Uczymy, jak uczyćWsparcie metodyczne edukacji uczniów migrujących

Scenariusz zajęć

UCZYMY, JAK UCZYĆ

3

Szanowni Państwo,

Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli SWP zorganizował w mijającym roku

szkolenia dla nauczycieli „Wsparcie metodyczne edukacji uczniów migrujących”.

W ramach tych szkoleń uczestnicy pisali scenariusze zajęć, które mają na celu

pracę z dzieckiem wielojęzycznym i wielokulturowym. Ponieważ naszymi

uczestnikami są nauczyciele na różnych etapach edukacji, dlatego książeczka,

którą Państwu przedstawiamy zawiera scenariusze zajęć dla różnych dzieci:

i tych trzyletnich i tych starszych. Zawiera zajęcia grupowe, jak i indywidualne.

Jesteśmy dumni, że ta broszura trafia w Państwa ręce dzięki ODN SWP.

Mamy nadzieję, że będzie Państwu służyć inspiracjami w czasie zajęć z dziećmi

wielokulturowymi. Zapraszam do lektury.

Katarzyna Czyżycka

Dyrektor programowy

ODN SWP

UCZYMY, JAK UCZYĆ

Marta Nowicka, Urszula Tyl

Jesienne owoceTemat:

Przedszkolna 3- 4-latkiGrupa:

CELE OGÓLNE:

- Rozpoznawanie wybranych owoców po wyglądzie, kształcie, smaku i zapachu.

- Zgodne uczestniczenie we wspólnych zabawach

METODY:

- Pedagogika zabawy

- Słowna

- Czynna

FORMY:

- Grupowa

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

- Tekst wiersza „Wpadła gruszka do fartuszka”

- Koszyk wiklinowy z przykryciem

- Naturalne owoce

- Chusta animacyjna

- Emblematy owoców

- Klapki na muchy

- Tamburyno lub inny instrument

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Powitanie piosenką z gestem:

Wszyscy są, witam Was

Zaczynamy już czas

Jestem ja, jesteś Ty

Raz, dwa, trzy.

2. Wysłuchanie wiersza ilustrowanego obrazkami owoców.

3. Rozmowa na temat wiersza

- formułowanie odpowiedzi na pytania, np.

4

- Jakie owoce wystąpiły w wierszu?

- Które z tych owoców lubisz?

- Jak te owoce wyglądają?

- Itp.

Rytmizacja wiersza, np. dzieci używają instrumentów, kiedy usłyszą nazwę

owocu.

4. Rozpoznawanie owoców

- Kosz wiklinowy z owocami w środku- rozpoznawanie kształtów wylosowanych

owoców

- Rozpoznawanie za pomocą smaku- pokrojone kawałki owoców

- Rozpoznawanie za pomocą węchu- wykorzystanie aromatów spożywczych

5. Łowienie owoców

Nauczyciel rozkłada obrazki z owocami na dywanie (ilustracji jest więcej niż

dzieci w grupie). Każde dziecko wyposażone jest w klapkę na muchy i na hasło

nauczyciela, np. znajdź jabłko, dziecko przykrywa łapką wybrany obrazek.

Zabawa „sałatka owocowa” dostosowana do wieku dzieci6.

7. Zabawa z chustą animacyjną.

Każde dziecko dostaje emblemat z wybranym owocem (należy go wydrukować

na kartce samoprzylepnej, tak, aby dziecko przykleiło go na ubraniu)

Gdy muzyka gra, dzieci chodzą po kole, a gdy muzyka cichnie, nauczyciel

wypowiada, które owoce chowają się pod chustą.

8. Zagadki o owocach

Powyższy scenariusz można wykorzystać, gdy w grupie jest dziecko nie mówiące

po polsku. Należy wówczas nazw owoców przygotować w języku dziecka.

Wyszukać krótka rymowankę/wiersz w języku dziecka i zapoznać z nim całą

grupę. Do zabawy można zaangażować rodziców dziecka.

9. Zakończenie

Na zakończenie zajęć wszystkie dzieci otrzymują do schrupania wybrane owoce.

5

Angelika Zielińska, Joanna Robaczewska

„W świecie figur geometrycznych”- zabawy aktywizująceTemat:

dzieci 5- letnie, uczęszczające drugi rok do przedszkolaGrupa:

60 minCzas zajęć:

Cele:

- Rozpoznają i nazywają figury geometryczne

- Doskonalą umiejętności współpracy

Metody:

- Aktywizująca

- Integrująca

- Działalności praktycznej

Formy:

- Z całą grupą

- Indywidualna

- Zespołowa

Środki dydaktyczne:

- Emblematy w kształcie figur geometrycznych dla każdego dziecka

- Wyrazy do odczytywania

- Kostki

- Chusta animacyjna

- Sznurek

- Kolorowe kartki

- Klej

Przebieg zajęć:

- Wprowadzenie

• Wybór przez dzieci figury geometrycznej (różnego koloru, wielkości)

• Prezentacja figury- „Jestem…”-dziecko nazywa swoją figurę oraz rysuje ją

w powietrzu. Wspólne wypowiadanie nazwy figury w języku polskim i języku

obcym migrującego. (emblematy figur przyczepiają dzieci do bluzeczki)

6

7

- „W krainie figurolandii”- zabawa z chustą animacyjną.

Dzieci trzymając chustę animacyjną słuchają krótkiego opowiadania o niezwykłej

krainie zwanej figurolandią. Jeśli usłyszą nazwę swojej figury zamieniają się

miejscami pod chustą.

- Zabawa z kostką

Nauczyciel rzuca trzema kostkami określającymi cechy (kolor, wielkość, kształt).

Figury- dzieci o odpowiednich cechach wstają i się przedstawiają, np. „Jestem

małe, czerwone koło.”

- Zabawa węzeł- sznurki:

Dzieci łapią za koniec sznurka, współpracując ze sobą odplątują węzeł. Para

posiadająca sznurek tworzy z niego wybraną figurę geometryczną.

Praca z dzieckiem zdolnym- wybór napisu do figury.

- Zabawa rytmiczna:

Każda grupa zaprasza do „świata” swojej figury, którą stworzyła we

wcześniejszej zabawie ze sznurka. Wszyscy wypowiadają figurę sylabami

i poruszają się po konturach figury- jedna osoba z grupy wyznacza tempo

wypowiadania i poruszania się.

- Praca plastyczna w zespołach:

Dzieci otrzymują kolorowe kartki papieru, wydzierają dowolne figury

geometryczne, tworzą z nich pracę plastyczną na dowolny temat.

- Podsumowanie

• Dzieci otrzymują koło i rysują na nim „buźkę” nastrój po przeprowadzonych

zajęciach.

• Dzieci odszukują w szali kształty swoich figur geometrycznych

8

Joanna Grabowska-Okraska, Magdalena Moczkowska

Scenariusz zajęć logopedycznych rozwijających kompetencje

językowe

Temat zajęć: Kolor – jak co?

5-6 latGrupa wiekowa:

Metody pracy:

- indywidualna,

- słowna,

- praktycznego działania,

- wielozmysłowego poznania.

Formy pracy:

- indywidualna

Cele:

• opanowanie nazw kolorów (przymiotniki)

• opanowanie liczby mnogiej i pojedynczej rzeczowników

• adekwatność skojarzenia nazwy z desygnatem

• rozwijanie zasobu pojęć biernego i czynnego

• opanowanie fleksji związane z rodzajami i liczbą rzeczowników i przymiotników

• rozwijanie słuchu fonemowego

Materiały:

• przedmioty, zdjęcia, obrazki – zależnie od poziomu dziecka

• etykiety z nazwami (język polski, język dziecka)

• etykiety w języku polskim z podkreśleniem końcówki fleksyjnej (rdzeń słowa

i końcówka w różnym kolorze, np.: czerwon )a

Przebieg zajęć:

I. Część wstępna:

Powitanie1.

Krótka rozmowa – zwrócenie uwagi na kolory, np.: ulubiony kolor, kolor 2.

ubrania itp.

9

II. Część główna:

Zgromadzenie zasobu leksykalnego dziecka dotyczącego kolorów – 1.

klasyfikacja według podanego kryterium. Przykładowy dialog:

- Pani: Ja lubię truskawki. One są czerwone. Jakie jeszcze owoce są czerwone?

- Dziecko: Maliny… (jeśli dziecko podaje słowo w języku macierzystym –

potwierdzamy i podajemy tłumaczenie polskie słowa)

- Pani: Dobrze, co jeszcze… itd.

(Jeśli dziecko nie podaje żadnej nazwy, pracujemy na zgromadzonym materiale

obrazkowym: pomidor, papryka, rak, mak, ogień, muchomor, wiśnie, czereśnie,

krew, gaśnica, jabłko.)

Rymowanki przygotowane do kilku pojęć, np.:2.

-Stoi przy drodze na jednej nodze, czerwony kapelusz ma, ……………….

(muchomor) się nazywa.

- Kto owoc taki zna, który zaczyna się na JA. Okrągłe, czerwone, to ….

(jabłko) moje ulubione.

- Marzenie mojego taty to czerwona bryka, a mi się marzy dziś na obiad

czerwona …. (papryka).

- Czy wiesz kto chodzi wspak? To oczywiście czerwony ….. (rak).

- Lubią je wszyscy chłopcy i dziewczyny – słodkie, pyszne, czerwone …. (maliny).

Ćwiczenia słuchu fonemowego – wyklaszcz, wytup, pokaż przy użyciu 3.

rytmogestów, ułóż z klocków liczbę (to ćwiczenie robimy jednocześnie

z dzieckiem).

Gromadzenie zasobu przymiotników do konkretnego rzeczownika (opcjonalnie, 4.

jeśli dziecko jest na dobrym poziomie językowym). Przykładowy dialog:

- Pani: Jaki jest pomidor?

- Dziecko: Wkusnyj/tasty…

- Pani: Tak, jest smaczny. Jaki jeszcze? (gromadzimy przymiotniki, np.

smaczny, duży, okrągły, czerwony – dziecko podaje pojęcia w dowolnym języku,

podajemy odpowiednik w języku polskim).

.

10

Podsumowaniem jest zaznaczenie koloru, czyli, np. Pomidor jest czerwony

Skojarzenia – ćw. Percepcji wzrokowej. Dziecko otrzymuje zestaw kolorowych 5.

kółek/nakrywek, przyporządkowuje je adekwatnie według koloru do obrazka,

np.: czerwone kółko do czerwonych maków. (Wszystkie obrazki leżące są

w jednym kolorze, a kółka są różnokolorowe).

Wprowadzenie związku zgody i rządu – wprowadzamy pary rzeczownik – 6.

przymiotnik: Pomidor jest czerwony. Muchomor też jest czerwony. Jabłko też jest

czerwone. Maki też są czerwone i czerwona jest papryka, itp. – celem jest

zobrazowanie koloru. W sposób naturalny używamy rzeczownika i przymiotnika

we właściwej formie fleksyjnej (można to podeprzeć etykietą z nazwą zapisaną

w dwóch kolorach), czyli:

- rak – czerwony

a- papryka – czerwon

e- jabłko – czerwon

e- maliny – czerwon

7. Utrwalenie rzeczownika z przymiotnikiem poprzez przygotowane wcześniej

rymowanki i obrazki,

np.: � = obrazek.

- Czerwony � (mak), czerwony � (rak). Uwaga! Rak idzie wspak!

Zabawa paluszkowa: Idzie rak nieborak, jak ugryzie będzie znak – pani dziecku, 8.

dziecko pani.

Utrwalenie wprowadzonego zasobu pojęć poprzez grę Memory lub Piotruś 9.

z wykorzystaniem materiału obrazkowego używanego w czasie zajęć.

III. Cześć pożegnalna

Podziękowanie za wspólną pracę.1.

Pochwała słowna i w postaci kolorowanki do domu (pomaluj tylko rzeczy, 2.

które są czerwone).

Scenariusz można wykorzystać do pozostałych skojarzeń z kolorami:

truskawki wiśnie

11

kolor

zielony

czerwony

niebieski

żółty

fioletowy

różowy

brązowy

czarny

biały

pomarańczowy

szary

srebrny

złoty

l. poj. r. żeński

trawa łąka żaba jaszczurka sałata

choinka

krew papryka gaśnica

woda rzeka ryba

cytryna kukurydza

śliwka

świnia meduza róża

czekolada ziemia kora

tablica

mgła sól kreda koszula

pieczarka

dynia marchew

wiewiórka pomarańcza mandarynka brzoskwinia

foka słota

dolar

gwiazda

l. poj. r. męski

brokuł ogórek groszek krokodyl

ogień muchomor pomidor mak rak

atrament wieloryb delfin

banan ser

bakłażan siniak krokus

pelikan

orzech niedźwiedź

węgiel kot pająk pieprz

śnieg bałwan duch cukier

łabędź

lis sok

cień słoń kamień wilk

popiół

łańcuszek księżyc

medal ząb pirata

l. poj. r. nijaki

drzewo kiwi

serce jabłko

niebo

słońce kurczątko zboże

winogrono

prosię okulary

drewno ciasteczko

okulary

mleko

mango

błoto

słońce

liczba mnoga

liście

dżinsy niezapominajki

kwiaty lnu

słoneczniki

winogrona

majtki

jagody jeżyny

włosy

12

Inne zabawy na podsumowanie:

Memory dotykowe z dopasowaniem kształtów.1.

Zabawa muzyczno-ruchowa: na podłodze leżą kartki z kolorami aktualnie 2.

utrwalanymi. Gra muzyka, dziecko chodzi, zatrzymuje się na ciszę w muzyce.

Staje przy wybranym kolorze, nazywa go, wyklaskuje nazwę, wyskakuje i mówi,

np.: czerwony jak…., zielony jak… itd.

Ćwiczenie grafomotoryczne. Dziecko otrzymuje obrazki konturowe przecięte 3.

na pół (każdy obrazek skojarzony z innym kolorem). Dziecko dopasowuje części

do siebie. Nazywa przedmiot, kolor, przykleja i koloruje.

Zabawa ze spinnerem. Dziecko otrzymuje koło z kolorami oraz spinner. Jedno 4.

z ramion jest zaznaczone strzałką. Kręci, który kolor wylosuje, taki desygnat

skojarzony z kolorem podaje.

13

Jolanta Jarułowicz , Agnieszka Maćkowiak, Monika Gałas

Witamy wiosnęTEMAT:

„Owady blisko nas”TEMAT DNIA:

6-latki, dwujęzyczna (dzieci rosyjskojęzyczne)GRUPA:

CELE OGÓLNE:

- Zapoznanie się z budzącymi się do życia owadami

- Integrowanie dzieci ze sobą

- Rozwijanie twórczości dzieci

- Rozwijanie koordynacji wzrokowo- ruchowo- słuchowej

CELE OPERWCYJNE (DZIECKO)

- Nazywa owady

- Śpiewa rymowankę

- Odtwarza rytm

- Ilustruje rytm

- Naśladuje odgłosy owadów

- Rozwiązuje zagadki słuchowe

- Poznaje nazwy owadów w języku obcym

- Integruję się z grupą rówieśniczą

- Reaguje prawidłowo na sygnał

METODY:

- Aktywizujące

FORMY:

- Aktywnego działania

- Grupowa

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

- Obrazki owadów

- Odgłosy zwierząt

- Zagadki

- Kartki

14

- Ołówki

- R ymowanka

- Karty dla dzieci rosyjskojęzycznych

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

• POWITANIE:

„Witam tych, którzy…”- zabawa aktywizująca. Nauczyciel rozpoczyna zdanie 1.

dzieci je kończą i wykonują gest pasujący do skończonego zdania.

„Zgadnij co przyleciało”- zagadki słuchowe z wykorzystaniem odgłosów 2.

nagranych na płycie (osa, mucha, bąk, pszczoła)

„Kim jesteś”- ćwiczenie ortofoniczne/ dźwiękonaśladowcze. Dziecko naśladuje 3.

odgłos jednego z owadów. Pozostałe dzieci odgadują owada naśladowanego

przez dziecko.

Zadanie dla dzieci rosyjskojęzycznych

Karty pracy przedstawiające obrazek owada podpisany w języku polskim

z prośbą o nazwanie owadów w języku ojczystym dziecka i powtórzenie przez

pozostałe dzieci nazw w języku rosyjskim (nowe słownictwo do zeszytu)

La ta mucha koło ucha4.

La ta osa koło nosa

La ta pszczoła koło czoła

La ta bąk koło rąk.

Zabawy rytmizujące z dziećmi według inwencji twórczej dzieci (głośni- cicho;

szybko- wolno; inscenizacje ruchowe do rymowanki)

Wsparcie wizualne kolejności wykonywanych czynności ( np. mucha- ucho;

osa- nos; pszczoła- czoło; itd.) dla dzieci rosyjskojęzycznych.

Powtarzanie rymowanki z jednoczesnym rysowanie rytmów przez dziecko.5.

I I I I I I I I

/ / / / / / / /

\ \ \ \ \ \ \ \

- - - - - - - -

Dziecko w zależności od potrzeb może kreślić

rytmy po śladzie

15

6. „Latające owady”- zabawa ruchowo- naśladowcza. Rozwijanie prawidłowej

reakcji na sygnał (wspieranie wizualne uczniów rosyjskojęzycznych).

Pożegnanie, podziękowanie.7.

16

Danuta Czaboćko – Reszelewska, Joanna Badyniak, Renata Myślińska

„Przybory szkolne”TEMAT:

I ; godziny: 2Klasa:

Zabawa na podstawie 1.

„Ja chodzę już do szkoły”

Temat: „Przybory szkolne”2.

Cel3.

-P rzypomnienie nazwy przyborów szkolnych

-W ymienienie pięciu nazw

4.

Zabawa dydaktyczna; Rozpoznawanie za pomocą dotyku, przyborów a.

zgromadzonych w worku.

- Dzieci wkładają rękę do woreczka (kolejno) wyciągają przedmiot

- Dzieci wyciągają i nazywają przedmiot za pomocą dotyku

- Po wyciągnięciu przedmiotu zworka:

etykietowanie przedmiotu

powtarzanie nazw w dwóch językach

Dzieci mają za zadanie narysować 4 przedmioty, przybory szkolne (praca b.

dzieci, na kartce złożonej na cztery części)

Wypowiedzi dzieci: „ W moim plecaku mam…”- dokańczanie zdania (każde c.

dziecko wypowiada)

Rozerwanie kartki(z narysowanymi przedmiotami) na cztery części d.

Na dywanie jest narysowany duży plecak na szarym papierze. Dzieci naklejają e.

jeden wybrany przedmiot (nazywają go), kolejne dziecko przykleja swój

przedmiot wymieniając nazwy przedmiotów wcześniej przyklejonych; „W

plecaku mam…”

Znaczenie kropek w rytm piosenek- wyliczanki rytmiczne „Kolorowe kredki”5.

Kolorowe kredki w pudełeczku noszę

Kolorowe kredki bardzo lubią minie

Kolorowe kredki kiedy je poproszę

Namalują wszystko to co chcę.

17

6. Ozdabianie rysunku kredek według własnego pomysłu

7.

- Przeliczanie kredek rysunku (jeden- eins, dwa- zwei)a.

- wskazanie kredki według polecenia

- pokaż pierwszą kredkę od lewej

- pokaż drugą kredkę od prawej

- pokaż trzecią kredkę od …. Itd.

Policz kredki Twoje i Twojego kolegi z ławkib.

Przywieszenie obrazków z kredkami do kącika nasze prace- do zajęć c.

w następnych dniach

Zabawa rytmiczno- ruchowa do piosenki „Kolorowe kredki”- powtarzanie 8.

wzoru sekwencji ruchowej (klaskanie pod kolanem, kroki żurawie)

Wykluczanie ze zbioru (plecak na dywanie z karteczkami), wykluczanie 9.

elementów, które nie są przyborami szkolnymi- rundka

Podsumowanie10.

Dziecko wymienia nazwy pięciu przyborów w dwóch językach

POMOCE:

- Kartki papieru

- Przybory szkolne w woreczku

- Rysunki przedmiotów nie będących przyborami

- Wierszyk- rymowanka „Kolorowe kredki”

18

METODY:

- Aktywizujące

- Słowne

FORMY:

- Zbiorowa

- Indywidualna

19

Ewa Rucińska, Dagmara Kubiak

Ptasie podróżeTEMAT:

Poznanie ptaków zimujących w Polsce i odlatujących na zimę. CEL:

Cele szczegółowe:

- poznanie i utrwalenie nazewnictwa i charakterystyki ptaków Polski

- kategoryzacja ptaków na zimujące w Polsce i odlatujące na zimę

- poznanie odgłosów ptaków w formie onomatopei

: grupowa Forma pracy

6 latWiek dzieci:

Przebieg zajęć:

1. Powitanie

Składanie obrazka (Każde dziecko otrzymuje jeden element układanki. Dzieci 2.

muszą poprzez współdziałanie ułożyć obraz, który przedstawia ptaki. Dzięki

temu odkrywają temat zajęć.)

Identyfikacja swoich strojów ze zdjęciami (Każde dziecko otrzymuje czapkę, 3.

która przedstawia wybrany gatunek ptaka. Dzieci muszą odnaleźć ptaka, którym

są, na zdjęciach ukrytych w różnych miejscach sali. Potem wspólnie nazywamy

ptaki i każde dziecko przykleja swoje zdjęcie na tablicy. Zdjęcia podpisane są

globalnie w dwóch językach)

Zabawa ruchowo-słuchowa (Nauczyciel wystukuje rytm, a dzieci „latają” 4.

w kole – jeden za drugim. W pewnym momencie nauczyciel naśladuje odgłos

danego ptaka, a dziecko przebrane za niego wchodzi do środka i lata w środku).

Imię i odgłos (Dzieci siedzą na podłodze w kole. Każdy przedstawia się, mówi 5.

kim jest i jaki dźwięk wydaje „ Jestem bocianem, robię kle, kle. Lecę do sowy itd.

i zmieniają się miejscami.)

Dzieci bawią się rytmicznie z wierszem:6.

Przyleciały dzisiaj ptaki,

bawią się też przedszkolaki.

Każdy ptak swe imię zna,

20

Jakim ptakiem jestem ja?

Każde dziecko dostaje „niespodziankę” do ręki którą musi schować za plecami. 7.

Potem dzieci na sygnał pokazują swoje skarby. (Ptaki odlatujące dostają bilety,

a zimujące ziarenko.)

Na podłodze rozkładamy dwa koce (niebieski, albo biały i zółty). Dzieci 8.

z ziarenkami, zostawią swoje ziarenka na kocu, a dzieci z biletami muszą

przelecieć na żółty koc.)

Na koniec zajęć można porównać podróże ptaków do podróży ludzi (migracja). 9.

Niektóre lecą do innego kraju i wracają, a niektóre zostają.

21

Monika Tomaszewska , Katarzyna Orwat

IEtap edukacyjny:

IIKlasa:

Żegnajcie wakacje, witaj szkoło!Temat:

CELE GŁÓWNE:

- integracja uczniów

- przypomnienie słownictwa związanego z wakacjami

- poznanie nowego słownictwa związanego z wakacjami

- poznanie nowego słownictwa z zakresu przyborów szkolnych

CELE SZCZEGÓŁOWE:

- uczeń wymienia/ nazywa kolegów z klasy

- uczeń rysuje wspomnienia z wakacji

- uczeń nazywa poszczególne wspomnienia z wakacji

- uczeń porusza się w rytm muzyki

- uczeń reaguje na komendy wydawane przez nauczyciela, np. zatrzymuję się

w odpowiednim momencie

- uczeń pokazuje swoim ciałem czynności w jego mniemaniu związaną

z ilustracją (interpretacja ciałem)

- uczeń nazywa przedmioty znalezione w plecaku

- uczeń określa cechy przedmiotu poprzez manipulację i dotyk

- uczeń śpiewa poznana piosenkę z jednoczesnym wyklaskiwaniem

odpowiedniego rytmu

METODY:

- indywidualna

- burza mózgów

- słownictwo- skojarzenia

Przebieg Lekcji:

Część wstępna

1. „Wizytówki”

22

Nauczyciel rozdaje kartki, na których są już napisane imiona wszystkich

uczniów. Każdy uczeń losuje jedną karteczkę, którą ma za zadanie ozdobić

w czasie określonym przez nauczyciela (5 minut). Następnie uczniowie mają za

zadanie znaleźć właściciela wykonanej przez nich wizytówki. Dzieci siedzą

w kole. Odczytują imiona z kartek, odnajdują właściciela i wręczają mu wizytówkę.

- powitanie wszystkich uczniów pioseneczką. 2. „Witaj Kasiu…”

Część właściwa

3. Uczniowie otrzymują dwie kartki, na których mają namalować dwa

wspomnienia z wakacji, np. jazda na rowerze, opalanie na leżaku, kąpiel

w jeziorze. Uczniowie mają na wykonanie zadania 20 min. Nauczyciel w tym

czasie przykleja do tablicy arkusz papieru w kształcie koła, a w jego środku

zapisuje hasło „wakacje” używając dwóch języków: polski i angielski. Od koła

nauczyciel odprowadza promienie, do których uczniowie doklejają swoje

wspomnienia z wakacji. Nauczyciel wprowadza kluczowe słowa związane

z wakacjami w dwóch językach w oparciu o kolejne obrazki wykonane przez

uczniów, np. jazda na rowerze ROWER- BIKE.

"Kto tak jak ja..."4.

Uczeń wybiera jedno wspomnienie z tablicy. Wszyscy stają w kole trzymając

chustę Klanzy. Uczeń podnosi kartkę z wybranym obrazkiem do góry mówiąc:

„kto tak jak ja, np. jeździł na rowerze?”. Osoby, których dotyczy wypowiadanie,

zamieniają się miejscami.

Nauczyciel zbiera obrazki z tablicy i rozsypuje je na podłodze w sali. Uczniowie 5.

poruszają się po sali w rytm słyszanej muzyki. W trakcie zatrzymania piosenki

uczniowie zatrzymują się przy wybranej ilustracji. Pokazują co ich zdaniem

przedstawia obrazek, a następnie nazywają czynność/ przedmiot w dwóch

językach przy pomocy nauczyciela i kolegów z klasy.

Uczniowie siadają w kole nauczyciel śpiewa po jednym wersie piosenki, 6.

a uczniowie powtarzają z jednoczesnym wyklaskiwaniem rytmu zaśpiewanej

piosenki. Po każdym zaśpiewaniu piosenki uczeń podchodzi do plecaka

23

(wcześniej przygotowanego przez nauczyciela). Uczeń z zamkniętymi oczami

losuje jedne przedmiot z plecaka i próbuje odgadnąć co to może być.

Pozostali uczniowie zadają pytania pomocnice, np. czy to jest miękkie?

Po sprawdzeniu czy udało się odgadnąć nazwę przedmiotu, nauczyciel przykleja

go do (wcześniej przygotowanego) schematu plecaka, a następnie podpisuje

w dwóch językach.

CZĘŚĆ KOŃCOWA

7. „Imię i nastrój”

Każdy uczeń wypowiada swoje imię w takim nastroju, w jakim kończy zajęcia.

Każdy z uczniów próbuje znaleźć w swoim plecaku jeden z przedmiotów, których

nazwy poznał na zajęciach, po czym prezentuje go reszcie klasy w dwóch

językach.

24

Alina Gwóźdź, Monika Dzierżko

Zdrowo- owocowo.TEMAT:

90 minCZAS:

II klasa szkoły podstawowej- 16 uczniówGRUPA:

Rozpoznawanie owoców. Czytanie wyrazów- podział na sylaby. Zabawa

integracyjna przy muzyce „W sadzie”. Klasyfikowanie zdrowych i niezdrowych

produktów spożywczych. Rozpoznawanie ukrytych produktów za pomocą kilku

zmysłów. Łączenie par owocowych- zabawa rozwijająca spostrzegawczość

i spryt. Praca plastyczna- stemple owocowe.

CELE:

- Uczeń zapamiętuje imiona dzieci z grupy

- Uczeń rozpoznaje i nazywa owoce

- Uczeń rytmizuje i tworzy rytmy- używa instrumentów perkusyjnych

- Uczeń zgodnie współpracuje w grupie dzieci

- Uczeń poznaje świat wielozmysłowo

- Uczeń potrafi klasyfikować przedmioty według cechy ( zdrowe/ niezdrowe)

- Uczeń indywidualnie wykonuje stemple owocowe

FORMY:

- Indywidualna

- Grupowa

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

- Kartki z imionami dzieci

- Nagrania muzyczne

- Owoce- naturalne okazy

- Metryczki dwujęzyczne do owoców

- Tabliczki TAK/YES; NIE/NO

- Opaski z sylwetami owoców

- Chusta

- Farby, blok

NIE NOYESTAK

lizaki są dwustronne

25

- Nożyczki, deski, miseczki

Zabawa integracyjna- utrwalanie imion dzieci. 1.

Dzieci siedzą w kręgu, odkrywają kartki z imionami, odczytują głośno, przyklejają

odpowiedniemu dziecku, wszyscy mówią głośno, np. „Jak się masz Ewa?”

Rozpoznawanie owoców2.

W sali zgromadzone są owoce oraz przygotowane są metryczki (dwujęzyczne);

dzieci nazywają owoc, odszukują metryczkę i stawiają obok owoców; dzieci

rytmicznie odczytują nazwy- tupią, klaszczą, stukają w kolana; każde dziecko

mówi głośno, np. „Jestem gruszka”- „I' m a pear ” (percepcja słuchowa).

Zabawa z elementami kinezjologii edukacyjnej3.

W rytmie muzyki dzieci chodzą po sadzie i zbierają owoce do koszyka, odganiają

pszczoły, wspinają się na drabinę, rzucają owoc do kolegi, skaczą przez kosze

z owocami, podskakują do wysokiej gałęzi.

Zabawa TAK-NIE „ Czy to jest zdrowe?”4.

Dzieci z zawiązanymi oczami wyjmują z „czarodziejskiej skrzynki” różne

produkty (owoce, cukierki, warzywa, gumy) i oceniają za pomocą „lizaków”,

czy to jest zdrowe, czy nie?

5. Taniec owocowy

Dzieci mają na głowie opaski z sylwetami owoców (każdy owoc występuje

cztery razy); dzieci tańczą „free style”, a na słowo „para” szukają

a) Tego samego owocu

b) Dowolnego innego owocu

Zabawa z chustą6.

Dwie osoby trzymają chustę jak parawan; z obu stron chusty ustawiają się dzieci

po jednej osobie, mają na głowie opaski (sylwety owoców) w jednym momencie

opada kurtyna i dzieci mówią nazwę owocu z sylwety osoby z drugiej strony

chusty. Grupa powtarza nazwy owoców.

26

7. Zajęcia plastyczne- stemple owocowe

Nauczyciel przecina owoce na pół (jabłko, gruszka, itp.). Dzieci moczą w farbie

jedną połówkę owocu i stemplują na kartce. Drugą połówkę przeznaczamy do

degustacji (nauczyciel lub dzieci kroją owoce).

Wystawa prac w klasie8.

Ewaluacja9.

• Które owoce są czerwone?

• Które są twarde?

• Wymień nazwę owocu, który stemplowałeś?

• Okrzyk: Smacznie było, kolorowo,

Ale przede wszystkim- zdrowo.

Gdy owoce często jemy-

Duzi, zdrowi urośniemy!

27

Lucyna Bzowska

Mieszkańcy naszych piórnikówTEMAT:

Proponowany scenariusz można zrealizować w klasach I-III z położeniem

nacisku na inne cele, umiejętności dzieci. W opisane działania można wpleść

czytanie, pisanie w zeszytach.

Na początku klasy pierwszej należy skoncentrować się na poznaniu koleżanek

i kolegów, bogaceniu słownictwa związanego z przyborami szkolnymi (nazwy,

cechy, zastosowanie) oraz stosunkami przestrzennymi, umiejętnością

wypowiadania się z zastosowaniem rożnych środków wyrazu.

W drugiej i trzeciej klasie oprócz wypowiedzi ustnych można zapisywać nazwy

przyborów, czytać je, układać w kolejności alfabetycznej, układać zagadki,

tworzyć skojarzenia, spójne wypowiedzi i opowiadania, opisywać wybrane

przybory i wcielać się w nie tworząc np. „prośby przyborów szkolnych”, zadawać

pytania i formułować odpowiedzi, zapisywać swoje i kolegów wypowiedzi,

a z części wstępnej wybrać tylko warianty związane z integracją zespołu,

wprowadzeniem w temat zajęć.

Nie podaję celów lekcji, celów sformułowanych w języku ucznia, kryteriów

sukcesu, pytań kluczowych, ani sposobów sprawdzenia osiągnięcia założonych

celów, ponieważ jest to schemat zajęć z propozycjami metod aktywizujących,

który można wykorzystać w różny sposób w zależności od potrzeb.

Mam nadzieję, że zaprezentowany scenariusz zainspiruje Was do przygotowania

ciekawych i efektywnych zajęć z wykorzystaniem proponowanych metod

aktywizujących i pomoże korzystającym z niego nauczycielom, na stworzenie

ciekawej, mądrej przestrzeni edukacyjnej, w której każde dziecko przekona się,

że szkoła to miejsce przyjazne.

Scenariusz zajęć (metody, aktywności)

Wprowadzenie do tematu, omówienie celów lekcji i kryteriów sukcesu.I.

Działania wstępne oparte na wierszyku „Idzie uczeń do szkoły … „ – powitanie, II.

utrwalanie imion, gromadzenie słownictwa związanego z tematem

28

– przybory szkolne.

Idzie uczeń do szkoły,

uśmiechnięty wesoły.

Swoją klasę dobrze zna.

tam przyjaciół wielu ma.

· Nauk tekstu na zasadzie echa i rytmizacja tekstu.

Uczymy dzieci tekstu wierszyka na zasadzie echa. Po opanowaniu tekstu

rytmizujemy go w różny sposób, powtarzamy cicho, głośno, wolno, szybko.

Chętne dzieci mogą proponować sposób wypowiadania, przedstawiania ruchem

kolejnych wersów.

• Utrwalanie imion.

Stoimy w kręgu. Rytmicznie wypowiadamy tekst wierszyka. Po ostatnim wersie

wypowiadamy imiona wszystkich osób stojących w kręgu. Po każdym etapie lub

w kolejnych dniach możemy zaproponować inny sposób przedstawiania się

dzieci z grupy np.: po kolei każdy wypowiada swoje imię, każdy wypowiada swoje

imię w określony wcześniej sposób (głośno, radośnie, pytaniem), wyznaczona

osoba wchodzi do kręgu i wypowiada imiona kolejnych osób siedzących w kręgu.

Można również wykorzystać wizytówki np. znaleźć swoją wizytówkę leżącą

w kręgu, stanąć koło swojej wizytówki (jeżeli są powieszone w sali).

WARIANT — zabawa rytmiczna

Dzieci siedzą w kręgu. Powoli, rytmicznie wypowiadają tekst. W pierwszym

wersie siedząc uderzają na przemian raz prawą raz lewą ręką o podłogę –

maszerują do szkoły, w drugim klepią w swoje uda, w trzecim – klaszczą w ręce,

a w czwartym wersie zataczają ręką półkole – pokazują przyjaciół. Po każdej

rundzie możemy wymienić imiona wszystkich dzieci i zamienić się miejscami.

WARIANT — zabawa rytmiczna z przekazywaniem rekwizytu

Dzieci siedzą w kręgu. Wypowiadając tekst wierszyka jednocześnie podają

29

rytmicznie np. woreczki. Po wypowiedzeniu ostatniej sylaby zatrzymują ruch.

Nauczyciel wymienia, osoby (np.: chłopcy, dziewczęta, osoby z krótkimi włosami

itp.), których zadaniem jest szybkie obiegnięcie dzieci siedzących w kręgu

i powrót na swoje miejsce.

• Wypracowanie słownictwa - przybory szkolne.

Na środku klasy lub na ławkach gromadzimy przybory szkolne.

Dziecko, które wypowiedziało ostatnią sylabę wierszyka, wstaje i pokazuje np.

pięć przyborów szkolnych jednocześnie wymieniając ich nazwy. Zadaniem

pozostałych uczestników jest ich powtórzenie. Można zapisywać na paskach

papieru wymieniane przez dzieci przedmioty i wykorzystać je w dalszych

działaniach (ćwiczenia w czytaniu, kolejność alfabetyczna).

Działania oparte na wierszyku „Mam tornister …” III.

Mam tornister oraz książki,

znam już swoje obowiązki.

Wiem, jak dobrym być kolegą

i się bardzo cieszę z tego!

• Wykonanie karty pracy z przyborami szkolnymi.

Dla każdego dziecka należy przygotować kartki i przybory do rysowania

Dzieci siedzą przy stolikach. Składają kartkę według instrukcji nauczyciela

(powstanie karta pracy składająca się z ośmiu części – okienek). Następnie

powoli, rytmicznie wypowiadają słowa wierszyka rysując jednocześnie

kwadraty lub prostokąty (jedna figura w jednym okienku, rysowane prostokąty

tworzą ramki jak najbliżej linii zgięć), pamiętając, że jedna sylaba w tekście

odpowiada jednej narysowanej linii. Tak więc w każdym wersie otrzymają dwa

kwadraty lub prostokąty. Na koniec w każdym okienku (polu) rysują jeden

przedmiot.

wstawić

rysunki

przyborów

nożyczki

ołówek gumka temperówka

kredki pióro linijka klej

30

Wypowiedzi ustne na podstawie wykonanych kart pracy.

Dzieci stają w kręgu. Kładą przed sobą swoje karty pracy i powoli przechodzą

w określonym kierunku wokół rozłożonych prac – galeria (oglądanie prac

kolegów). Po obejrzeniu wszystkich prac dzieci siadają. Chętne osoby (lub po

kolei) kończą zdanie: „W moim piórniku mam … ” na podstawie swoich rysunków.

Nauczyciel może nazwy przyborów szkolnych zapisywać na paskach papieru i

wykorzystać je do ćwiczeń w czytaniu, dzieleniu wyrazów na sylaby, układaniu

wyrazów w kolejności alfabetycznej – w zależności na jakim etapie są dzieci

i jakie posiadają umiejętności.

• Podawanie informacji.

Dzieci wybierają sobie po jednym przyborze szkolnym i podają 2-3 informacje

o nim.

Działanie można zrealizować w formie zagadek – dzieci wymieniają informacje

o danym przedmiocie (skojarzenia) nie wymieniając jego nazwy, a pozostali

odgadują.

• Ćwiczenia orientacji przestrzennej.

Rozcinamy karty pracy po liniach zagięcia, a rysunki wykorzystujemy do różnych

ćwiczeń orientacji przestrzennej (przestrzeń wokół siebie, przestrzeń z punktu

widzenia drugiej osoby, wytyczanie kierunków od obranego przedmiotu,

przestrzeń na kartce papieru).

31

Propozycje:

- Dzieci układają powycinane karki z rysunkami wokół siebie (słownictwo

w relacji - ja i moje otoczenie, przestrzeń z punktu widzenia drugiej osoby)

i omawiają powstają sytuację używając słów: przed, z przodu, za, z tyłu, z boku,

po mojej prawej stronie, po lewej. Każdy może omawiać sytuację z własnego

punktu widzenia lub omawiać sytuację wybranego kolegi.

- Nauczyciel określ położenie, a dzieci postępują zgodnie z instrukcją. Po

wykonaniu zadanie omawiają sposób ułożenie przyborów szkolnych.

·Ć wiczenia w klasyfikowaniu, szacowaniu, porównywaniu, liczeniu.

Rysunki wykorzystujemy do ćwiczeń edukacji matematycznej – kształtowania

słownictwa użytkowego – mniej, więcej, równo, tyle samo, liczebniki główne

i porządkowe.

Zaczynamy od ułożenia przyborów w zbiory zgodnie z proponowanymi przez

dzieci kategoriami np. zbiór temperówek, zbiór ołówków, przyborów do pisania

i rysowania itd. Po ułożeniu zbiorów – porównujemy ich ilość przez szacowanie

i przeliczanie. Możemy wykorzystać sytuację do układania zadań tekstowych,

zabawy w klepie.

Zabawa „Nadszedł dzień wesoły …” (na podstawie zabawy Jawor, Jawor …) III.

Nadszedł dzień wesoły,

idziemy do szkoły.

Wielu uczniów przepuszczamy,

a jednego zatrzymamy

i sprawdzamy,

co w tornistrze ma.

Zatrzymane dziecko rozwiązuje zadanie wymyślone przez prowadzącego

zabawę, np. wymienia 3 przybory szkolne znajdujące się w piórniku, układa

z nimi zdanie.

32

Podsumowanie zajęć. Sprawdzenie osiągnięcia kryteriów sukcesu. IV.

Informacja zwrotna.

Zabawa na pożegnanie – masażV.

Wraca uczeń ze szkoły,

uśmiechnięty wesoły.

Swoją klasę dobrze zna.

tam przyjaciół wielu ma.

Stoimy lub siedzimy w kręgu zwróceni twarzami do pleców sąsiada z prawej

strony. Wypowiadamy tekst rymowanki jednocześnie kreśląc rękami wcześniej

ustalone wzory na plecach osoby siedzącej przed nami. Następnie zwracamy się

w lewo i kontynuujemy zabawę.

33

UCZYMY, JAK UCZYĆ

34

NOTATKI

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

.................................................................................................................

Ilustracje Daniel Włodarski

Druk scenariuszy współfinansowany jest ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach zadania

publicznego "Wspieranie inicjatyw edukacyjnych w szkolnym środowisku wielokulturowym" zrealizowanym przez Ośrodek

Doskonalenia Nauczycieli SWP

UCZYMY, JAK UCZYĆ