TURYSTYKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU jest na czasie czy nie ?

Jolanta Kamieniecka Instytut na rzecz Ekorozwoju

Szkolenie regionalne Natura 2000 a turystyka wodna i nadwodna Ełk/Krutyń, 11 października 2011 r.

Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Najlepsza polska destynacja EDEN 2009

Rzeczpospolita Ptasia

m.in. na początku października, z okazji Europejskich Dni Ptaków, organizowane są w Słońsku wycieczki poświęcone obserwacji ptaków na obszarach Natura 2000

Najlepsza polska destynacja EDEN 2010

Dolina i bagna Biebrzy

Instytut na rzecz Ekorozwoju To:

• wdrażanie do praktyki ZASAD ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU • budowanie procesu EKOLOGIZACJI TURYSTYKI

• kształtowanie POZYTYWNYCH RELACJI

TURYSTYKI I OCHRONY ŚRODOWISKA

BUDOWANIE RELACJI = = BUDOWAIE POMOSTÓW

Co „ekolog” o biznesie turystycznym wiedzieć powinien ?

a Co organizator turystyki o sprzedawaniu przyrody wiedzieć musi

?

Od 6 lat NATURA 2000 a Turystyka - Portal 2005/2006

Przyroda Polski skarbem EUROPY 2007

Motorem zrównoważonego rozwoju 2009/2010

ZAPRASZAMY na

„Szerokie wody Natury 2000” XI.2010 – IV.2012

PORTAL „NATURA 2000 a TURYSTYKA” od 2005 r. turystyce oferuje:

Katalog Obszarów Natura 2000

Dobre przykłady „Jak skorzystać na Naturze 2000 ?” E-szkolenie „Proekologiczny

produkt turystyczny”

Materiały i publikacje – m.in.:

KONKURS „Obszar Natura 2000 skarbem regionu”

spojrzenie gimnazjalisty

• edukacja dla turystyki – przyszłych ekoturystów i ekokadr turystyki

• Eko-promocja walorów turystycznych wybranego obszaru Natura 2000

• Prace konkursowe to: ulotki, prezentacje, www

BADANIA SOCJOLOGICZNE „Młodzież a Natura 2000”

ŹRÓDŁA INFROMACJI NA TEMAT PRZYRODY , OCHRONY ŚRODOWISKA

PODRĘCZNIKI (29%)

INTERNET (55%)

PROGRAMY TV/FILMY (86%)

LEKCJE W SZKOLE (44%)

BADANIA SOCJOLOGICZNE

„Natura 2000 a zachowanie turystów”

Co zadecydowało o wyborze danej miejscowości ?

63% - piękna przyroda oraz walory przyrodnicze.

Ok. 50% kierowała się ciszą i spokojem okolicy. Badanie zostało przeprowadzone w dniach 7-22 lipca 20011 r. na próbie 500 respondentów w wieku 20-79 lat – turystów, 3 dni pobytu, w 7 miejscowościach •Woj.. dolnośląskie – 110 wywiadów (Milicz 60%, Żmigród 40%) •Woj. pomorskie – 220 wywiadów (Jastarnia 50%, Łeba 50%) •Woj. warmińsko-mazurskie – 170 wywiadów (Mikołajki 50%, Ruciane-Nida 50%) Zastosowaną metodą badawczą był bezpośredni wywiad ankieterski.

PREFERENCJE WYBORU MIEJSCA NA WYPOCZYNEK

27%

27%

27%

21%

14%

15%

11%

10%

35%

36%

41%

44%

54%

55%

57%

64%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

mieszkanie w obiekcie z certyfikatemekologicznym

jedzenie ekologicznej żywności

skorzystanie z przewodnika znającego się naprzyrodzie

jedzenie tradycyjnych potraw

aktywny wypoczynek

obecność ekotras, szlaków przyrodniczych wmiejscu spędzania urlopu

poznawanie lokalnej tradycji i kultury

wypoczynek w miejscach o szczególnychwalorach przyrodniczych

ma to duże znaczenie nie ma żadnego znaczenia

DROGA do ekologizacji turystyki

• A Practical Guide to the Development and Use of Indicators of Sustainable Tourism, WTO, 1996

• Globalny Etyczny Kodeks dla Turystyki, WTO, 1999

• Światowy Szczyt Ekoturystyki (World Ecotourism Summit), Quebec . 19-22 maja 2002 r. z udziałem 132 państw Świata. -http://www.world-tourism.org

/sustainable/IYE/quebec/anglais/index_a.html

• Zrównoważony Rozwój w Europie na rzecz lepszego świata: Strategia Unii Europejskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju, COM (2001) 264 z 15.05.2001

• Agenda dla zrównoważonej i konkurencyjnej turystyki europejskiej. 2007. COM:2007;O621;FIN;PLHTMLNIE.

TRENDY = EUROPA turystyka charakteryzuje się

• silną koncentracją transportu w centrach turystycznych i na obszarach rozwojowych

oraz • rosnącym przenikaniem bazy i ruchu do oddalonych stref

(w tym: przyrodniczych)

WNIOSKI ZE SZKOLEŃ REGIONALNYCH 2010

„Uwarunkowania rozwoju turystyki

w Europejskiej sieci ekologicznej

Natura 2000”

Natura 2000 a TURYSTYKA - to aktualne wyzwanie nie tylko dla turystyki :

Głos nauki: Zbigniew Witkowski:

1. Ochrona różnych gatunków i siedlisk często wymaga diametralnie różnego podejścia do zagadnień turystyki i rekreacji niż ochrona obszarowa PN i PK

2. Zróżnicowanie istniejących form ochrony, siedlisk i gatunków chronionych powoduje,

- że sprawy turystyki na obszarach Natura 2000, powinno się traktować indywidualnie

- w zależności od obszaru i celu ochrony.

POSTULATY nauki cd.

2. Odrębnie należy potraktować obszary dotąd nie chronione.

3. W każdym przypadku należy stworzyć plan ochrony z ujęciem zadań dla udostępnienia obszaru dla potrzeb turystyki, z ustalonymi kryteriami dla turystyki i wskaźnikami pozwalającymi sprawdzać, czy kryteria są stosowane.

PYTANIA PRAKTYKI

• Natura 2000 i ROZWÓJ ?????

TURYSTYKI …

• Natura 2000 nową EKOMARKĄ ???

CZY TO MOŻLIWE ? ?

JAK SKORZYSTAĆ NA NATURZE 2000?

Dobre przykłady na potwierdzenie tez:

30 x Od pojawienia się Natury 2000 turystyka się nigdzie nie zawaliła

30 x Turystyka może wzmocnić promocję swych oferty wprowadzając do nich Naturę 2000

PRZEDSIEBIORSTWO

Międzyrzecki Rejon Umocniony - podziemna trasa turystyczna

= rezerwat nietoperzy,

Richard Zapletal uważa, że bezpośrednie sąsiedztwo obszaru Natura 2000 jest ATUTEM dla działalności tego typu. Gwarantuje ono zachowanie naturalnych walorów przyrodniczych, zapewnia warunki do wypoczynku w czystym środowisku.

KARCZMA - CZESKIE MORAWY

Nadbużańska Lokalna Organizacja Turystyczna - poleca SZLAK z powodu jego dobrej dostępności z Warszawy - dotarcie do obszarów Doliny Dolnego Bugu nie nastręcza żadnych trudności.

SZLAK POLECANY PRZEZ LOT

Z NURTEM DZIKIEJ RZEKI

1.

Artyści = tradycja i żywy folklor. Brak Internetu, ale właściciele dołączyli do organizacji pozarządowych tj. 1. „Stara Planina” (bułgarskiego stowarzyszenia turystyki alternatywnej) 2. PAN Parks (otrzymali certyfikat)

PENSJONAT ECO ART, BUŁGARIA CENTRALNA

FIRMA TURYSTYCZNA ECOTUR, HISZPANIA - ASTURIA Schronisko Vega de Hórreo = edukacja ekologiczna, bogaty program specjalistyczny Napotykano na liczne problemy:

1.Brak wiary ludności lokalnej w potencjał turystyczny obszaru. 2.Małe zainteresowanie administracji promocją pięknych. ale zapomnianych terenów. 3. Sprzeciw niewielkiej grupy osób względem uznania okolicy za obszar chroniony. 4. Współzawodnictwo z sąsiednimi obszarami chronionymi w staraniach o turystów.

TURYSTYKA ZGŁASZA PROBLEMY Natyra 2000 to:

• Więcej biurokracji, która spowalnia i utrudnia działania

• Zaostrzenie konfliktów przyroda – rozwój,

(nie tylko turystyki)

• To tylko szyld dla promocji pod hasłem: „turystyka przyjazna środowisku”, bo … brakuje kryteriów ze strony ochrony przyrody, by stwierdzać kiedy ta turystyka przestaje być tej przyrodzie przyjazna

Głos InE (1): ZAMIAST BARIER – SZANSE

• Nowe źródła finansowania ekoturystyki

jako aktywnie uczestniczącej w ochronie przyrody i zrównoważonym rozwoju

• Wzbogacenie treści produktów turystycznych = nawet w tradycyjnych obiektach PN i PK

• Podnoszenie rangi i prestiżu

do skali europejskiej

Głos InE (2) : KORZYŚCI

Poszerzona - bezpłatna dla turystyki promocja oferty Realizacja założeń zawartych w Programie rozwoju

turystyki = podstawa do pozyskania dodatkowych funduszy na turystykę zrównoważoną

Wzmocnienie konkurencyjności poprzez tworzenie innowacyjnych NATUROWYCH produktów, form organizacji i obsługi adekwatnych dla ekoturystyki

Motor rozwoju proekologicznej infrastruktury regionu

Turystyka zielonym rynkiem pracy

Integracja lokalna poprzez podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej mieszkańców

Zachowanie tradycji krajobrazu i kultury regionu = ZR

Gwarancja dobrego stanu środowiska naturalnego = różnorodności biologicznej dającej bogactwo

walorów przyrodniczych ważnych dla turystyki

Głos InE (3): PROPOZYCJE DZIAŁAŃ:

Wsparcie wiedzy i ekspertów: • Potrzebna jest specjalistyczna informacja o przyrodzie dla branży i turystów, by wzmocnić wiedzę o tym co i jak można z “nią” zrobić.

W kraju i w regionach: • Potrzebna jest integracja polityk turystycznej i ochrony środowiska

w odniesieniu do regionów z obszarami chronionymi (i Natury 2000)

• Potrzebna jest harmonizacja prawa ochrony środowiska z turystycznym, by nie pozostawiać niejasnych sytuacji dla turystyki przyjaznej środowisku

W branży: • Potrzeba więcej dobrej woli faktycznego wdrażania zasad rozwoju

zrównoważonego poprzez turystykę = budowania ekoturystyki

W społeczeństwie: • Potrzebne jest wspólne wypracowanie planu i metod

współdziałania organizacji turystycznych i ekologicznych, z pożytkiem ekologicznym i ekonomicznym dla społeczeństwa.

OD POLESIA DO BARYCZY

zadajemy pytania:

Park Krajobrazowy największy w Polsce 87000

Na PODSUMOWANIE

• Co turystyce jest potrzebne by budować proekologiczne produkty turystyczne i jak je promować , by korzyści osiągał turysta, gospodarka turystyczna i ochrona środowiska ?

• Co ochronie środowiska jest potrzebne, by udostępnianie zasobów przyrodniczych turystyce było bezkonfliktową drogą do zrównoważonego rozwoju ?

DZIĘKUJĘ za UWAGĘ

Jolanta Kamieniecka j. kamieniecka @ine-isd.org.pl