจงใจของมาสโลว (Maslow’s theory motivation) อบราฮม มาสโลว (A.H. Maslow) คนหาวธทจะอธบายวาท าไมคนจงถกผลกดนโดยความตองการบางอยาง ณ เวลาหนง ท าไมคนหนงจงทมเทเวลาและพลงงานอยางมากเพอใหไดมาซงความปลอดภยของตนเองแตอกคนหนงกลบท าสงเหลานน เพอใหไดรบการยกยองนบถอจากผอน ค าตอบของมาสโลว คอ ความตองการของมนษยจะถกเรยงตามล าดบจากสงทกดดนมากทสดไปถงนอยทสด ทฤษฎของมาสโลวไดจดล าดบความตองการตามความส าคญ คอ

1. ความตองการทางรางกาย (Physiological Needs) เปนความตองการล าดบต าสดและเปนพนฐานของชวต เปนแรงผลกดนทางชวภาพ เชน ความตองการอาหาร น า อากาศ ทอยอาศย หากพนกงานมรายไดจากการปฏบตงานเพยงพอ กจะสามารถด ารงชวตอยไดโดยมอาหารและทพกอาศย เขาจะมก าลงทจะท างานตอไป และการมสภาพแวดลอมการท างานทเหมาะสม เชน ความสะอาด ความสวาง การระบายอากาศทด การบรการสขภาพ เปนการสนองความตองการในล าดบนได 2. ความตองการความปลอดภย (Safety Needs) เปนความตองการทจะเกดขนหลงจากทความตองการทางรางกายไดรบการตอบสนองอยางไมขาดแคลนแลว หมายถง ความตองการ สภาพแวดลอมทปลอดจากอนตรายทงทางกายและจตใจ ความมนคงในงาน ในชวตและสขภาพ การสนองความตองการน ตอพนกงาน ท าไดหลายอยาง เชน การประกนชวตและสขภาพ กฎระเบยบขอบงคบทยตธรรม การใหมสหภาพแรงงาน ความปลอดภยใน การปฏบตงาน เปนตน 3. ความตองการทางสงคม (Social Needs) เมอมความปลอดภยในชวตและมนคงในการงานแลว คนเราจะตองการความรก มตรภาพ ความใกลชดผกพน ตองการเพอน การมโอกาสเขาสมาคมสงสรรคกบผอน ไดรบการยอมรบเปนสมาชกในกลมใดกลมหนงหรอหลายกลม 4. ความตองการเกยรตยศชอเสยง (Esteem Needs) เมอความตองการทางสงคมไดรบการตอบสนองแลว คนเราจะตองการสรางสถานภาพของตวเองใหสงเดน มความภมใจและสราง การ

31

นบถอตนเอง ชนชมในความส าเรจของงานทท า ความรสกมนใจในตวเองและเกยรตยศ ความตองการเหลานไดแก ยศ ต าแหนง ระดบเงนเดอนทสง งานททาทาย ไดรบการยกยองจากผอน มสวนรวมในการตดสนใจในงาน โอกาสแหงความกาวหนาในงานอาชพ เปนตน 5. ความตองการเตมความสมบรณใหชวต (Self-actualization Needs) เปนความตองการระดบสงสด คอ ตองการจะเตมเตมศกยภาพของตนเอง ตองการความส าเรจในสงทปรารถนาสงสดของตวเอง ความเจรญกาวหนา การพฒนาทกษะความสามารถใหถงขดสดยอด มความเปนอสระในการตดสนใจและการคดสรางสรรคสงตางๆ การกาวสต าแหนงทสงขนในอาชพและการงาน เปนตน

ทมา: ทฤษฎล าดบความตองการ (Hierachy of Needs Theory) ภาพแสดงล าดบความตองการ ของมนษยตามแนวคดของมาสโลว (สบคนเมอ 15 มกราคม 2556)

รปภาพท 2.1 แสดงล าดบความตองการของมนษยตามแนวคดของมาสโลว

บคคลพยายามทสรางความพงพอใจใหกบความตองการทส าคญทสดเปนอนดบแรกกอนเมอความตองการนนไดรบความพงพอใจ ความตองการนนกจะหมดลงและเปนตวกระตนใหบคคลพยายามสรางความพงพอใจใหกบความตองการทส าคญทสดล าดบตอไป ตวอยาง เชน คนทอดอยาก (ความตองการทางกาย) จะไมสนใจตองานศลปะชนลาสด (ความตองการสงสด) หรอไมตองการยกยองจากผอน หรอไมตองการแมแตอากาศทบรสทธ (ความปลอดภย) แตเมอความตองการแตละขนไดรบความพงพอใจแลวกจะมความตองการในขนล าดบตอไป

32

ทฤษฎ ERG ของ เคลยตน อลเดอรเฟอร (Clayton Alderfer) เคลยตน อลเดอรเฟอร แหงมหาวทยาลยเยล ไดปรบปรงล าดบความตองการตามแนวคดของมาสโลวจากเดมทมความตองการทง 5 ขน ถกปรบใหกลายเปนล าดบความตองการ 3 ขนตอน เสยใหม ดงน (ชวน คลองงาม, 2554) 1. ความตองการเพอความอยรอด (Existence needs (E)) เปนความตองการพนฐานของรางกายเพอใหมนษยด ารงชวตอยได เชน ความตองการอาหาร เครองนงหม ทอยอาศย ยารกษาโรค เปนตน เปนความตองการในระดบต าสดและมลกษณะเปนรปธรรมสงสด ประกอบดวยความตองการทางรางกายบวกดวยความตองการความปลอดภยและความมนคงตามทฤษฎของมาสโลว 2. ความตองการมสมพนธภาพ (Relatedness needs (R)) เปนความตองการทจะใหและไดรบไมตรจตจากบคคลทแวดลอม เปนความตองการท มลกษณะเปนรปธรรมนอยลง ประกอบดวยความตองการความผกพนหรอการยอมรบ (ความตองการทางสงคม) ตามทฤษฎของมาสโลว 3. ความตองการความเจรญกาวหนา (Growth needs (G)) เปนความตองการในระดบสงสดของบคคลซงมความเปนรปธรรมต าสด ความตองการภายใน เพอการพฒนาตวเอง เพอความเจรญเตบโต พฒนาและใชความสามารถของตวเองไดเตมท แสวงหาโอกาสในการเอาชนะความทาทายใหมๆ ประกอบดวยความตองการการยกยองบวกดวยความตองการประสบความส าเรจในชวตตามทฤษฎของมาสโลว ความแตกตางระหวางทฤษฎล าดบความตองการและทฤษฎ ERG คอ มาสโลวไดยนยนวา บคคลจะหยดอยทความตองการระดบหนงจนกวาจะไดรบการตอบสนองแลว แตทฤษฎ ERG อธบายวา ถาความตองการระดบนนยงคงไมไดรบการตอบสนองตอไป บคคลจะเกดความคบของใจ แลวจะถดถอยลงมาใหความสนใจ ความตองการระดบต ากวาอกครงหนง อกขอแตกตางระหวางทฤษฏทงสองคอ ทฤษฎ ERG อธบายวา ความตองการมากกวาหนงระดบอาจเกดขนไดในเวลาเดยวกน หรอบคคลสามารถถกจงใจดวย ความตองการมากกวาหนงระดบในเวลาเดยวกน เชน ความตองการเงนเดอนทสง (E) พรอมกบความตองการทางสงคม (R) และความตองการโอกาสและอสระในการคดตดสนใจ (G) ทฤษฎแรงจงใจของฟรอยด ซกมนด ฟรอยด ( S. M. Freud) ตงสมมตฐานวาบคคลมกไมรตวมากนกวาพลงทางจตวทยามสวนชวยสรางใหเกดพฤตกรรม ฟรอยดพบวาบคคลเพมและควบคมสงเราหลายอยาง สงเราเหลานอยนอกเหนอการควบคมอยางสนเชง บคคลจงมความฝน พดค าทไมตงใจพด มอารมณอยเหนอเหตผลและมพฤตกรรมหลอกหลอนหรอเกดอาการวตกจรตอยางมาก

33

ฟรอยดเชอวามนษยมสญชาตญาณตดตวมาแตก าเนด พฤตกรรมของบคคลเปนผลมาจากแรงจงใจหรอแรงขบพนฐานทกระตนใหบคคลมพฤตกรรม คอ สญชาตญาณทางเพศ (Sexual instinct) 2 ลกษณะคอสญชาตญาณเพอการด ารงชวตและสญชาตญาณเพอความตาย ฟรอยดไดแบงขนพฒนาการทางเพศไว 5 ขนตอนดงน 1. ขนความสขความพอใจบรเวณปาก (Oral Stage) 2. ขนความสขความพอใจบรเวณทวารหนก (Anal stage) 3. ขนความพอใจบรเวณอวยวะเพศ (Phallic Stage) 4. ขนกอนวยรน (Latency Stage) 5. ขนวยรน (Genital Stage)

2.1.2 ทฤษฎตงจด (Set-Point Theory) ไดมการศกษาเกยวกบ “ความสข” ในหลากหลายแงมมดวยศาสตรตางๆ เชน จตวทยา สงคมวทยาเศรษฐศาสตร และวทยาศาสตร นกจตวทยาหลายทานไดสนบสนนทฤษฎต งจด (Set-Point Theory) ซงเปนทฤษฎเกยวกบระดบความสข วาคนเรามความสขระดบคงท ขนกบคณลกษณะเฉพาะของแตละบคคล หรอคณลกษณะทางพนธกรรมทตดตวมาเมอมเหตการณมากระทบ เชน ความเจบปวย โศกนาฏกรรม กจะท าใหระดบความสขเปลยนแปลงไปตามเหตการณ แตเมอเหตการณผานไประยะหนงความสขจะกลบมาอยทระดบเดม แตส าหรบศาสนาพทธแลว ความสขสามารถเพมระดบขนไดเรอยๆ อยทการพฒนาจตใจของปจเจกบคคล ดงกลาวขางตน รศรนทร เกรย วรชย ทองไทย และเรวดสวรรณนพเกา (2010, หนา18) "ทฤษฎตงจด" ไดรบความสนใจเพมขนในชวงทศวรรษทผานมา แตละคนจะมจดทเรยกวา Set - point ของแตละคน ซงขนอยกบตวบคคลท งนอาจจะมาจากพนธกรรมหรอลกษณะทางบคลกภาพ เหตการณทส าคญของชวตเชน การแตงงาน การหยาราง การไดรบบาดเจบ ความสนใจของแตละคน ซงจด Set - point จะสงหรอต ากวาก ขนกบวาแตละคนจะปรบตวใหเขาใหมสถานการณทเปลยนแปลงไปยงไง นกจตวทยาการไดเรยกกระบวนการนวา การปรบตวตามความชอบ ซงสถานการณทเกดขนนนมบทบาทส าคญในแงของการลดลงหรอเพมขนเกยวกบความสข (Richard A. Easterlin, 2007) ทฤษฏ Set - Point Theory ซงทฤษฏวาดวยการปรบเปลยนไดอธบายวา ปจเจกบคคลจะตอบสนองตอเหตการณตางๆทกระทบเขามา และในขณะเดยวกน ทฤษฏวาดวย Set-Point Theory อธบายถงพฤตกรรมโดยทวไปของปจเจกบคคลวา โดยปกตแลวแตละบคคลจะมระดบความรสกทในทายทสดแตละบคคลจะหวนกลบไปหา ไมวาบคคลนนๆ จะประสบกบภาวะความรสกสข หรอความรสกทกขมากนอยเพยงใด ดวยเหตดงกลาว เมอมการปรบตวสงขนของรายได ไมวาจะเปน

34

รายไดประจ าหรอรายรบทมาจากโชคลาภ เชน การถกสลากกนแบงหรอลาภลอยมาหรอแมแตภาวการณเจบปวยทเรอรง แตละบคคลมระดบความสขหรอทกขตามภาวะนน แลวเมอเวลาผานไป ระดบความรสกจะคอยๆ ปรบตวกลบมาสระดบเดมทเปนของแตละบคคลอกครง ดงนนจงเปนเหตผลอธบายวา เหตใดการเพมขนของระดบรายได จงไมสามารถท าใหแตละบคคลมระดบความสขทสงขนไดและผคนยงคงแสวงหารายไดทสงขนไปเรอยๆ ( ณฏฐาวรณ, 2007) สตรแหงความสข The Happiness formula H = S + C + V อธบายไดดงน H : ระดบความรสกมความสขของคณ S : ขอบเขตของความสขในความคดและจตใจคณ จากการทเรามความสขมากใน สถานการณหนงๆ เมอเวลาผานไประยะหนง เราจะรสกวาเปนสงปกต ดงนน เราจงตอง ขยายขอบเขตของความสขเราใหกวางขวาง ในการตนเตน มความสขกบสถานการณใหมๆ ในชวตเสมอ C : สถานการณรอบขาง คอ สงทเขามากระทบภายนอก แตความรสกถงอารมณแหง ความสขของคณ เปนสงทอยภายใน และคณเองกสามารถควบคมได V : สงทคณยนดทจะท าดวยความเตมใจ ซงเปนสงทคณสามารถควบคมได เชน การมอง โลกในแงด จะท าใหรสกยนดทจะเพมระดบความสขไดงาย (Benjamin J Harvey, 2010) โดยท ดพค โชปรา นกพดนกเขยนทางดานอายรเวช จตวญญาณการบ าบดทางรางกายและจตใจพบวา ตวทมผลมากส าหรบความสขของเรา คอตว Set-Point ซงมนถกตดตงมาตงแตวยเดก แตสามารถเปลยนแปลงไดโดยมอย 2 วธทเราสามารถเปลยน Set-Point ไดคอ 1) การท าสมาธ เรยกวาเปนหวใจของทกความส าเรจเลยกวาได 2) กระบวนการ Cognitive Therapy – กระบวนการทดสอบและเปลยนความเชอดงเดม

2.1.3 แนวคดสามเหลยมเขยอนภเขา

รปภาพท 2.2 องคประกอบของความรวมมอ “สามเหลยมเขยอนภเขา”

การสรางองคความรหรอการท างาน

วชาการ

การเคลอนไหวทางสงคม การเชอมโยงกบการเมอง

35

"ภเขา" หมายถง สงยากทดเหมอนเขยอนไมได แตสามารถจดการใหเขยอนไดโดย โครงสรางสามเหลยม หรอ สามมมเชอมกน ศ.น.พ.ประเวศ วะส (2550) กลาววา แนวทางในการขบเคลอนการปฏรประบบสขภาพใหเปนรปธรรม จ าเปนตองอาศยพลงจาก 3 องคประกอบดงรปภาพท 2.2 ซงไดอธบายถงเหลยมทหนง คอ เหลยมดานปญญาหรอการสรางองคความรหรอการท างานวชาการ ไดแก ความรจรงในเรองทจะแกไข ถอเปนเหลยมเบองตนทส าคญทสด เหลยมทสอง คอ เหลยมดานการเคลอนไหวในสงคม ไดแก การมสวนรวม การเปนเจาของของผคนในสงคมทตองการการแกไขและรวมแรงรวมใจในการเปลยนแปลงแกไขปญหา เหลยมสดทาย คอ เหลยมทางการเมอง ไดแก การตดสนใจทางการเมอง เพราะเปนเหลยมทใหพลงทางดานนโยบาย ทางดานทรพยากรทจะชวยท าใหการแกไขปญหานนเกดเปนจรงไดดงนน ทฤษฎสามเหลยมเขยอนภเขาจงเปนตวขบเคลอนและอธบายถงการจดระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตของประเทศไทย ตงแตอดตมาจนถงปจจบน ซงจดวาเปนการท างานประสานกนระหวางหนวยงานทง 3 ฝาย คอ ฝายวชาการ ฝายการเมองและฝายประชาสงคม ชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 (พ.ศ. 2540-2544) กลมนกปฏรปในกระทรวงสาธารณสขและสถาบนวจยระบบสาธารณสขไดใหการสนบสนนและท างานรวมกบภาคเครอขายตางๆใหมการปฏรปการเงนการคลงระบบบรการสาธารณสขเพอสรางหลกประกนสขภาพแหงชาต อยางไรกดการขบเคลอนดงกลาวถกจ ากดแตทฤษฎสามเหลยมเขยอนภเขาท าใหสงทเปนไปไมไดสามารถเปนไปไดในสงคมไทยเมอมการขบเคลอนมมทงสามดานของสามเหลยมซงเปนตวแทนของพนธะสญญาทางการเมองการขบเคลอนของภาคประชาสงคมและการสรางองคความรไปพรอมๆกน จากรายงานการประเมนระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา (2555) ไดกลาววา สถานการณทเออตอการปฏรปท าใหหนาตางแหงโอกาสไดเปดขนตอนรบหลกประกนสขภาพถวนหนาของประเทศไทยโดยในป พ.ศ. 2544 พรรคไทยรกไทยไดเปดรบนโยบายนนโยบายหลกประกนสขภาพถวนหนาจงกลายเปน 1 ใน 9 นโยบายส าคญของพรรคไทยรกไทยในการหาเสยงเลอกตงและตงชอนโยบายเพอใชในการหาเสยงวา “30 บาทรกษาทกโรค” ซงไดรบความสนใจจากประชาชนมาโดยตลอดจนกลายเปนนโยบายประชานยมโดยผปวยตองรวมจาย 30 บาทตอครงในการไปรบบรการซงเปนราคาไมสงมากนกส าหรบคนทวไปสวนผมรายไดนอยและผดอยโอกาสซงอยในโครงการสวสดการประชาชนดานการรกษาพยาบาล (สปร.) เดมกไดรบการยกเวนไมตองจายในการไปรบบรการ ทงนกลมนกปฏรปไมไดแตเพยงรวมมออยางใกลชดกบภาคการเมองแตไดสรางแนวรวมกบภาคประชาสงคมและองคกรพฒนาเอกชน (NGO) เพอวเคราะหบทบาทของภาคประชาสงคมในกระบวนการพฒนานโยบายและกระบวนการรางกฎหมายรวมทง

36

การเปลยนบทบาทจากการเปนคนนอกมาเปนสวนหนงของกระบวนการทางการเมองอกทง ภาคประชาสงคมมบทบาทอยางมากในการรางพระราชบญญตหลกประกนสขภาพ น าโดย จอน องภากรณ วฒสมาชก หลงจากการประชมรวมกบนกปฏรประบบสาธารณสข เขาไดเสนอประเดนแนวความคดหลกประกนสขภาพถวนหนาขนมาในกลมองคกรพฒนาเอกชน และในเดอนตลาคมพ.ศ. 2543 จงเกดแนวรวมกลมองคกรพฒนาเอกชนจ านวน 11 กลมประกาศเจตนารมณสนบสนนการขบเคลอนระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา 2.2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 2.2.1 เอกสารและงานวจยทเกยวของระดบงานตางประเทศทเกยวของกบความสขและความกนดอยด Richard A. Easterlin (2537) ไดท างานวจยในชอเรอง "Will raising the income of all increase the happiness of all ?" โดยมวตถประสงคในการศกษาคอ รายไดทเพมขนจะสงผลใหมความสขเพมขนหรอไม โดยใชวธในการเกบขอมลโดยการสอบถามความรสกของประชาชน ซงจากผลการศกษาแสดงใหเหนวา ผทมรายไดแตกตางกน เชนผทร ารวยกวาหรอมฐานะทางเศรษฐกจทดกวาหรอสงกวาจะมความสขมากกวาผทมฐานะยากจน แตจากผลการศกษากมขอขดแยงทส าคญกวานนคอ แมรายไดของประเทศจะสงขนกไมไดท าใหผคนมความสขมากขนแตอยางใด Alan B. Krueger, Daniel Kahneman, David Schkade, Norbert Schwarz, and Arthur A. Stone (2547) พวกเขาไดท างานวจยในชอเรอง "Would You Be Happier If You Were Richer? A Focusing Illusion" โดยทงานวจยน จะใชวธ The Day Reconstruction Method (DRM) โดยเปนการสรางแบบสอบออกมาเพอเกบการใชเวลาของกลมตวอยาง โดยตงแตเรมจนถงจบในการท าแบบสอบถามนน จะเปนการถามวาพวกเขาใชเวลาในการท าอะไร ไปทไหน มปฏกรยาอยางไร มการปฏสมพนธกบคนรอบขางมากนอยแคไหน และรสกมผลกระทบอะไรบาง คลายคลงกบการเขยนบนทกประจ าวน โดยกลมตวอยางเปนแรงงานหญงในรฐแทกชสและเปนการเกบตวอยางแบบสม หลงจากนนแบบสอบถามจะถกสงไปท าการวเคราะห ซงรายไดทเพมขนจะสงผลใหคนมความสขมากขน ซงคนรวยมความสขนอย เพราะชอบใชเวลาวางในการทตองไปจดการกบงานของตนเอง เปนผลใหความพงพอใจลดลง ดงนนจงเปนภาพลวงตาทมการบอกวา การมเงนมากหรอมเงนเพมขน จะท าใหมความสขเพมขน Amado Peiro (2548) ไดท า ง าน ว จย ใน ช อ เร อ ง “Happiness, satisfaction and socio-economic conditions: Some international evidence” ในการวจยค รง น จะ เปนการตรวจสอบความสมพนธระหวางสภาพทางเศรษฐกจและสงคมความสขความพงพอใจของประชาชนใน 15

37

ประเทศ ซงจะท าการศกษาเกยวกบอายสขภาพและสภาพการสมรสทเกยวของกบความสขและความพงพอใจ แตในงานวจยชนนไดตดเอาความสมพนธทางดานการวางงานออกไป ขอมลทใชในการศกษามาจาก World Values Survey จากป 1995 ถงป 1996 โดยมประเทศและกลมตวอยางทไดรบการคดเลอกตามเกณฑพนฐานของคณภาพและความพรอมของขอมลดงน อารเจนตนา (1,079 คน) ออสเตรเลย (2,048 คน) ชล (1,000 คน) จน (1,500 คน) โดมนกนสาธารณรฐ (417 คน) ฟนแลนด (987 คน) ญปน (1,054คน) ไนจเรย (2,769 คน) เปร (1,211 คน) รสเซย (1,961 คน) สเปน(1,211 คน) สวเดน (1,009 คน) ไตหวน (1,452 คน) ประเทศสหรฐอเมรกา (1,542 คน) และเวเนซเอลา (1,200 คน) ประเทศตางๆเหลานครอบคลมสดสวนของประชากรโลกและความแตกตางกนอยางมากในแงของเศรษฐกจและลกษณะทางสงคมหรอการเมอง จากผลการศกษาพบวาแตละประเทศมความแตกตางทางเศรษฐกจและสงคมทางภมศาสตรและวฒนธรรมแตสงทมความคลายคลงกน ไดแก อายเปนปจจยส าคญในเกอบทกประเทศความสขและความพงพอใจแสดงออกมาในรปของเสนโคงสขภาพแสดงความสมพนธโดยตรงกบความสขและความพงพอใจ ถาสขภาพแขงแรงกจะมความสขมากสถานภาพสมรสยงเปนปจจยทส าคญอกหนงปจจย คนทแตงงานแลวมความสขและความพงพอใจมากกวากลมคนทเปนมายและแยกทางกน อกทงความคาดหวงในรายไดทจะไดรบมมาก เพราะตองการน าเงนทไดรบไปใชในการท าใหความเปนอยดขน Alan B. Krueger, Daniel Kahneman, David Schkade, Norbert Schwarz, and Arthur A. Stone (2550) พวกเขาไดท างานวจยในชอเรอง “National Time Accounting: The Currency of Life” ซงมวตถประสงคในการศกษาคอ เปนการใชวธใหมในการศกษาเรองของความกนดอยด โดยการจดสรรเวลาและประสบการณซงเรยกวธการนวา National Time Accounting (NTA) ซงเปนวธการคดทใชวด เปรยบเทยบและวเคราะห เกยวกบเวลาทคนเราใชไปในแตละวน ท าอะไร ทไหน อยางไร การมปฏสมพนธกบคนรอบขางโดยมวธการส ารวจโดยการออกแบบแบบสอบถามเปนแบบบนทกประจ าวน โดยใชกลมตวอยางในการส ารวจเปนคนอเมรกา จ านวน 4,000 คน ใชขอมลการใชเวลาไปกบกจกรรมตางๆของประเทศสหรฐ ตงแตป 1965 และเปรยบเทยบการใชเวลาและคณภาพชวตในประเทศสหรฐอเมรกาและฝรงเศส ส าห รบ ว ธ แ ล ะก าร เก บ ขอม ล น น ใช ว ธ Experience Sample Method (ESM) and Ecological Momentary Assessment (EMA) ในการเก บ ขอม ลว ธ Day Reconstruction Method (DRM) ใชในการเกบแบบสอบถาม ทเกยวกบการใชชวตประจ าวน และใชวธ Princeton Affect and Time Survey (PATS) โดยการสมโทรศพทไปหากลมตวอยาง จากผลการศกษาสรปไดวา

38

NTA เปนวธทสามารถน ามาใชเพอการวจยในอนาคตได โดยการเกบขอมลสามารถทจะตดตามการใชชวตประจ าวนของแตละคนไดวาเราใชเวลาในแตละวนในการท าอะไรไปบาง ซงวธนเราสามารถน าไปประยกตใชในการทเราจะท าการศกษาประชากรทมพนทอาศยทแตกตางกน หรอการเปรยบเทยบ กลมของบคคล ประเทศ และพนทตางๆได Federica Origo and Laura Pagani (2550) ไดท างานวจยในชอเรอง “Flexicurity and job satisfaction in Europe: The importance of perceived and actual job stability for well-being at work” โดยจะศกษาผลกระทบของระบบเศรษฐกจแบบยดหยน บนความพงพอใจในงานท กลมตวอยางจะเปนการสอบถามแบบสมภาษณตวตอตว จ านวน 1,000 คน ในแตละรฐ ยกเวน เยอรมน จ านวน 2,000 คน ลกเซมเบรกจ านวน 600 คน และสหราชอาณาจกร จ านวน 1,300 คน โดยกลมตวอยางจะเปนกลมของคนท างานทแตกตางกน การวาจางโดยสญญาจางแบบชวคราวหรอถาวร จากผลการศกษาพบวาสงทส าคญส าหรบความพงพอใจในงานทท าไมไดเปนเพยงประเภทของสญญาแตสวนใหญค านงถงความปลอดภย ความมอสระในงานทตนเองท า ดงนนความพงพอใจของคนทท างานมกจะเลอกอยภายใตความพงพอใจทเกยวของกบความปลอดภยในทท างานและสวสดการทแตกตางกน Jing-Ping Zhang, Hai-Shan Huang, Man Ye and Hui Zeng (2550) ไดท างานวจยในช อ เรอ ง “Factors influencing the subjective well being (SWB) in a sample of older adults in an economicallydepressed area of China” โดยไดท าการศกษาเกยวกบปจจยทมอทธพลตอความเปนอยของผสงอายในพนททระบบเศรษฐกจตกต าหรอพนทหางไกล เชน หหนาน (Hunan) ประเทศจนโดยกลมตวอยางทใชในการศกษาไดแก กลมผสงอาย จ านวน 360 คน จากผลการศกษาพบวา ผลของคาความแปรปรวนแสดงผลออกมาในรปของความสมพนธระหวาง ระดบรายได การศกษาและสงคม ผลทเกดจากการวเคราะหสมการถดถอยโลจสตกแสดงใหเหนถงปจจยของการศกษา รายไดและสงคม ทเปนสวนส าคญในการสงผลกระทบตอการท านายความกนดอยดในขณะทสขภาพทเกยวของกบตนเองมระดบนยส าคญ แสดงใหเหนถงรายไดและสขภาพทเกยวของกบตนเอง มผลโดยตรงตอการท านายความกนดอยด Richard A. Easterlin แ ล ะ Onnicha Sawangfay (2550) ไดท าง าน ว จย ใน ช อ เร อ ง “Happiness and Domain Satisfaction: Theoryand Evidence” โดยการหาความสขโดยเฉลยจะใชความพงพอใจของคนทวไปในสดาน นนคอ การเงน ชวตครอบครว การท างานและสขภาพ จดประสงคของการศกษาในครงนกเพอทจะบอกความสมพนธระหวางความสขและสถานะทางเศรษฐกจและสงคมรปแบบการใชชวตทมความสขและการเปลยนแปลงของรนตอรน การศกษาครงนใชวธการศกษาโดยใชขอมลของ United States General Social Survey (GSS) ใชแบบจ าลอง

39

Ordered Logit ในการวเคราะห จากผลการศกษาสรปไดวา สงทสงผลตอความสขทแตกตางกนออกไปจะเปนไปตามสถานะทางเศรษฐกจและสงคม การศกษา อาย ซงการทจะมความพงพอใจและความสขไปกบการใชชวตนน สงเหลานจะเกยวของกบเรองของการเงนซงจากผลทไดออกมานนความสขของการใชชวตจะสอดคลองกบ การเงน ชวตครอบครว การท างานและสขภาพ Alan B. Krueger, Daniel Kahneman, David Schkade, Norbert Schwarz, and Arthur A. Stone (2551) พวกเขาไดท างานวจยใน ชอเรอง “Time Use and Subjective Well-Being in France and the U.S.” โดยเปนการเปรยบเทยบการใชเวลาและความเปนอยของประเทศฝรงเศสและประเทศสหรฐอเมรกามความแตกตางกนตรงไหน เครองมอทใชในการเกบขอมลคอ การใชแบบสอบถาม เพอถามเกยวกบความพงพอใจในการใชชวตและความสข โดยกลมตวอยางทใชไดแกผหญงในโคลมบส ประเทศฝรงเศส จ านวน 810 คน ผหญงในแรนส ประเทศสหรฐอเมรกา จ านวน 820 คน จากผลการศกษาพบวา ประเทศฝรงเศสมความสขมากกวาประเทศสหรฐอเมรกา สงทแตกตางของทงสองประเทศนนคอ ประชากร อตราการจางงาน การเรยนตอ เปนตน ในดานของความพงพอใจในชวต ประเทศฝรงเศสมความพงพอใจในชวตมากกวาประเทศสหรฐอเมรกา โดยรวมในดานของการใชเวลาวาง ความพงพอใจในการใชชวต ผลคอ ประเทศฝรงเศสใชเวลาวางไดดกวาทงนอาจจะมาจากความแตกตางทางดานวฒนธรรมและลกษณะนสยของแตละคน Pavel Yakovlev and Susane Leguizamon (2554) ไดท างานวจยในชอเรอง “Ignorance is not bliss: On the role of education in subjective well-being” โดยในการศกษาครงนจะดบทบาทของระดบการศกษาทสงผลตอความเปนอย ซงไดใช Gallup-Health ways Well-Being Index (WBI) ในรปแบบของ 3SLS ในการประเมนผลการศกษา จากการศกษาพบวา รายได สขภาพและระดบการศกษามผลกระทบตอความกนดอยด ความแตกตางในการศกษา รายได สขภาพ อาย ความเครยด ศาสนา เปนตน การศกษาในระดบอดมศกษามผลกระทบทางดานบวกตอความกนดอยด แตส าหรบการศกษาในระดบมธยมไมมผล ดงนนจงพบวาผลบวกทสงผลตอความกนดอยดจะเกยวกบระดบ การศกษาในระดบอดมศกษา เนองมาจากวาประโยชนทไดรบทไมใชตวเงนมคามากกวาผลกระทบภายนอกทเปนบวก 2.2.2 เอกสารและงานวจยทเกยวของระดบงานตางประเทศทเกยวของกบระบบประกนสขภาพ Peter C. Smith, Adolf Stepan, Vivian Valdmanis and Piet Verheyen (2540) ไ ด ท างานวจยในชอเรอง “Principal-agent problems in health care systems: an international perspective” ซงในการศกษาครงนจะเปนการศกษาทเกยวของปญหาของระบบการดแลสขภาพทแตละประเทศประสบปญหา โดยใชกลมตวอยางในการศกษาคอ ประเทศออสเตรย, ประเทศเยอรมน, สหราช

40

อาณาจกร, ประเทศเนเธอรแลนดและประเทศสหรฐอเมรกา โดยจากผลการศกษาพบวาระบบการดแลสขภาพมการไหลของเงนทนจากประชาชน ความหลากหลายของหนวยงานทใหบรการดานการดแลสขภาพและการใหงบประมาณกบแตละกองทนในการจดการกบระบบการดแลสขภาพ ดงนนระบบของเงนหรองบประมาณทหมนเวยนในระบบการดแลสขภาพ มความส าคญตอการควบคมผปวยในโรงพยาบาลและบคลากร เชน แพทย พยาบาล เปนตน Ulf-G Gerdtham and Magnus Johannesson (2544) ไดท างานวจยใน ชอ เรอง “The relationship between happiness, health, and socioeconomicfactors: results based on Swedish microdata” โดยการศกษาครงนเปนการศกษาความสมพนธระหวางความสข สขภาพ เศรษฐกจและสงคม โดยกลมตวอยางทใชในการศกษา มาจากการสมจ านวนกลมตวอยาง จ านวน 5,000 คน ซงเปนประชากรผใหญในประเทศสวเดนซงค าถามทใชในการส ารวจกลมตวอยางนน จะเปนค าถามทใหแตละคนจดอนดบความพงพอใจสวนบคคลของพวกเขา เชน สถานะสขภาพความพงพอใจในการใชชวต เปนตน จากผลการศกษาพบวาความสขของคนเราจะเพมขนไดดวยรายได สขภาพและการศกษา แตสงทท าใหความสขลดลงนนกคอ การวางงานเนองมาจากการขยายตวเขามาท างานในเมองของคนรอบนอกและการเปนโสด ความสมพนธระหวางอายและความสขนนอยในรปแบบของ U-shaped โดยเรมทจะมความสขลดลงในชวงอายระหวาง 45-64 ป Chutima Suraratdecha and Albert A. Okunade (2549) ไดท างาน วจย ใน ช อ เรอ ง“Measuring operational efficiency in a health care system: A case study from Thailand” โดยในการศกษาครงนจะเปนการหาความสมพนธทางเศรษฐกจระหวางทรพยากรทางการแพทยและประสทธภาพของระบบการดแลสขภาพในประเทศไทย โดยการตงค าถามทส าคญทางเศรษฐกจถงการใชทรพยากร การดแลสขภาพทมประสทธภาพ โดยใชขอมลระบบบนพนฐานของขอมลการด าเนนงาน 1982-1997 จากผลการศกษาพบวา ความแตกตาง การดแลรกษาทางการแพทย (แพทย, พยาบาล, เภสชกร) ใหประสทธภาพทแตกตางกนเงนทนทแตละพนทไดรบจะสงผลตอผลตภณฑ ยา อปกรณ แตกตางกนในแตละภมภาค และการเลอกทท างานของแพทยและเภสชกร ทมแนวโนมในการมงเปาหมายการท างานไปทกรงเทพมหานคร Gunilla Backman, Paul Hunt el al. (2552) ไดท างานวจยในชอเรอง “ Health systems and the right to health: an assessment of 194 countries ” โดยในการศกษาครงนเกบรวบรวมขอมลจากทงสน 194 ประเทศ 72 ตวชวด ผลการศกษาไดชใหเหนวา ระบบประกนสขภาพควรเปนหนงในสทธมนษยชน ทกคนควรจะเขาถงระบบประกนสขภาพของตนเอง โดยในแตละประเทศ รฐบาลควรจะจดสรรใหทกคนไดรบสทธในการรกษาพยาบาลและระบบประกนสขภาพควรมความยตธรรม เทาเทยม เปนหนงในสทธมนษยชน

41

Julia Abelsona, Fiona A. Millerb and Mita Giacominia (2552) ไดท างานวจยใน ชอเร อ ง “What does it mean to trust a health system? A qualitative study of Canadian health care values” โดยมวตถประสงคในการศกษาคอ เพอศกษาระบบสขภาพของประเทศแคนาดาทมตอสขภาพของพวกเขา ระบบทจะพฒนาความไววางใจและสขภาพของผใชบรการ โดยท าการศกษากลมเกากลมในสามเมองของประเทศแดนาดา ในป 2002 และป 2004 โดยการส ารวจความคดเหนของประชาชน ทศนคตและคาตอระบบสขภาพของพวกเขาทางโทรศพท จากผลการศกษาพบวา ระบบสขภาพและคลนกในแคนาดาจะมการระบแหลงทมาของความไววางใจเชนเดยวกบผ ใหบรการดแลสขภาพของแตละบคคล ดงนนประชาชนมความไววางใจระบบสขภาพของประเทศ รฐพยายามทจะจดท านโยบายเขาไปแทรกแซงเพอเรยกคนความไววางใจทหายไป Hiroki Fukahori, Yuji Baba, Fumika Hioki, Supreeda Monkong, Prakong Intarasombat and Porntip Malathum (2553) ไดท างานวจยในชอเรอง“Healthcare services for Japanese elderly long-staying in Thailand from the perspective of the patient and healthcare providers: A survey study” ซงในการศกษาครงนจะเปนการศกษาถงทศนคต ความคดเหนของผสงอายคนญปนทมาใชชวตอยทประเทศไทย และผสงอายในประเทศ โดยอยภายใตการดแลสขภาพในระบบบรการสขภาพในประเทศไทย ซงในการศกษาครงนใชแบบสอบถามในการเกบรวบรวมขอมล ซงกลมตวอยางอยในจงหวดเชยงใหม กลมตวอยางทท าการศกษาเปนกลมผสงอายญปน จ านวน 68 คน และผสงอายภายในประเทศ จ านวน 101 คน ซงจากผลการศกษา พบวา ผสงอายญปนเกอบครงเหนวาระบบบรการสขภาพในประเทศไทยมคณภาพสง ทงนอาจมาจากเจาหนาทสามารถพดภาษาองกฤษได และไมมความแตกตางในดานของการบรการผสงอายในประเทศและตางประเทศ ทางดานของผเชยวชาญในดานสขภาพไดตกลงวาควรมการฝกอบรมภาษาญ ปนใหเจาหนาททางการแพทย เพอสะดวกในการสอสารหากคนไขไมสามารถพดภาษาองกฤษได Viroj Tangcharoensathien, Walaiporn Patcharanarumol, el al (2553) ไดท างานวจยในชอเรอง “Thailand Health Financing Review 2010” โดยในการศกษาครงนไดรายงานถงสทธประกนสขภาพของประเทศไทย ทมอยสามระบบ นนคอ ระบบสวสดการรกษาพยาบาลขาราชการ ระบบประกนสงคมและระบบประกนสขภาพถวนหนา การน าเงนมาใชจายในโครงการและแหลงเงนทนในโครงการหลกประกนสขภาพแหงชาต ระบบการเหมาจายของแตละสทธเมอเขาไปใชบรการในระบบประกนสขภาพ รวมไปถงการเขารบบรการดานความงาม การศลยกรรมทไมไดอยในความครอบคลมของสทธประกนสขภาพ อยางไรกตามในปจจบนประชาชนในประเทศไดเขาถงหลกประกนสขภาพแหงชาตกนอยางทวถงทงประเทศ

42

Jirawat Panpiemras, Thitima Puttitanun, Krislert Samphantharak and Kannika Thampanishvong (2554) ไดท างานวจยในชอเรอง “ Impact of Universal Health Care Coverage on patient demand for health care services in Thailand” ซงในการศกษาครงนจะเปนการศกษาถงระบบการดแลสขภาพถวนหนาในโครงการ 30 บาทรกษาทกโรค ความตองการในบรการของระบบสขภาพ ศกษาผลกระทบของโครงการ โดยใชขอมลจากโรงพยาบาล ซงจากการศกษาพบวา โครงการ 30 บาทรกษาทกโรคสามารถเพมคนไขผปวยนอกขนมาได แตในทางตรงขามจ านวนผปวยในเขารบการรกษาลดลง หลงจากมการเปดตวโครงการ 30 บาทรกษาทกโรค ซงการศกษาครงนสามารถน ามาใชประกอบค าแนะน าในการปรบปรงนโยบายได Health Insurance System Research Office (2555) ไดท าการรายงานระบบประกนส ขภ าพ ช อ เร อ ง “Thailand’s Universal Coverage Scheme: Achievements and Challenges: An independent assessment of the first 10 years (2001-2010)” โดยไดรายงานถงกระบวนการและความส าเรจในการจดท าระบบประกนสขภาพในประเทศไทย การเขาถงระบบประกนสขภาพของคนไทยทงหมดในประเทศ โดยการมระบบประกนสขภาพทครอบคลมอาชพตางๆในประเทศ ซงภายในรายงานจะมการประเมนผลระบบประกนสขภาพถวนหนาในการด าเนนงานตงแตเรมตนจนถงปจจบน และการเปลยนแปลงในดานตางๆในอนาคต 2.2.3 เอกสารและงานวจยทเกยวของระดบปรญญามหาบณฑตทเกยวของกบความสขและความกนดอยด สาสน เทพสวรรณ (2548) ไดท างานวจยในชอเรอง ดชนความอยดมสขมวลรวมของคนไทยโดยการศกษาครงนมวตถประสงคเพอ ศกษาองคประกอบและตวชวดทเหมาะสมส าหรบการหาดชนความอยดมสขมวลรวมในเชงภาวะวสยการเปรยบเทยบความแตกตางระหวางเพศอายและกลมเกษตรกร/กลมทไมใชเกษตรกรและความสมพนธระหวางความอยดมสขเชงวสยและเชงภาวะวสยโดยใชขอมลทตยภมจากโครงการ “วจยบรณาการเชงพนทเพอแกไขปญหาความยากจนอยางมสวนรวมในภมภาคตะวนตก – การพฒนาตวชวดความอยดมสขพ.ศ. 2548” ในจงหวดชยนาท ของสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล โดยมกลมตวอยางในการศกษา คอกลมตวอยางทมอาย 20 ปขนไปซงมจ านวนตวอยางทงสน 1,838 คน โดยมวธการวดอยสองประเภท คอ หนงความอยดมสขเชงอตวสย หรอความสขจากภายในเปนความสขทเกดขนจากการนกคดของบคคลและมลกษณะเปนนามธรรม สองคอความอยดมสขเชงภาวะวสยหรอความสขจากปจจยภายนอก เปนความสขทเกดขนจากองคประกอบหลายๆดานทสามารถจบตองไดหรอเหนได ส าหรบองคประกอบทน ามาใชในการวดความอยดมสขเชง

43

ภาวะวสยมท งหมด 6 ดาน 13 ตวชวด ไดแก ดานเศรษฐกจดานสภาพแวดลอมในสงคมดานครอบครวดานสขภาพอนามยดานวฒนธรรมและดานการศกษา จากการศกษาพบวาดชนความอยดมสขมวลรวมของผชายสงกวาผหญงกลมอายทมอายระหวาง 20 – 39 ป จะสงกวากลมอายอนๆประชาชนเกอบครงหนงเปนเกษตรกรและกลมทมอาชพเกษตรกรจะมดชนความอยดมสขมวลรวมสงกวากลมทไมใชเกษตรกรทางดานความสมพนธระหวางความอยดมสขแตละประเภทพบวามความสมพนธกนอยางมนยส าคญและการสรางดชนความอยดมสขโดยการใหคาตวถวงน าหนกตางกนจะมผลท าใหดชนความอยดมสขมวลรวมสงขนกวาการถวงน าหนกเทากนทงนเปนเพราะการถวงน าหนกดงกลาวเปนการถวงน าหนกจากการใหประชาชนล าดบความส าคญของเหตผลทกอใหเกดความสขดวยตนเอง ณฏฐาภรณ เลยมจรสกล (2550) ไดท างานวจยในชอเรอง เศรษฐศาสตรวาดวยความสข กรณศกษาประชาชนในพนทกรงเทพมหานครโดยมจดประสงคศกษาแนวคดเศรษฐศาสตรวาดวยความสข และศกษาปจจยทมผลตอความสข ในทรรศนะของกลมตวอยางในกรงเทพมหานคร โดยมกลมตวอยางในการศกษาคอ ผปกครองนกเรยนในพนทกรงเทพมหานคร จ านวน 940 ตวอยาง ใชเครองมอในการศกษาคอการสงเคราะหวรรณกรรมปรทศน พรอมอาศยแบบจ าลอง Ordered Logit ในการวเคราะห จากผลการศกษาพบวา ปจจยดานรายไดมผลทางบวกตอระดบความสขในลกษณะการลดนอยถอยลงอยางมนยส าคญ อายมลกษณะความสมพนธเปน U-Shape ตอระดบความสข ระดบสขภาพทดมากและความสามารถในการเกบออมเงนได ผลทางบวกตอระดบความสข ในขณะทปญหาการขาดความอบอน การวางงาน การศกษา ความพงพอใจตอสถานการณทางการเมองมผลทางลบตอระดบความสข พรชย ฬลหาเวสส (2551) ไดท าการวจยเรอง การวดระดบความสขและวเคราะหปจจยทมผลตอความสขของเกษตรกรในหมบานเศรษฐกจพอเพยง อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร โดยมวตถประสงคในการศกษาคอเพอวดระดบความสขและวเคราะหปจจยทมผลตอความสขของเกษตรกรผปลกขาว ในหมบานเศรษฐกจพอเพยง อ าเภอพนสนคม จงหวดชลบร โดยใชวธในการเปรยบเทยบวธการวดความสขทแตกตางกน 3 วธ คอ ดชนชวดความสขคนไทย การส ารวจขอมลเรองความสขและการวดความสขในชวตประชาชน ซงการวเคราะหปจจยทมผลตอความสขไดประยกตใชทฤษฎทางจตวทยา และแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนกรอบคดในการก าหนดตวแปรปจจย โดยใช Cumulative Logit Model เพอวเคราะหปจจยทมผลตอความสขของเกษตรกรผปลกขาว จากผลการศกษาพบวาระดบความสขของเกษตรกรผปลกขาวสวนใหญมความสขอยในระดบทมาก ปจจยทท าใหความสขของเกษตรกรผปลกขาวเพมขนไดแก การอาศยอยในหมบานทม

44

การสงเสรมกจกรรมความพอเพยงอยางตอเนอง การปฏบตกจกรรมทแสดงถงความพอเพยงและการมรายไดจากภาคการเกษตรดานอนๆ ทไมรวมการท านาขาว ขณะทปจจยทท าใหความสขลดลงนนกคอ จ านวนปทไดรบการศกษาและการมรายไดเดมหรอลดลงเมอเทยบกบรายไดของตนเองในอดต เชษฐภม วรรณไพศาล (2552) ไดท างานวจยในชอเรองเศรษฐศาสตรวาดวยความสขกรณศกษากลมแรงงานตดเยบของ บรษทภทยาล าพน จ ากดโดยการศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาปจจยเบองตนทมผลตอ “ความสข” ในทรรศนะของกลมตวอยางแรงงานตดเยบของบรษท ภทยาล าพน จ ากด โดยเกบขอมลจากกลมตวอยางจ านวน 500 ตวอยาง โดยใชสถตเชงพรรณนาและการวเคราะหดวยแบบจ าลองโลจท (Logit model) รวมทงเทคนควธวเคราะหการประมาณภาวะความจะนาเปนสงสด (maximum likelihood estimates: MLE) และเทคนคว เคราะห marginal effects จากผลการศกษาพบวา ปจจยทมอทธพลตอความสขของกลมแรงงานแบงออกเปน 3 กลมดงน กลมท 1 คอ กลมปจจยทแรงงานจะไดรบโอกาสใหมความสขเพมขนรอยละ 10 ขนไป ไดแก ปจจยดานระดบการศกษาและปจจยดานสถานภาพสมรสของแรงงาน กลมท 2 คอ กลมปจจยทแรงงานจะไดรบโอกาสใหมความสขเพมขนรอยละ 5 ขนไป ไดแก ปจจยดานการมเงนใชสอยอยางคลองมอในแตละเดอนและปจจยการมบตรประกนสงคมของแรงงานและกลมท 3 คอ กลมปจจยทแรงงานจะไดรบโอกาสใหมความสขเพมขนนอยกวารอยละ 5 ไดแก ปจจยดานการมเสรภาพในการแสดงความคดเหนในองคกรของแรงงาน ปจจยดานความอบอนภายในครอบครว และปจจยดานรายได รงสรรค ภรมย (2552) ไดท าการวจยเรอง การวดระดบความสขของประชากรในอ าเภอสารภจงหวดเชยงใหมโดยมวตถประสงคในการศกษาคอ เพอศกษาลกษณะทางเศรษฐกจและสงคมเพอศกษาระดบความสขจากตวชวดความสขของประชากรและเพอศกษาปจจยทมผลตอระดบความสขของประชากรอ าเภอสารภจงหวดเชยงใหม ซงขอมลทใชในการศกษาเปนขอมลปฐมภมทไดมาจากแบบสอบถามประชากรใน อ าเภอสารภ จงหวดเชยงใหม จ านวน 150 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบหลายขนตอนและท าการวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณนาไดแกความถรอยละและการทดสอบไคสแควร จากผลการศกษาพบวาระดบความสขโดยรวมของประชากรใน อ าเภอสารภ จงหวดเชยงใหม มความสขในระดบมากโดยมความสขในแตละหมวดอยในระดบมาก เรยงตามล าดบดงนหมวดการมครอบครวทอบอน การเขาถงธรรมะวาดวยการอยรวมกน การมรางกายและจตใจท

45

แขงแรง การมความภาคภมใจ การมอสรภาพและการมหลกประกนในชวตสวนหมวดการมชมชนเขมแขงและการมสงแวดลอมทดประชากรมความสขในระดบปานกลาง วรวฒ ทาอโมงค (2554) ไดท างานวจยในชอเรอง การวดความสขเชงเศรษฐศาสตรแนวใหมของกลมผสงอายในเขตเทศบาลต าบลอโมงค อ าเภอเมอง จงหวดล าพน โดยการศกษาครงนมวตถประสงคเพอพฒนาตวชวดและองคประกอบตวชวดทอาจสงผลตอระดบความสขและท าการประเมนระดบความสขของกลมผสงอาย ในเขตเทศบาลต าบลอโมงคอ าเภอเมองจงหวดล าพนจ านวน 341 ตวอยาง ภายใตแบบจ าลองทฤษฎความสขแนวคดเกยวกบการเปลยนแปลงและการดแลตนเองของผสงอาย ซงแบบจ าลองทใชในการวเคราะห คอ แบบจ าลองทางเลอกเชงคณภาพโดยทการประมาณคานนจะเปนแบบจ าลองสมการถดถอยทมตวแปรตามเปนตวแปรหน (Dummy Variable) ในรปแบบจ าลองโลจทแบบเรยงล าดบ (Ordered Logit Model) ดวยวธการประมาณคาความนาจะเปน (Probability) และการวเคราะหผลกระทบสวนเพมหนวยสดทาย (Marginal Effect) ผลการศกษาพบวาการเปลยนแปลงของตวแปรอสระจะสงผลตอระดบความสขโดยรวมในทศทางเดยวกนนอกจากน การประมาณคาระดบความสขของผสงอายในเขตเทศบาลฯทพบ อยในระดบปานกลาง โดยทกลมตวอยางใหความส าคญในตวชวดดานสขภาพมากทสด และเพอการพฒนาดชนใหมความแมนย าและถกตองมากขน ควรท าการวดระดบความสขในกลมประชากรกลมเดมซ าในชวงระยะเวลาทตางกน 2.2.4 เอกสารและงานวจยทเกยวของระดบปรญญามหาบณฑตทเกยวของกบระบบประกนสขภาพ วระ ผองศร (2545) ไดท างานวจยในชอเรอง “ทศนคตของลกจางในระบบประกนสงคมทมตอการประกนสงคม: ศกษาเฉพาะกรณลกจางบรษท เอส.พ. อนเตอรเนชนแนล จ ากดและบรษทในเครอ” โดยการศกษาในครงน มวตถประสงคเพอศกษาทศนคตของลกจางในระบบประกนสงคมตอการประกนสงคมและเปรยบเทยบกบการรบรขาวสารทแตกตางกน และศกษาความสมพนธระหวางความรเกยวกบการประกนสงคมกบทศนคตตอการประกนสงคม โดยมกลมตวอยางทใชในการศกษา จ านวน 201 คน ใชแบบสอบถามเปนเครองมอทใชในการศกษา โดยเปนแบบสอบถามปจจยสวนบคคล แบบวดความรเกยวกบการประกนสงคม แบบสอบถามทศนคตตอการประกนสงคม วเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอร สถตทใช ไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและทดสอบความสมพนธโดยใชคาสหสมพนธของเพยรสน จากผลการศกษา พบวา ลกจางสวนใหญมทศนคตตอการประกนสงคมในระดบปานกลาง ทงโดยภาพรวมและในดานตางๆ คอ สทธประโยชนทไดรบ การสงเงนสมทบ เงอนไขในการให

46

ความคมครองและบรการของหนวยงาน เจาหนาทประกนสงคม ลกจางทมรายได การศกษา และระยะเวลาการท างานทแตกตางกนจะมทศนคตตอการประกนสงคมทแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 นอกจากน พบวาความรเกยวกบการประกนสงคมไมมความสมพนธกบทศนคตตอการประกนสงคมของลกจาง นรศรา นรคปต (2546) ไดท างานวจยในชอเรอง “ความพงพอใจของผรบบรการภายใตระบบประกนสขภาพถวนหนา ณ โรงพยาบาลเพชรบรณ” ในการศกษาครงนมวตถประสงคเพอ วดระดบความพงพอใจและเปรยบเทยบความพงพอใจของผรบบรการภายใต ระบบประกนสขภาพถวนหนา ณ โรงพยาบาลเพชรบรณ โดยมกลมตวอยางในการศกษา จ านวน 200 ราย ทมอายระหวาง 15 - 65 ป ใชเปนแบบสอบถามเปนเครองมอทใชในการศกษา แบบสอบถามเปนค าถามแบบปลายปดและใชมาตรประมาณคาแบบลเครท ประมวลผลดวยโปรแกรม SPSS สถตทใชในการวเคราะหขอมลคอสถตเชงพรรณนาหาคาทางสถตพนฐานและสถตเชงอนมานวเคราะหผลกระทบของตวแปรตางๆ จากผลการศกษา พบวา ระดบความพงพอใจของผรบบรการภายใตระบบประกนสขภาพถวนหนา ณ โรงพยาบาลเพชรบรณอยในระดบมากทสดและมาก โดยเฉพาะในดานความรความสามารถในการใหบรการสขภาพทงในสวนของเจาหนาทและในภาพรวมของโรงพยาบาลรวมทงในดานความรสกปลอดภย อบอนใจมนใจเมอเขารบบรการกบโรงพยาบาล การศกษาในเรองของการเปรยบเทยบความพงพอใจของผรบบรการภายใตระบบประกนสขภาพ พบวา บคคลทเขารบบรการมผลความพงพอใจทงตอมาตรฐานเบองตนของสถานบรการสขภาพและตอคณภาพการใหบรการแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (P<.05) ธนกร บญสงเสรมสข (2551) ไดท างานวจยในชอเรอง “การศกษาความพงพอใจของผประกนตนตามโครงการประกนสงคมตอการใหบรการของโรงพยาบาลพระนครศรอยธยา” โดยมวตถประสงคในการจดท าเพอ ศกษาปจจยสวนบคคล ศกษาระดบความพงพอใจและเปรยบเทยบระดบความพงพอใจ ของผประกนตนตอการใหบรการของโรงพยาบาลพระนครศรอยธยาตามโครงการประกนสงคมโดยกลมตวอยางคอ ผประกนตนโครงการประกนสงคมทเลอกเขารบการบรการจากโรงพยาบาลพระนครศรอยธยาจ านวน 398 คน โดยมแบบสอบถามเปนเครองมอทใชในการศกษา และใชสถตในการวเคราะหขอมลคาความถคารอยละคาเฉลยสวนเบยงเบนมาตรฐาน t-test F-test และ LSD ผลการศกษาพบวา ผประกนตนสวนใหญเปนเพศหญงอาย 36 ปขนไปซงมภมล าเนาอยภายในจงหวด สถานทท างานเปนบรษทหรอโรงงานอตสาหกรรมจ านวนครงทเขาใชบรการ 1-2 ครงโดยประเภทความเจบปวยคออายรกรรม ผประกนตนมความพงพอใจตอการใหบรการของ

47

โรงพยาบาลพระนครศรอยธยาตามโครงการประกนสงคมดานเวชระเบยนดานการตรวจรกษาของแพทยและพยาบาลและดานการจายยาและเวชภณฑในระดบมากสวนดานอาคารสถานทและสงอ านวยความสะดวกโดยภาพรวมอยในระดบปานกลางผประกนตนทมอายภมล าเนาสถานทท างานลกษณะงานและอายการท างานตางกน มระดบความพงพอใจตอการใหบรการของโรงพยาบาลพระนครศรอยธยาตามโครงการประกนสงคมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05