Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Urząd Marszałkowski

Województwa Wielkopolskiego

Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Realizowanie zintegrowanej polityki

klimatycznej i energetycznej

w Wielkopolsce

wspólnie z regionami partnerskimi

w Niemczech

Andrzej BobrowskiAndrzej BobrowskiDyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju WsiDyrektor Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Urzędu Marszałkowskiego Województwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego w PoznaniuWielkopolskiego w Poznaniu

3 x 20% + 10% tj. do roku 2020 Unia Europejska:3 x 20% + 10% tj. do roku 2020 Unia Europejska:

a) o 20% zredukuje emisję gazów cieplarnianych a) o 20% zredukuje emisję gazów cieplarnianych b) do 20% zwiększy udział OZE w zużyciu energii ogółem b) do 20% zwiększy udział OZE w zużyciu energii ogółem c) o 20% zwiększenie efektywności energetycznejc) o 20% zwiększenie efektywności energetycznej

d) udział biopaliw w ogólnej konsumpcji paliw transportowych d) udział biopaliw w ogólnej konsumpcji paliw transportowych wyniesie co najmniej 10% wyniesie co najmniej 10%

Polityka klimatyczna i energetyczna UEPolityka klimatyczna i energetyczna UE

Nowa dyrektywa OZE wprowadza cele krajowe dla poszczególnych Nowa dyrektywa OZE wprowadza cele krajowe dla poszczególnych państw członkowskich – z uwzględnieniem zróżnicowania warunków państw członkowskich – z uwzględnieniem zróżnicowania warunków wyjściowych oraz potencjałów i możliwości poszczególnych krajów. wyjściowych oraz potencjałów i możliwości poszczególnych krajów. Proponowany cel dla Polski – Proponowany cel dla Polski – 15%15% w bilansie energii finalnej. w bilansie energii finalnej.


Zobowiązania międzynarodowe Polski w najbliższych latach:Zobowiązania międzynarodowe Polski w najbliższych latach:

• Uzyskanie 6% redukcji dwutlenku węgla w latach 2008-2012 w stosunku do roku 1988 – Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu wraz z Protokołem z Kioto;

• Uzyskanie 7,5% udziału energii elektrycznej wytworzonej w źródłach odnawialnych w krajowym zużyciu brutto energii elektrycznej do końca 2010 roku – Dyrektywa 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady;

• Uzyskanie 5,75% udziału biopaliw w rynku paliw płynnych do końca 2010 roku – Dyrektywa 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady;


Energia elektryczna – cel na 2010 rok*Energia elektryczna – cel na 2010 rok*

• rozwój skojarzonej produkcji energii elektrycznej i ciepła w małych zespołach wytwórczych, wykorzystujących uprawy energetyczne, słomę oraz odpady z rolnictwa i leśnictwa

• zagospodarowanie biogazu pochodzącego ze składowisk odpadów, oczyszczalni ścieków oraz farm hodowlanych

• termiczne przekształcanie biomasy pochodzącej z odpadów komunalnych

• na lądzie i morzu – 2000 MW (2004 rok – 63 MW)

• modernizacja istniejących urządzeń energetycznych przy tych samych stopniach wodnych

• modernizacja istniejących stopni wodnych z równoczesną budową małych elektrowni wodnych

• budowa nowych stopni wodnych oraz elektrowni wodnych

* Raport Ministra Gospodarki określający cele w zakresie udziału energii elektrycznej wytwarzanej w

odnawialnych źródłach energii znajdujących się na terytorium RP, w krajowym zużyciu energii

w latach 2005-2014

(dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 16 sierpnia 2005 roku)

biomasa – 4%biomasa – 4%

wiatr – 2,3%wiatr – 2,3%

woda – 1,2%woda – 1,2%


Ciepło – realizacja przyszłych celów (Polska)Ciepło – realizacja przyszłych celów (Polska)

• lokalne i rozproszone systemy ciepłownicze• instalacje skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła,

wykorzystujące uprawy energetyczne, słomę oraz odpady z rolnictwa i leśnictwa

• zagospodarowanie biogazu pochodzącego ze składowisk odpadów, oczyszczalni ścieków oraz farm hodowlanych

• indywidualne systemy grzewcze

• lokalne systemy ciepłownicze

• indywidualne systemy grzewcze w budownictwie przede wszystkim do podgrzewania wody użytkowej (kolektory wodne)

• w rolnictwie do celów suszarniczych (kolektory powietrzne)• turystyce i rekreacji• budownictwo pasywne (energooszczędność, odpowiednie

projektowanie)

biomasabiomasa

geotermiageotermia

słońcesłońce


Natura 2000Natura 2000

Podstawą prawną tworzenia sieci Natura 2000 jest dyrektywa Rady

79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich

ptaków i dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku

w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory,

które zostały transponowane do polskiego prawa, głównie do ustawy

z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody.

Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów:

• obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO),

• specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO).


Natura 2000Natura 2000

Do chwili obecnej Rząd Polski ustanowił w drodze rozporządzenia

124 obszary specjalnej ochrony ptaków oraz wysłał do Komisji

Europejskiej, celem akceptacji, 364 propozycje specjalnych

obszarów ochrony siedlisk.

Dnia 13 listopada 2007 r. Komisja Europejska wydała decyzję

zatwierdzającą listę 172 obszarów Natura 2000 regionu

kontynentalnego.

Dla obszarów Natura 2000 regionu alpejskiego, podobna decyzja

wydana została dnia 25 stycznia 2008 r.


Regulacje prawne:Regulacje prawne:

• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 1997, Nr 54, poz. 625 z późn. zm.) (Dz.U. z 1997, Nr 54, poz. 625 z późn. zm.)

• Polityka Energetyczna PolskiPolityka Energetyczna Polski

• Strategia Rozwoju Województwa WielkopolskiegoStrategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego

Odnawialne Źródła EnergiiOdnawialne Źródła Energii

Zadania samorządu województwa zapisane w ustawie Zadania samorządu województwa zapisane w ustawie Prawo energetycznePrawo energetyczne::

• opiniuje gminne projekty założeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe w zakresie koordynacji współpracy z sąsiednimi gminami oraz w zakresie z polityką energetyczną państwa.

• na wniosek Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Zarząd Województwa opiniuje plany rozwoju przedsiębiorstw energetycznych


Ze względu na zadania samorządu województwa związane z Ze względu na zadania samorządu województwa związane z podnoszeniem efektywności energetycznej i wdrażaniem OZE, uchwałą podnoszeniem efektywności energetycznej i wdrażaniem OZE, uchwałą Sejmiku Wojewódzkiego zatwierdzono działania zmierzające do Sejmiku Wojewódzkiego zatwierdzono działania zmierzające do utworzenia utworzenia Wielkopolskiej Agencji Zarządzania Energią Wielkopolskiej Agencji Zarządzania Energią (WAZE), (WAZE), jako instytucji wspomagającej władze regionu. jako instytucji wspomagającej władze regionu.

Podstawowym źródłem finansowania działalności Agencji mają być Podstawowym źródłem finansowania działalności Agencji mają być środki z unijnego funduszu Inteligentna Energia dla Europy II. środki z unijnego funduszu Inteligentna Energia dla Europy II. Stosowny wiosek do Komisji Europejskiej został już opracowany.Stosowny wiosek do Komisji Europejskiej został już opracowany.Termin składania wniosków do 26 czerwca 2008 r.Termin składania wniosków do 26 czerwca 2008 r.


Najważniejsze zadania WAZE:Najważniejsze zadania WAZE:

• koordynacja zagadnień związanych z energetyką oraz efektywnością koordynacja zagadnień związanych z energetyką oraz efektywnością energetyczną w województwie oraz rozproszonych działań energetyczną w województwie oraz rozproszonych działań poszczególnych podmiotów w tym zakresie (konsolidacja środowiska),poszczególnych podmiotów w tym zakresie (konsolidacja środowiska),

• opracowanie strategii energetycznej dla Wielkopolski, opracowanie strategii energetycznej dla Wielkopolski, • programowanie wykorzystania środków pomocowych w sektorze programowanie wykorzystania środków pomocowych w sektorze

energetycznym w sposób najefektywniejszy dla regionu,energetycznym w sposób najefektywniejszy dla regionu,• doradztwo dla samorządów lokalnych w zakresie optymalnego doradztwo dla samorządów lokalnych w zakresie optymalnego

wykorzystania OZE,wykorzystania OZE,

• pomoc w poszukiwaniu zewnętrznych źródeł finansowania, pomoc w poszukiwaniu zewnętrznych źródeł finansowania, przygotowywanie wniosków o dotację i wniosków kredytowych, przygotowywanie wniosków o dotację i wniosków kredytowych,

• działania informacyjno – promocyjne, wymiana doświadczeń z działania informacyjno – promocyjne, wymiana doświadczeń z partnerami zagranicznymi (np. konferencje, szkolenia, seminaria).partnerami zagranicznymi (np. konferencje, szkolenia, seminaria).


Źródła finansowania:

• Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny 2007-2013

• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013

• Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”

• Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

• Bank Ochrony Środowiska (kredyty preferencyjne)

Ogólna charakterystyka Ogólna charakterystyka

Energia ze źródeł odnawialnych to energia:

• z elektrowni wodnych

• z elektrowni wiatrowych

• ze źródeł wytwarzających energię z biomasy

• ze źródeł wytwarzających energię z biogazu

• ze słonecznych ogniw fotowoltaicznych

• ze słonecznych kolektorów do produkcji ciepła

• ze źródeł geotermicznych

• paliwa kopalne nadal zaspokajają ok. 80% światowego paliwa kopalne nadal zaspokajają ok. 80% światowego zapotrzebowania energetycznego (źródła odnawialne tylko zapotrzebowania energetycznego (źródła odnawialne tylko 14%, a nuklearne 6%) 14%, a nuklearne 6%)

• w strukturze nośników energii pierwotnej w Polsce pozycję w strukturze nośników energii pierwotnej w Polsce pozycję lidera posiadają węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa lidera posiadają węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa naftowa i gaz ziemny, które dostarczają 95% energii pierwotnej naftowa i gaz ziemny, które dostarczają 95% energii pierwotnej

• w produkcji energii odnawialnej zdecydowanie przeważa w produkcji energii odnawialnej zdecydowanie przeważa biomasa, która dostarcza ponad 90% energii odnawialnej, przy biomasa, która dostarcza ponad 90% energii odnawialnej, przy czym zdecydowanie rośnie udział innych źródeł energii czym zdecydowanie rośnie udział innych źródeł energii odnawialnej odnawialnej



Niski udział energii odnawialnej w bilansie paliwowo-energetycznymNiski udział energii odnawialnej w bilansie paliwowo-energetycznymkraju wynika z:kraju wynika z:

• braku dostatecznych mechanizmów finansowych dla wytwórców,

• wieloletniej tradycji stosowania węgla jako głównego paliwa

energetycznego,

• stosowania w przeszłości dotacji do energetyki i niskich cen

tradycyjnych nośników energii,

• relatywnie wysokich kosztów inwestycyjnych technologii

wykorzystujących źródła odnawialne.

Energia słoneczna Energia słoneczna

Możliwości wykorzystania w Wielkopolsce:

• ograniczone z względu na niekorzystne położenie geograficzne

• niższa o 62% roczna energia promieniowania względem Europy Pd.

• uzupełnienie dla tradycyjnego ogrzewania

Energia słoneczna Energia słoneczna

Energia wiatrowa Energia wiatrowa


• ekonomicznie opłacalne lecz kosztowne

• uzależnione od wparcia finansowego funduszy i banków

• zależne od warunków wiatrowych i ukształtowania terenu wokół

• zależne od lokacji w regionie



OpisMoc [MW] Ilość

Moc zainstalowana i ilość przyłączonych do sieci farm wiatrowych 269 8 farm

Moc farm wiatrowych w trakcie realizacji ich budowy 200 5 farm

Moc przyłączeniowa i ilość farm wiatrowych którym wydano warunki przyłączenia (w tym do sieci przesyłowej)

4373

(855)

98 farm

(7 farm)

Stan aktualny w zakresie przyłączeń farm wiatrowych Stan aktualny w zakresie przyłączeń farm wiatrowych do KSE - liczbydo KSE - liczby

Łącznie: 4848 111 farmŁącznie: 4848 111 farm

Moc i ilość farm wiatrowych którym określono i uzgodniono zakresy wykonania ekspertyz 34 897 546 farm

Energia geotermalnaEnergia geotermalna


• Opłacalność zależy od głębokości odwiertu (3-4 km = >100ºC)

oraz od temperatury wody

• Wysoki koszt wykonania odwiertu

• zależne od lokacji w regionie:

- b. dobre - Czarnków, Oborniki i Koło

- dobre - Rogoźno, Wągrowiec, Murowana Goślina

- dość dobre - Gniezno i Konin


Energia wód powierzchniowych Energia wód powierzchniowych


• niewielkie ze względu na deficyt wody

• marginalny udział w produkcji energii w regionie

• brak nowoczesnych technologii pozwalających obniżyć

koszty inwestycji

Energia wód powierzchniowych Energia wód powierzchniowych

Energia biomasy Energia biomasy


• duży potencjał produkcji słomy

• duże nadwyżki słomy

• system dopłat do produkcji roślin energetycznych

Energia biomasy Energia biomasy


Korzyści z wykorzystania OZE w produkcji energii:Korzyści z wykorzystania OZE w produkcji energii:

• aktywizacja obszarów wiejskich,

• obniżka kosztów produkcji i przesyłu energii na ryku lokalnym i regionalnym,

• rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,

• wdrażanie upraw energetycznych,

• poprawa stanu środowiska naturalnego,

• pośrednie tworzenie miejsc pracy na poziomie lokalnym,

• wzrost bezpieczeństwa energetycznego kraju

Przyszłość produkcji energii z OZEPrzyszłość produkcji energii z OZE

W Polsce należałoby równolegle wspierać 2 kierunki rozwoju

produkcji energii ze źródeł odnawialnych:

• energii z biomasy,

• energii wiatrowej,

a być może w przyszłości, w przypadku problemów z

pojemnością

sieci przesyłowych, także:

• energii elektrycznej z wodoru٭

(Przegląd Komunalny 3(198)/2008, wywiad z Ministrem Środowiska Maciejem Nowickim)٭

Współpraca z regionami partnerskimi w NiemczechWspółpraca z regionami partnerskimi w Niemczech

• BrandenburgiaBrandenburgia

• HesjaHesja

• Dolna SaksoniaDolna Saksonia

Regiony partnerskie Wielkopolski w Niemczech:Regiony partnerskie Wielkopolski w Niemczech:


Brandenburgia:Brandenburgia:

Aktualnie trwają uzgodnienia między Departamentem Rolnictwa Aktualnie trwają uzgodnienia między Departamentem Rolnictwa

i Rozwoju Wsi UMWW a Ministerstwem Rozwoju Wsi, Środowiska i Rozwoju Wsi UMWW a Ministerstwem Rozwoju Wsi, Środowiska

i Ochrony Konsumentów Brandenburgii celem włączenia się i Ochrony Konsumentów Brandenburgii celem włączenia się

w realizację tego projektu i wykorzystania badań prowadzonych w realizację tego projektu i wykorzystania badań prowadzonych

przez międzynarodowych specjalistów. Przedstawiciele Kraju przez międzynarodowych specjalistów. Przedstawiciele Kraju

Związkowego Brandenburgia zobowiązali się do końca maja Związkowego Brandenburgia zobowiązali się do końca maja

określić warunki udziału w projekcie INTERREG IVC, określić warunki udziału w projekcie INTERREG IVC,

w regionach których badania dotyczą. w regionach których badania dotyczą.


Hesja:Hesja:

• W dniu 6 grudnia 2000 roku zostało podpisane Porozumienie o Partnerstwie Kraju Związkowego Hesji oraz Województwa Wielkopolskiego. Partnerstwo wypełniają wizyty robocze, konferencje, wystawy, giełdy kontaktów oraz liczne wymiany szkolne oraz między stowarzyszeniami. Raz w roku odbywają się na przemian wizyty premiera Hesji oraz marszałka Wielkopolski w regionie partnerskim.

• W zakresie prowadzenia zintegrowanej polityki energetycznej koordynatorem współpracy po stronie niemieckiej jest powstałe w 2004 roku Centrum Kompetencyjne HeRo – Kompetenzzentrum HessenRohstoffe e.V.


Dolna Saksonia:Dolna Saksonia:

• W dniu 14 lutego 2008 roku Zarząd Województwa Wielkopolskiego W dniu 14 lutego 2008 roku Zarząd Województwa Wielkopolskiego podjął decyzję o przystąpieniu UMWW do realizacji projektu podjął decyzję o przystąpieniu UMWW do realizacji projektu RegioSustain+ „Długotrwały rozwój regionalny na peryferyjnych RegioSustain+ „Długotrwały rozwój regionalny na peryferyjnych terenach wiejskich” w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej terenach wiejskich” w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej w Europie Środkowej 2007-2013 INTERREG IVB.w Europie Środkowej 2007-2013 INTERREG IVB.

• Partnerem wiodącym jest Leibniz Institut fur Landerkunde z Lipska. Partnerem wiodącym jest Leibniz Institut fur Landerkunde z Lipska.

• Głównym celem projektu jest wdrożenie regionalnej, zrównoważonej Głównym celem projektu jest wdrożenie regionalnej, zrównoważonej gospodarki energetycznej w regionie.gospodarki energetycznej w regionie.

• Początek projektu: wrzesień-październik 2008 r.Początek projektu: wrzesień-październik 2008 r.

Wnioski dla Wielkopolski ze współpracy międzyregionalnej:Wnioski dla Wielkopolski ze współpracy międzyregionalnej:

• wsparcie aktywizacji środków unijnych dla realizacji wsparcie aktywizacji środków unijnych dla realizacji zintegrowanej polityki klimatycznej i energetycznej UEzintegrowanej polityki klimatycznej i energetycznej UE

• wymiana doświadczeń w zakresie pozyskiwania energii wymiana doświadczeń w zakresie pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych – głównie biomasyze źródeł odnawialnych – głównie biomasy

• wymiana doświadczeń w dziedzinie nauki i gospodarkiwymiana doświadczeń w dziedzinie nauki i gospodarki

• pogłębienie współpracy administracji partnerskiejpogłębienie współpracy administracji partnerskiej

• pomoc w powołaniu Wielkopolskiej Agencji Zarządzania Energiąpomoc w powołaniu Wielkopolskiej Agencji Zarządzania Energią

• opracowanie wspólnych kierunków rozwoju OZEopracowanie wspólnych kierunków rozwoju OZE


Urząd Marszałkowski

Województwa Wielkopolskiego

Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

Andrzej BobrowskiAndrzej Bobrowski

Departament Rolnictwa i Rozwoju WsiDepartament Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego

w Poznaniuw Poznaniu

www.umww.pl www.umww.pl

[email protected]@umww.pl

Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Documents

Transcript of Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi