Andrzej Jaszkiewicz

andrzej.jaszkiewicz@cs.put.poznan.pl

Koszty i modele finansowe

Rodzaje kosztów

• Koszty stałe (nie mylić ze sztywnymi)– Niezależne od liczby transakcji/użytkowników

• Koszty zmienne (nie mylić z elastycznymi)– Zależne od liczby transakcji/użytkowników

• Marża – przychód – koszt zmienny

• lub procentowo

– (przychód – koszt zmienny) / przychód

• Narzut– (przychód – koszt zmienny) / koszt zmienny

Przykład

• Koszt zakupu półproduktów 50zł

• Cena sprzedaży 75zł

• Marża

– 25zł

– (75 – 50) / 75 = 33,3%

• Narzut

– (75 – 50) / 50 = 50%

Koszty zmienne - przykłady

• Zakup części/półproduktów

• Zakup licencji rozliczany per użytkownika

– np. wykorzystywana biblioteka, dane

• Prowizja dla pośrednika w sprzedaży

Typowe koszty stałe w firmie informatycznej

• Wynagrodzenia z podziałem na działy/projekty, np.:– Zarząd

– Rozwój

– Utrzymanie

– Obsługa klienta

– Sprzedaż

– Marketing

– Biuro

Typowe koszty stałe w firmie informatycznej

• Marketing• PR• Utrzymanie, np. serwery• Wyjazdy• Biuro• Obsługa finansowo/prawna

– Usługi prawne– Ubezpieczenia - majątek i OC– Księgowość– …

• …

Najważniejsze parametry finansowe

• Przychody (obroty)

• Zysk/strata = Przychody – Koszty (wszystkie)

• EBITDA „earnings before interest, taxes, depreciation and amortization”, zysk przed odsetkami, podatkami i amortyzacją

Podatki… trzeba płacić

• VAT

• CIT

• Podatek od dochodów kapitałowych

– Dywidenda

– Sprzedaż udziałów

• Koszty pracy – PIT, ZUS

VAT

• Podatek od towarów i usług (ang. – Value AddedTax (VAT) – podatek od wartości dodanej

• Księgowo jest pomijany – koszty i przychody księguje się netto

• VAT zapłacony odlicza się od VAT-u otrzymanego lub występuje się o zwrot do urzędu skarbowego

• Różnica VAT (otrzymany – zapłacony) jest wpłacany do urzędu skarbowego

• Możliwa interpretacja – opodatkowanie marży i kosztów pracy

VAT przykład

• Wystawiamy (sprzedajemy) faktury VAT na 10 000 zł netto, czyli 12 300 zł brutto

– VAT otrzymany to 2 300 zł

• Otrzymujemy FV (kupujemy) na 6 000 zł netto, czyli 7 380 zł brutto

– VAT zapłacony to 1 380 zł

• Różnicę 2 300 zł - 1 380 zł = 920 zł wpłacamy do urzędu skarbowego

Koszty pracy – umowa o pracę

• 3 000zł – brutto

• 411,30zł – ZUS pracownika

• 189 – zaliczka PIT

• 2 156,72 – netto do wypłaty

• 622,20 – koszty pracodawcy – ZUS, FP, FGŚP

• 3 622,20 – koszt firmy

• 4455,30 zł – koszt firmy z VAT – taki zysk brutto pracownik powinien wypracować

Cash flow - przepływy pieniężne

• Różni się od księgowości:

– Podatki

– Daty wystawienia faktur i wykonania usług vs. daty płatności

– Opóźnienia/brak płatności

– Amortyzacja

Amortyzacja

• Amortyzacja księgowa służy przypisaniu ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do całego okresu ekonomicznej użyteczności tych aktywów. Suma odpisów amortyzacyjnych stanowi umorzenie.

Płynność finansowa

• Zdolność podmiotu do wywiązywania się (spłacania) w terminie najbardziej wymagalnych (krótkoterminowych) zobowiązań (np. związanych z zapłatą kontrahentom za wyroby i usługi, wypłatą wynagrodzeń, itp)

Finanse vs. księgowość

• Dyrektor finansowy – członek zarządu lub bezpośrednio pod zarządem

• Księgowy

Model finansowy

• Uwzględnia wszystkie koszty i przychody

• Koszty i przychody muszą bazować na realnych założeniach i obliczeniach

– Np. model aktywności użytkowników

– Plany sprzedaży

– Rzeczywiste stawki

• Po wejściu na rynek staramy się jak najszybciej zastąpić założenia realnymi danymi

Expected customer lifetime

• Dla stałego churn rate

– Expected customer lifetime = 1 / churn rate

Typowy wzrost udanego start’upu

Dlaczego nasycenie?

• Nasycenie rynku – pozyskiwanie nowych użytkowników staje się coraz droższe

• Działania konkurencji

Nie ma łatwych biznesów

• Niezbędna jest przewaga choć w jednym obszarze – Unfair advantage / Core

7. Unfair advantage/core

• Najtrudniejsze? Najważniejsze?

• „Something that cannot be easily copied orbought”

• Wyobraź sobie, że ktoś kradnie Twój kod. Czy nadal możesz prowadzić biznes?

• Z reguły nie jest widoczne dla klientów (to nie to samo co przewaga rynkowa)

Przykłady Core

• Know-how

• Kontakty, partnerzy

• Efekt skali

• Kultura jakości

• User experience

• Niski koszt

• Bycie pierwszym na rynku?

Co z reguły nie jest Core

• Własność intelektualna

• Umowy na wyłączność

• Bycie pierwszym na rynku?

Analiza inwestycjiCash flow forecasting. Cost-benefit analysis

Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4

0 -100 000 -1 000 000 -100 000 -120 000

1 10 000 150 000 30 000 30 000

2 20 000 200 000 30 000 30 000

3 30 000 250 000 30 000 30 000

4 50 000 300 000 30 000 30 000

5 100 000 300 000 30 000 100 000

Net profit

Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4

0 -100 000 -1 000 000 -100 000 -120 000

1 10 000 150 000 30 000 30 000

2 20 000 200 000 30 000 30 000

3 30 000 250 000 30 000 30 000

4 50 000 300 000 30 000 30 000

5 100 000 300 000 30 000 100 000

Net profit 110 000 200 000 50 000 100 000

Total income – total cost

Payback period – break even point

Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4

0 -100 000 -1 000 000 -100 000 -120 000

1 10 000 150 000 30 000 30 000

2 20 000 200 000 30 000 30 000

3 30 000 250 000 30 000 30 000

4 50 000 300 000 30 000 30 000

5 100 000 300 000 30 000 100 000

Return on investment

Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4

0 -100 000 -1 000 000 -100 000 -120 000

1 10 000 150 000 30 000 30 000

2 20 000 200 000 30 000 30 000

3 30 000 250 000 30 000 30 000

4 50 000 300 000 30 000 30 000

5 100 000 300 000 30 000 100 000

ROI 22% 4% 10% 17%

ROI = average annual profit/total investment

Net present value NPV

Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4

0 -100 000 -1 000 000 -100 000 -120 000

1 10 000 150 000 30 000 30 000

2 20 000 200 000 30 000 30 000

3 30 000 250 000 30 000 30 000

4 50 000 300 000 30 000 30 000

5 100 000 300 000 30 000 100 000

NPV (10%) 38 924 -146 773 10 568 31 902

t

r

tyearinvalueNPV

1

Internal rate of return

Period Project 1 Project 2 Project 3 Project 4

0 -100 000 -1 000 000 -100 000 -120 000

1 10 000 150 000 30 000 30 000

2 20 000 200 000 30 000 30 000

3 30 000 250 000 30 000 30 000

4 50 000 300 000 30 000 30 000

5 100 000 300 000 30 000 100 000

IRR 17.5% 5.4% 13.2% 16.2%

Rate that results in NPV = 0

Pytania