Teoria Teoria małżeństwa małżeństwa BeckeraBeckera

Magdalena SokołowskaMagdalena Sokołowska

Kim jest autor teorii?Kim jest autor teorii?

Znany ekonomista amerykańskiZnany ekonomista amerykański Przedstawiciel teorii neoklasycznejPrzedstawiciel teorii neoklasycznej Punktem wyjścia jego koncepcji jest Punktem wyjścia jego koncepcji jest

homo oeconomicus , jednostka homo oeconomicus , jednostka ludzka gospodarująca ograniczonym ludzka gospodarująca ograniczonym zasobem środków i dążąca do zasobem środków i dążąca do zmaksymalizowania swojej zmaksymalizowania swojej użytecznościużyteczności

MetodologiaMetodologia

„„Podejście ekonomiczne” Beckera to Podejście ekonomiczne” Beckera to analiza procesów optymalizacyjnychanaliza procesów optymalizacyjnych

Metodologia ta została z całą Metodologia ta została z całą konsekwencją zastosowana do sfery konsekwencją zastosowana do sfery działalności ludzkiej, którą działalności ludzkiej, którą dotychczas ekonomia wyrzucała dotychczas ekonomia wyrzucała poza nawias zainteresowańpoza nawias zainteresowań

Bentham mówił o nim, że „ nawet Bentham mówił o nim, że „ nawet namiętność kalkuluje”namiętność kalkuluje”

Po co Becker chciał Po co Becker chciał stworzyć teorię stworzyć teorię małżeństwa?małżeństwa?

Prawidłowości dotyczące zawierania Prawidłowości dotyczące zawierania związków małżeńskich mają związków małżeńskich mają ogromne znaczenie dla:ogromne znaczenie dla:

- Liczby urodzeńLiczby urodzeń- Tempa wzrostu ludnościTempa wzrostu ludności- Aktywności zawodowej kobietAktywności zawodowej kobiet- Nierówności rozkładu dochodówNierówności rozkładu dochodów- ZdolnościZdolności- Alokacji wolnego czasuAlokacji wolnego czasu

Założenia teoriiZałożenia teorii

1.1. Małżeństwo jest praktycznie zawsze Małżeństwo jest praktycznie zawsze „chciane”, można zatem zastosować teorię „chciane”, można zatem zastosować teorię preferencji, zakładając, że osoby preferencji, zakładając, że osoby zawierające małżeństwo liczą, iż dzięki zawierające małżeństwo liczą, iż dzięki niemu osiągną wyższy poziom użyteczności niemu osiągną wyższy poziom użyteczności niż w przypadku pozostania w stanie niż w przypadku pozostania w stanie bezżenym.bezżenym.

2.2. Skoro wielu mężczyzn i wiele kobiet Skoro wielu mężczyzn i wiele kobiet konkuruje ze sobą w poszukiwaniu partnera, konkuruje ze sobą w poszukiwaniu partnera, wolno nam przyjmować istnienie jakiegoś wolno nam przyjmować istnienie jakiegoś rynku matrymonialnego.rynku matrymonialnego.

Równania teoriiRównania teorii

Funkcja produkcji gospodarstwaFunkcja produkcji gospodarstwa Ograniczenie budżetoweOgraniczenie budżetowe Warunki ograniczające Warunki ograniczające

wykorzystywany czaswykorzystywany czas Warunki maksymalizujące dobra Warunki maksymalizujące dobra

produkowane w gospodarstwie czyli: produkowane w gospodarstwie czyli: jakość posiłków, jakość i liczbę jakość posiłków, jakość i liczbę potomstwa, prestiż, wypoczynek, potomstwa, prestiż, wypoczynek, towarzystwo, miłość, stan zdrowia itp.towarzystwo, miłość, stan zdrowia itp.

Równania teoriiRównania teorii

Warunki konieczne do zawarcia Warunki konieczne do zawarcia małżeństwa:małżeństwa:

- Maksymalna wielkość produktu - Maksymalna wielkość produktu uzyskiwana przez samotną osobę < uzyskiwana przez samotną osobę < dochód uzyskany przez nich w związku dochód uzyskany przez nich w związku małżeńskimmałżeńskim

- Łączny dochód uzyskiwany przez - Łączny dochód uzyskiwany przez małżeństwo > suma maksymalnych małżeństwo > suma maksymalnych wielkości produktu uzyskiwanych przez wielkości produktu uzyskiwanych przez samotnych kobietę i mężczyznęsamotnych kobietę i mężczyznę

Czy warto rezygnować z Czy warto rezygnować z wolności ?wolności ?

Korzyści poboczne, tzn. takie, które można Korzyści poboczne, tzn. takie, które można kupić:kupić:

- utrzymywanie porządku i czystości- utrzymywanie porządku i czystości- zaspokojenie seksualnezaspokojenie seksualne

- przyrządzanie posiłkówprzyrządzanie posiłków ?? Korzyści główne:Korzyści główne:- możliwość „wytworzenia” dzieci- możliwość „wytworzenia” dzieci- obniżenie kosztów wynikających z częstych obniżenie kosztów wynikających z częstych

kontaktów i dokonywania między sobą kontaktów i dokonywania między sobą transferów poprzez wspólne działanie tego transferów poprzez wspólne działanie tego samego gospodarstwa domowegosamego gospodarstwa domowego

Ponieważ czas, jakim dysponuje mąż i Ponieważ czas, jakim dysponuje mąż i czas, jakim dysponuje żona nie są czas, jakim dysponuje żona nie są doskonałymi substytutami ani dla siebie doskonałymi substytutami ani dla siebie nawzajem ani dla towarów i usług nawzajem ani dla towarów i usług dostarczanych przez rynek, to osoby dostarczanych przez rynek, to osoby samotne nie są w stanie wytworzyć samotne nie są w stanie wytworzyć równoważnych odpowiedników tego, co równoważnych odpowiedników tego, co pary małżeńskie osiągają z optymalnej pary małżeńskie osiągają z optymalnej kombinacji nakładówkombinacji nakładów

Osoby samotne muszą alokować czas Osoby samotne muszą alokować czas pomiędzy sektor rynkowy i nierynkowy. pomiędzy sektor rynkowy i nierynkowy. W małżeństwie – specjalizacja. W małżeństwie – specjalizacja.

Jak dobrać sobie drugą Jak dobrać sobie drugą połowę ?połowę ?

1. Dobór 1. Dobór optymalnyoptymalny

2. Dobór 2. Dobór partnerów wg partnerów wg cechcech

Dobór optymalnyDobór optymalny

Polega na doborze męża/żony pod Polega na doborze męża/żony pod kątem maksymalizacji produktu kątem maksymalizacji produktu gospodarstwa domowego gospodarstwa domowego stworzonego z tą drugą osobąstworzonego z tą drugą osobą

Macierz wypłat (n+1) x (n+1) Macierz wypłat (n+1) x (n+1) Np.Np. FF11=5=5 FF22=2=2

MM11=3=3 88 44

MM22=5=5 99 77

Dobór partnerów wg cechDobór partnerów wg cech

Ludzie różnią się inteligencją, rasą, Ludzie różnią się inteligencją, rasą, religią, wykształceniem, płacą, religią, wykształceniem, płacą, wzrostem, agresywnością, wiekiem…wzrostem, agresywnością, wiekiem…

Psycholodzy i socjologowie Psycholodzy i socjologowie zastanawiali się czy dobór partnerów zastanawiali się czy dobór partnerów odbywa się na podstawie ich odbywa się na podstawie ich podobieństwa czy też różnic.podobieństwa czy też różnic.

Genetycy zakładali zamiast doboru Genetycy zakładali zamiast doboru losowego pozytywny lub negatywny losowego pozytywny lub negatywny dobór partnerów wg cechdobór partnerów wg cech

Co na to Becker?Co na to Becker? Becker uważa, że dobór na podstawie Becker uważa, że dobór na podstawie

podobieństw lub różnic następuje wtedy, podobieństw lub różnic następuje wtedy, kiedy maksymalizuje on łączny produkt kiedy maksymalizuje on łączny produkt dóbr w gospodarstwie domowym dóbr w gospodarstwie domowym niezależnie od charakteru cechyniezależnie od charakteru cechy

Połączenie podobieństw będzie optymalne Połączenie podobieństw będzie optymalne wtedy, kiedy cechy są komplementarnewtedy, kiedy cechy są komplementarne

Połączenie różnic będzie optymalne wtedy, Połączenie różnic będzie optymalne wtedy, kiedy cechy są substytutami.kiedy cechy są substytutami.

Dzieje się tak ponieważ wysokie wartości Dzieje się tak ponieważ wysokie wartości cech wzmacniają się w przypadku cech wzmacniają się w przypadku komplementarności natomiast „znoszą się” komplementarności natomiast „znoszą się” w przypadku substytutóww przypadku substytutów

PrzykładyPrzykłady Kojarzenie się podobieństw jest zjawiskiem Kojarzenie się podobieństw jest zjawiskiem

bardzo powszechny zarówno w przypadku bardzo powszechny zarówno w przypadku inteligencji, wzrostu, koloru skóry, wieku, inteligencji, wzrostu, koloru skóry, wieku, wykształcenia jak i pochodzenia rodzinnego.wykształcenia jak i pochodzenia rodzinnego.

Czasem kojarzą się też różnice, jak w Czasem kojarzą się też różnice, jak w przypadku skłonności opiekuńczych, przypadku skłonności opiekuńczych, skłonności do wspierania innych lub do skłonności do wspierania innych lub do dominacji z jednej strony, a uległości z dominacji z jednej strony, a uległości z drugiej.drugiej.

Wniosek: cechy są na ogół, ale nie zawsze, Wniosek: cechy są na ogół, ale nie zawsze, komplementarne komplementarne

Czy jeden mąż wystarczy do Czy jeden mąż wystarczy do szczęścia ?szczęścia ?

Związek kobiety z wieloma mężczyznami wyklucza Związek kobiety z wieloma mężczyznami wyklucza chęć posiadania własnego potomstwa. chęć posiadania własnego potomstwa. Zidentyfikowanie ojca w tym przypadku byłoby mocno Zidentyfikowanie ojca w tym przypadku byłoby mocno utrudnioneutrudnione

Gdy relacja liczbowa między płciami jest bliska Gdy relacja liczbowa między płciami jest bliska jedności, każde gospodarstwo domowe składające się jedności, każde gospodarstwo domowe składające się z kilku kobiet i jednego mężczyzny musiałoby być z kilku kobiet i jednego mężczyzny musiałoby być kompensowane gospodarstwami domowymi samych kompensowane gospodarstwami domowymi samych tylko mężczyzn. tylko mężczyzn. A przecież łączny produkt osiągany przez dwa A przecież łączny produkt osiągany przez dwa gospodarstwa samotnych mężczyzn oraz jedno gospodarstwa samotnych mężczyzn oraz jedno gospodarstwo z jednym mężczyzną i trzema kobietami gospodarstwo z jednym mężczyzną i trzema kobietami będzie mniejszy od łącznego produktu trzech będzie mniejszy od łącznego produktu trzech gospodarstw złożonych z mężczyzny i kobiety każde.gospodarstw złożonych z mężczyzny i kobiety każde.

Mężczyzna mężczyźnie nie Mężczyzna mężczyźnie nie równy!!!równy!!!

Inaczej w przypadku Inaczej w przypadku nadwyżki kobiet wobec nadwyżki kobiet wobec mężczyzn oraz mężczyzn oraz nierówności między nierówności między mężczyznamimężczyznami

Produkt łączny Produkt łączny wszystkich małżeństw wszystkich małżeństw może być większy może być większy wtedy, gdy druga żona wtedy, gdy druga żona dodaje do produktu dodaje do produktu więcej, niż mogłaby więcej, niż mogłaby dodać jako pierwsza dodać jako pierwsza żona mniej sprawnego żona mniej sprawnego mężczyznymężczyzny

=

PrzykładPrzykład Samotnie wytwarzają:Samotnie wytwarzają:FF1_1_- 5 jedn.; F- 5 jedn.; F22 - 5 jedn.; - 5 jedn.;MM11 - 8 jedn.; M - 8 jedn.; M22 - 15 jedn.; - 15 jedn.; Produkt osiągany w małżeństwie: Produkt osiągany w małżeństwie: - 14 i 27 jedn. - po jednej żonie14 i 27 jedn. - po jednej żonie- 18 i 35 jedn. - dwie żony18 i 35 jedn. - dwie żony Zatem, gdy sprawniejszy mężczyzna bierze dwie Zatem, gdy sprawniejszy mężczyzna bierze dwie

żony, a mniej sprawny pozostaje kawalerem, żony, a mniej sprawny pozostaje kawalerem, produkt łączny jest największy z możliwych, produkt łączny jest największy z możliwych, gdyż:gdyż:

35+8=43 > 12+27=4135+8=43 > 12+27=41 Zatem poligamia jest częstsza wśród mężczyzn Zatem poligamia jest częstsza wśród mężczyzn

produktywniejszych np. silniejszychproduktywniejszych np. silniejszych

Podsumowanie Podsumowanie Każda osoba próbuje znaleźć partnera, Każda osoba próbuje znaleźć partnera,

który maksymalizuje jej (jego) dobrobyt, który maksymalizuje jej (jego) dobrobyt, mierzony konsumpcją dóbr wytwarzanych mierzony konsumpcją dóbr wytwarzanych przez gospodarstwo domoweprzez gospodarstwo domowe

Ludzie dobierają sobie partnerów o Ludzie dobierają sobie partnerów o podobnym poziomie inteligencji, wg podobnym poziomie inteligencji, wg wzrostu, rasy itp.wzrostu, rasy itp.

Poligamia ma w niektórych przypadkach Poligamia ma w niektórych przypadkach racjonalne uzasadnienie jest racjonalne uzasadnienie jest powszechniejsza wśród mężczyzn powszechniejsza wśród mężczyzn odnoszących sukcesyodnoszących sukcesy

Dziękuję za Dziękuję za uwagęuwagę