TarNowa Kultura 5/2013 (87)

16
www.tarnowakultura.pl nr 5 (87) maj 2013 BEZPŁATNY INFORMATOR GMINNEGO OŚRODKA KULTURY „SEZAM” W TARNOWIE PODGÓRNYM Miss Polonia Wielkopolski w Tarnowie Podgórnym

description

TarNowa Kultura - bezpłatny informator Gminnego Ośrodka Kultury "SEZAM" z siedzibą w Tarnowie Podgórnym.

Transcript of TarNowa Kultura 5/2013 (87)

Page 1: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

www.tarnowakultura.pl nr 5 (87) maj 2013

BEZPŁATNY INFORMATOR GMINNEGO OŚRODKA KULTURY „SEZAM” W TARNOWIE PODGÓRNYM

Miss Polonia Wielkopolskiw Tarnowie Podgórnym

Page 2: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

2 TarNowa Kultura • maj 2013 AKTUALNOŚCINorbi gwiazdą Dni Przeźmierowa

11 maja program rozpocznie się o  godz. 15. Przewidziane są: gry i  zabawy organizowane przez OSiR Tarnowo Podgórne oraz po-kaz samochodów i pojazdów woj-skowych, a  także finał Mistrzostw Sołectw Gminy Tarnowo Podgór-ne 2012/2013. Na scenie wystąpią m.in. dzieci z Przedszkola w Prze-źmierowie oraz ze Szkoły Pod-stawowej im. Arkadego Fiedlera. O  godz. 18 po oficjalnym powi-taniu gości i  uczestników przez Tadeusza Czajkę, wójta gminy Tarnowo Podgórne, zobaczymy i usłyszymy: zespół taneczny OSiR Jast, pokaz taekwondo przygo-towany przez UKS Atlas Tarnowo Podgórne, a  także Orkiestrę Dętą „Da Capo” pod batutą Krzysztofa Zaremby. Na scenie pokażą się laureatki gminnego przeglądu wokalistów „Rozśpiewana gmina 2012” z Gimnazjum w Baranowie,

a także spektakl taneczny w wyko-naniu tancerzy Teatru Tańca „Sor-townia” . O godz. 21 odbędzie się koncert Norbiego, gwiazdy tego-rocznych Dni Przeźmierowa.12 maja na terenie obiektu OSiR w Przeźmierowie odbędzie się tur-

niej piłki nożnej „Dzikich drużyn” ze szkół podstawowych, Turniej Kopa o Puchar Przewodniczącego Rady Gminy Tarnowo Podgórne oraz gry bitewne, karciane i planszowe.Zapraszamy!

Julia Lipowicz

W drugi weekend maja – 11 i 12 – odbędą się Dni Przeźmierowa, tradycyjnie w parku im. S. Kanikowskiego.

PROGRAM

11 maja (sobota)

• na placu 15:00 - 18:00 - gry i zabawy przygotowane przez OSiR Tarnowo Podgórne17:00 - 18:00 - pokaz samochodów i pojazdów wojskowych16:30 - 19:00 - finał Mistrzostw Sołectw Gminy Tarnowo Podgórne 2012/201315:00 - 22:00 - miasteczko festynowe (nadmuchiwane zabawki, stoiska gastronomiczne, itp.)

• na scenie 16:00 - występ dzieci z Przedszkola w Przeźmierowie 17:00 - występ dzieci ze Szkoły Podstawowej im. Arkadego Fiedlera w Przeźmierowie 18:00 - powitanie Wójt Gminy Tarnowo Podgórne18:15 - występ zespołu tanecznego „OSiR Jast” Tarnowo Podgórne18:40 - pokaz taekwondo przygotowany przez UKS Atlas Tarnowo Podgórne19:00 - koncert orkiestry dętej „Da Capo” pod batutą Krzysztofa Zaremby20:00 - występ laureatek przeglądu wokalistów „Rozśpiewana Gmina 2012” z Gimnazjum w Baranowie20:30 - spektakl taneczny w wykonaniu tancerzy Teatru Tańca „Sortownia”21:00 - koncert Norbiego 22:00 - zakończenie

• w hali sportowej OSiR przy ul. Kościelnejod godz. 10:00 - Międzywojewódzkie Mistrzostwa Młodzików w Badmintonie

12 maja (niedziela)

• obiekt OSiR w Przeźmierowie (ul. Kościelna 46/48)10:00 - turniej piłki nożnej „Dzikich drużyn” ze szkół podstawowych (boisko zewnętrzne)15:00 - Turniej Kopa o Puchar Przewodniczącego Rady Gminy Tarnowo Podgórne (hala sportowa) 15:00 - gry bitewne, karciane i planszowe przygotowane przez Cube (Stara Kotłownia przy boisku)

Urodzony w Ostródzie Norbi, na-prawdę nazywa się Norbert Du-dziuk. Rozgłos zyskał w 1997 roku, gdy wydał debiutancki album „Samertajm”. To na nim znalazł się jego największy przebój – „Kobie-ty są gorące”. Z tej samej płyty po-chodziły także „Ballada studencka”, „Pokręciło się w głowie” i nagrany w duecie z Natalią Kukulską utwór tytułowy. Album został nagro-dzony Fryderykiem w kategorii „Album roku – dance & techno”, był też nominowany do tytułu „Fonograficzny debiut roku”. Norbi otrzymał wówczas także nagrodę TVP2 „Indywidualność roku” oraz nagrodę prezenterów dyskoteko-wych – Dance Music Award.Rok później rozpoczął pracę w telewizji TVN, gdzie prowadził program „Ciężkie ranne pantofle”, poprowadził festiwal w Opolu, na którym także zaśpiewał. Rok 1998 przyniósł drugą jego płytę – „Nor-bi 2” z utworami „Nie zaczepiaj mnie”, „Rozkołysz się” i „Indianka”. Kolejny album, wydany w 2002 roku, miał charakter bardziej klu-bowy i nosił tytuł „NORBIhouse”. Wystąpiło na nim wielu gości z Polski i zza granicy. Trzy lata póź-niej ukazała się kolejna i ostatnia z dotychczasowych płyt – „Najwięk-sze przeboje”.Nie znaczy to jednak, że Norbi za-kończył karierę. Artysta cały czas sporo koncertuje, dając kilkadzie-siąt koncertów rocznie.

JK

Twórca przebojów, laureat nagród

Page 3: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

3 maj 2013 • TarNowa KulturaAKTUALNOŚCI

Międzynarodowe Dni Gminy!„Europa dla obywateli” – to hasło, jakie będzie w tym roku towarzyszyć Dniom Gminy Tarnowo Podgórne. Europejski charakter imprezy podkreśli także niezwykłe wydarzenie: po raz pierwszy główną gwiazdą impre-zy będzie zespół zagraniczny i międzynarodowy. Zaśpiewa dla nas grupa „Voice of Wilno”, w składzie której występują znakomici artyści różnych narodowości.

Tegoroczne Dni Gminy rozpoczną się mocnym uderzeniem. W sobotę, 25 maja o godz. 16 na placu pojawią się Mażoretki. I  to nie tylko na-sza grupa prowadzona przez Gabrielę Drew-niak, lecz także ich goście. Zobaczymy więc Mażoretki z Książa Wielkopolskiego, pobliskie-go Lwówka oraz Nekli. Wszystkie dziewczyny wystąpią w barwnych strojach pokazując naj-pierw wspólne wykonanie jednego utworu w różnych choreografiach, a następnie własne, najlepsze fragmenty programów artystycz-nych.Również po zakończeniu „Rewii Mażoretkowej” na scenie królować będzie taniec, tym razem ludowy. Dobrze znani w  naszej gminie „Luso-wiacy” pod kierownictwem Krystyny Semby nie tylko zaprezentują najbardziej widowisko-we elementy znanych już programów, pokażą też dwie absolutne nowości. Pierwszą z  nich będzie premiera Suity Lubelskiej w  nowych strojach z tego regionu. Podczas Dni Gminy „Lusowiacy” wykonają po raz pierwszy mazura z opery Stanisława Moniszki „Straszny Dwór”.Po oficjalnym otwarciu festynu i  prezentacji artystów na scenie zagości folkowo-rockowy zespół „InoRos”. Grupa tworzy rozrywkową muzykę inspirowaną folklorem podhalańskim i  muzyką Karpat. Artyści występują od 2006 roku, jednak popularność zawdzięczają głów-nie programowi „Must Be The Music – Tylko Muzyka”, w którym w 2011 roku zespół dotarł do finału. Rok później zespół razem z Liberem nagrał piosenkę „Czyste szaleństwo”, która sta-ła się hitem wielu list przebojów. W konkursie TVP1 i Radia Zet zajęła drugie miejsce i stała się nieoficjalnym hymnem reprezentacji podczas Euro 2012.Od kilku lat wielu uczestników Dni Gminy z niecierpliwością czeka na Wybory Miss. Nigdy jeszcze nie mieliśmy w  Tarnowie Podgórnym

wyborów takiej rangi. Od 19.30 do 21.30 na scenie królować będą piękne kandydatki rywa-lizujące o tytuł „Miss Polonia Wielkopolski”. Wy-borom najpiękniejszej kobiety województwa towarzyszyć będą liczne dodatkowe atrakcje. Imprezę poprowadzą: Serafina Ogończyk – Mąkowska, finalistka Mess Europy 1994 i znany aktor Michał Milowicz. Nie zabraknie dodatko-wych atrakcji – na scenie pojawi się m. in. Mi-chał Wiśniewski. Bez wątpienia najważniejsze będą jednak same kandydatki, których zdjęcia prezentujemy na stronie 10.

Po wyborach Miss Polonia Wielkopolski war-to pozostać pod sceną. Rozpocznie się wów-czas „Tarnowskie Zadęcie” – specjalny koncert w wykonaniu dwóch działających w Tarnowie Podgórnym orkiestr dętych: Młodzieżowej Or-kiestry Dętej Gminy Tarnowo Podgórne oraz Orkiestry „Da Capo”.Następnie czekać nas będzie najważniejsza atrakcja wieczoru. O 22.30 rozpocznie się wy-stęp gwiazdy litewskiego odpowiednika „Bitwy na głosy” - znakomitego i  niezwykle widowi-skowego zespołu „Voice of Wilno”. Grupa wcze-śniej z  charyzmatyczną i  pełną entuzjazmu Katarzyną Niemyćko na czele zrodziła się z za-miłowania do śpiewu. Tworzą ją osoby różnych narodowści: Litwini, Rosjanie, Polacy i Białoru-sin. Zespół śpiewa zarówno po litewsku, jak i  angielsku, rosyjsku i  polsku. Specjalizuje się w  zaskakujących i  spektakularnych wykona-niach największych światowych przebojów. Co

usłyszymy w Tarnowie Podgórnym – nie zdra-dzę, jednak mogę zapewnić, że show „Voice of Wilno” wypełniony będzie popularnymi także u nas melodiami.Choć pierwszego dnia nie zabraknie atrakcji dla dzieci – choćby wesołego miasteczka, naj-młodsi mieszkańcy gminy z pewnością czekać będą głównie na dzień drugi. W niedzielę, 26 maja w Parku 700-lecia między 14, a  16 od-będą się zajęcia plastyczne przygotowane przez Szkołę Podstawową im. Arkadego Fie-dlera w  Przeźmierowie oraz zaproponowane przez Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Ba-ranowie – gry i zabawy sportowe.Od 16 dzieci będą miały okazję zobaczyć wi-dowisko „Czy owady mają wady” Teatru Fraj-da, a  także wziąć udział w konkursach i  zaba-wach integracyjnych z nagrodami. Nie można przegapić także spektaklu baniek mydlanych. Przygotowaliśmy także specjalne „płacidełka”, które (w ograniczonej ilości) od 13 maja moż-na odbierać w Domach Kultury w Przeźmiero-wie i Tarnowie Podgórnym oraz siedzibie GOK „SEZAM”. Szczęśliwi posiadacze tego „środka płatniczego” będą mogli wziąć udział w loteryj-ce fantowej z zagadkami oraz ozdobić dłonie atrakcyjnym tatuażem w namiocie GOK „SE-ZAM”.Podobnie jak w  ubiegłych latach dodatkową atrakcją nie tylko dla najmłodszych będzie obóz rycerski Bractwa Rycerskiego Chorągiew Tarnowska, gdzie można będzie postrzelać z  łuku i  wziąć udział w  średniowiecznych za-bawach. Ośrodek Jazdy Konnej „Michałówka” zaprosi z kolei na pokaz łuczniczy i przejażdżki konne.Więcej dodawać chyba nie trzeba – zaprasza-my na Dni Gminy Tarnowo Podgórne 2013!

Jarek Krawczyk

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM DNI GMINY

ZNAJDUJE SIĘ NA STRONIE 14

Page 4: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

AKTUALNOŚCI4 TarNowa Kultura • maj 2013

Gminne obchody Święta Konsty-tucji 3 Maja rozpoczną się w  ko-ściele pw. Wszystkich Świętych w  Tarnowie Podgórnym. O godz. 10.30 odprawiona zostanie msza św. w  intencji Ojczyzny. Godzinę później rozpocznie się część ofi-cjalna, pod pomnikiem w  parku im. Wojkiewicza złożone zostaną kwiaty.

Około południa rozpocznie się część artystyczna w  wykonaniu Młodzieżowej Orkiestry Dętej Gminy Tarnowo Podgórne, Or-kiestry Dętej „Da Capo” z Tarnowa Podgórnego, Orkiestry Dętej im. hm. Antoniego Jerzaka z  Mosiny, a także Mażoretek.

Julia Lipowicz

Msza, kwiaty i koncert

fot. Mariusz Lewoczko

W czwartek, 16 maja, w Domu Kultury w Przeźmierowie odbędzie się kolejne spotkanie z cyklu „Kuchnie świata”. Tym razem temat jest bardzo swojski: „Zapraszamy na majówkę”.Jak zawsze, dania przygotuje Wojciech Lisowski (szef kuchni bistro „Do-rota”). Podczas degustacji poznamy smak m. in. różnych warzyw, sałatek i potraw z grilla. Wszystkie zaproszenia na to spotkanie zostały już wy-kupione.

Wiktoria Prałat

Tym razem majówka

KINO ZIELONE OKO ZAPRASZA

Przedwojenny romans i współczesne dziecko

„Weekend z królem” i „Bejbi blues” – to tytuły filmów, które w maju wyświetli Kino Zielone Oko.

Historia „Weeken-du z  królem” roz-grywa się w  roku 1939. Jerzy VI, król stojącej w  obliczu niemieckiej agresji Wielkiej Brytanii, wyrusza z  oficjal-ną wizytą do USA. Ma on przekonać prezydenta Roose-velta do zaangażo-wania się w wojnę w  Europie. Kró-lewska wyprawa do Stanów Zjed-noczonych staje się pretekstem do serii zabawnych n i e p o roz u m i e ń wynikających ze styku amerykań-skiej bezpośred-niości z  dworską etykietą. Za kulisa-mi historycznych wydarzeń rozgry-wa się także ry-zykowny romans brytyjskiego króla i  jego dalekiej kuzynki. „Weekend z  królem”, dramat biograficzny Rogera Michella, obejrzymy w  Ki-nie Zielone Oko w piątek, 10 maja o 18.Druga z majowych propozycji na-szego kina to nowy film Katarzyny

Rosłaniec, autorki głośnych „Gale-rianek”. Temat jej nowego filmu również jest dość kontrowersyjny. „Bejbli blues” opo-wiada historię nie-dojrzałej 17-latki, która postanawia zostać matką. „Chciała mieć dziecko, bo fajnie jest mieć dziecko. Wszystkie młode gwiazdy jak Brit-ney Spears czy Nicole Richie mają dzieci. Ale dlacze-go tak naprawdę Natalia zdecydo-wała się na ma-cierzyństwo w  tak młodym wieku? Może odpowiedź kryje się w tym co piszą nastolatki na internetowych fo-rach? Chcą mieć dziecko, żeby

w końcu ktoś je naprawdę kochał, żeby same miały kogoś do kocha-nia” – czytamy w opisie filmu, który zobaczyć będzie można w piątek, 24 maja o godz. 18 w Domu Kultu-ry w Przeźmierowie.

Jarek Krawczyk

Trzynasty czas zacząć!Trzynasty sezon „Lusowskich Po-ranków Muzycznych” czas zacząć! Jak co roku, po zimowej przerwie, Gminny Ośrodek Kultury „SEZAM”, korzystając z przychylności go-spodarza lusowskiej świątyni, za-prasza na cykl koncertów muzyki poważnej. Odbywać się one będą, jak dotąd, w pierwsze niedziele miesiąca, od kwietnia począwszy aż do października włącznie. I jak zwykle, zaoferują one słuchaczom bardzo zróżnicowaną stylistycznie muzykę, na możliwie najwyższym poziomie wykonawczym. Jedy-nym novum jest godzina rozpo-czynania się koncertów - nie jak dotąd 11:45, a godz.13:00. Pośród wykonawców, jakich go-ścić będziemy w tym sezonie, wy-mienić chciałbym znakomite Po-znańskie Trio Fortepianowe, Chór „Hasło”, Zespół „Affabre Concinui” oraz światowej sławy gitarzystę, Łukasza Kuropaczewskiego, od

lat zaprzyjaźnionego z naszym festiwalem. Spotkamy się także z wirtuozami organów, młodego i starszego pokolenia. A na inaugurację – artystyczne wydarzenie sezonu. Po sukcesach na Litwie, gdzie w międzynarodo-wym składzie wykonane zostało m.in. w kościele Ducha św. w Wil-nie, pop-oratorium „Miłosierdzie Boże” Zbigniewa Małkowicza do słów św. Siostry Faustyny Kowal-skiej zaprezentowane zostanie w Lusowie. Polskich wykonawców, wśród których są członkowie Koła Śpiewu im. F. Nowowiejskiego oraz uczniowie tutejszej Samorzą-dowej Szkoły Muzycznej popro-wadzi dyrygent naszego chóru, Szczepan Tomczak. Szczegółowe omówienie wydarzenia znajdą Państwo na stronie 8 i 9.Na ten koncert oraz na wszystkie pozostałe serdecznie zapraszam.

Szymon Melosik

Page 5: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

5 maj 2013 • TarNowa KulturaAKTUALNOŚCI/RELACJE

Twarze kobiet i dzieci będą tematem kolej-nej wystawy w Galerii w Rotundzie. Obrazy malowane na płótnie farbami akrylowymi przygotowało Koło Plastyczne z Tarnowa Podgórnego pod opie-ką Justyny Just Przy-bylskiej.Pomysły na obrazy za-czerpnięte są z Inter-netu. Jednak ostatecz-ny ich kształt zależał od inwencji i interpre-tacji twórców. Podczas

wystawy „Twarzą w twarz” zobaczymy (od 15 maja) efekty pracy dwu-nastu osób. Autorami obrazów są: J. Matysiak, M. Bakszlara, M. Łuczak, K. Mleczak, B. Horzemska-Babczyk, M. Kokoszko, E. Kochańska, S. Machowicz, G. Konieczna, H. Szajek i M. Murkowska.

Jarek Krawczyk

„Twarzą w twarz” na płótnie

Zarząd UTW informuje, że lista uczestników wycieczki do Krako-wa została zamknięta. Wszystkim, którzy zadeklarowali uczestnic-two, życzymy pięknej pogody, fantastycznych wrażeń i  wielu atrakcji. Mamy również propozycję z  B.P. SPORTS – Travel Poznań. Jest to wyjazd w  terminie 20-28.09.2013 do Francji – LAZUROWE WYBRZE-ŻE. Do zwiedzania: Nicea, Mona-co, Monte Carlo, Cannes, La Sa-lette itp. Koszt: 1000 zł i 100 euro. Zainteresowanych odsyłam do biura po szczegółowe informacje.W sobotę, 18 maja nad Jeziorem Jaroszewskim w Sierakowie odbę-dą się IV Wielkopolskie Spotkania Sportowe Uniwersytetów Trze-ciego Wieku. Jestem przekonana, że zmobilizujemy się i  ponownie weźmiemy udział w tej imprezie – więcej informacji w biurze.Podobna impreza sportowa, or-ganizowana przez gminne Kluby Seniora i  UTW, zaplanowana jest na 15 czerwca na boisku GKS Tar-nowia w  Tarnowie Podgórnym. Szczegóły w najbliższym czasie.

Aktualności

Przypominamy, że wykłady i  spo-tkania w Klubie Seniora w Tarnowie Podgórnym przeznaczone są dla wszystkich zainteresowanych (nie tylko dla słuchaczy UTW).Gorąco zapraszamy na jedyne w swoim rodzaju spotkanie z dy-rektorem GOK „SEZAM” Szymo-nem Melosikiem, które odbędzie się we wtorek 14 maja w  auli Szkoły Podstawowej w  Tarnowie Podgórnym. Początek o godz. 17. Temat: „Nastroje w muzyce” W czwartek, 16 maja w Klubie Se-niora w Tarnowie Podgórnym (ul. Sportowa 1) spotkanie na temat „Program prozdrowotny – oczysz-czanie organizmu, zdrowa żyw-ność, zgrabna sylwetka”. Początek godzina 18

Maria Zgoła

r e k l a m a

Doświadczenie i pomysły

Inteligentny dowcip i wciąganie publiczności w samo centrum poszczególnych skeczy – to wszystko zapre-zentował w Tarnowie Podgórnym kabaret „Ciach”.

Zielonogórski zespół wystąpił w Domu Kultury w niedzielę, 21 kwietnia. W czasie występu uda-nie pokazał, jak pogodzić spore doświadczenie (kabaret powstał niemal 20 lat temu) z garścią świe-żych pomysłów. Szczególnie ba-wiło to, co „Ciach” ma opracowane do perfekcji – sceny z udziałem publiczności. – znany z telewizji skecz o Feng Shui, zielonej her-bacie i „złej energii”, czy historia samobójcy z brawurowym udzia-łem zaskoczonej przedstawicielki widowni, która z kolei... zaskoczyła swoim występem nawet artystów.

Było to kolejne spotkanie z czoło-wym kabaretem w naszej gminie. Wcześniej na zaproszenie GOK „SEZAM” gościliśmy Grupę Rafała Kmity, dwukrotnie Kabaret Mo-ralnego Niepokoju, Ani Mru Mru, Jurki, Grupę MoCarta, Paranienor-malnych, Łowców.B, Grzegorza Halamę, Kabaret Elita, czy Kabaret Koń Polski. Sympatycy kabaretu w naszej gminie z pewnością wkrótce będą mieli kolejne okazje do dobrej zabawy na występach znanych i lubianych artystów.

Jarek Krawczyk

r e k l a m a

fot. Mariusz Lewoczko

Page 6: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

6 TarNowa Kultura • maj 2013 RELACJE

Dialog z Anną Dymną fot. Mariusz Lewoczko

Anna Dymna – aktorka, teatralna i filmowa, znana m.in. z ról w „Janosiku” czy „Znachorze”, założycielka i wolontariusz fundacji „Mimo Wszystko”. Spotkanie z nią odbyło się w sobo-tę, 20 kwietnia, w Gminnym Ośrodku Kultury „SEZAM” w Tarnowie Podgórnym. Miało formę dialogu z publicznością.

Rozpoczęło się od projekcji krótkiego filmu prezentującego bohaterkę spotkania. A. Dym-na odpowiedziała na pytania publiczności, m.in. podopiecznych Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych i Ich Rodzin „RokTar”. Ze wspaniałą autoironią opowiedziała o swojej karierze aktorskiej, powstaniu i prowadzeniu

fundacji, a także o spotkaniach i rozmowach z osobami niepełnosprawnymi, intelektualnie oraz fizycznie. Wysłuchała też laureatów kon-kursu recytatorskiego „Wiosenna zaduma”.Na zakończenie spotkania artystka zarecyto-wała dwa wiersze ks. Jana Twardowskiego.

Julia Lipowicz

Trzeba wielkiej odwagi...Każdej wiosny najbardziej uzdolnieni recytatorzy z na-szej gminy spotykają się w Domu Kultury w Tarnowie Podgórnym. A to za sprawą eliminacji do powiatowego konkursu „Wiosenne przebudzenie” w Murowanej Gośli-nie. Co roku nasi reprezentanci przywożą z finału nagro-dy. Tym razem nie było inaczej.

Zacznijmy od eliminacji. W piątek, 5 kwietnia w  Tarnowie wystąpi-li laureaci szkolnych eliminacji. W  pierwszej kategorii, klasy I-III, wystąpiło piętnastu uczestników. Jury pod przewodnictwem Artu-ra Szycha spośród najmłodszych uczestników wybrało Tomasza Urbaniaka ze Szkoły Podstawowej w  Przeźmierowie za interpretację

„Ślimaka” Jana Brzechwy. Kolejne miejsca zajęły Małgorzata Ho-rowska z  Tarnowa Podgórnego i  Hanna Wiszniowska z  Lusowa, a  wyróżnienia otrzymali Mikołaj Degórski, Maja Gozdun, Angeli Quispe Alva i Wojciech Mróz.W  kategorii klas IV-VI, spośród dwunastu uczestników, najlep-szy okazał się reprezentant Szkoły Podstawowej w  Lusowie, Antoni Możdżeń, który recytował „Karu-zelę” Kaliny Jerzykowskiej. Drugie miejsce zajęli przedstawiciele tej samej szkoły – Zuzanna Janiec i Franciszek Wojtas.W  najstarszej grupie o  występ w Murowanej Goślinie rywalizowa-li gimnazjaliści. Oprócz fragmentu poezji, recytowali także prozę.

W  tej kategorii jury przyznało pierwsze miejsce oraz dwa wy-różnienia. Najlepsza okazała się Julia Gałęska z  Gimnazjum w  Ba-ranowie, na której występ złożyły się „Buba” Barbary Kosmowskiej i „Pierwsza fotografia Hitlera” Wi-sławy Szymborskiej.Laureaci pierwszych miejsc w każ-dej z  kategorii tydzień później

reprezentowali naszą gminę pod-czas powiatowego finału kon-kursu. I  przywieźli stamtąd dwie nagrody. W  swojej kategorii naj-lepszy okazał się Tomasz Urbański, a  Julia Gałęska zajęła II miejsce wśród gimnazjalistów. Dodatko-wym wyróżnieniem dla naszych laureatów był występ podczas spotkania z Anną Dymną w Tarno-wie Podgórnym.Gratulujemy nie tylko laure-atom i  wyróżnionym, lecz także wszystkim uczestnikom. Bo, jak powiedziała Anna Dymna, „trzeba wielkiej odwagi, by wyjść przed ludzi i  recytować wiersze”. Dlate-go właśnie wszystkich należałoby nazwać zwycięzcami.

Jarek Krawczyk

W sobotę, 20 kwietnia w pięknych wnętrzach Pałacu Staszica w War-szawie odbył się finał 31. Konkur-su Recytatorskiego Poezji i  Prozy Frankofońskiej im. Jerzego Lisow-skiego. Pomysłodawcą i organiza-torem konkursu jest Towarzystwo Przyjaźni Polsko - Francuskiej. Tra-dycyjnie konkurs ten wspiera Am-basada Francji oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. Konkurs jest otwarty dla młodych miłośników języka francuskiego i  literatury francuskojęzycznej z całej Polski. Co roku do elimina-cji zgłasza się ponad 3000 dzieci i  młodzieży, do etapu międzysz-kolnego w 13 regionach w Polsce kwalifikuje się ok. 300 uczestni-ków, zaś do finału dociera ok. 30 najlepszych recytatorów. Spośród nich wyłaniani są laureaci konkur-su (w  kategoriach szkoła podsta-wowa, gimnazjum, liceum) oraz przyznawane są wyróżnienia. W jury zasiadają znane osobistości świata kultury i  nauki: Fabienne Drout-Lozinski (radca kulturalny Ambasady Francji), Justyna Bacz - Kazior (piosenkarka, lektorka

języka francuskiego), Jolanta Zając (profesor, wykładowca Instytutu Romanistyki UW), Hanna Stan-kówna - Lisowska (aktorka, mał-żonka patrona konkursu).Uczennica naszej szkoły Weronika Kochanek z oddziału ,,0a’’, po wiel-kim sukcesie i zdobyciu pierwsze-go miejsca w  eliminacjach regio-nalnych, które odbyły się 9 marca w  Poznaniu, miała zaszczyt re-prezentować naszą szkołę, gmi-nę i  całą Wielkopolskę podczas finału w  Warszawie. Z  ogromną przyjemnością informujemy, iż - będąc najmłodszą uczestniczką konkursu i startując w najbardziej rozpiętej wiekowo grupie - zdo-była wyróżnienie za interpretację wiersza ,,Les moustiques’’.Jesteśmy pewni, że o  Weronice jeszcze nie raz usłyszymy. Cieszy-my się z ogólnopolskiego sukcesu naszej uczennicy.

Dyrektor i nauczycieleSzkoły Podstawowej

w Lusowie

Ogólnopolski sukces Weroniki z Lusowa

Tomasz Urbaniak, Laureat powiatowego finału „Wiosennego przebudzenia” i Anna Dymna

Page 7: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

7 maj 2013 • TarNowa KulturaRELACJEWyśpiewali udział w warsztatach

Już po raz drugi najbardziej utalentowani wokaliści z naszej gminy mieli okazję spotkać się i wzajemnie posłuchać przy udziale publiczności. Zakończyła się druga edycja przeglądu wokalistów „Rozśpiewana gmina”. Zakończyła się… prawie, bo wyróżniających się uczestników czekają jeszcze warsztaty z Martą Podulką.

Wokaliści podzieleni byli na cztery grupy wiekowe. Na początku wystąpili najmłodsi: cztero- i pięciolatki. W tej gru-pie wyróżniła się szczególnie Martyna Sadalska z  przed-szkola w  Baranowie, która sympatię jurorów zdobyła piosenką „Wiosna lubi także mnie”. Otrzymała rekomen-dację na powiatowe elimina-cjeWojewódzkiego Festiwal Piosenki Przedszkolaków, które odbędą się w  Mosinie. Przewodniczącą jury – Martę Podulkę – rozczu-lił także Franek Rutka, członek zespołu „Śpiewa-jące Pszczółki” z przedszkola w Lusówku, który okazał się nie tylko wokalistą, ale i  perkusistą, tancerzem, showmanem.W kolejnej grupie na szczególną uwagę zasłu-żyły występy uczennic Szkoły Podstawowej im. Arkadego Fiedlera w Przeźmierowie. Ośmiolet-nia Joanna Zdrojewska zaśpiewała piosenkę pt: „Etiuda”, a rok starsza Maria Nowakowska wyko-nała utwór „Fryzjer i lew”. Wśród uczniów klas IV-VI duże wrażenie na jurorach zrobiły Julia Mróz ze szkoły w  Luso-wie, która wielką siłę głosu zademonstrowała w piosence Małgorzaty Ostrowskiej „Meluzyna”,

a także Julia Tasiemska ze szkoły w Przeźmiero-wie. Obdarzona niezwykle ciekawą barwą gło-su wokalistka zaśpiewała „Ja chcę do Bodzia” z repertuaru Ewy Farnej oraz „Skyfall” – przebój Adele z ostatniego Bonda.W  czwartej kategorii znaleźli się najstar-si uczestnicy. Wyróżnienia otrzymali Anna Kubot z  gimnazjum w  Baranowie, która po ubiegłorocznym (również nagrodzonym wy-różnieniem) „Kocham cię życie”, tym razem przypomniała piosenkę „Mówiłam żartem” z  repertuaru Igi Cembrzyńskiej, a  także Nata-lia Majda, uczennica III LO w  Poznaniu, która zaśpiewała dwa utwory: „Wiem że jesteś tam” i „Hallelujah”

Na zakończenie przeglądu M. Podulka za-śpiewała trzy piosenki, w  tym „Crazy”, którym swego czasu oczarowała jurorów programu X-Factor i „Peace Of My Heart” z repertuaru Ja-nis Joplin. Wręczyła także dyplomy wszystkim wyróżnionym uczestnikom i zaprosiła na dwu-dniowe warsztaty, które poprowadzi dla nich pod koniec maja w Tarnowie Podgórnym.Gratulujemy i  dziękujemy nie tylko wyróżnio-nym. Wszyscy uczestnicy drugiej edycji „Roz-śpiewanej gminy” zasłużyli na duże brawa!

Jarek Krawczykfot. Mariusz Lewoczko

„Zamiast" od sześciu lat w CK „ZAMEK”

Wiosna Teatralna Młodych to cy-kliczna impreza; co roku w  mar-cu, Miesiącu Teatru, w  murach poznańskiego CK ZAMEK trwa święto teatralne. Co roku też, od sześciu już lat, grupa „Zamiast” ma honor w  nim uczestniczyć. Życzliwie przez publiczność przyjmowani, pokazaliśmy w  ra-mach tego niezwykłego festiwalu: „Obrazek”, „Awanturę w  Chioggi”, „Indyka”, „Króla Ubu”, „Siódmą Pie-częć”, a  w  tym roku „Rewizora”. Zaprzyjaźniliśmy się z  tym miej-scem, ludźmi, którzy organizują tę imprezę. Polubiliśmy atmosferę festiwalu, różnorodność propono-wanych tam form teatralnych. I lu-dzie, i miejsce, i działania inspirują

nas do tworzenia rzeczy nowych.To, co działo się na XIV Wiośnie Młodych ujął najlepiej jej organi-zator, duchowy przewodnik, Bog-dan Żyłkowski: „W  kosmicznym wymiarze sztuki nastąpi załama-nie konwencji i zmiana schematu – Kopciuch pokaże ostre pazury, Picasso napisze dramat, Chopin zamieni się w malarza, Faust poja-wi się bez Małgorzaty, Tiffany wca-le nie zaprosi na śniadanie. Mimo to pojawią się skowronki, wyjdzie Dziewczyna z  Szafy, przyfrunie Czerwony Balonik, Rewizor stoczy bój z Niedźwiedziem…”Warto uczestniczyć w Wiośnie Te-atralnej Młodych, prawda ?

Grażyna Smolibocka

r e k l a m a

Page 8: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

8 TarNowa Kultura • maj 2013 POP-ORATORIUM

Pop-oratorium „Miłosierdzie Boże” przyszło do źródełNo i stało się. Miesiące przygotowań zespołów muzycznych po obu stronach granicy polsko-litewskiej zaowocowały imponującym, przygotowanym z wielkim rozmachem i precyzją wykonania koncertem. Zabrzmiał on pięknym, czystym hymnem ku czci Miłosierdzia Bożego, które to święto w roku pańskim 2013 przypadało na 7 kwietnia.

Zabrzmiało w Ejszyszkach i Wilnie, które to miasto nosi ślady obecności siostry Fau-styny, bł. ks. Michała Sopoćki. To tu, za ob-jawieniem siostry Faustyny, Eugeniusz Ka-zimirowski namalował obraz „JEZU, UFAM TOBIE”. Pop-oratorium „Miłosierdzie Boże” przyszło do źródeł.Pop-oratorium święciło sukces już w wielu zakątkach świata już od 10 lat, tym razem dotarło na Wileńszczyznę. Inspiracją do po-wstania tego dzieła były teksty zaczerpnię-te z „Dzienniczka” św. s. Faustyny Kowalskiej. Prostota i  szczerość tego przekazu ujęła twórcę pop-oratorium — kompozytora, dyrygenta, aranżera, pianistę Zbigniewa Małkowicza.„Łączcie się w  jeden hymn, niech głosy czyste/ zgodnie wyśpiewują wielkie miło-sierdzie Boże” — potężnym wielogłosem niosła się uroczysta pieśń pod sklepieniami kościoła pw. Ducha Świętego w Wilnie, wy-konywana przez łączone zespoły.— Patrząc na te twarze pełne radości, entuzjazmu, czułem, że się dzieje coś nie-zwykłego — dzielił się wrażeniami po kon-cercie kompozytor Zbigniew Małkowicz. — Przynajmniej ja tak czułem u źródeł tego wszystkiego, co się stało — przecież obraz „Jezu, ufam Tobie” — tyle lat tu wisiał… Kil-ka dni temu byliśmy u sióstr, gdzie mieszkał ks. Sopoćko… Wręcz czuć w tych uliczkach oddech siostry Faustyny, no i  sam fakt, że zostało zrealizowane tutaj to wykonanie — tyle serc, tyle ludzi… Miłosierdzie Boże objawia się też przez ludzi, przekłada się przez pomoc ludzką, gdyby nie ta przyjaźń między Solecznikami a Tarnowem Podgór-nym… Przecież nie są to jakieś czcze słowa, ale konkretny czyn.Wieloletnia współpraca pomiędzy gminą Tarnowo Podgórne z  wójtem Tadeuszem Czajką na czele a  samorządem rejonu so-lecznickiego i  merem Zdzisławem Palewi-czem zaowocowała wspaniałym projektem koncertu, zaś dzięki staraniom Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego

i  jego kierowniczki Grażyny Zaborowskiej oraz Gminnego Ośrodka Kultury „Sezam” w Tarnowie Podgórnym koncert nabrał re-alnego oblicza na gruncie wileńskim.Na koncert przybyli też liczni mieszkańcy spoza Wilna. Państwo Irena i Jerzy Borkow-scy z córką przyjechali na koncert z Jaszun, odległych od stolicy 30 km.— Wiele razy słyszeliśmy oratorium w  TV „Trwam”, ale usłyszeć to wykonanie na żywo — to zupełnie co innego — mówi-li zgodnie. – Ta muzyka przenika do głębi serca, było to dla nas bardzo poruszające przeżycie. Tym bardziej że przecież bardzo różne kolektywy stanęły do wspólnego śpiewania. Potrzeba wielkiego talentu, by tak wspaniale to razem zagrać.Ogólna liczba wykonawców oratorium opiewa na około 200 uczestników. Poza Ze-społem Muzyki Sakralnej „Lumen” z  Polski przybyły 2 chóry z  Tarnowa Podgórnego: Koło Śpiewu im. Feliksa Nowowiejskie-go (przygotowanie: Szczepan Tomczak) oraz Chór Samorządowej Szkoły Muzycz-nej (przygotowanie: Dobrochna Marten-ka). Z  Tczewa dołączył Chór Męski „Echo” (przygotowanie: Leszek Gołąb). Po stronie litewskiej we wspólnym koncercie wzięły udział chóry scholi parafialnych z  Solecz-nik (kier. Tatiana Kukis) i  parafii pw. Ducha Świętego w Wilnie (kier. Elżbieta Sobieska) oraz chór Szkoły Muzycznej w Ejszyszkach (kier. Elwira Sawicka-Drozd). We wspólnym graniu udział wzięły też Wileńska Orkiestra Kameralna z  kierownikiem artystycznym Zbigniewem Lewickim na czele oraz instru-mentaliści Szkoły Sztuk Pięknych im. St. Mo-niuszki w  Solicznikach (kier. art. Rimantas Rutkauskas). Przejmująco zabrzmiały głosy solistów: Marzeny Małkowicz i  Aleksandry Małkowicz-Figaj oraz Marka Bałaty i Dariu-sza Tokarzewskiego. Nad całością oprawy muzycznej czuwał dyrygent Szymon Me-losik.

Anna PieszkoArtykuł pochodzi z Kuriera Wileńskiego

Byłam ogromnie wzruszonaW komentarzach do tego tekstu czytamy m. in.:

Naprawdę brak slów, żeby wyrazić to, co udało się usłyszeć podczas wykonania oratorium. Wielkie dzięki autorowi tego wspaniałego utworu oraz jego wykonawcom. (Czytelnik)

Po wysłuchaniu Miłosierdzia Bożego byłam ogromnie wzruszona. Serdeczne podzięko-wania dla wszyskich wykonawców, organizatorów, pomysłodawców. Będziemy czekali następnych takich udanych projektów. (Renata)

Wspaniałe oratorium, wspaniałe wykonanie, a głównie wspaniały, szlachetny cel: uczy-nić człowieka lepszym. Byłem, widziałem. Dziękuję. (Andrzej)

Page 9: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

9 maj 2013 • TarNowa Kultura„MIŁOSIERDZIE BOŻE”

Pop-oratorium „Miłosierdzie Boże” przyszło do źródeł

Do słów zaczerpniętych z dzien-niczków siostry Faustyny Kowal-skiej, muzykę napisał Zbigniew Małkowicz, a wykonawcami będą: Zespół Muzyki Sakralnej „LUMEN”; soliści: Marzena Małkowicz, Alek-sandra Małkowicz-Figaj, Julia Ro-sińska-Kopala; Koło Śpiewu im. Feliksa Nowowiejskiego (przygo-towanie: Szczepan Tomczak); Chór Samorządowej Szkoły Muzycznej w Tarnowie Podgórnym (przygo-towanie: Dobrochna Martenka), Chór „Con Brio” z Obornik (przy-gotowanie: Marcjanna Nowak); kwartet smyczkowy i zespół in-strumentów dętych. Dyrygować będzie Szczepan Tomczak. Szerokie omówienie tego wyda-rzenia, wręcz zjawiska muzyczne-go, zamieściliśmy w kwietniowym numerze „TarNowej Kultury”. 5 maja o godzinie 13 bądźmy w Kościele pw. św. Jadwigi i św. Ja-kuba Apostoła w Lusowie. Bo jest to wydarzenie jedyne w swoim rodzaju. Będę miała zaszczyt, spe-cjalnie dla Państwa, opisać je i zilu-strować fotografiami w kolejnym numerze „TarNowej Kultury”.

Barbara Gałężewska

Jedynew swoimrodzaju

No i stało się. Miesiące przygotowań zespołów muzycznych po obu stronach granicy polsko-litewskiej zaowocowały imponującym, przygotowanym z wielkim rozmachem i precyzją wykonania koncertem. Zabrzmiał on pięknym, czystym hymnem ku czci Miłosierdzia Bożego, które to święto w roku pańskim 2013 przypadało na 7 kwietnia.

Czy Państwo, tak jak ja, za-tęskniliście za niedzielnymi koncertami w lusowskim ko-ściele? Jeżeli Wam też zima dłużyła się w  nieskończo-ność tak jak mnie, to mam doskonałą wiadomość. Lu-sowskie Poranki Muzyczne powracają wraz z  wiosną. I będzie to doprawdy wielkie wejście: pop-oratorium „Mi-łosierdzie Boże”.

Zdjęcia: Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego

Page 10: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

10 TarNowa Kultura • maj 2013 MISSKto zostanie Miss Polonia Wielkopolski?Wybieraliśmy już Miss Gminy Tarnowo Podgórne, wybieraliśmy Międzynarodową Miss Gminy. Nigdy jednak nie odbywała się u nas impreza o randze wojewódzkiej. Poniżej przedstawiamy kandydatki - finalistki konkursu Miss Polonia Wielkopol-ski, który rozstrzygnie się podczas Dni Gminy Tarnowo Podgórne. Zdjęcia: Agnes Kubicka.

EMILIA SZTUBECKA

ROKSANA WYLĘGAŁAWERONIKA TOMASZEWSKA

KAROLINA SZULC

MARTA SMEKTAŁA

DAGMARA MACHNIK

KAROLINA KAPUŚNICKA

EWA JAKUBOWSKA

MONIKA SZAJKOWSKA

KORNELIA MRUK

KATARZYNA KAPUŚNICKA

KATARZYNA JĘDROSZKA

ZUZANNA ESTKOWSKA

MARTYNA PIĄTKOWSKA

NATALIA LESZCZUK

KAMILA KAPUŚNICKA

ALICJA HANZEWNIAK

Page 11: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

11 maj 2013 • TarNowa KulturaKULTURA

To jeden z  najbardziej rozpozna-wanych obrazów Salvadora Dali, reprezentanta surrealizmu. Jest niewielkich rozmiarów (24x33 cm). Znany również jako „Miękkie zegary”, trwale zapisał się w histo-rii malarstwa. Dzieło powstało w roku 1931 i ak-tualnie zawieszone jest na ścia-nach nowojorskiego Museum of Modern Art. Początkowo można było oglądać je w paryskiej gale-rii Pierre Colle. Po pewnym czasie zostało wykupione przez Julie-na Levy’ego za 250 dolarów, aby w końcu trafić do Stanów Zjedno-czonych. Elementy fantastyczne w niezwy-kły sposób przeplatają się z realny-mi. Na górze obrazu widzimy wy-brzeże morskie, a przed nim cztery zegary, które - jak odgłos uderza-

jących fal - kojarzą się z przemijal-nością i  ogromem wszechświata. Jeden z  zegarów leży w  lewym dolnym narożniku i  budzi cieka-wość obserwatora. Równie zasta-nawiający jest fragment w  cen-tralnej części płótna. Jest to głowa, prawdopodobnie autora obrazu, w  formie iluzji, którą tak chętnie ukazywał. Sam Dali kwitował py-tania na temat tej części obrazu porównaniem do... paranoiczno--krytycznego camemberta. Obraz bardzo dobrze przedstawia istotę malarstwa surrealistyczne-go oraz popkultury. Jest ulotny i  nierealny jak sen. To właśnie ze snów owi artyści czerpali na-tchnienie. „Pijane” zegary i  twarz, drzewo i plaża nie mają realnego powiązania. Nic nie jest na miejscu i to właśnie ujmuje najbardziej. Ta-

jemniczy krajobraz obrazu to Port Ligat u  wybrzeży Katalonii, gdzie malarz i  jego ukochana spędzali najczęściej wakacje. Rok przed powstaniem obrazu, Dali stworzył formułę (paranoiczno-krytyczną) polegającą na poddawaniu się halucynacjom. Dzięki nim ma po-wstać coś, co jest niebanalne i za-

razem nielogiczne. Z takim zamy-słem powstawały coraz to bardziej abstrakcyjne dzieła tego hiszpań-skiego malarza. Im więcej ich two-rzył, tym więcej miał fanów. Bo jakże nie poddać się „rzeczywisto-ści” wyciągniętej ze snów...

Dominika Nurkiewicz-Kmiecik

DZIEŃ Z ŻYCIA OBRAZU

„Trwałość pamięci”

Western TarantinoJest ciemna i zimna noc. Las, a w nim grupa niewolników prowadzona na sprzedaż... Wydawałoby się, że nie ma już szansy na ucieczkę, a jednak. Pojawia się nadzieja w postaci Dentysty. Szybko okazuje się, że nie jest to doktor, ale łowca głów poszukujący przestęp-ców. Uwalnia niewolnika (Jamie Foxx) o imieniu Django (D-nieme) proponuje mu układ i robi go swoim wspólnikiem. Z czasem układ przeistacza się w przyjaźń, dzięki czemu Django może odnaleźć nie-gdyś zaginioną żonę. Sceneria i charakter westernu, lecz jak daleki od tego gatunku. Genialność reżysera Quentina Tarantino pierw-szy raz widzimy w tego rodzaju filmie. Nie oznacza to, że zmieniona została fabuł. Istota jest ta sama: główny bohater wykończony ży-ciem, którego celem jest zemsta. Dużo krwi,

spektakularnych komiksowych rozbryzgów czerwieni. Ostre dialogi, to cały Tarantino. Wydaje się, jakby film nie był do końca spre-cyzowany. Reżyser nie ujawnia wszystkich motywacji postaci, tak głównego bohatera, jak i Dr. Shulza (Christoph Waltz), łowcy głów.

Dlaczego parając się takim zawodem pomaga w poszukiwaniu żony, ryzykując przy tym życie? Znak zapytania oraz brak logiki pojawiają się w wielu miejscach, jednak jest to sprawa mało znacząca. Stylistyka stworzona przez reżysera uwiodła już nie jednego widza. Westerny mają w sobie dużo przemocy i okrucieństwa. Djan-go również nosi takie znamiona, lecz są one do przełknięcia i zwracają uwagę widza na ważne uwarunkowania społeczne i polityczne.W filmie jest wiele ciekawych dialogów. Boha-terowie prowadzą bardzo wyrafinowane gry słowne, w trakcie których stopniowo narasta napięcie. "Django", pierwszy western Tarantino, sprostał zadaniu i przyciągnął jego zwolenników oraz przeciwników do kin. Zaciekawienie jego twórczościa jest większę niż nieuznawanie ab-surdalności jego dzieł.

Dominika Nurkiewicz-Kmiecik

ODROBINA FILOZOFII... NA DZIEŃ MATKI

Tak trudno, gdy jej zabraknie...Kim jest matka? Ileż wspomnień i odczuć łą-czymy z chwilami, gdy przy nas czuwała, gdy nas wspierała, pouczała, także karciła. Wszystko po to, abyśmy w  wieku dojrzałym byli odpo-wiedzialni, potrafili znaleźć sobie w społeczeń-stwie dobre miejsce. Matka jest prawdziwym przyjacielem. O  tym niekiedy zapominamy, gdy patrzymy w  jej smutne i  zatroskane oczy. Jest dla nas całym światem, który wydaje się nie mieć końca. Jed-nak, jak i my, jej dzieci, ma wiele wad i słabo-ści. Ale to czyni ją jeszcze bardziej niezwykłą. Różne informacje i  emocje przekazuje swoim dzieciom, kształtuje ich widzenie świata, lu-dzi. I czyni to z wielką miłością. Kocha swoje pociechy. Nawet wtedy, gdy popełniają błędy, wzmacnia ich wiarę we własne siły, nadzieję

na szczęśliwe życie i ufność wobec innych. Mi-łość ta jest darem, którego niekiedy sobie nie uświadamiamy, póki go nie stracimy. Matka jest dla nas balsamem kojącym duszę. Czy potrafisz obrazić się na nią dłużej niż na pół godziny? Ja nie pamiętam, abym potrafiła. Matka przeżyła już swoje miłości, twoje i two-jego brata. Ma wielkie doświadczenia, mądrość życiową. Zawsze będzie krok przed tobą i, chcesz albo nie, musisz przyznać jej rację. Jej miłość do ciebie nie ma jednego oblicza bo nie ma idealnej matki, dziecko uczy się kochać taką matkę, jaką ma. To pokazuje, że sztuka miłości matczynej wy-chodzi nie z idealności, ale z umiejętnego po-łączenia cech dziecka i własnych. Te dwie oso-by uczą się siebie na co dzień. Dzięki temu ich

miłość jest jedyna w  swoim rodzaju. Dziecko dojrzewa do przyjęcia miłości od swojej matki. Ona każe jej wierzyć w  możliwości swojego dziecka. Nie dlatego, że jest jej, ale dlatego, że jest jedyne i niepowtarzalne. Kocha zawsze i mimo wszystko, widząc błędy, wady. Myślę, że nie ma lepszych i  gorszych matek. Istnieją tylko różne historie miłości matczynej i  dziecka. Więc kim jest ta osoba, bez której nie możemy się obejść, której uczucie wraz z  upływem czasu nie słabnie? Tak dokładnie nie wiem. Mogę powiedzieć, że jej moc jest niezniszczalna, że nie potrafimy bez niej żyć. I dlatego tak nam trudno, gdy jej zabraknie...

Dominika Nurkiewicz-Kmiecik

Page 12: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

12 TarNowa Kultura • maj 2013 KĄCIK POETYCKITOMASZ JAKUBIAK: ERATO, MOJA MUZO

Czekając na MalinęChciałbym Państwu zaproponować lekturę kilku wierszy Małgorzaty Południak, pochodzących z jej książki „Czekając na Malinę”, zilustrowanej pracami fotograficznymi Rafała Babczyńskiego. Zachęcam do okrycia historii dwojga ludzi, albo tylko jednej osoby, od zewnątrz, od wewnątrz do wewnątrz

następstwa

ludzie skaczą sobie do tlenionych włosóww smaku pistoletu mógłby znaleźć się kawałmózgu gorycz w niedopałkach nie zaskakuje

proszę usiądź i nie rób kłopotówmasz w sobie pierwiastek nieskończonościuśmiechem ściągasz stanik

to nic że zawodzi zapięciez taką intensywnością ślepnęna twoich udach

z pończochami na szyirozmawiamy do nieprzytomnościwiem zdążysz się odwrócić

do wewnątrz

w podobnej sytuacji zostawianie Maliny na ulicybyłoby niepojęte

mogłabym zeznawaćże zabawa była marnajak wszystko z Chin

ale nikt nie zjadł petówgdy ustalali wersje wydarzeńbali się pomyślećco wypłynie z morza

to że trochę głośniej śpiewamnie znaczy że pozbędę się Maliny i koszuli w prążki

ostatecznie przez dziurkęmam lepsze poczucie humoru

porządki

zmusiłeś mnie do napisania listunie odmówiłam bo chciałam wiedziećile prawdy mieści się na stronie a4

czy ktoś o mnie zapomina i nie mogę wrócićwokół domu tyle wypadków łamie głowy matekw mroźnym dniu trudno spokojnie rozmawiać przez telefon

bez entuzjazmu zeszyt wypełniam rachunkamiprzed sobą z większym wysiłkiem układa się wiatrgrozi gorączką i przypuszczalnie nie będzie nikogokto poda mi herbatę kawę z miodem które leczą migrenę

palę dwa papierosy dziennie i to jest sprzecznez moją naturą kiedy wszystko się przewracapo miłosnych scenach do wypełnionej lodówkiczekam aż wróci rozpad cząsteczekchociaż Malina nie nosił obrączkipamiętam jego zmarznięte palceodpowiedz – czemu i komu służy wojna?

Irlandzkie dylematy

dodajemy miejscaw żadnym nie mieszkaliśmy na stałe – wciągam koszulkęnie przestaje pachnieć

posypane grubo siekaną pietruszką krewetkiodsyłałam na palmę

znawcy wymachują nożem uprawiamykulinarną awangardęobok winnej bezdomności

smakuje ogrodemagawy – nietrudno sobie wyobrazićod początku trwają we własnym towarzystwie

tęsknię w wielu postaciach szorstki dotykparapety – dom za domem

alegoria

najstraszliwsza w dzieciństwie była dla mnie bajka o Bazyliszku do dziś boję się spojrzeć w lustro Leszek Żuliński

od dzieciństwa szwankujęwłaściwie mogłabym już dowlec do końcadetale

sukienki wypełniają szczelnie głowęciecz przelewa się i tylko czekam aż wystrzeliprzez nos

rodzicom kojarzę się z korkiem od winaod tego się zaczęło

Czekam na Państwa maile z propozycjami do „Erato, moja muzo…”, życzę dni, w których będzie czas

na przeczytanie chociaż jednego wiersza albo kilku stronic książki… I serdecznie pozdrawiam!

Page 13: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

13 maj 2013 • TarNowa Kultura

Western Tarantino

GMINA / TO I OWO

NGP.20" pod numer 71601 „Nasz Głos Poznański” ogłosił konkurs na „Najbardziej Przyjazny Urząd” Poznania i 19 okolicznych gmin. Biorą w nim udział urzędy miast i gmin, Urząd Marszałkowski i Urząd Wojewódzki. Wśród nich jest, oczywiście, Urząd Gminy Tar-nowo Podgórne, na który można głosować wysyłając SMS o treści „NGP.20” pod numer 71601. Gło-sowanie potrwa do 10 maja. „Biorąc udział w plebiscycie ma-cie Państwo okazję ocenić pracę urzędników - być może uda się wpłynąć na urzędniczą rzeczy-wistość. To za sprawą Państwa głosów osoby zatrudnione w urzędzie dowiedzą się, jak postrze-gacie jakość ich pracy i czy dobrze czujecie się, załatwiając niezbęd-ne formalności” – czytamy w "Na-szym Głosie Poznańskim". Wyniki można obserwować na bieżąco na stronie www.naszglo-spoznanski.pl w zakładce „Przyja-zny Urząd”. Zwycięzcę konkursu poznamy 13 maja.

JK

87.000 zwiedzającychNa początku kwietnia odbyła się jedna z największych imprez motoryzacyjnych w Polsce. Mowa o Targach Mo-to-show w Poznaniu.

Na pewno największą atrakcją była możliwość obejrzenia naj-wspanialszych aut świata - na przykład Ferrari, Rolls-Royce'a. Każdy mógł znaleźć coś dla sie-bie. Zarówno przedstawicie-le firm szukający limuzyn i aut dostawczych, jak i zwiedzający z dziećmi, które mogły świetnie ba-wić się w strefie dla rodzin.

W Poznaniu zobaczyliśmy naj-nowszy model Skody Octavii. Cie-szył się on bardzo dużym zaintere-sowaniem. Wystawa, z roku na rok, przygoto-wywana jest coraz ciekawiej. Dzię-ki temu przyciąga wiele osób. W tym roku było ich 87.000.

Jakub Prałat

Czekając na Malinę

Oto trzy domowe sposoby czysz-czenia przypalonego tłuszczu.1. Moczenie rusztu. W wannie po-łóż na dnie stary ręcznik, a na nim ruszt. Ręcznik jest po to, aby nie porysował on wanny. Wypełnij ją gorącą wodą na tyle, aby zakryła ruszt. Dodaj płyn do mycia naczyń i przemieszaj wodę. Rano wyczyść ruszt miękką szczotką i wytrzyj ściereczką.2. Tłuszcz i resztki brudu wystarczy posypać solą i podgrzewać np. w piekarniku tak długo, aż sól zrobi się brązowa. Następnie wystarczy wytrzeć brudne elementy papie-rowym ręcznikiem i dokładnie je umyć.3. Szorujemy ruszt pastą z sody. Skutecznie usuwa on wszelkie za-brudzenia.

Sandra Kubalewska

Wraz z wiosną nadszedł se-zon na grillowanie. Ważne jest, abyśmy zawsze w od-powiednich, gdy idzie o czy-stość, warunkach przyrzą-dzali smakołyki. Co zrobić z przyschniętym tłuszczem na rożnie?

Czyszczenie grilla

DOBRZE WIEDZIEĆ

Liczy się każdy głos

Wiosna w pełni. Słoneczne dni sprzyjają spacerom, jeździe na ro-werze. Jednak bardzo dużą część aktywnych fizycznie stanowią biegacze. Niekoniecznie są to za-wodowcy. Kto raz spróbował, ten wie, że bieganie jest zaraźliwe, a nawet uzależniające.Aby rozpocząć swoją przygodę ze startami w zawodach, trzeba się do tego przygotować. Nie są konieczne intensywne ćwiczenia na siłowni, ale należy zdawać so-bie sprawę z tego, jak ważne są odpowiednia dieta, nawadnianie organizmu, a także rozgrzewka. Z czasem przyjdzie różnicowanie tempa biegu, by mięśnie nie ule-gły przyzwyczajeniu do wysiłku. Stosowanie się do odpowiednich zaleceń wspomoże osiągnięcie upragnionego efektu, a także umożliwi zdecydowaną poprawę wydolności organizmu. Należy pamiętać o dobraniu odpowied-niego obuwia i wyznaczania realnych odległości do przebie-gnięcia. Osoby rozpoczynające przygodę z bieganiem powinny biegać na krótszych dystansach:

1 – 3 km i sukcesywnie je zwięk-szać. Przyjdzie czas na 12 km, a potem na starty w półmarato-nach, a nawet maratonach. Do takiego wysiłku należy jednak przygotować organizm. Nie uda się zrobić tego w tydzień, ale dzięki pracy i ogólnorozwojowe-mu treningowi można osiągnąć zamierzone efekty. W tym roku na wszystkich biega-czy czeka kolejna edycja półma-ratonu „Bieg Lwa”, który odbędzie się 26 maja 2013. Towarzyszyć mu będzie zarówno bieg rodzinny, jak i bieg lwiątek (4-15 lat), mara-ton outdoorcycling i expo - spo-tkanie rodzinne. Każdy uczestnik otrzyma pakiet startowy, regene-racyjny i medal pamiątkowy. Dla najlepszych są nagrody rzeczowe.Z biegaczami zobaczymy się na starcie, a wszystkich mieszkań-ców gminy Tarnowo Podgórne zapraszamy do wspólnej zabawy i dopingowania uczestników za-wodów.Pełna informacja i program: www.bieglwa.pl

Zuzanna Kupsik

Uwolnij w sobie lwa! Kilka słów o tym, co nas otaczaNa łamach Tarnowej Kultury przy-bliżyłam wydarzenie, jakim będzie Tydzień Wizualny. Jest to inicja-tywa studentów, pracowników naukowych, jak i  organizacji po-zarządowych, która ma przybliżyć mieszkańcom Poznania i  okolicz-nych miejscowości aspekty kul-tury wizualnej. Z  tego rodzajem kultury spotykamy się niemal na każdym kroku: billboardy, reklamy itp. Warsztaty, jak i  dwudniowa

konferencja, będą próbą zachę-cenia do interpretacji, a  także to tego, by nauczyć dostrzegać to, co na pierwszy rzut oka wydaje się mało istotne. Poniżej przed-stawiam program warsztatów. Za-praszam również do odwiedzenia strony: www.tydzienwizualny.pl, gdzie można zapoznać się z  opi-sem poszczególnych wydarzeń. Z  pewnością każdy znajdzie coś dla siebie. Zuzanna Kupsik

6 majaSpotkajmy się w parku - Dzień pierwszy,

godz. 9-13, SPOT , ul. Dolna Wilda 87

Reklamowe pranie mózgu, czyli o manipulacjach w komunikacji marketingowej

10-13, CK Zamek

Wilda Mapping: warsztat map mentalnych. 13-17, Baza , ul. Górna Wilda 89/19

7 majaPlace, zaułki, ulice sztuki,

11-15, CK ZamekJeżyce Maszynowe: Spacer alternatywny,

11- 15, Jeżyce

8 majaSztuka (na) ulicy. Miejskie realizacje artystyczne,

10-14, CK Zamek

Spotkajmy się w parku - Dzień drugi - seniorzy, 10-14, SPOT , ul. Dolna Wilda 87

„Wyretuszowana rzeczywistość” - manipulacja obrazem fotograficznym.

11-13, Stary Browar, Słodownia +2

Domowe geniusloci. Designowanie przestrzeni życiowej.11-15, Rezerwat Archeologiczny GeniusLoci, ul. Ks. I. Posadzego 3.

Multisensoryczne poznanie dzieła plastycznego. 10-11, Stary Browar, Słodownia +2

Page 14: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

14 TarNowa Kultura • maj 2013 PROGRAM IMPREZ

DNI GMINYTARNOWO PODGÓRNE

SOBOTA, 25 MAJA 2013PARK 700-LECIA W TARNOWIE PODGÓRNYM

16.00 „Rewia Mażoretek”

17.00 Zespół Pieśni i Tańca „Lusowiacy”

18.00 Otwarcie festynu przez Wójta Gminy Tarnowo Podgórne i zaproszonych gości

18.15 Artystyczne prezentacje gości

18.30 Koncert zespołu InoRos

19.30 Wybory Miss Polonia Wielkopolski prowadzenie: Serafina Ogończyk - Mąkowska MIchał Milowicz gość specjalny: Michał Wiśniewski

21.30 „Tarnowskie Zadęcie” - koncert w wykonaniu: Młodzieżowej Orkiestry Dętej Gminy Tarnowo Podgórne i Orkiestry Dętej „Da Capo”

22.30 GWIAZDA WIECZORU:

KASZTANOWY CHÓR VOICE OF WILNO gwiazda litewskiej edycji „Bitwy Na Głosy”

23.30 Pokaz sztucznych ogni z prezentacją laserową

Imprezy towarzyszące:

- Wesołe miasteczko

„EUROPA DLA OBYWATELI”NIEDZIELA, 26 MAJA 2013

GMINNY DZIEŃ DZIECKAPARK 700-LECIA W TARNOWIE PODGÓRNYM

14.00 - 16.00 Zajęcia plastyczne przygotowane przez Szkołę Podstawową im. Arkadego Fiedlera w Przeźmierowie

Gry i zabawy sportowe przygotowane przez Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Baranowie

16.00 - 18.30 Blok GOK „SEZAM” - Teatr „Frajda” - widowisko „Czy owady mają wady” oraz konkursy i zabawy integracyjne z nagrodami - Spektakl Baniek Mydlanych - Atrakcje w namiocie: (dla posiadaczy „płacidełek”, które od 13 maja można odbierać w DK w Przeźmierowie i Tarnowie Podgórnym oraz siedzibie GOK „SEZAM”)

- loteryjka fantowa z zagadkami dla dzieci - malowanie tatuaży

Imprezy towarzyszące:

- Obóz Rycerski Stowarzyszenia Bractwo Rycerskie Chorągiew Tarnowska (strzelanie z łuku, zwiedzanie obozu i zabawy średniowieczne)

-Stanowisko Ośrodka Jazdy Konnej „Michałówka” (przejażdżki konne, pokaz łuczniczy)

- Wesołe miasteczko

Page 15: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

15 maj 2013 • TarNowa KulturaPROGRAM IMPREZ

Dom Kultury w Tarnowie Podgórnym, Galeria w Rotundzie Tarnowo Podgórne, ul. Ogrodowa 14Dom Kultury w Przeźmierowie, Kino Zielone OkoPrzeźmierowo, ul. Ogrodowa 13

- omówienie wewnątrz numeru*- impreza otwarta dla publiczności

więcej informacji: www.goksezam.pl

TarNowa Kultura ISSN 1895-5460 Wydawca: Gminny Ośrodek Kultury „SEZAM” Instytucja Kultury • Dyrektor – Szymon Melosik• ul. Poznańska 96 • 62-080 Tarnowo Podgórne • tel. 61 895 92 28 • faks 61 814 61 19 • • www. goksezam.pl • e-mail: [email protected] • reklama: [email protected] • Gadu-Gadu: 10657520 Kolegium redakcyjne: Zuzanna Kupsik, Sandra Kubalewska, Patrycja Świergiel, Arkadiusz Dobrzyński, Jarek Krawczyk (zastępca red. naczelnego), Andrzej Piechocki (redaktor naczelny), Dawid Lemanowicz, Tomasz Jakubiak, Barbara Gałężewska, Marta Skoczyńska, Marysia Horowska, Marta Resińska, Wiktoria Prałat, Julia Lipowicz

Skład: Jarek Krawczyk, Karolina Janikowska Druk: Poli Druk Poznań, tel. (61) 814 47 40.Nakład: 3500 egz. Numer zamknięto: 26.04.2013, www.tarnowakultura.pl

Redakcja zastrzega sobie prawo skrótu i adiustacji tekstów. Nie zwracamy dostarczonych materiałów.

MAJ Z SEZAMEM3.05 (piątek) godz. 10.30Kościół, Park im. Wojkiewicza, Park 700-lecia w Tarnowie Podg.

Gminne obchody Święta Konstytucji 3 Maja. Wstęp wolny.

5.05 (niedziela) godz.13Kościół w Lusowie

Lusowskie Poranki Muzyczne - koncert 83, inauguracyjny:Pop-oratorium „Miłosierdzie Boże”. Wstęp wolny.

6.05 (poniedziałek) godz. 16.30Ostrów Tumski, Poznań

Przesłuchania do I Archidiecezjalnego Przeglądu Pieśni Patriotycznych

6.05 (poniedziałek) Przedszkole Baranowo, Przedszkole Przeźmierowo, Dom Kultury Przeźmierowo 8.05 (środa) Przedszkole Lusowo, Szkoła Podstawowa Lusowo, Dom Kultury Tarnowo Podgórne, Przedszkole Tarnowo Podgórne, Przedszkole Lusówko

Pro Sinfonica - koncerty edukacyjne dla przedszkoli pt: „Ekspresem przez Orient”

9.05 Żagań„Zwiedzamy zabytki Ziemi Lubuskiej” - wyjazd koła seniorów z Przeźmierowa

10.05 (piątek) godz. 18Dom Kultury w Przeźmierowie

Kino Zielone Oko zaprasza: „Weekend z królem”

11,12.05 (sobota i niedziela)Park im. Kanikowskiego w Przeźmierowie

Dni Przeźmierowa (współorganizacja).

13.05 (poniedziałek) godz. 11, Dom Kultury w Przeźmierowie14.05 (wtorek) godz. 9, Dom Kultury w Tarnowie Podgórnym

Przedstawienie dla dzieci Teatru „Stacja Szamocin”pt: „Tancereczka i Kominiarczyk”

15.05 (środa), Galeria w RotundzieTarnowo Podgórne

Wystawa prac koła plastycznego z Tarnowa Podgórnego pt: „Twarzą w twarz”

16.05 (czwartek) godz. 17, Dom Kultury w Przeźmierowie

Cykl kulinarny „Kuchnie Świata” - spotkanie pt: „Zapraszamy na majówkę”. Zaproszenia płatne (wyprzedane).

20.05 (poniedziałek) Przedszkole Baranowo, Przedszkole Przeźmierowo, Dom Kultury Przeźmierowo 22.05 (środa) Przedszkole Lusowo, Szkoła Podstawowa Lusowo, Dom Kultury Tarnowo Podgórne, Przedszkole Tarnowo Podgórne, Przedszkole Lusówko

Pro Sinfonica - koncerty edukacyjne dla przedszkoli pt: „Z muzyką dookoła świata”

21.05 (wtorek) godz. 10Dom Kultury w Tarnowie Podgórnym

Pokaz filmowy w ramach festiwalu „Ukraińska wiosna”. Wstęp wolny.

21, 22, 23, 24.05 Szkoła Podstawowa Przeźmierowo, Gimnazjum Tarnowo Podgórne, Szkoła Podstawowa Ceradz Kościelny, Dom Kultury Tarnowo Podgórne, Gimnazjum Baranowo, Szkoła Podstawowa Lusowo, Szkoła Podstawowa Lusówko

Mezzoforte - koncerty edukacyjne dla szkółpt: „Muzyka różnych kontynentów”

24.05 (piątek) godz. 18,Dom Kultury w Przeźmierowie

Kino Zielone Oko zaprasza: „Bejbi blues”

24.05-2.06 Padwa (Włochy)

Występy „Modraków” podczas Międzynarodowego Dnia Dziecka w Padwie

25,26.05 (sobota i niedziela)Park 700-lecia w Tarnowie Podgórnym

Dni Gminy Tarnowo Podgórne i wybory Miss Polonia Wielkopolski. *

*

**

**

**

Page 16: TarNowa Kultura 5/2013 (87)

16 TarNowa Kultura • kwiecień 2013 ROZRYWKA

KRZYŻÓWKA PANORAMICZNA nr 15

Po rozwiązaniu krzyżówki należy przenieść do ramki litery z kratek ponu-merowanych w prawych, dolnych narożnikach. Utworzą one myśl - osta-teczne rozwiązanie krzyżówki.

ROZWIĄZANIE KRZYŻÓWKI nr 14:

Spośród osób, które nadesłały prawidłową odpowiedź, wylosowaliśmy panią Ewę Wojciechowską.

Zapraszamy do siedziby GOK „SEZAM” w Tarnowie Podgórnym po odbiór nagrody.

„PIĘKNO TO COŚ, CZEGO ODBIERANIE ZMYSŁAMI SPRAWIA WYJĄTKOWĄ

PRZYJEMNOŚĆ” Wyciętą ramkę z rozwiązaniem należy nakleić na kartkę pocztową z adresem: Gminny Ośrodek Kultury „SEZAM”; ul. Poznańska 96; 62-080, Tarnowo Podgórne, lub wysłać rozwiązanie mailowo na adres: [email protected] podając imię i nazwisko.Wsród osób, które nadeślą prawidłową odpowiedź rozlosujemy nagrodę - niespodziankę.

Termin nadsyłania rozwiązania: 24.05.2013

Opracował: ANDRZEJ CHYLEWSKI

DNI GMINY TARNOWO PODGÓRNE„EUROPA DLA OBYWATELI”

25, 26.05, Park 700-lecia w Tarnowie Podgórnym

q

u

qu

u

q

u

q q q

q

u

u

u u

u

q

q

u

u u uq

u

u

u

u

uuu

u

u

u

u

uu

u

uuu

u

u

u

u

q

u

q

u

u

TALON,KUPON

JESIENNA POGODA

SILNYARGUMENT

BELKAKONSTRUK-

CYJNA

MOŻE BYĆ

ABRAHAMA

RÓD DOBRODZIEJÓW

F.CHOPINASMRÓD OD

SPALENIZNY

IMIĘ TRENERA LENCZYKA

MŁODY KOŃ

JEŚLI PORTOWY TO KRAN

ZAŁOŻYŁZAKŁADY

OPTYCZNEW JENIE

MATERIAŁ NA KAWIOR

INTRATNYMEBEL

MIASTONAD

DONEM

STOLICABURKINA FASO

AUTORKA„KAROCYZ DYNI”

DAWNANIEMIECKA

POLICJAPORZĄDKOWA

SŁONECZNYBÓG

EGIPSKI

PRZED SKOKIEM

OBUWNICZYDRAPIEŻNIK

WULKANNA

MINDANAO(FILIPINY)

NAJSTARSZY LITERACKIZABYTEK

INDOARYJSKI

IMIĘ COLIGADOAKTORKI Z

„ZWARIOWANY ŚWIAT

MALCOLMA”

DAWNY SKLEP

TYTONIOWY

MIASTOOPODAL

POZNANIAZ ZAMKIEMI PARKIEM

GATUNEK WIERZBY

WIELOLETNISZEF„NIE”

JEST NIMJAMESBOND

ŚRODEKDO

ODKARZANIANIEPEŁNA

KOŃCZYNA

GÓRY WTADŻYKI-STANIE

NIEWOLATURECKA

PRZYGRANICZ-NA

WIEŚ WLUBELSKIEM

NAJWIĘKSZAWYSPA

CHORWACJI

SŁYNNYKOLARZ

NIEMIECKIIMIĘ

TURNERA

ODMIANACHALCEDONU

ŚRODEKDO

DEZYNFEKCJISKÓRY

MIĘDZYKOLANEM

I KORPUSEMOLBRZYMIA

WYŻYNAAZJI

OKRESOWARZEKA

AUSTRALII

RECEPTANA KACAPOWIEŚĆJERZEGO

KOSIŃSKIEGO

JEDNOSTKAINDUKCJIMAGNE-TYCZNEJ

GÓRYAMERYKI

POŁUDNIOWEJCZAR,

POWAB

MOWABOCIANÓW

ĆWIERĆTALARA ARTRETYZM

14 10

17 29 20

27

7 12 8

56 19

4 25

24 21

3 26 13

22 15 2 23

1 18

28 9 16

11

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

12 13 14 15 16 17 18 19 20

22 23 24 25 26 27 28 29 30

11

21