123

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

ในการศกษาวจยเรอง การพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธานในครงน ผศกษาวจยไดก าหนดวธการด าเนนการศกษาวจย เปน 2 รปแบบ คอ การวจยแบบเชงคณภาพ (Qualitative Research) และการวจยแบบเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยน าการศกษาวจยทงสองวธมารวมกน (Mixed Methods Research) โดยมรายละเอยดและขนตอนการด าเนนการดงตอไปน

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 3.2 เครองมอทใชในการวจย 3.3 การตรวจสอบเครองมอ 3.4 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.5 การวเคราะหขอมล 3.6 แนวทางการน าเสนอขอมล

3.1 ประชำกรและกลมตวอยำง (Population and Sample)

ในการศกษาเรอง การพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม

จงหวดอบลราชธานในครงน ผศกษาวจยไดมการเกบรวบรวมขอมลดวยการสมภาษณ การสงเกต ตลอดจนการแจกแบบสอบถามส าหรบนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางมาทองเทยวในเขตชมชนพนทศกษาจงหวดอบลราชธาน โดยก าหนดประชากรกลมเปาหมายทใชในการศกษาวจย แบงออกเปน 3 กลม คอ

3.1.1 กลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษาวจย 4 ชมชน 3.1.2 กลมหนวยงานทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยวเชงมรดก

วฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน 3.1.3 นกทองเทยวและนกทศนาจรชาวไทยทเดนทางมาทองเทยวในเขตชมชนพนทศกษา

จงหวดอบลราชธาน

124

ตำรำงท 3.1 กลมประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ประชำกร กลมตวอยำง จ ำนวน

(คน) เครองมอทใชวจย

1. กลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษา วจย 4 ชมชน จงหวดอบลราชธาน

1. ชมชนท าเทยนพรรษา วดบรพาอ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน

- ปราชญชาวบาน - ชางฝมอท าเทยนพรรษา

1 1

การสมภาษณแบบมสวน

รวม

การสงเกตแบบม สวนรวม

2. ชมชนหลอทองเหลองบานปะอาว อ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน

- ปราชญชาวบาน - ชางฝมอท าผลตภณฑทองเหลอง

1 1

3. ชมชนท าฆองบานทรายมล อ าเภอพบลมงสาหาร จงหวดอบลราชธาน

- ปราชญชาวบาน - ชางฝมอท าฆอง

1 1

4. ชมชนทอผากาบบวบานบอน ต าบลบอน อ าเภอส าโรง จงหวดอบลราชธาน

- ปราชญชาวบาน - ชางฝมอทอผากาบบว

1 1

2. กลมหนวยงานทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน

1. ทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน

1 การ

สมภาษณเชงลก

2. ผอ านวยการกลมสงเสรมศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม ส านกงานวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน

1

3. นกทองเทยวจงหวดอบลราชธาน

นกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยวชมชนพนทศกษาวจย แบงเปน 4 ชมชน ประกอบดวย

400

แบบ สอบถาม

1. ชมชนท าเทยนพรรษาวดบรพา 240 2. ชมชนหตถกรรมหลอทองเหลองโบราณ บานปะอาว

80

3. ชมชนท าฆองบานทรายมล อ าเภอพบลมงสาหาร 40 4. ชมชนทอผากาบบวชมชนบานบอน อ าเภอส าโรง 40

*หมายเหต ขนาดกลมตวอยางนกทองเทยวทเดนทางเขามาทองเทยวชมชนพนทการศกษาวจย ก าหนดขนาดจ านวนนกทองเทยว จากทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน (ภาคผนวก ข)

125

กลมตวอยำง (Sample Group) 3.1.1 กลมผรทอำศยอยในเขตในเขตชมชนพนทศกษำ

จากกลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษาวจย 4 ชมชนขางตน ผศกษาวจย ใชวธการสมตวอยางแบบจ าเพาะเจาะจง (Purposive Sampling) จากผร คอปราชญชาวบานและชางฝมอ ในชมชนพนทการศกษาวจยทง 4 ชมชนโดยการเกบขอมลจากกลมประชากรดงกลาว ผศกษาวจยไดเลอกใชวธสมภาษณแบบมสวนรวม (Participant Interview) เปนแบบสมภาษณอยางไมเปนทางการ เพอใชในการสมภาษณปราชญชาวบานหรอชางฝมอในเขตพนทแตละชมชน ประกอบกบการการสงเกตแบบมสวนรวม (Participant observation) จากการคดเลอกผใหขอมลหลกในแตละชมชน เพอศกษาลกษณะมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรมของชมชนพนทศกษา จงหวดอบลราชธาน

3.1.2 กลมหนวยงำนทมสวนเกยวของโดยตรงกบกำรพฒนำดำนกำรทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมจงหวดอบลรำชธำน

การเกบขอมลจากกลมหนวยงานทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาการทองเทยวจงหวดอบลราชธาน ผศกษาวจยใชวธการสมตวอยางแบบจ าเพาะเจาะจง โดยใชการสมภาษณผทรงคณวฒเชงลกในหนวยงาน ทมหนาทรบผดชอบโดยตรงกบการพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรม คอ ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน และส านกงานวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน โดยอาศยผงโครงสรางหนาทองคกรเปนเกณฑในการคดเลอกกลมตวอยางประชากรตวอยาง เพอทจะวเคราะหคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรมของชมชนพนทศกษา 4 แหง ทสงผลตอการทองเทยวในจงหวดอบลราชธาน และเพอหาแนวทางการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน รวมจ านวน 2 คน ตำรำงท 3.2 กลมผทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยว จงหวดอบลราชธาน กลม หนวยงำน กลมตวอยำง จ ำนวน

1 ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน

ทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน 1

2 ส านกงานวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน

ผอ านวยการกลมสงเสรมศาสนา ศลปะและวฒนธรรม

1

126

3.1.2 กลมนกทองเทยวและนกทศนำจรทเดนทำงเขำมำทองเทยวชมชนพนทกำรศกษำวจย จงหวดอบลรำชธำน

เนองจากชมชนพนทการศกษาวจย 4 ชมชน ในจงหวดอบลราชธานขางตนไมมการบนทกสถตนกทองเทยวแยกตามรายชมชนการก าหนดขนาดกลมตวอยางจงใชวธการก าหนดกลมแบบไมทราบขนาดของประชากร โดย ใชสตร W.G. cochran (1953) แลวผวจยจะน าจ านวนกลมตวอยางดงกลาวมาก าหนดขนาดกลมตวอยางโดยการก าหนดขนาดกลมตวอยางนกทองเทยว จากการสอบถามส านกงานทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน (ภาคผนวก ข) ผทมหนาทเกยวของกบการเกบขอมลสถตนกทองเทยว ในจงหวดอบลราชธาน โดยการก าหนดขนาดกลมตวอยางนกทองเทยวของพนทชมชนการศกษาทง 4ชมชน รวมรอยเปอรเซนต

แทนคาตามสตรดงน

เมอ n แทน จ านวนกลมตวอยางทตองการศกษา P แทน สดสวนของประชากรทผวจยตองการจะสม (0.5) Z แทน ความมนใจทผวจยก าหนดไวทระดบนยส าคญทางสถต Z ทระดบนยส าคญทางสถต 0.05 มคาเทากบ 1.96 (มนใจ 95%) d แทน สดสวนของความคลาดเคลอนทยอมใหเกดขนได (0.05) แทนคาในสตร ไดดงน n = n = (0.05)(1-0.05)(1.96)2 (0.05)2 n ≈ 385

ดงนน การศกษาวจยครงน ขนาดของกลมตวอยางนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยวชมชนพนทการศกษาวจยจงหวดอบลราชธาน ทใชในการศกษาทงหมดเทากบ จ านวน 385 คน เพอปองกนความคลาดเคลอนทอาจจะเกดขน จงท าการเกบจากกลมตวอยางนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยวชมชนพนทการศกษาวจย จ านวน 400 คน จากนนผวจยจะก าหนดขนาดกลมตวอยางนกทองเทยวโดยการก าหนดขนาดกลมตวอยางนกทองเทยว จากการสอบถามส านกงานทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน ผทมหนาทเกยวของกบการเกบขอมลสถต

2

2

d

P)ZP(1n

2

2

d

P)ZP(1n

127

นกทองเทยวรายชมชนในจงหวดอบลราชธาน แยกตามพนทชมชนการศกษา โดยวธการก าหนดกลมตวอยางแบบคาสถตรอยละ (Percentage) โดยใชสตร (กลยา วาณชยบญชา, 2545) เมอความส าคญของพนทชมชนการศกษาทง 4 ชมชนรวมรอยเปอรเซนต (100%) เทากบขนาดของ กลมตวอยางนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยวชมชนพนทการศกษาวจย จงหวดอบลราชธาน 4 ชมชนการศกษาทงหมดเทากบ จ านวน 400 คน

เมอทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธานผทมหนาทเกยวของกบการเกบขอมลสถตนกทองเทยวรายชมชนในจงหวดอบลราชธาน ไดก าหนดกลมตวอยางแบบคาสถตรอยละของ แตละชมชนพนทการศกษา ดงน ตำรำงท 3.3 สดสวนของนกทองเทยวรายชมชนแบบคาสถตรอยละ ล ำดบ ชอชมชนกำรศกษำ กลมตวอยำงแบบรอยละ (%)

1 ชมชนท าเทยนพรรษาวดบรพา 60 2 ชมชนหตถกรรมหลอทองเหลองโบราณ บานปะอาว 20 3 ชมชนท าฆองบานทรายมล อ าเภอพบลมงสาหาร 10 4 ชมชนทอผากาบบวชมชนบานบอน อ าเภอส าโรง 10

รวม (100%) ทมา: ทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน (2557: สมภาษณ)

แทนคาตามสตรดงน

ni – n4 = เมอ Ni แทน จ านวนนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยว

ชมชนพนทการศกษาวจย จงหวดอบลราชธาน N แทน รอยละของกลมตวอยางจากทองเทยวและกฬา จงหวดอบลราชธาน (2557: เอกสารแบบสอบถาม)

ni แทน จ านวนนกทองเทยวชาวไทยในชมชนท 1 ชมชน ท าเทยนพรรษาวดบรพาอ าเภอเมอง ทตองแจก แบบสอบถาม

128

n2 แทน จ านวนนกทองเทยวชาวไทยในชมชนท 2 ชมชน ท าหลอทองเหลองโบราณ บานปะอาว อ าเภอเมอง ทตองแจกแบบสอบถาม n3 แทน จ านวนนกทองเทยวไทยในชมชนท 3 ชมชน

ท าฆองบานทรายมล อ าเภอพบลมงสาหารทตองแจก แบบสอบถาม n4 แทน จ านวนนกทองเทยวชาวไทยในชมชนท 4 ชมชนทอผา กาบบวชมชนบานบอน อ าเภอส าโรงทตองแจก แบบสอบถาม

สามารถแทนคาในสตรแตละชมชนโดยมรายละเอยด ตามตารางท 3.3 ตำรำงท 3.4 จ านวนกลมตวอยางนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยวชมชนพนท

การศกษาวจย จงหวดอบลราชธาน

ชอชมชนศกษำในจงหวดอบลรำชธำน

จ ำนวนนกทองเทยว (รอยละ)

แทนคำตำมสตร จ ำนวนกลมตวอยำง (คน)

1. ชมชนท าเทยนพรรษาวดบรพา 60

=

240

2. ชมชนหตถกรรมหลอทองเหลองโบราณ บานปะอาว

20

=

80

3. ชมชนท าฆองบานทรายมล อ าเภอพบลมงสาหาร

10

40

4. ชมชนทอผากาบบวชมชน บานบอน อ าเภอส าโรง

10

40

ทมา: ทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน (2557: สมภาษณ)

129

โดยทในแตละกลมเดยวกนใชวธการเลอกหนวยตวอยางแบบบงเอญ หรอแบบตามสะดวก (Accidental or Convenience Sampling) จนครบตามจ านวนทตองการเพอทจะหาแนวทาง การพฒนาคมอ และ องคประกอบของคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน 3.2 เครองมอทใชในกำรศกษำวจย (Research Methodology)

ในการศกษาวจยครงน ผศกษาวจยไดใชเครองมอส าหรบการเกบรวบรวมขอมลทงหมด 3ประเภท ซงประกอบไปดวย

3.2.1 แบบสอบถาม (Questionnaire) 3.2.2 การสมภาษณ (Interview)

- การสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) - การสมภาษณแบบมสวนรวม (Participant Interview)

3.3.3 แบบสงเกต (observation) - การสงเกตแบบมสวนรวมรวม (Participant observation)

3.2.1 แบบสอบถำม (Questionnaire) ใชในการเกบขอมลเชงปรมาณ เปนวธการสมตวอยางประชากรกลมเปาหมาย กลม

นกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยวในพนทศกษาทง 4 ชมชน ในจงหวดอบลราชธาน จ านวนรวม 400 คน โดยก าหนดใหตวอยางประชากรกลมเปาหมาย แตละชมชนการศกษาทง 4 ชมชน รวมรอยเปอรเซนต (100%) จากส านกงานทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน(2557: เอกสารใหความอนเคราะห) แลวในแตละกลมนกทองเทยวใชวธการเลอกหนวยตวอยาง แบบบงเอญ หรอแบบตามสะดวก (Accidental or Convenience Sampling) จนครบตามจ านวนทตองการทงสน 400 คน โดยผศกษาวจยจะท าการเกบรวบรวมขอมลกลมนกทองเทยวในเขตพนทชมชนศกษาทง 4 ชมชน จงหวดอบลราชธาน โดยการแจกแบบสอบถามจ านวนทงสน 400 ชด แบงตามชมชนไดดงน

1) ชมชนท าเทยนพรรษาวดบรพา อ าเภอเมอง จ านวน 240 ชด 2) ชมชนท าหลอทองเหลองโบราณ บานปะอาวอ าเภอเมอง จ านวน 80 ชด 3) ชมชนท าฆองบานทรายมล อ าเภอพบลมงสาหารจ านวน 40 ชด 4) ชมชนทอผากาบบวชมชนบานบอน อ าเภอส าโรง จ านวน 40 ชด

130

การน าก ลมตวอยางมาด า เนนการว เคราะหผล แบบสอบถามการศกษาวจย ในครงน เปนแบบสอบถามทมลกษณะของค าถามปลายปด (Close-ended Questions) และค าถามปลายเปด (Open-ended Questions) โดยมหลกเกณฑการใหคะแนนค าตอบ 5 ระดบ ตามมาตราสวน การประเมนคา (Rating Scale) ของ (Likert, 1932) คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด เพอหาคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน มเกณฑพจารณาดงตารางตอไปนโดยใชคาเฉลย ตามหลกการแบง อนตรภาคชน (Class Interval) ตำรำงท 3.5 หลกเกณฑการวเคราะหขอมลเชงปรมาณคาเฉลยตามหลกการแบง อนตรภาคชน (Class Interval)

ชวงคะแนนคำเฉลย ระดบควำมคดเหน 4.21 - 5.00 3.41 - 4.20 2.61 - 3.40 1.81 - 2.60 1.00 - 1.80

มากทสด มาก

ปานกลาง นอย

นอยทสด

โดยแบบสอบถามดงกลาวน ผศกษาวจยสรางขนตามหลกการของแนวคด ทฤษฎ

เอกสารและงานวจยทเกยวของภายใตแนวคดการพฒนาคมอการทองเทยวส าหรบหนวยงานพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรม ชมชน และนกทองเทยว เพอใหประชากรกลมนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยว ในพนทศกษาทง 4 ชมชน จงหวดอบลราชธาน แสดงความคดเหนดานแนวทางการพฒนาคมอ และองคประกอบของคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน ซงมการแจกแบบสอบถามเพอการเกบขอมลแบบเชงปรมาณจ านวนทงสน 400 ชดโดยจะมค าถามทงสน จ านวน 3 สวน ดงน

สวนท 1 ขอมลลกษณะทวไปของผ ตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา ภมล าเนาอาชพ รายไดตอเดอนลกษณะค าถามเปนแบบเลอกตอบ (Check List)

สวนท 2 ขอมลความคดเหนเกยวกบแนวทางการพฒนาคมอ และองคประกอบของคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน ลกษณะค าถามมการก าหนดเกณฑเลอกตอบจ านวน 5 ระดบ ตามมาตราสวนการประเมนคา (Rating Scale) (Likert, 1932) คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด

131

สวนท 3 ความคดเหน และขอเสนอแนะเพมเตมตางๆ ทเกยวกบการพฒนาคมอ การทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน โดยลกษณะค าถามจะเปนค าถามปลายเปด (Open-ended Questions) โดยแบงตามหวขอเปนขอมลความคดเหนเกยวกบแนวทางการพฒนาคมอ และขอมลความคดเหนเกยวกบองคประกอบของคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน

3.2.2 กำรสมภำษณ (Interview) ผศกษาวจยจะใชรปแบบการสมภาษณโดยการรวบรวมขอมลจากการศกษาเอกสาร

หนาทรบผดชอบตามโครงสรางองคกร สรางกรอบค าถามทเกยวของกบการศกษาวจย ในประเดนของการวเคราะหคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรมของชมชนพนทศกษาทง 4 แหงตอการทองเทยว จงหวดอบลราชธาน และ การเสนอแนวทางการพฒนาคมอ การทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธานภายใตแนวคด การทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม และแนวคดการพฒนาคมอการทองเทยวส าหรบหนวยงานพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรม ชมชน และนกทองเทยวแลวน าไปสมภาษณกลมประชากรตวอยางกลมสอง คอ กลมหนวยงานทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยวจงหวดอบลราชธาน และทบทวนเอกสาร การสงเกต สรางกรอบค าถาม ทเกยวของกบการศกษาวจย ในประเดนของลกษณะทวไปของมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรมของชมชนพนทศกษา จากกลมผรในชมชนพนทการศกษาวจย 4 ชมชน แลวน าไปสมภาษณกลมประชากรตวอยางกลมหนง คอกลมผรและชางฝมอทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษาวจย เพอเกบขอมลใหตรงตามวตถประสงคของการศกษาวจย โดยผศกษาวจยไดแบงแบบสมภาษณออกเปน 2 ชด เพอใชกบกลมประชากรตวอยางสองกลม คอ

3.2.2.1 กำรสมภำษณแบบมสวนรวม (Participant Interview) เปนแบบสมภาษณอยางไมเปนทางการในกลมประชากรตวอยางกลมท 1 คอ ปราชญชาวบานและชางฝมอในชมชนพนทการศกษาวจย 4 ชมชน โดยแบบสมภาษณแบบมสวนรวม แบงออกเปน 5 สวน คอ

สวนท 1 ขอมลลกษณะทวไปของผตอบแบบสมภาษณ ไดแก ชอ สกล อาย อาชพ ภมล าเนา ระยะเวลาทอาศยอยในชมชน

สวนท 2 ขอมลประวตความเปนมาของมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรมของชมชน

สวนท 3 ขอมลเกยวกบลกษณะของมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรมของชมชน ทสงผลตอการทองเทยวในจงหวดอบลราชธาน

132

สวนท 4 ขอมลความคดเหนเกยวกบคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมในชมชน ทอาจจะสงผลกบการทองเทยว จงหวดอบลราชธาน

สวนท 5 ขอเสนอแนะหรอความคดเหนเพมเตมตางๆทเกยวกบการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน

3.2.2.2 กำรสมภำษณเชงลก (In-depth Interview) เปนการสมภาษณรายบคคลในกลมประชากรตวอยางหนวยงานทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน เพอสอบถามถงประเดนการวเคราะหคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรมของชมชนพนทศกษาทง 4 แหง ตอการทองเทยวในจงหวดอบลราชธาน และ การเสนอแนวทางการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม ในจงหวดอบลราชธานแบบเจาะลก ในรปแบบการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Question) ประกอบดวย ค าถามปลายปด (Open-end Question) และค าถามปลายเปด (Open-ended Questions)โดยเครองมอนจะน าไปใชในกลมประชากรตวอยาง 2 หนวยงาน โดยอาศยผงโครงสรางองคกรเปนเกณฑในการคดเลอกกลมตวอยางประชากร ทมหนาทและความรบผดชอบโดยตรงเกยวของกบการจดการพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมจงหวดอบลราชธาน โดยผศกษาวจยรวบรวมขอมลจากการศกษาเอกสารและผลงานวจยทเกยวของตางๆ ภายใตแนวคดการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม และแนวคด การพฒนาคมอการทองเทยวส าหรบหนวยงานพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรม ชมชน และนกทองเทยว รวมถงการสงเกต สรางกรอบค าถามทเกยวของกบประเดนของการวจย แลวน าไปสมภาษณกลมประชากรตวอยางเพอเกบขอมลใหตรงตามวตถประสงค ทเกยวของกบการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมจงหวดอบลราชธาน รวมจ านวน 2 คน โดยเปดโอกาสใหผคณวฒขางตนไดเสนอความคดเหนอยางเตมท ไมมการชน าค าตอบเพอใหไดขอเทจจรงทใกลเคยงความจรงมากทสด โดยมการก าหนดค าถามในการสมภาษณไวลวงหนาแบบสมภาษณเชงลกนใชกบกลมประชากรทเปนหนวยงาน 2 หนวยงาน คอ

1) ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน: ทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน เพอการเสนอแนวทางการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน

2) ส านกงานวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน : ผอ านวยการกลมสงเสรมศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม เพอวเคราะหคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรมโดยมรายละเอยดการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) ในกลมประชากรตวอยางกลม ดงน

133

2.1) ส ำนกงำนกำรทองเทยวและกฬำจงหวดอบลรำชธำน สามารถแบงออกเปน 5 สวน คอ

สวนท 1 ขอมลลกษณะทวไปของการทองเทยวเชงวฒนธรรม ในจงหวดอบลราชธาน

สวนท 2 การทองเทยวเชงวฒนธรรม รวมถงโครงการ/แนวทาง การด าเนนงานตลอดจน ทศทางในการวางแผน หรอนโยบาย พฒนาการทองเทยว ในอนาคต

สวนท 3 การวเคราะหคณคา และความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมในชมชนตอการพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรม จงหวดอบลราชธาน

สวนท 4 การเสนอแนะแนวทางการพฒนาค มอการทองเทยว เชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน

สวนท 5 ขอเสนอแนะหรอความคดเหนเพมเตมตางๆ ทเกยวกบการจดการการทองเทยวมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน และขอเสนอแนวทางการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน เพอเปนการสนบสนนในการทองเทยวจงหวดอบลราชธานตอไป

2.2) ส ำนกงำนวฒนธรรมจงหวดอบลรำชธำน สามารถแบงออกเปน 4 สวน คอ

สวนท 1 ลกษณะทวไปของ วถชวตความเปนอย และวฒนธรรม ของผคนในพนทศกษาจงหวดอบลราชธาน ทสงผลตอการทองเทยวของจงหวดอบลราชธาน

สวนท 2 การวเคราะหคณคาและความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม และระดบคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมในชมชนดานตางๆ

สวนท 3 รายละเอยดของหนวยงาน นโยบาย หรอการด าเนนการในการสงเสรมและอนรกษมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม เพอการพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมในจงหวดอบลราชธาน

สวนท 4 ขอเสนอแนะหรอความคดเหนเพมเตมตางๆ ทเกยวกบการจดการการทองเทยวมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรมในจงหวดอบลราชธาน และขอเสนอแนวทางการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน เพอเปนการสนบสนนในการทองเทยวจงหวดอบลราชธานตอไป

134

3.2.2.2 แบบสงเกต (observation) ท งนผศกษาวจยใชการสงเกตแบบมสวนรวม (participant observation) หรอการสงเกตภาคสนาม (field observation) โดยการสงเกตทผศกษาวจย เขาไปใชชวต และปรบวถชวตใหเขากบกลมคนกลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษาวจย 4 ชมชน คอ ปราชญชาวบานและชางฝมอท าหตถกรรม เปนการเขาไปรวมอาศยในชมชน สรางปฏสมพนธและความสมพนธ ท ากจกรรม รวมกบกลมคนทผศกษาวจยศกษา เพอสรางความรสกยอมรบเพอทจะเออ ใหผศกษาสามารถเรยนรถงภมปญญา ทศนคต ความเชอ คานยม และวฒนธรรมในชมชนศกษานนๆ ไดอยางละเอยด โดยการสงเกต การซกถามหรอสมภาษณอยางไมเปนทางการในประเดนทไมสามารถเขาใจไดจากการสมภาษณ โดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวของ กบลกษณะเฉพาะของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมชมชนเหลานน ขนตอนกระบวนการผลตผลงาน เปนตน โดยในการสงเกตผศกษาวจยจะใชเครองมอประกอบการสงเกต คอ แบบสงเกตรายการทก าหนดไวเกยวกบลกษณะของมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรมชมชน แบบสงเกตลกษณะของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมโดยการสงเกตแบบมสวนรวม แบงออกเปน 3 สวนคอ

สวนท 1 บนทกการสงเกต ซงแสดงรายละเอยดชอรายงานการวจย ชอผ สงเกต ชอชมชน ชองานหตถกรรม วนท สงเกต

สวนท 2 การส ารวจลกษณะของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมชมชน

สวนท 3 รปภาพประกอบและบนทกภาคสนามอนๆ 3.3 กำรสรำงเครองมอทใชในกำรศกษำวจย (Research Methodology Design)

3.3.1 แบบสอบถำม (Questionnaire) โดยก าหนดลกษณะของค าถามเปนค าถามปลายปด และค าถามปลายเปด โดยก าหนด

เกณฑ การเลอกตอบ 5 ระดบ ตามมาตราสวนการประเมนคา (Rating Scale) คอ ความคดเหน เหนดวยมากทสด เหนดวยปานกลาง เหนดวยนอย และเหนดวยนอยทสด ดงน ระดบความคดเหนมากทสด 5 คะแนน ระดบความคดเหนมาก 4 คะแนน ระดบความคดเหนปานกลาง 3 คะแนน ระดบความคดเหนนอย 2 คะแนน ระดบความคดเหนนอยทสด 1 คะแนน

135

ใชในการเกบขอมลเชงปรมาณ เปนวธการสมตวอยางประชากรกลมเปาหมายของกลมนกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยวในพนทศกษาจงหวดอบลราชธาน จ านวน 400 คน ผศกษาวจยจะท าการเกบรวบรวมขอมลในเขตพนทชมชนศกษาทง 4 ชมชน โดยทก าหนดใหในแตละกลมเดยวกนใชวธการเลอกหนวยตวอยางแบบบงเอญ หรอแบบตามสะดวก (Accidental or Convenience Sampling) จนครบตามจ านวนทตองการเพอทจะหาแนวทางการพฒนาคมอและองคประกอบของคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน ภายใตแนวคดการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม และภายใตแนวคดการพฒนาคมอการทองเทยวส าหรบหนวยงานพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรม ชมชน และนกทองเทยว

โดยมขนตอนในการสรางแบบสอบถามคอ

1. ศกษาขอมลทตยภม (Secondary Data) และ ขอมลปฐมภม (Primary Data) จากต ารา เอกสาร บทความ ทฤษฎหลกการและงานวจยทเกยวของ เพอก าหนดขอบเขตของการวจย และสรางเครองมอวจย

2. น าขอมลทไดมาสรางเคาโครงแบบสอบถาม ก าหนดขอบเขตและเนอหาของแบบสอบถามใหครอบคลมความมงหมายของการวจยเกยวกบแนวทางการพฒนาคมอ และองคประกอบของคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน ทดสอบจนไดมความชดเจนตามความมงหมายมากยงขน

3. น าแบบสอบถามทรางได ทดสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) จากผเชยวชาญ (อ.ทปรกษา) พจารณาตรวจสอบและขอค าแนะน าในการแกไข ปรบปรงเพอให อานแลวมความเขาใจงายและชดเจนตามความมงหมายของการวจย

4. น าแบบสอบถามมาทดสอบความความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถาม (Reliability) โดยใชสตรวธการหาคาสมประสทธแอลฟา (Alpha Coefficient) ตามวธการของ (Cronbach, 1951) เพอทดลองหาคาความเชอถอของแบบสอบถาม ซงมสตรดงน

136

k =

เมอ แทน คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ

แทน คาจ านวนขอของแบบสอบถาม St

2 แทน ผลรวมของความแปรปรวนของคะแนนรายขอ K แทน คาความแปรปรวนของคะแนนแบบสอบถามทงฉบบ (Cronbach, 1951)

5. น าแบบสอบถามทไดรบการแกไขแลวไปทดลองใช (Try out) กบกลมประชากรตวอยางทใกลเคยงกบกลมตวอยางนกทองเทยวชาวไทย ทเดนทางเขามาทองเทยวในพนทศกษา จงหวดอบลราชธาน โดยใชแบบสอบถามกบกลมตวอยางคดเปน รอยละ 10 ของแบบสอบถามฉบบจรงรวมทงหมด 40 ชด โดยแยกเปนชมชนไดดงน

1) ชมชนท าเทยนพรรษาวดบรพา อ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน

ค านวณจาก n =

เมอ n แทน จ านวนกลมตวอยาง N แทน จ านวนตวอยางทตองการทดสอบ 10 แทน รอยละของแบบสอบถามทตองการค านวณ

ดงนน n = N = 24

ดงนน จ านวนแบบสอบถามนกทองเทยวทตองการท าการทดสอบ (Try out) ใน

พนทชมชนท าเทยนพรรษาวดบรพา อ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน คอ 24 ชด 2) ชมชนท าหลอทองเหลองโบราณ บานปะอาวอ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน

137

ค านวณจาก n =

เมอ n แทน จ านวนกลมตวอยาง N แทน จ านวนตวอยางทตองการทดสอบ 10 แทน รอยละของแบบสอบถามทตองการค านวณ

ดงนน n = N = 8

ดงนน จ านวนแบบสอบถามนกทองเทยวทตองการท าการทดสอบ (Try out) ใน

พนทชมชนท าหลอทองเหลองโบราณ บานปะอาว อ าเภอเมอง จงหวดอบลราชธาน คอ 8 ชด 3) ชมชนท าฆองบานทรายมล อ าเภอพบลมงสาหารจงหวดอบลราชธาน

ค านวณจาก n =

เมอ n แทน จ านวนกลมตวอยาง N แทน จ านวนตวอยางทตองการทดสอบ 10 แทน รอยละของแบบสอบถามทตองการค านวณ

ดงนน n = N = 4

ดงนน จ านวนแบบสอบถามนกทองเทยวทตองการท าการทดสอบ (Try out) ใน

พนทชมชนท าฆองบานทรายมล อ าเภอพบลมงสาหารจงหวดอบลราชธาน คอ 4 ชด 4) ชมชนทอผากาบบวชมชนบานบอน อ าเภอส าโรง จงหวดอบลราชธาน

138

ค านวณจาก n =

เมอ n แทน จ านวนกลมตวอยาง N แทน จ านวนตวอยางทตองการทดสอบ 10 แทน รอยละของแบบสอบถามทตองการค านวณ

ดงนน n = N = 4

ดงนน จ านวนแบบสอบถามนกทองเทยวทตองการท าการทดสอบ (Try out) ในพนทชมชนทอผากาบบว บานบอน อ าเภอส าโรง จงหวดอบลราชธาน คอ 4 ชด

6. ปรบปรงรปแบบสอบถามอกครง แลวน าเสนอผเชยวชาญ (อ.ทปรกษา) เพอแกไขปรบปรงจนไดเครองมอทมประสทธภาพ

7. น าแบบสอบถามฉบบสมบรณไปสอบถามกลมตวอยาง

ตำรำงท 3.6 คาความเชอมน (สมประสทธแอลฟา) ตอแนวทางการพฒนาคมอ และองคประกอบ คมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน

แนวทำงกำรพฒนำคมอ คำควำมเชอมนของ

แบบสอบถำม 1. รปแบบของคมอตองมความเหมาะสมกบความรของผใช 0.885 2. มวตถประสงค และขอบขายของเนอหาของคมอ 0.916 3. ใชภาษาใชตวอกษรทเหนไดชด ชวนอาน เขาใจงาย 0.804 4. มการใหค าแนะน าแกผใช เกยวกบขนตอน กระบวนการในการท างานหตถกรรม 0.848 5. มการใชภาพประกอบ เพอใหนาสนใจ 0.879 6. รปเลมคมอใหมความสวยงาม และมความทนทานในการใชงาน 0.882 7. มแหลงขอมลอางองทายเลม 0.825 8. มค าแนะน า หรอเกรดความรเสรม 0.904

139

ตำรำงท 3.6 คาความเชอมน (สมประสทธแอลฟา) ตอแนวทางการพฒนาคมอ และองคประกอบ คมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน (ตอ)

แนวทำงกำรพฒนำคมอ คำควำมเชอมนของ

แบบสอบถำม องคประกอบของคมอ

9. ค าชแจงเกยวกบคมอ ค ำชแจง/ บทน ำ

0.856 10. วตถประสงคหรอค าอธบายความส าคญของคมอ 0.896 11. ประวตความเปนมาของชมชน

เนอหำ

0.901 12. มรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม ของชมชน 0.877 13. วสดและเครองมอทใชในการผลตงานหตถกรรม 0.863 14. กระบวนการและขนตอนของการผลตงานหตถกรรม 0.915 15. มรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมกบการทองเทยว 0.907 16. คณคาและความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม 0.899 17. หนวยงานทเกยวของกบการทองเทยวมรดกวฒนธรรมนามธรรมหตถกรรม 0.894 18. ค าแนะน าและขอควรปฏบตในการทองเทยว 0.869 19. ขอมลสารสนเทศทควรทราบเพอการทองเทยว 0.876 20. การอางองทบอกแหลงทมาของขอมล สวนสรป 0.932

คำควำมเชอมนของแบบสอบถำม 0.893

140

3.3.2 กำรสมภำษณ (Interview) ทงนผศกษาวจยจะใชรปแบบการสมภาษณโดยการรวบรวมขอมลจากการศกษา

เอกสารทฤษฎ หลกการ และงานวจยทเกยวของ การสงเกต นโยบายและแผนยทธศาสตรการทองเทยว สรางกรอบค าถามทเกยวของกบประเดนการวเคราะหคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมของชมชนพนทศกษาทง 4 แหง ตอการทองเทยวในจงหวดอบลราชธาน ลกษณะมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมของชมชน และการเสนอแนวทางการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน แลวน าไปสมภาษณกลมประชากรตวอยาง 2 กลม คอกลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษาวจย และกลมหนวยงานทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยว เชงวฒนธรรม จงหวดอบลราชธาน โดยผวจยไดแบงแบบสมภาษณออกเปน 2 ชดเพอใชกบกลมประชากรตวอยาง 2 กลม

1) กำรสมภำษณแบบมสวนรวม (Participant Interview) เปนแบบสมภาษณอยางไมเปนทางการ ในกลมประชากรตวอยางกลมท 1 คอ กลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษาวจย เพอสอบถามประเดนลกษณะของมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรมของชมชน วสดและเครองมอทใชในการผลต ขนตอนกระบวนการผลต และ คณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมทสงผลตอการทองเทยว จงหวดอบลราชธาน

2) กำรสมภำษณเจำะลก (In-depth Interview) เปนการสมภาษณรายบคคลในกลมหนวยงานทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยวเชงว ฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน คอ ทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน ส านกงานการทองเทยวและกฬาจงหวดอบลราชธาน ผอ านวยการกลมสงเสรมศาสนา ศลปะ และวฒนธรรม ส านกงานวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน เพอสอบถามประเดนการวเคราะหคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมและ การเสนอแนวทางการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธานแบบเจาะลก ในรปแบบการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Question) และค าถามปลายปด (Open-end Question) โดยผศกษาวจยรวบรวมขอมลจากการศกษาเอกสาร การศกษาจากผงโครงสรางองคกรเปนเกณฑ สรางกรอบค าถามทเกยวของกบประเดนศกษาวจย แลวน าไปสมภาษณผทรงคณวฒเพอเกบขอมลใหตรงตามวตถประสงคของการศกษาวจย

โดยมขนตอนในการสรางแบบสมภาษณ คอ 1) ศกษารวบรวมขอมลจากการศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฏ การสงเกต และ

งานวจยทเกยวของ ผงโครงสรางองคกรทมหนาทโดยตรงกบการพฒนาการทองเทยวเชงมรดก

141

วฒนธรรม รวมถงนโยบายและแผนยทธศาสตรการทองเทยวเพอเกบขอมลใหตรงตามวตถประสงคของการศกษาวจย และเพอเปนแนวทางในการสรางกรอบค าถามทเกยวของกบคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม และประเดนการเสนอแนวทางการพฒนาคมอ การทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน แลวจงน าไปท าแบบสมภาษณ

2) ก าหนดหวขอการสมภาษณแบบเจาะจง (Purposive Interview) ใชสมภาษณ ในกลมหนวยงานหลก 2 หนวยงาน ผทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยว จงหวดอบลราชธานจ านวนทงสน 2 คน โดยการใชแบบสมภาษณทประกอบดวยค าถามทสรางขนตามวตถประสงคของการศกษาวจยประกอบดวย ลกษณะค าถามทเปนปลายปด (Close-ended Questions) และค าถามปลายเปด (Open-ended Questions) และเลอกใชการสมภาษณแบบมสวนรวม (Participant Interview) ทเปนแบบสมภาษณอยางไมเปนทางการ เพอใชสมภาษณในกลมประชากรตวอยางกลมท 1 คอ กลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษาวจย 4 ชมชน

3) สรางแบบสมภาษณในการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ซงเปนแบบสมภาษณ ทมลกษณะค าถามเปนแบบปลายเปด (Open-ended Questions)

4) ตรวจสอบเนอหาของแบบสมภาษณวาครอบคลมวตถประสงคหรอไม จากนนน าไปใหอาจารยทปรกษาการศกษาอสระ ตรวจสอบความถกตอง แลวน ามาปรบปรงตามค าแนะน า

5) น าแบบสมภาษณทไดแกไขและผานความเหนชอบของอาจารยทปรกษาการศกษาอสระ เสนอตอผทรงคณวฒ 3 ทาน คอ

5.1) ดร. เกรยงไกร เกดศร รองคณบดฝายวชาการ คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

5.2) ดร. ประกอบศร ภกดพนจ คณะวทยาการจดการและสารสนเทศศาสตร มหาวทยาลยพะเยา

5.3) ดร. สดสนต สทธพศาล ผอ านวยการหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต คณะการจดการการทองเทยว สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

6) น าแบบสมภาษณไปพจารณาถงดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามและวตถประสงคทสรางขน โดยพจารณาเปนรายขอค าถามซงใชวธการพจารณาแบบการหาคาสมประสทธความสอดคลอง (Item-Objective Congruence Index: IOC) โดยผเชยวชาญจะตองประเมนดวยคะแนน 3 ระดบ ดงตารางท 3.7 คอ (Rovinelli, 1977)

142

ตำรำงท 3.7 วธการพจารณาแบบการหาคาสมประสทธความสอดคลอง (Item-Objective Congruence Index: IOC) ดชนควำมสอดคลอง ระดบคะแนน รำยกำร

สอดคลอง +1 ขอค าถามและวตถประสงคทสรางขนมความสอดคลอง

ไมแนใจ 0 ไมแนใจวาขอค าถามและวตถประสงคทสรางขนมความสอดคลองหรอไม

ไมสอดคลอง -1 ขอค าถามและวตถประสงคทสรางขนไมมความสอดคลองกน

คาดชนความสอดคลองทยอมรบไดตองมคาตงแต 0.50 ขนไป

โดยมสตรการค านวณดงน

NR=IOC Σ

IOC คอ ดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงค R คอ คะแนนของผเชยวชาญ RΣ คอ ผลรวมของคะแนนผเชยวชาญแตละคน คอ จ านวนผเชยวชาญ (Rovinelli, 1977) ทงน การพจารณาถงดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามและวตถประสงคทสรางขน รายขอค าถาม โดยการพจารณาแบบการหาคาสมประสทธความสอดคลองระหวางขอค าถามกบวตถประสงค ผลรวมของคะแนนความสอดคลอง เทากบ 1.00 คอ ขอค าถามกบวตถประสงคสอดคลองกน

7) น าแบบสมภาษณทไดปรบปรงแกไขและเพมเตมตามขอแนะน าของผทรงคณวฒแลวน าเสนอตออาจารยทปรกษาการศกษาอสระ เพอชวยตรวจสอบความถกตองอกครง

8) น าแบบสมภาษณทผานการตรวจสอบความเหนชอบจากอาจารยทปรกษาการศกษาอสระ และมความสมบรณ น าไปเกบรวบรวมขอมลทใชในการศกษาวจยตอไป

143

3.3.3 แบบสงเกต (observation) ทงนผศกษาวจยใชการสงเกตแบบมสวนรวม (participant observation ) หรอการ

สงเกตภาคสนาม (field observation) โดยการสงเกตทผศกษาวจย เขาไปใชชวตและปรบวถชวต ใหเขากบกลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษาวจย เปนการเขาไปรวมอาศยในชมชนหตถกรรมนน สรางปฏสมพนธและท ากจกรรมรวมกบปราชญชาวบาน และชางฝมอทผศกษาวจยก าลงศกษา เพอสรางความรสกยอมรบเพอทจะเออใหผศกษาวจยสามารถเรยนรถงภมปญญาดานหตถกรรม ทศนคต ความเชอ คานยมและวฒนธรรมในชมชนศกษานนๆ ไดอยางละเอยด โดยการสงเกต การซกถามหรอสมภาษณอยางไมเปนทางการในประเดนทไมสามารถเขาใจไดจากการสงเกต โดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวของกบลกษณะเฉพาะของมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรมวสดและอปกรณในการผลต ขนตอนและกระบวนการผลตหตถกรรม

โดยในการสงเกตผศกษาวจยจะตองใชเครองมอประกอบการสงเกต คอ แบบสงเกต ทเปนรายการทก าหนดไวเกยวกบลกษณะของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานงานฝมอหตถกรรมชมชน โดยการสงเกตแบบมสวนรวมมขนตอนในการสรางแบบสงเกต คอ

1) ศกษารวบรวมขอมลจากการศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฏ การสงเกต และงานวจยทเกยวของ เพอเกบขอมลใหตรงตามวตถประสงคของการศกษาวจย และเพอเปนแนวทางในการสรางแบบส ารวจรายการ ทเกยวของกบประเดนการวเคราะหลกษณะมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรมของชมชน

2) ก าหนดหวขอการสงเกตเปนรายการทก าหนดไวเกยวกบลกษณะของมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดานหตถกรรมชมชน

3) สรางแบบสงเกตโดยการก าหนดลกษณะของมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมชมชน

4) น าแบบสงเกตทรางได ทดสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) จากผเชยวชาญ (อ.ทปรกษา) พจารณาตรวจสอบและขอค าแนะน าในการแกไข ปรบปรงเพอใหตรง ตามความมงหมายของการวจยและน าไปเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางจรง 3.4 กำรเกบรวบรวมขอมล (Data Collection)

ในการเกบรวบรวมขอมล เพอใชในการศกษาวจยครงน ผศกษาวจยไดด าเนนการเกบรวมรวมขอมล โดยการสอบถาม การสมภาษณ รวมกบการสงเกต และศกษาขอมลทางเอกสาร ประกอบไปดวย ขอมลปฐมภมและขอมลทตยภม โดยผศกษาวจยไดท าการเกบรวบรวมขอมล จากแหลงขอมลทตรงตามวตถประสงคของการศกษาวจย ดงน

144

3.4.1 ขอมลปฐมภม (Primary Data) ผศกษาวจยไดมการเกบรวบรวมขอมลปฐมภมดวยวธการ ดงตอไปน

1) การสมภาษณแบบมสวนรวม (Participant Interview) เปนแบบสมภาษณอยาง ไมเปนทางการในกลมประชากรตวอยางกลมท 1 คอ กลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนท การศกษาวจย 4 ชมชน จ านวน 8 คน

2) การสมภาษณแบบเชงลก (In-depth Interview) ในกลมประชากรตวอยางกลมท 2 คอ กลมผทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรม จงหวดอบลราชธาน และเลอกใชการสมภาษณผทรงคณวฒแบบเจาะจง (Purposive Interview) ในหนวยงานหลก 2 หนวยงานทมหนาทเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน โดยอาศยผงโครงสรางองคกรเปนเกณฑ ในการคดเลอกกลมตวอยาง มผใหขอมลทส าคญมทงสน จ านวน 2 คน

3) การสงเกตแบบมสวนรวม (participant observation) ในกลมประชากรตวอยางกลมท 1 คอ กลมผรและชางฝมอทอาศยอยในเขตชมชนพนทการศกษาวจย 4 ชมชน รวมกบการ ใชแบบสมภาษณแบบมสวนรวมทประกอบดวยค าถามทสรางขนตามวตถประสงคของการศกษาวจย

3.4.2 ขอมลทตยภม (Secondary Data) ผศกษาวจยไดศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอเกบรวบรวม

ขอมลทเกยวกบการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน รวมทงการสรางเครองมอโดยมการศกษาคนควาและรวบรวมขอมลตางๆ จากหนงสอ วารสาร จลสาร วทยานพนธ และผลงานการวจยทเกยวของตางๆทงในประเทศ และตางประเทศ รวมถงการสบคนจากฐานขอมลออนไลนทางอนเตอรเนต 3.5 กำรวเครำะหขอมลและประมวลผล (Data Analysis and Summarization)

ผศกษาวจยจะน าเครองมอแตละชนดทไดจากการเกบรวบรวมขอมลจากภาคสนามมาท า การวเคราะห และประมวลผลแบงออกเปน 3 สวน ดงน

3.5.1 แบบสอบถาม (Questionnaire) 3.5.2 การสมภาษณ (Interview) 3.5.3 แบบสงเกต (observation)

145

3.5.1 กำรวเครำะหขอมลจำกแบบสอบถำม (Questionnaire Data Analysis) ผศกษาวจยจะน าขอมลทไดจากแบบสอบถามมาวเคราะหขอมลดวยโปรแกรม

ประมวลผลส าเรจรปทางสถตทสามารถวเคราะหขอมลไดอยางมประสทธภาพ เปนการวเคราะหโดยใชสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistic) โดยการแสดงผลการวเคราะหขอมลทางสถต ซงจะวเคราะหผลเปนคารอยละ คาเฉลย และคาเบยงเบนมาตรฐาน ดงน

3.5.1.1 คำสถตรอยละ คาสถตรอยละ (Percentage) ใชในการอธบายขอมลลกษณะทางประชากร

ศาสตร (เพศ อาย ระดบการศกษา ภมล าเนา อาชพ และรายไดตอเดอน) โดยใชสตร (กลยา วาณชยบญชา, 2545)

คารอยละ = 100nX

เมอ X แทน จ านวนความคดเหน n แทน จ านวนกลมตวอยาง

3.5.1.2 คำเฉลย (Mean) ใชในการอธบายความพงพอใจตอดานแนวทางการพฒนาคมอ และองคประกอบคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรมเพอนกทองเทยว จงหวดอบลราชธาน

คาเฉลย (Mean) โดยใชสตร (บญชม ศรสะอาด, 2545)

=

เมอ แทน คาเฉลย ∑ X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมดในกลม N แทน จ านวนคนในกลมตวอยาง

3.5.1.3 กำรหำคำสวนเบยงเบนมำตรฐำน (Standard Deviation: SD) ใชในการ

อธบายความคดเหนตอแนวทางการพฒนาคมอ และองคประกอบคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน (บญชม ศรสะอาด, 2545)

N

∑ X

146

S.D. = ∑( X - )² N – 1

เมอ S.D. แทน คาความเบยงเบนมาตรฐาน

X แทน คะแนนแตละตว แทน คาเฉลย N แทน จ านวนคะแนนในกลม ∑ แทน ผลรวม

ในการประเมนผล จะใชวธการแปลผลแบบสอบถามโดยใชคาเฉลยตามหลกการ

แบงอนตรภาคชน (Class Interval) โดยใชสตรค านวณชวงกวางของชน ดงตอไปน

Interval (I) = )C(Class)R(Rage

= 5

15

= 0.8 จากนนหาคาเฉลยของค าตอบแบบสอบถาม โดยพจารณาตามเกณฑในการประเมนผลดงน

คาเฉลย 4.21-5.00 หมายถง มากทสด คาเฉลย 3.41-4.20 หมายถง มาก คาเฉลย 2.61-3.40 หมายถง ปานกลาง คาเฉลย 1.81-2.60 หมายถง นอย คาเฉลย 1.00-1.80 หมายถง นอยทสด

3.5.2 กำรวเครำะหขอมลจำกกำรสมภำษณ (Interview Data Analysis) ผศกษาวจยจะน าขอมลทไดจากการสมภาษณ โดยผศกษาวจยไดแบงแบบสมภาษณ

ออกเปน2 ชดเพอใชกบกลมประชากรตวอยางสองกลม คอ 3.5.2.1 การสมภาษณแบบมสวนรวม (Participant Interview) เปนแบบสมภาษณ

อยางไมเปนทางการ ในกลมประชากรตวอยางกลมท 1 คอ กลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนท การศกษาวจย 4 ชมชน จ านวน 8 คน

147

3.5.2.2 การสมภาษณแบบเชงลก (In-depth Interview)ในกลมประชากรตวอยางกลมท 2 คอ กลมผทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน และเลอกใชการสมภาษณผทรงคณวฒแบบเจาะจง เปนแบบสมภาษณ ทประกอบดวยค าถามทสรางขนตามวตถประสงคของการศกษาวจยมผใหขอมลทส าคญ มทงสน จ านวน 2 คน จากค าตอบของแบบสมภาษณของ กลมประชากรตวอยางทง 2 กลม มาวเคราะห และประมวลผลขอมลพจารณาถงดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามและวตถประสงคทสรางขน

โดยพจารณาเปนรายขอค าถามซงใชวธการพจารณาแบบการหาคาสมประสทธความสอดคลอง (Item-Objective Congruence Index: IOC) โดยผเชยวชาญแลวสรปสาระส าคญตามวตถประสงคทก าหนด โดยจะตองประเมนดวยคะแนน 3 ระดบ (กรมวชาการ, 2545) และน าขอมล ทตรวจสอบและจดระบบขอมลเปนหมวดหมทงหมดมาท าการวเคราะหตามวธการวจยเชงคณภาพ

3.5.3 กำรวเครำะหขอมลจำกกำรสงเกต (observation Data Analysis) ผศกษาวจยจะน าขอมลทไดจากการสงเกต มาตรวจสอบขอมล ในประเดนทวาขอมล

ทไดมาเพยงพอแลวหรอยง ขอมลเหลานนตอบโจทยและวตถประสงคการวจยหรอไม 3.6 แนวทำงกำรน ำเสนอขอมล

การน าเสนอขอมลทไดจากการวเคราะหมาแปรผลแลวน าเสนอเ ปนรอยแกวอธบายการวเคราะหตามวตถประสงคดงน

3.6.1 ลกษณะมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมและคณคาความส าคญ 3.6.2 เลมคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม

จงหวดอบลราชธาน ตามรปแบบการพฒนาคมอการทองเทยวทด

148

ตำรำงท 3.8 การวเคราะหความสมพนธของวตถประสงคของการวจย แนวคดทฤษฎ กลมประชากรตวอยางและ เครองมอทใชในการวจย

วตถประสงค แนวคด ทฤษฎ เอกสำรและงำนวจยทเกยวของ ประชำกรตวอยำง เครองมอวจย 1. เพอศกษาลกษณะมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมของชมชนพนทศกษาทง 4 แหง ในจงหวดอบลราชธาน

- มรดกวฒนธรรม - มรดกวฒนธรรมนามธรรม - หตถกรรม

- กลมผรทอาศยอยในเขตชมชนพนท การศกษาวจย 4 ชมชน (ปราชญชาวบานและชางฝมอ)

- การสมภาษณแบบ มสวนรวม - การสงเกตแบบมสวนรวม

2. เพอวเคราะหคณคาความส าคญของมรดกวฒนธรรมนามธรรม ดาน หตถกรรมของชมชนพนทศกษาทง 4 แหง ตอการทองเทยวในจงหวดอบลราชธาน

- คณคาและความส าคญของมรดกวฒนธรรม - กฎบตรระหวางประเทศ และกฎบตรแหงชาต

ดานการอนรกษมรดกทางวฒนธรรม - การทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรม

ดานหตถกรรม

- กลมหนวยงานทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน

- การสมภาษณเชงลก

3. เพอเสนอแนวทางการพฒนา คมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม จงหวดอบลราชธาน

- เอกสารทเกยวของกบการพฒนาคมอการทองเทยว - แผนพฒนาประเทศของไทยในระดบตางๆ ภาพรวมทเกยวของกบ การพฒนาคมอ - ผงโครงสรางหนาทของหนวยงานทมสวนเกยวของ - แนวคดการพฒนาคมอการทองเทยวส าหรบหนวยงานพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรม ชมชน และนกทองเทยว

- กลมหนวยงานทมสวนเกยวของโดยตรงกบการพฒนาดานการทองเทยว เชงมรดกวฒนธรรมจงหวดอบลราชธาน - นกทองเทยวชาวไทยทเดนทางเขามาทองเทยวชมชนพนทการศกษาวจย จงหวดอบลราชธาน

- การสมภาษณเชงลก - แบบสอบถาม

ตำรำงท 3.9 ขนตอนการพฒนาคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมในจงหวดอบลราชธาน

น ำมำพฒนำคมอการทองเทยวเชงมรดกวฒ

นธรรมนามธรรมดานหตถกรรม ในจงหวดอบลราชธาน

1. The Venice Charter - International Charter for the Conservation and Restoration of Monuments and Sites (1964) 2. Convention concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage, 1972 3. Charter for the Protection and Management of the Archaeological Heritage 1990 4. Charter on the Built Vernacular Heritage 1999 5. International Cultural Tourism Charter 1999 6. Australia ICOMOS 1999, The Burra Charter: the Australia ICOMOS Charter for Places of Cultural Significance (Australia ICOMOS, 2000) 7. รางกฎบตรประเทศไทย วาดวยการบรหารจดการแหลงมรดกวฒนธรรม (ปรบปรงจากรางกฎบตร อโคโมสไทยเดม) ฉบบปรบปรงลาสด 2554 (อโคโมสไทย, 2554) 9. พระราชบญญตคมครองและสงเสรมมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม พ.ศ.2556

กฎบตรทเกยวของ

1. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2550 2. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ.2555-2559) 3. แผนพฒนาการทองเทยวแหงชาต 2555-2559 4. แผนแมบทวฒนธรรมแหงชาต 2550-2559 5. ยทธศาสตรวจยของชาตฉบบท 8 (พ.ศ. 2555-2559) 6. แผนพฒนาสามปจงหวดอบลราชธาน (พ.ศ. 2556-2558)

แผนพฒนำทเกยวของกบกำรพฒนำคมอ

นกทองเทยวชมชนพนทกำรศกษำวจย จงหวดอบลรำชธำน

ชมชนศกษำ 4 ชมชน

หนวยงำนก ำกบดแลและสงเสรม คมอกำรทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนำมธรรมดำนหตถกรรม จงหวดอบลรำชธำน

น าแนวทางการพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมทไดจากการวเคราะหไปวเคราะหความสอดคลองในแผนพฒนาการทองเทยวของจงหวดอบลราชธาน ประสานงานและสนบสนนความรวมมอในการพฒนาการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม กบหนวยงานวฒนธรรมจงหวด สงเสรมความรวมมอจากผมสวนเกยวของภายในแหลงทองเทยวชมชนหตถกรรมเพอการประชาสมพนธการทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมจงหวดใหเปนทรจกของนกทองเทยว

ส ำนกงำนกำรทองเทยวและกฬำจงหวดอบลรำชธำน

ส ำนกงำนวฒนธรรมจงหวดอบลรำชธำน

ใหขอมลดานองคความรดานหตถกรรม ทไดมการวเคราะหและจดเกบไว เพอเปนขอมลส าคญในการศกษาวเคราะห วเคราะหคณคาความส าคญเพอการบรหารจดการทเปนไปในทางทเหมาะสมกบคณคาความส าคญของงานหตถกรรม ใหความรคณคามรดกวฒนธรรมนามธรรมทถกตอง ใหกบชมชนและหนวยงานท เ กยวของกบการทองเ ทยว เพอเพมประสทธภาพการจดท าแผนปฏบตการใหมความสมบรณมากยงขน ใหค าปรกษาแนะน าเกยวกบ มรดกวฒนธรรมในจงหวด เพอใหเกดการพฒนาสงเสรม และอนรกษแหลงทองเทยวดานหตถกรรม

พฒนำจำกกำรสอบถำมหนวยงำนและนกทองเทยว

รฐ

- ค าชแจงคมอ - วตถประสงคของคมอ - ขอบเขตการศกษา - ความหมายและค าจ ากดความ

ค ำชแจง/บทน ำ (Introduction)

- ประวตความเปนมาของชมชน - มรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรม - วสดและเครองมอทใชในการผลตงานหตถกรรม - ขนตอนกระบวนการผลตงานหตถกรรม - มรดกวฒนธรรมนามธรรมดานหตถกรรมกบการทองเทยว - คณคาและความส าคญ - หนวยงานทเกยวของกบการพฒนาการทองเทยว - แผนพฒนา กฎบตร นโยบาย ส าคญทเกยวของ - ค าแนะน าและขอควรปฏบตในการทองเทยว - ขอมลสารสนเทศทควรทราบเพอการทองเทยว - ลกษณะทตงและภมอากาศของจงหวดอบลราชธาน - เทศกาลส าคญประจ าป - ประเพณและศลปวฒนธรรมทองถน - แหลงทองเทยวส าคญของจงหวด - ทพกและหมายเลขโทรศพทในการตดตอ - บรษทน าเทยวในจงหวดอบลราชธาน - สถานต ารวจของจงหวดอบลราชธาน - โรงพยาบาลของจงหวดอบลราชธาน

เนอหำ (Information)

- แหลงอางอง ทบอกทมาของขอมลทผศกษาวจยน ามาใชอางอง

ในการเขยนคมอ

สวนสรป (Conclusion)

คมอกำรทองเทยวเชงมรดกวฒนธรรมนำมธรรม ดำนหตถกรรม จงหวดอบลรำชธำน

149