STRUKTURA SPOŁECZNA

W

POLSCE

– Pojęcie i koncepcje struktury społecznej

– Przemiany struktury społeczeństwa polskiego

Pojęcie i koncepcje

struktury społecznej

Duża zbiorowość ludzi, zamieszkująca

określone terytorium, posiadająca wspólną

kulturę, wspólną tożsamość oraz sieć

wzajemnych stosunków społecznych,

wyposażona w instytucje odpowiedzialne za

jego funkcjonowanie oraz organizację

w postaci państwa, plemienia czy narodu.

Społeczeństwo

Podstawowe elementy

społeczeństwa

Obiektywne warunki

bytu danej zbiorowości

decydujące o jej

charakterze:

• terytorium

• klimat

• flora

• Fauna

Kultura społeczeństwa

• styl życia

• wykształcenie

Struktura społeczeństwa układ wzajemnie powiązanych elementów składowych społeczeństwa, np. ról społecznych czy pozycji, między którymi zachodzą mniej lub bardziej dynamiczne procesy oraz występuje hierarchia społeczna.

Koncepcje ujmowania struktury społecznej

funkcjonalna

Interes całości nadrzędny wobec interesu jednostki,

elementy społeczeństwa muszą wypełniać swoje role,

aby całe społeczeństwo mogło sprawnie funkcjonować.

Klasy i warstwy społeczne muszą ze

sobą współpracować ze względu na wzajemne

zależności.

dychotomiczna

Dwubiegunowy podział społeczeństwa

na klasy o przeciwstawnych

cechach: uprzywilejowanych i

upośledzonych (biedny –bogaty, wykształcony –

niewykształcony), między którymi

dochodzi do konfliktów interesów.

gradacyjna

Społeczeństwo składa się z wzajemnie

zależnych od siebie hierarchicznie

uszeregowanych warstw (wyższa, średnia i niższa).

Elementy struktury społecznej Struktura

demograficzna

kryterium wieku,

płci, miejsca

zamieszkania, wykształcenia

struktura klasowa

kryterium dochodów

(klasa wyższa, średnia, niższa)

Struktura warstwowa

kryterium wspólnej pozycji

społecznej, stylu życia,

wykształcenia

Struktura zawodowa

kryterium prestiżu

poszczególnych zawodów

Struktura demograficzna – kryterium wieku i płci ludności

Źródło: http://www.wiking.edu.pl.

Struktura warstwowa: wykształcenie ludności Polski w wieku powyżej 13 lat w 2008 roku

Warstwa wyższa Warstwa niższa Źródło: http://www.stat.gov.pl.

Struktura klasowa – rozkład wynagrodzeń

całkowitych w 2006 r.

Dochód miesięczny

Źródło: Niezależne forum publicystów: http://arkadiusz.jadczyk.salon24.pl.

Źródło: Niezależne forum publicystów: http:// arkadiusz.jadczyk.salon24.pl.

Przemiany struktury

społeczeństwa polskiego

na przestrzeni wieków

Społeczeństwo

średniowieczne Rycerstwo

Duchowieństwo

Mieszczanie

Chłopi

Duchowny, rycerz i chłop – przedstawiciele trzech stanów na średniowiecznej iluminacji.

Struktura społeczna w Polsce po

unii lubelskiej XVI w.

Duchowieństwo

Szlachta – magnateria,

szlachta średnia, szlachta

zagrodowa, szlachta gołota

Mieszczanie

Chłopi

Źródło:primus.com.pl

Struktura społeczna II

Rzeczypospolitej

Ziemianie

Burżuazja

Inteligencja

Drobnomieszczaństwo

Robotnicy

Chłopi

Struktura społeczna PRL

Klasa robotnicza

Klasa chłopska

Inteligencja

Drobnomieszczaństwo

Struktura społeczna III

Rzeczpospolitej

Klasa wyższa

Klasa średnia

Klasa niższa

Under class