TWOJE PIENIĄDZE oszczędności

Jeśli masz trochę wolnej gotówki, zamiast trzymać ją w skarpecie, idź do banku albo usiądź przed komputerem i załóż lokatę. Dzięki temu pomnożysz swoje pieniądze.

Lokata banko-wa, zwana też depozy-tem imien-nym, to jedna

z najbezpieczniejszych form oszczędzania. Nie stracisz swoich pieniędzy nawet w przypadku np. upadłości banku. Lo-katy, zgromadzone w bankach krajo-wych, (tj. z siedzibą na terenie naszego kraju), są bowiem chronione przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Jeśli bank upadnie lub zawiesi działalność, Fundusz wypłaci ci pieniądze, jakie zgromadziłaś w banku (maksymalnie 100 tys. euro) w ciągu 20 dni. Na rynku jest wiele ciekawych propozy-cji lokowania gotówki. Banki wciąż uatrakcyjniają swoją ofertę i oprócz tradycyjnych lokat terminowych pro-ponują inne, bardziej zyskowne. Nie wiesz, jaką wybrać? Nie przejmuj się. Podpowiemy ci, na co zwrócić uwagę, by znaleźć taką lokatę, która będzie najbardziej dopasowana do twoich oczekiwań i możliwości.

Co to jest lokata? To umowa, jaką zawierasz z bankiem na określony czas. Ty powierzasz mu swoje pieniądze, a on zobowiązu-je się, że po upływie terminu wska-zanego w umowie, odda ci je wraz z należnymi odsetkami. To oznacza, że zawsze możesz być pewna odzyskania swoich oszczędności i to w dodatku pomnożonych. Na lokacie nie można

więc stracić. Chyba że zlikwidujesz ją przed wskazanym w umowie terminem – w takim przypadku stracisz znaczną część odsetek, a niekiedy wszystkie. Na-leży też pamiętać, że od tego co „zaro-bisz” na lokacie, trzeba zapłacić podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki) w wysokości 19 proc. Wyjątek – lokaty z dzienną kapitalizacją odsetek (te jednak, w związku ze zmianą prze-pisów prawnych, już niedługo zostaną zlikwidowane).

Jak wybrać lokatę?Zanim zdecydujesz się na wybór kon-kretnej lokaty, warto przejrzeć różne oferty bankowe. Zwróć uwagę na:l Kwotę minimalną. Większość banków określa kwotę minimalną, od której można założyć lokatę. Zwy-kle wynosi ona od 100 do 1000 zł.l Oprocentowanie, czyli ile mo-żesz zyskać na lokacie. Oprocento-wanie jest różne w różnych bankach. Jego wysokość zależy od wielkości depozytu i czasu, na jaki godzisz się po-wierzyć bankowi pieniądze. Oprocen-towanie może być stałe lub zmienne (patrz słowniczek).

Minisłowniczek

4 DEPONENT – właściciel lokaty.4 KAPITALIZACJA – polega na dopisywaniu przez bank odsetek do kwoty

lokaty. Jeśli przedłużysz lokatę, w następnym okresie jej trwania odsetki będą naliczane od wyższego kapitału.

4 ROLOWANIE – automatyczne przedłużenie czasu trwania lokaty.4 OPROCENTOWANIE NOMINALNE – określa, ile wyniosą odsetki

od depozytu założonego na rok.4 OPROCENTOWANIE STAŁE – przez cały czas trwania lokaty nie zmienia

się jego wysokość.4 OPROCENTOWANIE ZMIENNE – zależy od warunków panujących

na rynku i może ulec zarówno podwyższeniu, jak i obniżeniu.

Co oznacza sformułowanie

terminu wygaśnięcia lokaty, by odpo-wiednio zadysponować pieniędzmi.Inny sposób podziału wiąże się z okresem, na jaki została zawarta lo-kata i jej oprocentowaniem.

NA RYNKU DOSTĘPNE SĄ:l Lokata terminowa zwykła. Można ją założyć, mając nawet nie-wielkie oszczędności. Czas trwania lokaty wynosi zwykle od miesiąca do roku, ale można założyć ją na dłu-żej (24, 36 miesięcy, a nawet 10 lat). W wypadku zerwania lokaty przed ter-minem, tracisz wszystkie odsetki, albo znaczną ich cześć. Wysokość odsetek jest uzależniona od oprocentowania lokaty, ważna jest także częstotliwość kapitalizowania odsetek. Oprocen-towanie lokaty może być stałe bądź

ZDJĘ

CIA:

DRE

AMST

IME

(1),

SRUD

IO E

DIPR

ESSE

(1)

P ro j e k t d o f i n a n s o w a n y z e ś ro d kó w N B P

RACHUNKI DOMOWE CZ.1

Lokata.Oszczędzaj bezpiecznie

54 przyjaciółka www.przyjaciolka.pl

l Sposób naliczania odsetek. Zwróć uwagę na to, jak często są one dopisywane do kapitału (tzw. kapitali-zacja). Czasem następuje to dopiero po zakończeniu umowy, niektóre banki dopisują częściej, np. co miesiąc albo raz na kwartał. Ostatnio bardzo popu-larne są lokaty z dzienną kapitalizacją.Częstsza kapitalizacja jest lepsza, bo oznacza, że oprocentowanie zostaje naliczone od coraz wyższej kwoty.l Konsekwencje zerwania umo-wy. Może się zdarzyć, że będziesz potrzebowała pieniędzy z lokaty wcze-śniej, niż pierwotnie zakładałaś. I wtedy musisz zerwać umowę. Niektóre banki nakładają za to dodatkowe opłaty. Dla-tego warto zapytać, co się stanie, jeśli taka sytuacja nastąpi. Możesz:– stracić wszystkie odsetki,– dostać odsetki w wysokości okre-ślonej na wypadek zerwania umowy, – otrzymać odsetki naliczone propor-cjonalnie do okresu trwania umowy.

Jak założyć depozyt?To proste i nie wymaga wiele czasu. Gdy masz konto internetowe, możesz założyć lokatę, nie wychodząc z domu. Wystarczy, że dasz odpowiednie zle-cenie. Niektóre banki umożliwiają założenie depozytu przez telefon lub za pośrednictwem tzw. inteligentnych bankomatów. Warunek – musisz mieć konto osobiste w takim banku.

Rodzaje lokatLokaty można podzielić na odnawial-ne i nieodnawialne. Przy pierwszej opcji po upływie terminu lokata jest automatycznie odnawiana. W przy-padku tych drugich, po zakończeniu umowy, środki zostają przelane na konto klienta, a jeśli go nie ma w tym banku – na specjalne konto nieopro-centowane. Warto zatem pilnować

* Źródło: Raport „Oszczędnościowy barometr ING”, badanie przeprowadzone przez MillwardBrown SMG/KRC na zlecenie ING Bank Śląski.

które deklarują posiadanie

oszczędności, trzyma

je na lokatach*

56 %osób,

cie trwania umowy za bankiem (bez konieczności zawierania kolejnej).

l Lokata z funduszem. Część środków jest umieszczona na klasycz-nej lokacie o stałym oprocentowaniu, a część lokowana w wybrany przez ciebie fundusz inwestycyjny. Dzięki połączeniu lokaty z funduszem masz szansę na większy zysk niż ze zwykłe-go depozytu. Ta propozycja to dobry sposób na przełamanie obawy przed bardziej efektywnym inwestowaniem (zapewnia bowiem zwrot lokaty, a więc minimalizuje ryzyko). Trzymając pieniądze na lokacie przez co najmniej rok, możesz być zwolniona z opłaty za odkupienie jednostek wybranego fun-duszu. Nie unikniesz natomiast podatku tzw. podatku Belki.

l Lokata strukturyzowana. Pie-niądze na takiej lokacie dzielone są na dwie części – jedną bank inwestuje bezpiecznie, np. w obligacje lub tra-dycyjną lokatę, drugą (maksymalnie 15 proc.) – w opcje (rynek złota czy nieruchomości) lub ryzykowne fun-dusze. Decydując się na taką lokatę, sprawdź wysokość opłat związanych z tą inwestycją, okres, na jaki zawie-rasz umowę i możliwość wycofania się przed upływem terminu lokaty.

l Overnight czy lokata nocna. Jej nazwa bierze się z tego, że bank blokuje pieniądze zgromadzone na

koncie dosłownie na jedną noc i nali-cza wyższe odsetki od tej kwoty.

l Lokata negocjowana. Przy określonej kwocie depozytu masz prawo negocjować wysokość opro-centowania lub inne warunki lokaty. Poszczególne banki różnią się pod względem minimalnej kwoty ko-niecznej do rozpoczęcia negocjacji, jednakże próg waha się od 5000 do 100 000 złotych.

l Lokata call. Warunkiem założe-nia takiej lokaty jest posiadanie konta w danym banku. Musisz też wpłacić określoną przez bank kwotę pieniędzy. W wypadku lokaty call nie określa się terminu jej trwania. Oprocentowanie jest zmienne. Można je negocjować, ale tylko przy dużej kwocie depozytu. Od-setki nie są kapitalizowane. Jeśli zdecy-dujesz się na wycofanie oszczędności, musisz złożyć w banku wypowiedze-nie. Gdy to zrobisz, bank po 2 dniach przeleje na twój rachunek pieniądze z lokaty wraz należnymi odsetkami.

l Lokata automatyczna. Tworzo-na jest z nadwyżek środków zgroma-dzonych przez ciebie na koncie. Wraz z bankiem określasz saldo, po przekro-czeniu którego następuje automatyczne przeniesienie nadwyżki na rachunek lokaty. Lokata jest utrzymywana przez ustalony czas i oprocentowana według zmiennej stopy procentowej.

Oczywiście, tak. Lokaty od lat znaj-dują się w czołówce najpopularniej-szych produktów bankowych. Chęt-nie je zakładamy, bo są bezpieczną formą oszczędzania, a przy tym z góry znamy zysk, na jaki możemy liczyć po zakończeniu okresu umowy. Wybierając lokatę, należy zwrócić uwagę na oferty, które mają szan-sę zapewnić nam zysk wyższy od poziomu inflacji. Nie chcemy prze-cież, aby na koniec okresu umowy okazało się, że tak naprawdę nic nie zarobiliśmy. Wybór takiej oferty nie jest wcale trudny. Należy przede wszystkim wziąć pod uwagę trzy

podstawowe czynniki: oprocento-wanie, kapitalizację i okres, na jaki należy zamrozić pieniądze. Wyższe oprocentowanie to wyższy zysk, ale równie istotna jest kapitalizacja odsetek – dzienna, miesięczna czy kwartalna. Czasem korzystniejsza od oferty, np. z miesięczną kapita-lizacją może okazać się lokata niżej oprocentowana, ale z codziennie naliczanymi odsetkami. Ważny jest również okres, na jaki chcemy po-wierzyć bankowi nasze oszczęd-ności. Ma to kluczowe znaczenie szczególnie w kontekście plano-wanych wydatków. Należy bowiem pamiętać, że zrywając wcześniej umowę, możemy stracić nagroma-dzone odsetki, czyli nasz zysk.  Wybór lokaty to nie tylko bezpiecz-ny sposób na osiągniecie pewnego zysku w relatywnie krótkim okresie, lecz także pierwszy krok do podję-cia decyzji o regularnym oszczędza-niu na przyszłość.

Czy warto zakładać lokatę?

KATARZYNA KOZIEŁ ekspertGetin Banku

Odpowiada:

zmienne. Lokaty krótkoterminowe są zazwyczaj oprocentowane stałą sto-pą procentową, zaś długoterminowe – zmienną stopą procentową.l Lokata rentierska. To oferta skie-rowana do klientów, którzy posiadają większe zasoby finansowe. Cechą cha-rakterystyczną lokaty rentierskiej jest to, że odsetki nie są dopisywane do ka-pitału podstawowego. Co miesiąc lub w innym okresie (np. co 3 miesiące) otrzymujesz odsetki na wskazane konto i możesz nimi swobodnie dysponować. Banki zwykle ustalają minimalną kwo-tę lokaty rentierskiej w wysokości od kilku do kilkunastu tysięcy zł.

l Lokata progresywna (dyna-miczna). Jej oprocentowanie (zmien-ne) wzrasta wraz z czasem trwania

lokaty. Zazwyczaj zwiększa się co 30 dni. Główną zaletą lokaty jest sta-ły dostęp do pieniędzy, bo możesz w każdej chwili wycofać kapitał i otrzy-mać odsetki proporcjonalnie do czasu oszczędzania. Odsetki nie przysługują jedynie, jeśli zerwiesz lokatę przed upływem pierwszego miesiąca. Rezy-gnując z lokaty w kolejnych miesią-cach jej trwania, otrzymujesz odsetki za każdy pełny miesiąc jej utrzymywania. Warto więc dowiedzieć się, w którym dniu miesiąca bank zalicza kolejny miesiąc trwania depozytu – jeśli zgło-sisz się po pieniądze na kilka dni przed tym terminem, możesz na tym stracić.Kapitalizacja odsetek następuje zwykle po upływie terminu umowy. Co istotne, przy tego typu lokacie mo-żesz dopłacać na nią pieniądze w trak-

P ro j e k t d o f i n a n s o w a n y z e ś ro d kó w N B P w w w. N B P. p lw w w. n b p o r t a l . p l

Teks

t: Al

icja

Has

s;

Arty

kuł j

est d

ostę

pny

rów

nież

na

port

alu

ww

w.p

olki

.pl