Teoria społecznego uczenia się

Behawioryzm a teoria uczenia się społecznego

BEHAWIORYZM

SPOŁECZNE UCZENIE SIĘ

Czynniki środowiskowe (wzmacniające, karzące) zachowanie

Motywujące poglądy,spostrzeżenia, wartości

emocje znaczenia

Czynniki środowiskowe (wzmacniające, karzące) zachowanie

3 kierunki badań nowoczesnych teorii społecznego uczenia

uczenie się przez obserwację i rola modela

procesy poznawcze

przekonania motywujące

Uczenie się przez obserwację Odkrycie: Badania Alberta Bandury(1963)- dziecko,

które przygląda się dorosłemu tworzy schemat zachowania, który powtarza w przyszłości

Pojęcie modelowania: odnosi się do procesu uczenia się zachowań poprzez obserwowanie zachowań innego człowieka – modela, którego istotę stanowi naśladowanie tego, co robią inni ludzie. Naśladowanie- wierna imitacja Modelowanie- wiedza o zachowaniu

Rodzaje skutków / efektów/ modelowania

modelowanie jest skutkiem zaznajomienia się z nie znanym do tej pory wzorem zachowania

wynikiem modelowania może być rozhamowanie reakcji, które poprzednio nauczono się hamować lub też powstrzymanie się od jakiegoś zachowania

łatwiejsze okazywanie pewnych zachowań / efekt facylitacji /, czyli jakby zarażanie się zachowaniami innych osób-modeli: obserwator dostosowuje swoje zachowanie do zachowań innych osób.

Cechy modela

starsi bywają naśladowani przez młodszych wyżsi w pozycji socjalnej są naśladowani przez stojących

niżej przerastający inteligencją – przez mniej inteligentnych sprawniejsi, bardziej kompetentni – przez mniej sprawnych

Właściwości obserwatora sprzyjające modelowaniu: Pozytywne: szacunek, podziw, ufność, sympatia dla

modela, Negatywne: zazdrość, uległość, strach.

Proces uczenia się przez obserwowanie

procesy uwagi i spostrzegania- obserwator kieruje uwagę i wyodrębniana kluczowe elementy tego, czego ma się nauczyć z innych działających bodźców

procesy pamięci- obserwator zapamiętuje i przechowuje

obserwowane zachowanie modela

procesy koordynacji motorycznej- decydujące o możliwości i

dokładności wykonania reakcji naśladowczych

procesy motywacyjne-czynniki aktywizujące jawne zachowanie obserwatora

Koncepcje wyjaśniające mechanizm uczenia się przez naśladownictwo

tendencja do naśladownictwa jest uniwersalną właściwością człowieka

zasady warunkowania instrumentalnego proces warunkowania klasycznego powstanie reprezentacji poznawczych

Procesy poznawcze

Uczenie się utajone- forma uczenia się nie ujawniona natychmiast w widocznej reakcji; występuje bez wyraźnego wzmocnienia

Przedmiotem uczenia się przez obserwacje oraz uczenia się utajonego nie jest reakcja, lecz wiedza o reakcji i jej skutkach.

W teoriach społecznego uczenia się procesy poznawcze spostrzegano i interpretacji uznawane są za podstawowe czynniki, które działają pomiędzy bodźcem zewnętrznym a reakcją człowieka

Przekonania motywujące

Definicja:trwałe oczekiwanie sukcesu lub porażki oraz wiara (albo zwątpienie) w zdolność opanowywania nowych umiejętności i osiągniecie celów

Rodzaje: Poczucie kontroli nad własnym życiem Poziom optymizmu lub pesymizmu Wiara we własne siły

Lokalizacja kontroli- Julian Rotter Ogóle przekonanie, że skutki własnego postępowania są przez

nas kontrolowane (umiejscowienie wewnętrzne) lub i znajdują się poza nasza kontrolą (umiejscowienie zewnętrzne)

Wewnętrzne umiejscowienie kontroli

Zewnętrzne umiejscowienie kontroli

Osoba jest przekonana, że ponosi odpowiedzialność za to, co się jej przydarza

Osoba jest przekonana, że jest ofiarą (a czasem wybrańcem) losu, przypadku lub innych ludzi

“Niepowodzenia człowieka są skutkiem popełnionych błędów”

“Wiele nieszczęśliwych zdarzeń w życiu człowieka jest wynikiem pecha”

Styl wyjaśniania- Martin Seligman

Sposób, w jaki tłumaczymy sobie dlaczego coś się w naszym życiu wydarza; to jak wyjaśniamy sobie pewne zdarzenia sprawia, że albo utrwalamy wsobie poczucie bezradności, albo, mobilizujemy się do większej aktywności

pesymistyczny styl wyjaśniania:-( opmistyczny styl wyjaśniania:-)

sukcesy przypisuje otoczeniu a porażki sobie

sukcesy przypisuje sobie a porażki otoczeniu

winą obarcza siebie, przypisuje wydarzeniom trwały charakter, przypisuje im uniwersalny charakter (pojedyncze wydarzenie uogólnia na całą swoją osobę i zdolności).

chwilowy charakter niepowodzeń,zasięg ograniczony jedynie do sfery, w której pojawiło się niepowodzenie,czynniki zewnętrzne, które mogły być odpowiedzialne za niepowodzenie.

Poczucie własnej samoskuteczności- Albert Bandura

Wiara w zdolność uzyskania własnym wysiłkiem pożądanych rezultatów (takich jak opanowanie nowych umiejętności czy osiągnięcie celów)

Źródła przekonań o własnej samoskuteczności: Poziom osiągnięć we własnym działaniu w porównaniu z

jakimś ustalanym standardem lub w porównaniu z innymi, Doświadczenie zastępcze, a więc obserwacja innych ludzi i

przekonania dotyczące wykonalności różnych zadań Perswazja słowna, Percepcja własnego pobudzenia emocjonalnego,