Zmiana paradygmatu zarządzania publicznego jednym z warunków rozwoju gospodarczego

Piotr KołodziejczykDebata „Wzrost i konkurencyjność”

Polska 2030Poznań, 28 października 2009 roku

„Przez państwo rozumiem zjednoczenie rządzących i rządzonych za pomocą organizacji czynnej tj. administracji”

Feliks Koneczny „Państwo i prawo w cywilizacji łacińskiej”

Wyzwania obszaru zarządzania publicznego

Korupcja polityczna Relacje władzy politycznej z

administracją Klimat społeczny w relacji: władza -

obywatele Sposób zorganizowania Państwa i

tworzenia prawa

Historia dobrych i złych władców jest powszechnie znana …

Dwie postawy wobec Państwa:

„Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”

„Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa”

Władcy czasem okradali własnych obywateli – (prawo Kopernika –Grishama, dlatego zaczęto tworzyć instytucje zabezpieczające obywateli przed złymi rządami …Historia uczy, że w ramach

jednego ustroju możliwe jest sprawowanie rządów

różnej jakości!

W demokracji horyzont sprawowania władzy jest określony czasem trwania kadencji. Immanentną cechą systemu jest więc pokusa, by użyć środków publicznych dla jej utrzymania!› ”Sukcesy w nadzorowaniu administracji publicznej

tylko w niewielkim stopniu przydają się do budowania osobistej kariery politycznej”

› ”Gdyby nawet rzeczywiście parlamentarzyści usiłowali przywiązywać większą wagę do bieżącego, bezstronnego zarządzania sprawami publicznymi – to i tak byłoby to trudne, ze względu na ich związki z wyborcami i konieczność reprezentowania cząstkowych, grupowych interesów” Guy B. Peters

Jak wyglądałaby dziś Polska, gdyby 50% środków przeznaczanych w III RP na wspieranie silnych politycznie sektorów schyłkowych przeznaczyć na inwestycje prorozwojowe? Korupcja polityczna

nie jest ścigana, gdyż najczęściej odbywa się przez wydanie aktu prawnego

Często jest też bardzo popularna, dokonywana jawnie!

Korupcja taka dewastuje relacje społeczne!

Jednym z istotnych, wymagających rozwiązania, problemów zarządzania

publicznego jest ograniczenie korupcji politycznej!

C = M + D - A

gdzie:

C oznacza korupcję (corruption), M – monopol (monopoly),

D – uznaniowość (discretion), A – rozliczalność (accountability).

R.Klitgaard

Problem dotyczy także władz samorządowych, dokonujących nadinterpretacji przepisów

mówiących o zaspokajaniu potrzeb zbiorowych. Dlatego często zamiast inwestycji wspierających

rozwój finansowane są igrzyska!

Dla zapewnienia trwałego rozwoju w zarządzaniu publicznym

potrzebne są instytucje zabezpieczające interesy sektorów

przyszłościTaką instytucją winno być realne prawo do rzetelnej

debaty publicznej!

Jednym z megatrendów dostrzeżonych w 1982 roku przez Johna Naisbitta jest przejście od demokracji przedstawicielskiej do demokracji uczestniczącej -

ustroju pokolenia Y, które będzie rządzić w 2030 roku. Będzie to możliwe dzięki nowoczesnym

technologiom komunikacyjnym

Dlatego dzisiejsza debata odbywa się także w Internecie !

Problem zapewnienia równowagi, dający techniczną sprawność i zapewniający polityczną odpowiedzialność: › dylemat „suweren –

pełnomocnik” (R. Putnam)› Działania: celowo-racjonalne

vs komunikacyjne (J. Habermas)

› Biurokracja reprezentatywna (J. D. Kingsley)

Istnieją też dwa podejścia do roli urzędnika:› Maxa Webera - procedura› Woodrow Wilsona - cel

Polski model jest niespotykaną w świecie formą przypadkowej kompilacji obu podejść!› Faktyczny brak służby

cywilnej, polityzacja administracji

› Wiążąca wykładnia prawa dokonywana przez urzędnika

› Niejasne formułowanie celów polityk dziedzinowych

Problemem niewydolności polskiej administracji jest sposób uprawiania polityki!

Kolejną instytucją winno być ułożenie relacji między władzą polityczną a administracją, akceptowalne przez pokolenie Y

Niepowodzenie projektu „Jedno okienko” przykładem niezdolności administracji do

świadczenia obywatelom usług wysokiej jakości!

Klimat społeczny w relacji: władza - obywateleDlaczego w Polsce nie udał się prawie żaden projekt w partnerstwie publiczno – prywatnym?› Bo poziom zaufania (kapitał społeczny) jest

bardzo niski› Wobec pracowników administracji obowiązuje

prawne domniemanie winyGlobalne wyzwania skłaniają do oszczędności wydatków publicznych, które można osiągnąć dzięki prywatyzacji lub komercjalizacji usług publicznych i zaangażowaniu kapitału prywatnego dla rozwiązywania potrzeb zbiorowych, a także zezwoleniu na zamawianie rozwiązania problemu zamiast konkretnego produktu

Sposób zorganizowania Państwa i tworzenia prawaOd postkomunistycznego ustroju administracji ku New Public Management› Wyznaczanie celów polityk dziedzinowych› Analiza potrzeb informacyjnych państwa› Parametryzacja i standaryzacja prawa› Od regulacji resortowych do procesowych

Dopiero po zrealizowaniu tych elementów można przystąpić do efektywnej informatyzacji administracjiArt.. 41 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej

ustanawia prawo obywateli do dobrej administracji!

Rekomendacje

Rozważyć wprowadzenie do polskiego porządku prawnego instytucjonalne zabezpieczenia przed korupcją polityczną,

Po rzetelnej debacie publicznej uporządkować relacje między władzą polityczną a administracją,

Podnosić poziom zaufania społecznego inicjując śmiałe projekty partnerstwa publiczno – prywatnego,

W organizacji instytucji Państwa skupić się na politycznym określaniu celów, pozostawiając wybór metod działania wysoko wykwalifikowanym, profesjonalnie nadzorowanym członkom korpusu służby cywilnej (public servant, ad-ministrare).

Dziękuję za uwagę!

Pełen tekst raportu przedstawiony zostanie po 11 listopada na

www.nudnepanstwo.pl