Wykłady 7 · 2013. 12. 5. · Tranzystor JFET – parametry Parametry statyczne: - napiecie...

77
Elementy elektroniczne Wykłady 7: Tranzystory polowe

Transcript of Wykłady 7 · 2013. 12. 5. · Tranzystor JFET – parametry Parametry statyczne: - napiecie...

  • Elementy elektroniczne

    Wykłady 7:

    Tranzystory polowe

  • Podział

    Tranzystor polowy

    (FET)

    Złączowy

    (JFET)

    Z izolowaną bramką

    (IGFET)

    ze złączem m-s

    (MSFET)

    ze złączem PN

    (PNFET)Typu MOS

    (MOSFET, HEXFET)

    cienkowarstwowy

    (TFT)

    z kanałem zuobożanym

    (normalnie włączone)

    z kanałem wzbogacanym

    (normalnie wyłączone)

    z kanałem typu N z kanałem typu P

  • Tranzystor PNFET (JFET)

    n p+p+

    Drain

    Source

    Gate Gate

    D

    G

    S

    G

    D

    S

    Kanał N

    Kanał P

  • Tranzystor JFET – zasada działania

    n p+p+

    +

    -

    UGS1

    warstwa

    zaporowa

    +

    -

    UDS

    =0.1V

    p+p+

    +

    -

    UGS2

    warstwa

    zaporowa

    +

    -

    UDS

    =0.1Vn

    UGS1

    < UGS2I

    DID

  • Tranzystor JFET – zasada działania

    n p+p+

    +

    -

    UGS1

    warstwa

    zaporowa

    +

    -

    UDS

    =10V

    p+p+

    +

    -

    UGS2

    warstwa

    zaporowa

    +

    -

    UDS

    =10Vn

    UGS1

    < UGS2I

    DID

  • Tranzystor JFET – charakterystyki

  • Tranzystor JFET – charakterystyki

  • Tranzystor JFET – charakterystyki

  • Tranzystor JFET – parametry

    Parametry statyczne:

    - napiecie progowe Up

    - prąd drenu IDSS (UGS = 0)

    - rezystancja w stanie włączenia rds

    - maksymalny prąd bramki IGmax

    - prąd drenu w stanie odcięcia IDmin

    Parametry dynamiczne:

    - transkonduktancja gmm

    - pojemność wejściowa CweS

    - pojemność wyjściowa CwyS

    - pojemność zwrotna CwS

    - pole wzmocnienia fS

    - czas włączenia ton

    - czas wyłączenia toff

  • Tranzystor JFET – parametry

    Parametry graniczne:

    - maksymalne napięcie źródło dren UDSmax

    - maksymalny prąd drenu IDmax

    - maksymalne napięcie bramka – źródło UGSmax

    - moc strat Pmax

  • Tranzystor JFET – punkt pracy

  • Tranzystor JFET – ograniczenia

  • Tranzystory polowe– punkt pracy

  • Układy polaryzacji – układ dwubateryjny

    -EGG

    ED

    UDSQ

    RG

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

  • Tranzystor JFET – statyczny nieliniowy model

    wielkosygnałowy (zakres pentodowy)

    G D

    S

    2

    1

    P

    GSDSS

    U

    UI

    -UGS

  • Układy polaryzacji – układ dwubateryjny

    -EGG

    EDU

    DSQ

    RG

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

    S

    G D

    SDQGGGSQ RIEU

    SDDQDDSQ RRIEU

  • Układy polaryzacji – układ z automatycznym

    minusem

    ED

    UDSQ

    RG

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

  • Układy polaryzacji – układ z automatycznym

    minusem

    UDSQ

    RG

    RD

    RS

    UGSQ

    IG

    S

    G D

    2

    1

    P

    GSDSSDQ

    U

    UII

    ED

    SDQGSQ RIU

    SDDQDDSQ RRIEU

  • Układy polaryzacji – układ

    potencjometryczny

    ED

    UDSQ

    R2

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

    R3

    R1

  • Układy polaryzacji – układ

    potencjometryczny

    EGG

    ED

    UDSQ

    RG

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

    21

    2

    RR

    REE DGG

    3

    21

    21 RRR

    RRRG

  • Układy polaryzacji – układ

    potencjometryczny

    EGG

    UDSQ

    RG

    RD

    RS

    UGSQ

    IG

    S

    G D

    2

    1

    P

    GSDSSDQ

    U

    UII

    ED

    SDDQDDSQ RRIEU SDGGGSQ RIEU

  • Układy polaryzacji – stabilność punktu pracy

    a) – układ dwubateryjny dla

    Rs = 0;

    b) – układ z aut. minusem

    c) – układ potencjometryczny

    Wzrost Rs zwiększa

    stabilność

  • Układy polaryzacji – układ ze sprzężeniem

    drenowym

    ED

    UDSQ

    R2

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

    R1

  • Układy polaryzacji – układ ze sprzężeniem

    drenowym

    21

    2

    21

    2

    RR

    RRRI

    RR

    REU DSDQDGSQ

    SDDQDDSQ RRIEU Dla (R1 + R2) >>RS:

    Nie ma konieczności stosować dużych RS

    ED

    R2

    RD

    RS

    IG

    R1

    UDSQ

    UGSQ S

    G D

    2

    1

    P

    GSDSSDQ

    U

    UII

  • Układy polaryzacji

    Przykład obliczania elementów układu polaryzacji

  • Przykładowe zadanie

    Oszacuj punkt pracy tranzystora (IDQ, UDSQ) pracującego w układzie

    wzmacniacza z rys.5. Do obliczeń należy przyjąć: RD = 5 kW, RS = 1 kW,

    RG = 1 MW, ED = 10 V, IDSS = 4 mA, Up = -2 V.

  • 2

    1

    p

    GS

    DSSDU

    UII

    S

    GS

    SDR

    UII

    02

    02

    02

    102

    012

    012

    1211

    2

    2

    2

    2

    22

    222

    222

    2

    2

    2

    2

    2

    22

    p

    DSSS

    p

    pGSGS

    DSSS

    pGS

    GSGSpp

    DSSS

    pGS

    DSSS

    GSDSSS

    DSSS

    GSpDSSS

    DSSS

    pDSSS

    DSSSpGSGSDSSSGSpDSSSpDSSS

    pGS

    p

    GSDSSS

    p

    DSSS

    GS

    DSSS

    pGS

    GSDSSS

    pGS

    GSDSSS

    GS

    DSSS

    GSGS

    p

    GS

    p

    GSDSSS

    S

    GS

    p

    GSDSS

    UIR

    UUUU

    IR

    UUUUUU

    IR

    UU

    IR

    UIR

    IR

    UUIR

    IR

    UIR

    IRUUUIRUUIRUIR

    UUU

    UIR

    U

    IR

    U

    IR

    UU

    UIR

    UU

    UIR

    U

    IR

    UU

    U

    U

    U

    UIR

    R

    U

    U

    UI

    043

    0441

    422

    2

    2

    GSGS

    GSGS

    UU

    mkUU

    jeżeli założymy, że ID=IS i IG=0 to

    , więc mamy równanie kwadratowe:

    Wstawiając dane, otrzymujemy:

  • VU

    VU

    GS

    GS

    4

    1

    2

    1

    VRIRIU

    mAR

    UI

    VU

    sDDDDS

    s

    GS

    D

    GS

    4151010

    11000

    1

    1

    1

    1

    Rozwiązujemy równanie kwadratowe i otrzymujemy 2 prawdopodobne wyniki:

    Z warunku, że UGS>UP odrzucamy wynik 2, więc

    Sprawdzenie z PSPICE

  • Tranzystor JFET – dynamiczny nieliniowy

    model wielkosygnałowy (zakres pentodowy)

    G D

    S

    Cgd

    Cgs

    2

    1

    P

    GSDSS

    U

    UI

    Pojemności Cgs i Cgd – rzędu pF

    Praca impulsowa tranzystora będzie omówiona na

    przykładzie tranzystora MOS

  • Tranzystor JFET – liniowy model

    małosygnałowy OS

  • Tranzystor JFET – liniowy model

    małosygnałowy OS

  • Tranzystor JFET – częstotliwość graniczna

  • Tranzystor JFET – liniowy model

    małosygnałowy OD i OG

  • Tranzystor JFET – przykładowe parametry

  • Tranzystor JFET – model nieliniowy

    dynamiczny Pspice’a

  • Tranzystor JFET – model nieliniowy

    dynamiczny Pspice’a

  • Tranzystor JFET – model liniowy dynamiczny

    Pspice’a

  • Tranzystor JFET – model szumowy Pspice’a

  • Tranzystor JFET – model małosygnałowy i

    szumowy Pspice’a

  • Tranzystory z izolowana bramką – MOS

    Normalnie wyłączone (z kanałem wzbogacanym)

    p

    n+

    DrainSource

    Base

    Gate

    n+

    SiO2

    n

    p+

    DrainSource

    Base

    Gate

    p+

    SiO2

  • Tranzystory z izolowana bramką – MOS

    Normalnie włączone (z kanałem zubożanym)

    n

    p+

    DrainSource

    Base

    Gate

    p+

    SiO2

    p

    n+

    DrainSource

    Base

    Gate

    n+

    SiO2

    p p

  • Tranzystor MOSFET z kanałem typu P normalnie

    wyłączony

    p+

    p+

    SiO

    2

    n

    +

    -

    UGS

    +

    - D

    G

    S

    p+

    p+

    SiO

    2

    n

    +

    -

    UGS

    +

    -D

    G

    S

    ID

    ID

    UDS

    =0.1V UDS

    =10V

  • Tranzystor MOSFET z kanałem typu P normalnie

    wyłączony

    2TGSD UUkI

    L

    WCk xn

    2

    0

    W,L – szerokość i długość kanału

    C0x – pojemność warstwy izolującej bramkę

    n – ruchliwość nośników

  • Tranzystor MOSFET z kanałem typu N normalnie

    wyłączony

    UGS

    D

    G

    S+

    -

    UGS

    D

    G

    S

    ID

    ID

    UDS

    =0.1V UDS

    =10V

    n+

    n+

    SiO

    2

    p

    n+

    n+

    SiO

    2

    p

    +

    -

    +

    -

    +

    -

  • Tranzystor MOSFET z kanałem typu N normalnie

    wyłączony

    2TGSD UUkI

  • Tranzystor MOSFET z kanałem typu P normalnie

    włączony

    p+

    p+

    SiO

    2

    n

    +

    -

    UGS1

    +

    - D

    G

    S

    p+

    p+

    SiO

    2

    n

    +

    -

    UGS1

    +

    -D

    G

    S

    ID

    ID

    UDS

    =0.1V UDS

    =10V

    UGS2

    > UGS1

    p+

    p+

    SiO

    2

    n

    +

    -

    UGS2

    +

    - D

    G

    S

    ID

    UDS

    =10V

  • Tranzystor MOSFET z kanałem typu P normalnie

    włączony

    2

    1

    T

    GSDSSD

    U

    UII

  • Tranzystor MOSFET z kanałem typu N normalnie

    włączony

    +

    -

    UGS1

    D

    G

    S

    ID

    UDS

    =0.1V

    n+

    n+

    SiO

    2

    p+

    -

    UGS1

    D

    G

    S

    ID

    UDS

    =10V

    n+

    n+

    SiO

    2

    p+

    -

    +

    -

    UGS2

    > UGS1

    UGS2

    D

    G

    S

    ID

    UDS

    =10V

    n+

    n+

    SiO

    2

    p+

    -

    +

    -

  • Tranzystor MOSFET z kanałem typu N normalnie

    włączony

  • Tranzystor MOSFET – ograniczenia charakterystyk

  • Tranzystory MOSFET - parametry

    Parametry statyczne:

    - napiecie progowe UT

    - prąd drenu IDSS (UGS = 0)

    - rezystancja w stanie włączenia rdsON

    - maksymalny prąd bramki IGmax

    - prąd drenu w stanie odcięcia IDmin

    Parametry dynamiczne:

    - transkonduktancja gmm

    - pojemność wejściowa CweS

    - pojemność wyjściowa CwyS

    - pojemność zwrotna CwS

    - pole wzmocnienia fS

    - czas włączenia ton

    - czas wyłączenia toff

  • Tranzystory MOSFET - parametry

    Parametry graniczne:

    - maksymalne napięcie źródło dren UDSmax

    - maksymalny prąd drenu IDmax

    - maksymalne napięcie bramka – źródło UGSmax

    - moc strat Pmax

  • Statyczny model nieliniowy

    G D

    S

    -UGS

    NORMALNIE WYŁĄCZONY

    KANAŁ P

    2TGS UUk

    G D

    S

    2TGS UUk U

    GS

    NORMALNIE WYŁĄCZONY

    KANAŁ N

  • Statyczny model nieliniowy

    G D

    S

    2

    1

    P

    GSDSS

    U

    UI

    UGS

    NORMALNIE WŁĄCZONY

    KANAŁ P

    G D

    S

    2

    1

    P

    GSDSS

    U

    UI

    -UGS

    NORMALNIE WŁĄCZONY

    KANAŁ N

  • Dobór punktu pracy

    W pracy nieliniowej tranzystory MOSFET stosuje się w

    układach przełączających dużej mocy.

  • Układy polaryzacji

    EGG

    ED

    UDSQ

    RG

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

    ED

    UDSQ

    RG

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

    ED

    UDSQ

    R2

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

    R3

    R1

    ED

    UDSQ

    R2

    RD

    RS

    IDQ

    UGSQ

    IG

    R1

    Obowiązują zależności takie jak dla układów polaryzacji tranzystorów JFET

  • Tranzystory polowe – wpływ temperatury

    1. Złączowe - temperatura wpływa na prąd zerowy złącza

    PN, powodując zmniejszanie się rezystancji wejściowej

    tranzystora.

    2. Temperatura wpływa na wartość UP – napięcie to

    zmienia się ze wsp. Temperaturowym równym około –

    2.3 mV/0C

    3. Temperatura wpływa na ruchliwość nośników w kanale.

    Wzrost temperatury – spadek ruchliwości – spadek

    konduktancji wyjściowej i przejściowej tranzystora,

    spadek częstotliwości granicznej

  • Tranzystory polowe – wpływ temperatury

  • Tranzystory polowe – wpływ temperatury

  • Tranzystory polowe – wpływ temperatury

  • Dynamiczny model nieliniowy

    G D

    S

    Cgd

    Cgs

    2

    1

    T

    GSDSS

    U

    UI

    lub

    2TGS UUk

  • Praca impulsowa tranzystora MOSFET

    eG(t)

    RG

    RD

    UDD

    uGS

    (t)

    uDS

    (t)

    iD(t)

    CL

  • Praca impulsowa tranzystora MOSFET

    gdgsG CCR 1

    TF

    dUE

    Et ln1

    dr tt 12.2 Lgd

    gd

    DCC

    CEU

    LDCR2 DDSDDasympt RIUU

    asymptDSsat

    asymptDDD

    UU

    UUUt ln22

    mD

    DL

    gR

    RC

    13 32 ttttt rdON

    OFFR

    fUE

    Et ln1 22,2 passt

    passOFF tt 22.2

  • Model małosygnałowy tranzystora MOSFET

  • Model małosygnałowy tranzystora MOSFET

  • Model małosygnałowy tranzystora MOSFET -

    OS

  • Częstotliwość graniczna tranzystora MOSFET

  • Szumy tranzystorów polowych

  • Konfiguracje pracy

  • Tranzystory polowe – parametry

    admitancyjne

  • Model małosygnałowy tranzystora MOSFET –

    OG i OD

    Dla konfiguracji OG i OD obowiązuja takie same modele jak

    dla tranzystora JFET. Należy uwzględnoć w nich pojemność

    dren – podłoże Cdb.

  • Porównanie konfiguracji pracy tranzystora

  • Przykładowe parametry

  • Tranzystory MOSFET – model nieliniowy

    dynamiczny Pspice’a

    Najbardziej złożone modelowanie -

    3 poziomy. Bardzo duża liczba

    parametrów.

    Dokładny opis – np. „Pspice – komputerowa

    symulacja układów elektronicznych”, J.

    Izydorczyk, Wydawnictwo Helion

  • Tranzystory MOSFET – model małosygnałowy

    Pspice’a

  • Tranzystory MOSFET – model szumowy

    Pspice’a

  • Podsumowanie