STUDNIA OPOWIEÂCIPoprzez dzieci´ce zabawy, wspomnienia ze szko∏y i z wakacji ma∏ej...

STUDNIA OPOWIEÂCI Od eposu do historii osobistej

Program festiwalu:

Stara Prochoffnia, Warszawa, ul BoleÊç 2www.studnia.org tel. 0 886 437 878

3

Êroda 14 XI Mitologie z wysp19.00 JasnoÊç & CiemnoÊç. G∏osy Szkocji – David Campbell (Szkocja) 21.00 Le Fulgurant – Mimi Barthelemy (Haiti)

czwartek 15 XI Wielka historia z kobiecej perspektywy19.00 Soldats Marrons – Mimi Barthelemy (Haiti), Serge Tamas (Gwadelupa)21.00 OpowieÊci z ˝ycia w czasach wojny – Jihad Darwiche (Liban)

piàtek 16 XI Sami sobie cudzy?19.00 Historie s∏owiaƒskie. Fragmenty – Gosia Litwinowicz i Grupa Studnia O.21.00 Konrad Wallenrod – Magda Lena Górska i Serge Tamas

sobota 17 XI W´drujàce korzenie12.00 W krainie trolli, elfów i Saemundura – Sigurbjörg Karlsdottir (Islandia)17.00 OpowieÊci bluesowe – Jarek Kaczmarek19.00 Droga Mleczna – Mats Rehnman (Szwecja)21.00 NOC OPOWIEÂCI – Jihad Darwiche, Grupa Studnia O. i goÊcie

niedziela 18 XI Spojrzenia z oddali12.00 Spotkanie z Babcià Wiedêmà. Historie przepowiedziane – Beata Frankowska17.00 Podró˝ Brana i inne legendy irlandzkiej ziemi – Nuala Hayes (Irlandia)19.00 OpowieÊç o Szalonym Dumrulu – Agnieszka Aysen Kaim, Dorota Maciejuk, Pawe∏ Górski21.00 Szahname (Ksi´ga Królewska) – Yadollah Tanavar (Iran)

MUZYCZNA GOSPODA – prowadzi Pawe∏ Górski

www.studnia.orgwww.studnia.org

4

ArtyÊci i wydarzenia:

Mimi Barthelemy (Haiti)Kamila Bia∏kowska-Ismai∏David Campbell (Szkocja)Jihad Darwiche (Liban)Beata FrankowskaMagda Lena GórskaPawe∏ GórskiNuala Hayes (Irlandia)Jarek KaczmarekAgnieszka Aysen KaimSigurbjörg Karlsdottir (Islandia)Gosia LitwinowiczDorota MaciejukMohammad Rasouli (Iran)Mats Rehnman (Szwecja)Serge Tamas (Gwadelupa)Yadollah Tanavar (Iran)

Grupa Studnia O.

Spotkania z mistrzami

Imprezy towarzyszàceMuzyczna GospodaWystawa zdj´ç z wyprawy na Islandi´

822

67

1510201614171211201813

919

21

22

2122

5

Studnia opowieÊci. Od eposu do historii osobistej

Ju˝ po raz drugi opowiadacze z szerokiego Êwiata przybywajà do Warszawy nazaproszenie Grupy Studnia O. Poprzednia edycja festiwalu zosta∏a znakomicie przyj´ta przezwarszawskà publicznoÊç – spektakle opowiadaczy obejrza∏o znacznie ponad 2000 osób. Jest toÊwiadectwo istotnej potrzeby wspó∏czesnych mieszkaƒców wielkiego miasta – potrzeby spotka-nia z kulturowà odmiennoÊcià, potrzeby wspólnoty i wi´zi bezpoÊrednich, potrzeby autenty-cznego uczestnictwa w kulturze; wszystko wskazuje na to, ˝e sztuka opowiadania tym w∏aÊniepotrzebom odpowiada.

Tegoroczny festiwal ma wyraênà dominant´ tematycznà: sposoby opowiadania o to˝samoÊci – od eposu do historii osobistej. Poznamy ró˝ne tradycje wykonywania eposu –du˝ej, epickiej formy literatury ustnej: epos afrokaraibski, b´dàcy po∏àczeniem starych mitów z Haiti i Kuby (Le Fulgurant – Mimi Barthelemy), polski epos Konrad Wallenrod, odczyniony na nowo (Magda Lena Górska i Serge Tamas), monumentalny epos staroperski Szahname, z wykorzystaniem tradycyjnej p∏achty parde (Yadollah Tanavar), wreszcie rozpisany na g∏osy epos turecko-turkmeƒski Ksi´ga Dede Korkuta (OpowieÊç o Szalonym Dumrulu – AgnieszkaAysen Kaim i Grupa Studnia O.).

Wielkà Narracj´ zderzymy z perspektywà osobistà, z historiami z ˝ycia, narracjami kobiet, wykluczonych, niewolników – historia Haiti zostanie opowiedziana z perspektywy ma∏ejczarnej dziewczynki (Soldats Marrons – Mimi Barthelemy), historia wojny w Libanie – z perspe-ktywy kobiet, które codziennymi gestami podtrzymujà p∏omieƒ ˝ycia (Jihad Darwiche), historiaczarownic i przekl´tych bluesmenów – z w∏asnej, osobistej perspektywy (Beata Frankowska,Jarek Kaczmarek).

Odwiedzimy ró˝norodne „Êwiaty wyobra˝one”. Wybierzemy si´ na Pó∏noc – doLaponii, krainy magii, wiedêm i duchów (Mats Rehnman), do Szkocji z czasów wikingów i celty-ckich druidów (David Campbell), do starej Irlandii sprzed Êw. Patryka (Nuala Hayes), wreszcie doIslandii, gdzie w ka˝dym niemal pagórku mieszkajà trolle, elfy i olbrzymy (Sigurbjörg Karlsdottir).Bedziemy równie˝ – inspirowani ksià˝kà Marii Janion Niesamowita S∏owiaƒszczyzna – pytaç o nasze lokalne opowieÊci, o utraconà mitologi´ s∏owiaƒskà. Zaprosimy na uczt´ naszychwyobra˝onych przodków i wspólnie b´dziemy zaludniaç na nowo naszà zbiorowà i indywidualnàwyobraêni´ – strzygami, dolami, wieszczycami losu, istotami z wody, ziemi, powietrza i ognia(Historie s∏owiaƒskie. Fragmenty – Gosia Litwinowicz i Grupa Studnia O.).

Chcemy tak˝e pokazaç, jak mocno w sztuk´ opowiadania wpisana jest koniecznoÊç dia-logu mi´dzykulturowego, jak doskona∏ym sposobem na przekraczanie granic i lepsze rozumienie kulturowej odmiennoÊci jest w∏aÊnie opowieÊç – tak w∏asnie b´dziemy ze sobà rozmawiaç podczas Nocy OpowieÊci, poprowadzonej przez naszego mistrza i nauczyciela Jihada Darwiche’a.Sztuka opowiadania jest integralnie zwiàzana z muzykà – dlatego opowiadaczom towarzyszàwybitni muzycy z ró˝nych stron Êwiata (m.in. Serge Tamas, Mohammad Rasouli, Maciej Cierliƒski).

Wa˝nà rol´ w tegorocznym festiwalu odgrywajà tzw. Spotkania z mistrzami. W swobodnej atmosferze porozmawiamy o zaprezentowanych spektaklach, o êród∏achopowieÊci, o roli opowiadacza w ró˝nych kulturach.

Dzi´ki takiej formule jednorazowe wydarzenie, jakim jest festiwal, owocuje nowym, d∏ugotrwa∏ym nurtem w polskiej kulturze, który znajdzie swój wyraz w cyklicznym,corocznym warszawskim festiwalu opowiadania.


6

David Campbell Szkocja

Opowiadacz, poeta, pisarz, nauczyciel, producent programów radiowych BBC, zwiàzany ze ScottishStorytelling Center w Edynburgu, gdzie prowadzi warsztatyopowiadania. Na jego ró˝norodny repertuar sk∏adajà si´ m.in. opowieÊci z pó∏nocno-wschodniej Szkocji, szkockichgórali i wyspiarzy, z ustnej tradycji Scotland’s TravellingPeople. Opublikowa∏ wiele ksià˝ek z baÊniami dla dzieci i opowieÊciami z ró˝nych stron Êwiata – od Kr´gu Polarnegopo Antypody. Skupia uwag´ s∏uchaczy w ka˝dym wieku – odnajm∏odszych do najstarszych. Jego styl opowiadania w pe∏niwpisuje si´ w tradycj´ yarnspinners – tych, którzy tkajàniesamowite historie.

JASNOÂå & CIEMNOÂå. G¸OSY SZKOCJIÊroda 14 XI, godz. 19.00

David Campbell zabierze nas w magicznà podró˝ w czasie i przestrzeni – do pó∏nocnejSzkocji z czasów wikingów, na Orkady, w Êwiat celtyckiej mitologii. Jego opowieÊci –s∏odko-gorzkie, na po∏y komiczne, na po∏y tragiczne – iskrzà wyspiarskim humorem,zanurzajà w bogactwo dêwi´ków, g∏osów i obrazów.

Spektakl w j´zyku angielskim z symultanicznym t∏umaczeniem.

David Campbell wystàpi równie˝ w ramach Spotkaƒ z mistrzami (Historie celtyckie – zob. s. 22).

Jihad DarwicheLiban

Jeden z najwybitniejszych opowiadaczy Êwiata arabskiego.Opowiada po arabsku i po francusku. Wyrasta ze Êrodowiska,gdzie opowiadanie jest ciàgle ˝ywà codziennà praktykà, coprzek∏ada si´ na spontanicznoÊç i witalnoÊç jego stylu. ZawszepodkreÊla, ˝e pierwszym mistrzem opowieÊci by∏a dla niegomatka. Trzon jego repertuaru stanowià historie z Ksi´gi tysiàca i jednej nocy, przypowiastki o Hod˝y Nasreddinie, a tak˝e eposy (Gilgamesz, epos kurdyjski Mamé Alan) i mity cywilizacji Êródziemnomorskiej. Ze swoimi opowieÊciamipodró˝uje po ca∏ym Êwiecie. Organizuje festiwal opowiadania w Bejrucie. Prowadzi warsztaty sztuki opowiadania. Jestautorem kilkunastu ksià˝kowych wydaƒ zbiorów opowieÊci.

OPOWIEÂCI Z CZASÓW WOJNYczwartek 15 XI, godz. 21.00

W najczarniejszych chwilach wojny w Libanie, kiedy wokó∏ szala∏a Êmierç, codziennegesty pozwala∏y nie straciç do reszty nadziei. By∏y to przede wszystkim gesty kobiet. To na nich spoczywa∏ ci´˝ar uspokajania dzieci i m´˝ów, przygotowywania jedzenia, choçbrakowa∏o wszystkiego, podtrzymywania p∏omienia ˝ycia. Zagubiona wiedza – sposób pieczenia chleba, rozpoznawanie roÊlin, opowiadanie historiizapomnianych od dziesi´cioleci – zosta∏a na nowo odnaleziona.Jihad historie z ˝ycia przeplata z opowieÊciami odnalezionymi. Spotykamy tu pewnà kobiet´, która zasiewa swoje pole w deszczu bomb. Inna opowiada dzieciom bajki, ˝ebyzapomnia∏y o zgie∏ku wojny, a st∏umiona radoÊç ˝ycia wytrys∏a – pomimo wszystko.

Spektakl w j´zyku francuskim z symultanicznym t∏umaczeniem.

Jihad Darwiche poprowadzi równie˝ Noc OpowieÊci (sobota 17 XI, godz. 21.00) i wystàpi w ramach Spotkaƒz mistrzami (Rarytasy Wschodu – zob. s. 22).

7


8

Mimi BarthelemyHaiti

Urodzona na Haiti, wykszta∏cona we Francji, sp´dzi∏a wiele latw Ameryce Po∏udniowej i Afryce. Jej droga w stron´ sztukiopowiadania to poszukiwanie w∏asnej to˝samoÊci i w∏asnegoj´zyka, po∏àczone z d∏ugotrwa∏à pracà nad g∏osem. Mimizderza Êwiat opowiadania ze Êwiatem teatru i muzyki. Jej spektakle odznaczajà si´ ˝elaznà dramaturgià i ˝ywio∏owoÊciàmuzycznà. Literackiemu wyrafinowaniu towarzyszy spontan-icznoÊç opowiadania. Wychodzàc od tradycyjnych Êpiewanychhistorii z Haiti, Mimi stworzy∏a w∏asny typ muzycznejopowieÊci. Wyst´puje na festiwalach teatralnych na ca∏ymÊwiecie. Jest autorkà wielu publikacji naukowych dotyczàcychsztuki opowiadania oraz zbiorów opowieÊci.

LE FULGURANTÊroda 14 XI, godz. 21.00

Epos afrokaraibski, b´dàcy po∏àczeniem dwóch starych mitów z Haiti i z Kuby, którym towarzyszy Êpiew dohaitaƒskiego boga (loa) Legby (mianownik: Legba), dzier˝àcego klucze duchowego Êwiata. Historia Loraj Kale i Dife Flanbo to opowieÊç o konfrontacji dwóch pokoleƒ. Dife Flanbo, stary byk, despotyczny i krwio˝erczy,morduje wszystkich m´skich konkurentów, a ja∏ówki zmusza do niewolniczej uleg∏oÊci. Loraj Kale, m∏ody byk,ocalony i wytrenowany przez matk´, zmierzy si´ ze starym tyranem, aby uwolniç swà ziemi´ i stanàç na stra˝ywolnoÊci jako loa Toro, czczony do dziÊ na Haiti. Bohaterem drugiej historii jest Uafi, wys∏any na ziemi´ przezbogów, aby walczyç z niesprawiedliwoÊcià. Poddany wielu próbom na ziemi, w niebie i w g∏´binach morza,przyjmuje wreszcie swój prawdziwy wymiar jako Chango, bóg b∏yskawic, burzy i gromów. Tekst: Mimi Barthelemy; Muzyka: Jean-Paul Auboux; Re˝yseria: Emmanuel Plassard.

Spektakl w j´zyku francuskim i kreolskim z podpisami w j´zyku polskim.

SOLDATS MARRONSczwartek, 15 XI, godz. 19.00

Ten muzyczny spektakl jest przywo∏aniem historii Haiti – a˝ do czasu uzyskania niepodleg∏oÊci w 1804 roku.Poprzez dzieci´ce zabawy, wspomnienia ze szko∏y i z wakacji ma∏ej dziewczynki, jakà by∏a, Mimi opowiada,taƒczy, Êpiewa i celebruje buntowniczego ducha, który o˝ywia dzieci z Haiti. Z tej perspektywy rela-cjonuje wielkie wydarzenia historyczne: zwyci´stwo Toussaint Louverture’a, Dessalines’a i niewolników z Saint-Dominique nad ich ówczesnymi panami. Razem z Sergem Tamasem, która zagra na manubie i gitarze, kreolskimi pieÊniami, zawo∏aniami i wyra˝eniamiroztaƒcowuje francuszczyzn´, ubogaca jà o nowe wyra˝enia i obrazy. Ten spektakl ma smak cynamonu i limonki,bez popadania w tani folklor i egzotyk´. Tekst: Mimi Barthelemy, René Dépestre, Paul Laraque; Muzyka: Francis Bebey; Aran˝acja: Serge Tamas.

Spektakl w j´zyku francuskim i kreolskim z podpisami w j´zyku polskim.Mimi Barthelemy wystàpi równie˝ w ramach Spotkaƒ z mistrzami (G∏osy z Karaibów – zob. s. 22).

Serge TamasGwadelupa na Karaibach

Znakomity gitarzysta i perkusjonista pochodzàcy z Gwadelupy, niewielkiej wyspy na Morzu Karaibskim. W swoich kompozycjach ∏àczy ˝ywio∏owoÊç rytmów kreol-skich z harmonicznym wyrafinowaniem muzyki wspó∏czesnej.Koncertuje jako solista. Bierze równie˝ udzia∏ w ró˝nych pro-jektach z pogranicza muzyki etnicznej i jazzu. Od lat akompa-niuje najwi´kszym opowiadaczom historii z Karaibów i z Francji, regularnie wspó∏pracuje m.in. z Mimi Barthelemy.Animuje liczne warsztaty, opracowa∏ w∏asnà metod´ naucza-nia rytmu, Êpiewu i kompozycji.Serge przywiezie do Warszawy równie˝ manub´, tradycyjnyr´czny bas, wielkie pud∏o z blaszanymi „klawiszami”, naktórym si´ siedzi i w które uderza si´ r´koma.

Serge Tamas weêmie udzia∏ w trzech projektach: Soldats Marrons (czwartek 15 XI, godz. 19.00), Histories∏owiaƒskie. Fragmenty (piàtek. 16 XI, godz. 19.00), Konrad Wallenrod (piàtek 16 XI, godz. 21.00).

9


10

Magda Lena GórskaPolska

Opowiadaczka i pieÊniarka. Opowiada po polsku i po fran-cusku. Âpiewa w kilkunastu j´zykach Êwiata. Specjalizuje si´ w muzycznym stylu opowiadania, w którym s∏owo mówioneswobodnie przechodzi w Êpiew. Wyst´powa∏a na wielu festi-walach we Francji, w Szwajcarii, Hiszpanii, Burkina Faso. Jestlaureatkà konkursu Polskiego Radia Nowa Tradycja 2005 zamuzycznà interpretacj´ Konrada Wallenroda. W 2006 rokuwzi´∏a udzia∏ w mi´dzynarodowym tournée Caravanserail desConteur. Od dwóch lat dzieli swój czas miedzy Polsk´ i Francj´, gdzie wyst´puje z repertuarem opowieÊci z EuropyÂrodkowej i Wschodniej.

KONRAD WALLENRODpiàtek 16 XI, godz. 21.00

Polski epos odczyniony na nowo. Konrad Wallenrod by∏ przez lata tekstem, który ludzieznali na pami´ç, tekstem wspólnoty konspiratorów i buntowników, co Êwiadczy o silejego wymowy, ale tak˝e o doskona∏oÊci jego formy. Dzisiaj, uwolniony od narodowowyz-woleƒczego kontekstu, tekst Mickiewicza nabiera nowego uniwersalnego wymiaru. To pieÊƒ o szaleƒstwie, rozpaczy, walce za wszelkà cen´, manii wielkoÊci, samounices-twieniu… Projekt jest próbà znalezienia formy brzmieniowej dla Mickiewiczowskiej frazypoetyckiej, oscyluje mi´dzy Êpiewem, melorecytacjà i opowiadaniem przy rytmicznymakompaniamencie. ¸àczy europejskie tradycje muzyczne z ˝ywio∏owoÊcià afroamery-kaƒskich rytmów.

Odczyniajà: Magda Lena Górska (g∏os, b´ben) i Serge Tamas (gitara, manuba, djembe) Muzyka: Magda Lena Górska i Serge Tamas

Magda Lena Górska weêmie równie˝ udzia∏ w projekcie Historie s∏owiaƒskie. Fragmenty (piàtek 16 XI,godz. 19.00).

[email protected]

Gosia LitwinowiczPolska

Opowiadaczka i animatorka kultury, w swojej praktyce ∏àczyposzukiwania w ró˝nych tradycjach opowiadania (litewskiej,polskiej, ˝ydowskiej), traktujàc sytuacj´ opowiadania jakosytuacj´ dialogu i wymiany. Prowadzi warsztaty dla studen-tów, muzealników, bibliotekarzy, nauczycieli.

HISTORIE S¸OWIA¡SKIE. FRAGMENTYpiàtek 16 XI, godz. 19.00

Âwiat s∏owiaƒskiej wyobraêni zamieszkujà rozmaite istoty: bóstwa niebios i ognia, dole i wieszczyce losu, duchy powietrzne i wodne, istoty, które strzegà domu i pola; ich imionasà niepewne, cz´sto zupe∏nie zapomniane; ich historie – niejasne i niedokoƒczone. I te w∏aÊnie opowieÊci chcemy przywo∏aç – si´gajàc do prawie wyschni´tych êróde∏, przywo∏ywaç s∏owiaƒskà wyobraêni´, czymkolwiek ona jest; odpominaç swój Êwiat,patrzàc przez relacje obcych, zobaczyç go na w∏asne oczy. Pojawià si´ wàtki z LeÊmiana, Mickiewicza i Singera, tradycyjne historie ludowe, a tak˝ep∏ynàca z g∏´bin s∏owiaƒskiej duszy opowieÊç o przodkach... polskiej chwa∏y futbolowej.Ca∏oÊci dope∏ni dialog muzyczny – spotkanie ˝ywio∏owych karaibskich rytmów (SergeTamas) z transowà muzà s∏owiaƒskà.

Opowiadajà: Gosia Litwinowicz, Beata Frankowska, Magda Lena Górska, JarekKaczmarek

11

[email protected]


12

Sigurbjörg KarlsdottirIslandia

Pochodzi z pó∏nocnej Islandii, gdzie opowieÊci stanowià natu-ralnà tkank´ codziennoÊci. Praktyk´ opowiadania historiiwykorzystuje w pracy z dzieçmi, a tak˝e w dzia∏alnoÊci prze-wodnika turystycznego po mieÊcie Hafnarfjordur. Jakoopowiadaczka wyst´puje w licznych programach tele-wizyjnych, poÊwi´conych kulturze ró˝nych krajów, m.in. Islandii, Anglii, Danii, Norwegii, Szwecji. Wspó∏orga-nizuje seminaria na temat pó∏nocnej tradycji opowiadania.

W KRAINIE TROLLI, ELFÓW I SAEMUNDURAsobota 17 XI, godz. 12.00

W Islandii wcià˝ opowiada si´ sagi o dawnych bogach i bohaterach. W ka˝dym niemalpagórku, w ka˝dej niemal skale kryjà si´ istoty z innego Êwiata – trolle, elfy, duchy. Na spotkanie z nimi zaprasza Sigurbjörg Karlsdottir, która z tradycyjnymi islandzkimiopowieÊciami i bajkami jest z˝yta od dzieciƒstwa. Naszym przewodnikiem po surowejpó∏nocnej krainie b´dzie Saemundur Màdry – Êredniowieczny pisarz islandzki, któregodzie∏a pisane co prawda w wi´kszoÊci zagin´∏y, ale on sam sta∏ si´ bohaterem wieluopowieÊci ludowych.


Po spektaklu pokaz zdj´ç i slajdów z wyprawy na Islandi´ Studenckiego Klubu Islandzkiego UW (zob. s. 21).

Mats Rehnman Szwecja

Opowiadacz, pisarz, nauczyciel, twórca wielu projektówartystycznych. Od 1987 roku opowiada dla dzieci, m∏odzie˝yi doros∏ych – w oÊrodkach kultury i bibliotekach, w radiu i nafestiwalach opowiadania. Wspó∏pracuje z opowiadaczami z ca∏ego Êwiata. Opublikowa∏ wiele ksià˝ek, w tym poezj´,baÊnie dla dzieci z w∏asnymi ilustracjami i kompendium natemat sztuki opowiadania. Jest dyrektorem artystycznym festiwalu opowiadania w Sztokholmie (www.fabulafestival.se). Z jego inicjatywy powsta∏a sieç szwedzkich opowiadaczy (TheNetwork for Swedish Storytellers). Od 1990 roku prowadziwarsztaty opowiadania dla nauczycieli, bibliotekarzy, pisarzy,aktorów i ksi´˝y, a tak˝e coroczne warsztaty na Krecie dlaopowiadaczy z ca∏ej Skandynawii.

DROGA MLECZNAsobota 17 XI, godz. 19.00

Najbardziej zdumiewajàce historie zdarzajà si´ na poczàtku i pod koniec ˝ycia. Takiew∏aÊnie historie opowiada∏ dziadek Matsa, stary cz∏owiek z ma∏ej wioski w Laponii.Historie pe∏ne magii, o wiedêmach i duchach. O przedziwnych rzeczach, które przy-darzy∏y si´ jemu samemu i jego s∏uchaczom. Wystarczy tylko wsiàÊç do rybackiej ∏odzi, byw jednej chwili znaleêç si´ w krainie legend i mitów, gdzie historie z ˝ycia przeplatajà si´z tradycyjnymi opowieÊciami.


13


14

Jarek KaczmarekPolska

Opowiadacz, gitarzysta, autor opowiadaƒ, muzyki i tekstówpiosenek, animator kultury. W swoich projektach arty-stycznych poszukuje „opowieÊci wspó∏czesnej” – zderzeniatradycyjnej formy opowiadania z tematykà dotykajàcàwspó∏czesnoÊci. Intryguje go pytanie, co jest dziÊ odpowied-nikiem mitologicznego uniwersum, które stanowi∏o niegdyÊwspólnà przestrzeƒ wyobraêni opowiadacza i s∏uchaczy.Interesuje si´ kulturà miejskà (opowieÊci warszawskie), orga-nizuje wydarzenia artystyczne w przestrzeni miejskiej (cyklopowieÊci i koncertów „Lato opowiadania 2007”). Prowadziwarsztaty opowiadania dla dzieci i nauczycieli, m.in. naZamku Królewskim w Warszawie.

OPOWIEÂCI BLUESOWEsobota 17 XI, godz. 17.00

„Hej, ludzie pos∏uchajcie historii, co was rozÊmieszy a mo˝e zaboli. OpowieÊci o bluesie,co zdarzy∏a tu si´ – w delcie rzeki Wis∏y…”. OpowieÊç muzyczna, ilustrowana utworamiinspirowanymi repertuarem klasyków bluesa: Roberta Johnsona, Big Billa Bronzy’ego,Buddy Gaya. Historia Bolka „Bolo” Adamczyka z ulicy Fabrycznej, który wyrusza tajem-niczà autostradà (Highway number 5278) w poszukiwaniu bluesa. W drodze znajdujeklucz, a w∏aÊciwie kluczyki do serca Lady C. C. De Ville, przechodzi bluesowe wtajem-niczenie w chacie Leadbellego, poznaje zakl´cie Big Billa, któremu nie zdo∏a si´ oprzeç˝adna kobieta, dociera na dno miasta (albo piek∏a), by zadaç sobie pytanie o w∏asnychprzodków, swojà tradycje i korzenie. Czy odnajdzie odpowiedê? Odpowiedê nie zawszeznajduje si´ na koƒcu…

Muzyka: Gwidon Cybulski (Êpiew,gitara, ngoni, harmonijka ustna,djembe)

Jarek Kaczmarek weêmie równie˝ udzia∏ w projekcie Historie s∏owiaƒskie.Fragmenty (piàtek 16 XI, godz. 19.00).

[email protected]

Beata FrankowskaPolska

Opowiadaczka, która pisze o literaturze. Poszukuje przedewszystkim kobiecej tradycji opowiadania i przepowiada nanowo kobiece opowieÊci z ró˝nych kultur. Uczestniczkawarsztatów pracy z baÊniami i mitami, prowadzonych przezAnij´ Mi∏uƒskà. Obszar, który najbardziej porusza jejwyobraêni´, to Daleka Pó∏noc (opowieÊci lapoƒskie, inuickie,skandynawskie). Pracuje z historiami lokalnymi, zw∏aszcza z wàtkami ˝ydowskimi. Interesuje jà wp∏yw i wzajemneprzenikanie narracji tradycyjnych i historii osobistych. Odkilku lat prowadzi warsztaty opowiadania – dla bibliotekarzy,uczniów i studentów, ostatnio tak˝e dla ludzi starszych i doros∏ych niepe∏nosprawnych intelektualnie. W 2007 rokuwystàpi∏a na festiwalu opowiadania w Irlandii.

SPOTKANIE Z BABCIÑ WIEDèMÑ. HISTORIE PRZEPOWIEDZIANEniedziela 18 XI, godz. 12.00

Co opowiada Prababka, zanurzona w podwodnym mule? Kim by∏a Baba Jaga, zanim sta∏a si´ odra˝ajàcà wiedêmà, która straszy i po˝era dzieci? Na czym polega∏a sztukauzdrawiania dawnych wiejskich babek i znachorek, tzw. Màdrych? Jak opowiedzia∏ybyswojà histori´ tutejsze czarownice, gdyby mog∏y mówiç swoim g∏osem? Co ∏àczy babci´i wilka w znanej wszystkim baÊni o dziewczynce w czerwonej czapeczce? Oto historiekobiet i dziewczynek przepowiedziane na nowo – fragmenty z Kolberga zlepione w nowàca∏oÊç, g∏osy przemilczane w archiwach i aktach sàdowych, „Czerwony Kapturek” w wer-sji inicjacyjnej, muzyczna opowieÊç us∏yszana od wody (na podstawie tekstów AnijiMi∏uƒskiej).

Muzyka: Anna Mamiƒska (suka bi∏gorajska)

Beata Frankowska weêmie równie˝ udzia∏ w projekcie Historie s∏owiaƒskie. Fragmenty (piàtek 16 XI, godz. 19.00).

15

[email protected]


16

Nuala HayesIrlandia

Aktorka, opowiadaczka i niezale˝na producentka radiowa.Sztukà opowiadania interesuje si´ od 15 lat. Prac´ nadopowieÊcià i muzykà jako formà widowiskowà rozpocz´∏a w ramach zespo∏u Two Chairs Company (Dwa Krzes∏a),który za∏o˝y∏a wraz z Ellen Cranitch – artystkà muzykiem.Zespó∏ odby∏ liczne tourneé po ca∏ym Êwiecie. Nuala pracujenad opowieÊciami w muzycznej oprawie, b´dàcymiwspó∏czesnymi adaptacjami niektórych znanych irlandzkichlegend i tekstów literackich, np. Mary Lavin. Do jejnajwa˝niejszych projektów nale˝à: „Widzenia Cailleach”(Sightings of the Cailleach) – mity i legendy zwiàzane z postaciànajstarszej kobiety w Irlandii, znachorki Caillelach Béara –

oraz „OpowieÊci na rozstaju dróg” (Tales at the Crossroads), emitowane przez irlandzkieradio, historie oparte na wspomnieniach najstarszego pokolenia mieszkaƒców Cape ClearIsland, zebrane w ksià˝ce „Âcie˝ka wspomnieƒ” (Bóithrín na Smaointe).

PODRÓ˚ BRANA I INNE LEGENDY IRLANDZKIEJ ZIEMIniedziela 18 XI, godz. 17.00

Irlandia zachowa∏a wiele prastarych legend i mitów, spisanych pieczo∏owicie przezirlandzkich mnichów i kopistów. Historie g∏´boko zakorzenione w irlandzkim krajobrazie:górach, jeziorach, drzewach i kamieniach – „Dzieci Lira”, „Podró˝ Brana”, „KlàtwaMacha”, „Zaloty Eadoina”. Us∏yszymy szorstkà, archaicznà melodi´ staroirlandzkiego j´zyka gaelic, swobodnie wpla-tanego przez Nual´ w ˝ywio∏owà, a jednoczeÊnie mistrzowsko skomponowanà narracj´.Ca∏oÊci dope∏nia muzyka w wykonaniu polskiego wirtuoza liry korbowej – MaçkaCierliƒskiego, zwyci´zcy konkursu Polskiego Radia Nowa Tradycja 2007.


Agnieszka Aysen KaimPolska

Opowiadaczka – orientalistka i t∏umaczka o tureckichkorzeniach. Znawczyni tradycji tureckiego opowiadacza med-daha. Specjalizuje si´ w repertuarze blisko- i Êrod-kowowschodnim (tureckim, turkmeƒskim, perskim i arab-skim). Jej wyst´py majà klimat orientalnej czajchany, gdzieprzy fajce wodnej, w aromacie kawy odbywa si´ przyjaznespotkanie ró˝nych j´zyków i tradycji. Jej opowieÊci sà opartena oryginalnych wschodnich pierwowzorach, ale opowiadanew autorskim t∏umaczeniu na wspó∏czesnà literackà pol-szczyzn´. Ostatnio wyst´powa∏a na festiwalu opowiadania wIrlandii. Jest liderkà projektu OpowieÊç o Szalonym Dumrulu.

OPOWIEÂå O SZALONYM DUMRULUniedziela 18 XI, godz. 19.00

OpowieÊç dzieje si´ w czasach, kiedy kobiety dorównywa∏y m´˝czyznom si∏à i w∏adzà, a z kandydatami do swojej r´ki stacza∏y pojedynek. Od którego z rywali przyjmie czerwony granat pi´kna Elif? Komu swà r´k´ odda okrutna Harman Dali? Czy nad suchymkorytem rzeki mo˝e staç most i kto za Szalonego Dumrula odda swojà dusz´? W owychczasach szaleƒcy mieli wÊród ludzi wielkie powa˝anie. Anio∏ Âmierci Azrail ka˝demudawa∏ szans´ na wykupienie duszy za dusz´, zaÊ Bóg lepiej rozumia∏ ludzkie sprawy.Nadstaw ucha, a w odpowiedzi pomo˝e ci ludowa màdroÊç turkmeƒskich plemion.OpowieÊç z humorem na motywach eposu turecko-turkmeƒskiego Ksi´ga Dede Korkutaz XV wieku.

Opowiadajà: Agnieszka Aysen Kaim, Pawe∏ Górski i Dorota Maciejuk Muzyka: Mohammad Rasouli (nej, kaval, tar), Marcin Zadronecki (tambura, tamburica,bendir, darabuka)

17

[email protected]


18

Mohammad RasouliIran

Perski muzyk, góral z pó∏nocnego Iranu, absolwent AkademiiMuzycznej w Teheranie. Studiowa∏ gr´ na instrumentach: nej (flet trzcinowy), tar (lutnia d∏ugoszyjkowa) i tombak(instrument perkusyjny). Tradycyjnà muzyk´ perskà poznawa∏ u wybitnych mistrzów iraƒskich. Od dwóch lat mieszka w Polsce, gdzie wyst´puje z Marià Pomianowskà, FilharmoniàKaliskà, Filharmonià Sinfonia Baltica, Otwartà FilharmoniàAgrafki Muzycznej oraz duetem Sol et Luna i grupà Âwiat. Z Grupà Studnia O. wspó∏pracuje od 2006 roku.

Na festiwalu wystàpi w dwóch projektach: OpowieÊc o SzalonymDumrulu (niedziela 18 XI, godz. 19.00) i Szahname (niedziela 18 XI, godz. 21.00).

19

Yadollah TanavarIran

Urodzi∏ si´ w 1344 r. wed∏ug s∏onecznego kalendarza perskiego, zaÊ wg kalendarza gregoriaƒskiego w 1965 roku,niedaleko Morza Kaspijskiego. Od dziecka podziwia∏ swojegoojca – aktora, który wyst´powa∏ w teatrach ulicznych orazjako opowiadacz parde khani. Yadollah nauczy∏ si´ sztukiopowiadania od swojego ojca, pozna∏ wiele legend i opowia-daƒ o staro˝ytnych królach i mieszkaƒcach Iranu. Ju˝ w szkoleÊredniej bra∏ udzia∏ w licznych przedstawieniach, w którychcz´sto wykorzystywano jego doÊwiadczenie i umiej´tnoÊciopowiadacza. Dzia∏alnoÊç artystycznà kontynuowa∏ nateheraƒskim Uniwersytecie Sztuk Pi´knych, gdzie studiowa∏grafik´ i karykatur´. Umiej´tnoÊci, które tam zdoby∏,pozwalajà mu w∏asnor´cznie przygotowaç parde – p∏acht´ z ilustracjami do opowieÊci. Na festiwalu przedstawi fragmenty eposu Szahname, opowiadajàce o mi∏oÊci i walcedawnych perskich bohaterów.

SZAHNAME (KSI¢GA KRÓLEWSKA)niedziela 18 XI, godz. 21.00

Monumentalny epos staroperski, stanowiàcy swego rodzaju fenomen w tradycji epikiÊrodkowo- i bliskowschodniej. Ksi´ga zawiera przej´te z tradycji zawodowychopowiadaczy epickie opowieÊci dawnego Iranu, mity i legendy uj´te w cykle opowiadaƒ. Obejmuje okres panowania pi´çdziesi´ciu w∏adców od legendarnego Kajumarsa do ostatniego historycznego w∏adcy sasanidzkiego Jazdegirda III (632–651). Zosta∏a spisana przez Abulqasima Ferdousiego w X/XI w. n.e. W Szahname koegzystujà dwie tradycje: przedislamska (g∏ównie zoroastryjska) z muzu∏maƒskà. Opowiadacze Ksi´gi, zwani szahnamehanami, pos∏ugujàc si´ skryptami seansów, przekazywali sztuk´ i repertuar z mistrza na ucznia. Wielu pos∏uguje si´ parde – p∏achtà pokrytà malowid∏em, stanowiàcàilustracj´ do opowiadania.

Muzyka: Mohammad Rasouli (nej, kaval, tar), Roozbeh Asadian (kamanche)

Spektakl w j´zyku perskim farsi z symultanicznym t∏umaczeniem.


20

Dorota MaciejukPolska

Opowiadaczka wykorzystujàca w swojej praktyce warsztatpantomimiczny i wokalny. Przywiàzuje wag´ do cielesnoÊci i motoryki s∏owa, które jej opowieÊciom nadajà ostatecznykszta∏t. Samym gestem i ciszà wyra˝a w opowieÊci to, czego nie mogà wyraziç s∏owa. Mistrzowsko naÊladuje g∏osyzwierzàt – bywa ptakiem, Êwistakiem i niedêwiedziem.Specjalizuje si´ w repertuarze orientalnym. Bardzo lubiopowiadaç bajki dla dzieci.

Podczas festiwalu wystàpi w projekcie OpowieÊc o Szalonym Dumrulu(niedziela 18 XI, godz. 19.00).

Pawe∏ GórskiPolska

Poszukuje inspiracji w sztuce kulinarnej. Jego potrawy sà jakopowieÊci utkane ze smaków, zapachów i barw, aluzji i sko-jarzeƒ. Nakryty stó∏ jest mapà jego w´drówek po ró˝nychtradycjach. Gospodarz sto∏u, obdarzony szlachetnym daremrozwiàzywania ludzkich serc i j´zyków. Mistrz toastów, któresame w sobie stajà si´ ma∏ymi historiami, komentujà i wywo∏ujà opowieÊci. Jego opowieÊci iskrzà humorem, sàprzeplatane nieoczekiwanymi dygresjami, odniesieniami dotu i teraz.

Podczas festiwalu wystàpi w projekcie OpowieÊç o Szalonym Dumrulu(niedziela 18 XI, godz. 19.00). Poprowadzi równie˝ Muzycznà Gospod´.

Grupa Studnia O. Polska

Organizator festiwaluJesteÊmy pierwszym w Polsce stowarzyszeniem opowiadaczy.Dzia∏amy od 1997 roku. èród∏em naszych opowieÊci jestbogata i ró˝norodna tradycja literatury ustnej: bajki i baÊnie,mity i eposy z ró˝nych kultur, a tak˝e historie autorskie. Naszadzia∏alnoÊç nie jest jednak próbà rekonstrukcji dawnych prak-tyk opowiadania czy wiernym odtwarzaniem tradycyjnychnarracji. Sztuk´ opowiadania traktujemy jako indywidualnàtwórczoÊç artystycznà, inspirowanà tradycjà, lecz wpisujàcàsi´ w kontekst wspó∏czesnoÊci. Praktyk´ opowiadania historii∏àczymy z rozleg∏à dzia∏alnoÊcià animacyjnà i edukacyjnà.Prowadzimy tak˝e wiele projektów badawczych nad tradycjàopowiadania w ró˝nych kr´gach kulturowych.

Grup´ Studnia O. tworzà: Beata Frankowska, Magda Lena Górska, Pawe∏ Górski, JarekKaczmarek, Agnieszka Aysen Kaim, Gosia Litwinowicz, Dorota Maciejuk.

NOC OPOWIEÂCIsobota 17 XI, godz. 21.00

Nocà czas p∏ynie inaczej, inaczej te˝ s∏ucha si´ opowieÊci. Wsiàdziemy wspólnie na czarodziejski dywan opowieÊci i polecimy! B´dziemy w´drowaç po ró˝nychwyobra˝onych Êwiatach, odwiedzaç ch∏odnà Pó∏noc i rozgrzane s∏oƒcem, wyspiarskiePo∏udnie. Znajdziemy si´ na arabskim rynku, gdzie zanurzymy si´ po uszy w zmys∏owejatmosferze zapachów, dêwi´ków i smaków, by po chwili wylàdowaç w s∏owiaƒskimmateczniku... Mistrzem wieczoru, który poprowadzi nas przez narracyjny labirynt, b´dzieJihad Darwiche. Uczestnikami podró˝y – festiwalowi goÊcie, Grupa Studnia O. i wszyscys∏uchacze.

MUZYCZNA GOSPODACodziennie, na godzin´ przed pierwszym spektaklem otwiera swe podwoje MuzycznaGospoda w Galerii Starej Prochoffni. Na s∏uchaczy czekajà wyrafinowane przekàski i herbata z samowara. B´dzie to równie˝ miejsce spotkaƒ z artystami, przestrzeƒ do rozmowy, do wymiany wra˝eƒ, myÊli, doÊwiadczeƒ.

Muzycznà Gospod´ poprowadzi mistrz ceremonii Pawe∏ Górski.

21


22

SPOTKANIA Z MISTRZAMIgodz. 10.00–12.00, Galeria Starej Prochoffni

Podczas festiwalu b´dziemy mieli niepowtarzalnà okazj´, aby poznaç „od kuchni” warsztat i meandry drogi twórczej mistrzów sztuki opowiadania. W swobodnej atmosferze porozmawiamy o zaprezentowanych spektaklach, o ró˝nych aspektach pracyopowiadacza – z tekstem, tradycjà, muzykà, cia∏em itp. Wys∏uchamy osobistej opowieÊci,czym dla konkretnego artysty jest opowiadanie, profesja opowiadacza. Poniewa˝ nic taknie wtajemnicza w arkana sztuki ˝ywego s∏owa, jak bezpoÊrednie doÊwiadczenie, ka˝dyz mistrzów zaproponuje nam na koniec jedno çwiczenie – w∏asnà formu∏´ praktykiopowiadania historii.

czwartek 15 XI Historie celtyckie – David Campbell piàtek 16 XI G∏osy z Haiti – Mimi Barthelemy sobota 17 XI Rarytasy Wschodu – Jihad Darwiche

WYSTAWA ZDJ¢å Z WYPRAWY NA ISLANDI¢otwarcie: sobota 17 XI, godz. 13.30

W Galerii Starej Prochoffni, po spektaklu islandzkiej opowiadaczki Sigurbjörg Karlsdottir,b´dzie mo˝na obejrzeç zdj´cia z wyprawy na Islandi´ cz∏onków Studenckiego KlubuIslandzkiego Uniwersytetu Warszawskiego (wrzesieƒ 2006, w ramach Tygodnia Polskiego w Reykjaviku). Pokazowi zdj´ç i slajdów b´dzie towarzyszy∏a tradycyjna muzyka islandzka.

Kamila Bia∏kowska-Ismai∏Polska

Ukoƒczy∏a z wyró˝nieniem rektorskim wydzia∏ Sztuki Monumentalno-Dekoracyjnej i Stosowanej w Wy˝szym Moskiewskim Instytucie Artystyczno-Przemys∏owym, jednej

z trzech najbardziej renomowanychakademii plastycznych w Rosji. Zajmuje si´malarstwem, rysunkiem, grafikà i ilustracjà.Uczestniczy∏a w wielu wystawach indywidu-alnych i zbiorowych, m.in. w corocznych,rosyjskich wystawach „Art Manez”. Jej

prace znajdujà si´ w wielu placówkach i prywatnych zbiorach Polski, Wielkiej Brytanii,Japonii, Francji, Holandii, W∏och i Niemiec.

Kamila Bia∏kowska-Ismai∏ stworzy∏a projekt graficzny materia∏ów promujàcych festiwal i jest autorem ilustracji.

www.bialkowskaismail.kbis.pl

24

STUDNIA OPOWIEÂCI Od eposu do historii osobistej

Organizator:Stowarzyszenie Grupa Studnia O.ul. Oboêna 3/34, 00-340 [email protected]

PR fotografie, wywiady, informacjeAgnieszka Pabiaƒczyktel.: 0 600 055 [email protected] Kaczmrektel.: 0 506 738 [email protected]

Rezerwacje:tel.: 0 886 437 878www.studnia.org

Partnerzy:Urzàd Miasta Sto∏ecznego WarszawyMinisterstwo Kultury i Dziedzictwa NarodowegoInstytut Kultury Polskiej UW

STUDNIA OPOWIEÂCIPoprzez dzieci´ce zabawy, wspomnienia ze szko∏y i z wakacji ma∏ej...

Documents

Transcript of STUDNIA OPOWIEÂCIPoprzez dzieci´ce zabawy, wspomnienia ze szko∏y i z wakacji ma∏ej...